T.C. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BELEDİYE MECLİSİ Karar N0:2773 18.11.2006 - KARAR- Çankaya İlçesi 2868 ada 26 (eski 8, 9) parselde 1/5000 ve 1/1000 ölçekli plan değişikliğine ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonunun 20.10.2006 gün ve 642 sayılı raporu Büyükşehir Belediye Meclisinin 18.11.2006 tarihli toplantısında okundu. Konu üzerinde yapılan görüşmelerden sonra; Çankaya İlçesi hudutları içerisinde bulunan 2868 ada 8 ve 9 sayılı parseller üzerindeki Mülkiyeti Büyükşehir Belediyesine ait Aşağı Ayrancı Semt Hali ile Küçükesat Semt Halinin bu bölgelerde büyük alış veriş merkezlerinin açılmasıyla cazibesini kaybettiğinden söz konusu yerlerin imar durumlanrnn gözden geçirilerek satışlarının yapılması için yukarıda belirtilen mevkilerde bulunan söz konusu taşınmazların satılması halinde Belediyemize daha fazla gelir getirmesi bakımından imar planındaki mevcut kullanımlarının Kentsel Çalışma Alam, Ticaret, Konut vb. kullanımlara dönüştürülmesinin, Belediyemiz menfaatine uygun olacağının Emlak İstimlak Dairesi Başkanlığınca belirtildiği, Bu doğrultuda, Aşağı Ayrancı Semt Hali kullanımında bulunan 2868 ada 8-9 parseller için hazırlanan 1/1000 ve 1/5000 ölçekli plan değişiklikleri Ankara Büyükşehir Belediye Meclisine sunulmuş, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 11.10.2005 gün ve 2635 sayılı karan ile de bu alanda yapılacak hizmet türünün belirlenmesi için belde sakinlerinin görüş ve düşüncelerinin belirlenmesi amacıyla kamu oyu yoklaması ve araştırması yapılması üzere birimine iadesine karar verildiği, Söz konusu mecüs karan doğrultusunda SET.ÇEV.İNŞ.ARAŞTIRMA VE MÜH. LTD. ŞTİ. Tarafından yapılan kamu oyu araştırması sonucunda semt hali "tamamen kaldınlmah" diyenlerin % 12, "mevcut hali ile iyileştirilmeli ve değiştirilmeli" diyenlerin %72.8, "mevcut halinden memnunum" cevabım verenlerin oranının ise % 8 olarak gerçekleştiği, - Ankete katılanlann yansından fazlasının (yaklaşık %55) "modern iş merkezi" ve "diğer öneriler" olarak düzenlenmesini tercih ettiği, - Semt sakinlerinin belediye semt halinin değiştirilmesi ve düzenlenmesine büyük oranda (%76) olumlu baktıkları, Bu doğrultuda Mülkiyeti belediyemize ait 2868 ada 8 ve 9 parsellerde (tevhiden 26 parsel) yer alan Aşağı Ayrancı Semt Halinin kullanımı ticarete ve Aile Yaşam Merkezine dönüştürüldüğü, 1-Aile Yaşam Merkezinde; Belediye Sosyal tesisleri, Kültürel tesis, eğitim tesisi, hanımlar lokali, gençlik merkezi ve benzeri sosyo kültürel tesisler yer alabilir. 2-Hmax=Serbest, Emax=3.00 olup ± kotu altı emsal haricidir. Kat yükseklikleri mimari projeyle belirlenecektir.
T.C. ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BELEDİYE MECLİSİ Karar N0:2773 18.11.2006 2-3-Bodrum kat sayısı serbest olup ± 0.00 kotu altında parsel sınırlarına kadar kapalı otopark ve bina yapılabilir. 4-Birinci bodrum, zemin ve birinci kat'lar çarşı (ticaret) diğer katlar Aile Yaşam Merkezi olacaktır. Şeklinde 4 adet plan notu getirilmiş olup, hazırlanan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli öneri imar planı değişiklilerinin onayına ilişkin İmar ve Bayındırlık Komisyonu raporu oylanarak oyçokluğu ile kabul edildi.
T.C. ANKARA 14. İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI 'NA BİLİRKİŞİ RAPORU Esas No: Davacı: Davalı: 2007/148 Bedia Söylemez, Hüsamettin Öztürk, Yasin Demirci, Mehmet Kahraman Efe Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Konu: Çankaya ilçesi 2868 ada 26 sayılı parselde 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 18.11.2006 tarih ve 2773 sayılı kararının iptalinin istemi Bilirkişi Kurulundan dava konusu 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğinin yapılmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 18.11.2006 tarih ve 2773 sayılı kararının planlama esaslarına, şehircilik ilkelerine ve kamu yararına uygun olup olmadığının tarafların iddia ve savunmaları da gözetilerek saptanması istenmektedir. Bilirkişi Kurulumuz 3.12.2008'de Naip Üye Sn. Nizam Taşdemir gözetiminde keşif ve bilirkişi incelemesi yapmış, dava dosyası tarafımıza verilmiştir. DOSYA İNCELEMESİ 15.01.2007 Davacılar tarafından sunulan dava dilekçesinde: 1. Dava konusu plan değişikliği ile, bulundukları bölgelerde büyük alışveriş merkezlerinin açılmasıyla cazibelerini kaybettiği gerekçesiyle, Aşağı Ayrancı Semt Hali ve Küçükesat Semt Hali'nin 'Kentsel Çalışma Alanı, Ticaret, Konut, vb. Kullanımlara' dönüştürüldüğü; 2. Davalı İdarece anılan kararı meşrulaştırmak amacıyla kamuoyu yoklaması yapıldığı belirtildiği; kamuoyu yoklaması konusunda bir açıklık da bulunmadığı; 3. Anılan kamuoyu yoklamasında, semt halinin tamamen kaldırılmasını isteyenlerin %12 oranında olduğu ve azınlık olduğu; buna karşılık, mevcut halin iyileştirilmesi ve değiştirilmesi taraftan olanların %72.8 olduğu; 4. Bu duruma rağmen, mülkiyeti davalı İdareye ait olan 2868 ada 8 ve 9 sayılı parsellerde (tevhiden 26 parsel) yer alan Aşağı Ayrancı Semt Hali'nin kullanımının ticarete ve Aile Yaşam Merkezine dönüştürüldüğü; 5. Belediye Hizmet Alanı kullanımında kalan kullanım alanı değişikliğine konu alanın, DOP oranlan kapsamında kalmakla ticaret alanına dönüştürülmesinin mümkün olmadığı; 6. Dava konusu plan değişikliği karannda karara bağlanan plan notlannın hukuka aykırı olduğu; 7. Anılan plan notlarında: a. 