Lise 2. Sınıf Öğrencilerinin Kuvvet Konusundaki Kavram Yanılgıları. Misconceptions of Grade-10 Students About Force

Benzer belgeler
DÜZGÜN DAİRESEL HAREKET KONUSUNDAKİ KAVRAM YANILGILARININ ÜÇ AŞAMALI TEST İLE TESPİT EDİLMESİ

Üç Aşamalı Bir Testle Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Basit Elektrik Devreleri Konusundaki Kavram Yanılgılarının Tespiti

KAVRAM YANILGILARININ ÜÇ-AŞAMALI SORULARLA FARKLI BİR ŞEKİLDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Lise 2. Sınıf öğrencilerinin Kuvvet ve Hareket Konusundaki Kavram Yanılgılarının Araştırılması

An Investigation Of Students Misconceptions About Centripetal Force in Uniform Circular Motion

DİNAMİK 01 Giriş ve Temel Prensipler

LİSE 2. SINIF FEN ŞUBESİ ÖĞRENCİLERİNİN KUVVET VE HAREKET KONUSUNDAKİ KAVRAM YANILGILARI

KAVRAM HARİTASININ FEN BİLGİSİ BAŞARISINA ETKİSİ

DİNAMİK TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ

1. GİRİŞ 2. YÖNTEM 2.1 Araştırmanın Modeli 2.2 Araştırmanın Evreni ve örneklemi

Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise, cisim ya durur, ya da bir doğru boyunca sabit hızla hareketine devam eder.

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Haziran 2017 Cilt:6 Özel Sayı:1 Makale No: 17 ISSN:

Türkiye de Fen Bilimleri Eğitimi Alanındaki Program Geliştirme Çalışmalarına Genel Bir Bakış

BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİMİN KAVRAM YANILGILARI ÜZERİNE ETKİSİ: FOTOSENTEZ

Kimya Öğretmen de Hizmet İçi Eğitim Türkiye'de İhtiyaçları

BİYOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVAR DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ BASİT ELEKTRİK DEVRELERİ ÜZERİNE BİR DURUM ÇALIŞMASI (SAMSUN İLİ ÖRNEĞİ)

ÖĞRENCİLERİN İMPULSU TANIMLAMALARI VE BİR PROBLEME UYGULAMALARI

İÇİNDEKİLER

ORTAÖĞRETİM FİZİK DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI KAZANIMLARININ WEBB İN BİLGİ DERİNLİĞİ SEVİYELERİNE GÖRE ANALİZİ

İZMİR İLİ MLO OKULLARINDA BİYOLOJİ DERSLERİNDE EĞİTİM TEKNOLOJİSİ UYGULAMALARININ (BİLGİSAYARIN) ETKİLİLİĞİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

G = mg bağıntısı ile bulunur.

SÜRTÜNMELİ EĞİK DÜZLEMDE HAREKETTE SERBEST CİSİM DİYAGRAMI ÇİZME

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Düşen Elmanın Fiziği

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

EĞİTİM FAKÜLTESİ Ortaöğretim Fen ve Ortaöğretim Fen ve ENSTİTÜSÜ

2. Konum. Bir cismin başlangıç kabul edilen sabit bir noktaya olan uzaklığına konum denir.

KAVRAM YANILGILARININ GİDERİLMESİNDE BİLGİSAYAR DESTEKLİ REHBER MATERYALLERİN KULLANILMASI

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN BİYOLOJİ KONUSUNDA HAZIR BULUNUŞLUKLARI VE ÖĞRENİMLERİ SÜRESİNCE KAZANIMLARI

İLKÖĞRETİM 8.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN HAVA KİRLİLİĞİ KONUSUNDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

FİZİK DERSİNİN LİSE PROGRAMLARI VE ÖSS SORULARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program/Alan Üniversite Bitirme Yılı Lisans Fizik / Fen Edebiyat / Fizik Dicle Üniversitesi 2004

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLERİNİN KULLANDIKLARI ÖLÇME ARAÇLARININ KAPSAM GEÇERLİĞİ YÖNÜNDEN ARAŞTIRILMASI

PORTFOLYONUN FEN VE TEKNOLOJİ DERSİNDEKİ ÖĞRENCİ BAŞARISI VE KALICILIĞA ETKİSİ

Newton un ikinci yasası: Bir cisim ivmesi cisim üzerine etki eden toplam kuvvet ile doğru orantılı cismin kütlesi ile ters orantılıdır.

