. BÖÜ EETİ DEEEİ IŞTI ÇÖZÜE EETİ DEEEİ. 8 r0 8 r0 8 r0 40 40 40 4 Devreden geçen akım, 8+ 8+ 8 4 + + 4 8 ampermetres, ampermetres se gösterr. Devreden geçen akım, 40 + 40 40 40 4 + + + + + 0 ampermetres 4 okur. kım drençle ters orantılı dağıtıldığında ampermetresnden lk, ampermetresnden lk akım geçer. ı ı 8 4 na koldan geçen akım, 8+ 4 8 4 + + + + 8 ampermetres gösterr. noktasında akım kye ayrıldığında ampermetres gösterr. noktasında akım drençle ters orantılı dağılacağından, ı + ı + ı 6 ı & ı 0,5 ampermetres, ı.0,5,5 gösterr. ı 8 4 5 r0 4 5 r0 k sa devre Şekldek luk drenç kısa devre yapar. na koldan geçen akım, 5 + 5 0 4 + 5 4 lk akımı şekldek gb ayırdığımızda ampermetresnn üzernden, ampermetresnn üzernden ve ampermetresnn üzernden se 4 lk akımlar geçer. 4 EETİ E YETİZ 7
5 ı r0 r0 r0 ı ı na koldan geçen akım, 0 0 4 + 5 4 ampermetres 4 lk akım noktasında akım kye ayrıldığından, 7,5 ı 4 r ı 4,5 4,5 0,5,5,5 Wheatstone,5 köprüsü na koldan geçen akım, 4 4 4+ + + 8 ampermetres okur. ı + ı 4 ı & ı 4 ampermetres 4 kım kye eşt ayrıldığından ampermetresnn üzernden akım geçmez. noktasında akım drençle ters orantılı ayrıldığından şeklde gösterldğ gb ampermetresnn üzernden 0,5 lk noktasında akım üçe ayrılacağından amper- akım geçer. metres 4 okur. 6 8 8 ı 8 r ı 6 6 k sa devre 8 6 6 ı 6 r ı ı ı 4 luk drenç kısa devre yapar. na koldan geçen akım, 8 8 6 + ampermetres, 6 değern okur. kım drençle ters orantılı dağılacağından ampermetres 4 değern okur. ampermetres ana kol üzernde olduğundan 6 lk akımı okur. na koldan geçen akım, 6 6 + + + 6 olduğundan ampermetresnden lk akım geçer. kım kollara ayrıldığında ampermetresnn üzernden lk akım geçer. noktasında, ı + ı 4 ı & ı 4 ampermetresnn üzernden, ı. 4 4 9 amperlk akım geçer. 7 EETİ E YETİZ
. ı 5X 0X 0X na kolan geçen akım, 0 + 0 0 0 + + + + 0 voltmetres, voltmetres. 0. 6 voltmetres değerlern gösterrler. Devreden geçen akım, 0 0 + 0 0 + + + + 5 0 gerlm,.r 0. 8 gerlm, ( + ) 0 0. 4 gerlm,. ı.5 0 ı 5 5 5 oltmetrenn üzernden akım geçmedğnden luk drenc dkkate almayız. Devreden geçen akımı, 5 5 + 5 5 + + 5 voltmetres arasındak gerlm okur... 6 voltmetres arasındak gerlm okur... voltmetres arasındak gerlm okur.. ı. 6 4 00 ı Devreden geçen akım, 0 0 + 0 0 + + + + 4 0 voltmetres, (0 0 + 0).( + + ) 0. 4 u gösterr. voltmetres,.. 6 u gösterr. voltmetres,. ı.4 8 değern gösterr. EETİ E YETİZ 7
