ünite1 Sözcükte Anlam Türkçe TEST 1 2. Aþaðýdakilerin hangisinde taþýmak sözcüðünün anlamýyla kullanýmý birbirine uymamaktadýr? 1. Yemek yaparken býçakla elimi kestim. Bizden rahatsýz oldular ve derslerini kesip gittiler. Ýnþaat yapýlacaðý için ormandaki aðaçlarý kestiler. Kesmek sözcüðü yukarýdaki her bir cümleye farklý anlam katmýþtýr. Buna göre (?) olan yere kesmek sözcüðünün diðerlerinden farklý anlamda kullanýldýðý bir cümle getirildiðinde bu cümle aþaðýdakilerden hangisi olabilir?? Anlam sahip olmak, özellik olarak bulundurmak duymak, hissetmek bir þeyi bir yerden alýp baþka bir yere götürmek üstünde bulundurmak Kullaným Hasta çocuðu eve kadar sýrtýnda taþýdý. Ona yaptýklarý karþýsýnda suçluluk duygusu taþýyorlardý. Bahçedeki eþyalarý teker teker içeri taþýdý. Yanýnda mutlaka bozuk para taþýrdý. Kesilen parmaðýndan kanlar akýyordu. Gürültüyü duyunca sohbetlerini kesip kapýya doðru koþtular. Saçlarýný hep kendisi kesiyormuþ. Aðacýn kuruyan dallarýný kesti. 3. Aþaðýdaki çocuklardan hangisi orta sözcüðünü görünür, algýlanýr durum anlamýnda kullanmýþtýr? Tam yolun ortasýna geldiklerinde hediyeyi unuttuklarýný fark ettiler. Hademe orta bölmeyi açmak üzere hýzla koþtu. Bu konuda böyle düþünmesinin nedeni ortadadýr. Kýþýn ortasýnda havanýn bu kadar sýcak olmasý herkesi þaþýrttý. 9
4. Aþaðýdaki çocuklardan hangisi altý çizili sözcüðü mecaz anlamda kullanmýþtýr? Annesinin iyileþtiðini söyleyen ablasýný öpücüklere boðdu. Elimin üzerinde bir böceðin gezdiðini duydum. 6. Masmavi sularda uçlarý beyaz köpüklerle kýrýlan dalgacýklar oynaþýyordu. Güneþ denizin üzerine ýþýktan bir yaðmur gibi dökülüyor, suyun yüzeyinde altýndan pýrýltýlar oluþturuyordu. Martýlar eþlik ediyordu gemimize. Bu metinde aþaðýdakilerden hangisi yoktur? kiþileþtirme konuþturma benzetme abartma Eve giderken hep beraber sizin sokaktan geçeriz. Yaðmur bizi yolda yakalayýnca sýrýlsýklam olduk. 5. Aþaðýdaki çocuklardan hangisi altý çizili sözcüðü terim anlamda kullanmýþtýr? Perdeleri nasýl kendi eliyle pencerelere taktýðýný düþündü. 7. Kim ne derse desin kendi düþüncelerinde ayak diriyordu. Bu sefer onlarýn oyununa kanmayacaktý. Bundan böyle hiçbir þey ayný ezgide gidemez. Birçok insan yýldýzlarýn bu konumunu görmek için Antalya ya gözleme gitti. Emel in cümlesinde altý çizili sözle anlatmak istediði aþaðýdakilerden hangisidir? çok sevinmek, sevinçten hoplayýp zýplamak önem verilecek þeyleri hiçe saymak, çiðnemek birine karþý kendi tutumundan þaþmamak hayal kurmaktan vazgeçip gerçekçi bir tutuma yönelmek 10
8. Aþaðýdaki tabloda verilen deyimlerden hangisinin açýklamasý yanlýþtýr? Deyim Daðlarý devirmek. Gözünde kalmamak. Toz kondurmamak. Yapboz tahtasýna çevirmek. Açýklamasý Güç yetmez gibi görünen büyük, a- ðýr iþler baþarmak. Bir þeye sahip olma tutkusu içinde bulunmamak. Bir þeyde ya da bir kimsede herhangi bir kusurun bulunduðunu kabul etmemek. Bir konuda arka arkaya birbirini tutmayan kararlar almak. 10. Dostluklar sýcak, sevgiler sonsuz, I II Savaþlar, kinler, öfkeler neden? III IV Býrakýp giderseniz gene de Dünya bu kadar güzelken Bu dizelerde numaralanmýþ sözcüklerden hangisi algýlanabilirlik açýsýndan farklýdýr? I II III IV 11. I. II. III. IV. 9. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde altý çizili sözcük diðerlerine göre daha özel anlamlýdýr? Bitkiler geceleri karbondioksit salgýlar. Ormanlarýmýz bizim oksijen depomuzdur. Bazen doðayla baþ baþa kalmak insana iyi gelir. Annemin odasýndaki çiçek çok güzel kokuyordu. I. yaþlý II. zengin III. acun IV. sýnav Numaralanmýþ sözcüklerin eþ anlamlýlarý bulmacaya yerleþtirildiðinde bulmacanýn baþtan üçüncü sütunu aþaðýdakilerden hangisi olur? T T G R K R N Z N T M Z T S N S 11