1. GİRİŞ Fen Bilgisi eğitimi aslında insanoğlunun varoluşundan beri merak etmekte olduğu doğayı çözmeye çalışması ile ortaya çıkmış olan fen

Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

V = g. t Y = ½ gt 2 V = 2gh. Serbest Düşme NOT:

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÖZEL EĞİTİM ANABİLİM DALI

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

Mekanik Deneyleri I ÜNİTE. Amaçlar. İçindekiler. Yazar Prof.Dr. Ertuğrul YÖRÜKOĞULLARI

2. YÖNTEM 3. BULGULAR ve YORUM

BEZCİ-BİRCAN, FİLİZ EĞİTİM DURUMU:

ANİMASYON-SİMÜLASYON UYGULANAN FİZİK LABORATUVARINDAKİ ÖĞRENCİLERİN ÖZYETERLİLİĞİNİN İNCELENMESİ

Fen Eğitiminde Eğitsel Oyun Tabanlı Kavram Öğretiminin ve Kavram Defteri Uygulamasının Öğrenci Tutum ve Başarısına Etkisi

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN ÇÖZÜNÜRLÜK İLE İLGİLİ KAVRAMLARI AÇIKLAYABİLME VE GÜNLÜK HAYATTAKİ OLAYLARLA İLİŞKİLENDİREBİLME DÜZEYLERİ

OKUL DENEYİMİ I, II ve ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI DERSLERİNİN UYGULAMA ÖĞRETMENLERİ ve ÖĞRETMEN ADAYLARI TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİNİN İNCELENMESİ

Hareket Kanunları Uygulamaları

Hareket Kanunları. Newton un Hareket Kanunları. Fiz 1011 Ders 5. Eylemsizlik - Newton un I. Yasası. Temel - Newton un II. Yasası

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Test İstatistikleri. Test İstatistikleri Madde İstatistikleri Madde Güçlük İndeksi. Madde Ayırt Edicilik İndeksi Madde Varyansı Madde Güvenirliği

Serap POYRAZ Celal Bayar Ü. Eğitim Fakültesi, İlköğretim Fen Bilgisi Eğitimi Bölümü, Manisa.

1. Ünite 3. Konu Fiziksel Niceliklerin Sınıflandırılması

C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi Mayıs 2007 Cilt : 31 No:

İLKÖĞRETİM 5. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİNDE KAVRAM HARİTASI KULLANIMININ ÖĞRENCİ AKADEMİK BAŞARISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

STATİK MÜHENDİSLİK MEKANİĞİ. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN. Behcet DAĞHAN

ORTAÖĞRETİM FİZİK DERSİ SICAKLIK VE ISI KONUSU ÖĞRETİM PROGRAMI GELİŞTİRME ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının İş Konusundaki Kavram Yanılgıları* Misconceptions of Science Teacher Candidates About Work

Beden eğitimi öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

Beden Eğitimi Öğretmenleri için Futbol Genel Alan Bilgisi Testinin Güvenirlik ve Geçerliği

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

ÖĞRENCİLERİN BİR İPTE OLUŞAN GERİLİM HAKKINDAKİ YERLEŞİK KANILARI

KİMYA ÖĞRETMEN ADAYLARININ TEMEL KİMYA KAVRAMLARINI ANLAMA SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ

2 SABİT HIZLI DOĞRUSAL HAREKET

Eğitim ve Bilim. Cilt 39 (2014) Sayı

KÜLTÜREL MUHİTİN ÖĞRENCİ BAŞARISINA ETKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Ankara Anadolu Liseleri Taban Puanları

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN KİMYASAL BAĞLARLA İLGİLİ ANLAMA DÜZEYLERİNİN VE YANILGILARININ BELİRLENMESİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/BİYOLOJİ EĞİTİMİ (DR)

Kuvvet. Kuvvet. Newton un 1.hareket yasası Fizik 1, Raymond A. Serway; Robert J. Beichner Editör: Kemal Çolakoğlu, Palme Yayınevi

Newton un II. yasası. Bir cismin ivmesi, onun üzerine etki eden bileşke kuvvetle doğru orantılı ve kütlesi ile ters orantılıdır.

