Temellendirilmiş Teori Nedir? Temellendirilmiş teori nedir? Temellendirilmiş teori antropoloji,sosyoloji,sağlık hizmetleri ve birçok diğer alanda araştırmacılar tarafından benimsenmiş popüler bir araştırma yöntemidir.
Temellendirilmiş teori kesinlikle bir teori değildir.teori üretme amacı taşıyan bir araştırma yöntemidir. Temellendirilmiş teori veriden teori oluşumunu sağlayan tümevarımsal sorgulamayı kullanır.
Temellendirilmiş teori, Glaser ve Strauss tarafından geliştirilmiştir.glaser ve strauss yaklaşımları vardır.
TEMELLENDIRILMIŞ TEORI NIÇIN YAPıLıR Temellendirilmiş teorinin amacı : Karmaşık bir olgunun nasıl olustuğunu keşfetmek ve anlamaktır. Temellendirilmiş teori genelde bir olgu hakkında çok az bilgi biliniyorsa ya da var olan bilgilerin üzerine yeni bilgiler eklemek isteniyorsa kullanılır
TEMELLENDIRILMIŞ TEORININ ÖZELLIKLERI Veri toplama ve veri analizi arasındaki döngüdür.araştırmacı veriyi elde etmesinin hemen ardından veri analizine başlar ve daha sonra bir veri setinin analizini diğeriyle karşılaştırmaya geçer. Temellendirilmiş teorinin kritik bir özelliği olarak kabul gören özelliği teorik örneklemedir. Teorik örnekleme,analizi yapan kişinin teorisini ortaya çıktığı gibi geliştirmesini sağlayan,verilerin toplandığı,kodlandığı,analiz edildiği, bir sonraki aşamada ne tür verilerin toplanacağı ve onları nerde bulacağını içeren,teori üretme amaçlı veri toplama sürecidir.
Araştırma sürecinde hatırlatıcı notlar tutmak temellendirilmiş teornin bir diğer önemli özelliğidir.hatırlatıcı notlar veri toplama sürecinde not edilen ve araştırmacıya daha sonra yeniden yön vermede yardımcı olan fikirlerdir. Temellendirilmiş teori yöntminin bir diğer önemli özelliği teorik duyarlılıktır. Temellendirilmiş teori,önceden belirlenmiş görüşlere ve teorik çerçevelere dayandırılmaz.araştırmacı olaylardan bir takım izlenimler elde eder ve bu izlenimler doğrultusunda veriyi kavramlaştırır.daha sonra veriler arası ilşkileri analiz eder.
TEMELLENDIRILMIŞ TEORININ AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARı Temellendirilmiş teori yönteminin var olan hipotezlerden yararlanmaktan ziyade verinin kendisinden bir teori iletmeyi amaçladığı için araştırlmakta olan alan ile ilgili yeni bilgiler sağlama,dolasıyla teori gelişimine katkıda bulunması ve veri toplama araçları açısından esneklik sunması açısından avantajlı bulunmaktadır.
Temellendirilmiş teori yöntemini nicel verilerden de teori üretebileceğini fark etmede başarısız olması,direkt gözlenemeyen veye uzun süreli tarihsel süreçleri içeren araştırma prolemlerine uygun bir araştırma yaklaşımı olmaması nedeni ile eleştirmektedir.
TEMELLENDIRILMIŞ TEORIDE ARAŞTıRMA SÜRECI Araştırma probleminin belirlenmesi Literaturün incelenmesi Katılımcıların belirlenmesi Veri toplama Veri analizi
Araştırma konusun amacının ve probleminin belirlenmesi : Bir temellendirmiş teori çalışmasında araştırma problemi çalışılacak olguyu tanımlayan ifadelerdir.süreç, keşfedilmesi istenen bir ilgi alanının belirlenmesi ile başlar. Genellikle araştırmacılar literatürde görmezden gelinen ya da yüzeysel olarak verilen bir ilgi başlığını seçerler
Temellendirmiş Teoriden Literatürün Yeri Literaturün nasıl ve ne zaman kullanılması gerektiğidir Glaser ve Strauss 1967 de yayınladıkları kitaplarında araştırmanın ilk aşamalrında problem hakkında bilgi sahibi olmadan,bilgileri,deneyimleri ve literaturü askıya alarak alana girmesi gerektiğini belirtmiştir
Temellendirilmiş teoride katılımcıların belirlenmesi Temellendirilmiş teori yönteminde araştırılan konu ile ilgili en iyi ihtimalle yeterli bilgi sahibi olabilcek kişilerin örnekleme alması söz konusudur
TEMELLENDIRILMIŞ TEORIDE VERI TOPLAMA SÜRECI Verilerin Kodlanması ve Veri Analizi Temellendirilmiş teoride bir ya da birçok veri kaynağına başvurulabilir. İkincil veriler mülakatlar günlükler gözlemler
Zengin veri sağlaması açısından en çok kullanılan mülakat türleri, yüz yüze ve yapılandırılmamış ve mülakattır açık uçlu etnografik ve derinlemesine.
Kodlama verinin ne hakkında olduğunu tanımlama sürecidir.veri toplama sürecinde elde edilen verilerin düzenlenmesini ve verinin kavramlaştırılmasını içerir
Temellendirilmiş teoride verilerin analizi,verilerden kavramsal kategoriler elde etmek amacıyla tekrar eden kodların belirlendiği açık kodlama, kategoriler arsında bağlantılar kurmak amacıyla gerçekleştirilen kuramsal kodlama ve bu kategorilerden merkez durumunda olan üzerine teoriyi inşa etmek amacıyla gerçekleştirilen seçici kodlama olmak üzere üç aşamada gerçekleşir.
Açık kodlama çalışmanın en başında gerçekleşir.glaser a göre,bu süreçte araştırmacı topladığı verilerde yer alan ilgisi olup olmadığına bakılmaksızın her şeyi kodlamalıdır. Temel amacı,olaylar ve davranışlar arası karşılaştırmalar yaparak ve veriye sorular sorarak veriyi kategorizeleştirmektir. veriye
Görüşme Metni Kodlar Öyle düşünüyorum ki Kişisel görüş Tüketim çılgınlığı Tüketim çılgınlığı Giderek artacaktır İddia(artacaktır) 18
Kuramsal kodlama(aksiyal-eksen kodlama) açık kodlamada elde edilen kategorilerin birbirleriyle ve alt kategorilerle ilişkilendirildiği aşamadır.
Nitel araştırmalarda nicel araştırmalarda kabul gören geçerlik ve güvenirlik ölçütleri kullanılmamakta,nitel araştırmanın doğasına uygun farklı ölçütler kullanılmaktadır. Lincoln ve Guba,nitel araştırmanın değerlendirilmesi sürecinde kullanılacak dört ölçüt önermişlerdir inandırıcılık aktarılabilirlik tutarlılık teyit edilebilirlik
Temellendirilmiş teori araştırmalarının değerlendirilmesinde diğer araştırmalardan farklı olarak dört ölçüt kullanılmaktadır.bunlar uygunluk,teorinin çalışması,ilgi ve değiştirilebilmedir. Nicel ölçütler Nitel ölçütler Orijinal temellendirilmiş teori ölçütleri Geçerlik Güvenirlik İnandırıcılık Aktarılabilirlik Tutarlılık Teyit edilebilirlik Uygunluk Teorinin çalışması İlgi Değiştirilebilme 21
GRUP ÜYELER FURKAN TUNA AHSEN HABERGETİREN SENA NUR KAZOĞLU EMİNE ÖZTÜRK TUĞBA GÜNEŞLİ TEŞEKKÜRLER 22