'Aile Yaşam Merkezinde, Belediye Sosyal Tesisleri, Kültürel Tesis, Eğitim Tesisi, Hanımlar Lokali, Gençlik Merkezi, otel, büro ve benzeri sosyo-kültürel tesislerin yer alabileceği; b. Hmax: serbest, Emax: 3.00 olup, artı/eksi 0.00 kotu altı emsalin harici olacağı; kat yüksekliklerinin mimari projeyle belirleneceği; c. Bodrum kat sayısının serbest olup, artı/eksi 0.00 kotu altında parsel sınırlarına kadar kapalı otopark ve bina yapılabileceği; d. Birinci bodrum, zemin ve birinci katlar çarşı (ticaret), diğer katlar Aile Yaşam Merkezi olacağı; 8. Anılan Plan değişikliği karan ve Plan notlannın, a. kullanım alanı değişikliği ile yapı ve nüfus yoğunluğu getirdiği; b. Hmax: serbest ve kat yüksekliğinin mimari projeyle belirlenmesine karar verilerek ne kadar kat artışı yapılacağının da bilinmediği ve Bölge
Kat Nizamına uygunluk gözetilmediği; c. Emsal artışı sağlandığı; d. 0.00 kotu altının emsal harici olarak belirlenerek istenildiği kadar artışa zemin hazırlandığı; 9. Dava konusu Belediye Meclis kararında idari işlemlerde bulunması zorunlu olan ' açıklık'ın bulunmadığı; 10. Söz konusu karara ilişkin kamuoyu yoklamasının amacının anlaşılmadığı; semt sakinlerinin veya kamuoyuna katılanların düşünce ve görüşleri gözönünde bulundurulmayacaksa kamuoyu yoklamasının yapılmasına gerek olmadığı; 11. Şehirciliğin en önemli öğesinin insan olduğu; bu nedenle şehircilikle ilgili her türlü kararın insanların mutluluğu ve sağlığı düşünülerek alınması gerektiği; şehir ve insan arasındaki bu sıkı bağ nedeniyle şehirle ilgili planlamaların merkezinde insan olması gerektiği; bu nedenle belediyelerin karar organlarının yöre halkının gereksinimleri konusunda planlama yapmaları, geleceği etkileyecek kararlan alırken öncelikle kamu yararını gözetmeleri gerektiği; 12. İmar planlarının kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda tasarlanmaları, kişisel menfaatler dışında planlamaları gerektiği; ancak dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin, kamu yarannı gözetmediği; 13. Dava konusu kararın, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun Plan Yapımına ait Esaslara dair Yönetmeliğinin 3. maddesinin 6. bendindeki hükümlerine de aykırı olduğu; 14. Planlann, yörenin bugünkü durumunun, olanaklarının ve ilerideki gelişmelerin gerçeğe en yakın şekilde saptanabilmesi için, coğrafi veriler, beldenin kullanılışı, donatım ve mali bilgiler gibi konularda yapılacak araştırma ve anket çalışmalan sonucu elde edilecek bilgiler ışığında; konut, çalışma, dinlenme, eğlenme ve ulaşım gibi kentsel işlevler arasında var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak ve belde halkının daha iyi yaşama düzeni ve koşullarını sağlamak amacıyla; nüfus, alan ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanlar arasında olan bağlantıları, eğitim, sağlık ve yönetim gibi halkın sosyal ve kültürel ihtiyaçları, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular gözönüne alınarak hazırlanması gerektiği; bu konulann plan değişikliğinde de göz önünde bulundurulması gerektiği; ancak, dava konusu plan değişikliğinde yukarıda belirtilen konuların hiçbirinin göz önünde bulundurulmadığı; gerekli altyapı oluşturulmadan, hukuki ve teknik hiçbir zorunluluk bulunmadan tamamen kişisel çıkarlara hizmet ve rant amacıyla plan değişikliği kararının alınmış olduğu; 15. Dava konusu plan değişikliğinin Danıştay'ın yerleşik içtihatlarında benimsediği ve İmar Planı değişikliğinde göz önünde bulundurulması gerektiğini vurgulayan görüş ve düşüncelere aykırı olarak İmar Planı değişikliği, yapı ve nüfus yoğunluğu öngördüğü; azalan sosyal donatı alanlarının sağlanmasına yönelik hiçbir tedbir alınmadığı; İmar Planı değişikliğinin hiçbir gerekçeye bağlanmadığı; 16. Davalı idarenin ilçe belediyesinin yetkisi dahilinde bulunan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği karan alma yetkisinin olmadığı; 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 5. ve 6. maddelerine ve 5216 sayılı Yasa'nın 'Büyükşehir, İlçe ve İlk Kademe Belediyelerin Görev ve Sorumlulukları' başlıklı 7. maddesinin (b) bendine bağlı olarak, Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin İlçe Belediyesi'nin yetkisi dahilinde bulunan 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı kararı alma yetkisi bulunmadığı; 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı'nın yapılmasından sonra alınması gereken 1/1000 ölçekli Uygulama İmar
