10. SINIF KONU ANLATIMI 6 MAYOZ BÖLÜNME-3

10. SINIF KONU ANLATIMI 6 MAYOZ BÖLÜNME-3

Mayoz Bölünmenin Genel Özellikleri Üreme ana hücrelerinde görülür. Üreme hücrelerinin oluşmasını sağlar. Sadece 2n kromozomlu hücrelerde görülür. 4 yeni hücre oluşur. Bu hücrelere üreme hücresi denir. Oluşan hücrelerin kromozom sayısı ana hücrenin yarısı kadardır. Bu nedenle mayoz bölünmede kromozom sayısı yarıya iner. Oluşan hücrelerin genetik yapısı hem birbirinden hem de ana hücreden farklıdır. Genetik çeşitliliğe neden olur. Evrime etkisi vardır. Sadece üreme amacı ile yapılır. Hayat boyu devam etmez. Eşeyli üreme de görev alır. Tür içi kromozom sayısının sabit kalmasını sağlar.

Mayoz Bölünmede Gametlerin Genetik Yapısının Farklı Olma Nedenleri Krossing-over Homolog kromozomların rastgele dizilmesi (metafaz 1) Homolog kromozom ayrılması (anafaz 1) Kromozomların rastgele dizilmesi (metafaz 2) (profaz 1 de krossing over olmamışsa genetik çeşitlilik sağlanmasına katkısı yoktur.) Kardeş kromatitlerin ayrılması (anafaz 2) (profaz 1 de krossing over olmamışsa genetik çeşitlilik sağlanmasına katkısı yoktur.)

Mayoz bölünme sadece 2n kromozomlu hücrelerde görülür. Mayoz 1 in sitokinezi tamamlandığında kromozom sayısı yarıya iner. Mayoz 2 sonunda ise kromozom sayısında değişiklik olmaz. Sonuç olarak mayoz bölünme kromozom sayısının yarıya indirildiği hücre bölünmesidir. n kromozomlu 4 hücre oluşur. İnterfaz evresinde DNA eşlemesi yapılarak DNA miktarı iki katına çıkartılır. Mayoz 1in sitokinezi tamamlanınca DNA miktarı başlangıç seviyesine iner. İnterfaz evresi gerçekleştirilmeden mayoz 2 başlar. Mayoz 2nin sitokinezi tamamlandığında DNA miktarı tekrar yarıya iner. Böylece ana hücrenin DNA miktarının yarısı kadar DNA içeren 4 tane hücre oluşturulur.

Mayoz ve Mitoz Bölünme ile Alakalı Sayısal Soruların Çözüm Şekli 2n=32 olan bir hücre ard arda iki mitoz, bir mayoz bölünme geçiriyor. A)Bu bölünmeler sonucunda oluşan hücre sayısı ve her bir hücrenin kromozom sayısı kaçtır? B) Profaz 1 aşamasında kaç tane homolog kromozom çifti, tetrat, kromozom ve kromatit vardır? n= Mitoz bölünme sayısı 2 n =Mitoz bölünme sonucunda oluşan hücre sayısı Mayoz bölünme de yapılıyorsa çıkan sonucu 4 ile çarparak oluşan toplam hücre sayısını buluruz. 1 homolog kromozom çifti sayısı=1 tetrat=2 kromozom=4 kromatit

Homolog kromozomlar ile ilgili; 1. Biri anneden diğeri babadan gelir. 2. Tümüyle özdeş genleri taşırlar. 3. Şekil ve büyüklükleri birbirine benzer. İfadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız 1 B) Yalnız 2 C) 1 ve 3 D) 2 ve 3 E) 1, 2 ve 3 Mayoz ile ilgili bazı kavramlara ait tanımlar şöyledir: 1. Homolog kromozomlar arasındaki gen alışverişi 2. Homolog kromozomların birbirine tutunması 3. Profaz 1 evresinde 4 kromatitin bir araya gelmesiyle oluşan yapı 4. Kromatitlerin birbiriyle çapraz yaptığı noktalar Buna göre aşağıdakilerden hangisinde yapılan kavram-tanım eşleştirmesi doğrudur? Krossing-over Sinapsis Tetrat Kiyazma A) 1 2 3 4 B) 1 4 3 2 C) 3 4 1 2 D) 4 1 2 3 E) 2 3 4 1 Mayozun; 1. Profaz 1 2. Metafaz 1 3. Anafaz 2 4. Telofaz 2 Evrelerinden hangilerinde kardeş kromatitler bir aradadır? A) Yalnız 1 B) 1 ve 2 C)2 ve 3 D) 3 ve 4 E) 1, 2, 3 ve 4 2n=4 kromozomlu bir hücre mayoz 1 bölünmesini tamamlamıştır. Buna göre; 1. n=2 kromozomlu hücreler oluşmuştur. 2. Oluşan hücreler birbirinden farklıdır. 3. Her bir hücrede 4 adet kromatit bulunur. Açıklamalarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız 2 B) Yalnız 3 C) 1 ve 2 D) 1 ve 3 E) 1, 2 ve 3

Mayoz 1 ve mayoz 2 de; 1. Bölünme öncesinde DNAnın eşlenmesi 2. Sitoplazmanın ikiye ayrılması 3. Kardeş kromatitlerin ayrılması Olaylarından hangileri ortak olarak görülür? A) Yalnız 2 B) Yalnız 3 C) 1 ve 2 D) 1 ve 3 E) 1, 2 ve 3 Mayoz 2 sırasında gerçekleşen bazı olaylar şunlardır. 1. Kardeş kromatitler birbirinden ayrılır. 2. Sitokinez tamamlanır. 3. Çekirdek zarı kaybolur. 4. İğ iplikleri kinetokora bağlanır. Buna göre; verilen olaylar aşağıdakilerden hangisinde doğru şekilde sıralanır? A) 1-3-4-2 B) 1-4-3-2 C)3-1-4-2 D) 3-4-1-2 E)4-3-2-1 Diploit bir hücrenin mayoz bölünmesi ile oluşan yeni hücrelerle ilgili; 1. Tümü birbiriyle aynı genetik yapıdadır. 2. Her biri homolog kromozom çiftlerinden sadece birini taşır. 3. Her biri ana hücrenin yarısı kadar kromozom taşır. Açıklamalarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız 1 B) Yalnız 3 C) 1 ve 2 D) 2 ve 3 E) 1, 2 ve 3 Üreme hücresi 24 kromozomlu olan bir canlının üreme ana hücresinin ard arda 3 mitoz 1 mayoz yapması sonucunda sırası ile oluşan hücrelerin kromozom sayısı ve oluşan hücre sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) 24-32 B)12-32 C) 6-32 D) 12-24 E) 24-24