Bacakta diyabetik yaralara ba l nekrozitan fasiit

Benzer belgeler
Dr.Şua Sümer Selçuk Üniversitesi Selçuklu Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD KONYA

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

Bir çocukta femur diyafiz kapal k r sonras geliflen nekrotizan fassiitis

Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

KLİMİK İZMİR TOPLANTISI

BALIK YAĞI MI BALIK MI?

Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu

ACİLDE DİYABETİK AYAKTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR VE TRİYAJ

Memede Nekrotizan Fasiit Necrotizing Fasciitis of The Breast Genel Cerrahi

Nekrotizan Fasiit: Gecikmiş Cerrahi Müdahale Mortaliteyi Artırır

Hepinizin bildi i gibi bilgi ça olarak adland r lan günümüzde bilim ve teknoloji alan nda

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.

GÖRÜfiLER. Uzm. Dr. Özlem Erman

HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLĐĞĐ RĐSK DEĞERLENDĐRME PROSEDÜRÜ

TULAREMİ KONTROL ve KORUNMA. Dr. Kemalettin ÖZDEN

Emilebilir, Mikro gözenekli Doğal Epitelyum Eşdeğeri Sentetik Yanık ve Yara Tedavi Ürünü GEÇİCİ DERİ EŞDEĞERİ

F Z K BASINÇ. Kavram Dersaneleri 42


YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

Türk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi.

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ

EGZERSİZ TEST SONUÇLARININ YORUMLANMASI. Doç.Dr.Mitat KOZ

AFRİKA HASTALIĞI -SIĞIRLARIN NODÜLER EKZANTEMİ -LUMPY SKIN DISEASE (LSD)

Diyabetik Ayak Enfeksiyonları Olgu Sunumu. Dr. Oral ÖNCÜL GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Enf. Hst. ve Kl. Mik. Srv - Istanbul

GENEL YARARLAR. Hızlı ve etkin yara iyileştirme Negatif Basınçlı Yara Terapisi

ARAMALI VERG NCELEMES NDE SÜRE. Adalet ilkin devletten gelmelidir Çünkü hukuk, devletin toplumsal düzenidir.

BİRİNCİ BASAMAKTA DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONLARI EPİDEMİYOLOJİSİ VE ÖNEMİ. Doç. Dr. Serap Çifçili Marmara Üniversitesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

Elma ve armutta ateş yanıklığı (Erwinia amylovora)

ÖZEL KARAMAN MÜMİNE HATUN HASTANESİ

Diyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet

İSTANBUL TİCARET ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BİLGİSAYAR SİSTEMLERİ LABORATUARI YÜZEY DOLDURMA TEKNİKLERİ

Okumufl / Mete (Ed.) Anne Babalar için Do uma Haz rl k / Sa l k Profesyonelleri için Rehber 16.5 x 24 cm, XIV Sayfa ISBN

4/B L S GORTALILARIN 1479 VE 5510 SAYILI KANUNLARA GÖRE YAfiLILIK, MALULLUK VE ÖLÜM AYLI INA HAK KAZANMA fiartlari

S-1 Silikon Tabanl k 3/4. S-2 Silikon Tabanl k 4/4 nce. Silikon Ürünler. S-3 Silikon Tabanl k 4/4 Mavi Noktal

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TIPTA UZMANLIK KURULU. Endodonti Uzmanlık Eğitimi Müfredat Oluşturma ve Standart Belirleme Komisyonu

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1

TIPTA UZMANLIK KURULU. 23/06/2010 tarih ve 82 sayılı Karar Sayfa 1 / 14

Selülit ile mücadelede son nokta. Cellulaze.

Sosyal Riski azaltma Projesi Kapsamında Şartlı Nakit Transferi Uygulaması Genelgesi 2004 / 64

Şeker Hastalığı Nedir? Neden Önemlidir?

Kritik bacak iskemisi ve Cerrahi Tedavi

BEZMİÂLEM. Horlama ve Uyku. Apne Sendromu VAKIF ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HASTANESİ. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı.

Pnömokokal hastal klar

KULLANMA TALİMATI. 35, 50 ve 100 gramlık alüminyum tüplerde, uygulayıcısı ve kullanma talimatı ile birlikte karton kutuda kullanıma sunulmaktadır.

