İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ
HİÇ HATA YAPMAMIŞ BİR İNSAN, YENİ BİR ŞEY DE DENEMEMİŞTİR. Albert EINSTEIN BAŞLARKEN
İŞ SAĞLIĞININ TANIMI Çalışma koşullarını ve üretim araçlarını sağlığa uygun hale getirmek, Çalışanları zararlı etkilerden koruyarak, işin ve çalışanın birbirine uyumunu sağlamak üzere yapılan çalışmalar bütünüdür.
İŞ SAĞLIĞI, İŞİN İNSANA İNSANIN DA İŞİNE UYGUN HALE GETİRİLMESİNİ HEDEFLER
İŞ GÜVENLİĞİNİN TANIMI İşyerlerinde işin yürütülmesi sırasında çalışma şartları ve teknik ekipmanların yarattığı tehlikelerin sağlığa verebileceği etkilerden korunmak Daha iyi bir çalışma ortamı gerçekleştirebilmek için yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır.
İş güvenliği; çalışanların yanı sıra, işletme güvenliğini ve üretim güvenliğini de sağlar.
İş güvenliğinin amacı; Kaza ve hastalık şeklinde ortaya çıkan tehlikelerden çalışanları korumak, zarar verici etkileri asgariye indirmek, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam iyilik halini hedefleyip yüksek nitelikte hayat sağlayıp dolayısıyla çalışanların mutlu olmalarını gerçekleştirmektir.
İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ, HERKESİN HAKKI ve SORUMLULUĞUDUR.
İş Kazası ve Meslek Hastalığı Kaza nedir? Önceden planlanmayan,bilinmeyen veya kontrol dışına çıkan,çevresine zarar verebilecek nitelikteki olaylara KAZA denir. İş kazası nedir? Planlanmamış ve beklenmeyen bir olay sonucunda zarara, sakatlanmaya veya ölüme neden olan durumdur. İş güvenliği ile uğraşanlar kaza olmadan kaza ihtimallerini ortadan kaldırmaya, ya da alınacak önlemlerle, riskleri kabul edilebilir seviyeye çekmeye yönelik çalışmalar yapar.
İş kazasının yasal tanımı: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu nun 13.maddesine göre; a) Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada, b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında, c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak iş yeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, d) Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır.
Meslek hastalığı nedir? 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu nun 14.maddesine göre; Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.
İş Kazalarının Nedenleri a)çevresel Faktörler b)kişiye Bağlı Faktörler c)eğitim Yetersizliği
GÜVENLİK ASLA İNCİTMEZ. İŞ KAZALARI ACI VERİR!!!
İş Kazalarının Meydana Gelmesi İçin; Tehlikeli Durum(Kaza Oluşturma Potansiyeli) ve Tehlikeli Davranış faktörlerinin bir arada olması şarttır. İş kazaları; yukarıda belirtilen iki faktörden birinin ortadan kaldırılmasıyla önlenebilir.
Kazaların ; %78 i Emniyetsiz Çalışmalardan, %20 si Emniyetsiz Durumlardan, %2 si Doğal Olaylardan kaynaklanmaktadır. Bu oranlardan da görülüyor ki, iş kazalarının %98 inin nedeni insanlardır.
PERSONEL KAYNAKLI KAZALAR İşi basite indirgeme Emeği eksiltme çabası Riski göze alma isteği İhmal %65 iş kazalarındaki oranı Çalışma ortamı atmosferi Kişisel sorunlar İçki sigara alışkanlığı Personel- amir ilişkisi Kabiliyet meselesi Tecrübe eksikliği İş güvenliği prensiplerine uymama Uygun olmayan giyim veya koruyucu malzeme kullanma
Firma-Şirket Kaynaklı Kazalar Emniyetsiz şartlar Kusurlu araçlar Uygun olmayan çalışma zemini Uygun olmayan iş ortamı, gazlı gürültülü ortamlar
Teknik Hatadan Dolayı Oluşan Kazalar Teknik arızalar- ani arızalar- kopan hat, düşen vinç, devrilen makine Kusurlu alet araç kullanma Doğru göstermeyen ölçü aletleri
Kazaların %50 ye yakını sabah vardiya değişimine yakın saatlerde oluyor. Sebebi; uykusuzluk, tedbirsizlik işte ivedilik, işi zamanında yetiştirememe endişesi Yapılan araştırmalar sonucu İş kazaları kıştan yaza doğru artış göstermektedir, sonbaharda ise azalma saptanmaktadır.