2017-LİSANS YERLEŞTİRME SINAVLARI (2017-LYS) SONUÇLARI

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖĞRENCİLERİN TRAFİKTEKİ OLAYLARI TEMEL FİZİK KANUNLARINI KULLANARAK AÇIKLAMA BECERİLERİ

Biyoloji, İleri Biyoloji derslerinde; Talim ve Terbiye Kurulunun tarih ve 12 sayılı

ÖSS SINAVININ LİSELERDEKİ FİZİK EĞİTİM-ÖĞRETİMİNE ETKİLERİ

Prospective Science Teachers About Energy Gökkuşagi Yayıncılık Special Issue Erol TAŞ Sacit KÖSE Salih ÇEPNİ

Middle East Journal of Education(MEJE)

Physics Education in Turkey IV. FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİ KONGRESİ 6 / 10 / / 10 / 2000 ANKARA

ÖZGEÇMİŞ. Kişisel Bilgiler: Eğitim Durumu: Emine BALCI. Doğum Tarihi 1985 Telefon 0(242)

DİNAMİK. Merkezcil Kuvvet Kütle Çekimi. Konu Başlıkları Serbest Cisim Diyagramı Newton un Hareket Kanunları. Sürtünme Kuvveti

İşlevsel Piyano Becerilerinin Müzik Öğretmenleri İçin Önemi. Importance of Functional Piano Skills for Music Teachers

Newton un Hareket Kanunları Konusunda Kavram Yanılgılarını Belirlemeye Yönelik Bir Testin Geliştirilmesi ve Uygulanması

DENEY 1. İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi

BÖLÜM 12 STUDENT T DAĞILIMI

İÇİNDEKİLER xiii İÇİNDEKİLER LİSTESİ BÖLÜM 1 ÖLÇME VE BİRİM SİSTEMLERİ

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fizik Bölümü Fizik I Dersi Birinci Ara Sınavı

Fizik 101-Fizik I Dönme Hareketinin Dinamiği

FEN ve TEKNOLOJİ ÖĞRETİMİNDE PERİYODİK TABLODA KÖŞE KAPMACA OYUNUN ETKİLİLİĞİ

Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü A Grubu 3. Bölüm (Doğrusal Hareket) Özet Aysuhan Ozansoy

İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEME 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN FEN BİLGİSİ DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ *

LİSE FİZİK MÜFREDATINDAKİ KONULARIN ANLAŞILMA DÜZEYLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

Yrd. Doç. Dr. Ali Rıza ŞEKERCİ

Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt-Sayı: 4-2 Yıl:2002

Transkript:

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 Lise. Sınıf Öğrencilerinin Kuvvet Konusundaki Kavram Yanılgıları Misconceptions of Grade0 Students About Force İlhami KURU Fizik Öğretmeni, MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, AnkaraTÜRKİYE Bilal GÜNEŞ G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi, Fizik Eğitimi Ana Bilim Dalı AnkaraTÜRKİYE ÖZET Bu çalışma, lise öğrencilerinin, mekanik konularının temelini oluşturan kuvvet konusu ile ilgili kavram yanılgılarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Ankara İl Merkezi ndeki ilçede bulunan 8 genel lisede 0000 eğitim öğretim döneminde öğrenim gören 56 lise. sınıf fen şubesi öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan testin geliştirilmesi ve uygulama sonuçlarının alınmasında SPSS istatistik programı kullanıldı. Öğrencilerde tespit edilen bazı kavram yanılgıları araştırma sonucunda maddeler halinde sunularak, kavram yanılgılarının giderilmesine yönelik önerilerde bulunuldu. Anahtar Kelimeler: mekanik, kuvvet, kavram yanılgıları ABSTRACT This study was carried out to determine the misconceptions of secondary school students about force which is fundamental of mechanics. The sample group constitutes 56 grade0 science students who attend eight different secondary schools in four districts of central Ankara in 0000 school years. Data formed by SPSS were used both in the development of the test used in this study and collecting the results. Some misconceptions which existed among students were listed at the end of the research and some suggestions were done to relieve these misconceptions. Key Words: mechanics, force, misconceptions