HASTA TRANSFER PROSEDÜRÜ

Venöz Tromboembolizmin Önlenmesinde Antitrombotik Tedavi (Birincil Koruma)

Garanti Belgesi. Ürüne yetkisiz kifliler taraf ndan yap lan müdahalelerde ürüne verilmifl garanti sona erecektir.

Cerrahi Alan Enfeksiyonu Önleme Talimatı

Ders 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac

Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri

D- BU AMELİYATIN RİSKLERİ Bu ameliyatın taşıdığı bazı riskler/ komplikasyonlar vardır. Ameliyattaki riskler:

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Biyoteknoloji Yükselen Sektör. Dr.Nezih Hekim Dr.Pakize İ.Tarzi Laboratuarları İstanbul

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

SAĞLIK TAZMİNAT ÖDEMELERİ

Diyabetik Ayak Osteomyelitinde Fizik Muayene ve Mikrobiyolojik Tanı

Erdil veteriner at polikliniği 2010 yılından bu yana profesyonel ekip ve ekipmanlarıyla Dahiliye, Ortopedi, Cerrahi,Reprodüksiyon, Pediatri, Koruyucu

KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ

Kendimiz Yapal m. Yavuz Erol* 16 Sütunlu Kayan Yaz

Yetmifldört yafl nda, 60 paket/y l sigara içme

Haz rlayan: Halime Ayd n Kartal E itim ve Ara rma Hastanesi Stoma ve Yara Bak m Hem iresi

V-6 Külotlu Varis Çorab

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.

Üriner sistemde yer alan organların görüntülenmesi

Kronik Osteomiyelit. Dr. Cemal Bulut. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

4- Solunum Sisteminin Çalışması : Solunum sistemi soluk (nefes) alıp verme olayları sayesinde çalışır.

HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR

Deomed Medikal Yay nc l k

ÖLÜMCÜL NEKROTÝZAN YUMUÞAK DOKU ENFEKSÝYONU: DERLEME VE ÝKÝ OLGU SUNUMU

Çocuklarda dirsek ç k na efllik eden medial epikondil k r klar n n tedavisi

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

DİYABETİK AYAK İNFEKSİYONUNDA AYAKTAN TEDAVİ EDİLECEK HASTALAR VE İZLEMİ

YILDIZLAR NASIL OLUŞUR?

Sunum Planı. Hayatı Tehdit Eden. Enfeksiyon. Kimler Risk Altında? Nasıl Sınıflanıyor MSS Enfeksiyonları

II. PELV S-ASETABULUM

TİROGLOSSAL DUKTUS KİSTİ EKSTİRPASYONU AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU

SOSYAL S GORTALAR VE GENEL SA LIK S GORTASI KANUNLARI VE GERÇEKLER SEMPOZYUMU

Mutfak Robotu Kullanma K lavuzu BKK 2154

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler

Çocuk ve Tüberküloz (Verem)

YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI ENFEKSİYON KONTROL YÖNETMELİĞİ

Ödem, hiperemi, konjesyon. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015

AĞIZ İÇİNDEN KİTLE ÇIKARILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU

ve oluşan defektlerin erkenden kapatılmasından

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;

Rahim ağzı kanseri; Serviks tümörü; Cerviks kanseri; Cerviks tümörü; Cervix Ca;

YOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON. Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD.

2008 YILI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ YAYIMLANDI

Malleol k r klar nda transfiksasyon vidas n n ç kar lmas veya b rak lmas n n fonksiyonel sonuçlara etkisi

11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KONU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR

Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

BİYOEŞDEĞERLİK ÇALIŞMALARINDA KLİNİK PROBLEMLERİN BİR KAÇ ÖZEL OLGUYLA KISA DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Aydin Erenmemişoğlu

ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ

.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi No: 56 Nisan 2007; s Prof. Dr.

