MALATYA-KAPIKAYA BARAJININ MÜHENDİSLİK JEOLOJİSİ ÖZELLİKLERİ* Engineering Geological Properties Of Malatya- Kapıkaya Dam Ebubekir KILIÇ Ç.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Anabilim Dalı Aziz ERTUNÇ Ç.Ü.Müh.Mim.Fak. Jeoloji Müh.Bölümü ÖZET Kapıkaya barajı, Malatya ili, Kale ilçesi, Kapıkaya köyü sınırları içerisinde olup baraj gövdesi L 41 a3 paftasında ve Karakaya barajını besleyen Kapıkaya çayı üzerinde inşa edilmektedir. İnceleme alanında yaşlıdan gence doğru İspendere Ofiyolitleri, Yüksekova Karmaşığı, Maden Karmaşığı, Krkgeçit formasyonu, taraça, yamaç molozu ve alüvliyonlar yüzlek vermektedir.yamaç molozu, alüvyon ve taraça baraj gövdesi temelinden kaldırılması gereken zeminlerdir. Baraj yerinde İspendere bindirmesi ve Kömürhan bindirmesi gibi önemli kırıklar gelişmiştir. Baraj yerindeki kırıklar çoğunlukla 72/82 duruşludur. Baraj gölü 1. derece deprem bölgesindedir. Baraj gövdesinde en fazla yeraltısuyuna sol sahilde rastlanacaktır. Dere suyunda r Mg-Ca> r Na; r HCO 3 > r SO 4 > r Cl iyon sıralaması saptanmıştır. Barajın vadi şekli etkeni 5.9 olarak hesaplanmıştır. Baraj temelindeki kayaçlar 6-12 kg/cm 2 arasında bir taşıma gücüne sahiptir. % 33 ü az geçirimli, % 9 u geçirimli olan baraj gövde temelindeki kayaçların % 36 sının RQD değeri %75-90 olup iyi kaliteli kayaç sınıfındadır. Derivasyon tüneli 3 ayrı doğrultuda ve 421 m uzunluktadır. Jeomekanik RMR sınıflamasına göre 3. ve 4. sınıf kalitede olan tüneldeki kayaçların RSR değeri 49 dur. Q sistemine göre ise tünel kayaçları çok zayıf ve zayıf kaliteli kayaçlar olup Grimstad ve Barton (1993) e göre 6 ve 4 numaralı desteklerle desteklenmelidir. ABSTRACT Kapıkaya dam is situated in the Malatya located on the L 41 a3 map, included by the Kapikaya village of Kale town, and built on the Kapıkaya stream where is upstream side Karakaya dam. Ispendere Ophiolites, Yüksekova Complex, Maden Complex, Kırkgeçit formation, terrace deposits, rock talus and alluviums outcrop in the study area. Rock talus and terrace deposit should be removed from the foundation area of the dam. Ispendere thrust and Kömürhan thrust are the significant fracture systems, and they are dipping with a degree of between 72 and 82. The dam site is in the first degree earthquake hazard zone. The groundwater would be abundant on the left upstream side. r Mg-Ca> r Na; r HCO 3 > r SO 4 > r Cl of ions have been determined from the stream water. The valley shape factor was 5.9. The foundation rocks have a bearing capacity of between 6 and 12 kg/cm 2, 33 % are semi-permeable, 9 % permeable. In addition, 36 % of foundation rocks of RQD are 75 and 90 %, classified as good quality rock. The derivation tunnel, 421 m long, has 3 different orientalism. Based on the geomechanical RMR classification, tunnel rocks were determined as 3rd and 4th class rocks with the value of 49 RSR degree. In the Q system, tunnel rocks are weak and very weak, which should be restrenghted with 6 and 4 number support based on the Grimstad and Barton (1993). Giriş Kapıkaya barajı, Malatya ili, Kale ilçesinin Kapıkaya köyü sınırları içerisindedir. L 41 a3 paftasında yer alan baraj gövdesi, Karakaya barajını besleyen Kapıkaya çayı üzerinde inşa edilmekte olan kaya dolgu tipinde ve sulama amaçlı bir barajdır (Şekil 1). Doktora Tezi Ph.D.Thesis