Planı'nın birlikte aynı kararla alınmış olması işleminin yetki yönünden de hukuka aykırı olduğu; 17. Dava konusu kararın, Plan Yapımına ait Esaslara dair Yönetmeliğin 27. ve 30. maddelerine aykırı olduğu; Belirtilmektedir. 16.03.2007 Davalı idare Ankara Büyükşehir Belediyesinin davaya yanıtında: 1. Kat Rejimi Planı'nda 5 katlı bölgede kalan 1023 m 2 'lik 2868 ada 8 sayılı, ve aynı adadaki 958 m 2 'lik 9 sayılı konut parsellerinin (Aşağı Ayrancı) Semt Hali ve otopark alanına dönüştürülmesine ilişkin öneri İmar İdari Heyeti'nin 1983 gün ve 375 sayılı kararı ile onaylanmış ve tevhid edilerek 2868 ada 26 sayılı parsel numarasını alarak yapılaşma koşul Hmax: 15.50 m. olarak belirlendiği; 2. Aşağı Ayrancı Semt Hali kullanımındaki 2868 ada 26 sayılı parsele ilişkin 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğinin, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 11.10.2005 tarih ve 2635 sayılı karan ile 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesi doğrultusunda bu alana yapılacak hizmet türünün belirlenmesi için belde sakinlerinin görüş ve düşüncelerinin tespit edilmesi amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapılmak üzere dosyanın birimine iadesine karar verildiği; 3. Söz konusu karar doğrultusunda, SET.ÇEV.İNŞ.ARAŞTIRMA VE MÜH.LTD.ŞTİ. tarafından yapılan kamuoyu araştırması sonucunda semt hali 'tamamen kaldırılsın' diyenlerin %12, 'mevcut hali ile iyileştirilmeli' diyenlerin %72.8, 'mevcut halinden memnunum' cevabını verenlerin oranının ise %8 olarak gerçekleştirildiği; ankete katılanların yarısından fazlasının (yaklaşık %55) 'modern iş merkezi' ve 'diğer öneriler' olarak düzenlenmesini tercih ettiği; semt sakinleri belediye semt halinin değiştirilmesi ve düzenlenmesine büyük oranda (%76) olumlu baktıklarının tespit edildiği; 4. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 18.11.2006 gün ve 2773 sayılı karanyla onaylanan 1/5000 nazım imar planı ve 1/1000 uygulama imar planı değişikliği ile mülkiyeti belediyeye ait dava konusu parselde yer alan Aşağı Ayrancı Semt Hali'nin Aile Yaşam Merkezi ve Ticarete dönüştürüldüğü; ve yapılaşma koşullarının E: 3.00 Hmax: serbest olarak belirlendiği; 5. Söz konusu planın askıda bulunduğu süre içerisinde herhangi bir itiraz olmadığı için planın kesinleştiği; 6. Dava konusu Meclis Karan doğrultusunda yapılan anket çalışması ile bölgede yaşayanların, yapılacak yeni bir yerleşim planı ile, iyileştirme ve düzenleme yapılması taraftan olduğu tespit edildiğinden söz konusu alanda çağımızın gerektirdiği modern iş merkezleri, Aile Yaşam Merkezi, Sosyal Kültürel Tesisler gibi kullanımlar getirilerek bu bölgeye bir cazibe kazandırmak istendiği; bu alanda yapılacak yeni düzenleme ile farklı bir kimlik kazanacağı düşünüldüğünü; ve günümüzde sıkıntısı çekilen otopark ihtiyacına da bir miktar çözüm getirildiği; 7. Davacının, dava dilekçesinde "Belediye Hizmet Alanı kullanımında kalan kullanım alanı değişikliğine konu alanın, DOP oranları kapsamında kalmakta ticaret alanına dönüştürülmesi mümkün olmamaktadır" iddiasında bulunduğu; halbuki söz konusu Belediye Hizmet Alanının oluşturan 16275 VIII nolu kesin parselasyon planı incelendiğinde 2868 adanın diğer konut parselleri gibi mülkiyetinin Büyükşehir Belediyesi'ne ait olan 8-9 nolu konut parsellerinin birleştirilmesi sonucu oluştuğu; dolayısıyla DOP'tan değil, orijinal kullanımındaki parsellerden oluştuğunun görüleceği; 8. Dava dilekçesinde, "kullanım değişikliği, emsal artışı, yapı ve nüfus yoğunluğu getirilmiş; Hmax: serbest, E: 3.00 olarak belirlenmiş;... haksız inşaat alanı kazanılmış" iddiasının olduğu; alanın 2868 ada 26 no'lu parselin geldiği bölgenin kat nizamındaki 5 katlı konut parsellerinden sağlandığı; kesin parselasyon planı üzerinden yapılan hesaplamalar sonucu emsalin 2.50 ile 3.00 arasında olduğu, dava dilekçesinde belirtildiği gibi yapı yoğunluğu artışının söz konusu olmadığı; 9. Davacının söz konusu değişiklik yapılırken kamu yararı ilkesine karşı kişisel menfaat gözetildiği iddia etmekte olduğu; bu iddiaların tamamen asılsız ve gerçek dışı olduğu; söz konusu Belediye Hizmet Alanında yer alan semt pazarının da bir ticari kullanım olduğu;
yapılan plan değişikliği ile bu ticari kullanım devam ettirilerek bölgede ihtiyaç olunan sosyal donatı ve otopark ihtiyacına da cevap verecek kullanımlann ilave edilmesi ile olmayan donatıların eklendiği; böylece kişisel değil kamu yararı ilkesinin açıkça gözetildiğinin; 10. Dava dilekçesinde, Nazım İmar Planı değişikliği yapılmadan alt ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliği yapıldığına dair atıflarda bulunulduğu; ancak söz konusu Meclis kararının 1/5000 Nazım İmar Planı ve 1/1000 Uygulama İmar Planı onanmasına dair olduğu; İleri sürülmektedir. 14.05.2007 Davacının davalı idare dilekçesine yanıtlarında: 1. 