İdrar Tahlilinde Mitler U Z. DR. B O R A ÇEKMEN ACIL Tı P K L I NIĞI O K MEYDANı E Ğ I T IM VE A R A Ş Tı R MA HASTA NESI S AĞ L ı K B ILIMLERI Ü

Transkript:

ACTA ORTHOPAEDICA et TRAUMATOLOGICA TURCICA Acta Orthop Traumatol Turc 2004;38(3):195-199 Bacakta diyabetik yaralara ba l nekrozitan fasiit Necrotizing fasciitis in the lower extremity secondary to diabetic wounds Burak DEM RA, Ali Onur T REL O LU, Bartu SARISÖZEN, Kemal DURAK Uluda Üniversitesi T p Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dal Amaç: Bacaktaki diyabetik yaralara ba l geliflen nekrozitan fasiit (NF) nedeniyle tedavi edilen hastalar retrospektif olarak incelendi. Çal flma plan : Çal flmaya baca nda diyabetik yaralara ba l olarak NF geliflen 16 hasta (11 erkek, 5 kad n; ort. yafl 63; da l m 50-82) al nd. Ek olarak, üç hastada koroner arter hastal, üç hastada ise diyabetik nefropatiye ba l kronik böbrek yetmezli i vard. Tüm hastalar fizik muayene, laboratuvar bulgular, direkt g r a f i l e r, kan bas nc, al nan kültür sonuçlar, uygulanan tedaviler ve sonuçlar aç s ndan de erlendirildi. Hastalar n hastanede kal fl süresi ortalamas 26 gündü (da - l m 5-59 gün). Sonuçlar: Dört hastada NF bacakla s n rl yken, 10 hastada fasiit uylu a uzanm flt. ki olguda iki tarafl bacak tutulumu vard. On bir hastada (%68.8) a r yak nmas vard. On dört hastada (%87.5) kretin kinaz de erinde art fl görüldü. Direkt grafilerde yedi hastada (%43.8) yumuflak dokuda gaz görüldü. lk cerrahi müdahale s ras nda al nan kültürlerde dört hastada (%25) bir mikroorganizma, befl hastada (%31.3) ise birden fazla mikroorganizma üredi. zole edilen 17 mikroorganizman n 10 u (%58.8) enterobakter ailesinden idi. On bir hastaya (%68.8) dizüstü, üç hastaya (%18.8) dizalt amputasyon yap ld. Dört hastada ilk tedavi olarak kalça dezartikülasyonu uyguland. lk cerrahi giriflimlerinden sonra ortalama befl kez (da l m 2-21) debridman yap ld. Dokuz hastada septik flok geliflti. Çoklu organ yetmezli i geliflen yedi hasta (%43.8) kaybedildi. Ölen hastalarda kreatin kinaz düzeyleri di er hastalara göre anlaml derecede yüksek bulundu (p<0.05). Ç kar mlar: Diyabetik hastalar n bacaklar nda geliflen ve ölümcül bir enfeksiyon olan NF de erken ve do ru tan ve acil cerrahi tedavi hastalar için yaflam kurtar c olabilir. Anahtar sözcükler: Debridman; diabetes mellitus/komplikasyon; ekstremite/cerrahi; fasya/patoloji/cerrahi; fasiit, nekrotizan/tan /mikrobiyoloji/cerrahi; sa kal m oran. Ob j e c t i v e s : The aim of this retrospective study was to evaluate patients who developed necrotizing fasciitis (NF) in the lower extremity secondary to diabetic wounds. Methods: The study included sixteen patients (11 men, 5 women; mean age 63 years; range 50 to 82 years) who were treated for NF arising from diabetic wounds. Associated diseases were coronary heart disease in three patients, and chronic renal failure due to diabetic nephropathy in three patients. The patients were evaluated by physical examination, direct radiographs, blood pressure measurements, and cultures, and with respect to treatment methods and results. The mean hospitalization period was 26 days (range 5 to 59 days). R e s u l t s : N e c r o t i z i n g fasciitis was confined to the leg in four patients, extended to the thigh in 10 patients, and was bilateral in two patients. Pain was encountered in 10 patients (68.8%). Fourteen patients (87.5%) had increased creatine kinase levels. Direct radiographs showed gas appearance in soft tissues in seven patients (43.8%). Cultures showed a single microorganism in four patients (25%), and multiple m i c r o o rganisms in five patients (31.3%). Of seventeen m i c r o o rganisms isolated, 10 (58.8%) were Enterobacter species. Eleven patients (68.8%) underwent above-the-knee, and three patients (18.8%) underwent below-the-knee amputations. Disarticulation of the hip was performed in four patients. The mean number of debridements was five (range 2 to 21) following the initial surgical intervention. Nine patients developed septic shock. Seven patients (43.8%) died due to multiple organ failure. Increased creatine kinase levels were significantly associated with mortality (p<0.05). Conclusion: Early and accurate diagnosis and prompt surgical treatment may be life-saving in diabetic patients with NF of the lower extremity. Key words: Debridement; diabetes mellitus/complications; extremities/surgery; fascia/pathology/surgery; fasciitis, necrotizing/diagnosis/microbiology/surgery; survival rate. Yaz flma adresi: Dr. Burak Demira. Uluda Üniversitesi T p Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dal, 16059 Görükle, Bursa. Tel: 0224-442 84 00 / 1039 Faks: 0224-442 86 32 e-posta: burakdemirag@hotmail.com Baflvuru tarihi: 23.03.2004 Kabul tarihi: 03.06.2004