Şekil 1:Yer Bulduru Haritası. Bu çalışmada Kapıkaya barajı gövde temeli, göl alanı ve çevresinin mühendislik jeolojisi incelenmiştir. Baraj gövde ve göl alanı temelindeki kayaçların yayılımı, kalınlığı, kırıklılığı, kayaç kalitesi, geçirimliliği v.d. jeoteknik özellikleri araştırılmıştır. Litolojik ve yapısal özelliklerin baraj yapılarına etkisi ve baraj yapılarının litolojiye nasıl bir etki yapacağı, baraj gövde temeli ve göl yamaçlarının şev duraylılığı, baraj suyunun kimyasal özellikleri ve baraj aksında kullanılacak kayaçlara etkisi ile baraj temelinin yeraltısuyu rejimi araştırılmıştır. Çalışma alanı ve çevresinde değişik amaçlı jeoloji çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalardan bazıları Yazgan (1984), MTA (1961), Beyarslan (1991), Tatar (1986), Çetindağ ve ark. (1993), Yazıcı (1986), Önal (1989), Olgun (1990), Aysu (1991) ve Bali (1993) sayılabilir. Materyal ve Metot Jeolojik harita alımı için 1/25.000 ve daha büyük ölçekli topoğrafik haritalar üzerine formasyon sınırları, baraj yapıları işlenmiştir. Kırıklar bu haritalar üzerine jeolog pusulası(brunton tipi) ile ölçülerek çizilmiştir. Değişik kayaç birimleri, örnekler alınarak ince kesit yapılmış ve mikroskop yardımıyla tanımlanmıştır. Daha önce bölgede çalışma yapan araştırmacıların çalışmalarından yararlanılmıştır. Yamaç molozu, alüvyon kalınlığı, kırıklar, kayaç kalitesi, geçirimlilik vb. bilgilerin belirlenebilmesi için alınan sondaj bilgileri kullanılmıştır. Alınan karot ve yüzeysel örneklerin jeoteknik özellikleri laboratuvarda incelenmiştir. Dere suyunun kimyasal yönden sulamaya uygunluğu incelenmiştir. Elde edilen tüm mühendislik jeolojisi bilgileri bu bilimin ilkelerine göre irdelenmiştir. Toplanan bilgiler Ç.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü rapor yazım kurallarına göre yazılmıştır. Araştırma Bulguları Genel Jeoloji Yörede İspendere Ofiyolitleri, tabandan tavana doğru dünitler, gabrolar ile bunlar içerisindeki verlitik intrüzyonlar, levha dayk kompleksi ile bunlar içerisindeki plajiyogranitler ve volkanik kayaçlardan oluşmaktadır(şekil 2).
Şekil 2: Kapıkaya Barajı Çevresinin Jeoloji Haritası ve Kesiti. Yüksekova Karmaşığı, yörede bazaltik yastık lavlar, andezitik ve dasitik lav akıntıları, tüf ve volkano-tortullarla volkanik kayaçları kesen granitik kayaçlardan oluşmaktadır. Baraj göl alanı membasında yüzlek veren Maden Karmaşığı çamurtaşı, kumtaşı, volkanik kayaçlar ve gri pembe pelajik kireçtaşlarından oluşmaktadır. Kırkgeçit formasyonu yörede ardışıklı kumtaşı-çamurtaşlarından oluşmaktadır. Taraça, derivasyon tüneli girişinde ve sol sahilde yüzlek vermektedir. Yamaç molozu, baraj gövde temelinin sağ ve sol sahilinde, alüvyon ise dere yatağında yüzeylemektedir. Yapısal Jeoloji Kapıkaya barajı, Doğu Anadolu Fayı na yakın bir yerde inşa edilmektedir. Baraj yakınından geçen ve Tatar (1986) tarafından İspendere bindirmesi ve Kömürhan bindirmesi olarak adlandırılan faylar Doğu Anadolu Fayı ile ilişkili birincil yapılardır(şekil 3). Şekil 3: Kapıkaya Barajı Yapısal Jeoloji Haritası. İspendere bindirmesinde İspendere Ofiyolitleri, Maden Karmaşığı üzerine bindirmiştir. Kömürhan bindirmesinde ise Yüksekova Karmaşığı, İspendere Ofiyolitleri üzerine bindirmiştir. Ayrıca baraj temeli ve göl alanında birçok kırık yüzeylemektedir. Çoğu kırıkların doğrultusunun baraj aksına
