DIŞ TİCARETE GİRİŞ
Ticaret Nedir? Üretilen mal ve hizmetlerin belirli bir ücret karşılığı son kullanıcılara ulaştırılmasını sağlayan alım-satım faaliyetlerinin tümüdür.
Ticaret genel olarak, iç ve dış ticaret olmak üzere ikiye ayrılır. Dış Ticaret, malların ve sermayenin ulusal sınırların dışına akışıyla ilgilidir.
İthalat: Yabancı bir ülkeden mal ve hizmet alınması işlemine ithalat denir. İhracat: Kişi ve kuruluşlarca üretilen mal ve hizmetlerin yurtdışına satılmasına ihracat denir.
Transit Ticaret: Yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmadan ya da antrepodan satın alınan malın, ülkemiz üzerinden transit olarak veya doğrudan doğruya yurt dışında veya serbest bölgede yerleşik bir firmaya ya da antrepoda satılmasıdır..
Serbest Bölge: Bir ülkenin sınırları içinde yer alan fakat gümrük sınırları dışında sayılan bölgelerdir Antrepo: Gümrük vergisine konu olup da henüz vergi ve resimleri ödenmemiş malların korunduğu, gerekiyorsa küçük tamamlayıcı işlemlerin yapıldığı gümrük binalarına yakın olan bir tür depodur.
Serbest Bölge: Bir ülkenin sınırları içinde yer alan fakat gümrük sınırları dışında sayılan bölgelerdir Antrepo: Gümrük vergisine konu olup da henüz vergi ve resimleri ödenmemiş malların korunduğu, gerekiyorsa küçük tamamlayıcı işlemlerin yapıldığı gümrük binalarına yakın olan bir tür depodur.
Gümrük Nedir? Ülkelerin Gümrük Bölgelerine giren ve çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına uyguladığı mevzuat işlemlerini ifade eder Dış ticaret faaliyetlerinde, ürün veya hizmetlerin gümrüklü sahalardan geçişi sırasında devletle olan ilişki ve işlemlerin yürütülmesi hizmetine gümrükleme denir.
Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi, Türkiye Cumhuriyeti topraklarını kapsar. Türkiye kara suları, iç suları ve hava sahası gümrük bölgesine dâhildir.
GTİP nedir? Gümrük tarife istatistik pozisyonu için kullanılan kısaltmadır. 12 haneden oluşan GTİP, uluslararası ticarette ürünlerin tanımını ve ayrımını yapmak amacıyla kullanılmaktadır.
İlk 4 Rakam Eşyanın Pozisyon Numarasını, İlk 6 Rakam Dünya Gümrük Örgütü'ne üye tüm ülkelerce kullanılan Harmonize Sistem Nomanklatür kodunu, 7-8 inci rakamlar Avrupa Birliği ülkeleri tarafından kullanılan Kombine Nomanklatür kodunu, 9-10 uncu rakamlar farklı vergi uygulamaları nedeniyle açılan pozisyonları gösteren kodları, 11-12 inci rakamlar ise Gümrük Tarife İstatistik (GTİP) kodlarını oluşturmaktadır.
Gümrüğün amaçları nelerdir? Ülkeye gelir sağlamak Yerli üreticiyi korumak Ülkeye giren ve çıkan malları kontrol altında tutmaktır. Gümrük bölgesine giren insan, eşya ve taşıtlar gümrük denetimine tabidir.
Gümrüğe tabi eşyaların muayene türüne ilişkin hatlar kırmızı, sarı, mavi ve yeşil olarak dörde ayrılır. Kırmızı Hat: Eşyanın fiziki muayenesi ile birlikte belge kontrolünün de yapıldığı hattır. Genellikle ülke ve eşya riski olması halinde sistem kırmızı hatta yönlendirir. Sarı Hat: Fiziki muayeneye gerek olmaksızın belge kontrolünün yapıldığı hattır. Eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğunun ve birbiriyle uygunluğunun kontrolü yapılır. Belgelerde uyuşmazlık varsa kırmızı hatta yönlendirilir.
Mavi Hat: Eşyanın tesliminden sonra belge kontrolünün yapıldığı hattır. Daha sonra yapılan belge kontrolünde çelişki ve uyuşmazlıklar varsa iş yerinde veya eşyanın satıldığı müşterilerde fiziki muayene yapılmasına kadar takip yapılır. Basitleştirilmiş usulden yararlanan Onaylanmış Kişi Statüsünde bulunanlar genellikle bu hatta yönlendirilir. Yeşil Hat: Eşyanın fiziki muayeneye veya belge kontrolüne tabi tutulmadığı hattır.
