Biyoethanol Hammaddesi şeker pancarı, mısır, buğday ve odunsular gibi şeker, nişasta veya selüloz özlü tarımsal ürünlerin fermantasyonu ile elde edilen ve benzinle belirli oranlarda harmanlanarak kullanılan alternatif bir yakıttır.
Biyoetanol berrak, renksiz ve karakteristik bir kokuya sahip bir sıvıdır. Yüksek oktanlı bir yakıttır (113) olup kaynama noktası 78,5 C, donma noktası -114,1 C dir. Biyoetanol 20 C de 0,789 gr/ml yoğunluğa sahiptir. İçten yanmalı motorlara herhangi bir modifikasyona ihtiyaç duyulmadan %10 miktarında harmanlanarak kullanılabilir. E-10(%10 Biyoetanol+ %90 Benzin) ve E-85(%85 Biyoetanol+ %15 Benzin)'dir.
Biyoetanol Benzin İle Harmanlandığında; Biyoetanol yakıtlarda oktan artırmak amacı ile kullanılan benzen, metil tersiyer bütil eter (MTBE) gibi kanserojen maddelerin çevreci alternatifidir. Biyoetanol benzin ile harmanlanma oranına göre 2-3 puanlık bir oktan artışı sağlayarak motorun performansını yükseltir. Biyoetanol donmayı engeller, motorun daha serin ve enjektörlerin daha temiz kalmasını sağlar.
Biyoetanolün Elde Edilebildiği Hammadde Kaynakları Şeker Pancarı Şeker Kamışı Mısır Tatlı Sorgum Patates Buğday Tarımsal Atıklar Odunsular
Özellik Metanol Etanol Benzin (87 oktan) E85 Kimyasal Formül CH 3 OH C 2 H 5 OH C 4 -C 12 Zinciri * Ana Maddeler (% ağırlık) 38C, 12H, 50O 52C, 13H, 35O 85-88C, 12-15H 57C, 13H, 30O Oktan (R+M)/2 100 98-100 86-94 96 Alt Isı Değeri (Btu/lb) 8,570 11,500 18,000-19,000 12,500 Galon Eşdeğeri 1,8 1,5 1 1,4 Benzine Göre Galon Başına Yapılan mil Üretim İçin Bağıl Tank Boyutu %55 %70 --- %72 1,8 kat büyük 1,5 kat büyük 1 1,4 kat büyük Reid Buhar Basıncı (psi) 4,6 2,3 8-15 6-12 Tutuşma Noktası: Havadaki Yakıt (%) Sıcaklık ( o F) Özgül Ağırlık (60-65 o F) 7-36 800 3-19 850 1-8 495 0,796 0,794 0,72-0,78 0,78 Soğukta Çalışma Zayıf Zayıf İyi İyi Araç Gücü %4 güç artışı %5 güç artışı Standart %3-5 güç artışı * * Teorik Hava/Yakıt oranı (ağırlık) 6,45 9 14,7 10
Biyoetanolün Üretimi Nişastanın önce şekere, daha sonra da şekerin doğrudan fermente edilmesiyle biyoetanole dönüştürülmesi ile sağlanır.
Biyoetanol Üretim Aşamaları 1-Hazırlama Biyoetanol üretimi için kullanılacak olan nişasta kaynağı (buğday, mısır, şeker pancarı vb.) değirmenden geçirilerek öğütülür ve enzim yardımı ile hücresel yapısı parçalanır. Nişastanın ortaya çıkması ve biyoetanol üretimi için daha iyi bir verim elde edilmesi sağlanır. Ortaya çıkan bu nişasta bir başka enzim yardımı ile şekere çevrilir. Parçalanmış nişasta kaynağı, enzim ve sudan oluşmuş bir bulamaç halindeki sıvı, içine maya konularak bir sonraki işlem olan fermantasyon ünitesine aktarılır.
2-Fermantasyon Fermantasyon sürecinde eklenen maya bulamaçta bulunan şeker moleküllerini biyoetanol moleküllerine çevirir. Bu işlem 60 80 saat arası sürer. Mayanın yüksek verimle çalışması için gereken koşullar bu süre boyunca denetlenir. Fermantasyon sonunda bulamacın içinde %10-12 arası biyoetanol elde edilmesi hedeflenir. Ayrıca fermantasyon süresince açığa çıkan karbondioksit de ayrılmış olur.
3-Distilasyon Fermantasyon sonucu elde edilen bulamaç distile edilerek içindeki biyoetanol ayrıştırılır. Bu ayrıştırma işlemi distilasyon kulelerinde sıvının ısıtılması ile sağlanır. Distilasyon sonucu %95-96 oranında biyoetanol, fermantasyondan gelen bulamaçtan ayrıştırılmış olur. Ayrıştırılan bu biyoetanol içindeki su, moleküler elek teknolojisi yardımı ile süzülerek biyoetanolün saflığını %99,80-99,95'e kadar yükseltilir.