5 5X P 7 40 40 5X Devreden geçen akm, 0 0 + + + 5 0 voltmetres arasındak gerlm okur. voltmetres arasındak gerlm okur..(5 + ).(8) 6 voltmetres P arasındak gerlm okur..( + ).4 8 Devreden geçen akımı 40 40 4 + + 5 0 voltmetres arasındak gerlm okur..( + 5) 4.7 8 voltmetres arasındak gerlm okur..5 4.5 voltmetres arasındak gerlm okur.. 40 4.5 8 6 ı 0 0 Devreden geçen akımı, 0 0 + 5 voltmetres arasındak gerlm okur.. ı. 4 voltmetres arasındak gerlm okur. 0 voltmetres arasındak gerlm okur... 6 ı r ı Devreden geçen akımı, 0 0 + + 4+ 0 voltmetres arasındak gerlm okur. ı.r ı 0. 8 voltmetres arasındak gerlm okur..(4 + ).6 voltmetres arasındak gerlm okur..4.4 8 74 EETİ E YETİZ
. 0 0 ı ı 0 ı ı 6 4 6 ı ı Şekldek üreteçler brbrlerne paraleldr. Devreden geçen akımı, 0 + 0 0 4 + 5 mpermetrenn göstereceğ değer, ı 4 oltmetrenn göstereceğ değer,. 4. na koldan geçen akım, 6 6 + mpermetre, ı değern gösterr. oltmetre arasına bağlı olduğundan, 6 6 6 6 4 0 0 5X 0 luk drencn k ucu aynı noktaya bağlı olduğundan kısa devre yapar. Devreden geçen akımı, 6+ 6 + 4 6 mpermetre gösterr. oltmetrenn göstereceğ değer,. 6. na koldan geçen akımı, 0 + 0 + 0 0 5+ + + + 0 Bu akımı drençle ters orantılı dağıtacak olursak ampermetre değern okur. oltmetrenn göstereceğ değer,. 0.(5 + ) 0 8 8 EETİ E YETİZ 75
5 ı 0 0 000 4 0 na koldan geçen akım, 0 + 0 60 6 4+ 6 0 7 ı r ı na koldan geçen akım, 0 + 0 40 4 + 4 + + 0 olduğundan ampermetre 4 değern gösterr. oltmetre üreteçlere paralel bağlandığından, mpermetre değern gösterr. oltmetre ı.r ı arasındak gerlm okur. 0 4.. 6 0 6.6 6 6 ı 4 8 8 6 6 6 4 na koldan geçen akım, + 4 8 + mpermetre 4 lk akımı gösterr. oltmetre üretece paralel bağlı olduğundan değern gösterr. Şekldek devrede üreteçler ve drençlern heps - arasına bağlı olduğundan heps brbrne paraleldr. Devredek toplam emk 6 mpermetreden geçen akım, 6 6 olacağından ampermetre değern gösterr. oltmetre devreye paralel bağlı olduğundan, 6 76 EETİ E YETİZ
9 ı r ı 9X ı 9X 9X 9X 0 ı 0 r ı 0 na koldan geçen akımı, 0 + 0 40 4 + + 4+ 0 kım eşt şeklde ayrılacağından ampermetre değern gösterr. oltmetre luk drencn üzerndek gerlm okuyacağından,. 4. na koldan geçen akımı, 0+ 0+ 0 50 + + + 9+ + 8 5 mpermetrenn göstereceğ değer, ı oltmetre arasına bağlı olduğundan. ı. 6 0 5 5 luk drenç voltmetrenn bağlı olduğu kolda olduğundan bu drenç üzernden akım geçmez. na koldan geçen akım, 0 0 4 + 4 5 oltmetre luk drencn üzerndek gerlm okuyacağından,. 4.4 6 5 Devreden geçen akımı, ı 5 r ı 5 + 5 0 + + + 4 0 olduğundan ampermetre değern gösterr. oltmetre luk drencn üzerndek gerlm gösterr..4.4 EETİ E YETİZ 77
