Çocuk E itim Kurumlarının Kültürlerarası Genel lkeleri
çerik Önsöz Tatjana Kaltenbeck-Michl... 3 Önsöz ngrid Krammer... 3 Kültürlerarası Genel lkeler... 5 Amaçlarımız... 6 Çalı mamızın Temelleri... 9 Kalitenin Garantilenmesi... 12 Çalı ma Grubu... 14 Baskı... 15
Önsöz Bu kitapçık ile ilk kez, belediyeye ait çocuk e itim kurumlarında uygulanan kültürlerarası çalı ma için genel ilkeler yayınlanmaktadır ve ben bundan çocuklar ve ailelerden sorumlu belediye encümeni olarak büyük mutluluk duymaktayım. nanılmaz giri imleri ve son derece fazla gayretleri ile çalı malarına açık bir yol çizen ve planlı hale getiren kurumlarımızda çalı an e itimcilerimizle gurur duyuyorum. Bütün Steiermark Eyaleti için kesinlikle örnek te kil edecek bu ilkelerle, e itimciler kendi çalı malarına bir standart olu turup, kültürlerarası çalı ma ile profesyonel olarak u ra mı lardır. Bizim kurumlarımız, bütün çocuklara çok iyi bir geli me olana ı sa layacak olan yüksek e itim standartlarına sahip e itim kurumlarıdır. Bu standartlarla peki tirilmesi gereken, toplumumuzun bir parçası olan çocuklarımızın hakları unlardır: E itim kurumlarında e itim, kültürel kimlik, anadil, e itlik ve ansların e it tutulması hakları ve özellikle de ayrımcılık ve dı lanmadan korunma hakkıdır. Toplumumuzun gelece i için, çocuklarımızın sosyal yeteneklerinin kuvvetle desteklenmesi ödenmesi mümkün olmayan bir yatırımdır. Dayanı ma, tolerans, çatı malarla ba etme yetene i ve önyargısız olma gibi de erler yabancı kültürlerle birlikte bulunmayı son derece kolayla tırmaktadır. Belediyeye ait çocuk e itim kurumlarında çalı an arkada larımızı, gelece i belirleyen bu ilkeleri ortaya koyan çalı maları için kutluyor, çok kültürlü toplum kapsamında kendilerine i lerinde bu ilkeleri uygulamada ba arılar diliyorum. Tatjana Kaltenbeck-Michl Çocuklar ve Gençlerden Sorumlu Belediye il Encümeni 3
Önsöz Farklı insanlar, farklı diller, farklı kökenler, farklı ülkeler, farklı kültürlertoplumumuz farklılıklardan olu maktadır. Çocuk e itim kurumlarımız da toplumumuzun belirli bir parçasını yansıtmaktadır. Çocuk e itim kurumlarımız halihazırda çocukları yeti kinler dünyasına hazırlamaktadır. E itim kurumlarımıza devam eden çocukların ortak yanları, farklı olmalarıdır, ve kurumlarımızda çalı an e itimciler, yardımcılar vb. bütün personel bu kitapçıkta yer alan ilkelere ba lı olarak, çok kültürlü çalı ma anlayı ı içinde çocukların bireysel gereksinimlerini göze alarak çalısmalarını sürdürmektedirler. Belediye e itim kurumlarında önemle üzerinde durulan sosyal saygı de erinin uygulanmasıdır. Ve bu de erler Graz`daki çocuk e itim kurumlarında çalı an e itim personeli ve bu alandaki uzman ki ilerle birlikte ele alınmı tır, çünkü e itimcilerimiz böyle bir çalı manın gerekliligini görmü ve kendilerine bunu görev edinmi lerdir.bu nedenle kurumlarımızda çalı anların hepsine a a ıdaki nedenlerden dolayı te ekkür etmek istiyorum: Genel ilkelerin geli tirilmesi için giri imde bulunduklarından dolayı. Ve özellikle sorumlu oldukları kız ve erkek çocukların gereksinimleri ve onların iyilikleri için toplumsal geli imlere duyarlı olmak ve onlara en iyi ekilde tepkide bulunmak için sürekli baskı altında olmalarına ra men, gerekli giri imlerde bulundukları ve çözümler aradıkları için te ekkür ediyorum. Çocuklar, çocukluklarının ve sosyalizasyonlarının büyük bir kısmını e itim kurumlarında çalı an e itimcilerin sorumlulukları altında anaokulu ve çocuk klüplerinde geçirmektedirler. Bu sorumluluk bu kitapçıkta yer alan genel ilkeler do rultusunda yerine getirilmekte ve geni bir alanda uygulanmaktadır. Belediye e itim kurumlarında sürdürülen ya ama uygun e itim için çalı anlara çok te ekkür ediyor ve ba arılar diliyorum. 4 Ingrid Krammer Gençlik ve Ailelerden Sorumlu Makamlı ın Yöneticisi
