İVRİZ BARAJI AĞAÇLANDIRMASINDA KARAÇAM İLE SEDİRİN BÜYÜME İLİŞKİLERİ

Benzer belgeler
GROWTH RELATIONSHIPS OF PINUS SILVESTRIS FOR AFFORESTATIONS OF DERBENT (MOR BEL)- HASAN MOUNTAIN (YENIPINAR)

YUKARI HAVZA ISLAHI VE ÇAKIT HAVZASI ÖRNEĞİ. Prof.Dr. Doğan Kantarcı İ.Ü.Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Abd.

1- Çevresine göre alçakta kalmış ve vadilerle derin yarılmamış düzlüklere ne denir?

(Change of Water Masses-Dust Storms Interaction in Syria and Iraq) Suriye ve Irak taki Su Kütlelerindeki Değişimin Toz Fırtınaları ile İlişkisi

Endüstriyel Ağaçlandırma Alanlarının Seçimi. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

MEKANSAL BIR SENTEZ: TÜRKIYE. Türkiye nin İklim Elemanları Türkiye de İklim Çeşitleri

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır.

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU

Iğdır Aralık Rüzgâr Erozyonu Önleme Projesi

REHABİLİTASYON VE RESTORASYON PROJESİ YAPIM ESASLARI. Muharrem MARAZ Orman Mühendisi 24/05/2016 ANKARA 1

ESKİŞEHİR DE AĞAÇLANDIRMA, EROZYON ÖNLEME MER A İSLÂHI VE BALTALIK İSLÂHI ÇALIŞMALARI

10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞ NÜN

SEL KONTROLÜNDE TERASLAR

YAZILI SINAV CEVAP ANAHTARI COĞRAFYA

BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA

HATIRA ORMANLARI PROJESİ

Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

KURAK VE YARI KURAK BÖLGE AĞAÇLANDIRMALARI. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

KAVAK ÖKALİPTUS VE KIZILAĞAÇTA YETİŞME ORTAMI İSTEKLERİ. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

REHABİLİTASYON PROJE DİSPOZİSYONU

ORMANCILIĞIMIZ (TOHUM-FİDAN-AĞAÇLANDIRMA)

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMALARDA BAKIM. Prof.Dr. Ali Ömer Üçler 1

YUKARI HAVZA SEL KONTROLU EYLEM PLANI VE UYGULAMALARI

SÜRDÜRÜLEBİLİR ORMAN YÖNETİMİNDE YERELLİK VE EKOSİSTEM ÖZELLİKLERİNİN ÖNEMİ

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM VE İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Turkey; has different ecosystems due to her climate, topography and soil characteristics

ÖZEL EGE LİSESİ İKLİM

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

DİKİM YOLUYLA AĞAÇLANDIRMA. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

IĞDIR ARALIK RÜZGÂR EROZYONU ÖNLEME PROJESİ İZLEME RAPORU

1. Yer kabuðunun yapý gereði olan bir veya birkaç mineralden oluþan kütlelere ne ad verilir?

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

Toprak etütleri; Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

EDİRNE UZUNKÖPRÜ DOĞAL ORTAMI TEMİZ HAVASI İLE SÜPER BİR YAŞAM BURADA UZUNKÖPRÜ DE. MÜSTAKİL TAPULU İMARLI ARSA SATIŞI İSTER YATIRIM YAPIN KAZANIN

Çaldıran daha önceleri Muradiye İlçesinin bir kazası konumundayken 1987 yılında çıkarılan kanunla ilçe statüsüne yükselmiştir.

Akdeniz iklimi / Roma. Okyanusal iklim / Arjantin

Konya Ovasında Su Yönetim ve Ağaçlandırma Stratejisi

BÖLÜM 16 YERYÜZÜ ŞEKİLLERİNİN GELİŞMESİ

ESKĠġEHĠR ÇENGEL TEPE VE KIZILCAHAMAM KARGASEKMEZ AĞAÇLANDIRMALARINDA KARAÇAMIN BOY GELĠġMESĠNĠN KARġILAġTIRILMASI

ÇORUM YÖRESİ EROZYONLA MÜCADELE KAPSAMINDA YAPILAN KARAÇAM (Pinus nigra Arnold.) VE SEDİR (Cedrus libani A. Rich.