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Yasası'nın 7. maddesine aykırı olarak, dava konusu işlemi gerçekleştiren Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin, 1 yıllık süre dolmadan İlçe Belediyesinin yetkileri hiçe sayılarak 1/5000 ölçekli plan değişikliği karan ile birlikte 1/1000 ölçekli plan değişikliği kararını almasını, işlemin yetki bakımından sakatladığını; 2. Dava konusu plan değişikliğinin 3194 sayılı İmar Kanunu'nun Plan Yapımına ait Esaslara dair Yönetmeliği'nin 27., 28. ve 30. madde hükümlerine aykırı olduğu; ve plan değişikliği gerektiren durumları belirten söz konusu hükümlerdeki hususların hiçbirisinin gerçekleşmediği; 3. Dava konusu plan değişikliği ile ada-parsel bütünlüğü ve fiziki koşullar dikkate alınmadan plan değişikliğine konu parsellerde kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilmeden imar planı değişikliğinin getirildiği; 4. Söz konusu plan değişikliğinin 'sebep' ve 'maksat' unsurları bakımından hukuka aykırı olduğu; dava konusu parselde bulunan 'Semt Hali'nin 'Kentsel Çalışma Alanı, Ticaret, Konut, vb. kullanımlara' dönüştürülme gerekçesinin hukuki bir gerekçe oluşturmadığı; 5. Davalı İdarece anılan karan meşrulaştırmak amacıyla kamuoyu yoklaması yapıldığının belirtildiği, ancak kamuoyu yoklaması konusunda bir açıklık bulunmadığı; dolayısıyla dava konusu işlemin 'açıklık' ilkesine aykırı olduğu; 6. Kamuoyu yoklamasında azınlıkta kalan grubun görüşleri doğrultusunda plan değişikliğini yaptığı; Semt Hali'nin çoğunluğun istediği gibi mevcut hali ile iyileştirilmesi görüşünün gerçekleşmediği; 7. Dava konusu plan değişikliği karan ve getirilen plan notlan ile, inşaat emsali artınlarak (kot altı emsal harici tutularak) haksız inşaat alanı elde edildiği; söz konusu kararın bu yüzden 3194 sayılı Kanun ve Yönetmeliklerine aykırı olduğu; plan değişikliğini gerektiren herhangi bir hukuki ve teknik zorunluluk bulunmadan, alanın fiziki ve teknik koşullarının, plan değişikliği kararı ile getirilen yapı ve nüfus yoğunluğunun ihtiyaçlarını karşılayıp karşılayamayacağı da araştırılmaksızın ve kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilmeksizin alınan meclis kararının hukuka aykırı olduğu; ileri sürülmektedir. DEĞERLENDİRME VE GÖRÜŞ GELİŞTİRME Dava konusu işlem, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 18.11.2006 tarih ve 2773 sayılı kararı ile Çankaya İlçesi 2868 ada 26 parsel sayılı taşınmazda yapılan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğidir. Bu plan değişikliğiyle, davaya konu olan parsel Semt Hali kullanımı, Ticaret ve Aile Yaşam Merkezi kullanımlanna dönüştürülmektedir. Dava dosyasına sunulan belgelerden anlaşıldığı üzere: 1) Dava konusu 2868 ada 8 sayılı toplam 1981 m 2 'lik parsel, Kat Rejimi Planı'nda 5 katlı bölgede bulunmaktadır; 1983 yılında 375 sayılı İmar İdare Heyeti kararıyla yapılaşma koşulu Hmax = 15.50 m olarak belirlenmiştir. 2) Dava konusu parselin üzerinde mülkiyeti Büyükşehir Belediyesi'ne ait Aşağı Ayrancı Semt Hali bulunmaktadır. Halin bulunduğu bölgede büyük alışveriş merkezlerinin açılmasıyla cazibesini kaybettiği, söz konusu yerin imar durumu gözden geçirilerek
satışının yapılması, böylece davalı Belediye'ye daha fazla gelir getirmesi için, bu alana yönelik kullanımın imar planı değişikliği ile Kentsel Çalışma Alanı, Ticaret, Konut, vb. Kullanımlanna dönüştürülmesinin, davalı Belediye'nin menfaatine uygun olacağı belirtilmiştir. 3) Bu doğrultuda, Aşağı Ayrancı Semt Hali kullanımında bulunan 2868 ada 26 sayılı (eski 8-9 sayılı) parsel için hazırlanan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliği Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'ne sunulmuş; söz konusu Belediye Meclisi'nin 11.10.2005 gün ve 2635 sayılı karan ile 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesi doğrultusunda bu alana yapılacak hizmet türünün belirlenmesi için belde sakinlerinin görüş ve düşüncelerinin belirlenmesi amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapılmasına karar verilmiştir. 4) Söz konusu meclis karan doğrultusunda SET.ÇEV.İNŞ.ARAŞTIRMA VE MÜH.LTD.ŞTİ. tarafından yapılan kamuoyu araştırması sonucunda: a. Semt hali "tamamen kaldınlmalı" diyenlerin %12, "mecvut hali ile iyileştirilmeli ve değiştirilmeli" diyenlerin %72.8, "mevcut halinden memnunun" cevabını verenlerin oranının %8'dır. b. Ankete katılanlann yarısından fazlasının (yaklaşık %55) "modern iş merkezi" ve "diğer öneriler" olarak düzenlenmesini tercih etmiştir. c. Semt sakinlerinin belediye semt halinin değiştirilmesi ve düzenlenmesine büyük oranda (%76) olumlu bakmıştır. 5) Yukarıdaki anket doğrultusunda, dava konusu parselde yer alan Aşağı Ayrancı Semt Hali, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 18.11.2006 tarih ve 2773 sayılı kararı ile 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile L/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği sonucu 'Ticaret ve Aile Yaşam Merkezi'ne dönüştürülmüştür. 6) Dava konusu plan değişikliği doğrultusunda; a. '"Aile Yaşam Merkezi'nde Belediye Sosyal Tesisleri, Kültürel Tesisler, eğitim tesisleri, hanımlar lokali, gençlik merkezi ve benzeri sosyo-kültürel tesisler yer alabilecektir. b. Hmax = Serbest, Emax = 3.00 olup, artı/eksi kotu altı emsal haricidir. Kat yükseklikleri mimari projeyle belirlenecektir. c. Bodrum katı sayısı serbest olup, artı/eksi 0.00 kotu altında parsel sınırlanna kadar kapalı otopark ve bina yapılabilir. d. Birinci bodrum, zemin ve birinci katlar çarşı (ticaret) diğer katlar Aile Yaşam Merkezi olacaktır." kararlan plan notlannda bulunmaktadır. Dava konusu Çankaya İlçesi 2868 ada 26 sayılı parselde 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planı değişikliğinin yapılmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediyesi Meclisi'nin 18.11.2006 tarih ve 2773 sayılı karannın şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun olup olmadığının irdelenebilmesi için, öncelikle, söz konusu plan değişikliği ve gerekçeleri İmar Kanunun Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliği kapsamında irdelenecektir. İkinci olarak, dava konusu plan değişikliğinin dayandırıldığı kamuoyu yoklamasının (anketin) değerlendirilmesi yapılacaktır. Üçüncü olarak, dava konusu plan değişikliği ile getirilen yeni kullanım kararlarının bölgeye olası etkileri irdelenecektir. Son olarak, dava konusu karar, plan yapma yetkisi konusu bağlamında irdelenecektir. 