Tüm Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası TÜM SAĞLIK SEN. Üniversite Hastanelerinde Çalışanların Sorunları Araştırması AR-GE ÇALIŞMALARI - 2

Tüm Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası TÜM SAĞLIK SEN Üniversite Hastanelerinde Çalışanların Sorunları Araştırması AR-GE ÇALIŞMALARI - 2

TÜM SAĞLIK-SEN AR-GE MERKEZİ Üniversite Hastanelerinde Çalışanların Sorunları Araştırması

4 Üniversite Hastanelerinde Çalışanların Sorunları Araştırması TÜM SAĞLIK SEN YAYINLARI AR-GE Dizisi - 2 Genel Koordinatör Yüksel KILIÇ Genel Teşkilatlandırma Sekreteri Tüm Sağlık-Sen AR-GE Grubu Dr. Buyan ÖZÜPAK Ömer ÖZAY Tasarım İbrahim KIZARTICI anarco@gmail.com Baskı OYEK GRUP Tüm Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası Sağlık Mahallesi Süleyman Sırrı Cad. No: 16/9-10 Sıhhiye-ANKARA Tel: 0 312 431 87 29 Fax: 0 312 431 87 81 www.tumsagliksen.org.tr bilgi@tumsagliksen.org.tr

5

6 ÖNSÖZ Sağlık hizmetleri gerek teknolojik düzey, gerekse hizmet sunma biçim ve anlayışı yönünden sürekli bir değişim ve gelişim içinde olmuştur. Sağlık politikaları ve sağlığın kurumsallaşması, tarih boyunca toplumların politik ve ekonomik koşullarına, toplumsal yapılarına, değer sistemlerine, sağlık koşullarındaki toplumsal değişim ve gereksinimlerine göre şekil almıştır. Türk sağlık politikası ve bunun kurumsallaşması ise, sosyal devlet anlayışının bir unsuru olarak doğup gelişmiştir. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de sosyal ve ekonomik kalkınmanın temel göstergelerinden olan sağlık hizmetleri, giderek artan bir önem kazanmaktadır. İnsanın algıladığı olgular hakkında sahip olduğu bilgisini artırmak ve yaşam kalitesini yükseltmek için gerekli olan süreç ve teknolojileri geliştirebilmek için gerçekleştirdiği bilgi üretim etkinlikleridir. Bilimsel araştırmalarda bilgi üretmek için bilimsel araştırma yöntemleri kullanılmaktadır. Bilimsel araştırma birçok yöntem ile gerçekleştirilebilir. Bu yöntemler içinde yer aldıkları ontolojik, epistemolojik ve metodolojik paradigmalara göre çeşitli veri toplama, veri çözümleme ve veri değerlendirme sistemlerine sahiptirler. Bilimsel araştırma ile üretilen bilgi yayınlanmadan bilimsel sayılmaz. Bizde Üniversite hastanelerinde yaptığımız bu araştırmaların bilimsel hale dönüşmesi için yayına hazırlamış bulunuyoruz. Takdir edilir ki bilimsel araştırma hiç bitmeyen bir süreçtir. Üretilen bilgi hep yeni soru ve sorunları da beraberinde getirir. Dolayısıyla bilimsel topluluk hiç bitmeyen bir süreçte araştırmalarına devam ederek insanlığın bilgi dağarcığını genişletir. Böylece bilimsel araştırma bilimsel topluluğun devamını da sağlar. Sorunların çözümünü de sağlar. Önemli olan nedir? Değerli olan nedir? Gerçek nedir? Tüm Sağlık-Sen üniversite hastanelerinde görev yapan sağlık ve diğer personelin sorunlarını tespit etmek ve sorunları dile getirmek ve çözüme kavuşturulması için gerekli kurumlar ve kamuoyu ile paylaşmak üzere bir araştırma yapılmasını planlamıştır. Verileri toplamak üzere 32 sorudan oluşan anket formu düzenlenerek, örnek grubun dışında devlet hastanelerinde çalışan 250 sağlık personeli ve diğer personele uygulanmıştır.

7 Araştırma 7 üniversite hastanesinde (Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Erzurum Üniversitesi Tıp Fakültesi) görev yapan 1820 kişi ye uygulanarak bu kişilerle yüz yüze yapılan görüşmede doldurulan formlar üzerinden bilgisayarla yapılarak sonuçları değerlendirilmiştir. Araştırma betimleyici bir araştırmadır. Durum saptamaya yönelik olarak yapılmıştır. Araştırma sonuçları genellendirilemez. Ancak sonuçlardan yola çıkılarak yeni araştırmalar yapılmalıdır. Şüphesiz ki bu araştırmamızın amacı sahada dönen her şeyi incelemek değil, sadece özel bazı konu, sorun ya da noktalara odaklanmaktır. Araştırma sınırları çalışmadan önce belirlenmiştir. Bu araştırmada Üniversite hastanelerinde çalışan bir grup insan, konu ve sorunun yakından incelemesi yapılmıştır. Bu gün itibariyle; gerek sağlık personeli arasında ve gerekse ilgili çevrelerde sağlık personeli hakları en çok tartışılan konulardan biri haline gelmiştir. Bu tartışmalarda, sorunların tespiti konusunda genel bir anlaşma vardır. Buna karşılık, konu hakkındaki genel terminoloji, kapsam, sektörün yapılanmasının sağlık çalışanlarının özlük haklarına yansıma biçim ve seviyeleri iyi bilinmemektedir. Buna bir de genel siyasal tercihler eklendiğinde sağlık çalışanlarının çözüm yolları konusunda düşünce birliği yapmaları zorlaşmaktadır. Bu durum sağlık personelinin özlük hakkı mücadelesi yol ve yöntemleri konusunda anlaşamamaları ve birleşememeleri sonucunu doğurmaktadır. Bunun yaşama yansıması ise, meslek odaları ya da sendikalar gibi örgütlerde bütünleşememe ve birleşip güç haline gelememe şeklinde olmaktadır. Oysa ağır olarak yaşanan statü ve özlük hakkı kaybını durdurmanın tek yolu birleşme ve bütünleşmeden geçmektedir. Üniversite Hastanelerinde Çalışanların Sorunları Araştırması, Tüm Sağlık-Sen in toplumsal içerikli ikinci araştırması olup, sağlık sektöründe çalışanların sorunlarını değerlendirmektedir. Üniversite hastanelerimizde çalışanlarının sorunlarının irdelendiği bu çalışmanın tüm sağlık meslek kollarına katkı sağlayacağı inancındayız.

8 Sendikamız kısa bir kuruluş geçmişine sahip olmasına rağmen, öncelikli amaçları doğrultusunda sağlık sektöründe çalışanların sorunlarının giderilmesi ve daha verimli çalışmalara imkân verecek politikaların geliştirilmesine destek vermek amacıyla hızla ve özveriyle çalışmalar yapmaktadır. Bu çerçevede, çeşitli alan ve anket araştırmaları yapmış, bunları basılı yayın haline getirmiş, yayınlamış ve sonuçlarını geniş kitlelere ulaştırmaya çalışmıştır. Araştırmanın bilimsel danışmanlığını üstlenen Sayın Ömer ÖZAY a, istatistiksel çalışmaları ve araştırma sürecini yürüten Sayın Dr. Buyan ÖZÜPAK a teşekkürü bir borç bilirim. Çalışmamızın bu alandaki diğer çalışmalara önemli katkı sağlayacağına inanıyoruz. Tüm sağlık personeli ve diğer kullanıcılar için yararlı olmasını diler, emeği geçenler ve ankete katılanlara gönülden teşekkür ederim Okay ERÖZGÜN Genel Başkan