KUMUL ALANLARININ AĞAÇLANDIRILMASI. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

T.C ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI AĞAÇLANDIRMA VE EROZYON KONTROLÜ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Prof. Dr. M. Doğan Kantarcı 1

Sedirler (Cedrus) Türkiye de doğal olarak yetişen. Türkiye de egzotik (yaygın ya da parklarda)



Fonksiyonlar. Fonksiyon tanımı. Fonksiyon belirlemede kullanılan ÖLÇÜTLER. Fonksiyon belirlemede kullanılan GÖSTERGELER

T.C ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Doğal ve doğal olmayan yapı ve tesisler, özel işaretler, çizgiler, renkler ve şekillerle gösterilmektedir.

COĞRAFİ YAPISI VE İKLİMİ:

COĞRAFYA ARAZİ KULLANIMI VE ETKİLERİ ASLIHAN TORUK 11/F-1701

128 ADA 27 VE 32 PARSEL NUMARALI TAŞINMAZLARA YÖNELİK 1/5000 ÖLÇEKLİ AÇIKLAMA RAPORU

TRAKYA ORMAN ALANLARİ İLE ORMANLARIN AĞAÇ SERVETİ DEĞİŞİMİ ÜZERİNE BİR İNCELENME

ORMAN KORUMA ABİYOTİK (CANSIZ) ZARARLILAR

Ekim Yöntemleri. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

TARIMSAL ORMANCILIK (AGROFORESTRY) Prof. Dr. İbrahim TURNA

Murat TÜRKEŞ ve Telat KOÇ Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü, Çanakkale

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER

Şimdiye kadar özelliklerini belirtmeye çalıştığımız Kütahya Yöresi'nin kuzey kesimi içerisinde de farklı üniteler ayırd etmek mümkündür.

HİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü

TÜRKİYE EKONOMİSİ. Prof.Dr. İlkay Dellal Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü. Ankara

KONYA OVASI ÇEVRESİNDE SON YILLARDA ARTAN OBRUK OLUŞUMU HAKKINDA ÖDN: 2

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

YHEY2008 DOĞADA YÖN BULMA. Yrd. Doç. Dr. Uzay KARAHALİL

Aksi durumda yabacı bir bölgeden getirilen ırk/ırklar o yöreye uyum sağlamış yerel ırklarla polen alışverişine giriştiklerinde genetik tabanda

TEKİRDAĞ- ERGENE MARMARACIK KONUT DIŞI KENTSEL ÇALIŞMA ALANI (ETAP 3) REVİZYON UYGULAMA İMAR PLANI AÇIKLAMA RAPORU

FİDANCILIK TEKNİĞİ DERS 2: FİDANLIK İŞLETMELERİ İÇİN YER SEÇİMİ

Dünyanın ısısı düzenli olarak artıyor. Küresel ortalama yüzey ısısı şu anda15 santigrat derece civarında. Jeolojik ve diğer bilimsel kanıtlar,

KARAKAYA BARAJI ve DOĞAL ÇEVRE ETKİLERİ. Ahmet Yıldırım * Karakaya Dams and effects of naturel environment

ORMANCILIKTA TOPRAK İŞLEMENİN EKOLOJİK ESASLARI

Ağaçlandırma çalışmalarında farklı toprak hazırlığı uygulamalarının fidan gelişimi üzerine etkilerinin değerlendirilmesi

Taban suyunun yüksek olduğu yerlerde, su tutan ağır (killi) topraklarda dikimden evvel drenaj problemi halledilmelidir.

Meyva Bahçesi Tesisi

AĞAÇLANDIRMALARDA UYGULAMA ÖNCESİ ÇALIŞMALAR

2. Karışımın Ağaç Türleri Meşcere karışımında çok değişik ağaç türleri bulunur. Önemli olan, ağaçların o yetişme ortamı özelliklerine uyum gösterip

KONYA KARAPINAR 300 KİŞİLİK ÖĞRENCİ YURDU İnceleme Dosyası

GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:

Çelikle Çay Üretimi. Ayhan Haznedar -Ziraat Mühendisi

KAVAK VE HIZLI GELİŞEN TÜRLER

Hidroloji: u Üretim/Koruma Fonksiyonu

AYAŞ İLÇESİ BAŞAYAŞ KÖYÜ ARAZİ İNCELEME GEZİSİ GÖREV RAPORU

Akdeniz in Pleyistosen Deniz Düzeyi Değişimlerini Karakterize Eden, Çok Dönemli-Çok Kökenli Bir Mağara: Gilindire Mağarası (Aydıncık-İçel)

Fonksiyonlara göre dağılım

T.C. BALIKESĠR ÜNĠVERSĠTESĠ FEN-EDEBĠYAT FAKÜLTESĠ COĞRAFYA BÖLÜMÜ HAVZA YÖNETĠMĠ DERSĠ. Dr. ġevki DANACIOĞLU

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

Bir ekosistemin genel mevkisi tanıtılırken şu özellikler belirtilmesi gerekir.