TEHLİKELİ DEĞİLDİ KOLAYIMA GELDİ KİMSE DİKKATLİ OL DEMEDİ GÖRMEDİM ACELEM VARDI BANA BİR ŞEY OLMAZ İŞ KAZASININ MAZERETİ OLMAZ
BUNU BİLİYORMUYDUNUZ ÜLKEMİZDE. HER ALTI DAKİKADA BİR; BİR İŞ KAZASI MEYDANA GELİYOR İNANILIR GİBİ DEĞİLLLLLL L HER İKİ BUÇUK SAATTE BİR; BİR İŞÇİ SAKAT KALIYOR HER ALTI SAATTE BİR; BİR İŞÇİ ÖLÜYOR
"YANLIZCA BİR DELİ, SUYUN DERİNLİĞİNİ İKİ AYAĞIYLA ANLAMAYA KALKAR. Afrika atasözü
İş kazalarını önlemek için çalışanlar tarafından alınması gereken önlemler Çalışanlar, işveren tarafından kendilerine verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda; a) Makina, cihaz, araç-gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını doğru şekilde kullanmakla, b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve kullanımdan sonra muhafaza yerine uygun şekilde geri koymakla, c) İşyerindeki makina, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalardaki güvenlik donanımlarını kurallara uygun olarak kullanmak ve bunları keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemekle,
d) İşyerinde, sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve ani bir tehlike gördüklerinde, işverene veya iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisine derhal haber vermekle, e) İşyerinde, teftişe yetkili makam tarafından tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesinde, işverenle veya iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi ile sağlık ve güvenliğin korunması için işbirliği yapmakla, f) Kendi görev alanında, çalışma çevresi ve şartlarının güvenli ve risklerden arınmış olmasının işveren tarafından sağlamasında, işveren veya iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi ile mevzuat uygulamaları doğrultusunda işbirliği yapmakla,yükümlüdürler.
"SİZİ YERE YIKAN YUMRUK, SERT OLANDAN ZİYADE, GELDİĞİNİ GÖRMEDİĞİNİZ YUMRUKTUR Jeo Torres
DİKATLİ ÇALIŞ! GÖRÜNMEZ KAZA DEDİĞİN SENİN GÖRMEDİĞİNDİR!!!
İş Kazalarında Maliyetler: a)doğrudan Maliyetler - SGK dışında işveren tarafından ödenen tıbbi tedavi ve ilaç masrafları, - Geçici ve sürekli iş göremezlik,ölüm ödenekleri, - Kazalıya ödenen tazminat, - Mahkeme masrafları,
b)dolaylı Maliyetler İşgücü Kayıpları (Kazalının bir süre ya da sürekli çalışamaması,kazalıya yapılan ilkyardım nedeniyle,kazalının arkadaşlarının çalışmaması nedeniyle,yöneticilerin kaza ile uğraşması,kazayı incelemek,yeni işçinin seçimi,yetiştirilmesi ve yasal işlemler için kaybedilen zaman kaybı) Mal ve Hizmet Üretimi Kayıpları (Kaza nedeniyle mal ve hizmet üretimine ara verilmesi,malzeme veya maddelerin zarara uğraması,makinaların durması yada hasara uğraması,diğer işçilerin etkilenmesi nedeniyle verimliliğin düşmesi,kazazedenin işe dönmesi durumunda verimin düşmesi) Tamir,Bakım v.b.harcamalar (Hasar gören tesisin,makine ve teçhizatın tamiri,bakımı,yeniden mal temini için yapılan harcamalar)
Görülüyor ki,iş kazalarını önleyememenin maliyeti ve yaratacağı sorunlar çok ağır olup önlemek için gerekenden daha fazla masraf gerektirmektedir. Önlemek,ödemekten daha ucuzdur.
