HASTALARIN HASTA GÜVENLİĞİ KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ Yük.Hemş.Vildan TANIL Yük.Hemş.Fatma COŞAR BAYKAL Uzm.Hemş.Münevver SARSILMAZ Öğr. Gör. Müjgan SOLAK KABATAŞ Prof. Dr. Meryem YAVUZ 1
HASTA GÜVENLİĞİ Sağlık hizmetine bağlı hataların önlenmesi Sağlık hizmetine bağlı hataların neden olduğu hasta hasarlarının ortadan kaldırılması veya azaltılmasını AMAÇLAMAKTADIR. National Patient Safety Foundation, July 2003, www.npsf.org/ 2
HASTA GÜVENLİĞİ Amerika da yılda 44.000-98.000 kişinin tıbbı hatalara bağlı öldüğü belirtilene kadar da olağan karşılanmıştır 3
HASTA GÜVENLİĞİ Benzer çalışmalar; ABD İngiltere Avusturya Çalışmalar sonrası; HASTA GÜVENLİĞİ uygulamaları başlamıştır. 4
ARAŞTIRMANIN AMACI Bu Çalışma Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde yatan hastaların hasta güvenliği konusundaki görüşlerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. 5
ARAŞTIRMA MATERYAL VE YÖNTEMİ Bu araştırma tanımlayıcı nitelikte bir araştırmadır. 6
ARAŞTIRMANIN EVRENİ Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinin yataklı birimlerinde yatan araştırma kriterlerine uygun hasta grubu oluşturmuştur. 7
ARAŞTIRMANIN ÖRNEKLEMİ 18 Mart 2015 tarihinde E.ÜT.F. Eğitim ve Araştırma Hastanesinin servislerinde yatan, Araştırmaya katılmayı kabul eden 18 yaş ve üstü, Bilinci açık ve oryantasyonu yerinde olan, İletişim sorunu olmayan 540 hasta araştırma kapsamına alınmıştır. 8
ARAŞTIRMA SINIRLILIKLARI Araştırmaya katılmayı kabul etmeyen, İletişim sorunu olan, Çocuk hastalar, Psikiyatri servisi, yoğun bakım üniteleri, poliklinikler, günübirlik hastalar araştırma kapsamı dışında tutulmuştur. 9
ARAŞTIRMA MATERYAL VE YÖNTEMİ Araştırmanın Veri Toplama Aracı (Soru Formu) Verilerin toplanmasında, araştırmacılar tarafından literatür bilgileri doğrultusunda hazırlanan Soru Formu kullanılmıştır. 10
ARAŞTIRMA MATERYAL VE YÖNTEMİ Soru formunda hastanın Yaşı Cinsiyeti Medeni Durumu Mesleği Hasta Güvenliği İle İlgili Sorular Olmak Üzere TOPLAM 32 SORU bulunmaktadır. 11
ARAŞTIRMA MATERYAL VE YÖNTEMİ Veri toplama aracı (soru formu) araştırmanın örneklemini oluşturacak bireylere araştırmacılar tarafından BİRE BİR GÖRÜŞME TEKNİĞİ ile uygulanmıştır. 12
ARAŞTIRMA MATERYAL VE YÖNTEMİ Veriler, 18 Mart 2015 tarihinde hastanede yatan tüm hastalardan günübirlik prevelans çalışması ile toplanmıştır. 13
VERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Verilerin değerlendirilmesinde, frekans, yüzde, aritmetik ortalama ve Ki-kare testi kullanılmıştır. 14
