UZAKTAN EĞİTİM. Uzaktan Eğitime Giriş ve Kavramsal Çerçeve. Ezgi ATALAY-Alim KAVUKOĞLU

UZAKTAN EĞİTİM Uzaktan Eğitime Giriş ve Kavramsal Çerçeve Ezgi ATALAY-Alim KAVUKOĞLU

İçerik 1. Eğitim ve Öğretim Teknljisi 1.1 Bireysel Öğretim teknljileri 1.1.1 Mikr öğretim teknljileri 1.1.2 Prgramlı öğretim teknljileri 1.1.3 Mdüler öğretim teknljileri 1.1.4 Bilgisayar destekli eğitim teknljileri 2. Uzaktan Eğitim 3. Uzaktan Eğitimde Temel Kavramlar 4. Uzaktan Eğitimde Yer Alan Ögeler 5. Uzaktan Eğitimi Oluşturan Bileşenler 5.1 Yazılım Bileşeni 5.2 Dnanım Bileşeni 6. Uzaktan Eğitimde İletişim Ve Etkileşim Süreçleri 7. Uzaktan Eğitimin Üstünlükleri ve Sınırlılıkları 8. Uzaktan Eğitimin Geleneksel Eğitimle Karşılaştırılması Amaçlar 1. Eğitim teknljisi kavramını tanımlar. 2. Öğretim teknljisi kavramını tanımlar. 3. Eğitim ve öğretim teknljisi kavramları arasındaki benzerliklerini açıklar. 4. Eğitim ve öğretim teknljisi kavramları arasındaki farklılıklarını açıklar. 5. Eğitim ve öğretim teknljisinin uzaktan eğitimdeki önemini açıklar. 6. Bireysel öğretim teknljisi tanımlar. 7. Bireysel öğretim teknljilerini sınıflandırır. 8. Mikr öğretim teknljilerini açıklar. 9. Prgramlı öğretim teknljilerini açıklar. 10. Mdüler öğretim teknljilerini açıklar. 11. Bilgisayar destekli eğitim teknljilerini açıklar. 12. Uzaktan eğitimin tanımını yapar. 13. Uzaktan eğitimdeki kavramlarını sıralar ve açıklar. 14. Uzaktan eğitimin temellerini özelliklerine göre açıklar. 15. Uzaktan eğitimi luşturan bileşenleri açıklar. 16. Dnanım ve yazılım bileşenlerinin ne lduğunu açıklar. 17. Uzaktan eğitimde iletişim ve etkileşim sürecini açıklar. 18. Uzaktan eğitimin sınırlılıkları ve üstünlükleri sıralar. 19. Uzaktan eğitimin geleneksel eğitimle karşılaştırmasını açıklar. 1

Uzaktan Eğitime Giriş ve Kavramsal Çerçeve Giriş Uzaktan eğitim uygulamaları insanların öğrenmeleri için çklu ve karma seçenekler sunabilmektedir. Seçenekler çk lsa da, uzaktan eğitim rtamlarında öğrenim gören öğrencilerin yerleşik sınıflarda öğrenim gören öğrencilerden daha fazla öğrenme srumluluğuna sahip lmaları gerekir. Ayrıca, uzaktan eğitim rtamlarında öğrenciler yerleşik sınıflarda yaptıklarından daha çk çalışmak durumundadırlar. Her ne kadar uzaktan eğitim, öğrenciler için öğrenme srumluluğu ve daha fazla çalışmayı gerektirse de, zamanında eğitim görememiş, var lan kşullarla yüz yüze eğitim görme lanağı lmayan ya da yüz yüze eğitim görmek istemeyenlere öğrenimini sürdürme lanağı sağlamaktadır. Uzaktan eğitimin kavramsal çerçevesinin ne lduğu, uzaktan eğitim kurumlarının nasıl yapılandırıldığı, uzaktan eğitimde öğrenme rtamlarının neler lduğu ve uzaktan eğitim prgramlarının değerlendirilmesinin nasıl lması gerektiği bu kitapta açıklanmaya çalışılmıştır. Örnek Olay Mahmut Bey, liseden snra KPSS ile Belediye Trafik Memuru larak atanmıştır. Üniversite kuyamamıştır. Hem maaşı az gelmektedir, hem de üniversite kumak istemektedir. Bir gün arkadaşları aralarında knuşurlarken kulak misafiri lur. Arkadaşının biri açıktan üniversite kumaya başlamıştır. Arkadaşı da, Mahmut Bey e üniversite sınavına girip tercih yaptıktan snra açık öğretim kuyabileceğini söyler. Bu fikir Mahmut Bey in çk hşuna gider. Üniversite sınavına girdikten snra tercih yapar ve Anadlu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesine yerleşir. Açık öğretime kaydını yaptırır. İşine devam ederken üniversite mezunu lacağına çk sevinmiştir. Açık öğretim bürsuna gider ve kitaplarını radan alır. İş saatleri dışında derslerine açık öğretimden aldığı kitaplardan çalışır. Sınavları başarıyla geçer ve mezun lur. Mezun lduktan snra hem maaşı yükselir, hem de mevkisi yükselir. 2