9

10 İÇİNDEKİLER Sayfa TABLOLAR LİSTESİ...14 GRAFİKLER LİSTESİ...16 1 TEMEL BİLGİLER...18 Üniversite Hastanelerinde Çalışan Sağlık ve Diğer Personelin Sorunlarının Saptanması...20 Araştırma Bulguları ve Tartışması...22 Araştırmaya Katılanların Cinsiyet Durumu...22 Araştırmaya Katılanların Yaş Gruplarına Göre Durumu...23 Araştırmaya Katılanların Medeni Durumu...25 Araştırmaya Katılanların Eğitim Durumu...25 Araştırmaya Katılanların Meslek Gruplarına göre Durumu...27 Araştırmaya Katılanların Mezun Oldukları Okula Uygun İşte Çalışma Durumu...29 Araştırmaya Katılanların Kadro- Unvan Durumları ile İstihdam Edildikleri Görev Alanları durumu...31 Araştırmaya Katılanların Çalıştıkları Statü Durumu...33 Araştırmaya Katılanların Hizmet Süresine Göre Durumu...35 Araştırmaya Katılanların Bulundukları Kurumdaki Hizmet Süresine göre Durumu...37

11 İÇİNDEKİLER Sayfa 2 ÖZLÜK HAKLARI...40 Araştırmaya Katılanların Aldıkları Ücret Durumu...41 Araştırmaya Katılanların Döner Sermayeden Yararlanma Durumu...43 Çalışılan Kurumda Yemek Ücreti Ödeme Durumu...49 Çalışılan Kurumda Kreş, Servis ve diğer Sosyal İmkanlardan Yararlanmaları Durumu...51 4/b 4/c ve Sözleşmeli Çalışanların Giyim-Kuşam Yardımı Alma Durumu...53 Sözleşmeli, 4/b ve 4/c Statüsünde Çalışan Personelin Kendi Kurumlarından Sağlık Hizmeti Alma Durumu...55 Kurumlarından Sağlık Hizmeti Alamayan Sözleşmeli 4/b ve 4/c Statüsünde Çalışanların Sağlık Hizmeti Aldıkları Kurumlar...57 3 ÇALIŞMA YAŞAMI VE ÇALIŞMA YAŞAMI İLE İLGİLİ SORUNLAR...60 Araştırmaya Katılanların Haftalık Çalışma Süresi Durumu...61 Araştırmaya Katılanların Haftalık Nöbet Sayısı Durumu...63 Nöbet Tutan Çalışanların Nöbet Ücreti Alma Durumu...65 Nöbet Tutan Çalışanların Nöbet İzni Kullanma Durumu...67

12 İÇİNDEKİLER Sayfa Nöbette Gece Yetkilileri-Amirleri ile Sorun Yaşama Durumu...69 Araştırmaya Kartılanların Eş Durumu Becayiş isteklerinde Kurumlarınca Kısıtlanmaya Uğrama Durumu...71 Araştırmaya katılanların Çalışma Ortamında Karşılaştıkları Olumsuzluk Durumu...73 Araştırmaya Katılanların Çalışma Ortamlarında Koruyucu Sağlık Önlemi Alınması Durumu...75 Araştırmaya Katılanların İş Yeri Sağlık Güvencesi Olup Olmadığına İlişkin Görüşleri Durumu...77 Çalışanların Çalıştıkları Kurumdan Memnuniyet Durumu...79 Araştırmaya Katılanların Kurum Değiştirme İstek Durumu...81 4 ÖZET...84

13

14 TABLOLAR LiSTESi Sayfa Tablo 1:Araştırmaya Katılanların Yaş Dağılımları...23 Tablo 2:Araştırmaya Katılanların Eğitim Durumu Dağılımları...25 Tablo 3:Araştırmaya Katılanların Meslek Dağılımları...27 Tablo 4:Araştırmaya Katılanların Mezun Oldukları Okula Uygun İşte Çalışma Dağılımı...29 Tablo 5:Kadro- Unvan ile İstihdam Edilen Görev Dağılımı...31 Tablo 6:Araştırmaya Katılanların Çalıştıkları Statü Dağılımı...33 Tablo 7:Araştırmaya Katılanların Hizmet Süresi Dağılımı...35 Tablo 8: Araştırmaya Katılanların Kurumdaki Hizmet Süresi Dağılımı...37 Tablo 9:Araştırmaya Katılanların Ücret Dağılımı...41 Tablo 10:Araştırmaya Katılanların Döner Sermayeden Yararlanma Dağılımı...43 Tablo 11:Döner Sermaye Ödeneği Alanların Aldıkları Ücret Dağılımı...45 Tablo 12:Döner Sermaye Ödeneği Alanların Ücretin Diğer Kurumlara Göre Yeterlilik Düşüncesi Dağılım...47 Tablo 13:Araştırmaya Katılanların Çalıştıkları Kurumda Yemek Ücreti Ödeme Durumu Dağılımı......49 Tablo 14:Araştırmaya Katılanların Sosyal İmkanlardan Yararlanmaları Dağılımı...51 Tablo 15:4/b 4/c ve Sözleşmeli Personelin Giyim-Kuşam Yardımından Yararlanma Dağılımı...53 Tablo 16:Çalışılan Kurumdan Sağlık Hizmeti Alınması Dağılımı...55

15 TABLOLAR LİSTESİ Sayfa Tablo 17:Kurum dışı Sağlık Hizmeti nin Alındığı Kurum Dağılımı...57 Tablo 18:Araştırmaya Katılanların Haftalık Çalışma Süresi Dağılımı...61 Tablo 19:Araştırmaya Katılanların Haftalık Nöbet Sayısı Dağılımı...63 Tablo 20:Nöbet Ücreti Alma Dağılımı...65 Tablo 21:Nöbet İzni Kullanma Dağılımı...67 Tablo 22:Nöbette Yetkililerle-Amirlerle Sorun Yaşama Dağılımı...69 Tablo 23:Eş Durumu Becayiş Gibi Konularda Kısıtlanmaya Maruz Kalma Durumu Dağılımı...71 Tablo 24:Çalışanların Kurumda Karşılaştıkları Olumsuz Durum Dağılımı...73 Tablo 25:Araştırmaya Katılanların Çalışma Ortamlarında Koruyucu Sağlık Önlemlerinin yeterlilik Durumu Dağılımı......75 Tablo 26:Araştırmaya Katılanların İş Yeri Sağlık Güvencesi Olup Olmadığına İlişkin Görüşleri Durumu Dağılımı...77 Tablo 27:Çalışanların Çalıştıkları Kurumdan Memnuniyet Durumu Dağılımı...79 Tablo 28:Kurum Değiştirme İsteği Dağılımı...81

16 GRAFİKLER LiSTESi Sayfa Grafik 1:Araştırmaya Katılanların Yaş Dağılımları...24 Grafik 2:Araştırmaya Katılanların Eğitim Durumu Dağılımları...26 Grafik 3:Araştırmaya Katılanların Meslek Dağılımları...28 Grafik 4:Araştırmaya Katılanların Mezun Oldukları Okula Uygun İşte Çalışma Dağılımı...30 Grafik 5:Kadro- Unvan ile İstihdam Edilen Görev Dağılımı...32 Grafik 6:Araştırmaya Katılanların Çalıştıkları Statü Dağılımı...34 Grafik 7:Araştırmaya Katılanların Hizmet Süresi Dağılımı...36 Grafik 8: Araştırmaya Katılanların Kurumdaki Hizmet Süresi Dağılımı...38 Grafik 9:Araştırmaya Katılanların Ücret Dağılımı...42 Grafik 10:Araştırmaya Katılanların Döner Sermayeden Yararlanma Dağılımı...44 Grafik 11:Döner Sermaye Ödeneği Alanların Aldıkları Ücret Dağılımı...46 Grafik 12:Döner Sermaye Ödeneği Alanların Ücretin Diğer Kurumlara Göre Yeterlilik Düşüncesi Dağılım...48 Grafik 13:Araştırmaya Katılanların Çalıştıkları Kurumda Yemek Ücreti Ödeme Durumu Dağılımı...50 Grafik 14:Araştırmaya Katılanların Sosyal İmkanlardan Yararlanmaları Dağılımı...52 Grafik 15:4/b 4/c ve Sözleşmeli Personelin Giyim-Kuşam Yardımından Yararlanma Dağılımı...54