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7. Giriş Mevcut bilgi birikiminin okullarda öğretilebilecek seviyenin kat kat üstünde olmasından dolayı bütün bilinenlerin eğitimöğretim sürecinde öğretilmesi imkânsız hâle gelmiştir. Bunun için fizik veya herhangi bir alanda öğretim planlanırken ancak temel kavramlar ve bilgi edinme yollarını öğrencilere kavratabilecek şekilde bir uygulama yapılmalıdır. Böylece öğrenci ihtiyaç duyduğu bilgiyi araştırıp bulabilme şansına kavuşacaktır. Temel kavramların öğretilmesinin genelde başlangıç noktası kavram taraması ve temel kavramlar hakkında öğrencilerin fikir, duygu ve düşüncelerinin ortaya çıkarılmasıdır. Bu yolla öğrencilerin iç dünyasına girilebileceğine ve öğrenci gözüyle olaylara bakma imkânı elde edilebileceğine inanılmaktadır (Ayas ve Sağlam, 998). Bu kavramların anlaşılma düzeyleri ve kavram yanılgıları belirlenirse daha sonraki yıllardaki fizik müfredatları ve öğretim yöntemleri değiştirilip geliştirilebilir. Kavram yanılgısı, öğrencilerin kavramları bilimsel olarak kabul edilen kavram tanımından farklı olarak algılamasıdır. Öğrenciler, derse daha önceki deneyimlerinden edindikleri bilgiler ile gelirler ve öğrencilerin bu bilgileri bilimsel olarak kabul edilen bilgilerden farklı ise ilgili kavram yanılgısına sahip oldukları söylenir. Öğrencilerin fiziksel (doğal) olaylar hakkında geliştirdikleri içgüdüsel inançlar, kavram yanılgılarını oluşturan faktörlerden bir tanesidir. Bu içgüdüsel inançlar, önkavramlar (preconceptions), alternatif kavramlar, kavram yanılgıları, çocukların bilimsel içgüdüleri, çocukların bilimi, genel duyu kavramları (common sense concepts) ve son olarak kendiliğinden oluşan bilgiler (spontaneous knowledge) olmak üzere farklı isimler verilmektedir. Yukarıda kullanılan bazı terimler arasında küçük farklar olmasına rağmen, bu çalışmada düzenli olarak kavram yanılgıları kullanılacaktır (Eryılmaz ve Tatlı, 000). Kavram yanılgıları bilimsel olmayan ilk kavramlardır. Ancak kavram yanılgıları, okulda verilen fen eğitiminin öğrenciler tarafından hatalı olarak özümsenmesi ya da öğretmenler tarafından hatalı olarak öğretilmesi ile de ortaya çıkabilir. Örneğin; bir araştırmaya göre; bazı yanlış fikirlerin, öğretilen bilginin eksikliğinden, diğer bilgilerle

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 uyuşmazlığından, karışıklığından ya da konu içinde geçen yabancı kelimelerin çok fazla miktarda bir arada bulunuşundan kaynaklandığı ileri sürülmektedir (Fisher, 985). Bütün bunlara ek olarak, kavram yanılgılarının oluşması; Öğrencilerin yeni öğrenme durumlarında kendi ön bilgilerini kullanmasında yetersizlik, Öğretmenin, öğrencilerin zihinlerinde kavramsal değişimi sağlamada başarısızlığa uğraması, Kavramların, öğrenciler tarafından öğrenilirken belirli durumlarda anlam bütünlüğü kurulamaması nedenlerine de bağlanabilir (Koray ve Bal, 00). Kavram yanılgılarının genel özellikleri aşağıdaki gibi belirlenebilir. Kavram yanılgıları, çalışma alanındaki uzmanların belirlediği kavramlarla uyuşmazlar. Bir basit kavram yanılgısı veya önemsiz miktardaki kavram yanılgıları yayılma eğilimindedirler (kişisel farklılıkların payı vardır). Bir çok kavram yanılgısının düzeltilme veya değiştirilmeye karşı en fazla direnmeleri, geleneksel öğretim metotlarında görülür. Öğrenciler, kavram yanılgıları ile onların alternatif inanç sistemlerindeki mantıklı bağlarla oluşan bilgileri karıştırmaktadırlar. Bazı kavram yanılgıları tarihsel önceliklere sahiptir. Bugün öğrencilerin sahip oldukları bazı kavram yanılgıları, yıllar önce çalışma alanındaki araştırmacılar tarafından doğru kabul edilmiştir (Fisher, 985). Bu çalışmanın amacı, mekanik konularının temelini oluşturan kuvvet konusunda öğrencilerin sahip olduğu kavram yanılgılarını belirlemektir.. Evren ve Örneklem Bu araştırmanın evrenini, Ankara İl Merkezinde bulunan genel liselerde, 0000 eğitimöğretim yılında öğrenim gören lise. sınıf fen şubesi öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, Ankara İl Merkezindeki ilçede bulunan 8 genel lisede 0000 eğitimöğretim yılında öğrenim gören 56 lise. sınıf