0 0 60 ı 60 r ı luk drenç voltmetrenn bağlı olduğu kolda oldu- 5 6 0 0 ı r ı 4 0 0 4 0 Wheatstone köprüsü ğundan üzernden akım geçmez. na koldan geçen akımı, na koldan geçen akım, 60 60 6 + + 4+ 0 olduğundan ampermetre 6 değern gösterr. oltmetre arasına bağlı olduğundan luk drencn uçları arasındak gerlm gösterr..4 6.4 4 0 + 0 0 6 + + + 5 mpermetrenn üzernden akım geçmez. oltmetrenn gösterdğ değer,. (r + ) 0 6.(+) 0 6. 4 ı 6 ı 6 6 6 6 ı na koldan geçen akım, 6 6 6 + mpermetrenn göstereceğ değer, ı oltmetre luk drencn uçları arasındak gerlm gösterr... 5 ı 5 5 r ı 5 5 na koldan geçen akımı, 5 + 5 0 + + + 4 0 olduğundan ampermetre değern gösterr. oltmetre arasındak gerlm göstereceğnden,.( + 4) 5.(7) 6 78 EETİ E YETİZ
TEST ÇÖZÜE EETİ DEEEİ. 0. X r r 8 r 8 r 8 r 6 r 8 8 Devreden geçen akım, / + 0 + 0 0 / + 4 + r + r 7 + + 0 oltmetrenn gösterdğ değer, r X drencnn değer, / / r.r 0. 0 6 4 CEP C ı ı x+ r + r 6 8 x + + x + 6 x CEP. 4. 4Ω Ω 5X 8 r r Şeklde görüldüğü gb, ana koldan geçen akım nn değer, + 5 + + r + r 8 + 7 + + 0 8 + CEP C 6 r Ω r Ω r Ω Devreden geçen akım,. 4. ( + 4) 4. 7 ve noktaları arasındak potansyel arkı, 4 olduğuna göre, + [. (r + r + r )] 4 + 6 +. 4 + 0 4 CEP B EETİ E YETİZ 79
5. 5X 7. r r r ekl-ι ekl-ιι kım denklemnden emk nın değer; / + + / 5 + r+ r+ r 5 + + + 6 ekl-ιιι oltmetrenn gösterdğ değer,.r 4. 4 4 0 CEP C Şekl-I dek devrede: Şekl-II dek devrede: 4 Şekl-III tek devrede: Buna göre, > CEP 6. r 8. aylık zaman çersnde maknelern harcadıkları enerjler ayrı ayrı bulalım: Ütünün harcadığı enerj, r r 5X r E P.t 500.40 00 kwh tr. Blgsayarın harcadığı enerj, E P.t 40.00 8 kwh tr. Bulaşık maknesnn harcadığı enerj, E P.t 600.0 kwh tr. r kım denklemnden, / / ı + ı 5 + r + r 8 + + 0 r CEP C Toplam harcanan enerj, E toplam E + E + E 00 + 8 + 40 kwh kwh enerj 0, olduğundan dolayı, aylık elektrk aturası, E toplam toplam.(0,) 40.(0,) 8 CEP D 80 EETİ E YETİZ
9. Üsttek drençlern eşdeğer le 6Ω luk drenç brbrne paralel olacağından anakoldan gelen akım, I top 0. el 8 6 Ι Ι t 6 Ω 6Ω 6Ω 8 Bu durumda drençler üzernden şeklde gösterlen akımlar geçer. Ω luk drencn brm zamanda harcadığı enerj yan gücü, P I.. Watt CEP B ekl-ι Şekl-I dek devrede: Şekl-II dek devrede: Şekl-III tek devrede: Buna göre, ekl-ιιι 6 6Ω ekl-ιι 4Ω CEP C. ekl-ι ekl-ιι Şekl-Ι dek devrede: Devreden geçen akım, Üretecn tükenme süres, q.t t q Şekl-ΙΙ dek devrede: Devreden geçen akım; 4 Üreteçlern tükenme süres; 4 q.t t q 4 Şekl-ΙΙΙ tek devrede: Üreteçten çeklen akım; Üretecn tükenme süres, q.t t q Buna göre; t > t > t ekl-ιιι CEP E. Saç kurutma maknesnn saç kurutma ütü maknes üzernden lk akım ü geçtğne göre drenc, m P I. Ι 00 450. m m 50Ω Toplam gerlm 00 olduğuna göre ütünün drenc, I. 00.( m + ü ) 00.(50 + ü ) 00 50 + ü ü 50Ω Saç kurutma maknes kısa devre yaptığında devreden geçen akım, 00 I 6 ü 50 CEP D EETİ E YETİZ 8