17 GRAFİKLER LiSTESi Sayfa Grafik 16:Çalışılan Kurumdan Sağlık Hizmeti Alınması Dağılımı...56 Grafik 17:Kurum dışı Sağlık Hizmeti nin Alındığı Kurum Dağılımı...58 Grafik 18:Araştırmaya Katılanların Haftalık Çalışma Süresi Dağılımı...62 Grafik 19:Araştırmaya Katılanların Haftalık Nöbet Sayısı Dağılımı...64 Grafik 20:Nöbet Ücreti Alma Dağılımı...66 Grafik 21:Nöbet İzni Kullanma Dağılımı...68 Grafik 22:Nöbette Yetkililerle-Amirlerle Sorun Yaşama Dağılımı...70 Grafik 23:Eş Durumu Becayiş Gibi Konularda Kısıtlanmaya Maruz Kalma Durumu Dağılımı...72 Grafik 24:Çalışanların Kurumda Karşılaştıkları Olumsuz Durum Dağılımı...74 Grafik 25:Araştırmaya Katılanların Çalışma Ortamlarında Koruyucu Sağlık Önlemlerinin Yeterlilik Durumu Dağılımı...76 Grafik 26:Araştırmaya Katılanların İş Yeri Sağlık Güvencesi Olup Olmadığına İlişkin Görüşleri Durumu Dağılımı...78 Grafik 27:Çalışanların Çalıştıkları Kurumdan Memnuniyet Durumu Dağılımı...80 Grafik 28:Kurum Değiştirme İsteği Dağılımı...82

18 BÖLÜM-1 TEMEL BİLGİLER

19

20 I- ÜNİVERSİTE HASTANELERİNDE ÇALIŞANLARIN SORUNLARI ARAŞTIRMASI AMAÇ- YÖNTEM Tüm Sağlık-Sen üniversite hastanelerinde görev yapan sağlık ve diğer personelin sorunlarını saptamak, 2009 yılı toplu görüşmelerinde dile getirmek ve çözüme kavuşturulması için gerekli kurum ve kamuoyu ile paylaşmak üzere bir araştırma yapılmasını planlamıştır. Verileri toplamak üzere32 sorudan oluşan anket formu düzenlenerek örnek grubun dışında devlet hastanelerinde çalışan 250 sağlık personeli ve diğer personele uygulanmıştır. Uygulama sonucunda gerekli düzeltmeler yapılarak araştırmaya katılan gruba dağıtılmıştır. Araştırma 7 Üniversite Hastanesinde (Hacettepe Tıp Fakültesi, Ankara Tıp Fakültesi, Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Erzurum Üniversitesi Tıp Fakültesi) görev yapan 2000 kişiye uygulanmış boş gelen ve tutarsız olan 180 form değerlendirme dışında bırakılmış ve araştırma bulguları 1820 kişi üzerinden bilgisayarla yapılarak sonuçları değerlendirilmiştir. Araştırma betimleyici bir araştırmadır. Durum saptamaya yönelik olarak yapılmıştır. Araştırma sonuçları genellendirilemez. Ancak sonuçlardan yola çıkılarak yeni araştırmalar yapılmalıdır.

21

22 KİŞİSEL BİLGİLER 1) Araştırmaya Katılanların Cinsiyet Durumu: Araştırmaya katılanların 648 i (%35,7) erkek, 1172 si (%64,3) ise kadındır. Bu sonuç sağlık hizmetlerinde kadın istihdamının fazla olduğunu, bu fazlalığın ise hemşirelik, ebelik hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin kadın olmasından kaynaklanan bir bulgu olarak karşımıza çıkmaktadır.

23 2) Araştırmaya Katılanların Yaş Gruplarına Göre Durumu: Tablo 1:Araştırmaya Katılanların Yaş Dağılımları: YAŞ SAYI % 18-25 300 16,5 26-40 1200 66,2 41-50 296 16,2 51-60 24 1,31 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların %16,5 i 18-25, %66,2 si 26-40, %16,2 si 41-50, %1,31 i ise 51-60 yaş grupları arasındadır. Araştırmaya katılanların büyük bir çoğunluğunun (%66,2) 26-40 yaş grubunda olduğu görülmektedir.

24 Grafik: 1 Araştırmaya Katılanların Yaş Dağılımları:

25 3) Araştırmaya Katılanların Medeni Durumu: Araştırmaya katılanların 1096 sı (%60,2) evli, 724 ü (%39,8) ise bekardır. 4) Araştırmaya Katılanların Eğitim Durumu Tablo :2 Araştırmaya Katılanların Eğitim Durumu Dağılımları, EĞİTİM DURUMU SAYI % İlköğretim 120 6,6 Lise 504 27,6 Önlisans 552 30,32 Lisans 484 26,6 Lisansüstü 160 8,8 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların %6,6 sı ilköğretim, %27,6 sı lise, %30,32 si önlisans, %26,6 sı lisans ve %8,8 i lisansüstü eğitim düzeyindedir. Araştırmaya katılanların %65,72 sinin eğitim düzeyi önlisans ve üstüdür. Bu bulgu üniversite hastanelerinde istihdam edilen personelin eğitim düzeyinin yüksek olmasının tercih edildiğini göstermektedir.

26 Grafik :2 Araştırmaya Katılanların Eğitim Durumu Dağılımları,

27 5) Araştırmaya Katılanların Meslek Gruplarına Göre Durumu Tablo :3 Araştırmaya Katılanların Meslek Dağılımları: MESLEK SAYI % Doktor 192 5,3 Eczacı 12 0,7 İdari Personel 150 8,2 Tıbbi Teknolog 2 0,1 Hemşire 676 37,1 Ebe 16 0,9 Sağlık Memuru 72 4 Laborant 304 16,7 Radyoloji Teknisyeni 24 1,3 Tıbbi Sekreter 108 6 Hasta Bakıcı 248 13,6 Hizmetli 100 5,5 Uyku Teknisyeni 2 0,1 Paramedik 4 0,2 Mühendis 2 0,1 Kimyager - Biyolog 4 0,2 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların % 5,3 ü doktor, % 0,7 si eczacı, % 8,2 si idari personel, % 0,1 i tıbbi teknolog, %37,1 i hemşire, % 0,9 u ebe, % 4 ü sağlık memuru, % 16,7 si laborant, % 1,3 ü radyoloji teknisyeni, % 6 sı tıbbi sekreter, % 13,6 sı hasta bakıcı, %5,5 i hizmetli, % 0,1 i uyku teknisyeni, % 0, si paramedik, % 0,1 i mühendis ve % 0,2 si kimyager biyolog olarak hizmet vermektedir.