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 fen şubesi öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğrencilerin öğrenim gördükleri okullar, okulların bağlı oldukları ilçelerin isimleri ve öğrenci sayıları Tablo I de verilmiştir. Tablo I. Araştırmaya Katılan Öğrencilerin Öğrenim Gördükleri Okullar, Okulların Bağlı Oldukları İlçelerin İsimleri ve Öğrenci Sayıları Altındağ Altındağ Çankaya Çankaya Keçiören Keçiören Yenimahalle Yenimahalle İlçe Adı Okul Adı Öğrenci Sayısı. Testin Geliştirilmesi İnönü Lisesi 7 Yıldırım Beyazıt Lisesi Bahçelievler Deneme L. 76 Cumhuriyet Lisesi 8 Aydınlıkevler Lisesi 7 Pursaklar Lisesi 0 Gazi Çiftliği Lisesi 78 Mimar Sinan Lisesi 6 Toplam 56 Öğrencilerin kuvvet konusundaki kavram yanılgılarını ölçmek Için bir kavram yanılgısı testi geliştirildi. Konuyla ilgili yurt dışında yapılan araştırmalarda kullanılan sorular incelenerek kuvvet ile ilgili test soruları hazırlandı. Bu çalışmalar sonucunda 5 seçenekli çoktan seçmeli her biri sorudan oluşan test düzenlendi. Testlerin her bir sorusunun seçeneklerinden sonra, Neden? sorusu sorulup açıklama için boşluk bırakıldı. Bu soru öğrencilerin işaretledikleri seçeneği hangi bilgiye dayanarak seçtiklerini belirlemek Için testlerde yer almıştır. Testler, aynı sınıfta yer alan yan yana oturan öğrencilere farklı test verilerek (. test) 9 ve (. test) 95 lise. sınıf fen şubesi öğrencisine uygulandı (bk. Tablo II). Veriler SPSS programı ile irdelendi. Sonuçlar analiz edildikten sonra, test soruları;. Öğrencilerin uygulama sırasındaki katkıları,. Neden? sorusuna verilen cevaplar,. Madde analizi (madde güçlüğü ve ayırt etme gücü) sonuçları, dikkate alınarak incelendi. Sonuçta, çoktan seçmeli 0 sorudan oluşan yeni test oluşturuldu. Yeni test soruları, denenmiş sorulardan bazıları hiç değiştirilmeden bazıları ise çok az değişiklik yapılarak düzenlendi. Bu test, 98 lise. sınıf fen şubesi öğrencisine

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 5 uygulandı (bk. Tablo II). Test sonuçları analizinden sonra, Kuder Ricardson 0 formülü kullanılarak testin güvenirliği hesaplandı ve 0,75 olarak ölçüldü. Bu sonuç testin güvenilir olduğunu göstermektedir.* Tablo II. Testin Geliştirilmesi Çalışmalarında Uygulamaya Katılan Öğrencilerin Öğrenim Gördükleri Okulların İsimleri ve Öğrenci Sayıları Okul Adı Aydınlıkevler Lisesi Gazi Çiftliği Lisesi İbni Sina Lisesi Kocatepe Mimar Kemal Lisesi Öğrenci Sayısı. test. test son test 5 5 9 9 Toplam 9 95 98 Hazırlanan bu testin güvenirliği ölçülmeden önce madde analizi yapıldı. Bu amaçla, oluşturulan testin her sorusu için madde analiz tablosu hazırlandı ve irdelendi. Geliştirilen testte yer alan 7. soru için madde analiz tablosu Ek I de verilmiştir. Ek II de ise, ilk ve son uygulamalardaki madde güçlüğüayırt edicilik değerleri belirtilmiştir. Testin geliştirilmesi ile ilgili ayrıntıları Kuru nun çalışmasında (Kuru, 00) bulabilirsiniz. Kuvvet konusundaki kavram yanılgılarını ölçmek için geliştirilen testte yer alan soruların ölçtüğü kavramlar Tablo III te verilmiştir. Bu tabloda, parantez içinde yer alan soru numaralarının anlamı, ilgili soru ile karşısındaki kavram doğrudan ölçülmemektedir fakat kavram soru ile ilişkilidir. Kavram yanılgısı testi soruları Ek III te verilmiştir. * Grup karşılaştırmasında kullanılmak üzere hazırlanan testin güvenirlikleri 0,600,80 arasında olabilir (Özçelik,, 997).

