Dr.Erhan KABASAKAL Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Hizmet Standartları Daire Başkanlığı Hastane Enfeksiyonları Sorumlusu erhan.kabasakal@saglik.gov.tr Hemş.Dilek ZENCİROĞLU Dezenfeksiyon Antisepsi Sterilizasyon (DAS) Derneği Genel Sekreteri dilekzen@yahoo.com
Hastane Enfeksiyonları kontrolü Hasta bakım hizmeti verilen tüm alanlarda enfeksiyon kontrol önlemleri alınmalıdır. Dezenfeksiyon uygulamaları enfeksiyon kontrol önlemlerinden biridir.
Hastane Enfeksiyonları Dezenfeksiyon El hijyeni Sterilizasyon Sürveyansizolasyon önlemleri
Dezenfeksiyon Cansız maddeler ve yüzeyler üzerinde bulunan mikroorganizmaların (bakteri sporları hariç) yok edilmesi veya üremelerinin durdurulması işlemidir. Bakteri sporları ve mikobakterileri etkileme seviyelerine göre Yüksek, Orta ve Düşük düzey dezenfeksiyon
Dezenfeksiyon Düşük düzey dezenfeksiyon, bakteri sporu, mikobakteri ve zarfsız virüslere etkisiz, bir kısım vejetatif mikroorganizmalar ve zarflı büyük virüslere etkili Orta düzey dezenfeksiyon, bakteri sporlarına etkisiz, fakat mikobakterilere etkili olabilir, diğer mikroorganizmaları inaktive eder. Yüksek düzey dezenfeksiyon ise Bakteri sporları dışındaki tüm mikroorganizmaları inaktive eder. Tıbbi aletler için kullanılır.
Spaulding Sınıflaması Hasta bakımında kullanılan alet/malzemeler enfeksiyon riski açısından Kritik, Yarı kritik ve Kritik olmayan aletler olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Kritik, yarı kritik malzeme, alet dezenfeksiyonu için dezenfektan solüsyonlar kullanılır
Düşük Riskli Alanlar Hemşire, doktor odaları (banyo ve tuvaletler dahil), ofisler, kafeterya, koridorlar ve Depolar TEMİZLİK* Hasta Bakım Alanları sınıflaması Orta Riskli Alanlar Laboratuvarlar, hasta odaları (banyo ve tuvaletler dahil), mutfak TEMİZLİK* Yüksek Riskli Alanlar Ameliyathane, Yoğun bakım üniteleri, Hemodiyaliz, ifeksiyon kontrol komitesi tarafından belirlenen özel alanlar Organ nakil odaları, nötropenik hasta odaları, izolasyon odaları, otopsi salonu, vb.) TEMİZLİK VE DEZENFEKSİYON 7
Dezenfeksiyon uygulamaları için kullanılacak solüsyonlarda aranacak özellikler 1 Antimikrobiyal spektrumu geniş Hızlı etkili Çevresel faktörlerden etkilenmeyen; kan, balgam, dışkı gibi organik maddelerin varlığında bile aktivitesini yitirmeyen ; birlikte kullanıldığında sabun, deterjan gibi kimyasalların etkisini değiştirmeyen. Kullanıcıya ya da hastaya toksik etkisi olmayan
Dezenfeksiyon uygulamaları için kullanılacak solüsyonlarda aranacak özellikler 2 Aletlerde ve metal yüzeylerde korozyon yapmayan ; plastik, kauçuk gibi diğer parçalarda bozulmaya yol açmayan. Kullanıldığı yüzeyde antimikrobiyal bir film tabakası oluşturup, kalıcı etkili. Kullanımı kolay, kullanım talimatı açık ve anlaşılır olan. Kokusuz ya da hoş kokulu.
Dezenfeksiyon uygulamaları için kullanılacak solüsyonlarda aranacak özellikler 3 Ekonomik. Suda çözünebilir. Konsantre ve sulandırılmış halde stabil kalabilen. Atıkları çevreye zarar vermeyen,
Dezenfeksiyon uygulamaları için kullanılacak solüsyonlarda aranacak özellikler 4 Niçin, Nerede kullanacağız, ne kadar sürede etkili olmasını istiyoruz, hangi konsantrasyonda kullanacağız vb
Kullanılan her malzeme ve her üründe onunla ilgili standardı, yönetmeliği karşılamalıdır. Hastanelerde dezenfeksiyon uygulamaları için kullanılan ürünler biyosidal ürün yönetmeliği kapsamındadır.
Biyosidal Ürün; Bir veya birden fazla aktif madde içeren, Kullanıma hazır hâlde satışa sunulmuş, Kimyasal veya biyolojik açıdan herhangi bir zararlı organizma üzerinde kontrol edici etki gösteren veya Hareketini kısıtlayan, Uzaklaştıran, Zararsız kılan, Yok eden aktif maddeler ve müstahzarlar olarak tanımlanmıştır.
