Yeni Mezunun İş Rehberi



Benzer belgeler

GÜZ DANIŞMANLIK'ı sizlerle tanıştırmak ve faaliyetlerini sizlerle paylaşmaktan onur duyuyorum.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK POLİTİKASI. Sürdürülebilirlik vizyonumuz

YÖNETİCİ GELİŞTİRME PLUS. Programın Amacı: Yönetici Geliştirme Eğitimi. Yönetici Geliştirme Uzmanlığı Eğitim Konu Başlıkları. Kariyerinize Katkıları

AJANDA HAKKIMIZDA EĞİTİMLERİMİZ. Biz Kimiz? Vizyonumuz Misyonumuz Değerlerimiz. Eğitim Bölümlerimiz Eğitim İçeriklerimiz

Eğitim sektöründe eleman ihtiyacı arttı

Karabük Üniversitesi / İşletme Fakültesi. Merakınızın peşinden gidin: Benim özel bir yeteneğim yok. Yalnızca tutkulu bir meraklıyım.

MİSYON, VİZYON VE DEĞERLER

Türkiye deki yenilikçi okulları belirlemek, buluşturmak ve desteklemek için yeni bir program...

HİZMETLERİMİZ HAKKINDA

Duygusal ve sosyal becerilere sahip Genç profesyoneller

Zirve Takvimi

Eleman Yetiştirmenin Maliyeti Eleman Kaybetmenin Maliyeti.

E.G.O. Grubu Kurumsal İlkeleri

Sektörel bakış açısı ve yenilikçi teknolojilerle GELECEĞİ KEŞFET!

CREALUS Eğitim ve Danışmanlık Kurumsal Eğitim Kataloğu 2014

Bankacılık Programı na katıl.

İnteraktif Pazarlama Stratejimiz.

1995 TEN BUGÜNE STRATEJİK ORTAĞINIZ

Tüm Kurumsal İşlerinizde Profesyonel Çözümler

KOÇLUK NEDİR? İNCİ TOKATLIOĞLU Profesyonel Koç-Uzman Eğitimci

BİLGİ İşletme

İŞLETME VE YÖNETİM BİLİMLERİ FAKÜLTESİ GİRİŞİMCİLİK BÖLÜMÜ

KURUM İÇİ YER. HP de Kurum İçi Yer Değiştirme Felsefesi & Stratejimiz

İleriye doğru açık bir yol

Makine Mühendisliği Bölümü

KAIZEN AKADEMİ EĞİTİM KATALOĞU

Kurumsal Eğitim Kataloğu

Gelecekte hangi mesleklerin yıldızı parlayacak?

MALİTÜRK DENETİM VE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

İŞLETME FAKÜLTESİ TARİHÇEMİZ

Şirket Tanıtım Sunumu. FOG Kurumsal Hizmetler

İŞLETME FAKÜLTESİ İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ (UOLP) EKONOMİ İŞLETME (UOLP) İSTANBULTEKNİKÜNİVERSİTESİ

KİŞİSEL "GÜÇ KİTABINIZ" Güçlenin!



Verimlilik İçin ETKİN BİLGİ YÖNETİMİ. EXCEL de Pivot Tablo Tıkla ve Analiz Et!

Öz geçmiş, insanın hayatını, kabiliyetini, yeteneğini, iş yapma gücü ve tecrübelerini ortaya koyan bir belgedir. Yani insanın o güne kadar elde

İŞLETME 2020 MANİFESTOSU AVRUPA DA İHTİYACIMIZ OLAN GELECEK

EĞİTİM VE SEMİNER KATALOĞU

We create chemistry. Kurumsal stratejimiz

İŞLETME FAKÜLTESİ İŞLETME MÜHENDİSLİĞİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ EKONOMİ İŞLETME (UOLP) İSTANBULTEKNİKÜNİVERSİTESİ.

Aslında, benim perakende sektöründeki kariyerim bir anlamda 12 yaşında sahibi olduğumuz süpemarkette yaz tatillerinde çalışmamla başladı.

Araştırmanızı nasıl alırsınız? Araştırma tasarımında yeni yaklaşımlar

e-mikro MBA Sertifika Programı Eğitim Fiyatları ve Bilgilendirme Broşürü 2014

GELECEK KARİYER ADIMINIZI BELİRLEMEK

MBA MBA. İslami Finans ve Ekonomi. Yüksek Lisans Programı (Tezsiz, Türkçe)

Doğal olarak dijital

Kurumsal Eğitimlerimiz

İSTANBUL AREL ÜNİVERSİTESİ AKADEMİK DEĞERLENDİRME VE KALİTE GELİŞTİRME ÇALIŞMA KOMİSYONU TOPLANTISI

Staj. 128 Ülke Liderlik Fırsatı den beri Dünyanın En Büyük Gençlik Organizasyonu Üye

2015 Eğitim Takvimi Biymed Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri

TÜBİSAD Bilişim Çözümleri Platformu

A.Kemal SARUHAN Elektronik ve Haberleşme Müh. Adayı

Teknoloji Şirketleri için Yönetim & Liderlik MasterClass Oturumları Kurgusu ve İçeriği.

Günümüzün karmaşık iş dünyasında yönününüzü kaybetmeyin!

Marmara Üniversitesi Kurumsal İletişim ve Marka Yönetimi Sertifika Programı Marmara University Corporate Communication & Brand Management Program

ETKİN YÖNETİM BECERİLERİ - FERDİN HOYİ 10 MART ÇARŞAMBA İNSAN ODAKLI YÖNETİM - FERDİN HOYİ 24 MART ÇARŞAMBA

MÜLAKAT BECERİLERİ. Hazırlayan: İK Uzm.Seda MUMLU

Tanıtım Kitapçığı. Gayrimenkul Sektörü Değişime Startkey Çatısı Altında Hazırlanıyor

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Tıp Eğitimi Anabilim Dalı Mezun Görüşleri Anketi

Rafine. 360 Hizmet Özünde tutku var. Hızlı Güçlü Sanatsal Yenilikçi. İşi bilen yapar! Farabians Strategy #araştır. Rafine Video #derinleş

Hangi Banka Kaç Eleman Alacak?

Yüz Yüze Projesi Sorumlusu Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi

Makul bütçelerle, maksimum verim sağlamak bizim işimiz değil, hobimiz.