6 GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 Tablo III. Geliştirilen Testte Yer Alan Soruların Numaraları ve Soruların Ölçtükleri Kavramlar Kavramlar Soru Numarası A. Kinematik Doğrusal Hareket. Sabit Hız...(5), (), (), (), (5), 8. Sabit İvme...(), 6, 7, 8 Dairesel Hareket. Sabit Hız...9. Merkezcil İvme... 9 B. Newton un Hareket Kanunları. Kanun...5, (8),,, 5, 8. Kanun..., 9, (), 8. Kanun...7, 0,,, 5 C. Kuvvetler Yer Çekimi Kuvveti ve Ağırlık...,,, 6, 8, (), (), 7, 0 Direnç Kuvveti...8, (5), 0 Merkezcil Kuvvet...(),, 6, 9. Bulgular ve Tartışma Çalışma sonucunda elde edilen veriler çeşitli istatistik programları ile analiz edildi. Analiz sonucunda kavram yanılgıları tespit edildi. Bu tespit, her sorunun bir seçeneğinin kavram yanılgılarını ölçtüğü, öğrencinin Neden? sorusuna verdiği yanıtla işaretlediği seçeneği desteklediği ve ilgili seçeneği grubun %0 sinden fazlasının seçtiği kabul edilerek yapılmıştır. Kuvvet konusundaki kavram yanılgıları ve bu kavram yanılgılarına sahip öğrencilerin oranları (yüzdelik değerde) Tablo IV te verilmiştir. Bu tablo, kavram sınıflandırılmasına ilişkin hazırlanan Tablo III e bağlı kalınarak düzenlenmiştir. Tablo IV ten anlaşılacağı üzere, öğrencilerin sahip oldukları kavram yanılgıları yoğunluğu ifade edilirse; Newton un Hareket Kanunları ile ilgili olarak sorulan soruda, bir golf topunun havadaki hareketi esnasında etkisinde kaldığı kuvvetler sorulmuştur. Öğrencilerin çoğunluğu (%7) Bir cisim atıldığı zaman, harekete neden olan kuvvet, cisme hareketi boyunca etki eder. şeklinde yanıt vermişlerdir. Kuvvetler hakkında, düzgün dairesel hareket eden cisme etkiyen kuvvetler istenmiştir. Alınan

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 7 cevap Düzgün dairesel hareket yapan bir cisme etki eden kuvvetin yönü cismin hareketi yönündedir. şeklinde olmuştur. Bu ifadeyi öğrencilerin %9 u belirtmiştir. Kinematik kavramlarıyla ilgili, dairesel hareket yapan cismin serbest kalması durumundaki hareketi sorulmuştur. Öğrencilerin % si Bir eğri üstünde hareket eden bir cisim serbest kaldığında doğal olarak eğri üstündeki hareketini sürdürür. cevabını vermişlerdir. Tablo IV. Kuvvet Konusundaki Kavram Yanılgıları ve Kavram Yanılgılarına Sahip Öğrenci Oranları(Yüzdelik Değerde) Newton un Hareket Kanunları Kuvvetler Kavram Yanılgıları Yüzde Bir cisim hareket ediyorsa, bu cisme hareketi yönünde etki eden kuvvetler vardır. Bir cisim hareket ediyorsa, bu cisme hareketine zıt yönde etki eden kuvvetler vardır. Sabit bir kuvvetin etkisi altında olan bir cisim, sabit bir hızla hareket eder Bir cisme hareketi doğrultusunda etki eden kuvvetler kaldırılırsa cisim hareketsiz kalır. 6 Bir cisme etki eden toplam kuvvet sıfır olunca cismin hızı azalır. Etkitepki çiftlerinde, büyük kütleli olan cisim diğerine daha fazla kuvvet uygular (büyük kütle büyük kuvvete karşılık gelir). 0 Etkitepki çiftinin hareketi yönünde net kuvvet mevcuttur. Etkitepki çiftlerinde hızlı hareket eden cisim daha fazla kuvvet uygular. Yatay zemin üzerinde bulunan cismin ağırlığı, zeminin tepki kuvvetinden büyüktür. Bir cisim atıldığı zaman, harekete neden olan kuvvet, cisme hareketi boyunca etki eder. 7 Hareket miktarı (alınan yol) kuvvet miktarı ile doğru orantılıdır. Bir cisim sabit hızla hareket etmesine rağmen cismin hareketi yönünde net kuvvet vardır. Bir cismin hızının büyüklüğü ona uygulanan kuvvetin büyüklüğü ile doğru orantılıdır. 5 Yatay ilk hıza sahip bir cismin düşme hareketinde, cisme hareketi yönünde (ilk hız yönü) etkiyen bir kuvvet vardır. 6 Düzgün dairesel hareket yapan bir cisme etki eden kuvvetin yönü cismin hareketi yönündedir. 9 Düzgün dairesel hareket yapan bir cisme etki eden kuvvetin yönü daire merkezinin dışına doğrudur. 0 Ağırlık, madde miktarıdır. Cisimlerin ağırlıkları eşit kollu terazi ile ölçülür.

