PROJENİN AMACI İÇEÇEKLERİN ph DEĞERLERİNİN ÖLÇÜLÜP MİDENİN ph DERECESİ KARŞILAŞTIRILMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ
Bir toplumun içecek kültürü, yaşam şekliyle yakından ilgilidir. Yaşam şeklinin değişmesi, içecek kültürünün de zamanla değişmesine neden olur. Doğal haliyle bu da içecek kültürü ile doğrudan ilişkilidir.
Süt ve süt ürünleri, doğal meyve suyu ve özellikle 1970 li yıllardan sonra Türkiye de revaçta olan katkılı meyve suyu ve gazlı içecekler toplumda ilgi görmekte ve bol miktarda tüketilmektedir
Yer yer bu tüketimlerde sınırın aşıldığı ve sağlığın asitler açısından olumsuz etkilendiği durumlarla karşılaşılır
ASİDİK KALKAN: MİDE
Mide sindirim sisteminin önemli bir ayağı olan kimyasal sindirimde görevler üstlenen etkili ve kendi sağlığı için yeterli olan bir asit deposudur.
Bol miktarda yiyeceğin geçici olarak depolandığı bir organdır.rahatlıkla 1,5 lt sıvıyı içinde tutabildiği gibi, maksimum 4 lt sıvı tutma kapasitesi vardır. Sağlıklı bir insanda ph değeri 2 civarındadır.
Mide fiziksel ve kimyasal olarak besinleri parçalar. Özellikle bu sindirimde en önemli yapı mide asitidir(hci). Kendini de bu aside karşı korumak için mukus adı verilen bir koruma kalkanına sahiptir.
Doğal haliyle fazla miktarda alınan asit kökenli yiyecek ve içeceklerin mide de ülser ve mide kanamasına neden olacağı herkes tarafından su götürmez bir gerçektir
ASİT
En basit tanımıyla sudaki çözeltilerine H iyonu veren maddelere asit, sudaki çözeltilerine OH - iyonu veren maddelere "baz" denir
Asitlerin ve bazların çoğu oldukça tehlikeli ve tahrip edici maddelerdir; bunlar proteini çözerek dokuyu tahrip ederler.bu yüzden asit içeren içecekleri kontrollu almak gerekir.
İÇECEKLER
Şekerli suların karbondioksit gazı ile doyurulması esasına dayanır. Asit yoğunluğu yüksek olduğu için mide salgısını artırıcı etki gösterir, ülsere meyilli kimselerde olumsuz etkiler yaratırlar. ph dereceleri 2.4 ile 4.0 arasında değişen gazlı içeceklerin diş çürüklerine de yol açtığı artık herkes tarafından bilinmektedir. Gazlı İçecekler
Meyve Suları
Hücrelerin yaşamsal faaliyetleri vücut fonksiyonlarının yerine getirilmesi, vücudun su dengesinin korunması ile mümkündür. Özellikle sebze ve meyve suları susuzluğu giderdiği gibi, sağlığı da olumlu yönde etkilemektedir
Yaptığımız çalışmalarda gazlı içeceklerin ve meyve sularınının p H değerlerini ve belirli hacimlerinde bulunan asit miktarlarını hesapladık. Günlük tüketimde midemizi olumsuz etkilememesi için gerekli kullanım miktarlarını belirledik. Bu çalışmayı yaparken POTANSİYOMETRİK TİTRASYON metodundan yararlandık
YÖNTEM Potansiyometrik Titrasyon Asit-Baz titrasyonlarını potansiyometrik yolla yapmak için genelde ph elekrodu kullanılır. En çok kullanılan ph elektrodu cam elektrotudur. Titrasyonu yapılmak istenen asit yada baz çözeltisine ph metrenin elektrodu yerleştirilir.
Meyve sularının çoğu renkli olduğu için titrasyonlarında indikatör kulanılması zordur. Bazende imkansızdır. Doğru neticeye ulaşmak için potansiyometrik yöntemi kullanma tercih edildi.