196 Acta Orthop Traumatol Turc Nekrotizan fasiit (NF) nadir görülen, h zl yay - lan, cilt alt dokuyu ve fasyay tutan, cildin mikrosirkülasyonunda tromboza yol açan bir enfeksiyondur. [1] Belki de yumuflak doku enfeksiyonlar n n en h zl yay lan fleklidir ve saatler içinde tüm ekstremiteyi kaplar. [2,3] Tan ve tedavide gecikildi i zaman ölüm oran %70 ile %100 lere kadar ç kabilir. [4-6] Böyle ciddi ve ölümcül bir enfeksiyon karfl s nda ortopedi cerrah, do ru tan koymak ve gerekli cerrahi debridman ve rekonstrüktif cerrahi ifllemleri acilen yerine getirmek zorundad r. Nekrotizan fasiite usulsüz yap lan enjeksiyonlar, ufak yaralanmalar, derin yaralar, cerrahi ifllemler ve diyabetik yaralar yol açabilir. [7] Diabetes mellitus, hipertansiyon, gastrointestinal sistem maligniteleri, periferik damar hastal klar gibi baz sistemik risk faktörlerinin varl hastal klan ölümleri art r r. [1,8] Klinik olarak selülit ve apse gibi tablolara benzemesi ve h zl yay lm fl enfeksiyonun ciltteki bulgular - n n belirgin olmay fl hastal n tan s n güçlefltirir. [9] Diabetes mellituslu hastalarda, lökositlerin fagositoz ve kemotaktik fonksiyonlar n n bozuk olmas, bu hastalar enfeksiyona yatk n hale getirmektedir. [10] Ayr ca, bu hastalarda var olan yara iyileflmesi ile ilgili sorunlar, polinöropatiler ve kronik damar sorunlar NF geliflimi için yüksek risk oluflturmaktad r. [8] Nekrotizan fasiit mikrobiyolojik kültürlere göre farkl tiplere ayr l r. [11] Tip I enfeksiyonlarda genelde sinerjist farkl mikroorganizmalar n birlikteli i görülür; etken mikroorganizmalar A grubu olmayan streptokoklar ile aerop ve anaerop organizmalard r. Tip II enfeksiyonlarda piyojen streptokoklar veya stafilokoklar etkendir. Çal flmam zda, diyabetik yaralara ba l olarak bacakta NF geliflen hastalar retrospektif olarak incelendi. Nekrotizan fasiitin klinikte nas l ortaya ç kt -, mikrobiyolojik özellikleri ve hastal ktan ölümde etkili olan bulgular saptanmaya çal fl ld. Hastalar ve yöntem Bölümümüzde 1999-2003 tarihleri aras nda bacaktaki diyabetik yaralara ba l olarak NF geliflen 16 hasta (11 erkek, 5 kad n; ort. yafl 63; da l m 50-82) incelendi. Ek olarak, üç hastada koroner arter hastal, üç hastada ise diyabetik nefropatiye ba l kronik böbrek yetmezli i vard. Fizik muayenede fliddetli a r, atefl, tüm bacakta yayg n flifllik, eritem, koyu renkli cilt, hemorajik büller, nekroz varl araflt r ld. Tutulum olan bacaklar n direkt grafileri çekildi. Cerrahi s ras nda grimsi nekrotik bir fasya, parmakla uygulanan bas da musküler fasyan n kolayl kla ayr lmas, fasyay keserken kanama olmamas, kötü kokulu, bulafl k suyu renginde irin varl NF nin tan s n koymadaki ölçütlerdi. [12] Nabz n 100/dk n n üzerinde olmas, arteriyel kan bas nc n n 90 mmhg nin alt nda olmas gibi flok bulgular saptand nda hastalara derhal resüsitasyon uyguland ve yo un bak m veya reanimasyon birimlerine sevkedildi. Hastalara acil olarak debridman yap ld. Debridmanda kesilip ç kar lacak olan cildin ne kadar olaca-, tutulumun geniflli i ve dokunun canl l na göre belirlendi. Fasyadaki tutulumun ciltten daha yayg n olabilece i düflünülerek, sa l kl dokuya ulafl l ncaya kadar tutulan tüm dokular ç kart ld. Yaralar aç k b rak ld ; ilk 48 saat içinde enfeksiyonun kontrol alt na al nd ndan emin olununcaya kadar tutulan bacak kontrol edildi; gerekli olgularda tekrar debridman uyguland. Amputasyon, kan flekeri çok yüksekse ( 350 mg/dl), kas dokusunu da içine alan yayg n, h zla yay lan bir tutulum ve flok varsa uyguland. lk fizik muayenelerinde ve cerrahi müdahalelerde kültür al nd ; kültür antibiyogram na göre enfeksiyon hastal klar bölümüne dan fl larak, önerilen antibiyoterapi uyguland. Laboratuvar bulgular ndan lökosit say s, sedimantasyon de eri, hiponatremi, C-reaktif protein, kreatin kinaz de eri ile hastal ktan ölüm aras ndaki iliflki istatistiksel olarak Mann-Whitney U-testi ile de erlendirildi; p<0.05 anlaml kabul edildi. Hastalar n hastanede kal fl süresi ortalamas 26 gündü (da l m 5-59 gün). Sonuçlar Hastalar n ilk fizik muayenelerinde dördünde sadece bir bacakta NF saptanm flken; 10 hastada fasiit uylu a uzanm flt. ki olguda ise iki tarafl bacak tutulumu vard. Nekrotizan fasiit tan s n n kondu u ilk de erlendirmedeki klinik bulgular, laboratuvar testlerinin sonuçlar ve yap lan cerrahi ifllemler Tablo 1 ve 2 de özetlendi. On bir hastada (%68.8) a r yak nmas vard. On dört hastada (%87.5) kretin kinaz de erinde art fl görüldü. Direkt grafilerde yedi hastada (%43.8)