Son 10 yıl içinde ortaya çıkan en popüler 20 meslek! - Genç Gelişim Kişisel Gelişim

Dünyanın en çok tercih edilen koçluk okulu CTI ın Co-Active Koçluk Programı 2016 Eğitim Takvimi İngilizce ve Türkçe Dil Seçenekleri

GEÇMİŞTEN BUGÜNE DOĞUŞ

* İnsan Kaynakları alanında çalışmak isteyen tüm Öğrenci ve Yeni Mezunlar,

SAP OEM PROGRAM ORTAKLIĞI REHBERİ. Türkiye nin ilk SAP OCP İş Ortağı MDS ap den OEM Programı Hakkında Bilmek İstedikleriniz...

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİ REHBERLİK VE KARİYER MERKEZİ (ÖRKAM) YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI BİRİNCİ DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ

MBA MBA. Stratejik Marka Yönetimi. Yüksek Lisans Programı (Tezsiz, Türkçe)

Stajyer Eğitim Programı (SEP)

Göller Bölgesi Aylık Hakemli Ekonomi ve Kültür Dergisi Ayrıntı/ 60

BİZ KİMİZ? ANADOLU PATENT

MÜLAKAT TEKNİKLERİ VE CV HAZIRLAMA

3. Global SATELLITE SHOW HALİÇ KONGRE MERKEZİ STK, Kurum ve Kuruluşlarımızın Değerli Başkan ve Temsilcileri,

HAKKIMIZDA. Üretim Planı. Misyon Vizyon. Showroom. Ülkeler. Standlar. İnovasyon

Firmanızın hedeflerine ulaşarak, gelişmesine ve kazancını arttırmasına katkıda bulunabilme fırsatını bana sağlarsanız çok memnun olurum.

Kadınlar Ne İster? Erkekler Ne Verir?

İşimizi aşımızı müşterimizi Sosyal Medyayla BÜYÜTÜYORUZ.

İhtiyaç ve Tutum Analizi Anketi. Sevgili Öğrenciler,

Alanya Ticaret ve Sanayi Odası (ALTSO) tarafından yürütülen bu projenin genel amacını şu konular oluşturmaktadır.

STRATEJİK SATINALMA METİN A. KANSU 30 MART SALI

Türkiye nin En Büyük Online Mağazacılık Sistemine Hoşgeldiniz

DOĞAN GRUBU İNSAN KAYNAKLARI POLİTİKASI

ULUSLARARASI FİNANS UZMANI

PERYÖN İNSAN YÖNETİMİ ÖDÜLLERİ FARK YARATAN İK PROJELERİ TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ

V IP. Professional Security Company

Perakende sektöründe insan yönetimi profesyonellerine özel. İK Sertifika Programı

Şirket Sunumu HAZIRLAYAN : FIRAT ÇAPKIN ŞUBAT 2015 / İSTANBUL

BU KADAR YÖNETİCİYİ NASIL BULURUM?

Şirketlerde Liderlik Araştırması Rapor Sunumu 12 Şubat 2015 İnsan Kaynakları Zirvesi. GfK 2015 Şirketlerde Liderlik Araştırması Şubat

MBA MBA. Bankacılık Yüksek Lisans Programı (Tezsiz, Türkçe)

VİZYON VİZYON VE DEĞERLER DEĞERLER

Kuruluşumuzun amacı, beklentileriniz doğrultusunda kaliteli hizmeti siz değerli müşterilerimize sorunsuz ve en uygun şekilde sunmaktır.

İNSAN KAYNAKLARI UZMANI (YÖNETİCİSİ)

ÖĞRENCİLERİMİZİN DİKKATİNE:

Referans Araştırması Formu

Transkript:

Yeni Mezunun İş Rehberi Genel Yayın Yönetmeni Didem Tekin Yazı İşleri Asuman Korugan Eda Çapa Görsel Koordinatör Alper Ergenekon Reklam Rezervasyon Yeliz Yamak Baykal mezunrezervasyon@yenibiris.com Ofset Hazırlık ve Baskı Grup Basım İthalat İhracat San. Tic. Ltd. Şti. İkitelli Marmara Sanayi Sitesi O Blok No:380 Küçükçekmece İstanbul Tel:0212 472 08 29 Faks:0212 472 08 30 www.grupbasim.com İşbu rehber ve rehberde yazılı bütün fotoğrafların, dizaynların, resimlerin ve fikri hak mülkiyet ve korumasına tabi olan her türlü olan eserin telif hakkı ile rehberde yer alan bütün bilgiler Yenibiriş İnsan Kaynakları Hizmetleri Danışmanlık ve Yayıncılık A.Ş. ye aittir. Bu rehberde yer alan eserler ve bilgilerden kaynak göstermek şartıya alıntı yapılabilir. Yenibiriş İnsan Kaynakları Hizmetleri Danışmanlık ve Yayıncılık A.Ş. İnönü Cad. No:40 Gümüşsuyu İstanbul editor@yenibiris.com ISSN 1308-5689

Değerli genç arkadaşlarım, Yıllar boyunca çalıştınız, okudunuz, sınavlara girdiniz ve geleceğinizi hazırlamaya çalıştınız. Emeklerinizin karşılığını almayı bekliyorsunuz. Asıl şimdi, yepyeni bir mücadele sizi bekliyor. Bu karmaşa içinde bir de global ekonomik kriz ve Türkiye ye yansımaları gibi belirsiz ve umut kırıcı bir ortamın içine düşeceksiniz. 1994 yılında devalüasyon sonucundaki ilk krizde iş hayatına adım atmış biri olarak size iyi haberlerim var! Krizler yeni mezun ve deneyimsiz çalışanlar için ciddi anlamda fırsatlar yaratır. Yeni mezunlar bu dönemde düşük maliyetleri sebebiyle tercih edilir. Pek çok işletme ekonominin iyi dönemlerinde eleman yetiştirmeye zaman ayıramazken, kriz dönemlerinde aldığı yeni mezunları yetiştirmeye zaman bulur. Sistemin içine üçüncü bir göz olarak giren gençlerin fikrine verilen değer artar ve onlar için organizasyonel gelişim imkanları doğar. Rehberimiz, iş hayatına hazırlanırken kullanabileceğiniz pratik araçları size sunuyor. Detaylı incelemeniz iş ve şirket arayışınızda fark yaratacaktır. Kısacası, gelecek artık geldi. Bugünün fırsatlarını kullanabilmek sizin elinizde. Her açıdan iş tatminine ulaşabileceğiniz mutlu bir iş hayatı diliyorum. Burçak Pak Yılmaz Yenibiris.com Genel Koordinatörü