Dr. Nejat ÇELİK. Eğitim

ÖSYM YGS / SOS M Diğer sayfaya geçiniz.

YAGIŞ-AKIŞ SÜREÇLERİ

ORMANCILIKTA UZAKTAN ALGILAMA. ( Bahar Yarıyılı) Prof.Dr. Mehmet MISIR. 2.Hafta ( )

Tarım, yeryüzündeki belli başlı üretim şekillerinden en gerekli ve yaygın olanıdır. Tarımın yapılış şekli ve yoğunluğu, ülkelerin gelişmişlik

AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARINA NASIL BAŞLANDI?

Dünya kendi içinde benzerlik gösteren 6 büyük flora alemine ayrılır: 1.Holarktikflora alemi 2.Paleotropis, 3.Neotropis, 4.Australis 5.

Ö:1/ /02/2015. Küçüksu Mah.Tekçam Cad.Söğütlü İş Mrk.No:4/7 ALTINOLUK TEL:

Ender MAKİNECİ. İÜ Orman Fakültesi, 34473, Bahçeköy-İSTANBUL *

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

Toprak İşleme. Prof. Dr. Ali Ömer ÜÇLER 1

Transkript:

[ ĠVRĠZ BARAJI AĞAÇLANDIRMASINDA KARAÇAM ĠLE SEDĠRĠN BÜYÜME ĠLĠġKĠLERĠ M. Doğan Kantarcı-Ertuğrul Kurt-Ertan Koyuncu İst.Üni.Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Abd. (EM) email.mdkant@istanbul.edu.tr Ereğli Orman Fidanlığı; email: ertugrulkurt305@hotmail.com Sh. 341-347