Demira ve ark. Bacakta diyabetik yaralara ba l nekrozitan fasiit 197 Tablo 1. Hasta grubundaki bulgular Bulgu Say Yüzde Atefl (>38.0 C) 3 18.8 Hipotansiyon (P sistolik <90 mmhg) 4 25.0 Hiponatremi (<135 meq/l) 6 37.5 Direkt grafide gaz varl 7 43.8 Tablo 2. Hastal ktan ölümle iliflkili olabilece i düflünülen laboratuvar incelemelerinin ortalama de erleri Laboratuvar incelemesi yumuflak dokuda gaz görüldü. Lökosit say s, sedimantasyon de eri, C-reaktif protein, hiponatremi ile hastal ktan ölüm aras nda anlaml iliflki bulunmad. Ancak kreatin kinaz de erlerindeki art fl ile hastal ktan ölüm aras ndaki iliflki anlaml yd (p<0.05). Hastalara uygulanan ilk cerrahi müdahale s ras nda al nan materyallerin kültürlerinde dört hastada (%25) tek bir mikroorganizma (Tip 2 NF), befl hastada (%31.3) ise birden fazla mikroorganizma üredi (Tip 1 NF). Yedi hastan n kültüründe (%43.8) üreme olmad. Üreme olan dokuz hastan n kültürlerinde izole edilen 17 mikroorganizman n 10 u (%58.8) enterobakter ailesinden (Proteus, Citrobacter, Kleb - siella), dördü (%23.5) stafilokok, üçü (%17.7) asinetobakter idi. Tedavide, 11 hastaya (%68.8) dizüstü, üç hastaya (%18.8) dizalt amputasyon yap ld. Dizüstü amputasyon yap lan hastalar n ikisine seviye yükseltilerek kalça dezartikülasyonu yap ld ; iki hastaya ise ilk müdahale olarak kalça dezartikülasyonu uyguland. lk cerrahi giriflimlerinden sonra ortalama befl kez (da l m 2-21) debridman yap ld (Tablo 3). Hastanede izlem döneminde dokuz hastada septik flok geliflti. Çoklu organ yetmezli i geliflen yedi hasta (%43.8) kaybedildi. Tart flma Ortalama de er Lökosit say s (/mm 3 ) 12700 (4500-25500) Eritrosit sedimantasyon h z (mm/saat) 71 (21-141) Kreatin kinaz (UI/L) 352 (38-1433) C-reaktif protein (mg/l) 9.8 (1.8-18.9) Diyabetik yaraya ba l NF geliflen hastalarda genellikle a r flikayeti, flifllik ve atefl bulgular görülür. Klini i, etraf k zar k ve a r l olabilen lokal bir ap- se görünümündedir. Polinöropati ve nörolojik semptomlar nedeniyle diyabetik hastalarda NF nin önemli belirtisi olan a r y alg lama sorunludur. Hastalar - m zda diyabetik yarayla birlikte tutulum olan bölgelerde flifllik, krepitasyon ve palpasyonla a r vard. Eritemli cilt alan n s n rlar n aflan alanlarda gode b rakmayan ödemin varl NF yi erizipelden ay - r r. [5] Hastal k ilerleyince ödem yo un olabilir ve ciltte koyu mavi lekelenmeler ve büller ortaya ç kar. [13] Büller bazen seröz, bazen de k rm z ms kahverengi, bulafl k suyu gibi irin olarak adland r lan s v ile doludur. [12] Wong ve ark. [14] seröz s v yla dolu büllerin varl n n tan da çok önemli oldu unu belirtmifllerdir. Weiss ve Laverdiere de [15] hastal n erken dönemlerinde büllerin varl na dikkat çekmifllerdir. Ciltte krepitasyon s k görülmez, ancak radyografilerde gaz görünümüne oldukça s k rastlan r. Wong ve ark. [14] radyografik gaz görünümüne hastalar n %17 sinde rastlam fllard r. Eritem, kötü kokulu tarif edilen ak nt tüm hastalar m zda gözlendi ve üç hastada da içi s v dolu büller vard. Direkt grafilerde yumuflak dokuda gaz gölgeleri izlenen olgu say s yedi (%43.8) idi. Yard mc tan yöntemlerine ba l kalmak erken tan y geciktiricidir. [ 2 ] Tang ve ark. [ 3 ] kesin ve do ru tan n n klinik olarak konulaca n ve hiçbir yöntemin dikkatli yap lan fizik muayenenin yerine geçemeyece ini savunmufllard r. Laboratuvar çal flmalar nda b e l i rgin bir lökositoz ve sola kayma olur. Yükselmifl kreatin kinaz düzeyi baz yazarlar taraf ndan derine yerleflmifl bir enfeksiyonun kan t olarak kabul edil i r. [ 6, 1 6 ] Hastalar m z n laboratuvar bulgular nda eritrosit sedimantasyon h z ndaki art fl ve lökositoz dikkat çekiciydi. On dört hastada (%87.5) kreatin kinaz de- Tablo 3. Klinik tablolar ve uygulan tedaviler Say Yüzde Yerleflim Bacak 6 37.5 Uyluk 6 37.5 Gövde 4 25.0 Amputasyon seviyesi Dizalt 3 18.8 Dizüstü 11 68.8 Seviye yükseltilmesi 2 12.5 Kalça dezartikülasyonu 2 12.5 Septik flok 9 56.3 Çoklu organ yetmezli i 7 43.8 Ölüm 7 43.8