dik geliştiği saptanmıştır. Baraj aksını boyuna ve verevine kesecek doğrultuda kırıklar da çevrede görülmektedir. Baraj gövde temelinde en çok görülen kırıklar 72/82 duruşlu ve K50D doğrultulu olup baraj aksı ile 68 lik açı yapmaktadır. Göl alanında ölçülen kırık düzlemlerinin % 35 i KD-GB doğrultulu ve 85-90 eğim açısına sahiptir. Önceki çalışmalara göre baraj yeri, magnitüdü 6.5 dan büyük dış merkezler arasındadır. Bayes teoremine göre yörede 100 yıl içerisinde 0.2 gal yatay ivmeli depremlerin olabileceği kabul edilmektedir. 1900-1984 yılları arasında yörede 154 deprem olmuştur. Bu depremlerin 111 tanesinin Richter ölçeğine göre şiddeti 4, 35 tanesi 5, 8 tanesi 6 şiddetindedir. Hidrojeoloji Baraj gövde temelindeki kayaçların birincil porozitesi % 1.2-5 arasındadır. Gövde temelindeki yer altı suyu sol sahilde daha fazladır. Göl alanında bulunan kaynaklar en fazla 5 l/sn debisi vardır. Baraj gövdesi temelinde de 7-8 l/sn yeraltısuyu beklenmektedir. Yeraltısuyu akım yönü dereye doğrudur. Alüvyon, taraça ve yamaç molozları geçirimlidir. Dere suyu sulama suyu olarak EC ye göre II.kalite, RSC ve SAR miktarına göre 1.sınıf, ABD Tuzluluk Laboratuvarı na göre C2S1 sınıfındadır. Mühendislik Jeolojisi Baraj kil çekirdekli, kaya dolgu tipinde ve kret uzunluğu 518 m.dir. Temelden yüksekliği 89.8 m, talvegden yüksekliği ise 81 m ve toplam dolgu hacmi 4.4 hm 3 dür.yağış alanı 122.4 km 2, yıllık ortalama su 41.5 hm 3, maksimum su seviyesi 866.92 m, minimum su seviyesi 787 m, toplam göl hacmi 67 hm 3 tür. Vadi şekli etkeni 5.9 dur. Müller ve Tessfecker (1973) e göre baraj yerindeki diyabazların taşıma gücü 6-12 kg/cm 2 dir. Sağlam magmatik kayaçların taşıma gücü Erguvanlı ve Yüzer (1982) ye göre 15-30 kg/cm 2 dir. Vardar (1993) e göre taşıma dirençleri birkaç kg/cm 2 den 30 kg/cm 2 ye kadar kayaçlar üzerine toprak ve kaya dolgu barajlar inşa edilmektedir. Kaya dolgu barajlar diğer barajlara göre 4.5 kat daha fazla alana yayılmakta ve 6 kat daha az taşıma gücü olan zeminler üzerine inşa edilebilmektedir. Kaya dolgu barajlar, baraj temeli anizotropisinden diğer barajlara oranla daha az etkilenmektedir. Deprem riski, gereçlerin yakından ve diğer baraj türlerine göre ekonomik olarak sağlanması kaya dolgu baraj tipini daha ekonomik kılmaktadır. Sanat yapılarının oturacağı kayaçların jeoteknik özelliklerini belirlemek için baraj gövde temelinde 9, dolusavakta 3 ve derivasyon tüneli güzergahında da 4 adet sondaj yapılmıştır (Şekil 4). Gövde temelinde toplam 525 m, dolusavakta 90 m ve derivasyon tünelinde ise 167 m sondaj yapılmıştır. Baraj gövde temelinde sol sahilde üstte yamaç molozları, altında taraçalar ve temelde de diyabazlar, sağ sahilde ise üstte yamaç molozu, altında ise diyabazlar vardır. Buradaki kayaçların doğal birim hacim ağırlığı 2.84 g/cm 