8 GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 Tablo IV. Kuvvet Konusundaki Kavram Yanılgıları ve Kavram Yanılgılarına Sahip Öğrenci Oranları(Yüzdelik Değerde)(Devamı) Kinematik Bir eğri üstünde hareket eden bir cisim serbest kaldığında doğal olarak eğri üstündeki hareketini sürdürür. Eğik zemin üzerinde kayan cismin ivmesinin yönü, zeminin tepki kuvveti doğrultusundadır. Eğik zemin üzerinden kayan cismin ivmesinin yönü, cismin ağırlığı yönündedir. 0 Bir cismin ivmesinin yönü her zaman onun hareketi yönünde olur. Düzgün dairesel hareket yapan bir cismin ivmesi sıfırdır. 6 Düzgün dairesel hareket yapan bir cismin ivmesinin yönü, daire merkezinin dışına doğrudur. 0 Yapılan araştırmalar, bu çalışmada tespit edilen bazı kavram yanılgılarının yurt dışında öğrenim gören öğrencilerde de var olduğunu göstermektedir. Örneğin; Sadanand ve Kess Yatay ilk hıza sahip bir cismin düşme hareketinde, cisme hareketi yönünde (ilk hız yönü) etkiyen bir kuvvet vardır ifadesindeki kavram yanılgısını 95 lise öğrencisinden 80 inde tespit etmişlerdir (Sadanand ve Kess, 990). Hise, Bir cisim sabit hızla hareket etmesine rağmen cisme hareketi yönünde etkiyen net kuvvet vardır kavram yanılgısını lise. sınıf öğrencilerinin %7 inde belirlemiştir (Hise, 988). Sequeire ve Leite ise, Bir cisim hareket ediyorsa bu cisme hareketi yönünde etki eden kuvvetler vardır ifadesi ile verilen kavram yanılgısını lise. sınıf öğrencilerinin % i, lise. sınıf öğrencilerinin %8 i ve üniversite. sınıf öğrencilerinin %5 ünde tespit etmişlerdir (Sequeire and Leite, 99). 5. Sonuç ve Öneriler Bu araştırmada, lise öğrencilerinin kuvvet konusundaki kavram yanılgılarının tespiti yapılmıştır. Kavram yanılgılarına yönelik bu çalışma, kuvvet konusu derste işlendikten sonra yapılmış olmasına rağmen öğrencilerde hâlâ çok sayıda kavram yanılgısının olduğu tespit edilmiştir. Fizik dersleri sonrası öğrencilerde kavram yanılgılarının tespit edilmiş olmasının en önemli nedenlerinden biri kavram yanılgılarının giderilmesine yönelik yöntemlerin bilinmemesi veya etkili bir şekilde kullanılamamasıdır. Kavram yanılgılarının giderilmesinde; Kavram Haritaları (Koray ve Bal, 997), Kavram Ağları (Çepni, Ayas ve diğ., 997), Benzeşme (Geban ve diğ., 998), Simülasyon Programları