1. Dava konusu 1/5000 ve 1/1000 imar planı değişikliğinin İmar Kanunu'nun Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik çerçevesinde değerlendirilmesi 3194 sayılı İmar Kanunu'nun Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik'in 3. maddesinde Plan Değişikliği "Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan plan düzenlemeleridir" ifadesiyle tanımlanmaktadır. Bu tanımdan anlaşılacağı üzere, plan değişikliği yapılması için zorunlu koşulların oluşması gerekmektedir. Eğer bu koşullar bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelerle ortaya konabilirse plan
değişikliği yapılması söz konusu olabilir. Plan değişikliği işleminin bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanması gerekir, çünkü imar planları son derece ayrıntılı analiz süreçleri sonrasında geliştirilen, planlanan alanın jeolojik yapısı, depremsellik durumu, toprak kabiliyeti, ekonomik ve sosyal yapısı, ulaşım olanakları veya kısıtları gibi çok sayıda faktörün kapsamlı ve derinlemesine incelemesinden sonra verilen arazi kullanım ve ulaşım kararlarını biraraya getiren belgelerdir. Hazırlanan planın herhangi bir yeri için önerilen bir alan kullanımı tesadüfi değil, planın kapsadığı diğer alanlardaki kullanımlar göz önüne alınarak, hesaplanarak ve tasarlanarak yerini bulur. Planın ussallığı, nesnelliği, bilimselliği bu tür incelemelere ve kullanımlar arası uyuma dayanarak oluşturulur; ve bu yaklaşım rasgelelik içeren durumları dışlar. Planların değiştirilmesi konusu ise bu kapsamda önemlidir; ve bu konuya ilişkin olarak ilgili Yönetmelik, keyfi, rasgele, nesnel temeli olmayan değişikliğin önüne geçmeyi amaçlar. Bu nedenlerle, plan bütünlüğünü ve planın iç tutarlılığını etkileyebilecek müdahaleler olan plan değişikliği ancak zorunluluk varsa, ve bilimsel gerekçeler bunu gerektiriyorsa yapılmalıdır. Zorunluluk koşulunu ve bu tür bilimsel gerekçelerin neler olabileceğini şöyle tanımlayabiliriz: Örneğin, planlanan alan için yapılan nüfus kestirimi, göç v.b. olgular nedeniyle geçersiz kalmış olabilir, ve yeniden nüfus analizi ve kestirimi yapılarak planda değişiklik yapılması gerekebilir. Deprem nedeniyle, planda değişiklik söz konusu olabilir. Alanın depremsellik durumuna ilişkin olarak plan yapımı sırasında bilinmeyen veya söz konusu olmayan (veya gözardı edilmiş olan) ancak dikkate alınması gereken yeni bir bilginin ortaya çıkması nedeniyle plan değişikliği yapılması söz konusu olabilir. Veya ülkesel hatta uluslararası bir ulaşım bağlantısının, planlama esnasında söz konusu değilken, plan hazırlandıktan sonra gündeme gelmesi gibi bir dış etken ve altyapı değişikliği sonucunda planda değişiklik yapılması gerekliliği doğabilir. Görüldüğü gibi bunlar nesnel gerekçelerdir; bilimsel çalışmalarla ortaya konur; ve dış etkenler veya yeni gelişmeler sonucunda imar planında bir konuda yetersizlik olabileceği için planda değişiklik yapılmasının zorunlu olduğu durumlara işaret eder. Dava konusu işlemde de bu anlamda bir zorunluluk veya bilimsel, teknik, nesnel gerekçe olup olmadığının incelenmesi gerekir. Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin dava konusu plan değişikliğinin iki temel gerekçesi bulunmaktadır: 1. Dava konusu bölgede büyük alışveriş merkezlerinin açılmasıyla bölgenin cazibesini kaybetmesi 2. Dava konusu taşınmazın imar durumu değiştirilerek satışı yapıldığı takdirde idareye daha fazla gelir sağlanacağı Dava konusu plan değişikliğine gösterilen birinci gerekçe ile bölgede büyük alışveriş merkezlerinin açılması nedeniyle varolan ticaret kullanımının (Semt Hali'nin) cazibesini kaybettiği iddia edilmektedir. Bu noktada, bölgede ticaret kullanımlarının belirli bir doygunluğa eriştiği anlaşılmaktadır. Buna karşın, dava konusu plan değişikliği işlemleriyle hala ticaret kullanımının da burada tutulmaya çalışılmasının çok da tutarlı olduğu söylenemez; ancak parselde ticaret yanısıra öngörülen Aile Yaşam Merkezi'nde Belediye Sosyal Tesisleri, Kültürel Tesisler, eğitim tesisleri, hanımlar lokali, gençlik merkezi ve benzeri sosyo-kültürel tesisler de önerilmesi, buradaki kullanımda farklılaşmanın öngörüldüğü ve bir sosyo-kültürel odak olarak yeniden geliştirilmesinin önerildiği şeklinde yorumlanabilir. Ticaret kullanımı olarak bu parselde mevcut semt hali kullanımının artık işlevselliğini yitirmesi nedeniyle burada kullanım değişikliği yapılarak bir sosyo-kültürel odak oluşturulması, alanın daha etkin kullanımına olanak verecek ve toplumsal gereksinimlere yanıt verecek bir hizmet sunumu sağlanması durumunda söz konusu plan değişikliğinin anlamlı olacağı söylenebilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir konu; dava konusu işlem kapsamında "ticaret ve Aile Yaşam Merkezi" olarak tanımlanan alanda ne oranda ticaret ne oranda ticari yönü bulunmayan bir sosyo-kültürel alan olarak Aile Yaşam Merkezinin yer alacağına ilişkin bir koşulun bulunmamasıdır. Dolayısıyla, söz konusu plan değişikliğinin bu alanda tamamıyle ticarete dönük bir gelişmeye yol açması da mümkündür; bu durumda bölgedeki alışveriş merkezleri nedeniyle burada ticaret kullanımının azalması yönündeki plan değişikliği gerekçesiyle çelişen bir gelişme de söz konusu olabilecektir. Özetlemek gerekirse, bu alanda kullanım kararı 'Hicari vönü"nden ziyade sadece sosyo-kültürel bir odak