28 Grafik :3 Araştırmaya Katılanların Meslek Dağılımları,

29 6)Araştırmaya Katılanların Mezun Oldukları Okula Uygun işte Çalışmaları Durumu: Tablo:4 Araştırmaya Katılanların Mezun Oldukları Okula Uygun İşte Çalışma Dağılımı DURUM SAYI % Evet 1244 68,4 Hayır 576 31,6 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanlardan 1244 ü(%68,4)ü mezuniyetlerine uygun bir işte çalışıyor iken\ 575 i(%31,6) ise mezun oldukları okula uygun bir işte çalışmamaktadır. Bu ülkemizde yaşanan işsizlik sorunu nedeniyle kişilerin buldukları işte çalışmalarının, yanı sıra iş yeri yönetiminin uygulaması sonucunda da olabilir.

30 Grafik:4 Araştırmaya Katılanların Mezun Oldukları Okula Uygun İşte Çalışma Dağılımı

31 7) Araştırmaya Katılanların Kadro/Unvan Durumları İle İstihdam Edildikleri Görev Alanlarının Uyumu Durumu: Tablo:5 Kadro- Unvan ile İstihdam Edilen Görevin uyumu Dağılımı, GÖREV SAYI % Evet 1252 68,8 Hayır 568 31,2 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların,(%68,8)si istihdam edildikleri görev, kadro ve ünvanları ile uyumlu iken\ (%31,2) sinde uyumsuzluk görülmektedir.

32 Grafik:5 Kadro- Unvan ile İstihdam Edilen Görev n uyumu Dağılımı,

33 8)Araştırmaya Katılanların Çalıştıkları Statü Durumu: Tablo:6 Araştırmaya Katılanların Çalıştıkları Statü Dağılımı, STATÜ 657 4-B 4-C Sözleşmeli SAYI % 880 48,4 788 43,3 8 0,4 144 7,9 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların % 48,4 ü 657, % 43,3 ü 4-B, % 0,4 ü 4-C ve % 7,9 u sözleşmeli olarak çalışmaktadır. Araştırmaya katılanların yarısından fazlası (%51,6) 657 sayılı devlet memurları yasasına bağlı olarak çalışmamaktadır. Bu personellerin tamamı 657 sayılı Yasa kapsamına geçmek istediklerini belirtmişlerdir.

34 Grafik:6 Araştırmaya Katılanların Çalıştıkları Statü Dağılımı,

35 9) Araştırmaya Katılanların Hizmet Süresine Göre Durumu: Tablo :7 Araştırmaya Katılanların Hizmet Süresi Dağılımı, YIL SAYI % 1-5 676 27,1 6-10 488 26,8 11-15 336 18,5 16-20 216 11,9 21-25 104 5,7 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların % 27,1 i 1-5 yıl, % 26,8 i 6-10 yıl, % 18,5 i 1-15 yıl, % 11,9 u 16-20 yıl ve % 5,7 si 21-25 yıl arasında hizmet vermektedir.

36 Grafik :7 Araştırmaya Katılanların Hizmet Süresi Dağılımı,

37 10) Araştırmaya Katılanların Bulundukları Kurumdaki Hizmet Süresine Göre Durumu: Tablo:8 Araştırmaya Katılanların Kurumdaki Hizmet Süresi Dağılımı, YIL SAYI % 1-5 764 42 6-10 512 28,1 11-15 312 17,1 16-20 168 9,2 21-25 64 3,6 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların % 42 si 1-5 yıl, % 28,1 i 6-10 yıl, % 17,1 yıl, % 9,2 si 16-20 yıl ve % 3,6 sı 21-25 yıl arasında bulundukları kuruma hizmet vermektedirler.

38 Grafik:8 Araştırmaya Katılanların Kurumdaki Hizmet Süresi Dağılımı,

39

40 BÖLÜM-2 ÖZLÜK HAKLARI

41 1)Araştırmaya Katılanların Aldıkları Ücret Durumu Tablo:9 Araştırmaya Katılanların Ücret Dağılımı, GELİR (TL) SAYI % 0 500 40 2,2 501 1000 396 21,8 1001 1500 1120 61,5 1501 2000 216 11,9 2001 ve 48 2,6 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların % 2,2 si 0-500TL, % 21,8 i 501-1000TL, % 61,5 i 1001-1500TL, %11,9 u 1501-2000TL ve % 2,6 sı 2001TL ve üzeri ücret yada maaş almaktadır. Araştırmaya katılanlardan 1516 sı (%83,3) 500-1500TL arasında maaş yada ücret almaktadır. Bu bulgu asgari geçim indeksinin 2,200 TL olduğu göz önüne alındığında olduk.a düşük kalmaktadır. Araştırma kapsamına girenlerin tümü asgari geçim... çok altında ücret/ maaş almaktadırlar

42 Grafik:9 Araştırmaya Katılanların Ücret Dağılımı, 12% 3% 2% 22% 0 500 501 1000 1001 1500 1501 2000 2001 ve? 61%

43 2)Araştırmaya Katılanların Döner Sermayeden Yararlanma Durumu: Tablo:10 Araştırmaya Katılanların Döner Sermayeden Yararlanma Dağılımı, DÖNER SERMAYEDEN YARARLANMA SAYI % Evet 1512 83 Hayır 308 17 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanlardan 1512 si(%83) döner sermaye ödeneği almakta, 308 i (%17) ise almamaktadır.

44 Grafik:10 Araştırmaya Katılanların Döner Sermayeden Yararlanma Dağılımı,

45 Tablo:11 Döner Sermaye Ödeneği Alanların Aldıkları Ücret Dağılımı, DÖNER SERMAYE TUTARI (TL) SAYI % 0-250 592 39,1 251-500 680 45 501-1000 192 12,7 1001 ve 48 3,2 TOPLAM 1512 100 Araştırmaya katılanların %39,1 i 0-250TL, %45 i 251-500TL, %12,7 si 501-1000TL ve %3,2 si 1001TL ve üzeri döner sermeye ödeneği almaktadır. Araştırmaya katılanların büyük bir çoğunluğu (%84,1) döner sermaye ödeneği olarak 0-500TL almaktadır.

46 Grafik:11 Döner Sermaye Ödeneği Alanların Aldıkları Ücret Dağılımı,

47 Tablo:12 Döner Sermaye Ödeneği Alanların Ücretin Diğer Kurumlara Göre Yeterlilik Düşüncesi Dağılımı, DÜŞÜNCE SAYI % Yeterli 40 2,6 Yetersiz 1472 97,4 Toplam 1512 100 Araştırmaya katılanların % 2,6 sı döner sermaye ödeneğini yeterli bulurken % 97,4 ü ise döner sermaye ödeneğini yetersiz bulmaktadır. Araştırmaya katılanlardan,döner sermaye ödeneğinden yararlananların %97,4 ü bu ödeneğin diğer sağlık kurumlarına göre yetersiz olduğu görüşündedir.

48 Grafik:12 Döner Sermaye Ödeneği Alanların Ücretin Diğer Kurumlara Göre Yeterlilik Düşüncesi Dağılımı, 3% Y eterli Y eters iz 97%

49 3)Çalışılan Kurumda Yemek Ücreti Ödeme Durumu: Tablo:13 Araştırmaya Katılanların Çalıştıkları Kurumda Yemek Ücreti Ödeme Durumu Dağılımı, YEMEK ÜCRETİ ÖDEME SAYI % Evet 452 24,8 Hayır 1368 75,2 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanlardan 452 si(%24,8) çalıştıkları kurumda yemek ücreti öderken 1368i (%75,2) ise ücret ödememektedir. İstenen hiçbir çalışanın bu ücreti ödememesidir ki, bu konuda Devlet Memurları Yiyecek Yardım Yönetmeliğinde değişiklik yapılmış ve Yönetmelik (28 Nisan 2009 tarihli Resmi gazetede yayımlanmıştır)te yemek için çalışanlardan ücret alınmamasını hükme bağlamıştır. Bu haktan 4b/4c ve sözleşmeli tüm çalışanların da yararlanması gerekmektedir.