Ahmet Zorlu Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı 11 Açılmamış kanatların büyüklüğü bilinemez Genç arkadaşlarımla biraraya geldiğimde onlara girişimcilik konusundaki deneyimlerimden yola çıkarak ışık tutmaya çalışırım. Bana göre girişimciliğin temelinde, hesaplanabilir risk almak, doğru zamanda doğru yerde olmak ve tabi ki çok çalışmak bulunuyor. Ancak yeterli değil. Her şeyden önce kendinize güveneceksiniz. Çok iyi araştıracak, ufkunuzu geniş tutacaksınız. Birbirine benzer pek çok ürün ve hizmetin olduğu bir ortamda, diğerlerinden ayrışmaya odaklanacaksınız. Unutmayın ki, yapılmamış olanı yapmak, akıl edilmemiş olanı akıl etmek ve tabi riskleri çok iyi değerlendirerek büyük adımlara cesaret etmek girişimciliğin altın kuralları arasında. İyi bir girişimci insan ilişkilerine önem verir, sahip olduğu ilişkileri korumaya özen gösterir. Bir diğer unsur ise etik değerlerdir. İmaj, itibar, güven duygularının inşası çok zordur ama bir anda kaybetmek de çok kolaydır. İyi bir fikriniz olsa bile, bunu uygulayabilmek için ekip çalışmasına ihtiyacınız olduğunu unutmayın. Ekibinize liderlik edecek açık görüşlülüğe, birikim ve deneyime sahip olun. Bu özelliklere sahip olmak için kendinizi geliştirin. Kuşkusuz işadamlarının girişimci olma yolunda tökezlediği, zaman zaman başarısızlığı tattığı da olmuştur. Önemli olan tekrar doğrulmak ve yola devam etmektir. Olumsuz şartları engel olarak değil, sizi geliştirecek bir fırsat olarak görün.

Ali Saydam Bersay İletişim Grubu Onursal Başkanı 13 İşin özü derinlik te İnsanın hangi soruya odaklandığı geleceğini belirler. Beş yıl sonra kendimi nerede görüyorum? sorusunu listenin en başına yazmak, kariyer ve özel hayat için esenlikli bir geleceğin olmazsa olmazı dır. Hem iş hem özel hayatınızda planınız olmadan bir gün bile geçirmek, çok büyük bir kayıp olarak bir gün karşınıza çıkabilir. Rekabet o kadar acımasız, gelecek o kadar hızlı geliyor ve o kadar çok insan gelecek tasarımı denen stratejik yaklaşımı hayata geçiriyor ki, sonunda Hay Allah, nerede yanlış yaptım acaba? noktasına gelmek işten bile değil. Her zaman bir adım önde olmanın formülü varsa bunu bir cümleyle derinlik kazanmak ve dünya görüşünüzü geliştirmek başarının anahtarıdır diye ifade edebiliriz. Derinlik kazanmak, ama hangi konuda? Bunun yanıtı uzmanlaşmak istediğiniz alanda ve mutlaka uzmanlığınız dışındaki birden fazla konuda olmalı. Merak edin, sorgulayın, inceleyin, araştırın, gözlemleyin, okuyun, izleyin, fikir alın, bakış açınızı genişletin. Kendinize yatırım yapın. Okul eğitiminin yanısıra mutlaka ruhsal ve düşünsel gelişiminize yatırım yapmalısınız. Burada kritik nokta öğrendiklerinizin malumattan öteye geçmesi için bir dünya görüşünüzün olmasıdır. Dünya görüşü edinmek ise ancak irade, beceri ve odaklanmayla sağlanır. Elbette ki bütün bu yolculuğun başı değişime açık olmak, değişime talip olmakla mümkün. Bunu başardığınızda bir adım önde olacaksınız. Nice öncü adımlara, esenlikle...

Erkan Akdemir Avea CEO su 15 Hırsınız yeteneğinizin önünde olmasın Bu mektubu 30 yıl önceki kendime yazsaydım ne derdim? Kimse CEO doğmuyor. Bir yolculuk bu. Herkesin çıkmak istediği, kiminin daha hızlı gittiği, kiminin emin adımlarla ilerlediği, kiminin hedefe ulaştıkça yeni hedefler koyduğu, kiminin daha kanaatkâr olduğu bir yolculuk. Gittikçe tecrübelendiğiniz bir yolculuk. Genel, jenerik iş ve konulardan uzak durun ve özel uzmanlık alanlarında farklılaşın. Birçok rakibin olduğu alanlar her zaman daha zordur. Eğer uzmanlığınız farklı olursa daha çok itibar görürsünüz. Geleceğe dair öngörüleriniz olsun. Bunlar zaman içinde değişebilir ya da şekillenebilir ama mutlaka olsun. Yoksa kaybolursunuz. Mesleğinizi seçtiğiniz kadar kariyerinizi de seçin. Kariyeri oluşturan şey mesleğiniz değil, sizsiniz. Sıradan bir şeyi sıradışı yapanlardır kariyer sahipleri. Böylece alanınızda aranan, akla gelen bir isim olabilirsiniz. Sorumluluk alın, sorumluluklarınıza sahip çıkın, şaşırtın. Problemlere değil fırsatlara, nasıl olmayacağına değil, nasıl olabileceğine odaklanın. Her çalıştığınız şirketi kendi şirketiniz gibi görün. Görün ki hedefleriniz şirketle birlikte büyüsün. Şirket büyüyünce siz de büyürsünüz. Kendinize, kişisel gelişiminize, algınıza ve imajınıza yatırım yapın. Küçük bir haftasonu tatilini, bir gelişim fırsatını değerlendirmek için erteleyebilirsiniz. Önünüzde daha çok yol var! Gelelim son ve en önemli önerime Hırsınızın yeteneğinizin önünde olmamasına özen gösterin. Hepinizin yolu açık, şansı bol olsun.