198 Acta Orthop Traumatol Turc erinde art fl görüldü. Kreatin kinaz de eri ile hastal ktan ölüm aras nda anlaml iliflki oldu u saptand. Nekrotizan fasiitte anjiyotrombotik mikrobiyal tutulum ve likefaktif nekroz görülür. Histolojide, yüzeyel fasyada nekroz, derin cilt alt dokuda ve fasyada polimorf nüveli lökosit infiltrasyonu, cildin arter ve venlerinde tromboz, hasara u ram fl fasyada mikroorganizmalar gözlenir. [17] Olgular m zda tan klinik olarak kondu undan ve cerrahiler genelikle acil yap ld ndan tan da histolojik incelemeye baflvurulmam flt. Yara muayenesi s ras nda, cilt ve fasya parmakla kolayca birbirinden ayr labilir. Bacaktaki yaraya ba l oluflan NF uylu a, proksimalde kalçaya, daha sonra da kar n bölgesine yay l r. Kar n duvar tutulursa, disemine intravasküler koagülasyon ve septik floka ba l çoklu organ yetmezli i nedeniyle ölüm oran %75 e kadar ç kabilir. [18,19] Hastalar m z n dördünde kalça dezartikülasyonu yap lmas na ra men pelvis ve kar n duvar na yay l m geliflti. Yaralarda, ancak anaerobik ortamlarda ve Na-tiyoglikolat gibi ajanlar içeren özel ortamlarda üreyebilen Clostridia tipi mikroorganizmalar izole etmek oldukça güçtür. Tip I enfeksiyon genellikle diabetes mellituslu hastalarda görülür. Wong ve ark.n n [14] çal flmas nda tip I en s k görülen (%53) enfeksiyon türüdür. Baflka bir çal flmada en s k izole edilen mikroorganizmalar streptokok ve enterobakterlerdir. [11] Olgular m zda en s k enterobakter ve stafilokok grubu mikroorganizmalar izole edildi. Befl hastada tip I NF, dört hastada tip II NF görüldü. Literatürden farkl olarak, üç hastan n kültüründe asinetobakter türüne ait bakteriler izole edildi. Hastalar n tan dan önce genifl spektrumlu antibiyotikler kullanmalar klinik tabloyu de ifltirebilir. Bu flekilde antibiyotik kullan m bakteri miktar n azalt r, ancak kesin bir tedavi sa lamaz. Altta yatan patolojinin ciddiyeti antibiyotik tedavisiyle gizlenebilir. [13] Ülsere yaralar nedeniyle rastgele antibiyotik kullan m ndan dolay NF tan s n n maskelendi i, septik flok geliflmifl ve çoklu organ yetmezli ine girmifl hastalar bildirilmifltir. [3,20] Hastalar m z n dokuzunda NF tan s konmadan önce antibiyotik kullan - m öyküsü vard. Ancak, bu durum tan koymam z etkilemedi. Genifl cerrahi insizyonlarla tutulan tüm dokulara erken debridman yap lmas tedavinin temel tafl d r. [11] Hastalar m za acil olarak debridman yap ld ve s k yap