İVRİZ BARAJI AĞAÇLANDIRMASINDA KARAÇAM İLE SEDİRİN BÜYÜME İLİŞKİLERİ M. Doğan Kantarcı 1 -Ertuğrul Kurt 2 -Ertan Koyuncu 3 ÖZET Konya Havzasının doğu bölümündeki Konya Ereğlisi Havzası kendisine özgü ayrı bir havza niteliğindedir. Güneyindeki Toros Dağları ile kuzeyindeki Karaca Dağ ve Hasan Dağ kütleleri arasında yer alan Konya Ereğlisi nin taban arazisi ve Akgöl Sazlıkları 1040-1050 m yükseltidedir. Ereğli Havzasının güneyindeki İvriz Barajı sulu tarım için çok önemlidir. Ereğli İlçesinde 110 000 ha olan tarım alanının 70 000 ha ında kuru tarım, 40 000 ha ında sulu tarım yapılmaktadır. Sulu tarım için su İvriz Barajı ile sayıları yaklaşık 4000 e ulaşmış olan kuyulardan sağlanmaktadır. Kuyuları besleyen yer altı suyu düzeyi giderek düşmektedir. Toros Dağlarının ağaçlandırılması; yağış sularının sellere dönüşmesini önleyecek, barajın materyal ile dolmaktan korunmasını, yağış sularının toprağa emdirilerek barajı ve yeraltı sularını beslemesini sağlayacaktır. Dağlarda yetiştirilecek ormanlar ile otlak alanlarında kurulacak rüzgâr perdeleri; kurak yaz mevsiminde hızı 90-100 km/saate ve süresi 24-60 saate ulaşan GB (Lodos) fırtınalarının dağlardaki toprakları taşıyıp, toz ve kum fırtınalarına dönüşmesini de önleyecektir. İvriz Barajı Havzasındaki orman ağaçlandırmaları da yamaç arazide yapılacak ağaçlandırma/orman yetiştirme çalışmaları için değerli bir örnektir. Anahtar kelimeler : İvriz barajı, yer altı suyu, kireç taşı, karstik arazi, ağaçlandırma. GROWTH RELATIONSHIPS OF PINUS NIGRA AND CEDRUS LIBANI FOR AFFORESTATIONS OF IVRIZ DAM ABSTRACT Konya Eregli, located in the eastern part of Konya Basin. It has own in a separate basin. Khan Mountain in the north and south of the Taurus Mountains and the mass of Hasan Mountain is located between the base of Konya Eregli Akgöl Rushy of land and is 1040-1050 m altitude. Eregli Basin in the south of the irrigated agriculture is very important for Ivriz Dam. In Eregli town 70 000 110 000 ha of agricultural land that ha'ında dry farming, irrigated farming is ha'ında 40 000. Number of water for irrigated agriculture Ivriz Dam which has reached nearly 4,000 wells are provided. Level of ground water wells which supply is falling steadily. Taurus Mountains to the plantations, to prevent rain water into the flood, the dam is filled with material conservation, rain water was absorbed into the soil and underground water in the dam will provide power. In the mountains training to be forest and pasture areas will be set up wind curtains, dry summer season in the speed of 90-100 km / h and duration of 24-60 hours to reach the Soutwest storm of the mountain land on them, dust and sand storms turn prevent will. Ivriz Dam Basin forest plantations will be done in the slope land afforestation / forest breeding work is a valuable example. Keywords: Ivriz dams, underground water, limestone, karst terrain, afforestation. 1. GİRİŞ İvriz Barajı Konya Ereğlisi nin güney doğusunda İvriz Çayı Vadisinde 1976-84 yılları arasında Ereğli Ovasındaki tarım alanlarını sulamak ve taşkınlardan korumak için inşa edilmiştir. İvriz Barajı 42 225 ha lık bir tarım alanında sulu tarım yapılmasının sağlamaktadır. Barajdan elektrik üretimi de yapılmaktadır. Ancak barajın havzasındaki tahrip edilmiş olan orman ve otlak alanlarından taşınan toprak vd. materyal de baraj gölünü doldurmaktadır. Ayrıca son dönemdeki ısınma ve kuraklaşma sürecinde barajın 80,6 milyon m³ lük göl hacmi doldurulamamaktadır. Geçen kurak yıllarda İvriz barajında biriken suyun 22.4 milyon m³ ten 14.4 milyon m³ e düştüğü bildirilmiştir. Öte yandan İvriz Çayının beslediği Akgöl ün zamanla küçüldüğü, 35 bin hektarlık Akgöl Sazlığının yok olduğu, buraya yerleşmiş veya göçmen yaklaşık 200 kuş türünün de artık konaklayamadığı bildirilmektedir. Isınma ve kuraklaşma sürecinde giderek sağanak yağışların artması, yağış sularının yüzeysel akışa geçip, sellere dönüşmesi olayları da sıklaşmağa başlamıştır. Kurak yaz aylarında ise rüzgâr erozyonu dağlarda ve ovada toprağın ince bölümünü taşıyıp, götürmektedir. Bu gelişmeler orman alanlarının kısa sürede ağaçlandırılmasını, toprak koruma tedbirlerinin alınıp, su ve rüzgâr erozyonunun önlenmesini gerektirmektedir. 1 İst.Üni.Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Abd. (EM) email.mdkant@istanbul.edu.tr 2 Ereğli Orman Fidanlığı; email: ertugrulkurt305@hotmail.com 3