Galya Frayman Molinas Coca-Cola Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya Bölümü Başkanı 17 Sıradan olma Değerli Genç Arkadaşım, Dünyanın dönüşümden geçtiği, fırsat ve zorlukların içiçe girdiği bir dönemde mezun oluyorsun. Öyle bir dünyada yaşıyoruz ki, son yüzyılın başında 1 milyar olan nüfus bugün 7 milyar oldu. Öyle bir dünya ki, gelecek doğal kaynaklar hızla tükeniyor. Öyle bir dünya ki, tarihinde ilk kez ekonominin ekseni gelişmekte olan ülkelere doğru kayıyor. Dünyanın değişen dinamiklerini takip edip bunları atacağın adımlara yansıtman ilerlemeni sağlayacaktır. Bugün ve yakın gelecekteki fırsatlar hep bu dinamikler etrafında şekillenecek. Hepimiz sürdürülebilir büyümenin peşinde olacağız. Yoksulluğa çare arayacağız. İnsan ömrünü uzatmanın yollarını araştırırken hayat kalitesini artırmayı hedefleyeceğiz. Gelecek nesillerin kaynaklarını tüketmemizi engelleyecek teknolojileri geliştireceğiz. Doğayla barışık yaşamayı öğreneceğiz. Yaşadığımız sorunların çözümleri çok çeşitli disiplinlerden, yaratıcı, zeki, cesur, değerleri olan ve hayal kurabilen kişilerin elinde olacak. Diyeceğim şudur ki genç kardeşim, ne yaparsan yap, hangi mesleği seçersen seç, SIRADAN olma. Bir FARK YARAT. Birikiminle, zekanla, donanımınla dünyanın dönüşümüne katkıda bulun. Sevdiğin işi yap. Sahip olduğumuz büyük değeri, ZAMANINI iyi kullan. Ve elde ettiğin her başarıyı kutla. Yolun açık olsun.

K. Gökhan Bozkurt Türk Telekom CEO su Hedef odaklı olun 19 Hem gençlerin çok talep gösterdikleri telekom sektöründe faaliyet gösteren bir şirketin CEO su hem de geçmişte insan kaynakları alanında da görev almış bir yönetici olarak iş yaşamında başarıyı belirleyen çok sayıda kriter olduğunu belirtmek isterim. Deneyimlerime göre, başarıyı belirleyen en önemli noktalardan biri hedef odaklı olmaktır. Her çalışanın mutlaka bir hedefi olması gerek. Hedef, bulunduğunuz noktadan nereye gitmek istediğinizi gösterir ve bir hedefiniz olmazsa koşullar nereye sürüklerse oraya gidersiniz. Hedef belirlendiği anda ise artık durum çok daha nettir ve ikinci aşamaya geçilebilir: Hedefe ulaşmak için neler yapılması gerektiği yani stratejinin belirlenmesi. Strateji belirlerken ileri görüşlü olmak, çok yönlü düşünebilmek, takım oyunundan yararlanmak gibi unsurları asla ihmal etmemek gerek. Takım oyunu oynamayı bilmeyenlerin kariyerinin herhangi bir aşamasında başarılı olmasını çok mümkün görmüyorum. Ama asıl başarı, herhangi bir yanlışı doğru analiz ederek, bundan doğru bir sonuç çıkarmak ve bir daha aynı yanlışa düşmemektir. Will Rogers ın bir sözü var: Doğru yolda olsanız bile o yolda oturup kalırsanız sizi ezer geçerler. Çözüm, sürekli kendini yenilemek ve geliştirmek. Bütün bunları yaparken işe ayırdığınız zaman ile kendinize, ailenize ve sosyal yaşamınıza ayırdığınız zaman arasında doğru bir denge oluşturmak gerek. Türkiye nin dinamik, girişimci, yaratıcı ve çalışkan genç nüfusunun pek çok başarıya imza atacağına ve her sektörde önemli atılımlarda öncü rol oynayacağına inanıyor, başarılar ve mutlu bir yaşam diliyorum.

Hakan Ateş Denizbank Genel Müdürü 21 Değerlerinize sahip çıkın! Kariyer basamaklarını başarıyla tırmanan hiçbir üst düzey yönetici, ben buraya rahatça geldim diyemez. Bu zorlu yolun temel taşları öncelikle çok çalışmak, çok iyi dinlemek, öğrenmek ve sürekli bilginin peşinden koşmaktır. Bir adım öne geçmek için diğerlerinin arasından sıyrılmak ve bireysel farklılığınızı hissettirmek büyük önem taşıyor. İşte burada devreye,sizin bireysel kültür ve değerleriniz giriyor. Bunlar ömrünüz boyunca sizinle olacak, sizi siz yapacak ve herkesten farklılaştıracak ana unsurlardır. Kültür ve değerlerinize sahip çıkın derken, bunları kesinlikle değiştirmeyin demiyorum. Özgün duruşunuzdan taviz vermeyin. Bir duruş sahibi olmak kadar, sabit fikirden uzak durmak ve esnek olmak da önemli. Eleştiriye açıklık ve özeleştiri yapabilmek hayattaki en değerli erdemlerden. İş yaşamının önünde sonunda bir takım çalışması olduğunu da lütfen unutmayın. Ortak akla inanın Hayata her zaman sadece iş açısından bakılmamalı. Kültürle, sanatla edebiyatla, sporla, bilimle haşır neşir olup; ufkunuzu, vizyonunuzu, dünya görüşünüzü ve duruşunuzu sağlamlaştırmak, ruhsal ve düşünsel derinliğinizi perçinlemek de, en az iş hayatındaki başarılar kadar önemli ve değerli. Çocuk yaşlarda başlayan tiyatro ve seslendirme tutkum, bireysel ve mesleki anlamda bana büyük katkılar sağladı örneğin. Bütün bunlardan önemlisi, sevdiğiniz insanlarla birlikte mutlu ve keyifli bir yaşam geçirmek mutlaka öncelikleriniz arasında olsun. İş ve özel hayatınızla ilgili bütün hedeflerinize kavuşmanız dileğimle