Anahtar Kelimeler Eğitim Teknljisi Öğretim Teknljisi Bireysel Öğretim Teknljileri Uzaktan Eğitim Uzaktan Eğitimde Temel Kavramlar Uzaktan Eğitimi Oluşturan Bileşenler Uzaktan Eğitimin Üstünlükleri Uzaktan Eğitimin Sınırlılıkları Eğitim ve Öğretim Teknljisi Eğitim Teknljisi Eğitim Teknljisi, farklı bilimlerin verilerini, özel hedef, yöntem, araç ve gereç, ölçme ve değerlendirme gibi eğitimin geniş alanlarında uygulamaya kyan, uygun durumlarda insan gücünün en iyi şekilde kullanılmasını, eğitimde rtaya çıkan srunların çözülmesini, kalitenin yükseltilmesini, verimliliğin artırılmasını sağlayan bir sistemler bütünü larak değerlendirilmektedir. Öğrenme-öğretme süreçlerinin tasarlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi eğitim teknljisinin önemli işlevleridir. Eğitim teknljisi, öğrenme-öğretme rtamlarını etkili bir şekilde tasarımlayan, öğrenme ve öğretme de meydana gelen srunları çözen, öğrenme ürünün kalitesini ve kalıcılığını arttıran bir akademik sistemler bütünüdür. Eğitim teknljisinin temel amacı, öğrenmeyi etkili ve kalıcı bir biçimde sağlamaktır. (Gürgün, 2010) Öğretim Teknljisi Belirlenmiş hedefler uyarınca, daha etkili bir öğretim elde etmek için öğrenme ve iletişim knusundaki araştırmaların ve ayrıca insan kaynakları ve diğer kaynakların beraber kullanılmasıyla tüm öğrenme-öğretme sürecinin sistematik bir yaklaşımla tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesidir. (Cmmissin n Instructinal Technlgy, 1970, s.19) Süreç ve kaynakları öğrenme için tasarlama, geliştirme, kullanma, yönetme ve değerlendirme terisi ve uygulamasıdır. (Seels & Richey, 1994) Sıra sizde: Eğitim teknljisinin temel amacı nedir? Bireysel Öğretim Teknljileri Çağdaş anlamda eğitim teknljisinde kitle eğitimi ve bireysel öğretim lmak üzere iki yönlü bir gelişim izlenmektedir. Kitle eğitiminde temel araç televizyn lup, uygulamada çk byutlu ve genel bir iletişim rtamı sağlamaktadır. Bireysel öğretim kavramının: Bireysel farklılıklar tanısı, çeşitli öğrenme etkinliklerinin tasarlanması, eğitim prgramlarının düzenlenmesi, kendi kendine yönlendirme gibi byutları vardır. Bireysel öğretimde temel amaç her öğrenciyi kendisi için belirlenen öğrenme hedeflerine ulaştırmaktır. 3

BİREYSEL ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ Mdüler Öğretim Teknljileri Prgramlı Öğretim Teknljileri Mikr Öğretim Teknljileri Bilgisayar Destekli Eğitim Teknljisi Mdüler öğretim teknljisi: Öğrenme ve öğretme etkinliklerinin kendi kendine öğrenme sağlayacak şekilde kendi içinde bütünlüğü lan ve birbirini işlevsel larak tamamlayacak lan bağımsız öğrenme elemanları şeklinde düzenlenmesidir. Prgramlı öğretim teknljisi: Prgramlı öğretim ilkelerini dikkate alarak öğretim teknljilerinin işe kşulmasıdır. Mikr öğretim teknljisi: Nrmal öğrenme ve öğretim süreçlerinin karmaşıklığını basitleştirmeyi amaçlayan bir labratuvar öğretim yöntemidir. Bilgisayar destekli öğretim teknljisi: Bilgisayarların; sistem içine prgramlanan dersler yluyla öğrencilere bir knu ya da kavramı öğretmek, öğrenmeleri pekiştirmek amacıyla kullanılmasıdır. (Baykal) Uzaktan Eğitim Uzaktan eğitim zaman ve mekân acısından tamamen bağımsız, öğrencinin ve öğretim üyesinin kampüse gelme zrunluluğu lmadan, mevcut bilgisayar teknljileri vasıtasıyla tamamen sanal rtamda, canlı, görüntülü, sesli ve interaktif larak derslerin işlendiği; katılımcının istediği zaman bunları tekrar tekrar izleyebileceği/görüntüleyebileceği, kaynak bilgilerine ulaşabileceği bir üniversite eğitiminin verildiği; günümüz şartlarında eğitim ve öğretimin hızla bilgisayar rtamına geçtiği akılcı, çağdaş, yenilikçi bir eğitim sistemidir. Uzaktan Eğitimde, sınıf içi etkinliklerin ve iletişimin sınırlılık göz önüne alınarak alışıla gelmiş örgün (geleneksel) öğrenme-öğretmenin bir adım ötesine geçerek eğitmenler, öğrenciler ve bu iki tarafı birbirine bağlayan köprü vasıtası gören merkez tarafından iletişim ve etkileşimin sağlandığı özel larak tasarlanmış öğretim üniteleri ve çeşitli rtamlar yluyla bahsi geçen merkezden sağlandığı bir öğretim yöntemidir. Sıra sizde: Uzaktan eğitimin örgün eğitimden farkı nedir? 4

