.Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri. Sempozyum Dizisi No: 56 Nisan 2007; s Prof. Dr.

Transkript

1 .Ü. Cerrahpafla T p Fakültesi Sürekli T p E itimi Etkinlikleri KRON K VENÖZ YETERS ZL K Sempozyum Dizisi No: 56 Nisan 2007; s Telenjiektazi ve Retiküler Ven Tedavisi; Skleroterapi, Transkutan Radyofrekans ve Lazer Prof. Dr. Hasan Tüzün Telenjiektazi ismi ilk defa 1807 de Von Graf taraf ndan ciltte görülen bir damar için kullan lm flt r. Bu damar çap mm aras nda de iflebilir ve bir venin, kapillerin veya arteriolün genifllemesi sonucu ortaya ç kabilir. Kapiller halkan n arteriol taraf ndan kayna n alan telenjiektaziler parlak k rm z küçük yap lar olup cilt yüzeyinden yukar kabarmaz. Kapiller halkan n venöz taraf ndan geliflen telenjiektaziler ise ciltten kabar k mavimsi renkte daha genifl yap lard r. Kapiller halkadan geliflen telenjiektaziler ise önce k rm z renkte olup daha sonra artan hidrostatik bas nçla mavimsi bir renk al rlar. S n flama Klinikte görüntülerine göre telenjiektazileri dört gruba ay rmak mümkündür (fiekil 1). A. basit çizgi halinde olanlar B. dallanma gösterenler C. y ld z veya örümcek fleklinde olanlar D. papuler, noktavi olanlar. Yap lan bir çal flmada telenjiektazilerin ço unun retiküler (yan dal) venlere ba land gösterilmifltir. Çok az bir grubu ise yüzeyel veya derin venöz sistemle ba lant kurmaktad r. 115

2 Hasan Tüzün fiekil 1. Telenjiektazi klinik görüntüleri. Telenjiektazilerin oluflmas ana venlerde oldu u gibi venöz hipertansiyona ba lanmaktad r. Son zamanlarda lökositlerin kapakç klar bozdu u ve bunun sonucu venöz hipertansiyon oldu u belirtilmektedir. Kad nlar n bacaklar nda bafll ca iki tip telenjiektazi görülür. Uylu un iç yüzünde k rm z veya mavi çizgisel olanlar ve uylu un d fl yüzünde dallanan motif gösterenler. Uylu un iç yüzünde görülenler bacak bacak üstüne atma durumunda oluflan bas nca ba l cilt alt ya dokusunun atrofisine ba lan r. Retiküler venlerin oluflmas nda çok çeflitli nedenden söz edilebilir. Bunlardan bafll calar : 1. Genetik/konjenital faktörler 116

3 Telenjiektazi ve Retiküler Ven Tedavisi; Skleroterapi, Transkutan Radyofrekans ve Lazer 2. Kollajen vasküler hastal klar 3. Hormonal faktörler (hamilelik, östrojen tedavisi, topikal kortizonlu kremler) 4. Travma, enfeksiyon, radyodermit gibi fiziksel faktörler. Bu telenjiektazilerin skleroterapi ile tedavisine bafllamadan önce iyi bir anamnez al nmal ve etrafl bir fizik muayene yap lmal d r. Hastalar CEAP s - n flamas na göre klasifiye edilmelidir. Hastalara perküsyon, Trendelenburg testleri yap lmal d r. Bu hastalarda mutlaka renkli doppler ile yüzeyel ve derin ven fonksiyonlar gözden geçirilmelidir. Skleroterapinin amac damar içine yabanc bir madde enjekte ederek damar duvar nda tahribat oluflturup damar n kapanmas n sa lamakt r. Bu ifllem telenjiektazilere uyguland zaman mikroskleroterapi olarak isimlendirilir. Endotelial hasar oluflturup endofibrozis sa land nda damar kapanm fl olacakt r (fiekil 2). Skleroterapi ajanlar deterjanlar, ozmotik ve kimyasal etkililer olmak üzere üç gruba ayr l r. fiekil 2. Sklerokerapi uygulamas. 117

4 Hasan Tüzün Deterjanlar içinde en s k kulan lanlar polidocanol, sodyum tetradecyl sulfat t r. Hücre duvar lipidleri ile etkileflerek endotel hasar yaparlar. Ozmotik solusyonlar n bafl nda dekstroz %66 ve %20 lik sodyum klorür gelir. Sklerozan maddeler bugün köpürtülerek kullan lmaktad r. Köpük halinde ajan çok az kanla kar flt için seyrelme sorunu yoktur. Ancak yap lan damar çok genifl ise köpü ün etkisi daha ziyade üst duvarda olacakt r. Bu nedenle ilave manevralarla köpü ün bütün damara etkilemesine çal fl l r. Skleroterapi yan etkileri: 1. Skleroterapi sonras hiperpigmentasyon 2. fllem sonras damar yerinde k zar kl k 3. Lokal ürtiker 4. Bask l pansuman flaster yerinde bül oluflumu 5. Cilt nekrozlar 6. Arter injeksiyonu ve ilgili sahada nekrozlar 7. Allerjik reaksiyonlar 8. Yüzeyel tromboflebit 9. Sinir hasar ve parestezi 10. Hava embolisi(özellikle köpük tedavisinde) 11. Skotom (köpük tedavisinde) Skleroterapi Kontrendikasyonlar : 1. Hamilelik 2. Hareket kabiliyetinde k s tl l k 3. Derin ven trombozu anamnezi bulunmas 4. Allerjik reaksiyonlar 5. Hormon ve Tamoxifen kullananlarda Skleroterapi tekni i fllem ile ilgili onam al nd ktan sonra bacaklar n fotograf çekilir. Örümcek venlerin skleroterapisi kifli yatar pozisyonda yap l r. Cilt alkol ile silinir

5 Telenjiektazi ve Retiküler Ven Tedavisi; Skleroterapi, Transkutan Radyofrekans ve Lazer 30 gauge i ne ile cilt ve daha sonra uzunlamas na seyrettikten sonra vene girilir. ne ucunun ven içine girdi i pistondaki dirençten anlafl labilir. Ajan n damar içine verilmesine çal fl l r. Ortalama 0.5 ml ajan enjekte edilir. Veni cilt alt nda daha rahat görebilmek için Venlite denilen yanlardan cilt alt n ayd nlatarak venleri ortaya ç karan cihazlar ifllemi kolaylaflt r rlar. fllemden sonra ortalama 2-3 gün bas nçl çoraplar giydirilir. Telenjiektazileirin yok edilmesinde Laser den de faydalan l r. Tercih edilen Laserler nm dalga boyunda olmal d r. Laser d fl nda yüksek yo unlukta fl k ç karan chazlar (PhotoDerm) veya radyofrekans dalgalar ile termokoagülasyon sa lanabilir. KAYNAKLAR 1. Goldman MP, Bergan JJ, Guex JJ., editors: Sclerotherapy. Treatment of Varicose and Telangiectatic Leg Veins. China, 2007, Mosby Elsevier 119