İSG eğitimlerinin amacı: İşyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir ortamı temin etmek iş kazaları ve meslek hastalıklarını azaltmak, çalışanları hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek, onların karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ile bu risklere karşı alınması gerekli tedbirleri öğretmek ve iş sağlığı ve güvenliği bilinci oluşturarak uygun davranış kazandırmaktır.
GÜVENLİK KÜLTÜRÜ BİR DAVRANIŞ BİÇİMİDİR. Güvenlik kültürünü benimseyerek hayatımızın her aşamasına uyarlamalı, Güvenli yaşam tarzını benimsemeli attığımız her adımda ÖNCE GÜVENLİK demeli, Ve en önemlisi BANA BİR ŞEY OLMAZ demekten vazgeçmeliyiz.
Çalışanların eğitimli olması,işyeri ortamında;yangın,patlama,iş kazası,hastalık vb.olayların en az düzeyde olmasını sağlayacağı gibi işverenin maddi,manevi kayıplarının da en az düzeyde olmasını sağlar. Bu nedenle eğitime yapılacak yatırım boş bir harcama değildir.
Verilen eğitim,çalışanların davranışlarına yansıyor ise amaca ulaşılmış demektir. Teknik emniyet önlemlerinin alınması ve eğitim çalışmalarının işverene bir maliyeti olup fakat karşılığında da çok önemli menfaatleri vardır.
Yasal Hükümler Her işveren,işçilere yapmakta oldukları işlerinde uymaları gerekli sağlık ve güvenlik tedbirlerini öğretmek ve iş değiştirecek işçilere yenisinin gerektiği bilgileri vermek zorundadır.(işçi Sağ.ve İş Güv.Tüz.Mad:3)
İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak,araç ve gereçleri noksansız bulundurmak,işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşverenler işyerlerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek,işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler,alınması gerekli tedbirler,yasal hak ve sorumluluklar konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar.(iş Kanunu Madde:77)
Teknik Emniyet tedbirlerinin ve Eğitim Çalışmalarının İşverene Sağlayacağı Yararlar İmaj korunur, Çevre ve komşular için bir tehlike yaratılmaz, İş gücü kayıpları azalır, Sağlık giderleri azalır, İşveren, resmi kuruluşlardan ceza görmez, Yapılan işlerin ve işyerinin hizmet kalitesi artar, İşçiler daha rahat ve verimli çalışır, İşçi giriş ve çıkışları azalır, İşletme maliyeti azalır, Tasarruf sağlanır, İşverenin kazancı(kâr)artar.vb.
Amaç : Eğitim yoluyla çalışanlara ve işverenlere çalışılabilir,sağlıklı bir iş ortamının sağlanmasında önerilerde bulunmak, iş verimini arttırmak, iş kazalarını asgari düzeye indirmek, sosyal güvenlik sorunlarının çözümüne yardımcı olmak, böylece iş barışına katkıda bulunmak olarak ifade edilebilir.
GÜVENMEK İYİ BİR ŞEYDİR,AMA KONTROL ETMEK EN İYİSİDİR Alman Atasözü
BİR ZİNCİR, ANCAK EN ZAYIF HALKASI KADAR SAĞLAMDIR. Anonim
KÜÇÜK İHMALLER BÜYÜK TEHLİKELER DOĞURUR
Kişisel Koruyucular İş esnasında personellerin kişisel koruyucuları kullanma zorunlulukları vardır. BU KORUYUCULAR; Maruz kalınan tehlikeye karşı yeterli korumayı sağlamalıdır. Konforlu olmalıdır. İş sırasında işçinin hareketlerini engellememelidir. Dayanıklı olmalıdır. Rahat temizlenmelidir. Yeni bir sağlık ve güvenlik tehlikesi yaratmamalıdır.