Graz Belediyesi`ne Ait Anaokullarının Kültürlerarası Genel lkeleri Kültürlerarası e itime göre, bütün çocukların imdiki ve gelecekteki ya am ko ulları, de i ik kültür ve ülkelerden gelen insanların birlikte ya amaları tarafından belirlenmektedir. Toplumumuz gittikçe artarak çok kültürlü hale gelmi tir. Belediyeye ait e itim kurumlarındaki çocukların yakla ık 1/3 ü göçmen kökenli ailelerden gelmektedirler. Graz Belediyesi, bütün e itim kurumlarındaki e itimin kalitesini her çocuk için e it ekilde garantiye almayı, e itim kurumlarındaki kültürlerarası çalı mayı desteklemeyi ve olanaklar çerçevesinde kültürlerarası çalı ma için gerekli kaynakları sa lamayı kendine görev olarak kabul etmektedir. 5
Amaçlarımız Kültürlerarası e itim, çocukların a a ıdaki haklarına göre kendini yönlendirmektedir: E itim hakkı Kültürel kimlik hakkı Anadili hakkı E itim kurumlarında aynı anslara sahip olma ve e itlik hakkı Dı lanma ve ayrımcılıktan korunma hakkı 6
Graz Belediyesi anaokulu e itimcileri, çocuk klübü (Hort) e itimcileri, özel e itimciler, anaokulu ö retmen yardımcıları ve kültürlerarası e itim yardımcıları olarak bizler temel görevimizi, okul zorunlulu u bitene kadar kurumlarımızdaki bütün çocukların aile e itimini destekleyici ve tamamlayıcı olarak görmekteyiz. Bizler çocu un tüm geli imini olumlu etkileyecek ko ulların sa lanmasını olanaklı kılmaya çalı maktayız. Görevimiz bütün çocuklar için olası en iyi e itim ko ullarını sa lamaktır. Çocuklara en iyi geli im ko ullarının sa lanması açısından anne-babalarla sıkı i birli i yapmayı ön ko ul olarak görmekteyiz. Bize sa lanan bütün olanaklar çerçevesinde kültürlerarası yeterlili i desteklemekteyiz. Bu, de i ik kültürlere sahip insanların barı çı bir ekilde birarada ya ayabildikleri bir toplum için çok önemli bir e itimsel hedeftir. 7
Çocuk e itim kurumlarındaki kültürlerarası çalı ma, bu kurumlarla ili kisi olan a a ıda sıralanan herkese yöneliktir: De i ik kültürlerden anne-baba ve çocuklara Avusturyalı anne-baba ve çocuklara Anaokulu ve çocuk klubü (hort) e itimcilerine Anaokulu e itim yardımcılarına ve göçmen kökenli yardımcılara Çocuk e itim kurumlarımız, kültürlerarası yeterlili in hergün uygulanabildi i, çok kültürlülü ün görülebilir ve hissedilebilir hale getirildi i, çe itli kültürlerle birarada bulunmanın günlük ya am oldu u ve her çocu un ve onun anne-babasının bireysel durumlarının temel nokta oldugu yerlerdir. 8
Çalı mamızın Temelleri Çocukların sosyal yeterliliklerini destekleyip, peki tirmekteyiz. Dayanı ma, tolerans, ön yargısız olma, kar ıdakilerinin hislerini anlama ve çatı malarla ba a çıkma yetene i günlük e itim ya antımızda uygulanmaktadır Kurallar hep birlikte olu turulmakta ve herkes tarafından kabul edilmektedir (Çocuk Parlamentosu) Çocukların yabancı kültürlerle ba a çıkmalarını kolayla tırmak için her türlü olana ı kullanmaktayız. Kültürel çok yönlülük; bu durumun bilinçli olarak algılanması sa lanmaktadır Aynı özelliklere sahip olma veya farklı olma hiç bir de erlendirme yapmadan ya anmaktadır Barı çı ve e it bir ekilde birliktelik için önemli temel tutumlar desteklenmekte: ba ka kültürlere saygı duymak, de i ik ya am ekillerine saygılı davranmak 9
Çocukların dil yeteneklerini desteklemekteyiz. Dil, sosyal ve kültürel yeterlilik için gerekli olan bir ön ko uldur. Ayrıca dil, çocu un e itim sistemi içinde yer alabilmesi için gerekli olan en temel ko ullardan biridir. Farklı anadile sahip olan çocuklara Almanca dilini ö renebilmeleri için yeterli zaman verilmekte, uygun ortam sa lanmaktadır. Anadili farklı olan bir çocuk, okula ba lamadan önce ne kadar uzun süre anaokuluna giderse, 2. dil olarak Almancayı o kadar iyi ö renmektedir. Çocuklarda ileti ime kar ı olan ilgiyi artırmak için olumlu bir konu ma ortamı hazırlamaktayız. Böyle bir ortam ve e itim personeli ile olan olumlu ileti im, dil kazanımı için en önemli ön ko uldur. Anadiline gereken yeri vermeyi önemli bir görev olarak görmekteyiz. kinci bir dilin kazanılması için anadilin temel art oldu unun bilincindeyiz. Ayrıca dilin çocu un kimlik geli imi ve tüm geli iminde çok önemli rol oynadı ını da bilmekteyiz. Bu nedenle var olan bütün olanaklarımız çerçevesinde anadilini desteklemekteyiz. Günlük e itim ya antımızda bütün çocukların dilleri yer almaktadır (iki dilli resimli kitaplar, arkılar, halka oyunları, dinleme ve müzik kasetleri, CD`ler vb ) Anne-babaların kendi çocuklarıyla kendi anadillerinde konu malarını ve çocuklarına zengin bir kelime hazinesi kazandırmalarını desteklemekte ve peki tirmekteyiz. 10
