AVRUPA ĠNSAN HAKLARI MAHKEMESĠ ĠKĠNCĠ DAĠRE KABUL EDİLEBİLİRLİK HAKKINDA KARAR BaĢvuru No.: 3214/05 Zikriye YILDIZ ve diğerleri / TÜRKĠYE ve diğer 11 baģvuru (bk. belge ekindeki liste) T.C. Adalet Bakanlığı, 2014. Bu gayriresmi çeviri, Adalet Bakanlığı, Uluslararası Hukuk ve DıĢ ĠliĢkiler Genel Müdürlüğü, Ġnsan Hakları Daire BaĢkanlığı tarafından yapılmıģ olup, Mahkeme açısından bağlayıcılığı bulunmamaktadır. Bu çeviri, davanın adının tam olarak belirtilmiģ olması ve yukarıdaki telif hakkı bilgisiyle beraber olması koģulu ile Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve DıĢ ĠliĢkiler Genel Müdürlüğü Ġnsan Hakları Daire BaĢkanlığına atıfta bulunmak suretiyle ticari olmayan amaçlarla alıntılanabilir.
2 YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR Başkan Guido Raimondi, Yargıçlar IĢıl KarakaĢ, András Sajó, NebojšaVučinić, PaulLemmens, EgidijusKūris, Robert Spano, ve Bölüm Yazı İşleri Müdürü Stanley Naismith in katılımıyla oluģturulan Avrupa Ġnsan Hakları Mahkemesi (Ġkinci Bölümü), Daire olarak, çeģitli tarihlerde yapılan ve ekte detayları yer alan baģvuruları göz önünde bulundurarak, 8 Nisan 2014 tarihinde gerçekleģtirdiği müzakerelerin ardından aģağıdaki kararı vermiģtir: OLAY BaĢvuran tarafların listesi ekte yer almaktadır. A. Davanın Koşulları BaĢvurunun kendine özgü koģulları, taraflarca ifade edildiği Ģekilde, aģağıdaki gibi özetlenebilir: BaĢvuranlara, farklı tarihlerde, nihai kararlarla tazminat ödenmiģtir. Bu kararlara rağmen, idari makamlar bu kararları icra etmemiģler veya gecikmeli olarak icra etmiģlerdir.
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR 3 B. İlgili İç Hukuk ve Uygulamaları AĠHM, ilgili iç hukuk kuralları için, Turgut ve diğerleri / Türkiye ((kabul edilebilirlik hakkında karar), No. 4860/09, 26 Mart 2013) ile Demiroğlu ve diğerleri / Türkiye ((kabul edilebilirlik hakkında karar), No. 56125/10, 4 Haziran 2013) davalarına atıfta bulunmaktadır. ġġkâyetler BaĢvuranlar, SözleĢme nin 6. maddesini ve/veya 1. No.lu Ek Protokol ün 1. maddesini ileri sürerek, ihtilaflı yargılamaların süresinin yanı sıra nihai kararların yerine getirilmemesinden ve/veya gecikmeli olarak icra edilmesinden Ģikâyet etmektedirler. BaĢvuranlardan bazıları aynı zamanda SözleĢme nin 13. maddesi anlamına matuf etkin bir iç hukuk yolunun bulunmamasından Ģikâyet etmektedirler. BaĢvuranlar bunun yanı sıra SözleĢme ve Protokollerinin çeģitli hükümlerinin ihlal edildiğini iddia etmektedirler. HUKUKĠ DEĞERLENDĠRME A. Mahkeme kararlarının gecikmeli olarak icra edilmesi ve/veya icra edilmemesi ve yargılamaların süresi hakkında BaĢvuranlar, söz konusu kararların verildiği yargılamaların süresi ile birlikte bu kararların gecikmeli olarak icra edilmesinden ya da hiç yerine getirilmemesinden Ģikâyet etmektedirler. BaĢvuranlar bu durumu
4 YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR SözleĢme nin 6. maddesinin ve/veya 1 No.lu Ek Protokol ün. 1. maddesinin ihlali olarak görmektedirler. AĠHM, benzer davaları daha önce de incelediğini ve iç hukuk yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olarak beyan ettiğini gözlemlemektedir. AĠHM, 6384 sayılı kanunla uygulanan tazminat baģvurusunun, SözleĢme nin 35. maddesinin 1. fıkrasının gereğine uygun olarak (Turgut ve diğerleri / Türkiye ((kabul edilebilirlik hakkında karar), No. 4860/09, 26 Mart 2013) ile Demiroğlu ve diğerleri / Türkiye ((kabul edilebilirlik hakkında karar), No. 56125/10, 4 Haziran 2013), iç hukukta verilen mahkeme kararlarının gecikmeli olarak icrası ya da hiç yerine getirilmemesinin yanı sıra yargılama süresine bağlı Ģikâyetlerin de telafisinde öncelikle baģvuranlara makul bir tazmin olasılığı sağlayan ve eriģilebilir bir baģvuru yolu