KİŞİSEL KORUYUCULAR BAŞ KORUYUCULARI a) Baş koruyucusu, b) Kulak koruyucusu, c) Göz koruyucusu, d) Yüz koruyucusu, e) Solunum yolları koruyucuları GÖVDE KORUYUCULARI Dış gövde koruyucusu
BAŞ KORUYUCUSU: KORUDUĞU TEHLİKELER: Fırlayan veya yukarıdan baş üzerine düşen maddeler, çok ağır yaralanmalar Çalışırken başın sağa sola hareketi nedeniyle sert ve keskin kısımlara başın çarpması ile meydana gelebilecek kazalar Uzun saçların ve statik elektrik tesiri ile dağınık şekildeki saçların makinenin dönen kısmına sarılması sonucu meydana gelen ölümcül kazalar KORUYUCU MALZEMELER: Baret, Miğfer, Kask, Başlıklar, Saç Fileleri, Şapkalar ve kasketler.
KULAK KORUYUCUSU KORUDUĞU TEHLİKELER: Şiddetli ve yüksek gürültü sonunda işitme organlarında meydana gelebilecek hastalıklar Kişi üzerinde yorgunluk, rahatsızlık ve bezginlik yaratabilecek gürültüler Kişinin gürültü ile meydana gelebilecek yorgunluk sonucunda dikkatinin dağılması ile her an yapabileceği tehlikeli hareket sonunda oluşabilecek kazalar
KORUYUCU MALZEMELER: Pamuk tıkaçlar, (Gürültüyü %10-15 azaltır.) Plastik kulak tamponları, (Gürültüyü %20-25 azaltır.) Özel amaçlar için kullanılan ve üretilen kulak tamponları, (Gürültüyü %30-40 azaltır.) Kulaklıklar. Kulağı tamamen kaplayarak koruyan kulaklıklar, Başlıklara monte edilmiş yaylı kulaklıklar.
GÖZ KORUYUCUSU KORUDUĞU TEHLİKELER: Uçucu parçaların yarattığı tehlikeler Tozlar, rüzgar ve kıvılcımlar Gazların ve sıvıların sıçramaları Metal eriyik sıçramalar KORUYUCU MALZEMELER: Gözlükler, Maskeler.
YÜZ KORUYUCUSU KORUDUĞU TEHLİKELER Uçucu parçaların yarattığı tehlikeler Tozlar, rüzgar ve kıvılcımlar Gazların ve sıvıların sıçramaları Metal eriyik sıçramalar KORUYUCU MALZEMELER: Siperler, Maskeler.
SOLUNUM YOLLARI (İÇ ORGAN) KORUYUCULARI KORUDUĞU TEHLİKELER: Akciğer ve solunum yolları hastalıklarından, Kimyasal maddelerin gaz veya sıvı olarak solunum ve sindirim yolundan yeterli miktarda vücuda girmesi ile çalışanda aşağıda örnek olarak belirtilen bir veya birkaç hastalık Anemi, Böbrek Tıkanmaları, Felç, Dalgıç Hastalığı, Göz Tahrişleri, Şuur Kaybı, Kişilik Değişiklikleri, Merkezi Sinir Sisteminde Zehirlenme, Kan Zehirlenmesi, Deride Yanıklar, Diş ve Diş Etleri Çürümeleri, Görme Bozuklukları, Titreme, Deri Hastalıkları, Kanser, Ölüm. KORUYUCU MALZEMELER: Solunum cihazları (Oksijen tüpleri) Maskeler: Yarım yüz maskesi, Tam yüz maskesi.
KORUDUĞU TEHLİKELER: Güvenlik görevlilerinin yaptıkları operasyonlarda meydana gelecek olayda yaralanma veya ölüm ile sonuçlanabilecek kazalar Metal eriyik çalışmalarında eriyiğin sıçraması, kuvvet gerektiren işlerde malzemenin düşmesi ve çarpması, kimyasal işlerde asit sıçraması ve derinin alerjik olması, bazı iş kollarında darbenin ağır olması gibi DIŞ GÖVDE KORUYUCUSU durumlarda çalışanları meydana gelebilecek kazalar KORUYUCU MALZEMELER: Tulumlar, Ceketler, Yelekler vb. gibi iş elbiseleri.