Kurumlarımızda anne-babalara kar ılıklı de i im ve uyumun herkes için olanaklı oldu u bir ortam sa lamaktayız. Anne-babaları anaokulundaki faaliyetlere aktif bir ekilde katılmaları ve kendilerini ifade etmeleri için cesaretlendirmekteyiz. Böylece kar ılıklı güven ve anlayı geli mektedir. E itim kurumlarımızdaki günlük ya antıda de i ik kültürler ya anabilir hale getirilmi olup, bu yabancı kültürlerin bir kısmı da anaokuluna uygulanmı tır. Avusturyalı anne-babalar ve farklı kültürlere sahip anne-babalar arasında ileti im kurma olanakları yaratmaya çalı maktayız. Dil geli imi, ikinci dilin ö renilmesi, anadilin önemi konularında annebabalara yeterli bilgiler vermekteyiz. Tercümanlar yabancı dile sahip anne-babalarla olan ileti imi desteklemektedirler. 11
imizdeki Kalitenin Garantilenmesi Hizmetlerimiz ve i imizin kalitesi a a ıda yer alan önlemler aracılı ıyla garantilenmeye çalı ılmaktadır: Verdi imiz hizmetler ve yaptı ımız i ler için standartlar geli tirerek. Toplumsal de i imler ve güncel gereksinimlere sürekli uyum sa layarak. Bunun için yapılanlar: Di er ehir ve ülkelerde yapılan çalı malarla düzenli bir ekilde kar ıla tırma yaparak ve de i imde bulunarak. Bunun için kendi faaliyetlerimizin uygun bir ekilde dökümentasyonu ve di er kurumlarla iyi bir ileti imin olması çok önemlidir. Faaliyetlerimiz ve hizmetlerimiz çocuklar ve ailelerinin içinde bulundukları güncel durumun bilinmesini gerektirmekte ve bu göz önünde bulundurularak düzenlenmektedir. Çalı malarımıza e lik eden süpervizyon aracılı ıyla. Çocukların geli im durumlarının kaydedilmesi ile. Gözlem formları her çocu un geli im durumunu belirlemekte ve geli im kaydedilmektedir. 12
Kültürlerarası e itimcilerin e itimde yer almasıyla. Ba ka kültüre sahip olan e itimciler, bütün kurumlarda çocuklar, onların anne-babaları ve bütün ekibi desteklemek (anadili desteklemek, iki kültür arasında köprü olmak) için görev yapmaktadırlar. Bu e itimciler, çocuk e itim kurumlarının kültürlerarası açılımı için olumlu bir örnektirler. Anadili ba ka olan e itimcilerin hizmet içi e itimlere katılımlarını sa layarak. Bütün e itim personeli için hizmet içi e itim olanakları sa layarak. Kurumlarımızdaki bütün i arkada larımız için kar ılıklı de i im olanakları sa layarak. Bu de i im hem deneyim boyutunda, hem de kültürlerarası e itim materyallerinin (oyunlar, dil materyalleri, kitaplar. CD`ler vb ) de i imi boyutunda olmaktadır. imiz için önemli olan bütün kurumlarla sıkı bir ekilde birlikte çalı arak ve i birligi yaparak (okullar, sosyal çalı macılar). 13
Çalı ma Grubu A a ıda adı geçen Graz Belediyesi Gençlik ve Aileden Sorumlu Makamlı a ba lı çocuk e itim kurumlarında çalı an e itimciler, Kültürlerin Diyalo u konulu çalı ma grubunda kültürlerarası genel ilkeleri belirlemi lerdir: 14 Ön sıra, soldan sa a: Marja Drusko, Brigitte Valta, Anneliese Strasser, Dagmar Freiberger-Tannenberg, Carmen Paugger, Waltraud Möstl 2. sıra, soldan sa a: Liselotte Bittermann, Heidi-Irene Bäck, Brigitte Rieger, Ursula Schweda, Helga Psenicnik Son sıra, soldan sa a: Christine Szabo, Ingeborg Gmoser, Serena Rath, Brigitte Siller, Sarah Trummer
BASKI Yayan Sorumlusu: Magistrat Graz, Amt für Jugend und Familie çerikten Sorumlu: Heidi-Irene Bäck ve Anneliese Strasser Düzenleme: Ko&Co Grafik, 0316 814 888 Matbaa: Beschaffungsamt Foto raflar: Anna Graf ve Graz Belediyesi Anaokulları Tercüme: Nuray Richter-Kanık Graz, 2006
Çünkü...... çalı malarımız izlerini bırakmaktadır!