Mehmet Ali Birand Gazeteci 23 Yerel olmaktan kurtulun Ne zaman üniversitelerde bir konuşmaya gitsem, en çok karşı karşıya kaldığım sorulardan biri Bize, ileride şansımızı arttıracak ne tavsiye edersiniz? dir. Öylesine zor, öylesine kişisel değerlere göre değişen bir soru ki, başlarda çok zorlandım. Benim hayatımı en çok ne değiştirdi? nin yanıtını bulduğumda artık her gence aynı yanıtı verdim: Ne yapın edin, ya bir veya iki yabancı dil öğrenin der oldum. Türkiye de yerel kaldıkça sıkışacaksınız. Yabancı dil bilen bir kişi olduğunuzda ise önünüz hep açık kalacak. Kimse sizi Türkiye nin sınırları içine sıkıştıramayacak. Üstelik, bunu gerçekleştirebilmek o kadar da güç değil. Önceleri kafa göz yararak başlayın, ardından o dili konuşanlarla dostluk yapın. Onları Türkçe değil, bildiği dili konuşmaya zorlayın. Hele genç yaşlarınızda bir de flört bulursanız, işte bedava eğitim... Güldüğünüzü görür gibiyim. Gülmeyin, deneyin. Başardığınızı göreceksiniz. Ben yaptım, biliyorum. Aslında kişisel koşullardan dolayı, GS Lisesi nde 8 yıl Fransızca okudum. Kimse bana fikrimi sormadı. Ancak bugün olsa İngilizceyi tercih ederdim. Zaten lise sonrasında İngilizce öğrenmek için kendimi paraladım. İkinci dil seçimi için ise, kendi özel ilgi alanınız rol oynamalı. Örneğin, İtalya ya hayransanız veya Almanya daki iş imkanları sizi cezbediyorsa, o dilleri tercih edin. Kişisel tercihiniz yoksa, o zaman geleceğin dillerine bakın. Örneğin, dünyanın en büyük ekonomik gücü olma yolunda yürüyen Çin in dilini öğrenin veya en yaygın dillerden İspanyolcayı tercih edin. Ne yaparsanız yapın, dil bilen insan olun. Kendi değerinizi 2 ile çarpın...

Mehmet T. Nane Teknosa Genel Müdürü 25 Denemekten çekinmeyin Sevgili gençler, Üniversite hayatınızın bitmesine az bir zaman kaldı. Hangi mesleği yapacak olursanız olun, sevgi ve heyecan başarılı olmanın en önemli kaynağıdır. Bu nedenle mutlu olacağınız işi yapın. Akılcı riskler almaktan korkmayın, cesur olun. İnandığınız bir hedefiniz varsa peşinden koşun, kendinize mutlaka güvenin. Başarısızlığın güveninizi kırmasına izin vermeyin, unutmayın ki bir işi iyi yapmanın temelinde o işi çok defa denemek vardır. Bu sebeple hata yapmak pahasına da olsa denemekten çekinmeyin. Unutmayın sadece iş yapmayan hata yapmaz. Önemli olan aynı hatayı iki defa yapmamaktır. Sizinle aynı heyecanı paylaşan ekip arkadaşları ile ilerlemek, iyi bir araştırmacı olmak ve en önemlisi olayları iyi analiz etmek başarının diğer yapı taşlarıdır. İş hayatına adım attığınızda özellikle bu yönlerinizi geliştirmeye çalışın. İyi bir gözlemci olmak ve olayları doğru analiz edebilmek en az yaratıcı fikirler ve çözümler üretebilmek kadar önemlidir. Kendinizi sürekli geliştirin. Yeni olarak nitelendirdiğimiz şeyler artık çok hızlı değişiyor. Her şeyi takip etmek elbette mümkün değil ama işiniz ve mesleğinizle ilgili yenilikleri mutlaka takip etmenizi öneriyorum. Hayatınızı hiçbir zaman sadece işiniz etrafında kurmayın. Mutlaka ailenize zaman ayırın ve hobiler edinin. İşte başarının anahtarı; evde ve ailede başarıdır, mutluluktur, huzurdur. Unutmayın ki; sosyal hayatınızda yakaladığınız mutluluk iş hayatınızda başarıyı getirir. Bu nedenle ailenizi ve hobilerinizi hiçbir zaman geri plana atmayın. Şimdiden hepinize başarılı bir iş hayatı diliyorum.

Muharrem Yılmaz Sütaş Yönetim Kurulu Başkanı Mesleğiniz hayatınızı nasıl geçireceğinizi belirleyecek 27 Hayata atılmaya hazırlandığınız şu sıralar, önünüzde pek çok seçeneğin olduğu çok değerli bir dönem. Bunu en iyi şekilde değerlendirebilmek için önce kendinizi çok iyi tanımanız, sonra da yapmak istediğiniz işin gerektirdiği özellikleri ve sunacağı fırsatları iyi değerlendirmeniz lazım. Çünkü sevdiğiniz işi yapmak mutluluğun en önemli koşullarından biri. Seçtiğiniz işte uzmanlaşırken farklı ilgi alanlarına sahip olmak, dünyayı, gelişmeleri takip ederek kendinizi sürekli geliştirmek aslında geleceğinize yaptığınız bir yatırımdır. Bu, aynı zamanda işinizle ilgili geliştireceğiniz yaratıcı uygulamaların da altyapısını oluşturacak. Ne iş yaparsanız yapın, Odaklanmak size büyük faydalar sağlayacaktır. Böylelikle yaptığınız işin farklı alanlarında uzmanlığınızı geliştirebilirsiniz. Araştırma ve bilime vereceğiniz önemle, kendi alanınızda en iyi uygulamaları siz yaratabilirsiniz. Dünyayla rekabet edebilmek de ancak böylelikle mümkün olacaktır. Kendi alanımdan örnek vereyim. Öğrencilik yıllarımdan bu yana aynı işle; süt ve süt ürünleri üretimi yle uğraşıyorum. Sütaş ta işin her kademesinde çalışmak, kendimi geliştirmek için büyük bir fırsat sundu. Kaynaklarımızı farklı iş alanlarında yatırımlara yönlendirmeyerek, sütçülük te derinleştirdik ve bu odaklanma stratejisi sektöre öncülük etmemizi sağladı. Sizlere de sevdiğiniz iş i tutkuyla yaparken topluma değer katacağınız başarılı ve mutlu bir gelecek diliyorum.