GÜMRÜKLEME KİMİN SORUMLULUĞUNDA? NAKLİYE KİMİN SORUMLULUĞUNDA? SİGORTA KİMİN SORUMLULUĞUNDA? MAL KİMİN?
Dış Ticarette Uluslararası Kurallar INCOTERMS (2010) Merkezi Pariste bulunan Uluslararası Ticaret Odası (I.C.C.) tarafından uluslararası ticarete konu olan alımsatım işlemlerine bazı kurallar ve düzenlemeler getirilmiştir. (1936) Incoterms aslında her iki tarafça ortak kabul edilen TESLİM ŞEKİLLERİ dir.
GRUP E İŞ YERİNDE TESLİM EXW Exworks
TAŞIYICIYA MASRAFSIZ FCA Free Carrier GRUP F GEMİ DOĞRULTUSUNDA MASRAFSIZ FAS Free Alongside Ship GEMİDE MASRAFSIZ FOB Free On Board
MASRAFLAR VE NAVLUN ÖDENMİŞ CFR Cost and Freigth GRUP C MASRAFLAR SİGORTA VE NAVLUN ÖDENMİŞ TAŞIMA ÖDENMİŞ OLARAK CIF CPT Cost, Insurance and Freigth Carriage Paid to TAŞIMA VE SİGORTA ÖDENMİŞ OLARAK CIP Carriage and Insurance Paid to
TERMİNALDE TESLİM DAT Delivered At Terminal GRUP D BELİRLENEN YERDE TESLİM DAP Delivered At Place GÜMRÜK ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM DDP Delivered Duty Paid
Dış Ticarette Uluslararası Kurallar INCOTERMS (2010) Mülkiyet hakları ile ilgilenmemektedir. Sözleşmenin suiistimali ve bunun doğuracağı sonuçlarla da ilgilenmez.
ULUSLARARASI TİCARETTE ÖDEME ŞEKİLLERİ PEŞİN ÖDEME MAL MUKABİLİ ÖDEME VESAİK MUKABİLİ ÖDEME AKREDİTİFLİ ÖDEME
AKREDİTİF: Aslında bir kredi mektubudur. Dönülebilir/cayılabilir akreditif (Revocable L/C) Dönülemez/cayılamaz akreditif (Irrevocable L/C) Teyitli akreditif (Confirmed L/C) Teyitli dönülemez akreditif Teyitsiz akreditif (Unconfirmed L/C)
AMİR: Malların ithalatçısı, alıcı AMİR BANKA (ISSUING/OPENING BANK): MUHABİR BANKA (İHBAR BANKASI/ADVISING BANK) LEHDAR: İhracatçı, satıcı
ULUSLARARASI TİCARETTE KULLANILAN BELGELER Proforma Fatura Ticari Fatura Gümrük Beyannamesi Akreditif Mektubu Taşıma Belgeleri A.TR Belgesi EUR 1 Belgesi
ULUSLARARASI TİCARETTE KULLANILAN BELGELER Menşe Şahadetnamesi Özel Menşe Şahadetnamesi (Form A) Konşimento Karayolu Taşıma Belgesi - CMR Sigorta belgesi
ULUSLARARASI TİCARETTE KULLANILAN BELGELER A.TR DOLAŞIM BELGESİ AB ülkelerine yapılan ihracatta düzenlenen belgedir. İthalatçıya gümrük indiriminden yararlanma hakkı vermektedir. İhracatçının bağlı bulunduğu Ticaret Odası tarafından tasdik edilir.
ULUSLARARASI TİCARETTE KULLANILAN BELGELER EUR 1 DOLAŞIM BELGESİ Türkiye'nin Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzaladığı ülkelere yönelik ihracatta ve EFTA Ülkelerine yapılan ihracatta İthalatçıya gümrük indiriminden yararlanma hakkı vermektedir. İhracatçının bağlı bulunduğu Ticaret Odası tarafından tasdik edilir.
ULUSLARARASI TİCARETTE KULLANILAN BELGELER MENŞE ŞAHADETNAMESİ Malın menşeini yani üretildiği yeri, hangi ülkeye ait olduğunu gösteren belgedir. İhracatçı tarafından ithalatçı ülkenin belirlediği şekilde hazırlanır. İhracatçının bağlı bulunduğu Ticaret Odası tarafından onaylanır.
TEŞEKKÜRLER