KLİNİK SAYI YÜZDE NÖROLOJİ 22 4,1 DERMATOLOJİ 27 5 ÜROLOJİ 32 5,9 GÖZ 22 4,1 KBB 29 5,4 ORTOPEDİ 49 9,1 DAHİLİYE 68 12,6 PLASTİK CERRAHİ 10 1,9 ORGAN NAKLİ 11 2 GENEL CERRAHİ 44 8,1 KADIN DOĞUM 43 8 KARDİYOLOJİ 14 2,6 GÖĞÜS CERRAHİSİ 8 1,5 KALP-DAMAR CERRAHİ 30 5,6 ERİŞKİN ONKOLOJİ 11 2 BEYİN CERRAHİSİ 15 2,8 GÖĞÜS HASTALIKLARI 25 4,6 GASTRO 20 3,7 FİZİK TEDAVİ 32 5,9 TÜP BEBEK 6 1,1 ENFEKSİYON HASTALIKLARI 22 4,1 TOTAL 540 100 15
CİNSİYET % 50,4 % 49,6 ERKEK KADIN 16
180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 BULGULAR VE TARTIŞMA: YAŞ GRUBU 171 167 120 82 % 32 % 31 % 22 % 15 18-32 33-47 48-62 63 ve üstü SAYI YÜZDE 17
BİRİM % 55 % 45 DAHİLİYE CERRAHİ 18
EĞİTİM DURUMU SAYI YÜZDE Okur Yazar değil 22 4 İlkokul 211 39 Ortaokul 91 16,9 Lise 138 25,6 Yüksekokul - Fakülte 78 14,5 Total 540 100,0 19
REFAKATÇİ % 21,5 % 78,5 var yok 20
DAHA ÖNCE HASTANEYE YATTINIZ MI? % 26,9 % 73,1 Evet Hayır 21
HASTANEYE YATTIĞINIZDA KOL BİLEKLİĞİ TAKILDI MI? % 3,9 Evet Hayır % 96,1 22
TEDAVİ ÖNCESİ KOL BİLEKLİĞİNİZE BAKILDI MI? 350 323 300 250 200 150 100 50 0 108 % 59,8 50 59 % 20 % 9,3 % 10,9 Evet Hayır Ara sıra Bilmiyorum 23
SİZDEN HANGİ DOKTORUN SORUMLU OLDUĞUNU BİLİYOR MUSUNUZ? % 11,9 % 88,1 Evet Hayır 24
SİZDEN HANGİ HEMŞİRENİN SORUMLU OLDUĞUNU BİLİYOR MUSUZ? % 45,6 % 54,4 Evet Hayır 25
SİZCE BU HASTANEDE HASTA GÜVENLİĞİ AÇISINDAN YETERLİ ÖNLEM ALINIYOR MU? % 19,1 % 3 % 78 Evet Hayır Diğer 26
TEDAVİ VE TETKİK HAKKINDA BİLGİ VERİLDİ Mİ? 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 422 % 78,1 55 57 % 10,2 % 10,6 6 %1,1 Evet Hayır Bazen Bilmiyorum 27
BU BİLGİLER KİM TARAFINDAN VERİLDİ? 300 280 250 200 150 100 50 0 98 91 %51,9 %18,1 5 %0,9 %16,9 4% 0,7 Hemsire Doktor Personel Hemşire-Dr Diğer 28
BU HASTANEDE HİÇ DÜŞME OLAYI YAŞADINIZ MI? % 4,3 (n=23) Evet Hayır % 95,7(n=517) 29
YER TEMİZLİĞİ YAPILDIĞINDA UYARI İŞARETLERİNE DİKKAT EDİYOR MUSUNUZ? % 25,7 Evet Hayır %74,3 30
YÜRÜME ALANINI ZORLAŞTIRAN FİZİKSEL ENGELLER VAR MI? % 13,1 Evet Hayır % 86,9 31
HASTALARIN SAĞLIK PERSONELİ İLETİŞİMDEN MEMNUN OLMA DURUMLARI 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 %94,8 %93,1 %92,4 %5,2 %6,9 %7,6 DOKTOR HEMŞİRE YARDIMCI PERSONEL MEMNUN MEMNUN DEĞİL 32
HASTALARIN TIBBİ HATALARDAN KENDİLERİNİ KORUYABİLME DURUMU % 37,2 % 16,9 % 45,9 Büyük oranda koruyabilir Biraz koruyabilir Koruyamaz 33
HASTALAR TIBBİ HATALARDAN KORUNMAK İÇİN KENDİ BİLGİLERİNE NE KADAR GÜVENİYOR 50 % 49,6 40 30 20 10 0 % 24,1 % 26,3 Çok güvenirim Biraz güvenirim Güvenmem Çok güvenirim Biraz güvenirim Güvenmem 34