Biyosidal ürün; Tıbbi cihazlar, vücuda yerleştirilebilir aktif tıbbi cihazlar, vücut dışında kullanılan tıbbi tanı cihazları ve bunların dezenfektanları BÜY kapsam 2 b de tanımlanmıştır.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı nın 26-09-2013 tarih ve 105631 sayılı yazısı ile Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliğine gönderdikleri yazıda Tıbbi Alet dezenfektanları için CE Belgesi kapsamında Ulusal Bilgi Bankası Kodunun aranması Tıbbi alet dezenfektanları dışındaki dezenfektanlar için Biyosidal Ürün Ruhsatı aranması Biyosidal grubuna giren tıbbi alet dezenfektanı dışındaki ürünlerin Ulusal Bilgi Bankası kodu olsa dahi alımlarının yapılmaması gerektiğini belirtmiştir.
Dezenfeksiyon amaçlı ürün alımında dikkat edilmesi gereken diğer noktalar1; Biyosidal ürün ruhsatnamesinin veya BÜY öncesi alınmış izin yazısı Onaylı etiket örneği Sertifikalı güvenlik bilgi formu hazırlayıcısı tarafından hazırlanan güvenlik bilgi formu İhale mevzuatının verdiği yetkiye dayanarak istenebilecek diğer bilgi ve belgeler
Dezenfeksiyon amaçlı ürün alımında dikkat edilmesi gereken diğer noktalar2; http://www.crad.com.tr/upload/urun/files/biyosidalizinliurunlerlistesi- 20134900677.pdf adresinde ilan edilen Türkiye de izinli ürünler listesinde yer almalı.
İzinli ürün listesi
DEZENFEKTAN VE ANTİSEPTİK ÜRÜN SEÇİMİ VE TEMİN EDİLMESİ SÜRECİ ANKET ÇALIŞMASI Amaç: Dezenfeksiyon amaçlı ürün seçim ve alım kriterlerindeki öncelikleri değerlendirmek yönetmelik ve ulusal gerekliliklerin uygulanıp uygulanmadığını değerlendirmek.
Anket çalışmasına katılan hastane sayısı 60 6 ÜNİVERSİTE 13 ÖZEL 41 DEVLET 1 2 3
Kurum yatak sayıları 13 HASTANE 100 YATAK ALTI 33 HASTANE 100-500 YATAK 14 HASTANE 500-1000 YATAK
Dezenfektan teknik şartnamesini 25 Hastanede Enf.kontrol hemşiresi 17 hastanede Enfeksiyon kontrol komitesi hekimi 18 Hastanede Bölüm sorumlu hemşiresi
Dezenfektan seçim kararı 5 hastanede dezenfektan kullanacak birim 7 hastanede Dezenfektan kullanacak birim Enfeksiyon kontrol komitesi Satınalma komisyonu Birlikte 37 hastanede Enfeksiyon kontrol komitesi 11 hastanede Satınalma komisyonu 1 2 3 4
Alet dezenfektan seçiminde dikkate alınanlar 1 Kullanımı kolay olmalı, kullanım talimatı açık ve anlaşılır olmalıdır. kan, balgam vb maddelerin varlığında aktivitesini yitirmemeli; sabun, deterjan vb 1 kimyasallarla geçimsiz olmamalıdır. 1 Atıkları çevreye zarar vermemelidir. 1 Kokusuz ya da hoş kokulu olmalıdır. Aletlerde ve metal yüzeylerde korozyon yapmamalı; plastik, kauçuk gibi diğer parçalarda 4 bozulmaya yol açmamalıdır. 4 Ekonomik olmalıdır. 6 Kullanıcıya ya da hastaya toksik etkisi bulunmamalıdır. 7 Yönetmelik vb kriterleri karşılamalıdır 13 Hızlı etkili olmalıdır. 22 Antimikrobiyal spektrumu geniş olmalıdır.
Dezenfektan seçiminde Biyosidal yönetmeliği dikkate alınıyormu? 13 hayır 47 Evet
Alet dezenfektan seçim ve alım kriteri 3 Hastane FDA onaylı olması 19 Hastane Biyosidal ürün ruhsatı olması 38 Hastane CE Belgesi kapsamında UBB kodu olması
Alet dezenfektanı dışındaki ürün seçim ve alım kriteri 2 Hastane FDA onaylı olması 29 Hastane Biyosidal ürün ruhsatı olması 29 Hastane CE Belgesi kapsamında UBB kodu olması
Alınan dezenfektan istenilen özellikleri karşılıyormu? 26 Evet 34 Hayır 1 2
Sonuç Dezenfektan seçim ve alım konusunda olması gereken yeterli bilgiye sahip değiliz ve yanlış seçimler yapmaya devam ediyoruz.
EĞİTİM ŞART!!