2. YÖNTEM İvriz Barajı Havzasının yetişme ortamı özelliklerini anakaya/toprak yapısı açısından incelemek için Türkiye Jeoloji Haritası ndan (1/500 000) yararlanılmıştır. Ayrıca arazide yapılan gözlemler ve incelemeler ile bu Akdeniz ardı yetişme ortamı alt bölgesi incelenmiştir (Bkz. M.D.Kantarcı 1990 ve harita 1). İvriz Barajı Havzası ağaçlandırmasında 1250-1300 m yükselti kuşağında üç örnek alan seçilmiştir. Bu örnek alanlarda karaçam ve sedir ağaçlarının boylanma ölçmeleri yapılmıştır. Örnek alanlarda üst boya ulaşmış örnek sedir ve karaçam ağaçları seçilmiştir. Bu üst boydaki ağaçların boyları; ağaca yaslanan 2 m boyundaki cm taksimatlı metrelerle, bu metreler birbiri üzerinde kaydırılarak ölçülmüştür. Ölçme yıllık sürgün boğumlarına göre yapılarak yaşa göre boylanma ve sürgün boyları elde edilmiştir. Çaplar ağacın dibinden ve 1.3 m (göğüs) yüksekliğinden ölçülmüştür. Ağaçların boylanma değerleri ile çapları tablolar halinde düzenlenmiş ve yaşa göre boylanma eğrileri çizilmiştir. Bu değerlendirme bir ön araştırma düzeyinde bırakılmıştır. Daha ileri değerlendirmelerin yapılabilmesi için, örnek alanlarda (birim alan 20x20 m olabilir) tüm ağaçların yaşa göre boylanmaları, çapları ve tepe (izdüşüm) çaplarının ölçülmesi, yetişme ortamı (özellikle anakaya/toprak) özelliklerinin belirlenmesi gerekmektedir. 3. BULGULAR İvriz Barajı Havzası Bolkar Dağlarının Ereğli Ovasına inen dik yamaçlarında yer almaktadır.bolkar Dağları ile Ereğli Ovasına inen yamaçları farklı jeolojik yaşlarda ve farklı özelliklere sahip kireç taşları ile flişlerden oluşmuştur (Harita 1). Bu anakayaların ortak özellikleri çatlaklı bir yapıda olmaları, kireç taşlarının katık maddelerinden oluşan sığ ve bazik topraklar vermeleridir. Orman ağaçlarının pek çoğunun kökleri kireçtaşı çatlaklarının arasındaki toprakta gelişmiş olup, yaz kuraklığını bu çatlak sistemindeki topraklardan sağladıkları su ile atlatabilmektedirler. Öte yandan orman altında yaprak dökümü ile oluşan ölü örtü ayrışıp (humuslaşıp) toprağa karışmaktadır. Orman toprağı organik madde bakımından zengin olduğu için toprak iyi kırıntılanmakta ve yağış sularını derinlere sızdırmaktadır. Ormanın tahrip edildiği arazide ölü örtü de kalmadığı için sağanak yağışların suları yüzeysel akışa geçmekte, sellere dönüşmekte ve toprağı taşımaktadırlar (Harita 1). İvriz Barajı Havzasındaki ağaçlandırma Sedir (Cedrus libani) ile yapılmış olup, Karaçam (Pinus nigra) tamamlama dikimlerinde kullanılmıştır. Sınırlı alanda Kızılçam (Pinus brutia) ile kurulmuş, sağlıklı yetişmiş (donmamış) bir meşcere de vardır. Bu havzada yetiştirilmiş olan sedirler (Üst boyda) 25 yaşında 4.75-6.50 m boya ve 8.0-13.5 cm (1.3 m) çapına ulaşmışlardır (Tablo 1). Buna karşılık 15-20 yaşındaki karaçamlar (Tamamlama dikimleri) 2.4-5.0 m boya ve 5.0-11.0 cm (1.3m) çapına ulaşmışlardır (Tablo 2). Boylanma eğrileri karşılaştırıldığında; aynı yaşlarda sedirlerin karaçamlardan daha hızlı boylandıkları görülmektedir (Bkz. Şekil 1). Tipik bir Toros ardı yetişme ortamı alt bölgesi olan bu havzada sedirlerin karaçamlara göre biraz daha hızlı büyümeleri yadırganmamalıdır. Ancak yaz kuraklığından ötürü, ağaçlandırma teraslarındaki dikim sıralarında boşluklar olduğu (kuruyan fidanlar), Sedir ve Karaçam ağaçlarının 25 yaşında dahi alanın % 50-60 kadarını kapatabildikleri görülmüştür. Teraslanmış olan ağaçlandırma alanı doğal ot türleri ile kaplanmıştır. Kızılçam ağaçlandırma alanında ise hemen hemen tam kapalılık sağlanmıştır (Kızılçam burada bile hızlı gelişebilmiş).

HARĠTA 1. KONYA EREĞLĠSĠ VE ÇEVRESĠNĠN JEOLOJĠK YAPISI (Türkiye Jeoloji haritası 1/500 000 den düzenlenmiģtir.) KARAPINAR KARACA DAĞ ANDEZİT AKGÖL SAZLIKLARI EREĞLİ OVASI 4. ZAMAN TORTULLARI ÇAKMAK EOSEN KİREÇ TAŞLARI EREĞLİ KARASAL OLİGOSEN FLİŞ ANDEZĠT AYRANCI AYRANCI BARAJI KİLLİ-YUMUŞAK KİREÇ TAŞLARI (NEOJEN) EOSEN KİREÇ TAŞLARI İVRİZ BARAJI MERMERLER VE DOLOMİTLER (KRİSTALAEŞMİŞ KİREÇ TAŞLARI HALKAPINAR EOSEN KİREÇ TAŞLARI BOLKAR DAĞLARI SERT KİREÇ TAŞLARI M. DOĞAN KANTARCI