3, kuru birim hacim ağırlığı 2.78 g/cm 3, görünür özgül ağırlığı 2.81 bulunmuştur. Su emmesi % 0.3-2.165 olan bu kayaçlar porozitesine göre az-orta boşluklu kayaçlardır. Baraj temelindeki kayaçların geçirimliliği basınçlı su testleri ile saptanmıştır. Yapılan deneylerin % 58.68 i 1 lugeondan küçük, % 33 ü 1-5 lugeon, % 9 u da 5-25 lugeon geçirimliğe sahiptir. Temeldeki kayaçları Fell ve ark. (1992) nin lugeon birimine göre sınıflandırırsak kayaçların % 33 ü az geçirimli, % 9 u da geçirimlidir. Şekil 4: Baraj temeli Jeoloji Haritası,Sanat Yapıları ve
Yapılan Sondaj Yerleri Temeldeki kayaçların basınç direnci 400-600 kg/cm 2 ve kuru birim hacim ağırlığı 2.78 gr/cm 3 kullanılırsa Schmidt düşey sertliği 24-32, yatay sertliği ise 28-35 bulunmuştur. De Beer (1967) ye göre Schmidt sertliği esas alınarak temeldeki kayaçları yumuşak kayaç sert kayaç olarak sınıflandırabiliriz (Tarhan,1989). Baraj temelindeki kayaçlar Deere ve Miller (1966) ya göre (L-M) düşük-orta dirençli kayaç, Bieniawski (1973) e göre de orta dirençli kayaçlar olarak sınıflandırılmıştır. Nokta yük direnci 16-25 kg/cm 2 verisine göre ise temeldeki kayaçlar düşük-orta dirençli kayaçlardır. Çekme direnci 96-144 kg/cm 2 ve elastisite modülü 3 GPA dır. Elastisite modülü ve tek eksenli basınç direncine göre kayaçlar H ve M orta - yüksek modül oranı aralığında bulunmaktadır. Baraj gövde temelinde alınan sondaj karotlarında kırıkların % 45 i 3 tane/metre, % 22 si 5 tane/metre, % 11 i 4 tane/metre ve % 18 i 2 tane/metre olarak saptanmıştır. Bu bilgiler gövde temelindeki kayaçların kırıklı, orta sık çatlaklı olduğunu göstermektedir. Karotlardaki RQD değerlerinin % 36 sı 75-90 iyi, % 21 i 50-75 orta, % 20 si 90-100 çok iyi, % 14 ü 0-25 çok kötü ve % 9 u da kötü kaliteli kayaçlardan oluşmaktadır. Kayaçların % 23 ü kötü ve çok kötü kalitelidir. Karotlarda kayaçların %79 u W1, %15 W2, %9 W3 ayrışma derecesi saptanmıştır. Baraj gövde temeli ortalama olarak sol sahil 3.3 lugeon, talveg 2.3 lugeon ve sağ sahil 2 lugeon geçirimliliğe sahiptir. Franklin ve ark. (1972) kayaçların teknolojik özelliklerini basınç direnci ve içerdiği çatlakların ara uzaklığına göre tanımlamışlardır. Buna göre baraj temelindeki kayaçların % 67 si patlatmayla gevşetilebilir kayaçlardır. Murr Vood (1972) ise kayaçların teknolojik özelliklerini basınç direnci ve RQD ye göre sınıflandırılmıştır (Tarhan,1989). Bu yazara göre temeldeki kayaçların % 36 sı makine ile, % 21 i delme ve patlatma ile ve %14 ü ise yumuşak zemin kazısı ile kazılabilir. Dolusavakta düşü havuzu bölümünde yamaç molozu ve diğer kısımlarda ise diyabazlar yüzeylemektedir. Dolusavak temeli güzergahında alınan sondaj karotlarının %71 inde çatlak sıklığı 3 kırık/metre den küçüktür. Yani buradaki kayaçların %71 i çatlaklı-kırıklı kayaçlardır. Dolusavakta alınan 84m.lik karotların %52 sinin RQD değeri % 75-90, % 5 inin %0-25 ve % 43 ünün ise % 25-50 olarak belirlenmiştir. 