PSİKODERMATOLOJİDE KULLANILAN ÖLÇEKLER A)Sağlıkta Kullanılan Başlıca Yaşam Kalitesi Ölçekleri B)Psikodermatolojide Sık Kullanılan Psikometrik Testler C)Dermatolojide Sık Kullanılan Yaşam Kalitesi Ölçekleri D)Belirli Cilt Hastalıklarına Özgü Ölçekler Psk. Kübra ASLAN
Psikolojik bildirim ölçekleri klinik çalışmaları yürütebilmeye yardımcı olur. Kişinin kendi kendini değerlendirdiği ve başkaları tarafından değerlendirilen formları vardır. Kullanım alanı: Klinik araştırmalar yapabilmek Klinik değerlendirme çalışmaları yapabilmek Hastanın gereksinimlerine yanıt verebilme Süreci denetleme ve tedavinin etkinliğini değerlendirmek için kullanılır
Sağlıkta Kullanılan Başlıca Yaşam Kalitesi Ölçekleri Ölçek Tanım Kullanıldığı Hastalıklar Hastalık Etki Profili (Sickness Impact Profile, SIP) Kısa Form 36 ( Short Form 36, SF 36 ) Genel Sağlık Anketi (General Health Quest., GHQ) Nottingham Sağlık Profili (Nottingham Healt Profile, NHP) Hastanın Oluşturduğu İndex ( Patient Generated Index) Hastalıkların yaşam kalitesine etkilerini araştırmaktadır. Klinikte ve pratikte hastalıkların etkilerini ve getirilerini araştırmaktadır. Teşhis edilebilen psikiyatrik bozukluklarla ilgili bir ankettir. Medikal ve sosyal müdahalelerin sağlık üzerinde etkilerini araştırmaktadır. Hastanın hastalığının hangi etkilerinin onun için en önemli olduğunu maddeliği ölçektir. Psöriasis Atopik dermatit Akne Psöriasis, Akne, Ürtiker Egzema Akne, Psöriasis Şarap lekesi malformasyonları Ürtiker, Atopik dermatit, Bacak ülseri, Behcet Atopik Dermatit
Psikodermatolojide Sık Kullanılan Psikometrik Testler Test SCL- 90- R (Symptoms Checklist) Tanım 90 soruluk bir skala ile somatizasyon, kompulsiyon, sosyal etkileşimde güvensizlik, agresyon, fobi, paranoid düşünce, psikoz, anksiyete ve depresyon yatkınlığı puanlanır. BDI (Beck Depression Inventory) 30 yıldır depresyon şiddetini anlayabilmede kullanılan bir envanterdir. 21 maddeden oluşur ve 0-63 arası puanlama yapılır. General Depression Scale (ADS) Genel depresif tutum ölçümü 20 madde ile yapılır. Stress Coping Questionnaire (SVF 120) Kişilerin stres altında başvurdukları baş etme stratejilerini pozitif ve negatif olanlar olarak kategorize ederek değerlendiren bir ölçektir.
Psikodermatolojide Sık Kullanılan Psikometrik Testler Test Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS- D) Giessen test (GT) Freiburg Personality Inventory (FPI- R) Hamilton Depression Scale Hamilton Anksiyete Ölçeği / Hamilton Anxiety Scale Tanım Somatizasyon, anksiyete ve depresyonun derecelendirilmesinde kullanılır. Kişinin kendini değerlendirdiği kendilik imajı (selfimage) ve başkaları tarafından görülen (real image) karşılaştırılır. **Terapötik başarının kontrolü için uygun bir test olduğu belirtilmiştir. Kişinin yaşam memnuniyeti, sosyal oryantasyonu, performans oryantasyonu, agresyonu, gerginliği, fiziksel şikayetleri, engellenmeleri, kolayca uyarılma niteliği, sağlık konusunda endişeleri, duygusallığı ve dışa dönüklülüğü incelenir Tanılanmış depresyonun şiddetinin klinisyen tarafından değerlendirildiği/ puanlandığı bir skaladır.17 soruluktur. **Psoriasiste kullanılmıştır.
Psikodermatolojide Sık Kullanılan Psikometrik Testler Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ( RBSÖ) 10 sorudan oluşan özdeğerlendirme ölçeğidir. Liebowitz Sosyal Kaygı Ölçeği ( LSKÖ) Çeşitli sosyal ortamlarda ortaya çıkan kaygı ve kaçınma davranışının şiddetini inceler. Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği (SGKÖ) Bireylerin sosyal görünüş kaygılarını ölçmek amacıyla Hart ve arkadaşları (2008) tarafından geliştirilmiştir. Psychosocial Adjustment of Ilness Scale Tüm hastalara/hastalıklarla kullanılabilir olmakla birlikte dermatolojik çerçevede klinikte alopesi areatada kullanılmıştır.