KENDİNİZİ BU HASTANEDE GÜVENDE HİSSEDİYOR MUSUNUZ? % 4,8 Evet Hayır % 95,2 35
KENDİNİZİ BU KLİNİKTE GÜVENDE HİSSEDİYOR MUSUNUZ? % 5,4 evet hayır % 94,6 36
TIBBİ HATALARI ÖNLEMEDE HASTALARIN DA SORUMLULUĞU VAR MIDIR? 50 40 30 20 10 0 % 45,7 Evet % 27,4 Hayır % 26,9 Bilmiyorum 37
SİZ YA DA YAKININIZ TIBBİ HATA UYGULAMASI İLE KARŞILAŞTINIZ MI? 500 400 441 300 200 100 0 46 % 8,5 Evet Hayır % 81,7 53 % 9,8 Bilmiyorum 38
UYGULANAN TIBBİ HATA NEYDİ? 35 30 25 20 15 10 5 0 % 19,6 9 % 8,7 4 % 34,8 16 % 15,2 % 15,2 7 7 % 6,5 3 39
SİZ VEYA AİLENİZDEN BİRİ YAŞADIĞINIZ TİBBİ HATANIN SONUCUNDA NE TÜR ZARAR GÖRDÜNÜZ? 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 % 26,7 12 % 15,6 7 % 8,9 % 8,9 4 4 18 %40 SAYI V.YÜZDE Fiziksel Sorunlar Psikolojik Sorunlar İşe ya da Okula Gidememe Sakatlık Diğer 40
HASTA GÜVENLİĞİ AÇISINDAN YETERLİ ÖNLEM ALINIYOR MU? (BİRİMLERE GÖRE) BİRİM EVET Sayı % HAYIR Sayı % DİĞER Sayı % TOPLAM Sayı % DAHİLİ 188 44,7 52 50,5 1 6,3 241 100,0 CERRAHİ 233 55,3 51 49,5 15 5,0 299 100,0 TOPLAM 421 100,0 103 100,0 16 3,0 540 100,0 41
TİBBİ HATALARI ÖNLEMEDE HASTALARIN SORUMLULUĞU VAR MI? (BİRİMLERE GÖRE) BİRİM EVET HAYIR BİLMİYORUM TOPLAM Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % DAHİLİ 88 35,6 88 59,5 65 44,8 241 100,0 CERRAHİ 159 64,4 60 40,5 80 55,2 299 100,0 TOPLAM 247 100,0 148 100,0 145 100,0 540 100,0 42
SONUÇ VE ÖNERİLER Daha önce hastaneye yatmış Eğitim düzeyi yüksek Hastaneye daha sık yatan Kronik hastalığı olan hastaların 43
SONUÇ VE ÖNERİLER Hastaneyi tanıma Yapılan işlemlerin farkına varma Uygulamalardan haberdar olma Tıbbı hatalardan kendini koruma sorumluğu taşıma Kimlik doğrulama 44
SONUÇ VE ÖNERİLER FARKINDALIK DÜZEYLERİNİN DİĞER HASTALARA GÖRE DAHA YÜKSEK OLDUĞU SAPTANMIŞTIR. 45
SONUÇ VE ÖNERİLER Hasta güvenliğinde; Hasta ve yakınlarını fiziksel ve psikolojik olarak olumlu etkileyecek bir ortam oluşturulması Basit hataların hastaya zarar verecek şekilde ortaya çıkmasının engellenmesi 46
SONUÇ VE ÖNERİLER Hataların hastaya ulaşmadan belirlenmesi Raporlanabilmesi Hatanın düzeltilmesini sağlayacak önlemler alınabilmesi ÖNERİLMEKTEDİR.. 47
SONUÇ VE ÖNERİLER Hasta güvenliği kültürü, hataların önlenmesi ve düzeltilmesi için en önemli faktörlerden biridir. Bu nedenle hastalara güvenlik algısı ile ilgili daha çok çalışma yapılması önerilmektedir. 48
KAZALAR TEMENNİ EDEREK DEĞİL TEDBİR ALARAK ÖNLENİR 49
TEŞEKKÜR EDERİM 50
51