50 Grafik:13 Araştırmaya Katılanların Çalıştıkları Kurumda Yemek Ücreti Ödeme Durumu Dağılımı,

51 4)Çalışılan Kurumda Kreş, Servis ve Diğer Sosyal İmkanlardan Yararlanma Durumu: Tablo:14 Araştırmaya Katılanların Sosyal İmkanlardan Yararlanma Dağılımı, DURUM SAYI % Evet 72 4 Hayır 1384 76 Kısmen 364 20 Toplam 1820 100 Araştırmaya katılanların % 4 ü çalıştıkları kurumlar tarafından sunulan kreş, servis ve diğer sosyal imkanlardan yararlanmakta, % 76 sı bu hizmetlerden yararlanamamakta iken % 20 si ise bu hizmetlerden kısmen yararlanmaktadır. Araştırmaya katılanların %96 sı çalıştıkları kurumları tarafından sunulan kreş, servis ve diğer sosyal imkanlardan yararlanmamakta yada kısmen yararlanmaktadır. Sosyal Devlet Anlayışında çalışanların bu tür hizmetlerden tamamen ve ücretsiz olarak yararlanma hakları bulunmaktadır.

52 Grafik:14 Araştırmaya Katılanların Sosyal İmkanlardan Yararlanma Dağılımı,

53 5) 4/b 4/c Sözleşmeli Çalışanların Giyim-Kuşam Yardımı Alma Durumu: Tablo:15 4/b 4/c ve Sözleşmeli Personelin Giyim-Kuşam Yardımından Yararlanma Dağılımı, DURUM SAYI % Evet 32 3,4 Hayır 908 96,6 TOPLAM 940 100 Araştırmaya katılan 4/b, 4/c, sözleşmeli statüsünde çalışanların 908 (%96,6) i giyim kuşam yardımından yararlanmıyor iken, 32 (%3,4) si bu yardımı almaktadır.

54 Grafik:15 4/b 4/c ve Sözleşmeli Personelin Giyim-Kuşam Yardımından Yararlanma Dağılımı,

55 6) Sözleşmeli, 4/b ve 4/c Statüsünde Çalışan Personelin Kendi Kurumlarından Sağlık Hizmeti Alma Durumu: Tablo:16 Çalışılan Kurumdan Sağlık Hizmeti Alınması Dağılımı, DURUM SAYI % Evet 600 63,8 Hayır 340 36,2 TOPLAM 940 100 Araştırmaya katılan sözleşmeli, 4/b ve 4/c statüsünde çalışan personelin 600 ü(%63,8) ü kurumlarından sağlık hizmeti alırken 340 ı(%36,2) ise bu hizmeti alamamaktadır. Hastanesine göre bu hizmetten yararlanma durumu değişkenlik göstermektedir. Bazı Üniversite hastanelerinde çalışanlar kendi hastanelerinden sağlık hizmeti alamamaktadır. Sağlık Hizmeti alamayanların oranının % 36.2 olarak çıkması bunun göstergesidir ve oldukça önemlidir. İstenen durum bütün çalışanların sağlık hizmetlerini görev yaptıkları kurumdan alabilmesidir. Bu hem çalışanları mutlu edecek hem de işgücü kaybını önleyecektir.

56 Grafik:16 Çalışılan Kurumdan Sağlık Hizmeti Alınması Dağılımı,

57 7) Kurumlarından Sağlık Hizmetini Alamayan Sözleşmeli, 4/b ve 4/c Statüsünde Çalışanların Sağlık Hizmetleri Aldıkları Kurumlar: Tablo:17 Kurum dışı Sağlık Hizmeti nin Alındığı Kurum Dağılımı, KURUM SAYI % Devlet Hastanesi 200 58,8 Özel Hastane 36 10,6 I. Basamak Sağlık Kuruluşu 104 30,6 TOPLAM 340 100 Kurumlarından sağlık hizmeti alamayan sözleşmeli, 4/b ve 4/c statüsünde çalışan personel bu hizmeti, 200ü(%58,8) Devlet Hastanesinden, 104 ü (%30,6) Sağlık Ocağı, AÇS ve Dispanserler gibi 1. basamak sağlık hizmeti veren kurumlardan, 36 sı(%10,6) ise özel sağlık kurumlarından aldıklarını belirtmişlerdir..

58 Grafik:17 Kurum dışı Sağlık Hizmeti nin Alındığı Kurum Dağılımı,

59

60 BÖLÜM- 3 ÇALIŞMA YAŞAMI VE ÇALIŞMA KOŞULLARI İLE İLGİLİ SORUNLAR

61 1) Araştırmaya Katılanların Haftalık Çalışma Süresi Durumu: Tablo:18 Araştırmaya Katılanların Haftalık Çalışma Süresi Dağılımı, SAAT SAYI % 40-44 980 53,8 45-50 690 38 51-74 105 5,7 75 45 2,5 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların %53,8 i 40-44 saat, %38 i 45-50 saat, % 5,7 si 51-74 saat ve % 2,5 i 75 saat ve üstü haftalık çalışma saatiyle hizmet vermektedir. Araştırmaya katılanların 840 ı(46,2) haftalık çalışma süresi olan 40 saatin üstünde çalışmaktadır. Sağlık hizmetinin ve sağlık hizmetinde çalışanların ağır ve yoğun çalışma temposu altında oldukları bilinmektedir. Haftalık çalışma saatinin 40 saati geçmesi, hizmet sunumunda verimin düşmesinin nedenlerinden birisidir

62 Grafik:18 Araştırmaya Katılanların Haftalık Çalışma Süresi Dağılımı,

63 2-1) Araştırmaya Katılanların Haftalık Nöbet Sayısı Durumu: Tablo:19 Araştırmaya Katılanların Haftalık Nöbet Sayısı Dağılımı, NÖBET SAYISI SAYI % Tutmuyor 264 14,5 1-2 Kez 1040 57,2 3-4 Kez 342 18,8 4 Ve 53 2.9 Sürekli Nöbetli 121 6,6 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların % 14,5 i nöbet tutmazken % 57,2 si 1-2 kez, %18,8 i 3-4 kez % 2,9 u 4 kez ve üzeri ve % 6,6 sı sürekli nöbet tutmaktadır. Araştırmaya katılanlardan 264 i(%14,5) nöbetsiz çalışmaktadır. Bunun dışında kalanların 1556 sı(%85,5) ise nöbet tutmaktadırlar. Bu durum hizmetin verimini düşüren nedenlerdendir.

64 Grafik:19 Araştırmaya Katılanların Haftalık Nöbet Sayısı Dağılımı,

65 2-2) Nöbet Tutan Çalışanların Nöbet Ücreti Alma Durumu: Tablo:20 Nöbet Ücreti Alma Dağılımı, ÜCRET (TL) SAYI % Alıyor 72 4,6 Almıyor 1484 95,4 TOPLAM 1556 100 Araştırmaya katılanların % 4,6 sı nöbet ücreti alırken, % 95,4 nöbet ücreti almamaktadır. Araştırmaya katılan ve nöbet tutan çalışanların 1484 ü(%95,4) bu nöbetler karşılığında nöbet ücreti almadıklarını belirtmişlerdir.