lan kontrollerde gerekli görülen olgularda debridman (ort. 5 kez; da l m 2-21) tekrarland. fiiddetli enfeksiyon görülen 11 hastada dizüstü, üçünde dizalt amputasyon; ikisinde de kalça dezartikülasyonu uyguland. Dizüstü amputasyon uygulanm fl olan hastalar n ikisine ise seviye yükseltilerek kalça dezartikülasyonu yap lmas gerekti. Septik flok geliflen ve daha sonra çoklu organ yetmezli ine giren hastalar cerrahi sonras nda yo un bak m ünitelerinde izlendi. Kültür sonuçlar beklenmeden damar yoluyla genifl spektrumlu kombine antibiyotik tedavisine baflland. Majeski ve Alexander [21] beslenme deste inin, cerrahi debridman ve antibiyotik tedavisi kadar önemli oldu unu belirtmifllerdir. Hiperbarik oksijen tedavisi önerilmiflse de etkisi tart flmal d r. [1] Son y llarda önerilen bir di er tedavi yöntemi de intravenöz immünglobulin uygulamas d r. [22] Ancak, her iki yöntem konusunda da bir deneyimimiz bulunmamaktad r. Diyabetik ayaklardaki yaralardan geliflen NF, hayati tehlike tafl yan fliddetli bir enfeksiyondur. Ekstremitesinde aç klanamayan a r s olan bir hastada öncelikle NF tan s ndan flüphelenilmelidir. Erken dönemde, acil servis hekimleri ve genç ortopedi ekipleri taraf ndan selülit ve apse gibi hastal klarla kar flabilece inden tan nmayabilir. Bu nedenle, uzman ve deneyimli hekimlere dan fl lmas ve hastalar n birlikte de erlendirilmesi gerekir. Tan ve tedavide mutlaka anestezi-reanimasyon ve enfeksiyon hastal klar uzmanlar n n da görüflü al nmal d r. Tedavide acil cerrahi flartt r. Dikkatli ve titiz bir yaklafl ma ra men, proksimal yerleflimli hastalarda ölüm riskinin oldukça yüksek oldu unun hekim ve hasta yak nlar nca bilinmesi gerekir. Kaynaklar 1. Green RJ, Dafoe DC, Raffin TA. Necrotizing fasciitis. Chest 1996;110:219-29. 2. Stone HH, Martin JD Jr. Synergistic necrotizing cellulitis. Ann Surg 1972;175:702-11. 3. Tang WM, Ho PL, Fung KK, Yuen KY, Leong JC. Necrotising fasciitis of a limb. J Bone Joint Surg [Br] 2001; 83:709-14. 4. Burge TS. Necrotizing fasciitis-the hazards of delay. J R Soc Med 1995;88:342P-343P. 5. Gonzalez MH. Necrotizing fasciitis and gangrene of the upper extremity. Hand Clin 1998;14:635-45. 6. Lombardi CM, Silver LM, Lau KK, Silhanek AD, Connolly FG. Necrotizing fasciitis in the lower extremity: a review and case presentation. J Foot Ankle Surg 2000;39:244-8. 7. Wall DB, de Vi rgilio C, Black S, Klein SR. Objective criteria