Uzaktan Eğitimde Temel Kavramlar -Uzaktan Öğrenme -Sanal Sınıf -e-öğrenme -m-öğrenme -Web Tabanlı Uzaktan Eğitim -Yaşam Byu Öğrenme -Eş Zamanlı(Senkrn) Öğrenme -Eş Zamansız(Asenkrn) Öğrenme -Karma/Harmanlanmış Eğitim -Öğrenme Yönetim Sistemi(ÖYS) -İçerik -Açık öğretim -Bilgisayar Destekli Eğitim -Vide Teleknferans -Öğrenme Uzaktan Öğrenme: Öğretici ve öğrenenin fiziksel larak ayrı rtamlarda bulunduğu durumlarda gerçekleştirilen öğrenme etkinlikleridir. Sanal Sınıf: Belli bir içeriği bir ağ üzerinden öğrenmek amacıyla luşan grup. e-öğrenme: İnternet, bir ağ veya sadece bilgisayar ylu ile gerçekleşen öğrenmelerdir. m-öğrenme: Mbil iletişim araçları ylu ile gerçekleşen öğrenmelerdir. M-öğrenme, e- öğrenmeden snra rtaya çıkan, belirli bir alanda veya nktada durmayan, hareketli öğrencilerin ya da taşınabilir mbil teknljilerden (ntebk, mbil telefnlar, PDA, DAP- IPd, WAP, GPRS, bluetth) faydalanan öğrencilerin öğrenmeyi alış biçimi larak tanımlanır. Web Tabanlı Uzaktan Eğitim: Web teknljileri kullanılarak gerçekleştirilen uzaktan eğitim etkinlikleridir. Yaşam Byu Öğrenme: Bireyin, yaşamı byunca sürekli bir öğrenme etkinliği içerisinde lması durumudur. Eş Zamanlı(Senkrn) Öğrenme: Farklı mekanlardaki bireylerin, aynı anda çift yönlü iletişim teknljileri yardımıyla sanal rtamda bir araya gelip gerçekleştirdikleri öğrenme. 5

Eş Zamansız(Asenkrn) Öğrenme: Öğrenenlere hem farklı zamanlarda hem de farklı rtamlarda sunulan eğitimdir. Karma/Harmanlanmış Eğitim: Farklı öğrenme tür ve öğelerinin bir arada kullanılması. Her türlü teknljinin kullanılabildiği, geleneksel ve uzaktan eğitimin farklı mdellerinin bir araya getirilerek düzenlendiği eğitimdir. Öğrenme Yönetim Sistemi(ÖYS) : Farklı zamanlı veya harmanlanmış eğitimde öğrencilerin ders seçimi ve derse kaydlmasına, içeriklerin sunulmasına, ölçme ve değerlendirme yapılmasına, kullanıcı bilgilerinin izlenip raprlanmasına lanak sağlayan bir yönetim yazılımıdır. İçerik: Uzaktan eğitimde belli standartlarda hazırlanarak öğrenciye sunulan belirlenmiş eğitim süresi içinde öğrenilmesi hedeflenen eğitsel knu materyalidir. Açık öğretim: Eğitim kurumuyla lan ilişkinin öğrencilerin cğrafi, ssyal ve zaman kısıtlarının göz önüne alınarak tasarlandığı esnek ve yaygın eğitim plitikalarının uygulandığı eğitim mdellerine verilen addır. Bilgisayar Destekli Eğitim: Bilgisayar yluyla gerçekleştirilen eğitim, öğrencilerin belli bir alanda uzmanlaşmasını sağlayarak eğitim çevresini iyileştirmeyi hedefleyen bir prgramdır. Vide Teleknferans: Teleknferans sistemleri, cğrafi larak birbirinden uzak yerlerde bulunan kişi ya da gruplar arasında çeşitli teknljik araçlar yardımıyla iletişim kurulmasını sağlamaktadır. Vide teleknferans ise teleknferansların ses ve hareketli görüntü iletimine dayalı larak gerçekleştirilmesidir. Öğrenme: Bireyin yaşantılar snucu davranışlarda meydana gelen ldukça uzun süreli değişmelerdir. Bir bilgi ve becerinin, öğrenme sayılması için davranışta değişiklik yapması ve davranıştaki değişikliğin uzun süreli lması gerekmektedir. Yeni öğrenmeler ile kişinin kapasitesi gelişir, önceden yapamadığı bir şeyi yapabilir hale gelir. Daha geniş anlamda, öğrenme snucu, birey içinde bulunduğu evrene yeni bir anlam yükler ve evrendeki knumunu yeniden tanımlar. Sıra Sizde: Sizin de uzaktan eğitimde önem teşkil edineceğini düşündüğünüz kavramlar var mı? Varsa nelerdir? Uzaktan Eğitimde Yer Alan Ögeler Öğrenci Öğretim Elemanı Teknik Destek Eğitim Destek İçerik Grubu Ölçme Değerlendirme Öğrenci İşleri 6

Öğrenci: Öğrenci her yerde öğrencidir. Uzaktan Eğitim öğrencisi düşünülenin aksine derslerle daha fazla ilgilidir. Teknljiyle iç içe lan, uzaktan eğitimde herhangi bir nktada takıldığında araştırması gereken yerleri bilgisayar aracılığıyla daha klay ve hızlı bir şekilde elde edebilen, kendini mtive eden ve öğreneceği bilgilerin kendisi için ileri de hangi knuda yarar sağlayacağını düşünerek derse daklanan, yapılan duyuruları(sınav tarihleri, ödev teslimleri) takip eden kişidir. Öğretim Üyesi: Kesinlikle bilgisayar ve internet teknljilerine aşina; değil ise önceden eğitim verilmiş lması gerekir. Örgün Eğitimde çk kaliteli bir öğretmen uzaktan eğitimde teknik destek lmadan ders veremeyebilir. Teknik Destek: Sanal derslerin takibi knusunda dersin srumlu öğretim elemanına teknik srunlarına yardım edilmesini sağlayan elemandır. Eğitim Destek: Öğrenci derslerinin sistemde aktarılmasında, sanal derslerin takibi ve raprlanmasında, öğretim elemanının sistemi kullanımında yönlendirilmesinde yardımcı elemandır. İçerik Grubu: Verilecek dersin içeriğinin, öğretim elemanı hazırladıktan snra dijital rtama aktarılması ve çklu rtam ile zenginleştirilmesini ve derslerin içeriğinin güncellenmesini gerçekleştiren elemanlardır. Ölçme Değerlendirme: :Çevrimiçi sınavlarda öğretim elemanına destek lunan, final sınavı sru bankasının luşturulması, sru kitapçıklarının basımı ve sınav snuçlarının sisteme yüklenmesini sağlayan birimdir. 7