66 Grafik:20 Nöbet Ücreti Alma Dağılımı,

67 2-3) Nöbet Tutan Çalışanların Nöbet İzni Kullanma Durumu: Tablo:21 Nöbet İzni Kullanma Dağılımı, NÖBET İZNİ SAYI % Kullanıyor 152 9,8 Kullanmıyor 1404 90,2 TOPLAM 1556 100 Araştırmaya katılanların %9,8 i nöbet izni kullanırken % 90,2 si nöbet izni kullanmamaktadır. Araştırmaya katılan ve nöbet tutan çalışanların 1404(%90,2) ü bu nöbetlerin sonrasında izin kullanamamaktadır. Araştırmaya katılanların hem nöbet sayıları çok, hem haftalık çalışma süreleri uzun olduğu halde bu çalışmalarının karşılığında herhangi bir ücret alamamaları ya da dinlenmek için izin kullanamamaları hizmette verimin düşmesinin yanı sıra çalışanların motivasyonlarını da olumsuz etkilemektedir.

68 Grafik:21 Nöbet İzni Kullanma Dağılımı,

69 2-4) Nöbet Tutan Çalışanların Gece Yetkilileri-Amirleri İle Sorun Yaşama Durumu: Tablo:22 Nöbette Yetkililerle-Amirlerle Sorun Yaşama Dağılımı, DURUM SAYI % Evet 120 7,7 Hayır 1008 64,8 Kısmen 428 27,5 TOPLAM 1556 100 Araştırmaya katılanların % 7,7 si gece yetkilileri-amirleri ile sorun yaşarken % 64,8 i gece yetkili-amirleri ile sorun yaşamaktadır. %275 i ise gece yetkiliamirleri ile kısmen sorun yaşamaktadır. Nöbet tutan çalışanların 1008 i(%64,8) gece yetkilileri-amirleri ile bir sorun yaşamazken 548 i(%35,2) ise sorun yaşamaktadır. Yoğun çalışan, fazla nöbet tutan, nöbet sonrasında ücret ya da izin hakkını kullanamayan, çalışanların bir de yetkililerle-amirlerle sorun yaşıyor olmaları düşündürücü bir bulgu olarak karşımıza çıkmaktadır.

70 Grafik:22 Nöbette Yetkililerle-Amirlerle Sorun Yaşama Dağılımı,

71 3)Araştırmaya Katılanların Eş Durumu-Becayiş İsteklerinde Kurumlarınca Kısıtlanmaya Uğrama Durumu: Tablo:23 Eş Durumu Becayiş Gibi Konularda Kısıtlanmaya Maruz Kalma Durumu Dağılımı, DURUM SAYI % Evet 900 49,5 Hayır 920 50,5 TOPLAM 910 100 Araştırmaya katılanlardan 900 ü(%49,5) eş durumu ve becayiş gibi konularda kurumları tarafından kısıtlama ile karşılaşırken; 920 i(%50,5) ise böyle bir kısıtlama ile karşılaşmadıklarını belirtmişlerdir.

72 Grafik:23 Eş Durumu Becayiş Gibi Konularda Kısıtlanmaya Maruz Kalma Durumu Dağılımı,

73 4)Araştırmaya Katılanların Çalışma Ortamında Karşılaştıkları Olumsuzluk Durumu: Tablo : 24 Çalışanların Kurumda Karşılaştıkları Olumsuz Durum Dağılımı, DURUM SAYI % Görev Dışı Çalışma 232 12,8 Fazla Çalışma 716 39,3 Sık Görev Yeri Değiştirme 232 12,8 Baskı Kötü Davranış Tehdit 208 11,4 Olumsuz Davranış Yok 432 23,7 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların % 12,8 i görev dışı çalışma, % 39,3 ü fazla çalışma, % 12,8 i sık görev yeri değiştirme, %11,4 ü baskı-kötü davranış ve tehdit gibi olumsuz durumlarla karşılaşırken, % 23,7 si olumsuz davranışla karşılaşmadıklarını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılanların %76,3 ü çalışma ortamlarında görev dışı çalıştırma, fazla çalıştırma, sıklıkla görev yeri değişikliği, baskı, tehdit ve kötü davranışla karşılaştıklarını belirtmişlerdir. Bu istenmeyen durum; çalışanların motivasyonlarını düşürmekte, aynı zamanda hizmetin verimini düşüren bir bulgu olarak karşımıza çıkmaktadır.

74 Grafik : 24 Çalışanların Kurumda Karşılaştıkları olumsuz Durum Dağılımı,

75 5)Araştırmaya Katılanların Çalışma Ortamlarında Koruyucu Sağlık Önlemlerinin Durumu: Tablo:25 Araştırmaya Katılanların Çalışma Ortamlarında Koruyucu Sağlık Önlemlerinin Yeterlilik Durumu Dağılımı, ÖNLEM SAYI % Yeterli 274 15.1 Yeterli Değil 1546 84,9 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların % 15,1 i çalışma ortamlarında koruyucu sağlık önlemlerinin alındığını belirtirken % 84,9 u Maske, koruyucu iş elbisesi, aşı ve diğer koruyucu sağlık önlemlerinin yeterli olmadığını belirtmektedir. Araştırmaya katılanların 1546 sı(%84,9) görevleri ile ilgili risk altında oldukları konularda koruyucu sağlık önlemlerinin alınmadığını, hepatit aşısı domuz gribi aşısı, HIV (AIDS), Kırım Kongo Ateşi hastalıklarına karşı koruyucu sağlık hizmetlerinin yeterli oranda alınmadığını belirtmişlerdir. Bu durum çalışanların ciddi sağlık riskleri altında bulunduğunun göstergesidir.

76 Grafik:25 Araştırmaya Katılanların Çalışma Ortamlarında Koruyucu Sağlık Önlemi Alınması Durumları Dağılımı

77 6)Araştırmaya Katılanların İş Yeri Sağlık Güvencesi Olup Olmadığına İlişkin Görüşleri Durumu: Tablo:26 Araştırmaya Katılanların İş Yeri Sağlık Güvencesi Olup Olmadığına İlişkin Görüşleri Durumu Dağılımı, İŞ YERİ SAĞLIK GÜVENCESİ SAYI % Var 56 3,1 Yok 1764 96,9 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların % 3,1 i iş yeri sağlık güvencesi olduğunu belirtirken % 96,9 u iş yeri sağlık güvencesinin olmadığını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılanların 1764 ü(96,9) temizlik hijyen kuralları, sağlık taramaları ve TS 1258 e göre iş yerinde bulunması gerekli olan fizik şartlar ( Soyunma giyinme odası ve dolapları, kişi başına düşecek lavabo, hela ve duş banyo ile havalandırma, ısıtma, aydınlatma, boya badana ve renk v.s. gibi fizik şartlar standarda uygun olup olmadığı sorulmuş ) ve alınan cevaplara göre iş yeri sağlık güvencelerinden yoksun ortamlarda çalışıyor olduklarını belirtmişlerdir.

78 Grafik:26 Araştırmaya Katılanların İş Yeri Sağlık Güvencesi Olup Olmadığına İlişkin Görüşleri Durumu Dağılımı,

79 7)Araştırmaya Katılanların Çalıştıkları Kurumdan Memnuniyet Durumu: Tablo :27 Çalışanların Çalıştıkları Kurumdan Memnuniyet Durumu Dağılımı, MEMNUNİYET SAYI % Çok Memnunum 40 2,2 Memnunum 408 22,4 İdare Eder 816 44,8 Memnun Değilim 356 19,6 Hiç Memnun Değilim 200 11 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların % 2,2 si çok memnun, %22,4 ü memnun, % 44,8 i idare eder, % 19,6 sı memnun değilken %11 i çalıştıkları kurumdan hiç memnun olmadıklarını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılanların %24,6 sı çalıştıkları kurumdan memnunken; %74,4 ü memnun olmadıklarını belirtmişlerdir. Bu durum verilen hizmetin verimini düşüren nedenlerden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır.