74 m lik sondajda % 86 lık kısmın ayrışma derecesi W1, % 8 lik kısmın W2 ve % 6 lık kısmın ise W3 olarak değerlendirilmiştir. Geçirimlilik durumu 1 lugeondan azdır. Derivasyon tüneli sağ sahilde inşa edilecektir. RQD değeri ortalama olarak % 65 in üzerindedir. Çatlak sıklığı 3 tane/metre den fazladır. Çatlaklarda kil ve kalsit dolgu görülür. RSR değeri 49 olan tünel kayaçları jeomekanik RMR sınıflamasına göre orta derecede kazılabilir, 3. ve 4. sınıf kaliteli, Q sistemine göre ise çok zayıf ve zayıf kaliteli kayaçlardır. Grimstad ve Barton (1993) e göre de derivasyon tüneli 6 ve 4 numaralı destekleri gerektirmektedir (Ertunç, 1999) (Şekil 5). Şekil 5:Tünellerde Q Sistemine Göre Esas Alınan Tahmini Destek sınıflandırması. Sınıflandırmaların Dereceleri: 1. Desteksiz, 2. Yersel Bulonlama, 3. Sistematik Bulonlama, 4. 40-100 mm Takviyesiz Püskürtme Betonlu Sistematik Bulonlama, 5. Tel Takviyeli 50-90 mm Püskürtme Betonu ve Bulonlama, 6. Tel Takviyeli 90-120 mm Püskürtme Betonu ve Bulonlama, 7. Tel takviyeli 120-150 mm Püskürtme Betonu ve Bulonlama, 8. Tel Takviyeli>150 mm, Kaburga Takviyeli Püskürtme Betonu ve Bulonlama, 9. Betonlama Çizgisi. Baraj gövde temeli sağ sahili sol sahilden daha eğimlidir. Göl alanı sol sahili ise diğer sahile göre daha eğimlidir. Baraj temeli gövde inşaatı sırasında düzlemsel ve kama kayması olasılığı bulunmaktadır. Baraj göl alanında maksimum su seviyesi altında baraj dolduğunda kayması olasılığı olan, göle doğru eğimli kırıklı alanlar bulunmaktadır.
Tartışma ve Sonuçlar Baraj çevresinde yaşlıdan gence doğru İspendere Ofiyolitleri, Yüksekova Karmaşığı, Maden Karmaşığı, Kırkgeçit formasyonu, taraça, yamaç molozu ve alüvliyon bulunmaktadır. Baraj gövdesi temelinde yamaç molozu, alüvyon, taraça ve diyabazlar; göl alanında ise alüvyon, diyabazlar, plajiyogranitler, volkanitler yüzlek vermektedir. Alüvyon ve taraça geçirimlilik ve duraylılık sorunu yaratacağından baraj gövde temelinden kaldırılmalıdır. Diyabazlar tekil damarlar halinde olmayıp, geniş bir litoloji halindedir. Doğu Anadolu Fayı ile ilişkili İspendere ve Kömürhan bindirmeleri ve inceleme alanındaki kırıklar, litolojilerin jeoteknik özelliklerini ve baraj sanat yapılarını etkileyen etmenlerdir. Baraj ve göl alanındaki litolojiler dış etkenlere karşı dayanıklı ve az duyarlıdır. İnceleme alanında orta sıklıkta gelişmiş olan kırıklar genellikle 72/82 duruşludur. 1.derece deprem bölgesinde bulunan baraj gölü ve çevresindeki kırıklar genelde baraj kretine dik doğrultuda oluşmuştur. 2 yılda bir 21.5 m 3 /sn debili suların dereden akma olasılığı dolusavak ve derivasyon tüneli yapımında gözönüne alınmalıdır. Dere suyunda bulunan anyonlar riprap olarak kullanılacak kayaçlara eritici etki yapacaktır. Dere suyu ABD tuzluluk Laboratuvarı na göre C 2 S 1 sınıfındadır. Yapılan sondajlar ışığında baraj gövde temeli kayaçları 6-12 kg/cm 2 arasında taşıma gücüne sahiptir. Baraj temelindeki kayaçların % 33 ü az geçirimli% 9 u da geçirimlidir. Geçirimliliği azaltmak için cut of ta 3 sıra 60m derinlikte perde enjeksiyonu programı uygulanmalıdır. Baraj temeli kayaçlarının % 36 sının RQD değeri %75-90 olup iyi kalitelidir. Kırıklar, kil ve kalsit dolguları RQD değerini ve geçirimliliği etkilemektedir. Sağ sahilde yandan alışlı yapılacak olan dolusavak sağlam zeminde yapılmalıdır. Temeli geçirimsiz olan bu sanat yapısı için duraylılık önlemleri alınmalıdır. RSR