250 200 150 Production 100 Demand 1980 1990 2000 2007 2010 2020



Benzer belgeler
TURKEY AS AN ENERGY CORRIDOR BETWEEN THE EAST AND THE WEST

ÜNĠVERSiTESĠ ULAġTIRMA VE LOJĠSTĠK BÖLÜMÜ LOJĠSTĠK KULÜBÜ 7.LOJĠSTĠK ZĠRVESĠ. 10 Mayıs Bakü-Tiflis-Ceyhan ve Nabucco Boru Hattı Projeleri

NABUCCO PROJESİ, 28 MART 2009, ODTÜ MEZUNLARI DERNEĞİ NABUCCO PROJESİ

PETROL VE DOĞALGAZ ZENGİNİ ÜLKELER ORTASINDA TÜRKİYE

EPPAM BÜLTENİ. İstanbul Aydın Üniversitesi EPPAM Yıl 2, Sayı 7, Temmuz 2017

NABUCCO: ZORLANAN ENERJİ PROJESİ VE TÜRKİYE YE NE VAAT ETTİĞİ

Dr.Sergiy Korsunsky Ambassador of Ukraine to Turkey

Network Principles, Tariffs, International Integration and Re- Export Opportunities. H. Hakan ÜNAL (M.Sc.) Dr. iur. Cafer EMİNOĞLU

KÜRESEL DOĞAL GAZ PİYASASI

AVRUPA ENERJİ BORU HATLARI

TARTIŞMA METNİ 2012/96 http :// KÜRESEL KRİZ SÜRECİNDE TÜRKİYE NİN ENERJİ KORİDORU OLMA KONUMU: GÜNEY DOĞAL GAZ KORİDORU.

Avrupa Birliği Doğal Gaz Politikaları Çerçevesinde Türkiye nin Yeri ve Önemi

BOTAŞ TURKEY. Network Principles, Tariffs, International Integration and Re- Export Opportunities. H. Hakan ÜNAL (M.Sc.) Dr. iur.

Dünya Arz ve Talep. 15 ve 16 arası Değişim 14/15 15/16 16/ ve 16 arası Değişim. Dönem Başı Stokları

Yrd.Do Bilecik Üniversitesi

PETROL PLATFORMU DERNEĞİ PETROLEUM PLATFORM ASSOCIATION

SÜREYYA YÜCEL ÖZDEN GAMA HOLDİNG A.Ş. Yön. Krl. Başdanışmanı DEİK Enerji İş Konseyi Başkanı

TÜRKİYE MADENCİLER DERNEĞİ KROM ÇALIŞTAYI / İstanbul

KA-1 : Öğrenme Hareketliliği

Bölgesel Güç Olma Yolunda Türkiye nin Enerji Görünümü ve Doğalgaz Piyasasının Liberalizasyonu

~ Gas To Europe ~ TURKEY AS AN ENERGY CORRIDOR BETWEEN THE EAST AND THE WEST

Arz Güvenliğini Etkileyen Faktörleri


Türkiye nin Bölgesel Piyasalara Entegrasyonu Kısa Sorular

İKV DEĞERLENDİRME NOTU

ULUSLARARASI ENERJİ KONGRESİ VE FUARI/ EIF 2014 PROGRAM INTERNATIONAL ENERGY CONGRESS AND FAIR / EIF 2014 PROGRAMME

TÜRKĐYE NĐN ENERJĐ ARZ POLĐTĐKALARI

ULUSLARARASI ENERJİ KONGRESİ VE FUARI/ EIF 2014 PROGRAM INTERNATIONAL ENERGY CONGRESS AND FAIR / EIF 2014 PROGRAMME

PETFORM üyelerinin 2 ana faaliyet alanı: Arama Üretim Sektörü Doğalgaz Piyasası

European Gas Conference 2015 Viyana

İhracat-İthalat

YIL ÜRETİM ALANI(da) ÜRETİM(ton)

BOTAŞ TURKEY. Network Principles, International Integration and Opportunities. H. Hakan ÜNAL Cafer EMİNOĞLU. BOTAŞ Gas Transmission Management

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 77, Eylül 2018, s

PETFORM Üyesi 34 Enerji Şirketi

AYLAR KONAKLAYAN KİŞİ SAYISI GECELEME ORTALAMA KALIŞ SÜRESİ DOLULUK ORANI %

Türkiye de mobil telefon hizmeti ve vergilendirme. Gabriel Solomon. İstanbul, 9 Mayıs 2012

Economıc and Strategıc Expectations from Trans Anatolıan Natural Gas Pipeline Project