M. DOĞAN KANTARCI TABLO 1. ĠVRĠZ BARAJI HAVZASI (K.EREĞLĠSĠ) AĞAÇLANDIRMASINDA SEDĠRLERĠN YAġA GÖRE BOY BÜYÜMESĠ VE ÇAP (1,3) GELĠġĠMĠ SEDİR / 1 SEDİR / 2 SEDİR / 3 SEDİR / 4 SEDİR / 5 YIL YAŞ BOY SÜRGÜN Ø 1.3 m YAŞ BOY SÜRGÜN Ø 1.3 m YAŞ BOY SÜRGÜN Ø 1.3 m YAŞ BOY SÜRGÜN Ø 1.3 m YAŞ BOY SÜRGÜN Ø 1.3 m cm BOYU cm cm BOYU cm cm BOYU cm cm BOYU cm cm BOYU cm 25 475 10.0 25 600 13.5 25 475 9.0 25 650 18 25 525 12 1985 1 3 3 1 3 3 1 3 3 1 3 3 1 3 3 1986 2 7 4 2 7 4 2 7 4 2 7 4 2 7 4 1987 3 15 6 3 13 6 3 15 8 3 15 8 3 12 5 1988 4 35 20 4 29 16 4 30 15 4 29 14 4 21 19 1989 5 58 23 5 33 14 5 42 12 5 42 13 5 35 14 1990 6 74 16 6 50 17 6 53 11 6 60 18 6 55 20 1991 7 81 7 7 70 20 7 65 12 7 90 30 7 81 26 1992 8 92 11 8 85 15 8 79 14 8 116 26 8 106 25 1993 9 108 16 9 100 15 9 92 13 9 138 22 9 132 26 1994 10 136 28 10 113 13 10 115 23 10 163 25 10 159 27 1995 11 169 38 11 130 17 11 132 17 11 204 41 11 185 26 1996 12 207 38 12 164 34 12 147 15 12 245 41 12 210 25 1997 13 246 39 13 184 20 13 169 21 13 280 35 13 238 28 1998 14 276 30 14 220 46 14 187 18 14 315 35 14 262 24 1999 15 297 19 15 285 65 15 212 25 15 355 40 15 288 26 2000 16 318 21 16 344 59 16 235 23 16 390 35 16 323 35 2001 17 341 23 17 392 48 17 262 27 17 420 30 17 356 33 2002 18 368 27 18 420 28 18 290 28 18 450 30 18 385 29 2003 19 391 23 19 448 28 19 313 23 19 476 26 19 410 25 2004 20 405 14 20 470 22 20 345 32 20 505 29 20 430 20 2005 21 420 15 21 495 25 21 371 26 21 534 29 21 450 20 2006 22 435 15 22 524 29 22 394 23 22 560 26 22 470 20 2007 23 450 15 23 550 26 23 420 26 23 590 30 23 490 20 2008 24 460 10 24 572 22 24 445 25 24 615 25 24 505 15 2009 25 475 15 25 600 28 25 475 30 25 650 35 25 525 20 SEDİR / 6 SEDİR / 7 SEDİR / 8 SEDİR / 9 SEDİR / 10 25 383 8 25 492 8 25 525 9 25 600 11 25 560 10 1985 1 4 4 1 4 4 1986 1 4 4 1 4 4 1 4 4 2 10 6 2 10 6 1987 2 8 4 2 8 4 2 8 4 4 3 22 12 3 29 19 1988 3 19 11 3 12 4 3 19 11 11 4 33 11 4 44 15 1989 4 29 10 4 18 6 4 34 15 15 5 52 19 5 61 17 1990 5 34 15 5 29 11 5 56 22 22 6 72 20 6 82 21 1991 6 54 20 6 42 13 6 88 32 32 7 90 18 7 102 20 1992 7 64 20 7 64 22 7 118 30 30 8 104 14 8 129 29 1993 8 75 11 8 94 30 8 138 20 20 9 134 20 9 164 35 1994 9 93 18 9 135 41 9 169 31 31 10 150 16 10 203 39 1995 10 109 16 10 170 35 10 197 28 28 11 177 27 11 252 49 1996 11 121 12 11 190 20 11 218 21 21 12 212 35 12 287 35 1997 12 141 20 12 200 37 12 246 28 28 13 250 38 13 325 38 1998 13 159 18 13 227 31 13 273 27 27 14 297 47 14 351 26 1999 14 174 15 14 285 27 14 295 22 22 15 340 43 15 366 15 2000 15 194 20 15 319 34 15 325 30 30 16 380 40 16 400 34 2001 16 214 20 16 354 35 16 350 25 25 17 410 30 17 420 20 2002 17 234 20 17 379 25 17 400 50 25 18 435 25 18 440 20 2003 18 257 23 18 400 21 18 430 30 30 19 460 25 19 460 20 2004 19 275 18 19 415 15 19 442 12 12 20 482 22 20 480 20 2005 20 299 24 20 432 17 20 460 18 18 21 504 22 21 500 20 2006 21 321 23 21 452 20 21 478 18 18 22 530 26 22 520 20 2007 22 346 25 22 464 12 22 485 17 17 23 553 23 23 540 20 2008 23 361 15 23 472 8 23 500 15 15 24 575 22 24 550 10 2009 24 381 20 24 492 20 24 525 25 10 25 600 25 25 560 10