değeri 49 olan derivasyon tünelindeki kayaçlar jeomekanik RMR sınıflamasına göre 3. ve 4. sınıf kaliteli kayaçlardır. Q sistemine göre çok zayıf ve zayıf kaliteli derivasyon tüneli kayaçları Grimstad ve Barton (1993) e göre 6 ve 4 numaralı destekleri gerektirmektedir. Baraj temelinde bulunan ve dereye doğru eğimli kırıklar yapım esnasında ve yapım sonrasında duraylılık problemi oluşturabilir. Gereçlerin baraj yakınında bulunması deprem vd. etkenler nedeniyle kaya dolgu tipinde yapılması daha uygundur. Kaynaklar AYSU, A.,1991. Kapıkaya Barajı Planlama Raporu.Yeni Aks Yeri DSİ IX. Bölge Müdürlüğü, Elazığ, 25 s. BALİ, A., 1993. Kapıkaya Barajı Hidroloji Raporu.DSİ IX. Bölge Müdürlüğü, Elazığ, 10 s. BEYARSLAN, M., 1991. İspendere Ofiyolitlerinin Petrografisi. F.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ, 57 s. BİENİAWSKİ, Z. T., 1973. Engineering classification of jointed rock masses Transactions.S. African Inst. Of Civil Engineers. V.15.No.12, 335,344. ÇETİNDAĞ, B., AFŞİN, M., CANİK, B., 1993. İspendere (Malatya) Sıcak ve Mineralli İçmece Kaynağının Hidrojeoloji İncelemesi. A. Suat Erk Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 403-410. DEERE, D.U., MILLER, R.P.,1966. Classification and index properties of intact rock.tech.report.afwl-tr-65-116. New Mexico. ERGUVANLI, K., YÜZER, E., 1982. Mühendislik Jeolojisi, İTÜ Yayınları. İstanbul, 590 s. ERTUNÇ, A., 1999.Tünel Jeolojisi Ders Notları, Ç.Ü.Yayınlanmamış, Adana, 185 s. FELL, R., MACGREGOR, P., STAPLEDON, D., 1992. Geotechnical Engineering of Embankment Dams. Rotterdam, 675 s. FRANKLİN, P.G., BROCH,E., WALTON,G., 1972. Logging the mechanical charakter of rock. Trans. Instn. Min. Metall. Sect. A. 80, 119. GRİMSTAD, E., BARTON, N., 1993. Updating the Q-System for NMT. Proc. İnt. Symp. on KOÇYİĞİT, A., GÜLKAN, P., YÜCEMEN, M.S., BAŞÖZ, N., DOYURAN, V., 1993. Deprem Tehlikesinin İstatiksel Yöntemlerle Tahmini. Dolgu Barajlar Yönünden Zemin Mekaniği Problemleri Sempozyumu, DSİ Genel Müdürlüğü, Ankara, 11-23. MTA, 1961. Türkiye Jeoloji Haritası. 1/500.000 Ölçekli Erzurum Paftası, Ankara. MÜLLER, L.,TESS FECKER, E., 1973, Kriterien zur Erkennenung der Bruchgefahr in geklüfteten Medien. Rock Mech. Suppl. 2, S. 71.
OLGUN, K.,1990. Kapıkaya Barajı Ön İnceleme Raporu. Yeni Aks Yeri, DSİ IX.bölge Müdürlüğü, Elazığ, 25 s. ÖNAL, Ö.,1989. Kapıkaya Barajının Planlama Raporu. Eski Aks Yeri, DSİ IX. Bölge Müdürlüğü, Elazığ, 25 s. TATAR, Y.,1986. Elazığ Çevresinde Fırat Havzasının Tektonik Özellikleri. Elazığ Çevresinde Fırat Havzasının Jeolojisi Sempozyumu, F.Ü. Müh. Fak. Jeo. Müh. Böl. Yayınlanmamış, Elazığ. TARHAN, F.1989.Mühendislik Jeolojisi Prensipleri. KTÜ Basımevi, Trabzon. VARDAR,M.,1993. Temel Kayaçlarının Davranış Türlerinin Baraj Mühendisliğindeki Yeri ve Önemi. Dolgu Barajlar Yönünden Zemin Mekaniği Problemleri Sempozyumu, DSİ Genel Müdürlüğü, Ankara, 199-208. YAZGAN,E., 1984. Geodinamic evolution of the Eastern Taurus region. Proceeding İnt.Symp.on the Geology of the Taurus Belt, Bildiriler, Ankara,199-208. YAZICI, Ö.,1986. Kapıkaya Barajının Ön İnceleme Raporu. Eski Aks Yeri, DSİ Genel Müdürlüğü, Ankara, 12 s.