12. ilk eski dar yeni sýcak geniþ Kutulardaki sözcükler karþýt anlamlarýyla karýþýk hâlde verilmiþtir. Buna göre, karþýt anlamlýsý olmayan sözcük aþaðýdakilerden hangisidir? eski sýcak son geniþ son 14. Aþaðýdaki altý çizili sözcüklerden hangisi eþ sesli deðildir? Çocuk saflýðýyla tatlý bir uykuya dalmýþtý. Terli terli buzlu su içmiþ sonra da hastalanmýþ. Çenesinde küçük bir ben vardý. Depodaki bidonlar aðzýna kadar doluydu. 13. Sorduðu sorular beni epey düþündürdü. Konuklarýmýz yarým saattir bizi bekliyor. Öðretmenimiz konuyu bugün farklý bir yöntemle anlattý. Sert bakýþlarýyla hepimizi ürküttü. Aþaðýdakilerden hangisi bu cümlelerdeki altý çizili sözcüklerden herhangi birinin eþ anlamlýsý olarak kullanýlamaz? sual misafir metot kötü 15. Arka sözcüðü aþaðýdaki cümlelerin hangisinde ön sözcüðünün karþýt anlamlýsý olarak kullanýlmýþtýr? Anneannem masalýn arkasýný daha sonra anlatacaðýný söyledi. Evin arkasýnda küçük bir bahçe var. Baþýný arkaya yaslamýþ, gözlerini yummuþ, hayallere dalmýþtý. Bütün gözler arkaya, maziye çevrilmiþti. 12
TEST 1. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde kabarmak sözcüðü öfke, sevgi vb. duygular gittikçe güçlenmek anlamýnda kullanýlmýþtýr? Bu olayý duyunca delikanlýnýn yüreði öç alma duygusuyla kabarýr. Fýrýndaki ekmek bir güzel kabardý. Nehir birdenbire kabararak sokaktaki bütün dükkânlara zarar verdi. Ýhtiyarýn zayýf damarlarý kabarmýþ elleri dizlerinin üstündeydi. 2 3. Aslý, kütüphanede kitap okumak istemektedir. Fakat kapý kilitlidir. Kilidi, üzerinde eþ anlamlý sözcüklerin yazýlý olduðu anahtar açmaktadýr. Buna göre Aslý, aþaðýdaki anahtarlardan hangisini kullanmalýdýr? ýslak kuru yaþlý ihtiyar kitap defter hýzlý yavaþ 2. 1 ve 2. sözcükler arasýnda eþ anlamlýlýk iliþkisi vardýr. 1 ve 3. sözcükler arasýnda karþýt anlamlýlýk iliþkisi vardýr. Aþaðýdakilerden hangisi bu bilgilere göre düzenlenmiþtir? 4. rüya hüzün sevinç umut kitap gözlük mutluluk hava korku heyecan aðaç çiçek Ýzmir Aydýn Muðla 1. sözcük 2. sözcük 3. sözcük yaðmur bulut ses ýþýk Manisa soðuk sýcak ýlýk yüksek yukarý aþaðý uzak ýrak yakýn iyi hoþ güzel Arda, soyut anlamlý sözcüklerin olduðu yoldan gittiðinde aþaðýdaki þehirlerden hangisine ulaþýr? Ýzmir Aydýn Muðla Manisa 13
5. Aþaðýdaki ikilemelerden hangisi yapýlýþý yönünden diðerlerinden farklýdýr? Tanýþtýðý ilk günlerde onun kaba saba bir adam olduðunu düþünüyordu. Eðri büðrü yollarý aþýp sonunda küçük kasabaya varmýþtýk. Çantasýndan yýrtýk pýrtýk birkaç elbise çýkardý. Kýrýk dökük bu eþyalarý deðerlendirmek istiyor. 6. Aþaðýdaki çocuklardan hangisi eþ sesli sözcük kullanmamýþtýr? Kamp için getirdikleri bütün yiyecekler bitti. 8. Adý saný unutulan zamanlarýn birisinde, ya þu daðýn ya da öbür daðýn gerisinde bir köy varmýþ. Bu köyde tuzu kuru bir adam yaþarmýþ. O zamanlar unutulmuþ. O daðlar unutulmuþ. O köy kayýplara karýþmýþ. Bu parçadaki altý çizili deyimin anlamý aþaðýdakilerden hangisidir? bir üzüntünün acýsýný, bir kusurun aðýrlýðýný artýran þeyler yapmak çok para ile saðlanmýþ olmak huysuz biri olmak iþi, kazancý yolunda, kaygýlanacak bir durumu yok 7. Dolapta buz olup olmadýðýný sordu. Bu yaz bizimle biraz daha fazla kalacaktý. Kara ve siyah sözcüklerinin eþ anlamlý olduðunu öðrenmiþti. Bir sözcükle anlatýlabilecek bir kavram ya da varlýðý birden fazla sözcükle anlatmaya dolaylama denir. 9. Aþaðýdakilerin hangisinde altý çizili ifade her zaman bulundurmak anlamýnda kullanýlmýþtýr? Böyle yardým edecekse eksik olsun, dedi. Bu ürün tartýda biraz eksik çýktý. Güneþ gözlüðünü gözünden hiçbir zaman eksik etmezdi. Bu kitap eksik, ilk bölümü yok. Aþaðýdakilerin hangisinde bu anlatýma uygun kullaným vardýr? Ýzmir, denize kýyýsý olan önemli liman kentlerimizdendir. Bacasýz sanayi gelirinin en fazla olduðu yer Antalya dýr. Yaþanýlan bu mutlu olaydan sonra hepimiz iþlerimize döndük. Yurdumuzun doðusuna gidildikçe yükseklik artar. 10. Asýrlýk bir çýnar gibi alçakgönüllülükle karþýmýzda oturuyordu. Bu cümlede aþaðýdakilerin hangisine yer verilmezse kiþileþtirme sanatý yapýlmýþ olur? çýnar gibi alçakgönüllülük karþýmýzda 14