Dermatolojide Sık Kullanılan Yaşam Kalitesi Ölçekleri Ölçek Tanım Kullanıldığı Hastalıklar Dermatoloji yaşam kalitesi indeksi (DYKÖ)/ Dermatology Life Quality Index) / TR Semptomlar, hastanın hissettikleri, günlük aktivite ve tedaviyi kapsayarak yaşam kalitesini değerlendirir. Akne, Ürtiker, Psöriasis, Atopik Dermatit, Vitiligo, Alopesi, Rozasea, Hiperhidroz Dermatology Quality of Life Scale Dermatolojik hastalıklarda semptomun şiddetini ölçmede kullanılır. Akne ve Psöriasis. Dermatology Specific Qality of Life Kişinin yaşamını fiziksel, sosyal ve emosyonel açıdan değerlendirmektedir. Akne UK Sickness Impact Profile Uyku ve rahatlama, beslenme, hobiler, boş zaman değerlendirme, gibi 12 alt kategoride değerlendirir. Psöriasis, Atopik Dermatit, Akne
Dermatolojide Sık Kullanılan Yaşam Kalitesi Ölçekleri Ölçek Tanım Kullanıldığı Hastalıklar Bother Assesment of Skin Condition Scale Deri hastalıklarına bağlı sıkıntıyı değerlendirmekte kullanılır. Hirsutizm Skindex/ Deri İndeksi Leisure Questionnaire Farklı deri hastalıklarından etkilenim açısından karşılaştırma yapmak veya hastada deri hastalığına bağlı ortaya çıkan değişiklikleri ölçmek için kullanılır. Hastaların hastalıktan son 3 ay içindeki etkilenimini ölçmek için kullanılır. Akne, Psöriasis, Vitiligo, Atopik Dermatit, Liken Plan Akne, Atopik dermatit Validation of a Quality of Life Measurement for Dermatology Yetişkinlerde kronik dermatolojik hastalıkların etkisini değerlendirmede kullanılır. Kronik Dermatit
Dermatolojide Sık Kullanılan Yaşam Kalitesi Ölçekleri Ölçek Tanım Kullanıldığı Hastalıklar Children Dermatology Life Quality Index Infant Dermatology Life Quality Index Adjustment of Chronic Skin Disorders 4-16 yaş arası çocuklarda cevabın çocuğa ait olduğu indeks. 4 yaşından küçük çocuklar için geliştirilmiş indekstir. Ebeveynler yanıtlar. Kronik deri hastalığına adapte olmaktaki sorunları tespit etmek amacıyla kullanılır. Lokalize Skloroderma Psöriasis ve Atopik dermatit Skin Satisfaction Quest. Kişinin cildine karşı algısı ve cildine yönelik tutumunu psikolojik açıdan inceler.
Dermatolojide Sık Kullanılan Yaşam Kalitesi Ölçekleri Ölçek Tanım Kullanıldığı Hastalıklar Questionnaire on Experience with Skin Complaints ( QES) Hastalığa bağlı damgalanma hissini anlamak için kullanılır. Psöriasis, Atopik dermatit Freiburg Life Quality Assesment Tedavi ile oluşan stresi ve memnuniyeti ölçmede kullanılır. Psöriasis, Atopik dermatit
Belirli Cilt Hastalıklarına Özgü Ölçekler Psöriasis Akne Ekzema 1- Psöriasis İşlev Kaybı İndeksi (Psoriasis Disability Index), PDI 2- Psoriasis Index of Quality of Life, PSORIQoL 3- Impact of Psoriasis Quest.IPSQ 4- Psoriasis-Related stressor Scale, PRSS 5- Psoriasis Family Index 1- Akne Yetersizlik İndeksi ( Acne Disabiliy Index, ADI) 2- Cardiff Akne Yetersizlik İndeksi (Cardiff Acne Disability Index, CADI) 3- Aknenin Psikolojik ve Sosyal Etkilerinin Değerlendirilmesi ( Assesment of Psychological and Social Effects of Acne, APSEA) 4- Akne Yaşam Kalitesi Skalası (Acne Quality of Life Scale, AQOL) 5- Acne Specific Quality of Life Scale, Acne-QoL 1- Ekzema Yetersizlik İndeksi (Eczema Disability Index, EDI) 2- Atopik Dermatit Yetersizlik İndeksi ( Atopic Dermatitis Disability Index, ADDI) 3- Atopik Dermatit Yaşam Kalite İndeksi (Quality of Life Index For Atopic Dermatitis, QoLIAD) 4- Dermatitis Family Impact Questionnaire.
Belirli Cilt Hastalıklarına Özgü Ölçekler Ürtiker Pruritus Alopesi 1- Kronik Ürtiker Yaşam Kalitesi Anketi (Choronic Urticaria Quality of Life Quest.) 1- Itchy Quality of Life 2- Itching Questionnare 1- Women s Androgenetic Alopesia Quality of Life Questionnaire Saç Hastalıkları 1- Scalpdex 2- Hairdex Diğerleri 1- Allergic Rhinitis LQ 2- Leg Ulcer Questionnaire 3- Melasma Quality of Life 4- MM Module
TEŞEKKÜRLER