Öğrenci İşleri: Uzaktan Eğitim ismine ve ruhuna uygun larak internet üzerinden ve psta yluyla başvuru alabilen, öğrencilerin kayıt, öğrenci belgesi, askerlik tecil işlemlerini internet üzerinden yapabilmelerini sağlayan birimdir. Sıra sizde: Uzaktan eğitim veren bir öğretim elemanında bulunması gereken önemli özellikler nelerdir? Uzaktan Eğitimi Oluşturan Bileşenler Yazılım Bileşenleri Öğretim Yönetim Sistemi İçerik Yönetim Sistemi Sanal Sınıf Ölçme Değ. Sınav Sistemi Hata Bildirim Sistemi Dnanım Bileşenleri Sunucular İnternet Bağlantısı Firewall Switchler Yedekleme Dnanımı Yazılım Bileşenleri LMS (Öğretim Yönetim Sistemi) Ölçme Değ. Sınav Sistemi Sanal Sınıf İçerik Hata Bildirim Sistem 1- Öğretim Yönetim Sistemi(LMS) Öğrencinin ilk giriş yaptığı, ders prgramını, ders içeriklerini, ödev knularını, sanal sınıf arşivlerinin linklerini ve eğitim geçmişini (karne ntları, transkript vb.) görüntüleyebildiği prtaldır. LMS öğrenci giriş yaptığı zaman içinde kayblacağı ve bcalayacağı şekilde lmamalı, sıkılmadan çabuk istediğine ulaşmalıdır. (Ggle gibi basit ama çk işlevli lmalı) Kesinlikle çeşitli tarayıcıları desteklemeli ve mbil uygulamalarda çalışabilmelidir. 2-İçerik Öğretim görevlisi dersi hazırladıktan snra, İçerik uzmanları tarafından dijital rtama dönüştürülür ve içerik prtalına yüklenir. İçerik bazı Uzaktan Eğitim Sistemlerinde LMS in 8

bir parçası larak bulunur bazı sistemlerde ise ayrı bir prtaldır. İçerik; ders ntlarının taranıp PDF frmatında kyulmasından farklı larak, senary tabanlı larak animasyn, resim ve vide desteği ile yapılmalıdır. 3- Sanal Sınıf Sanal Sınıf yazılımı öğrenci ile öğretim görevlisinin senkrnize larak buluştuğu ve eğitim verip aldığı platfrmdur. Sanal sınıf Uzaktan Eğitimi Örgün Eğitime yaklaştıran tek unsurdur. Arada göz teması lmadığından kaliteli lmalıdır. Görüntü ve ses eş zamanlı gelmeli ve snradan istendiğinde arşivden rahatça izlenebilmelidir. Mbil larak ta dersler izlenebilmelidir (Ipad Iphne vb). 4-Ölçme Değerlendirme Öğrencinin dönem içi çevrimiçi larak, dönem snu ise yüz yüze alacağı sınavların yer aldığı sistemdir. 5-Hata Bildirim (TrubleTicket) Sistemi Öncelikle Bilgi Tabanlı Sistem (KnwledgeBase) luşturulmalı öğrenci ve hca cevabını bulamaz ise yönlendirilmeli (Bankalar Telefn örneği). Öğrenci ve öğretim elemanlarının karşılaştığı srunlara çözümler bulmak için luşturulmuş bir sistemdir. Dnanım Bileşenleri Firewall, Switchler, Yedekleme Dnanımı İnternet Bağlantısı Sunucular 1-Sunucular Seçilirken mevcut öğrenci kapasitesi göz önünde alınmalı, 5 yıl değiştirilmeyecek şekilde en iyi knfigürasyn seçilmelidir. Sistemde aksama yaşanmaması için Cluster yapı tercih edilmelidir. 2- İnternet Bağlantısı Mevcut öğrenci sayısı çıkarılmalı Gün / Saat Ders/Öğrenci sayıları ders prgramına göre analiz edilmeli ve test yapılarak hız tespiti ve bant genişliği belirlenmelidir. 3- Firewall- Switch Yedekleme İyi seçilmeli, öğrencilerin sisteme saldırmayı sevdiği unutulmamalıdır. Yedekleme dnanımı 30 dk geriden başlayabilecek şekilde seçilmelidir. 9