M. DOĞAN KANTARCI TABLO 2. İVRİZ BARAJI HAVZASI (K.EREĞLİSİ) AĞAÇLANDIRMASINDA ÜST BOYDAKİ KARAÇAMLARIN YAŞA GÖRE BOY BÜYÜMESİ VE ÇAP (1.3) GELİŞİMİ KARAÇAM 1 KARAÇAM 2 KARAÇAM 3 KARAÇAM 4 KARAÇAM 5 YIL YAŞ BOY SÜRGÜN Ø 1.3 m YAŞ BOY SÜRGÜN Ø 1.3 m YAŞ BOY SÜRGÜN Ø 1.3 m YAŞ BOY SÜRGÜN Ø 1.3 m YAŞ BOY SÜRGÜN Ø 1.3 m m BOYU cm m BOYU cm m BOYU cm m BOYU cm m BOYU cm 15 2.68 6 21 3.8 8 22 3.4 9.5 17 2.4 5 22 5 11 1988 1 0.03 3 1 0.03 3 1989 1 0.03 3 2 0.06 3 2 0.06 3 1990 2 0.06 3 3 0.11 5 3 0.09 3 1991 3 0.10 4 4 0.26 15 4 0.23 14 1992 4 0.18 18 5 0.44 18 5 0.43 20 1993 5 0.33 15 6 0.56 12 6 0.56 13 1994 6 0.49 16 7 0.77 21 1 0.03 3 7 0.71 15 1995 7 0.62 13 8 0.95 18 2 0.06 3 8 0.90 19 1996 1 0.03 3 8 0.95 33 9 1.07 12 3 0.12 6 9 1.10 20 1997 2 0.06 3 9 1.25 30 10 1.32 25 4 0.24 12 10 1.34 24 1998 3 0.10 4 10 1.56 31 11 1.49 17 5 0.39 15 11 1.61 27 1999 4 0.18 8 11 1.80 24 12 1.80 31 6 0.53 14 12 1.89 28 2000 5 0.33 15 12 2.05 25 13 1.99 19 7 0.71 18 13 2.12 23 2001 6 0.49 16 13 2.37 32 14 2.24 25 8 0.88 17 14 2.58 46 2002 7 0.62 13 14 2.59 22 15 2.41 17 9 1.15 27 15 2.88 30 2003 8 0.95 33 15 2.84 25 16 2.54 13 10 1.38 18 16 3.20 32 2004 9 1.25 30 16 2.99 15 17 2.70 16 11 1.59 21 17 3.50 30 2005 10 1.56 31 17 3.17 18 18 2.93 13 12 1.74 15 18 3.85 35 2006 11 1.80 24 18 3.35 18 19 3.01 8 13 1.83 9 19 4.20 35 2007 12 2.05 25 19 3.52 17 20 3.13 12 14 2.10 27 20 4.50 30 2008 13 2.37 32 20 3.65 13 21 3.21 8 15 2.23 13 21 4.75 24 2009 14 2.68 31 21 3.77 12 22 3.35 14 16 2.41 18 22 4.95 20