80 Grafik :27 Çalışanların Çalıştıkları Kurumdan Memnuniyet Durumu Dağılımı,

81 8) Araştırmaya Katılanların Kurumlarını Değiştirme İstek Durumu: Tablo :28 Kurum Değiştirme İsteği Dağılımı, DURUM SAYI % Evet 1188 65,3 Hayır 344 18,9 Bazen 288 15,8 TOPLAM 1820 100 Araştırmaya katılanların % 65,3 ü çalıştıkları kurumu değiştirmek isteğinde iken % 18,9 u kurum değiştirme isteğindedir. % 15,8 i ise bazen kurumu değiştirme isteğindedirler. Araştırmaya katılanların 344 ü (%18,9) kurum değiştirme isteğinde olmamalarına karşın; %81.1 i kurum değiştirme isteğinde olduklarını belirtmişlerdir.

82 Grafik :28 Kurum Değiştirme İsteği Dağılımı,

83

84 BÖLÜM-4 ÖZET

85 1-Araştırmaya katılanların 648 i (%35,7) erkek, 1172 si (%64,3) ise kadındır. Bu sonuç sağlık hizmetlerinde kadın istihdamının fazla olduğunu, bu fazlalığın ise hemşirelik, ebelik hizmetlerinde çalışan sağlık personelinin kadın olmasından kaynaklanan bir bulgu olarak karşımıza çıkmaktadır. 2-Araştırmaya katılanların %16,5 i 18-25, %66,2 si 26-40, %16,2 si 41-50, %1,31 i ise 51-60 yaş grupları arasındadır. Araştırmaya katılanların büyük bir çoğunluğunun (%66,2) 26-40 yaş grubunda olduğu görülmektedir. 3-Araştırmaya katılanların 1096 sı (%60,2) evli, 724 ü (%39,8) ise bekardır. 4-Araştırmaya katılanların %6,6 sı ilköğretim, %27,6 sı lise, %30,32 si önlisans, %26,6 sı lisans ve %8,8 i lisansüstü eğitim düzeyindedir. Araştırmaya katılanların %65,72 sinin eğitim düzeyi önlisans ve üstüdür Bu bulgu üniversite hastanelerinde istihdam edilen personelin eğitim düzeyinin yüksek olmasının tercih edildiğini göstermektedir. 5-Araştırmaya katılanların % 5,3 ü doktor, % 0,7 si eczacı, % 8,2 si idari personel, % 0,1 i tıbbi teknolog, %37,1 i hemşire, % 0,9 u ebe, % 4 ü sağlık memuru, % 16,7 si laborant, % 1,3 ü radyoloji teknisyeni, % 6 sı tıbbi sekreter, % 13,6 sı hasta bakıcı, %5,5 i hizmetli, % 0,1 i uyku teknisyeni, % 0, si paramedik, % 0,1 i mühendis ve % 0,2 si kimyager biyolog olarak hizmet vermektedir 6-Araştırmaya katılanlardan 1244 ü(%68,4)ü mezuniyetlerine uygun bir işte çalışıyor iken 575 i(%31,6) ise mezun oldukları okula uygun bir işte çalışmamaktadır. Bu ülkemizde yaşanan işsizlik sorunu nedeniyle kişilerin buldukları işte çalışmalarının, yanı sıra iş yeri yönetiminin uygulaması sonucunda da olabilir. 7-Araştırmaya katılanların,(%68,8)si istihdam edildikleri görev, kadro ve ünvanları ile uyumlu iken (%31,2) sinde uyumsuzluk görülmektedir. 8-Araştırmaya katılanların % 48,4 ü 657, % 43,3 ü 4-B, % 0,4 ü 4-C ve % 7,9 u sözleşmeli olarak çalışmaktadır. Araştırmaya katılanların yarısından fazlası (%51,6) 657 sayılı devlet memurları yasasına bağlı olarak çalışmamaktadır. Araştırmaya katılan Sözleşmeli 4/b 4/c li olarak çalışanların tamamı 657 sayılı Yasa kapsamına geçmek istediklerini belirtmişlerdir.

86 8- Araştırmaya katılanların % 27,1 i 1-5 yıl, % 26,8 i 6-10 yıl, % 18,5 i 1-15 yıl, % 11,9 u 16-20 yıl ve % 5,7 si 21-25 yıl arasında hizmet vermektedir. Araştırmaya katılanların % 42 si 1-5 yıl, % 28,1 i 6-10 yıl, % 17,1 yıl, % 9,2 si 16-20 yıl ve % 3,6 sı 21-25 yıl arasında bulundukları kurumda hizmet vermektedirler 9- Araştırmaya katılanların % 2,2 si 0-500TL, % 21,8 i 501-1000TL, % 61,5 i 1001-1500TL, %11,9 u 1501-2000TL ve % 2,6 sı 2001TL ve üzeri ücret yada maaş almaktadır. Araştırmaya katılanlardan 1516 sı (%83,3) 500-1500TL arasında maaş yada ücret almaktadır.bu bulgu asgari geçim indeksinin 2200 TL olduğu göz önüne alındığında düşük kalmaktadır. 10-Araştırmaya katılanlardan 1512 si(%83) döner sermaye ödeneği almakta, 308 i (%17) ise almamaktadır. 11-Araştırmaya katılanların %39,1 i 0-250TL, %45 i 251-500TL, %12,7 si 501-1000TL ve %3,2 si 1001TL ve üzeri döner sermeye ödeneği almaktadır. Araştırmaya katılanların büyük bir çoğunluğu (%84,1) döner sermaye ödeneği olarak 0-500TL almaktadır. Araştırmaya katılanların % 2,6 sı döner sermaye ödeneğini yeterli bulurken % 97,4 ü ise döner sermaye ödeneğini yetersiz bulmaktadır. Araştırmaya katılanlardan,döner sermaye ödeneğinden yararlananların %97,4 ü bu ödeneğin diğer sağlık kurumlarına göre yetersiz olduğu görüşündedir. 12- Araştırmaya katılanlardan 452 si(%24,8) çalıştıkları kurumda yemek ücreti öderken 1368i (%75,2) ise ücret ödememektedir. İstenen hiçbir çalışanın bu ücreti ödememesidir ki, bu konuda Devlet Memurları Yiyecek Yardım Yönetmeliğinde değişiklik yapılmış ve Yönetmelik (28 Nisan 2009 tarihli Resmi gazetede yayımlanmıştır)te yemek için çalışanlardan ücret alınmamasını hükme bağlamıştır. Bu haktan 4b/4c ve sözleşmeli tüm çalışanların yararlanması gerekmektedir. Araştırmaya katılanların %96 sı çalıştıkları kurumları tarafından sunulan kreş, servis ve diğer sosyal imkanlardan yararlanmamakta yada kısmen yararlanmaktadır. Sosyal Devlet Anlayışında çalışanların bu tür hizmetlerden tamamen ve ücretsiz olarak yararlanma hakları bulunmaktadır