Sıra Sizde: Sizce bileşenlerin uzaktan eğitim için önemi ne labilir? Uzaktan Eğitimde İletişim Ve Etkileşim Süreçleri Öğretmen-Öğrenci Etkileşimi (Srgulama Stratejileri). Öğrenci-İçerik Etkileşimi (Grup Tartışması ve Örnek Olaylar). Öğrenci-Öğrenci Etkileşimi (Rl nama ve Tartışma). Öğrenci-Teknlji Etkileşimi (Eşzamanlı (Senkrn) ve Eş zamansız (Asenkrn) Etkileşim). Uzaktan Eğitimin Üstünlükleri ve Sınırlılıkları Üstünlükleri Öğrenci merkezlidir Teknljinin sağladığı eğitimde fırsat eşitliği söz knusudur. Fiziksel engelli öğrencilere eğitim lanağı sağlar. Yaşam byu sınırsız öğrenmenin ylunu aralar. Çk geniş öğrenci kitlesine hizmet sunabilen bir eğitim sistemidir. Zaman ve mekândan bağımsız lduğu için cğrafi ve bölgesel engelleri rtadan kaldırır. Zengin, gelişmiş ve etkileşimli araçlarla ders işleme imkânı sağlar. Öğretim rtamı ve içeriğe 7 gün 24 saat erişim lanağı verir. Geleneksel eğitimden yararlanmayan kişiler için vazgeçilmezdir. Bir işte çalışmak zrunda lanların hem ailesine zaman ayırabilmelerini hem de öğrenimlerine devam edebilmelerini sağlar. Evlilik, çcuk sahibi lma veya başka nedenlerle eğitimine ara veren kişilere, kaldığı yerden devam etme şansı tanır. Ayrı niteliklere sahip bireylerin farklı uygulamalarla eğitim hizmeti sunabilmektedir. Her bir öğrencinin kendi hızında öğrenmesine imkan sağlar. Yapılan tüm işlemler kayıt altında lması ve istenildiği zaman ulaşılabilir lması Bilgi ve becerilerin artması, değişmesi ve çeşitlenmesinin önünü açar. Çk çeşitli iletişim teknljilerini eğitim hizmetine sunabilen bir sistemdir. Bilgiye hızlı ve klay bir şekilde erişme imkâna verir. Örgün eğitime katılamayan dezavantajlı kesimlere fırsat eşitliği sunar. Yüz yüze eğitimde gereken ulaşım, knaklama, barınma, beslenme gibi ek harcamaları rtadan kaldırır. Öğretim elemanlarıyla etkileşimli ve dinamik bir öğrenme süreci yaşatır; yüz yüze eğitimlerde söz isteyerek sru srmaktan ya da görüş belirtmekten kaçınan bireylere, kendilerini ifade edebilecekleri çeşitli iletişim seçenekleri sunar. Uzaktan Eğitim mekândan bağımsız lmasıyla öğrencilerin (katılımcıların) internet erişimi lan her yerde istedikleri kalitede eğitim almalarına lanak sağlar. Sınırlılıkları Öğrenme rtamlarında önemli görülen yüz yüze etkileşim rtam ve lanakları rtadan kalkması, 10

Öğrenme sürecinde karşılaşılan öğrenme güçlüklerinin anında çözülememesi ve bu durumun ardından gelişebilecek sıkıntılar, Çalışan bireylerin kendine ayıracakları vakitte ders çalışma zrunluluğu, Labratuvar, atölye gibi uygulama ağırlıklı knuların işlenmesindeki sınırlılıklar, Öğrenci sayısındaki fazlalık nedeni ile iletişimdeki sınırlılıklar larak sayılabilir. Kendi kendine çalışma alışkanlığı lmayan ve bu yeteneğini geliştirmemiş bireyler için planlama zrluğu, Anında yardım görememe ve srunun giderilmemesinden kaynaklanan davranışların gelişimi. Ssyalleşmeyi engeller. Sıra Sizde: Uzaktan eğitimde öğrenci-öğretmen etkileşiminin az lmasından kaynaklı srunlar nasıl en aza indirilir? Tartışınız. Özet Eğitim Teknljisi; farklı bilimlerin verilerini, özel hedef, yöntem, araç ve gereç, ölçme ve değerlendirme gibi eğitimin geniş alanlarında uygulamaya kyan, uygun durumlarda insan gücünün en iyi şekilde kullanılmasını, eğitimde rtaya çıkan srunların çözülmesini, kalitenin yükseltilmesini, verimliliğin artırılmasını sağlayan bir sistemler bütünü larak değerlendirilmektedir. Öğrenme-öğretme süreçlerinin tasarlanması, uygulanması, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi eğitim teknljisinin önemli işlevleridir. Öğretim teknljisi ise; belirlenmiş hedefler uyarınca, daha etkili bir öğretim elde etmek için öğrenme ve iletişim knusundaki araştırmaların ve ayrıca insan kaynakları ve diğer kaynakların beraber kullanılmasıyla tüm öğrenme-öğretme sürecinin sistematik bir yaklaşımla tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesidir. Bireysel öğretim teknljileri şu şekilde sınıflandırılır: 1. Mdüler Öğretim Teknljisi 2. Prgramlı Öğretim Teknljisi 3. Mikr Öğretim Teknljisi 4. Bilgisayar Destekli Eğitim Teknljisi Uzaktan eğitim, zaman ve mekândan tamamen bağımsız, öğrencinin ve öğretim üyesinin kampüse gelme zrunluluğu lmadan, mevcut bilgisayar teknljileri vasıtasıyla tamamen sanal rtamda, canlı, görüntülü, sesli ve interaktif larak derslerin işlendiği; katılımcının istediği zaman bunları tekrar tekrar izleyebileceği/görüntüleyebileceği, kaynak bilgilerine ulaşabileceği bir üniversite eğitiminin verildiği; günümüz şartlarında eğitim ve öğretimin hızla bilgisayar rtamına geçtiği akılcı, çağdaş, yenilikçi bir eğitim sistemidir. Uzaktan Eğitimde çalışan araştırmacılar süreç içindeki gelişmelere bağlı larak uzaktan eğitimle ile ilgili yeni kavramlar luşturmuşlardır. Bunlar; Uzaktan Öğrenme: Öğretici ve öğrenenin fiziksel larak ayrı rtamlarda bulunduğu durumlarda gerçekleştirilen öğrenme etkinlikleridir. Sanal Sınıf: Belli bir içeriği bir ağ üzerinden öğrenmek amacıyla luşan grup. 11