yaratmak ve yeni bir sosyal donatı alanı oluşturmak biçiminde olsa, plan değişikliği gerekçesi ve planlama esasları açısından olumlu bir yaklaşım olarak değerlendirilmesi mümkün olabilecektir (ancak yapılaşma koşulu ve özellikle Hmax: serbest konusu aşağıda ayrıca incelenmekte ve sakıncalı bulunmaktadır); öte yandan kullanımın içinde ticaret işlevinin de bulunması yukarıdaki sosyo-kültürel odak oluşturma saptamasını destekler nitelikte değildir. Nitekim diğer plan değişikliği gerekçesi olan büyükşehir belediyesine gelir sağlama konusu da burada ticaret ağırlıklı bir gelişmenin öngörüldüğü savını doğrulamaktadır. Bu durum plan değişikliğinin ilk gerekçesiyle çelişmektedir. Dava konusu plan değişikliğinin diğer gerekçesi, dava konusu taşınmazın imar durumu değiştirilerek, satışı halinde Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne daha fazla gelir sağlayacağıdır. Söz konusu gerekçe, Yönetmelikteki zorunluluk koşulunu yerine getirmemektedir; bilimsel, teknik ve nesnel gerekçelerden yoksundur; ve son derece keyfi bir uygulamaya işaret etmektedir. Belediye mülkiyetinde gelir artışı yaratmak bir plan değişikliğinin gerekçesi olamaz, plan değişikliği yapılmasını zorunlu kılan bir koşul olarak da değerlendirilemez; dolayısıyla Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğe aykırıdır. 2. Dava konusu plan değişikliği işleminin yapılan kamuoyu yoklaması (anket) sonuçları ile bağlantılı incelenmesi Dava dosyasındaki belgelerden anlaşıldığı üzere, dava konusu plan değişikliğinin dayandırıldığı diğer bir konu, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesidir. Belediyenin yetki ve imtiyazlarının tanımlandığı Kanun maddesinde "Belediye, belde sakinlerinin belediye hizmetleriyle ilgili görüş ve düşüncelerini tespit etmek amacıyla kamuoyu yoklaması ve araştırması yapabilir.'''' hükmü bulunmaktadır. Bu hüküm doğrultusunda, davaya konu olan alanda yapılacak hizmet türünün belirlenmesi için, Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından özel bir araştırma şirketi aracıyla kamuoyu yoklaması (anket) yaptırılmıştır. Bu anketler sonucunda, çoğunluğun (%72.8), semt halinin mevcut hali ile iyileştirilmeli ve değiştirilmeli dediği; buna karşılık, ankete cevap verenlerin %12'sinin semt hali tamamen kaldırılsın; %8'in ise, mevcut halinden memnunum cevabı verdiği belirtilmiştir. Anketlere bağlı olarak, semt sakinlerinin %78'i semt halinin değiştirilmesi ve düzenlenmesine olumlu baktığı belirtilmiştir. Buna karşılık, ankete katılanların yarısından fazlasının (yaklaşık %55) 'modern iş merkezi' ve 'diğer öneriler' olarak düzenlenmesini tercih ettiği belirtilmiştir. Kent planlarının hazırlanmasında, kentte yaşayanların görüşlerine başvurmak ve halk katılımını sağlamak, kent planlama yazınında 1970'lerden bugüne savunulagelen bir yaklaşımdır. Özellikle 1990'larda itibaren toplulukların bir fiil hem planlama hem de uygulama süreçlerine dahil edilmesi gerekliliği üzerinde duran topluluk odaklı planlama yaklaşımları, kent planlama yazınında olumlanmakta; bir kent parçasında yaşayanların, yaşadıkları mekanları sahiplenmesi, kent yönetimlerine katılması, böylece kentli olabilmenin önemli bir sonucu olarak görülmektedir. Dolayısıyla, dava konusu alanda, Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin gerekli plan değişikliği yapmadan önce, alanda anketler yaptırarak, semt hali için ne tür bir müdahale yapılması gerektiğini, orada yaşayanlara sorması son derece olumludur. Ancak, anket gibi bir araştırma aracı kullanılırken, anket sorularının nasıl hazırlandığı, bölgede yaşayanların düşüncelerinin hangi oranda yansıtıldığı, hangi grupların düşüncelerinin hangi oranda temsil edildiği gibi konular, yapılan anket sonuçlarının güvenirliği ve geçerliliği, dolayısıyla yansız ve tarafsız olması açısından çok önemlidir. Yukarıda sonuçlarından bahsedilen ve davaya konu olan plan değişikliğine gösterilen gerekçelerden biri olan anketin birbiri ile çelişkili sonuçlan bulunmakta; soruların cevaplarının yeterli derecede özenli hazırlanmadığı anlaşılmaktadır. Öncelikle, anketi yanıtlayanların çoğunluğunun semt halinin mevcut hali ile iyileştirilmesi ve değiştirilmesini istediği belirtilmiştir. Bu ifade, birbiri ile çelişen iki eylemi içermektedir. Bir kentsel kullanım, ya mevcut hali korunarak daha iyi işler hale gelecek biçimde iyileştirilir; ya da başka bir kullanımla değiştirilir.