TURKISH NATURAL GAS MARKET

ENERJİ KAYNAĞI OLARAK DOĞALGAZ VE TÜRKİYE (The Naturel Gas as an Energy Sources and Turkey)

Uluslararası Projelerimiz International Projects

DOLULUK ORANI % (NUMBER OF TOURISTS) (BEDNIGHTS) (AV. LENGTH OF STAY) (OCCUPANCY RATE)

Ticaret Merkezi Nedir? Ne Değildir? Rıdvan Uçar, Yönetim Kurulu Üyesi, Gaz Grubu Başkanı Taşıtanlar Forumu, Ankara, 09 Kasım 2016

ÜLKEMİZDE ENERJİ ARZ GÜVENLİĞİ VE ALINAN TEDBİRLER

Su Enerjisi Yatırımlarında Küresel Eğilimler ve Ulusal Hedefler

LİBYA NIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI PROGRAMINDA TÜRK TEKNİK MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİ KONFERANSI 10 NİSAN 2013, ANKARA

Prof. Dr. NESİB L. NESİBLİ

TURKEY AS A LOGISTICS HUB BETWEEN EAST & WEST

Bu metin Nisan 2014 tarihlerinde Kocaeli Üniversitesinde düzenlenen Uluslararası Balkan Kongresi başlıklı konferansta sunulan tebliğdir.

Türkiye nin Enerji Görünümü Işığında Doğalgaz Piyasasının Liberalizasyonu

Türkyılmaz, O. (2007). "Dünya'da ve Türkiye'de Enerji Sektörünün Durumu." Mühendis ve Makina 48(569): s.

İHRACAT-İTHALAT

DİŞLİ BAĞLANTI ELEMANLARI THREADED FITTINGS

BEBETO YUMUŞAK ŞEKER HELAL ÜRETİM. Kalite Güvence, 2012

DENİZ-NEHİR TAŞIMACILIĞI

GENERAL RAILWAY SECTOR DEVELOPMENT TRENDS IN BOTH TURKEY AND GLOBAL SCALE

Türkiye nin Enerji Görünümü Işığında Doğalgaz Piyasasının Liberalizasyonu

BOTAŞ BORU HATLARI İLE PETROL TAŞIMA A.Ş YILI SEKTÖR RAPORU BİLKENT ANKARA

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI TÜRKİYE NİN ENERJİ STRATEJİSİ. Enerji, Su ve Çevre İşleri Genel Müdür Yardımcılığı

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : CEM BERK. 2. Doğum Tarihi : Unvanı : Doçent Doktor. 4. Öğrenim Durumu : Doktora

SEMPOZYUMU KASIM 2015 ANTALYA. Dr. Yakup UMUCU

Enerji Ülkeleri.Rusya En Zengin..! 26 Ocak 2015

The Journal of Academic Social Science Studies. International Journal of Social Science Volume 6 Issue 3, p , March 2013

Proceedings from World Bank s GeoFund IGA International Geothermal Workshop February 16-19, Istanbul, Turkey

Türkiye nin Enerji Görünümü Işığında Doğalgaz Piyasasının Liberalizasyonu

TECHNICAL WIND RESOURCE CAPACITY of TURKEY (1/2)

TURKISH NATURAL GAS MARKET REPORT This report is published within the scope of Official Statistics Programme.

Energy Economy. Energy Transportation and Security. Dr. Cahit Karakuş, 2018

Erasmus Koordinatörler Toplantısı. Fen Fakültesi Cemil Bilsel Konferans Salonu

MİNİ VANALAR (DN 8) MINI VALVES (DN 8)

Meliha ENER, Orhan AHMEDOV

ESCMID ve Türkiye İlişkileri

ORTADOĞU ENERJİ POLİTİKALARI VE TÜRKİYE: DOĞALGAZ

DIŞ PAZAR ARAŞTIRMASI

PETFORM Hakkında 2000 yılında kurulan PETFORM, geçtiğimiz 9 yılda tüm enerji mevzuatı değişikliklerinde (Doğalgaz Piyasası Kanunu, Petrol Piyasası Kan

Türkiye nin Enerji Politikalarına ve Planlamasına Genel Bakış

Dünya ve Türkiye Enerji Piyasalarının Görünümü

ÖZGEÇMİŞ. 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Matematik

Enerji Sektörü E-Bülteni 2013 II

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı : CEM BERK. 2. Doğum Tarihi : Unvanı : Doçent Doktor. 4. Öğrenim Durumu : Doktora

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI TÜRKİYE NİN ENERJİ STRATEJİSİ. Enerji, Su ve Çevre İşleri Genel Müdür Yardımcılığı

Electricity Market in Turkey


Su Enerjisi: Küresel. Prof. Dr. Doğan Altınbilek

COMPANY PRESENTATION Engineering Services Recent Project References Representations

HEDEF PAZAR ARAŞTIRMA RAPORU

TÜRKİYE DOĞALGAZ İHTİYACINDA BAĞIMLILIKTAN, ÇEŞİTLİLİĞE ULAŞABİLECEK Mİ? LNG İTHALATI BİR ÇÖZÜM MÜ? Mehmet ÖZÇELİK

WATER AND IRRIGATION SECTOR IN TURKEY

Rüzgar Nereye Doğru Esecek?