oluģturduğu kanısındadır. Mahkeme, mevcut davaları bu içtihat ıģığında incelemiģ ve somut olayda farklı bir sonuca götürebilecek herhangi bir özel koģul ya da gerekçe tespit etmemiģtir. Bu nedenle, Mahkeme, baģvuranların, mahkeme kararlarının icra edilmemesi veya geç icra edilmesi bağlamındaki Ģikâyetlerinin, iç hukuk yollarının tüketilmemesi nedeniyle SözleĢme nin 35. maddesinin 1. ve 4. fıkraları uyarınca reddedilmesi gerektiği sonucuna varmıģtır. B. İç hukukta etkin bir başvuru yolunun bulunmaması hakkında Bazı baģvuranlar, yargılama süresi ve mahkeme kararlarının gecikmeli olarak icrası ve/veya yerine getirilmemesini, dava konusu yapabilecekleri bir hukuk yolunun bulunmayıģından Ģikâyet etmektedirler. BaĢvuranlar bu Ģikâyetlerle ilgili olarak SözleĢme nin 13. maddesini ileri sürmektedirler. AĠHM, yukarıda anılan Müdür Turgut ve diğerleri ile Demiroğlu ve diğerleri davalarında baģvuranların, yargılama süresi ile birlikte nihai kararların gecikmeli olarak icrası ve/veya yerine getirilmemesini Ģikâyet
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR 5 konusu yapabilmeleri için, 6384 sayılı Kanunla uygulanan tazminat komisyonunun, baģvuranlara SözleĢme nin 35. maddesinin 1. fıkrasının gereğine uygun olan bir baģvuru yolu sunduğunu daha önce de tespit ettiğini hatırlatmaktadır. Dolayısıyla, bu Ģikâyet açıkça dayanaktan yoksun olup, SözleĢme nin 35. maddesinin 3. fıkrasının (a) bendi ve aynı maddenin 4. fıkrası uyarınca reddedilmelidir. C. Diğer şikâyetler hakkında BaĢvuranlar buna ek olarak, SözleĢme ve Protokolleri nin çeģitli hükümlerinin ihlal edildiğinden Ģikâyet etmektedirler. AĠHM, bu Ģikâyetlerin, Mahkeme Ġç Tüzüğü nün 54. maddesinin 2. fıkrasının b) bendine uygun olarak davalı Hükümet e tebliğinin zorunluluğu konusunda karar verecek aģamada olmadığı kanısındadır ve incelemelerini ertelemektedir. Bu gerekçelerle, Mahkeme, oybirliğiyle Mahkeme kararlarının icrasının gecikmeli olarak yapılması ve/veya yerine getirilmemesi, yargılama süresi ve bu bağlamda (SözleĢme nin 6, 13 ve 1 No.lu Ek Protokolün 1. maddeleri) baģvuru yolunun bulunmaması ile ilgili Ģikâyetlerin kabul edilemez olduğuna; BaĢvuranların diğer Ģikâyetlerinin incelenmesinin ertelenmesine karar vermiştir. Stanley Naismith Daire Yazı ĠĢleri Müdürü Guido Raimondi BaĢkan
6 YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR EK N Başvuru Başvurunun Başvuranın Temsilci Adı Notlar o No. sunulduğu Adı tarih Doğum Tarihi İkamet Yeri 1. 3214/05 17/12/2004 Zikirye YILDIZ 01/01/1982 Diyarbakır Fikret AKTAġ Dicle Asliye Hukuk Mahkemesi (2003/148 E., 2003/284 K.) Yargıtay21/06/2004 Haci YILDIZ 01/01/1958
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR Diyarbakır Mehmet YILDIZ 01/01/1963 Elazığ Nafiz YILDIZ 01/01/1971 Diyarbakır Hava YILDIZ 01/01/1934 Diyarbakır
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR 9 Nadiye ARAZ 01/01/1973 Edirne İbrahim YILDIZ 01/01/1969 Diyarbakır Abdülkerim YILDIZ 01/01/1966 Edirne 2. 21909/0 25/05/2005 Şahin Erbabi Ankara Ġdare Mahkemesi 5 IŞIKTEKİNE BAYINDIR (2001/1170 E., 2001/1152 K.) R 01/01/1964 ġahin AZAP DanıĢtay30/12/2003
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR Verviers 3. 38046/0 04/10/2005 Fatma GENÇ Nalan Ġskenderun Asliye Hukuk Mahkemesi 5 02/11/1942 AKKÜLAH (1996/1181 E., 1998/1499 K.) Ġskenderun Cour de cassation Ayşe ÇITLAK 17/03/2004 09/11/1948 Ġskenderun Sultan DÖNER 03/02/1950 Ġskenderun Hasan DÖNER 03/02/1950 Ġskenderun
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR 11 Hatice DÖNER 11/05/1954 Ġskenderun Gülsen ÖNDER 10/04/1956 Belen Selma GENÇ 10/11/1959 Ġskenderun 4. 52709/0 7 22/11/2007 MİRAŞ A.Ş. Hasan Gürbüz SARI Çorlu Asliye Hukuk Mahkemesi (2010/233 E., 2011/68 K.)