TEST ÇÖZÜE EETİ DEEEİ. r r r r Ι r r Ι Ι 4r r r r Ι 4r Ι 4r 4r. 6 4 Şe kl-i de üre teç le rn d renç le r nn top la mı, r re l r r r r r r Devrenn toplam drenc, r + 4r 5r I ak m, el I 5r el Şe kl-ii de k dev re de eş değer d renç, r. 4r e l r + Ι' r+ 4r Ι r 4r r + Ι' 7r r 4r kım denklemnden, / / ı 4 + ı r 6 4 + 6 8 CEP C nakol akımı, I + I I I 7r 7r I & I 7r 7r I I 7r. ekl-ι ekl-ιι Şe kl-iii te eş de ğer d renç, 4r el r+ r+ 4 r nakol ak m, I 4r r I I ak m I 4r Bu du rum da, Ι > Ι > Ι CEP C Şe kl-i de anah ta rı ka pa tıl dı ğın da kı sa dev re oldu ğun da am per met re sı ı rı gös te rr. Ι. yargı doğ rudur. Şe kl-ii de ok lar n ce len d ğn de am per met re nn üze rn den akım ge çer. Üre teç le rn her k uç la rı ve nok ta la rı na bağ lan dı ğın dan anah tar ka pa tıl dığın da üre teç ler pa ra lel bağ lan mış Do la yı sıy la üre teç le rn öm rü ar tar. II. yargı yanlıştır. III. yargı doğrudur. CEP D 8 EETİ E YETİZ
4. Ι Ι / Ι / Ι Ι / Ι / 6. ekl-i ekl-ii Şe kl-i de k Ι akı mı, I, üre teç le rn üzer le rn - I den ge çen akım I q. t q.. t t q olur & Şe kl-ii de k Ι akı mı, I Üre teç le rn üzer le rn den ge çen akım I 4 anahtarı açık anahtarı kapalı anahtarı kapalı ken: anahtarı açık ken:. olur olur. CEP C I q. t q.. t t 4q olur 4 & t ve t oran la nır sa, q t t 4q 7. rω rω 7Ω rω CEP B rω rω 4 r Ω 5. Üre teç le rn hç b rn den elek trk akı mı geç me d ğ ne gö re; + P dr. Buna göre; I. eştlk doğrudur. II. eştlk doğrudur. III. eştlk yanlıştır. P CEP D na koldan geçen akım, / / + + r + r 4 + 7 + + 6 & 4 9 ve noktaları arasındak potansyel arkı, Σ Σ. 8. 4 0 CEP EETİ E YETİZ 8
0. 8. I r r r Ω rω rω rω r İlk du rum da Ι akı mı, 5Ω + I + r + r anah ta rı ka pa tıl dı ğın da k üre teç kı sa dev re Ι akı mı, I D renç azal dı ğın dan akım r ar tar. Ι. yargı yan lış tır. anah ta rı ka pa tıl dı ğın da y ne k üre teç kı sa dev re ol du ğun dan Ι akı mı, I ΙΙ. yargı doğ ru dur. + r ve anah tar la rı ka pa tıl dı ğın da üç üre teç te pa ralel bağ lı Ι akı mı, I r + D renç azal dı ğın da akım ar tar. ΙΙΙ. yargı yan lış tır. CEP B anahtarı açık ken: 0 anahtarı kapalı ken: + 5 + r + r 0 + 0 5 + + 40 8 5 ı. r ı 0 5. 0 5 5 oltmetre 5 voltu gösterr. CEP C 9. + Ι Ι Ω 0 + Ι.lmek + 5 Ι Ω Ι 5Ω Ι. l mek çn.g.y ya zı lır sa, Σ ΣΙ. 0 (5 0) (Ι.5) 0 5Ι 5 Ι 5Ω luk d ren cn gü cü, P Ι. ().5 5 watt CE P 84 EETİ E YETİZ
.. Ω Ω 0 Ω rω 0 rω 6 r 0 r na koldan geçen akım, / 0 6 4 / + + r + r 5+ + 8 mpermetre amper gösterr Ι. yargı doğrudur. oltmetrenn gösterdğ değer 5 0 5. 5 olur ΙΙ. yargı doğrudur. Emk sı olan üretecn % verm r. 0. 4 erm 4 0 0 5 Ω Ω 6 +. 0 0 0 mpermetrenn üzernden akımı geçtğnden,.. 6 mpermetre 6 amper gösterr. CEP C % verm 5 4.00 80 ΙΙΙ. yargı doğrudur. CEP E EETİ E YETİZ 85