Bu anlamda, anketi yanıtlayanlara! çoğunluğunun, mevcut semt halinin iyileştirilmesini mi istediği, yoksa değiştirilmesini mi istediği açık bir biçimde anlaşılmamaktadır. Yine yukarıdaki anket sonucu ile çelişen başka ifadeler, ankete katılanların yaklaşık % 78'inin semt halinin değiştirilmesi ve düzenlenmesine olumlu baktığı, ve %55'inin de 'modern iş merkezi' ve 'diğer öneriler' olarak düzenlenmesini tercih ettiğidir. Sonuç olarak, davaya konu olan plan değişikliğinin dayandırıldığı söz konusu anketin sonuçlarına göre, ankete katılanların ne kadarının mevcut semt halinin olduğu gibi korunup iyileştirilmesini, ne kadarının yıkılıp yerine yeni kullanımlarla yeni bir alanın yaratılmasını istediği anlaşılmamaktadır. Aynı zamanda, dava dosyasındaki belgeler incelendiğinde, dava konusu plan değişikliğinin dayandırıldığı anketin bölgede yaşayanları ne oranda temsil ettiği de belirsizdir. Bütün bunlarla birlikte, anket sonuçlarından semt halinin değiştirilerek, ticaret ve Aile Yaşam Merkezi kullanımlarının gelmesine yönelik de herhangi bir ipucu bulunmamaktadır. Dolayısıyla, Bilirkişi Kurulumuz, bölgede bir anket çalışması yapılması yaklaşımını olumlu bulmakla beraber, söz konusu anketin dava konusu plan değişikliğine dayanak oluşturacak ölçüde güvenilir ve geçerli sonuçlar sunmadığı görüşüne varmıştır. 3. Dava konusu plan değişikliği işlemi ile getirilen yeni kullanım kararının bölgeye etkilerinin irdelenmesi Dava konusu işlem kapsamında daha önce Semt Hali kullanımına ayrılmış bir alanda kullanım değişikliği getirilerek Ticaret ve Aile Yaşam Merkezi kullanımlan önerilmekte; Aile Yaşam Merkezi kullanımın içinde belediye tesisleri, kültürel tesisler, eğitim tesisleri, hanımlar lokali, gençlik merkezi ve benzeri sosyo-kültürel tesislerin yer alabileceği belirtilmektedir. Ayrıca plan notlan ile, dava konusu parselde "Hmax = serbest, Emax=3.00 olup, artı/eksi kotu altı emsal haricidir.... Bodrum katı sayısı serbest olup, artı/eksi 0.00 kotu altmda parsel sınırlanna kadar kapalı otopark ve bina yapılabilir." denilerek, aslında alanda nüfus yoğunluğu artışı getirilmese dahi, yapı yoğunluğu artışı getirilmekte; dava konusu plan değişikliği ile yeni kullanım kararlan, otopark gibi olanaklar sağlanarak hem parselin yatırımcı açısından çekiciliği artırılmakta; hem de dava konusu alan, bulunduğu bölgede çekici bir alan haline getirilmektedir. Dava konusu parselin bulunduğu bölge, Ankara'nın yüksek yoğunlukta; dolayısıyla ulaşım ağı, içme suyu, enerji, kanalizasyon, iletişim, ulaşım, vb. gibi altyapı tesis ve hizmetleri açısından doygunluğa ulaşmış; hatta yukarıdaki tesis ve hizmetler açısından taşıyamayacak eşiklere ulaşmış bir konut alanındadır. Dava konusu plan değişikliği ile getirilen yeni kullanımlar, alanın çekici hale gelmesine yol açarak, zaten alana yeterli hizmet veremeyen ulaşım-dolaşım, otopark ve diğer teknik altyapı sistemlerine yeni baskılar getirecektir. Dolayısıyla, bu sistemlerin tüm bölgede daha da yetersiz kalarak çevredeki yaşam alanlarını olumsuz etkilemesi söz konusu olacaktır. Dava dosyasında yapılan incelemeler ışığında, dava konusu imar planı değişikliği kararının, dava konusu alanın bulunduğu bölgenin ulaşım-dolaşım, otopark ve diğer teknik altyapı sistemlerine getireceği etkisi üzerine herhangi bir çalışma yapıldığına dair belge bulunmamıştır. Yalnızca dava konusu kararla, olası otopark ihtiyacını karşılamaya yönelik yapılaşma kuralları belirlenmiştir. Ancak, yeni kullanımlann ne kadar otopark ihtiyacı doğuracağına yönelik bir çalışma bulunmadığı için, plan değişikliği ile getirilen kapalı otopark alanların yeterli olup olamayacağında da kesinlik bulunmamaktadır. Bu tür plan değişikliğinin, varolan ulaşım-dolaşım, otopark, teknik altyapı sistemlerine getireceği yükler irdelenmeden alınması, planlama ilkelerine ve kamu yararına aykırıdır. Ülkemizde, kentsel teknik altyapı konuları irdelenmeden yapılan bu tür plan değişikliği, bulundukları bölgedeki kullanımlara göre yapılandırılmış ulaşım-dolaşım, otopark, su, kanalizasyon gibi kentsel altyapı sistemlerine baskı getirmekte; bu nedenle bu sistemlerin tüm bölgede yetersiz kalarak çevredeki yaşam alanlarını da olumsuz etkilemesine neden olmaktadır. Dava konusu işlemde olduğu gibi bu tür plan değişikliği, kapsamlı ve bütüncül kent planlama anlayışına da aykırıdır. Davaya konu parselde plan değişikliği ile önerilen E:3.00 emsal düzeyinin ise yapı yoğunluğunda artış getirmediği davalı idare dilekçesinde belirtilse de, Bilirkişi Kurulumuz bu yapı yoğunluk
düzeyinin bu konut bölgesindeki düzeyden daha yüksek olduğu görüşündedir. Dava dosyasında bölgedeki genel yoğunluk verilmemiştir; kat rejimi içinde bu bölge 5 katlı konut bölgesidir. Dava konusu parsel için yapı yoğunluğunun E:2.50 ile E:3.00 arasında hesaplandığı davalı idare dilekçesinde belirtilmiştir. Bu ifade mevcut yapı yoğunluk düzeyinin E:3.00e tamamlandığı şeklinde anlaşılmaktadır. Ayrıca, bu bölge genelinde yapı yoğunluğunun E:2.00 ile E:2.50 arasında olduğu Kurulumuzca hesaplanmaktadır. Bu durumda yapılan işlemin, bölgede emsal teşkil ederek yapı yoğunluklarında artışa yol açmak gibi oldukça olumsuz bir etkisinin olması da söz konusudur. Dava konusu işlem ile yapılan plan değişikliğinin bu konut bölgesine bir diğer etkisi yapılaşma koşulları kapsamındaki Hmax yani yükseklik serbest koşulu ile ilgilidir. Mevcut durumuna bakıldığında dava konusu parseldeki mevcut yapı, çevredeki konut dokusuyla uyumludur. Davaya konu plan değişikliğiyle getirilen yapılaşma koşulu ise çevredeki yapılaşmayla uyumsuz, bunlardan çok daha yüksek bir yapı yapılmasına olanak sağlamaktadır. Kentin oluşmuş ve yoğun kullanımlı merkezi bir konut alanında, bu türden önemli bir yapı koşulu değişikliği getirilirken bu durumun mevcut yapılı çevreyi ve buradaki yaşam kalitesini