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR Yargıtay 01/11/2011 5. 24541/0 05/05/2008 Abdurrahman Ali Kızıltepe Asliye Hukuk Mahkemesi 8 ÖNER AYDEMĠR (2006/234 E., 2007/272 K.) 05/02/1962 Mardin Ġnci FĠDAN Yargıtay 03/04/2008 6. 23591/0 13/04/2009 Necdet Mehmet Semih Bağcılar Asliye Hukuk Mahkemesi 9 CEYHAN GEMALMAZ (2004/978 E., 2007/215 K.) 01/08/1950 Bandırma Yargıtay 07/10/2008
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR 13 Neriman CEYHAN 20/01/1944 Bandırma Ayşe CEYHAN 10/07/1953 Bandırma Fatma ARISÜT 01/01/1930 Nebiha YAVUZYILM
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR AZ 04/01/1949 Kerim ARISÜT 07/05/1944 Aysel KINSUN 09/11/1949 Hüseyin ARISÜT
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR 15 01/02/1962 Alper ARISÜT 08/11/1977 Meltem ARISÜT 15/05/1983 Emin ARISÜT 03/05/1981
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR Emine ARISÜT 01/01/1937 Ayşe GEÇİM 01/06/1965 Sedat ARISÜT 15/11/1959 Vedat ARISÜT
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR 17 25/02/1962 Vildan ARISÜT 28/04/1960 Ali Sercan ARISÜT 03/07/1987 Salih ARISÜT 11/08/1984
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR 7. 25644/0 20/04/2009 Asuman Deniz ESER KarĢıyaka Asliye Hukuk Mahkemesi 9 KARAKAYA (2007/353 E., 2008/147 K.) 01/08/1968 Yargıtay 06/11/2008 Yalçın OKUYUCU 20/05/1965 Şaban OKUYUCU 20/06/1957 Turan OKUYUCU 10/09/1955 8. 33863/0 29/05/2009 Mehmet Deniz ESER Ġzmir Asliye Hukuk Mahkemesi
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR 19 9 MALÇOK 10/01/1955 Izmir (2007/304 E.,2008/215 K.) Yargıtay 04/12/2008 9. 36328/0 29/05/2009 Tülay Deniz ESER Ġzmir Asliye Hukuk Mahkemesi 9 TÜRKÖZ (2007/294 E., 2008/87 K.) 25/12/1951 Yargıtay 27/04/2009
10. 36335/0 9 29/05/2009 Suzan GİRAY 16/12/1936 Izmir Deniz ESER KarĢıyaka Asliye Hukuk Mahkemesi (2007/67 E., 2008/123 K.) Yargıtay Gülşen ZOR YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR 12/12/1941 Izmir 23/03/2009 Nurşen ÜNSAL 15/08/1939 Izmir Nurgün Emine TOLAN 29/03/1964 Izmir Ayşe Naciye ARDA 30/07/1958 Izmir Melahat Seher TALAY 01/04/1924 Izmir
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR 21 11. 33066/1 17/05/2010 Mehmet KAŞ Fatmagül Üsküdar Ağır Ceza Mahkemesi 0 12/04/1958 YOLCU (2006/150 E., 2006/243 K.) Yargıtay 16/11/2009 12. 14399/1 12/01/2012 Şefika ORAL Ahmet Ġdare Mahkemesi 2 01/01/1975 YILMAZ (2007/244 E., 2007/227 K.) DanıĢtay 12/07/2011 Şahin KÜREKCİ 15/03/1984 Cihan KÜREKCİ
YILDIZ VE DĠĞERLERĠ / TÜRKĠYE KARARI VE DĠĞER BAġVURULAR 10/07/1981 Şahizar KÜREKCİ 01/01/1959 Şefika KÜREKCİ 21/06/1995