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 9 ve İnteraktif Ekran Deneyleri (Şen, 00) yaklaşım ve yöntemleri kullanılabilmektedir (Yağbasan, Güneş ve diğ. 005). Kuvvet ile ilgili kavram yanılgılarının tarihsel süreçte geçirdiği değişimin incelenebilmesi için araştırmacılara şunlar tavsiye edilebilir: Araştırma yapılan ortaöğretim kurumlarında araştırma alanı genişletilerek kavram yanılgılarının sınırları daha belirginleştirilebilir. Eğitim Fakültelerinde, yaygın kavram yanılgılarının Özel Öğretim Metotları dersi kapsamında ele alınmasıyla yada ayrı bir ders halinde okutulmasıyla öğretmen adayının ne derece bilinçlendirilebileceği araştırılabilir. Devlet okulları ile özel okullarda öğrenim gören öğrenciler arasında, kavram yanılgılarının varlığı açısından farklılıkları ve sebepleri belirlenebilir. Kız ile erkek öğrencilerin sahip oldukları kavram yanılgıları arasında farklılık olup olmadığı araştırılabilir. Kaynaklar Ayas, A. ve Sağlam M. (998, Eylül). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Temel Kimya Kavramlarını Anlama Seviyeleri. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu. Karadeniz Teknik Üniversitesi. Trabzon. Çepni, S., Ayas, A. ve diğ. (997). Fizik Öğretimi. YÖK/DÜNYA BANKASI, Ankara. Eryılmaz, A. ve Tatlı A. (000). ODTÜ Öğrencilerinin Mekanik Konusundaki Kavram Yanılgıları. H. Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 998. Fısher, K. M. (985). A Misconception In Biology: Amino Acids and Translation. Journal of Research In Science Teaching, (), 56. Geban, Ö. ve diğ. (998). Kavram Haritalama ve Benzeşme Yöntemi ile Mol Kavramı Öğretim. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu. Eylül 998, Karadeniz Teknik Üniversitesi. Trabzon. Hıse, Y. A. V. (988). Student Misconceptions in Mechanics: An International Problem?. The Physics Teacher, 9850. Koray, Ö. C. ve BAL, Ş. (00). Fen Öğretiminde Kavram Yanılgıları ve Kavramsal Değişim Stratejisi. G. Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, 0(), 890.

0 GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 Kuru, İ. (00). Lise. Sınıf Öğrencilerinin Kuvvet Konusundaki Kavram Yanılgıları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Özçelik, Durmuş Ali. (997). Test Hazırlama Kılavuzu. Genişletilmiş Üçüncü Baskı, ÖSYM Eğitim Yayınları 8, Ankara. Sadanand, N. ve Kess J. (990). Concepts in Force and Motion. The Physics Teacher, 505. Sequeıra, M. ve LEITE, L. (99). Alternative Conceptions and History of Science in Physics Teacher Education. Science Education, 75(), 556. Şen, A. İ. (00). Fizik Öğretiminde Bilgisayar Destekli Yeni Yaklaşımlar. G. Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, (), 67. Yağbasan, R., Güneş, B., Özdemir, İ.E., Temiz, B.K., Gülçiçek, Ç., Kanlı, U., ÜNSAL, Y. Ve Tunç, T. (005). Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu FİZİK, Gazi Kitabevi, Ankara.

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 Ek I. Test maddelerinin denenmesi ve geliştirilmesi çalışmaları esnasında (ikinci uygulama) oluşturulan 7. soruya ait madde analiz tablosu. Tabloda üst grup ( puan ve üstü ) ve alt grup ( 9 puan ve altı ) kesikli çizgilerle belirlenmiştir. Madde Numarası :7 Doğru Cevap :E Test Puanı SEÇENEKLER A B C D E Maddeyi Atlayan Maddeye Erişemeyen Cevap Sayısı 0 9 8 7 6 5 0 9 8 7 6 5 Cevap Sayısı MaddeGüçlüğü(p) Üst Grup (p üst ) Alt Grup (p alt ) 0. 0.07 0.8 0. 0.07 0.8 0. 0.07 0. 8 0.8 0.07 0.8 5 0 0.08 0.778 0.59 6 7 0 6 7 98

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 Ek II. Test geliştirme esnasında maddelerin denenmesi için yapılan ilk uygulama ve ikinci uygulama sonuçlarına ait madde analiz ( madde güçlüğü, p ; ayırt edicilik, d ) değerleri Soru İlk Uygulama İkinci Uygulama Numarası p D p d 5 6 7 8 9 0 5 6 7 8 9 0 Ortalama 0.5 0.766 0. 0.9 0.50 0.777 0.60 0.05 0.06 0.58 0.8 0.7 0.95 0.7 0.58 0.705 0.7 0.6 0.68 0.57 0. 0.9 0.58 0.6 0.5 0.8 0.8 0.58 0.97 0.58 0.90 0.90 0.68 0.5 0.7 0.7 0.95 0.7 0. 0. 0. 0.66 0.69 0.66 0.7 0.5 0.5 0.7 0.08 0.5 0.98 0.98 0.9 0.08 0.88 0.98 0.7 0.6 0.98 0.57 0.98 0.57 0. 0.8 0. 0.96 0.70 0.556 0. 0.59 0. 0.07 0. 0.8 0.07 0.70 0.07 0.70 0.96 0.07 0.70 0. 0.59 0.0

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 Ek III. Kavram Yanılgıları Testi Soruları

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 5

6 GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7

GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 5, Sayı (005) 7 7