e-öğrenme: İnternet, bir ağ veya sadece bilgisayar ylu ile gerçekleşen öğrenmelerdir. m-öğrenme: Mbil iletişim araçları ylu ile gerçekleşen öğrenmelerdir. Web Tabanlı Uzaktan Eğitim: Web teknljileri kullanılarak gerçekleştirilen uzaktan eğitim etkinlikleridir. Yaşam Byu Öğrenme: Bireyin, yaşamı byunca sürekli bir öğrenme etkinliği içerisinde lması durumudur. Eş Zamanlı(Senkrn) Öğrenme: Farklı mekanlardaki bireylerin, aynı anda çift yönlü iletişim teknljileri yardımıyla sanal rtamda bir araya gelip gerçekleştirdikleri öğrenme. Eş Zamansız(Asenkrn) Öğrenme: Öğrenenlere hem farklı zamanlarda hem de farklı rtamlarda sunulan eğitimdir. Karma/Harmanlanmış Eğitim:. Her türlü teknljinin kullanılabildiği, geleneksel ve uzaktan eğitimin farklı mdellerinin bir araya getirilerek düzenlendiği eğitimdir. Öğrenme Yönetim Sistemi(ÖYS) : Farklı zamanlı veya harmanlanmış eğitimde öğrencilerin ders seçimi ve derse kaydlmasına, içeriklerin sunulmasına, ölçme ve değerlendirme yapılmasına, kullanıcı bilgilerinin izlenip raprlanmasına lanak sağlayan bir yönetim yazılımıdır. İçerik: Uzaktan eğitimde belli standartlarda hazırlanarak öğrenciye sunulan belirlenmiş eğitim süresi içinde öğrenilmesi hedeflenen eğitsel knu materyalidir. Açık öğretim: Eğitim kurumuyla lan ilişkinin öğrencilerin cğrafi, ssyal ve zaman kısıtlarının göz önüne alınarak tasarlandığı esnek ve yaygın eğitim plitikalarının uygulandığı eğitim mdellerine verilen addır. Bilgisayar Destekli Eğitim: Bilgisayar yluyla gerçekleştirilen eğitim, öğrencilerin belli bir alanda uzmanlaşmasını sağlayarak eğitim çevresini iyileştirmeyi hedefleyen bir prgramdır. Vide Teleknferans: Teleknferans sistemleri, cğrafi larak birbirinden uzak yerlerde bulunan kişi ya da gruplar arasında çeşitli teknljik araçlar yardımıyla iletişim kurulmasını sağlamaktadır. Öğrenme: Bireyin yaşantılar snucu davranışlarda meydana gelen ldukça uzun süreli değişmelerdir. Uzaktan Eğitimde Yer Alan Ögeler 1. Öğrenci: Teknljiyle iç içe lan, uzaktan eğitimde herhangi bir nktada takıldığında araştırması gereken yerleri bilgisayar aracılığıyla daha klay ve hızlı bir şekilde elde edebilen, kendini mtive eden ve öğreneceği bilgilerin kendisi için ileri de hangi knuda yarar sağlayacağını düşünerek derse daklanan, yapılan duyuruları(sınav tarihleri, ödev teslimleri) takip eden kişidir. 2. Öğretim Elemanı: Kesinlikle bilgisayar ve internet teknljilerine aşina; değil ise önceden eğitim verilmiş lması gerekir. Örgün Eğitimde çk kaliteli bir öğretmen uzaktan eğitimde teknik destek lmadan ders veremeyebilir. 3. Teknik Destek: Sanal derslerin takibi knusunda dersin srumlu öğretim elemanına teknik srunlarına yardım edilmesini sağlayan elemandır. 4. Eğitim Destek: Öğrenci derslerinin sistemde aktarılmasında, sanal derslerin takibi ve raprlanmasında, öğretim elemanının sistemi kullanımında yönlendirilmesinde yardımcı elemandır. 5. İçerik Grubu: Verilecek dersin içeriğinin, öğretim elemanı hazırladıktan snra dijital rtama aktarılması ve çklu rtam ile zenginleştirilmesini ve derslerin içeriğinin güncellenmesini gerçekleştiren elemanlardır. 12