Faaliyet Raporu

2 Creavit 2014 Faaliyet Raporu Creavit 2014 Faaliyet Raporu 3

21. MDK Toplantısı. Doğu Akdeniz Üniversitesi, KKTC Ekim 2010 MDK Toplantıları Ekim 2010, KKTC de Tatil fırsatı

Enerji Güvenliği ve Karşılıklı Bağımlılık Perspektifinden TürkAkım Projesi

BOTAŞ BORU HATLARI İLE PETROL TAŞIMA A.Ş YILI SEKTÖR RAPORU BİLKENT ANKARA

Basın Toplantısı 12 Eylül 2006

Muazzez HARUNOĞULLARI. Fen-Edebiyat Fakültesi. EĞİTİM BİLGİLERİ

SESSION 5D: Enerji ve Tabii Kaynaklar 983

HİDROLİK MERDİVENLİ İTFAİYE ARACI

Halka açık seminer Elektrik Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi Organizasyonu 22 Nisan 2000, saat 18:00 Hamamizade İhsan Bey Kültür Merkezi - Trabzon

Türkiye Enerji Görünümü Işığında Yerli Arama-Üretim Şirketlerinin Irak taki Yatırım Potansiyeli

Transkript:

Enerji Koridoru Türkiye Doç. Dr. Yurdakul Yiğitgüden ODTÜ Mezunları Derneği 28.3.2009, Ankara

Eneri Koridoru Türkiye Türkiye nin birincil enerji dengesi Hazar Bölgesi ve Türkiye BTC VE SCP Türkiye nin Boru hatları Avrupa nın doğalgaz talebi Türkiye üzerinden Avrupa ya gaz taşınması Güney Avrupa Gaz Ringi Nabucco ve Avrupa nın gaz tedarikçileri

250 Yerli enerji üretimi ve Birincil Enerji Tüketimi Kaynak: ETKB, 2007 (27.5 /107.6 Mtoe) 200 150 100 Production Demand 50 0 1980 1990 2000 2007 2010 2020

Kaynaklara göre Birincil Enerji Talebi (2007, 107.6 Mtoe) Kaynak: ETKB % Coal Oil 32% 8% 0% Nat. Gas 29% 31% Hydro+Solar+Geot hermal+wind+oth ers

THE CASPIAN REGION AND EAST WEST ENERGY CORRIDOR Strenghten the independence and prosperity of the new Caspian States Encourage market economy and democratic developments Stabilise the region by building the economic linkages between the countries Help to diversify and secure the energy supply of Turkey and her partners Increase the business opportunities for Turkish Companies

Baku-Tbilisi-Ceyhan Crude Oil Pipeline Project DELTA HESS KHAZAR LIMITED INPEX

South Caucasus Pipeline Source: EBRD

Pipelines of Turkey (Source: Botaş)

European Energy Demand(EU-25) mtoe European Energy and Transport Trends to 2930 update 2005, EU Commission 700 600 500 400 300 200 Solid fuels Oil N.Gas Nuclear Renewables 100 0 2000 2010 2020

Indigenous Natural Gas Production and Imports(EU-25) mtoe European Energy and Transport Trends to 2030 update 2005, EU Commission 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2000 2010 2020 2030 Production Imports

GAS TO EUROPE

SOUTH EUROPEAN GAS RING 7 July 2000 28 March 2002 Concluding Statement signed between European Commission, Turkey and Greece MOU between BOTAS and DEPA 23 Feb 2003 IGA between Turkey and Greece 3 July 2005 18 Nov 2007 Contruction start of the TGI Official inauguration of the TGI 4 Nov 2006 11 June 2008 IGA between Greece and Italy Formation of the IGI Poseidon SA

Turkey-Greece Natural Gas Interconnector Project İstanbul (Gümülcine) Kipi / İpsala Tekirdağ Ambarlı Pendik (Dedeağaç) Marmara Sea Muallim Kızılcaterzi Değirmencik Hersek Bursa Çanakkale Karacabey Turkey-Greece Natural Gas Pipeline Turkish Section: 210 km(17 km under the sea), Greek Section: 86 km Diameter: 36 inch, Capacity: 7 bcm (expansion to 11bcm) Source: BOTAŞ