1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 BOY cm BOY cm ŞEKİL 1. İVRİZ BARAII ( KONYA EREĞLİSİ) HAVZASI AĞAÇLANDIRMASINDA SEDİRLER İLE KARAÇAMLARIN YAŞA GÖRE BOY BÜYÜMESİ 690 680 670 660 650 640 630 620 610 600 590 580 570 560 550 540 530 520 510 500 490 480 470 460 450 440 430 420 410 400 390 380 370 360 350 340 330 320 310 300 290 280 270 260 250 240 230 220 210 200 190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 İVRİZ BARAJI HAVZASI (KONYA EREĞLİSİ) AĞAÇLANDIRMASINDA SEDİRLERİN BOY BÜYÜMESİ İLE YILLIK YAĞIŞ İLİŞKİSİ Sedir-1 Sedir-3 Sedir-5 Sedir-7 Sedir-9 Sedir-2 Sedir-4 Sedir-6 Sedir-8 Sedir-10 690 680 670 660 650 640 630 620 610 600 590 580 570 560 550 540 530 520 510 500 490 480 470 460 450 440 430 420 410 400 390 380 370 360 350 340 330 320 310 300 290 280 270 260 250 240 230 220 210 200 190 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 İVRİZ BARAJI HAVZASI (KONYA EREĞLİSİ) AĞAÇLANDIRMASI KARAÇAMLARIN BOY BÜYÜMESİ İLE YILLIK YAĞIŞ İLİŞKİSİ KARAÇAM 1 KARAÇAM 2 KARAÇAM 3 KARAÇAM 4 KARAÇAM 5 YILLAR YILLAR M. DOĞAN KANTARCI

4. TARTIŞMA VE SONUÇ İvriz Barajı Havzasında yapılan ön araştırma çalışmasında şu sonuçlar elde edilmiştir: (1) Toprak derinliği ve taşlılığı ağaçların büyümesini önemle etkilemektedir. Zamanla kireç taşının çatlak sistemine köklerini ulaştırabilen fidanlar daha hızlı büyüyerek üst boydaki ağaçları oluşturmaktadırlar. (2) Teraslanan yamaç arazide yağış suyunun toprağa emdirilmesi su ekonomisini düzeltmiş, otların hızla ve yoğun olarak gelişip ağaçlandırma alanını kaplamalarını sağlamıştır. Rüzgâr erozyonunun önlenmesinde otların alanı kaplaması çok önemlidir. Ancak derin çatlak sistemine köklerini ulaştıramamış olan fidanların (ve ağaçların) yakın çevrelerinin çapalanması ve otları toprak suyuna ortak olmalarının önlenmelidir. (3) Ağaçlandırma alanında teraslama ile alınan bu sonuç, otlak alanlarında da uygulanabilir. Otlaklarda teraslama ve rüzgâr perdesi tesisi yamaç arazide toprağın su ekonomisini düzelteceği ve ot türlerinin yayılmasını sağlayacağı için su ve rüzgâr erozyonunun da önlenmesine yardımcı olacaktır. (4) Ağaçlandırma alanında yeterli bir kapalılık oluşana kadar tamamlama dikimlerinin yapılması ve çapa bakımlarını devam ettirilmesi gerekmektedir. Çünkü iklimin daha az yağışlı ve kurak olduğu 3-4 yıllık dönemi, daha yağışlı yılların olduğu dönemler izlemektedir. Uzun dönem analizleri ile bu az yağışlı ve daha yağışlı dönemler tahmin edilebilir (Bkz. M. D. Kantarcı bildirisi). (5) Kızılçam alçak arazide (1270 m) hızlı gelişmiş, dikim sıralarını kapatmış, ağaçların suyuna ortak olan ot sorunu ortadan kalkmış olduğu için çapa ile bakıma gerek kalmamıştır. (6) Teras aralıkları ile dikim aralıklarının sıklaştırılması daha yavaş gelişen karaçam ile sedir fidanlarının ağaçlandırma alanını daha kısa sürede kapatmalarını sağlayacaktır. Böylece çap ile ot bakımı masrafları azaltılabilir. (7) Eğer teras aralıkları günümüzdeki uygulamada olduğu gibi geniş tutulacaksa; karaçam ve sedir fidanları yeterli boya ulaştıktan sonra sıra aralarına iğde fidanları dikilebilir. İğde ile karaçam ve sedirin aynı yıl birlikte dikilmesinden kaçınılmalıdır. Ayrıca iğde yüksek arazide donabilir. KAYNAKLAR DSİ IV. Bölge Md lüğü 2005- Konya, İşletmedeki barajlar, hidroelektrik santrallar ve depolamalar Tanıtım Bilgileri-Konya Kurt, E. 2007, Ereğli İlçesi nde rüzgâr erozyonu ve rüzgâr perdeleri tesisi için rapor (4 sh.). MTA 1962, Türkiye Jeoloji Haritası Adana Paftası (1/500 000). Derleyen: Zati Ternek. Harita Gnl. Md lüğü Matbaası-1962-Ankara