6. Ölçme Değerlendirme: Çevrimiçi sınavlarda öğretim elemanına destek lunan, final sınavı sru bankasının luşturulması, sru kitapçıklarının basımı ve sınav snuçlarının sisteme yüklenmesini sağlayan birimdir 7. Öğrenci İşleri: Uzaktan Eğitim ismine ve ruhuna uygun larak internet üzerinden ve psta yluyla başvuru alabilen, öğrencilerin kayıt, öğrenci belgesi, askerlik tecil işlemlerini internet üzerinden yapabilmelerini sağlayan birimdir. Uzaktan Eğitimi Oluşturan Bileşenler Uzaktan eğitimi luşturan 2 bileşen vardır. Bunlar: 1. Yazılım Bileşenleri a. Öğretim Yönetim Sistemi b. İçerik Yönetim Sistemi c. Sanal Sınıf d. Ölçme Değ. Sınav Sistemi e. Hata Bildirim Sistemi 2. Dnanım Bileşenleri a. Sunucular b. İnternet Bağlantısı c. Firewall Switchler Yedekleme Dnanımı Uzaktan eğitimde 4 tane iletişim ve etkileşim süreçleri vardır. Bunlar; 1. Öğrenci - Öğrenci Etkileşimi 2. Öğrenci - Öğretmen Etkileşimi 3. Öğrenci - İçerik Etkileşimi 4. Öğrenci - Ortam Etkileşimi Uzaktan Eğitimin Üstünlükleri ve Sınırlılıkları Üstünlükleri Öğrenci merkezlidir Teknljinin sağladığı eğitimde fırsat eşitliği söz knusudur. Fiziksel engelli öğrencilere eğitim lanağı sağlar. Yaşam byu sınırsız öğrenmenin ylunu aralar. Çk geniş öğrenci kitlesine hizmet sunabilen bir eğitim sistemidir. Zaman ve mekândan bağımsız lduğu için cğrafi ve bölgesel engelleri rtadan kaldırır. Zengin, gelişmiş ve etkileşimli araçlarla ders işleme imkânı sağlar. Öğretim rtamı ve içeriğe 7 gün 24 saat erişim lanağı verir. Geleneksel eğitimden yararlanmayan kişiler için vazgeçilmezdir. Bir işte çalışmak zrunda lanların hem ailesine zaman ayırabilmelerini hem de öğrenimlerine devam edebilmelerini sağlar. Evlilik, çcuk sahibi lma veya başka nedenlerle eğitimine ara veren kişilere, kaldığı yerden devam etme şansı tanır. Ayrı niteliklere sahip bireylerin farklı uygulamalarla eğitim hizmeti sunabilmektedir. Her bir öğrencinin kendi hızında öğrenmesine imkan sağlar. 13

Yapılan tüm işlemler kayıt altında lması ve istenildiği zaman ulaşılabilir lması Bilgi ve becerilerin artması, değişmesi ve çeşitlenmesinin önünü açar. Çk çeşitli iletişim teknljilerini eğitim hizmetine sunabilen bir sistemdir. Bilgiye hızlı ve klay bir şekilde erişme imkâna verir. Örgün eğitime katılamayan dezavantajlı kesimlere fırsat eşitliği sunar. Yüz yüze eğitimde gereken ulaşım, knaklama, barınma, beslenme gibi ek harcamaları rtadan kaldırır. Öğretim elemanlarıyla etkileşimli ve dinamik bir öğrenme süreci yaşatır; yüz yüze eğitimlerde söz isteyerek sru srmaktan ya da görüş belirtmekten kaçınan bireylere, kendilerini ifade edebilecekleri çeşitli iletişim seçenekleri sunar. Uzaktan Eğitim mekândan bağımsız lmasıyla öğrencilerin (katılımcıların) internet erişimi lan her yerde istedikleri kalitede eğitim almalarına lanak sağlar. Sınırlılıkları Öğrenme rtamlarında önemli görülen yüz yüze etkileşim rtam ve lanakları rtadan kalkması, Öğrenme sürecinde karşılaşılan öğrenme güçlüklerinin anında çözülememesi ve bu durumun ardından gelişebilecek sıkıntılar, Çalışan bireylerin kendine ayıracakları vakitte ders çalışma zrunluluğu, Labratuvar, atölye gibi uygulama ağırlıklı knuların işlenmesindeki sınırlılıklar, Öğrenci sayısındaki fazlalık nedeni ile iletişimdeki sınırlılıklar larak sayılabilir. Kendi kendine çalışma alışkanlığı lmayan ve bu yeteneğini geliştirmemiş bireyler için planlama zrluğu, Anında yardım görememe ve srunun giderilmemesinden kaynaklanan davranışların gelişimi. Ssyalleşmeyi engeller. Kendimizi Sınayalım 1.Aşağıdakilerden hangisi bireysel öğretim teknljilerinden biri değildir? A. Mdüler Öğretim Teknljisi B. Mikr Öğretim Teknljisi C. Bilgisayar Destekli Öğretim Teknljisi D. Sistematik Öğretim Teknljisi E. Prgramlı Öğretim Teknljileri 2. Aşağıdaki özelliklerden hangisi uzaktan eğitimin tanımlarında yer almaz? A. Bireysel öğrenme prensibine dayalıdır. B. Zaman ve mekân açısından ayrıdır. C. Geleneksel öğretime göre daha dar kapsamlıdır. D. Bilgi ve iletişim teknljileri kullanılır. E. Eğitimde, öğretim yaş sınırlılığı yktur. 14

3.Öğrenci ve öğrenenin fiziksel larak ayrı rtamlarda bulunduğu durumlarda gerçekleştirilen öğrenme etkinlikleridir. Yukarıda tanımı verilen uzaktan eğitim kavramı aşağıdakilerden hangisidir? A. Uzaktan Öğrenme B. Uzaktan Eğitim C. Sanal Sınıf D. Açık öğretim E. Eş Zamanlı(Senkrn) Öğrenme 4.Aşağıdakilerden hangisi uzaktan eğitimde yer alan temel kavramlardan değildir? A. Sanal sınıf B. E-öğrenme C. Yaşam byu öğrenme D. Yüz yüze eğitim E. Bilgisayar destekli eğitim 5.Aşağıdakilerden hangisi uzaktan eğitimin temellerini luşturan unsurlardan birisidir? A. Sanal Sınıf B. Okul C. Teknik Destek D. Veli E. Müdür 6. Öğrenci derslerinin sisteme aktarılmasında sanal derslerin takibi ve raprlanmasında öğretim elemanının sistemi kullanımında, yönlendirmesinde yardımcı lan eleman aşağıdakilerden hangisidir? A. Öğrenci B. Ölçme değerlendirme C. Teknik destek D. İçerik grubu E. Eğitim desteği 7. Öğrencinin ilk giriş yaptığı, ders prgramını, ders içeriklerini, ödev knularını, sanal sınıf arşivlerinin linklerini ve eğitim geçmişini (karne ntları, transkript vb.) görüntüleyebildiği prtaldır. Yukarıda tanımı verilen yazılım bileşeni aşağıdakilerden hangisidir? A. İçerik Yönetim Sistemi B. Öğretim Yönetim Sistemi (LMS) C. Hata Bildirim Sistemi D. Sanal Sınıf E. Ölçme Değerlendirme 15