nasıl etkileyeceği son derece önemli bir konudur. Serbest yükseklik koşulu nedeniyle bu işlem sonrasında oluşacak yapının çevredeki konut alanlarına olumsuz etkileri olması kaçınılmazdır: Çevre parsellerdeki konut alanlarının güneşlenme, manzara olanaklarının büvük ölçüde kısıtlanması, bu yapılardaki konutların güneşlenme-ısınma gibi olanaklarında kayıplar yaşanması, bölgedeki yaşam ve çevre kalitesinden büyük ölçüde ödün verilmesi söz konusudur. Bu tür olası olumsuz etkilerin plan değişikliği aşamasında irdelenmemesi, ilgili belediye meclis kararında bu yönde bir irdeleme ve önlemlere ilişkin konuların yer almaması önemli eksikliklerdir. Çevresindeki parsellerde bulunan yapılara "negatif dışsallıklar" yaratacak, buradaki yaşam koşullarını olumsuz olarak etkileyecek plan kararı alınması planlama ilkelerine aykırıdır. Özetle, dava konusu plan değişikliği planlama esasları, şehircilik ilkeleri açısından sakıncalı bir plan yaklaşımına işaret etmektedir, ve olumsuz etkileri düşünüldüğünde kamu yararı barındırmadığı görülmektedir. 4. Dava konusu kararın plan yapma yetkisi konusu bağlamında irdelenmesi Son olarak, Bilirkişi Kurulu'ndan tarafların iddialarının dikkate alınması istenmiş olup, dava dosyasında yer alan bir diğer itiraz da 1/1000 ölçekli plan yapma yetkisinin Büyükşehir Belediyesinde olmamasına rağmen dava konusu meclis kararında bu ölçekteki planın da onanmış olmasıdır. Bu konu Bilirkişi Kurulumuzun değerlendirme alanı olan davanın esası ile değil, usul ile ilişkili olduğu için kapsamlı bir değerlendirme yapılması amaçlanmamaktadır. Bilirkişi Kurulumuz, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamında Büyükşehir Belediyesinin 1/1000 ölçekli imar planı onama yetkisi olduğu durumları dikkate alarak; Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanıp onanan nazım imar planının [1/5000 ölçekli] yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde ilçe belediyesi tarafından uygulama imar planı [1/1000 ölçeğinde] yapılmaması gibi durumun dava konusu olayda söz konusu olmadığı; Dava konusu alanın özel bir kanun veya protokolle büyükşehir belediyesine verilmiş bir proje alanını içermediği; İlçe belediyesince bu yönde bir istekte bulunulmadığı; Alanın Kentsel Dönüşüm ve Gelişme Alanı kapsamında yer aldığına ilişkin bir bilgi ve belgenin dava dosyasında bulunmadığı Yönündeki saptamalarını Mahkemenizin bilgilerine sunmaktadır. SONUÇ
Bilirkişi Kurulumuz, Ankara Çankaya İlçesi 2868 ada 26 parselde 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği yapılmasına ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 18.11.2006 tarih ve 2773 sayılı kararının: Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik kapsamında irdelendiğinde; o bu alanda kullanım değişikliği ile sadece sosyo-kültürel bir odak yaratılması ve yeni bir sosyal donatı alanı oluşturulması söz konusu olsa, plan değişikliği gerekçesi ve planlama esasları açısından olumlu bir yaklaşım olarak değerlendirilmesinin mümkün olabileceği; ancak kullanımın içinde ticaret işlevinin de bulunmasının (ve ticaret kullanımının Aile Yaşam Merkezi kullanımına oranının belirlenmemiş olmasının) yukarıdaki sosyo-kültürel odak oluşturma saptamasını destekler nitelikte olmadığı; nitekim diğer plan değişikliği gerekçesi olan büyükşehir belediyesine gelir sağlama konusunun da burada ticaret ağırlıklı bir gelişmenin öngörüldüğü savını doğruladığı; bu durumda plan değişikliğinin ilk gerekçesiyle çelişkili ve dayanaktan (geçerli gerekçeden) yoksun bir plan değişikliği işlemi yapıldığı; o Belediye mülkiyetinde gelir artışı yaratmak yönündeki gerekçenin ise bir plan değişikliğinin gerekçesi olamayacağı; plan değişikliği yapılmasını zorunlu kılan bir koşul olarak da değerlendirilemeyeceği; dolayısıyla Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğe aykırı olduğu; Davaya konu olan plan değişikliğinin dayandırıldığı anket irdelendiğinde, bölgede bir anket çalışması yapılması yaklaşımını olumlu olmakla beraber, söz konusu anketin dava konusu plan değişikliğine dayanak oluşturacak ölçüde güvenilir ve geçerli sonuçlar sunmadığı; ankete katılanların ne kadarının mevcut semt halinin olduğu gibi korunup iyileştirilmesini, ne kadarının yıkılıp yerine yeni kullanımlarla yeni bir alanın yaratılmasını istediğinin anlaşılmadığı; anketin bölgede yaşayanları ne oranda temsil ettiğinin belirsiz olduğu; Ankara'nın yüksek yoğunlukta; dolayısıyla ulaşım ağı, içme suyu, enerji, kanalizasyon, iletişim, ulaşım, vb. gibi altyapı tesis ve hizmetleri açısından doygunluğa ulaşmış; hatta yukarıdaki tesis ve hizmetler açısından taşınamayacak eşiklere ulaşmış bir konut alanında yer alan dava konusu parsel üzerinde yapılan plan değişikliği ile getirilen yeni kullanımlar ve inşaat yoğunluğu kararlarının, zaten alana yeterli hizmet veremeyen ulaşım-dolaşım, otopark ve diğer teknik altyapı sistemlerine yeni baskılar getireceği; bu sistemlerin tüm bölgede daha da yetersiz kalarak çevredeki yaşam alanlarını olumsuz etkilemesinin söz konusu olacağı; - Hmax: serbest biçimindeki yapılaşma koşulu nedeniyle bu işlem sonrasında oluşacak yapının çevredeki parsellerdeki konut alanlarının güneşlenme, manzara olanakların büyük ölçüde kısıtlayacağı; bu yapılardaki konutların güneşlenme-ısınma gibi olanaklarında kayıplar yaşanabileceği; bölgedeki yaşam ve çevre kalitesinden büyük ölçüde ödün verileceği; bu tür olası olumsuz etkilerin plan değişikliği aşamasında ve ilgili belediye meclis kararında irdelenmemesinin önemli bir eksiklik olduğu; çevresindeki parsellerde bulunan yapılara "negatif dışsallıklar" yaratacak, buradaki yaşam koşullarını olumsuz olarak etkileyecek plan karan alınmasının planlama ilkelerine aykırı olduğu; " ~~ Saptamalarını yapmıştır. Konuyu saygılarımızla bilgilerinize sunarız. 15.01.2009 Y. Doç.Dr. Müge Akkar Ercan