EN SOLUK MÜREKKEP, EN İYİ HAFIZADAN DAHA KALICIDIR. Çin Atasözü
TÜM ÇALIŞANLAR İÇİN GENEL GÜVENLİK KURALLARI 1. Kendi güvenliğiniz ve birlikte çalıştığınız arkadaşlarınızın güvenliği için DAİMA dikkatli ve sorumlu hareket edin. 2. DAİMA işinize uygun ve güvenli araç-gereç kullanın.koruyucu ve güvenlik amacıyla yapılmış araçları ASLA bozmayın, zarar vermeyin. İşe başlamadan önce kullandığınız araçları DAİMA kontrol edin. İşiniz bittiğinde kullandığınız araçları DAİMA güvenli ve düzenli olarak bırakın.
3. Güvenli kullanım konusunda eğitimini almadığınız araçları ve maddeleri ASLA kullanmayın. Araç ve maddeleri kullanmadan önce uyarılara dikkat edin. Şüphelendiğiniz durumlarda DAİMA yetkililere sorun. 4. DAİMA işinize uygun kişisel koruyucu malzeme kullanın 5. Çalıştığınız alanı DAİMA temiz ve tertipli tutun.
6. Malzemeleri DAİMA güvenli bir şekilde taşıyın, kaldırın, itin veya çekin. 7. Elektrikli araçlara DAİMA bakım yapın, topraklayın.unutmayın elektrik öldürücüdür. 8. Fabrika içinde ve dışında DAİMA yavaş araç kullanın.asla hız sınırını aşmayın. Diğer araçlara ve yayalara DAİMA dikkat edin.
9. DAİMA güvenli olarak inin veya çıkın. Asla atlamayın. 10.Dikkat ve konsantrasyon isteyen işlerde çalışanları ASLA rahatsız etmeyin ve dikkatlerini dağıtmayın. 11. İşyerinde ASLA el şakası yapmayın. 12. İşyerine ASLA uykusuz ve içkili gelmeyin.
13. Sağlığınız için aldığınız geçici ve sürekli ilaçlar hakkında yetkililere DAİMA bilgi verin. 14. İşyerinde ASLA koşmayın. Canlı yürüyün. Kaygan zeminlere dikkat edin. 15. Kaza ihtimali olan durumları, şartları yetkililere DAİMA rapor edin.
16. Her türlü arızayı ve aksamayı DERHAL yetkilisine bildirin. 17. İşyerinden ve çalışma sahasından İZİNSİ ayrılmayın. 18. Talimat ve uyarı levhalarının YERLERİNİ değiştirmeyin
19. Makine çalışırken ASLA bakım ve tamirat yapmayın. 20. Çalışır durumdaki makinayı durdurmadan ASLA yağlamayın. 21. Bakım için yerlerinden çıkarılan koruyucu parçaları yerlerine takmadan ASLA makinayı çalıştırmayın.
22. Arızalı ve Tamirat Var levhası asılı kısımlara ASLA dokunmayın. 23. Arızalı takım ve malzemeyi ASLA kullanmayın. 24. İşyerine çalışmayanların girmesi yasak olduğundan,işyerine misafir ve diğer şahısları ASLA kabul etmeyin.
TEHLİKEYİ BERTARAF ETMEK AKILLICA KORUNMAKLA MÜMKÜNDÜR!
BİR ANLIK DALGINLIK ÖMÜR BOYU İZLERİNİ TAŞIYACAĞINIZ KAZALARA SEBEP OLABİLİR!
İŞİNLE DALGA GEÇERSEN BELKİ KOLUNDAN VE BACAĞINDAN DA VAZGEÇERSİN.
20 YILDA GÖRÜLMEYEN 20 SANİYEDE BAŞA GELEBİLİR.
GÜVENLİ ÇALIŞ! SEN AİLENE VE İŞİNE LAZIMSIN