Mustafa İçil Google Türkiye, Orta Doğu ve Afrika Bölge Pazarlama Müdürü Sevdiğiniz işi seçin 29 Üniversitelerde katıldığım etkinliklerde gelen soruların derinliği kariyer hayatına daha bilinçli hazırlanan bir genç nüfusun geldiğini gösteriyor ve beni mutlu ediyor. Diğer yandan sizlerin bu konuya daha kaygı ile yaklaştığını görüyorum. Keyif aldığınız alanı seçin: Seçeceğiniz işin sizi motive etmesi çok önemli. Kariyerim için en iyisi ne olur sorusu ikincil, benim tutkum ve beni heyecanlandıran nedir sorusu birincil düşünmeniz gereken olmalı. Buna yanıt bulmak çok kolay olmayabilir. Önemli olan gözlemlemek, size uygun alanı bulmak ve o yönde kendinizi geliştirmek. Fırsatları iyi değerlendirin: Üç yıllık, beş yıllık kariyer planları ile yola çıkabilirsiniz ama işinizdeki başarılarınız, tanıştığınız kişiler, yolunuzun kesiştiği farklı firmalar veya bir proje önceden kestiremediğiniz yeni kapılar açabilir. Çok yönlü olun ve işinize değer katın: Sadece iş tanımınıza kendinizi hapsetmeyin. Başarının anahtarı büyük resmi görebilmekten; şirketin vizyonunu, şirketin farklı fonksiyonlarının bu vizyona katkısını ve çalışma prensiplerini iyi anlamaktan geçer. Kararlı olun: Başarı biraz da risk alabilmekten geçer. İç ve dış dinamikleri iyi tartmalı, riskleri büyük ölçüde kontrol altında tutmalı ve hep B planını elinizin altında hazır etmelisiniz. Kendinizi sürekli geliştirin: Üniversitedeki temelinizin üzerine farklı bir yapı inşa edebilirsiniz. Kendinizi geliştirdiğiniz, algılarınızı açık tutup çevrenizdeki başarı örneklerini iyi özümsediğiniz, yaratıcı olduğunuz, motivasyon ve enerji ile çalıştığınız sürece olanakların sınırı yok...

Serpil Timuray Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkanı 31 Zoru başarın, değişimi siz yaratın Hayatta bir amacımız olması gerekir. Başarıya giden yolda odağınızı seçtiğiniz hedeften ayırmayın. Asla taviz vermeyin. Asla yılmayın. Doğru görev, zor olanıdır. Çoğu kişinin kaçındığı zor görevleri başararak değişime önayak olun. Kariyerinizde bir sonraki adıma karar verirken, ünvandan ziyade yeni görevin sizin deneyimlerinizi uzun vadede ne ölçüde zenginleştirdiğine odaklanın. Niye yapamam? sorusunu tedavülden kaldırın, nasıl yaparım? a yanıt arayın. Çözüme ulaştıktan sonra da Nasıl daha iyi yapabilirdim? i sorgulayın ve ders çıkarın. Yaptığınız işten keyif alın. İnsanlar bunu anlar ve tutkunuzdan mutlaka etkilenir. Hayatta başarıyı salt iş başarısı olarak tanımlamaktan imtina edin. Olmazsa olmaz bir koşul özel hayattaki başarı ve mutluluktur. Mutlu kimseler insan ilişkilerinde fark yaratır ve hem iş hayatında hem de toplumda öne çıkarlar. En önemlisi de çevrenizdekilere duyarlı davranmayı, sözünüzün arkasında durmayı, doğruluğu ve dürüstlüğü ilke edinin. Ülkemizin aydınlık geleceğini yeni nesillerimizde görüyorum ve umut doluyum. Sizlere iş yaşamınızda bütün yaratıcılığınızı kullanabileceğiniz başarılı ve üretken bir gelecek diliyorum.

Dr. Uygar Özesmi Genel Direktör / Greenpeace Akdeniz 33 Doğayla dost bir toplumu siz kuracaksınız! Bugün geleceğimizi, doğayla olan ilişki biçimimiz belirliyor. Üretirken, doğadan aldıklarımızı aza indirgemeli ve geri verebilmeliyiz. Doğa bizim için esner, geri gelir. Ama kırılırsa geri dönemez. Artık tartışmak ve kafa patlatmak için geriye hiçbir zamanın kalmadığı bir zamanı yaşıyoruz. Gezegenin sonunu büyüme ekonomisine bağlı iklim değişikliği ve biyoçeşitlilik krizi ile getirmek üzereyiz. Çocuklarımızın geleceği çok ciddi bir tehlike altında. Bugün artık bir şey yapma zamanıdır. İhtiyacımız olan bütün bilgiye ve teknolojiye sahibiz ve insanlar bir şeyleri değiştirmek için gerekli bütün iyi niyete sahipler. Bütün bunlar bizi daha bağımsız kılacak, daha güçlü ve sağlıklı yapacak, insanlara daha mutlu bir hayat ve daha yüksek yaşam standartları sağlayacak. Her alanda doğa ile dost bir toplumu kuracak, değişimi başlatacak liderler sizlersiniz! İhtiyacınız olan bilgiye ve bir şeyler değiştirmek için gerekli güce sahipsiniz. O halde, ayağa kalkıp harekete geçmenin vakti geldi. Yarın hepiniz iş hayatında sevmek istediğiniz işleri yaparken, o işleri doğa ile dost olacak şekilde dönüştürme sorumluluğunuz var. Bu dönüşümdür size özdeğer ve onur veren. Çağdaş ve gerçek demokraside sivil toplum bilinci vazgeçilmezdir. Başarılı bir yönetici adayı vicdani sorumluluğunu yerine getirmek ve doğaya faydalı olmak için sivil toplum kuruluşlarını destekler. İnsanlık ve gezegenimiz her konuda size, hepinize ihtiyaç duyuyor. Dönüşümü ertelemeyin. Haydi harekete geçin. Çöküş yerine başka bir dünya mümkün!

36 Şirketler en çok onları arıyor Satış temsilcisi Mali işler-muhasebe uzmanı İçinde gizli bir satışçı mı yatıyor? Denemeden bilemezsin. İş deneyimi olmayanlara hararetle tavsiye edilir. İletişim becerileri yüksek, ürüne hakim, müşteri ve çözüm odaklı, analitik düşünebilen satış ve müşteri temsilcileri şirketlerin gözbebekleri! Pazarlama uzmanı Teorik bilgin var, İngilizcen iyi, trendleri merak ve takip edebiliyorsun, internet teknojilerine hakimsin. Ee, ne duruyorsun? İngilizce bilen muhasebe uzmanları revaçta. Bir şirketin ilgili bölümünde çalışabileceğin gibi, uluslararası denetim şirketlerine de başvurabilirsin. Yönetici asistanı Nasıl mı fark yaratacaksın? Eğer üst düzey yönetici asistanlığını düşünüyorsan ikinci yabancı dil seni kesinlikle avantajlı kılar. İşverenler iletişimi kuvvetli, programlama yeteneğine sahip, çözüm odaklı, güler yüzlü ve pozitif kişilik yapısına sahip asistanlar arıyor. Görüşmeye gitmeden önce şirketi iyice araştırmayı unutma!