87 14-Araştırmaya katılan 4/b, 4/c, sözleşmeli statüsünde çalışanların 908 (%96,6) i giyim kuşam yardımından yararlanmıyor iken 32 (%3,4) si bu yardımı almaktadır. 15- Araştırmaya katılan sözleşmeli, 4/b ve 4/c statüsünde çalışan personelin 600 ü(%63,8) ü kurumlarından sağlık hizmeti alırken 340 ı(%36,2) ise bu hizmeti alamamaktadır. Hastanesine göre bu hizmetten yararlanma durumu değişkenlik göstermektedir. Bazı Üniversite hastanelerinde çalışanlar kendi hastanelerinden sağlık hizmeti alamamaktadır. Sağlık Hizmeti alamayanların oranının % 36.2 olarak çıkması bunun göstergesidir ve oldukça önemlidir. İstenen durum bütün çalışanların sağlık hizmetlerini görev yaptıkları kurumdan alabilmesidir. Bu hem çalışanları mutlu edecek hem de işgücü kaybını önleyecektir. Kurumlarından sağlık hizmeti alamayan sözleşmeli, 4/b ve 4/c statüsünde çalışan personel bu hizmeti, 200ü(%58,8) Devlet Hastanesinden, 104 ü (%30,6) Sağlık Ocağı, AÇS ve Dispanserler gibi 1. basamak sağlık hizmeti veren kurumlardan, 36 sı(%10,6) ise özel sağlık kurumlarından aldıklarını belirtmişlerdir.. 16-Araştırmaya katılanların %53,8 i 40-44 saat, %38 i 45-50 saat, % 5,7 si 51-74 saat ve % 2,5 i 75 saat ve üstü haftalık çalışma saatiyle hizmet vermektedir. Araştırmaya katılanların 840 ı(46,2) haftalık çalışma süresi olan 40 saatin üstünde çalışmaktadır. Sağlık hizmetinin ve sağlık hizmetinde çalışanların ağır ve yoğun çalışma temposu altında oldukları bilinmektedir. Haftalık çalışma saatinin 40 saati geçmesi, hizmet sunumunda verimin düşmesinin nedenlerinden birisidir 17-Araştırmaya katılanların % 14,5 i nöbet tutmazken % 57,2 si 1-2 kez, %18,8 i 3-4 kez % 2,9 u 4 kez ve üzeri ve % 6,6 sı sürekli nöbet tutmaktadır. Araştırmaya katılanlardan 264 i(%14,5) nöbetsiz çalışmaktadır. Bunun dışında kalanların 1556 sı(%85,5) ise nöbet tutmaktadırlar. Bu durum hizmet verimini düşüren nedenlerdendir. Araştırmaya katılanların % 4,6 sı nöbet ücreti alırken % 95,4 nöbet ücreti almamaktadır. Araştırmaya katılan ve nöbet tutan çalışanların 1484 ü(%95,4) bu nöbetler karşılığında nöbet ücreti almadıklarını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılanların %9,8 i nöbet izni kullanırken % 90,2 si nöbet izni kullanmamaktadır.

88 Araştırmaya katılan ve nöbet tutan çalışanların 1404(%90,2) ü bu nöbetlerin sonrasında izin kullanamamaktadır. Araştırmaya katılanların hem nöbet sayıları çok, hem haftalık çalışma süreleri uzun olduğu halde bu çalışmalarının karşılığında herhangi bir ücret alamamaları ya da dinlenmek için izin kullanamamaları hizmette verimin düşmesinin yanı sıra çalışanların motivasyonlarını da olumsuz etkilemektedir. 18-Araştırmaya katılanların % 7,7 si gece yetkilileri-amirleri ile sorun yaşarken % 64,8 i gece yetkili-amirleri ile sorun yaşamaktadır. %275 i ise gece yetkili-amirleri ile kısmen sorun yaşamaktadır. Nöbet tutan çalışanların 1008 i(%64,8) gece yetkilileri-amirleri ile bir sorun yaşamazken 548 i(%35,2) ise sorun yaşamaktadır. Yoğun çalışan, fazla nöbet tutan, nöbet sonrasında ücret ya da izin hakkını kullanamayan, çalışanların bir de yetkililerle-amirlerle sorun yaşıyor olmaları düşündürücü bir bulgu olarak karşımıza çıkmaktadır. 19- Araştırmaya katılanlardan 900 ü(%49,5) eş durumu ve becayiş gibi konularda kurumları tarafından kısıtlama ile karşılaşırken; 920 i(%50,5) ise böyle bir kısıtlama ile karşılaşmadıklarını belirtmişlerdir. 20-Araştırmaya katılanların % 12,8 i görev dışı çalışma, % 39,3 ü fazla çalışma, % 12,8 i sık görev yeri değiştirme, %11,4 ü baskı-kötü davranış ve tehdit gibi olumsuz durumlarla karşılaşırken % 23,7 si olumsuz davranışla karşılaşmadıklarını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılanların %76,3 ü çalışma ortamlarında görev dışı çalıştırma, fazla çalıştırma, sıklıkla görev yeri değişikliği, baskı, tehdit ve kötü davranışla karşılaştıklarını belirtmişlerdir. Bu istenmeyen durum; çalışanların motivasyonlarını düşürmekte, aynı zamanda hizmetin verimini düşüren etkenlerden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. 21-Araştırmaya katılanların % 15,1 i çalışma ortamlarında koruyucu sağlık önlemlerinin alındığını belirtirken % 84,9 u Maske, koruyucu iş elbisesi, aşı ve diğer koruyucu sağlık önlemlerinin yeterli olmadığını belirtmektedir. Araştırmaya katılanların 1546 sı(%84,9) görevleri ile ilgili risk altında oldukları konularda koruyucu sağlık önlemlerinin (hepatit aşısı domuz gribi aşısı, HIV (AIDS), Kırım Kongo Ateşi hastalıklarına karşı koruyucu sağlık hizmetlerinin yeterli oranda alınmadığını belirtmişlerdir. Bu durum çalışanların ciddi sağlık riskleri altında bulunduğunun göstergesidir.

89 22-Araştırmaya katılanların % 3,1 i iş yeri sağlık güvencesi olduğunu belirtirken % 96,9 u iş yeri sağlık güvencesinin olmadığını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılanların 1764 ü(96,9) temizlik hijyen kuralları, sağlık taramaları ve TS 1258 e göre iş yerinde bulunması gerekli olan fizik şartlar ( Soyunma giyinme odası ve dolapları, kişi başına düşecek lavabo, hela ve duş banyo ile havalandırma, ısıtma, aydınlatma, boya badana ve renk v.s. gibi fizik şartlar standarda uygun olup olmadığı sorulmuş ) ve alınan cevaplara göre iş yeri sağlık güvencelerinden yoksun ortamlarda çalışmış olduklarını belirtmişlerdir. 23- Araştırmaya katılanların % 2,2 si çok memnun, %22,4 ü memnun, % 44,8 i idare eder, % 19,6 sı memnun değilken %11 i çalıştıkları kurumdan hiç memnun olmadıklarını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılanların %24,6 sı çalıştıkları kurumdan memnunken; %74,4 ü memnun olmadıklarını belirtmişlerdir. Bu durum verilen hizmetin verimini düşüren nedenlerden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Araştırmaya katılanların % 65,3 ü çalıştıkları kurumu değiştirmek isteğinde iken % 18,9 u kurum değiştirme isteğindedir. % 15,8 i ise bazen kurumu değiştirme isteğindedirler. Araştırmaya katılanların 344 ü (%18,9) kurum değiştirme isteğinde olmamalarına karşın; %81.1 i kurum değiştirme isteğinde olduklarını belirtmişlerdir

Üniversite Hastanenlerinde Çalışanların sorunları Araştırması TÜM SAĞLIK SEN Tüm Sağlık ve sosyal Hizmet Çalışanları Sendik ası S a ğ l ı k m a h. S ü l e y m a n S ı r r ı C a d n o : 1 6 / 9-1 0 S ı h h i y e - A N K A R A T e l : 0 3 1 2 4 3 1 8 7 2 9 ( p b x ) B u r o c e l l : 0 5 5 5 9 9 5 5 9 9 5 F a x : 0 3 1 2 4 3 1 8 7 8 1 e - m a i l : i n f o @ t u m s a g l i k s e n. o r g. t r w w w. t u m s a g l i k s e n. o r g. t r AR-GE ÇALIŞMALARI - 2