Demira ve ark. Bacakta diyabetik yaralara ba l nekrozitan fasiit 199 may assist in distinguishing necrotizing fasciitis from nonnecrotizing soft tissue infection. Am J Surg 2000;179:17-21. 8. Francis KR, Lamaute HR, Davis JM, Pizzi WF. Implications of risk factors in necrotizing fasciitis. Am Surg 1993;59:304-8. 9. Lille ST, Sato TT, Engrav LH, Foy H, Jurkovich GJ. Necrotizing soft tissue infections: obstacles in diagnosis. J Am Coll Surg 1996;182:7-11. 10. Robertson HD, Polk HC Jr. The mechanism of infection in patients with diabetes mellitus: a review of leukocyte malfunction. Surgery 1974;75:123-8. 11. Elliott D, Kufera JA, Myers RA. The microbiology of necrotizing soft tissue infections. Am J Surg 2000;179:361-6. 12. Wilkerson R, Paull W, Coville FV. Necrotizing fasciitis. Review of the literature and case report. Clin Orthop 1987; (216):187-92. 13. Koehn GG. Necrotizing fasciitis. Arch Dermatol 1978;114: 581-3. 14. Wong CH, Chang HC, Pasupathy S, Khin LW, Tan JL, Low CO. Necrotizing fasciitis: clinical presentation, microbiology, and determinants of mortality. J Bone Joint Surg [Am] 2003;85:1454-60. 15. Weiss KA, Laverdiere M. Group A Streptococcus invasive infections: a review. Can J Surg 1997;40:18-25. 16. Simonart T, Simonart JM, Derdelinckx I, De Dobbeleer G, Verleysen A, Verraes S, et al. Value of standard laboratory tests for the early recognition of group A beta-hemolytic streptococcal necrotizing fasciitis. Clin Infect Dis 2001;32:E9-12. 17. Stamenkovic I, Lew PD. Early recognition of potentially fatal necrotizing fasciitis. The use of frozen-section biopsy. N Engl J Med 1984;310:1689-93. 18. Haywood CT, McGeer A, Low DE. Clinical experience with 20 cases of group A streptococcus necrotizing fasciitis and myonecrosis: 1995 to 1997. Plast Reconstr Surg 1999;103: 1567-73. 19. Krol JR, Kwee KW, Thijs LG. Rapidly progressive septic shock, associated with necrotizing fasciitis. Intensive Care Med 1982;8:235-7. 20. Fontes RA Jr, Ogilvie CM, Miclau T. Necrotizing soft-tissue infections. J Am Acad Orthop Surg 2000;8:151-8. 21. Majeski JA, Alexander JW. Early diagnosis, nutritional support, and immediate extensive debridement improve survival in necrotizing fasciitis. Am J Surg 1983;145:784-7. 22. File TM. Necrotizing soft tissue infections. Curr Infect Dis Rep 2003;5:407-15.