37 Dijital medya Internet ve teknolojileri, sosyal paylaşım siteleri, iletişim ve basın yayınla ilgili bütün uygulamalar dijital medyanın içine giriyor. Grafik tasarım, animasyon, güzel sanatlar, iletişim, pazarlama Hangisi sana göre? Yaratıcılık tarafında mı olacaksın? Yoksa bütün bunların pazarlanması tarafında mı? Tabi bir de bütün bunların ölçülmesi işi var, bu da fırsatlarla dolu yepyeni bir alan. Hangi özellikler aranıyor? Analitik düşünce yapısına sahip olmak, teknolojiyi iyi bilmek ve takip etmek, yaratıcı olmak, araştırmak, sorgulamak Kendini nasıl geliştirebilirsin? Dijital medyada çalışmayı düşünüyorsan genel bir eğitimden sonra yukarda saydığımız alanlardan birini seçmelisin. Alanınla ilgili programları çok iyi bilmelisin. Üniversite diplomasının yanında sertifika programların yararları var. Yetmedi. Teknolojiyi çok iyi takip etmen gerek Çok heyecanlı ve keyifli! Her gün yeni bir şey çıkıyor, sürekli yeni bir şeyler öğreniyorsun. Dijital medyada alaylı çalışan sayısı çok fazla. İşte sana fırsat!

38 Teknoloji İşte yazılımdan iş zekasına, veritabanı yöneticiliğinden proje yönetimine, popülerliği daha da artacak meslekler...

39 Verimadenciliği uzmanı Şirket veritabanında bulunan verilerin, şirketlerin yeni müşteri kazanımı, müşteri bağlılığı, kârlılık artırma gibi hedeflerini destekleyecek modelleme ve analizleri gerçekleştirir ve gerekli iş stratejilerinin oluşturulmasına yönelik çalışır. Yazılım geliştirme mühendisi Yazılıma ilgin varsa kendini hızla geliştir çünkü şirketler yeni ürün çıkarabilmek için seni arıyor! Veritabanı yöneticisi Şirketlerin giderek büyüyen verilerinin tutulduğu sistemin 7/24, 365 gün kesintisiz ulaşılabilir olması, korunması ve yönetilmesine yönelik çalışır. Proje Yöneticiliği Özellikle telekom, bilişim ve sigorta sektörlerinde, PMP sertifikasına sahip proje yöneticilerine talep artıyor. İş zekası uzmanı Stratejik planlama bölümlerinin vazgeçilmez parçası haline geldi! Yeni ürünlerin nasıl oluşturulacağı, yeni müşterilere nasıl ulaşılacağı ya da mevcut müşterilerin nasıl elde tutulacağı gibi stratejilere ve yatırım kararlarına yön verir. SAP/ERP danışmanı Finanstan veri ambarına içinde birçok modül barındıran SAP programlarını her geçen gün daha fazla şirket kullanıyor.

40 Bu alanda yetişmiş eleman azlığı nedeniyle yeşil yakalılar normal ücretlere oranla yüzde 50, hatta yüzde 100 daha fazla ücret alabiliyor! Artan küresel ısınma, çevre felaketleri ve yeşil pazarlama yeşil mesleklere olan talebi daha da artıracak. Başta uluslararası global şirketler olmak üzere artık firmalar çevreye verdikleri zararı en aza indirmeye çalışıyorlar, yenilenebilir enerji kaynakları kullanıp, karbon salınımlarını azaltıyor, çevreye bıraktıkları zararlı izleri siliyor ve daha çevreci ürünler üretiyorlar. Yenilenebilir enerji uzmanı: Mühendislik mezunuysan ve bu alanda kendini geliştirirsen, yolun çok açık Yenilenebilir enerji mühendisi: İleri derecede mühendislik bilgisi gerektiriyor.

41 Rüzgar enerjisi uzmanı: En bilinen ve en popüler yenilenebilir enerji dalı. Çok sayıda şirket, rüzgar türbini yapıyor. Yeşil pazarlama danışmanı: Bu işi seçersen şirketlerin çevre politikaları ve sosyal sorumluluk planlarını yürütecek ve duyuracak; şirketin, müşterilerinin desteğiyle daha yeşil ve temiz bir dünyaya katkıda bulunmasını sağlayarak çevre duyarlılığını artıracaksın. Pazarlama, işletme, endüstri veya çevre mühendisliği gibi bölümlerden mezun, kendini pazarlama odaklı geliştirmiş kişiler tercih ediliyor. Yeşil insan kaynakları yönetmeni: Çalışanlarda çevre duyarlılığı yaratmak ve onların şirket kaynaklarını daha tasarruflu kullanmalarını sağlamaktan sorumlu olmak sana heyecan veriyorsa bu tam sana göre Yenilenebilir enerji hukuku uzmanı: Şirketlerin doğal kaynaklar ve enerji konularını, yasal mevzuata uygun şekilde ve çevreyle uyumlu şekilde yönetecek uzmanlara ihtiyacı var. Yeşil turizm uzmanı: İnsanlar tatilde denize gitmek yerine köyleri, tenha ve sessiz kıyıları, Karadeniz in el değmemiş yaylalarını, doğa sporlarını daha fazla tercih ettikçe ekolojik turizmde kendini yetiştirmiş rehber ve uzmanlara ihtiyaç olacak. Ve tabi tesislere! Çevre mühendisi/çevre hukuku uzmanı: Bu alanda eğitim gören mühendislere/uzmanlara atıkların arıtılması, gerekli tesislerin kurulması, işletilmesi, yapılanların denetlenmesi, gürültü kaynaklarının belirlenmesi gibi çok iş düşüyor. Organik tarım mühendisi/uzmanı: Bu konuda özel eğitim merkezleri yok ama ziraat mühendisleri dünyadaki yenilikleri takip ederek bu iş kolunda ilerleyebiliyor. Ve diğerleri: Organik kozmetik uzmanı, yeşil bilgi teknolojileri uzmanı, enerji verimliliği uzmanı, karbon yönetimi uzmanı, meteoroloji mühendisi, ekolojik yaşam danışmanı