Limon suyunun 1M NaOH potansiyometrik titrasyon grafiği limon suyu 16,00 14,00 12,00 ph 10,00 8,00 ph 6,00 4,00 2,00 0,00 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 ml
Vişne suyununpotansiyometrik titrasyon grafiği vişne suyu 14 12 ph 10 8 ph 6 4 2 0 0,0 0,4 0,8 1,2 1,6 2,0 ml 2,4 2,8 3,2 3,6 4,0
NAR SUYU Nar suyunun potansiyometrik titrasyon grafiği 14 12 ph 10 8 ph 6 4 2 0 0,0 0,4 0,8 1,2 1,6 2,0 ML 2,4 2,8 3,2 3,6 4,0
Portakal suyunun potansiyometrik titrasyon grafiği portakal 14 12 ph 10 8 ph 6 4 2 0 0,0 0,4 0,8 1,2 1,6 2,0 ml 2,4 2,8 3,2 3,6 4,0
HESAPLAMALAR VE SONUÇ Grafiklerden okunan toplam NaOH miktarından her bir madde için asit miktarılarının hesaplanması. Limon suyundaki toplam asit miktarının hesaplanması Şekil 1 den titre edilen limon suyu için harcanan 1M NaOH miktarının 4,3 ml olduğu bulundu. Buna göre harcanan baz miktarına ekivalen miktarda asit nötralleştireceği için asit miktarı hesaplanabilir.
İnsan midesinin ph değeri yaklaşık 2 dir. phboş mide= 2 [H ]boş mide= 10-2 mol/lt dir Midenin ortalama hacmi 2,5 lt dir. 1 litrelik midede varsa 10-2 mol mide asidi 2,5 lt midenin tamamı X mol mide asidi vardır
Midenin asitliğini verebilecek limon suyu miktarının hesaplanması : 4 g limonda 4,3.10-3 mol mide asidi varsa X g limonda vardır 2,5.10-2 mol mide asidi X = 23 g limon suyu vardır. Yani mide hiç asit üretmese ve 23 g limon suyu mide giderse başka hiçbir tepkimede olmadığı varsayıldığı anda midenin ph nin 2 dolayında söylenebilir.
Benzer hesap yolu ile vişne, nar ve portakal suyunun miktarlarının hesaplanması yapılabilir. Limon suyu, portakal suyu, vişne suyu, nar suyunda bulunan toplam asit miktarları için, yapılan potansiyometrik titrasyon eğrilerinden hesaplanan değerler aşağıdaki çizelgede toplanmıştır
MADDE ph DEĞERLERİ TİTRASYON İÇİN ALINAN MİKTAR HARCANAN NaOH MİKTARI(ml) HESAPLANAN MİKTAR(mol) BİRİM MİKTARDAKİ TOPLAM ASİT LİMON 3,0 4,0 g 4,3 (1,0 M) 4,3.10-3 0,043 mol/limon VİŞNE SUYU 3,8 10,0 ml 2,4(0,5 M) 1,2.10-3 0,120 mol/lt NAR SUYU 3,8 10,0 ml 2,3(0,5 M) 1,15.10-3 0,115 mol/lt PORTAKAL SUYU 3,7 10,0 ml 2,2(0,5 M) 1,1.10-3 0,110 mol/lt
Kaynaklarına bağlı olarak günlük kullanılan sıvı içeceklerin ph değişik olmakla beraber bazı içeceklerin ph aşağıdaki çizelgede toplanmıştır. Madde limon vişne nar portakal Ph 3,0 3,8 3,8 3,7 kola fanta çay 3,9 3,8 5,7 kahve süt süt (taze) (ekşi) 5,5 7,1 6,6
Bu çizelgeden görüleceği gibi ph değerleri 3,7-3,9 arasında değişen içeceklerin asit miktarları 2,5-3 limona eşdeğer bir asit miktarı verdikleri rahatlıkla söylenebilir.
Yapılan çalışmada, 1 limonda ortalama 40 g limon asidinin olduğu görüldü. Aşağıdaki çizelgede bir limonun içindeki toplam asit miktarının 0,043 mol olduğu hesaplandı. Bundan hareketle 2,5-3 limonun verebileceği asit miktarı ile 1 lt vişne suyu, 1 lt nar suyu, 1 lt portakal suyunun vereceği asit miktarı aynıdır. Yani bir insan aynı anda 2,5-3 limonun suynu içmesiyle adı geçen meyve sularından içmekle alacağı asit miktarları aynıdır.
TEŞEKKÜRLER