Nabucco Gas Pipeline Project Source:OMV

A brief history of Nabucco pipeline project 15 Jul 1998: MoU, 2. Turkish-Austrian Joint Energy Commission in Ankara, 20 Nov 2001: MoU, 3. Turkish-Austrian Joint Energy Commission, Vienna, meeting with Federal Minister Dr. Bartenstein, Feb 2002: Meetings between Botas and OMV Erdgas, leading to the Nabucco project, has been initiated. 22 May 2002: Cooperation Protocoll between Botaş and OMV. 11 Oct 2002: Cooperation agreement, Bulgargaz, Transgaz, MOL join the project. 2003-2004: 2004: Market Study and Technical Feasibility Study 24 Jun 2004: Nabucco Co. Founded, 28 Jun 2005: J.-V. Agreement signed by the five Nabucco partners, 26 Dec 2007: RWE became the sixth shareholder of the consortium, 8 Feb 2008: Nabucco appoints Penspen for detailed technical planning 29 May 2008: CAPEX increase from 5 to 7.9 bill. 26-2727 Jan 2009: Budapest Summit

Nabucco gas supply sources Source: OMV

Nabucco için doğalgaz nereden gelir? Şahdeniz Faz II, 5-10 milyar metreküp Mısır (Suriye üzerinden), 3-5milyar metreküp, Irak, İran, Türkmenistan Katar Mısır (off-shore).

Nabucco da (mutlu?) sona doğru Türkiye nin bir stratejisi var mı? Transit Rejimi Üretici ülkelerle ilgili sorunlar Nabucco şirket yapısı ve siyasi destek Talepte beklenen azalma Alternatif projeler ve LNG

Asgari alım taahütleri (AAT) bazında doğalgaz arz-talep dengesi (milyon standart metreküp) Kaynak: Botas, 2005; Yiğitgüden:2006 YILLAR AAT ne göre Arz Toplam Talep 2006 28.429 29.526-1.097 2007 32.602 31.647 955 2008 35.649 34.154 1.495 2009 38.382 37.771 611 2010 39.857 42.813-2.957 2011 41.282 47.200-5.918 Arz-Talep Farkı 2012 37.350 48.323-10.973 2013 37.350 50.950-13.601 2014 36.131 51.464-15.333 2015 33.286 52.982-19.695 2016 33.286 54.511-21.225 2017 33.286 56.062-22.776 2018 33.286 57.632-16.841 2019 33.286 60.165-26.878 2020 33.286 61.779-28.493

Present Natural Gas Exporters and their Supply Potential to Europe-34 (bcm) Source:EU ENCOURAGED Project 2006, OME, CEDİGAZ) Country 2005 2010 2020 Russia 139 166 196 Norway 81 94 95 Algeria 57 81 110 Nigeria 11 21 36 Qatar 5 36 60 Egypt 5 23 28 Libya 5 12 25 Oman 2 2 2 Trinidad&T. 1 6 6 Total 306 441 558

Future Natural Gas Exporters and their Supply Potential to Europe-34 (bcm) Source:EU ENCOURAGED Project 2006, OME, CEDİGAZ) Country 2005 2010 2020 Iran 0 0 35 Azerbaijan 0 0 (?) 13 Yemen 0 6 6 Irak 0 0 5 Angola 0 0 2 Kazakhstan 0 0 0 (?) Turkmenistan 0 0 0 (?) Uzbekistan 0 0 0 Total 0 6 61

Major Pipeline Projects to Europe (Source:EU ENCOURAGED Project 2006, OME) Project Nord Stream From Russia To Capacity (bcm) Investment (bill. ) Start-up Germany 27.5 (+27.5) ~7.4 2011 Langeled Norway UK 22-2424 ~1.0 2007 Medgas Algeria Spain 8-10 ~1.3 2008 GALSI Algeria Italy 8-10 ~1.2 2012 IGI Greece Italy 8-10 ~1.0 2011 Nabucco Turkey Austria 25-30 ~7.9 2014(?) Total 98.5-139 ~19.8

Nabucco nasıl gerçekleşir? Türkiye ye düşen görevler Anlaşılabilir ve uygulanabilir bir strateji, ETKB bünyesinde bir çalışma grubu, Kurumlar arası koordinasyon, Doğalgaz piyasasının işler hale getirilmesi, Transit rejimine işlerlik kazandırılması, AB ve ABD yetkilileri ile üretici ülkelerle periyodik temaslar, Boru hattı için gerekli anlaşmaların imzalanması.

Teşekkürler