2 42 Özgeçmişte kaybetmenin Yazım hatalarıyla dolu, karmaşık cümleler kur. Seni çöze- 1 mesinler. Eposta adresinde sonkobra, geceninkizi, disiseytan, sensizolamaz gibi isimler kullan, yaratıcılığınla işe alımcıyı şaşırt. 6 7 10 Staj bilgilerinde hiç detaya girme. Gizemli olmak iyidir. İngilizce kursuna gittiğin Boğaziçi Üniversitesi ni mezun olduğun okul olarak göster, havalı durur! yolu 3 Sosyal paylaşım ağlarındaki sayfalarında en samimi fotoğraflarını, yorumlarını koy ki işveren seni iyice tanısın. 4 Cep telefonunu yazma. Sana ulaşmak isteyen bir şekilde yolunu bulur! 5 Okul yıllarında yaptığın işleri yazma, sorarlarsa anlatırsın nasılsa. Seni tanımayan kişileri referans göster, gerçeği kim nereden 8 bilecek allasen? 9 Hobilerine tiyatroyu mutlaka yaz, 5 yıl önce gittiğin oyunu hatırlamasan da. 10 Arkadaşlarla eğlenirken çektirdiğin fotoğrafı koy, iş dünyası senin ne kadar sosyal olduğunu görsün.

İş başvurularında kaybetmenin 10 yolu 43 1 Firma temsilcisi seni ararsa Öyle bir başvuru hatırlamıyorum de, kendini ağırdan al. 2 Ya tutarsa deyip niteliklerine uymayan ilanlara başvur... Ya tutarsa? 3 Görüşmeye gitmeyeceğini firmaya haber verme, beklesinler. İşleri ne? 4 5 Mükemmeli oyna. Her zaman işe yarar. Birçok aşamadan geçebileceğini bilmezden gel, hatta görüşmede buna itiraz et, olay çıkar. Görüşmeye şort ve sandaletle 6 git. Kimse seni takım elbiseye sokamaz! 7 Başvuruda bulunduğun firmanın isminden başka hiçbir şey öğrenme, bakalım mülakatçı sana firmayı iyi anlatabilecek mi? 8 Neden? sorusuna acil işe ihtiyacım var diyerek şirket ve pozisyonla ilgisi olmayan cevaplar ver. Ne de olsa acil işe ihtiyacın var. 9 Bütün iyi işler masabaşı iştir! Başka işlere bakma bile Önemli olan bir an önce müdür olup hava atmak. Hemen 10 ilk görüşmede bunu sor!

46 İletişim kurma ve çevre oluşturma (networking) için sana özel ipuçları... Nedir? Networking kişiler arasında bilgi, fikir ve ilişki taşımaktır. Neden? İş hayatı sadece finansal sermaye ile dönmez. Bunun yanısıra güçlü bir sosyal sermaye gerektirir. Sosyal sermaye de her bireyin ilişkide olduğu kişiler ve network bağlantıları ile ölçülür. Kısaca sahip olduğun network, senin sosyal sermayendir. Ne işe yarar? Profesyonel yaşamda sana birçok fırsat getirir, ayrıca sosyal hayatına zenginlik katar. Nasıl yapılır? 1-Bu iş zaman ister, hemen başla: Çevrendekilerle uzun sürecek sağlıklı bağlantılar kur. İşe, çekirdek network (aile, yakın arkadaş, akraba) ile başla. 2-Kaliteli sohbetin inceliklerini öğren: Kendinle ilgili hikaye anlat,

47 dijital gazete yöntemini kullan. Tıklanacak kadar ilgi çekici misin? Gündem hakkında bilgi sahibi ol. 3-Tanışmak istediğin kişileri belirle: Onlarla nerede, nasıl tanışabileceğini araştır ve planlı bir şekilde orada ol. 4-Mutlaka kartın olsun: Henüz çalışmıyor olabilirsin ama tanıştıktan sonra bırakacak bir kartın olması gerek. Mesleğini veya eğitim gördüğün bölümü belirterek de kart bastırabilirsin. davet etti, ne giymeli, kimlerle tanışmak istiyorsun, tanıdıklarından kim var, öğren. Konu açıcı espri ve hikaye topla... 7-Karşındakini dinle: Sürekli konuşan sen olma. 8-Sürekli aynı kişi ve grupla olma: Bu seni sınırlar. Bir toplantıda mutlaka yeni birileriyle tanışmak için çaba harca. 5-İlk yardım çantanı hazırla: İki kartvizit çantası (Alacağın kartları seninkilerden farklı yerde saklamak için) Kalem ve notluk Elektronik cihazın Nefesin için nane şekeri Toplantı yeriyle ilgili adres-park bilgisi ve en önemlisi gülüşün, duruşun, merakın ve espri yeteneğin 6-Toplantılara gitmeden hazırlık yap: Nerede, kimler katılıyor, kim 9-Bir ortamdan ayrıldığında bağlantılarından ayrılma: Mesela mezun olduktan sonra öğretim görevlileriyle ilişkini devam ettir.

48 Sınıf arkadaşlarınla iletişimi kaybetme. Yıllar sonra o kişilerin hayatına ne kadar çok zenginlik katacağına inanamayacaksın. 10-İlişkini sürdürmenin bir yolunu bul: Sadece tanışmış olmak, ilişkide olduğun anlamına gelmez. Onu takip et, teşekkür notu gönder, onun için yapabileceğin herhangi bir şey varsa yapmaktan çekinme. Unutma, networking almadan verebilmektir. 11-Aktif ol: Profesyonel organizasyonlarda lider roller üstlen. 12-Kişisel web siteni kur: İlgi duyduğun alanlarda fikirlerini paylaş. 13-Kişisel markanı oluştur ve başkalarının seni tavsiye etmesini hedefle: Hangi konularda iyisin? İyi olduğun alanı nasıl faydaya dönüştürürsün? Bunu doğru kişilerin bilmesini nasıl sağlarsın? 14-Ayda en az (listende yer alan) 2 kişiyle tanış: Ve onun için neler yapabileceğini sor.