Biyoetanolün Kullanım Alanları Ulaştırma Sektörü Benzin ile karıştırılarak Dizel motorlarda katkı maddesi olarak Son teknolojik araçlarda (hibrid, yakıt hücreli) Tarım makinalarında Kojenerasyon Ünitelerinde Fosil yakıtlı tesislerdeki NOx emisyonlarının azaltılması CO2 ticareti için Buhar enjeksiyonlu gaz türbinlerinde Kombine çevrimli güç santrallerinde Dizel güç jeneratörlerinde Küçük kojenerasyon (veya soğutma) stirling sistemleri Suyun tuzluluğunun giderilmesinde (1 ton etanolle 600-100 m 3 su tuzdan ayrıştırılabiliyor)
Küçük Ev Aletlerinde Fırınlarda Aydınlatmada Isıtma ve soğutma aygıtlarında Besinlerin saklanmasında (soğutma) Kimyasal Ürün Sektörü Etilen üretiminde Hidrojen üretimi Glikol eterler Etil akrilat Asetik asit Etil asetat Aset aldehit Etil eter Etil+klörür
Biyogaz Organik bazlı atık/artıkların oksijensiz ortamda (anaeorobik) fermantasyonu sonucu ortaya çıkan renksiz - kokusuz, havadan hafif, parlak mavi bir alevle yanan bir gaz karışımdır.
Biyogaz Üretiminde Kullanılan Organik Atık/Artık Hammaddeler a) Hayvansal Atıklar Sığır, at, koyun, tavuk gibi hayvanların dışkıları, mezbahane atıkları ve hayvansal ürünlerin işlenmesi sırasında ortaya çıkan atıklar özellikle kırsal kesimler için önerilen biyogaz tesislerinde kullanılmaktadır.
b) Bitkisel Artıklar İnce kıyılmış sap, saman, anız ve mısır artıkları, şeker pancarı yaprakları ve çimen artıkları gibi bitkilerin işlenmeyen kısımları ile bitkisel ürünlerin işlenmesi sırasında ortaya çıkan artıklardır.
Organik İçerikli Şehir ve Endüstriyel Atıklar Kanalizasyon ve dip çamurları, kağıt, sanayi ve gıda sanayi atıkları, çözünmüş organik madde derişimi yüksek endüstriyel ve evsel atık sular biyogaz üretiminde kullanılmaktadır. Bu atıklar Özellikle belediyeler ve büyük sanayi tesisleri tarafından yüksek teknoloji kullanılarak tesis edilen biyogaz üretim merkezlerinde kullanılan atıklardır.
Çeşitli Kaynaklardan Elde Edilebilecek Biyogaz Verimleri ve Biyogazdaki Metan Miktarları KAYNAK BİYOGAZ VERİMİ (litre/kg) METAN ORANI (Hacim %'si) Sığır Gübresi 90-310 65 Kanatlı Gübresi 310-620 60 Domuz Gübresi 340-550 65-70 Buğday Samanı 200-300 50-60 Çavdar Samanı 200-300 59 Arpa Samanı 290-310 59 Mısır sapları ve artıkları 380-460 59 Keten & Kenevir 360 59 Çimen 280-550 70 Sebze artıkları 330-360 Değişken Ziraat atıkları 310-430 60-70 Yerfıstığı kabuğu 365 --- Dökülmüş ağaç yaprakları 210-290 58 Algler 420-500 63 Atık su çamuru 310-800 65-80
Biyogaz Üretim Prosesi
Biyogaz Üretiminde Kullanılan Sistemler a) Kesikli (Batch) Fermantasyon Tesisin fermantörü (üretim tankı) hayvansal ve/veya bitkisel atıklar ile doldurulmakta ve alıkoyma - bekletme süresi kadar bekletilerek biyogazın oluşumu tamamlanmaktadır. Kullanılan organik maddeye ve sistem sıcaklığına bağlı olarak bekleme süresi değişmektedir. Bu süre sonunda tesisin fermantörü (reaktörü) tamamen boşaltılmakta ve yeniden doldurulmaktadır.
b) Beslemeli - Kesikli Fermantasyon Burada fermantör başlangıçta belirli oranda organik madde ile doldurulmakta ve geri kalan hacim fermantasyon süresine bölünerek günlük miktarlarla tamamlanmaktadır. Belirli fermantasyon süresi sonunda fermantör tamamen boşaltılarak yeniden doldurulmaktadır.
c) Sürekli Fermantasyon Bu fermantasyon biçiminde fermantörden gaz çıkışı başladığında günlük olarak besleme yapılır. Sisteme aktarılan karışım kadar gazı alınmış çökelti sistemden dışarıya alınır. Organik madde fermantöre her gün belirli miktarlarda verilmekte, alıkoyma süresi kadar bekletilmekte ve aynı oranlarda fermente olmuş materyal günlük olarak fermantörden alınmaktadır. Böylece günlük beslemelerle sürekli biyogaz üretimi sağlanmaktadır.
Mısırsilajıve ziraii atıkları Anaerobik biyoreaktörler
Dağıtım sistemi: merkezi pompa istasyonunda tüm bağlantılar yapılmaktadır.
CPHU: (combined power and heating unit) Biyogaz yakabilen jeneratör vasıtasıyla Elektrik ve ısı üretilir. Isı değiştiriciler yardımıyla ısının fazlası hem biyoreaktörde hem de Çevrede ihtiyaç duyulan (sera, konut ve işyeri ısınması v.b.) karşılanmasında kullanılabilir