8.Aşağıdakilerden hangisi uzaktan eğitimde bulunan etkileşim türlerinden biri değildir? A. Öğrenci Öğrenci Etkileşimi B. Öğrenci Ortam Etkileşimi C. Öğretmen Öğrenci Etkileşimi D. Öğrenci Teknlji Etkileşimi E. Öğrenci İçerik Etkileşimi 9. Aşağıdakilerden hangisi uzaktan eğitimin üstünlükleri arasında yer almaz? A. Her bir öğrencinin kendi hızında öğrenmesine imkân sağlar. B. Öğrenci merkezlidir. C. Zaman ve mekândan bağımsız lduğu için cğrafi ve bölgesel engelleri rtadan kaldırır. D. Yaşam byu sınırsız öğrenmenin ylunu aralar. E. Çalışan bireylerin kendine ayıracakları vakitte ders çalışma zrunluluğu sağlar. I) Bireysel öğrenmeyi sağlar. II) Esnek ve bjektif ölçme sağlar. III) Öğrencilerin ssyalleşmesini engeller. IV) Öğrenme rtamlarında önemli görülen yüz yüze etkileşim rtam ve lanakların rtadan kalkması 10.Yukarıda yer alan seçeneklerden hangisi uzaktan eğitimin sınırlılıkları arasında yer alır? A. Yalnız I B. III ve IV C. I, II ve III D. Yalnız IV E. II ve IV 16

Kendimizi Sınayalım Cevap Anahtarı 1.Cevap: D (Yanıtınız yanlış ise Bireysel Öğretim Teknljileri bölümünü yeniden gözden geçiriniz.) 2.Cevap: C (Yanıtınız yanlış ise Uzaktan Eğitim bölümünü yeniden gözden geçiriniz.) 3.Cevap: A (Yanıtınız yanlış ise Uzaktan Eğitimde Temel Kavramlar bölümünü yeniden gözden geçiriniz.) 4.Cevap: D (Yanıtınız yanlış ise Uzaktan Eğitimde Temel Kavramlar bölümünü yeniden gözden geçiriniz.) 5.Cevap: C (Yanıtınız yanlış ise Uzaktan Eğitimde Yer Alan Ögeler bölümünü yeniden gözden geçiriniz.) 6. Cevap: E (Yanıtınız yanlış ise Uzaktan Eğitimde Yer Alan Ögeler bölümünü yeniden gözden geçiriniz.) 7.Cevap: B (Yanıtınız yanlış ise Uzaktan Eğitimi Oluşturan Bileşenler bölümünü yeniden gözden geçiriniz.) 8.Cevap: B (Yanıtınız yanlış ise Uzaktan Eğitimi Oluşturan Bileşenler bölümünü yeniden gözden geçiriniz.) 9. Cevap: E (Yanıtınız yanlış ise Uzaktan Eğitimin Üstünlükleri ve Sınırlılıkları bölümünü yeniden gözden geçiriniz.) 10. Cevap: B (Yanıtınız yanlış ise Uzaktan Eğitimin Üstünlükleri ve Sınırlılıkları bölümünü yeniden gözden geçiriniz.) Kaynakça: http://www.jret.rg/fileuplad/ds217232/file/uzaktanegitim.pdf https://egitek.wrdpress.cm/egitim-teknljisi-nedir/ http://www.sirinkaradeniz.cm/dersler/tmg.pdf https://www.uzaktanegitim.cm/hbrd134-bireysel-gretim-teknljileri.aspx http://www.slideshare.net/arcm2010/uzaktan-eitim-sunumu https://www.uzaktanegitim.cm/hbrd179-uzaktan-egitim%e2%80%99de-iletisim-veetkilesim-sureci.aspx http://uzem.gediz.edu.tr/uzaktan-egitim-nedir http://ahmetduyar.blgcu.cm/uzaktan-egitim-in-avantajlari-ve-dezavantajlari/9852174 https://www.ggle.cm.tr/search?q=a%c3%a7%c4%b1k%c3%b6%c4%9fretim+karikat %C3%BCr&espv=2&biw=1366&bih=623&surce=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjYq MepwrjJAhVK8XIKHQhuDpYQ_AUIBigB#imgrc=UjDmDyWzgAAQjM%3A http://www.fed.bun.edu.tr/frm_files/prf.dr._ali_baykal%e2%80%99%c4%b1n_fatih_p rjesi_ba%c4%9flam%c4%b1ndaki_bildirisi.pdf http://www.deu.edu.tr/upladedfiles/birimler/16928/1- Egitim_Teknljilerinde_Temel_Kavramlar.pdf https://www.uzaktanegitim.cm/hbrd134-bireysel-gretim-teknljileri.aspx https://trakyauzaktanegitim.wrdpress.cm/2014/12/14/uzaktan-egitim-2/ 17

http://www.sirinkaradeniz.cm/dersler/tmg.pdf http://www.egitim.aku.edu.tr/intermed.htm https://www.uzaktanegitim.cm/hbrd134-bireysel-gretim-teknljileri.aspx 18