HAVA TRAFİK KURALLARI Öğr. Gör. Gülaçtı ŞEN
DERSİN İÇERİĞİ Hava Trafik Hizmetlerinin Bölümlerinden; Uçuş Bilgi Hizmeti
HAVA TRAFİK HİZMETLERİ Uçuş Bilgi Hizmeti Hava Trafik Kontrol Hizmeti Meydan Kontrol Hizmeti Yaklaşma Kontrol Hizmeti Saha Kontrol Hizmeti Uyarı (İkaz) Hizmeti
HAVA TRAFİK HİZMETLERİ FIS: Flight Information Service - Uçuş Bilgi Hizmeti FIR: Flight Information Region - Uçuş Bilgi Bölgesi FIC: Flight Information Centre - Uçuş Bilgi Merkezi
UÇUŞ BİLGİ HİZMETİ Uçuş bilgi hizmeti, uçuşların emniyetli ve verimli bir şekilde yapılabilmesi için yararlı tavsiye ve bilgileri vermek amacıyla sağlanan bir hizmettir. Uçuş bilgi hizmeti, uçuş bilgi bölgesi içerisinde verilen bir hizmettir. Uçuş bilgi bölgesi, içerisinde uçuş bilgi hizmeti ve ikaz (uyarı) hizmeti verilen sınırları belirlenmiş bir hava sahasıdır. Uçuş bilgi merkezi, uçuş bilgi hizmeti ve ikaz hizmeti sağlamak için oluşturulmuş bir ünitedir.
UÇUŞ BİLGİ HİZMETİ Uçuş bilgi hizmeti, Bu bilgilerden yararlanabilecek bütün uçaklara, Hava trafik kontrol hizmeti verilen uçaklara, Hava trafik kontrol hizmeti vermeyen ancak ilgili hava trafik ünitelerince bilinen uçaklara sağlanır.
UÇUŞ BİLGİ HİZMETİ Uçuş bilgi hizmeti sağlanması, bir uçağın kaptan pilotunun sorumluluklarını azaltmaz. Uçuş planında yapılacak herhangi bir değişiklik için son kararı kaptan pilot verir.
UÇUŞ BİLGİ HİZMETİ Uçuş bilgi hizmeti veya hava trafik kontrol hizmeti aynı ünite tarafından verilebilir. Uçuş bilgi hizmeti ve hava trafik kontrol hizmetinin birlikte sağlandığı hava trafik ünitelerinde, hava trafik kontrol hizmeti sağlanması gerekli olduğunda, hava trafik kontrol hizmeti uçuş bilgi hizmetine göre öncelikli olarak sağlanır.
UÇUŞ BİLGİ HİZMETİNİN SAĞLADIĞI BİLGİLER SIGMET ve AIRMET bilgileri Patlamadan önceki volkanik aktiviteler, volkanik patlamalar ve kül bulutları ile ilgili bilgiler, Atmosfere bırakılmış olan radyoaktif maddeler ve zehirli kimyasallarla ilgili bilgiler Seyrüsefer yardımcılarının çalışma durumlarındaki değişikliklerle ilgili bilgiler, Kar, buz veya fazla miktarda suyun etkilediği meydan manevra sahalarının durumları ile ilgili bilgiler dahil olmak üzere meydan ve meydandaki kolaylıkların durumlarındaki değişiklikler ile ilgili bilgiler,
İçinde insan olmayan serbest balonlarla ilgili bilgiler, Emniyeti etkileyebilecek diğer bilgiler, Kalkış meydanı, varış meydanı ve yedek meydanlarda mevcut (o andaki) ve ilerisi için tahmin edilen hava durumları ile ilgili bilgiler, C,D,E,F ve G sınıfı hava sahalarında uçan uçakların çarpışma tehlikelerine ait bilgiler, Deniz üzerindeki uçuşlarda, pilot tarafından talep edildiğinde ve mümkün olduğunda, bu sahada bulunan teknelerin (gemilerin) çağrı adları, pozisyonları, hakiki rotaları, hızları ile ilgili bilgiler, VFR uçuşlarda, uçuş yolu boyunca VFR uçuşu imkânsız hale getirebilecek trafik hava durumuyla ilgili bilgiler.
UÇUŞ BİLGİ HİZMETİ Uçuş bilgi hizmeti yayınları başlıca üç tiptedir. Bunlar: Yüksek Frekans (HF: High Frequency) Çok Yüksek Frekans (VHF: Very High Frequency) Otomatik, Terminal Bigli Hizmeti (ATIS: Automatic Terminal Information Service) Bu yayınlarla, havadaki ve yerdeki uçaklara, ilgili meydanlar ve hava yollarındaki meteorolojik durum ve iniş, kalkış ve uçuş için gerekli diğer bilgiler belirli frekanslardan aktarılır.
UÇUŞ BİLGİ HİZMETİ ATIS: Automatic Terminal Information Service ATIS, kalkan ve inen uçaklar için mevcut rutin bilgilerin otomatik olarak sağlanmasıdır. ATIS, Hava-yer haberleşmesini azaltarak frekans sıkışıklığını önler, Hava trafik kontrolörlerinin iş yükünü azaltır, Pilotların iniş ve kalkış ile ilgili bilgileri uygun zamanda elde etmelerini sağlar.
UÇUŞ BİLGİ HİZMETİ İki tip ATIS yayını vardır. Bunlar Sesli ATIS (Voice ATIS), (V ATIS) Veri Hatlı ATIS (Data link ATIS) (Digital ATIS) (D ATIS) Sesli ATIS te sürekli ve tekrarlanan şekilde ses yayını yapılır. Veri Hatlı ATIS te ise bilgiler veri hattı üzerinden gönderilir.
SESLİ / VERİ HATLI ATIS YAYINI KOŞULLARI Yayınlanan bilgiler tek bir meydanla ilgili olmalıdır. Değişen bilgiler hemen yenilenmelidir. ATIS mesajlarının hazırlanması ve yayınlanması, hava trafik hizmetlerinin sorumluluğundadır. Her bir ATIS yayını ICAO havacılık alfabesindeki bir harfle temsil edilmelidir.
UÇUŞ BİLGİ HİZMETİ Uçaklar meydan veya yaklaşma kontrol hizmeti sağlayan ünitelerle ilk haberleşme bağlantısı kurduklarında, ATIS yayınını aldıklarını bu ünitelere bildirmelidirler. İniş için gelen uçaklar, iniş yapacakları meydana ait son altimetre değerini ATIS yayınından almış olsalar bile, ilgili hava trafik ünitesi tarafından da son altimetre değeri gelen uçaklara bildirilmelidir. Meteorolojik bilgiler, rutin veya özel olarak yayınlanan yerel meteorolojik raporlardan elde edilmelidir.
UÇUŞ BİLGİ HİZMETİ İnen ve kalkan uçaklar için yapılan ATIS yayınlarındaki bilgiler belirli bir sıraya göre verilir.
KAYNAKLAR Uslu Suat, Cavcar Aydan, Özgür Metin ve Canarslanlar Ali Özcan Hava Trafik Kontrol Hizmetleri T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını, No: 3293, Açıköğretim Fakültesi Yayını, No: 2156, Eskişehir, 2016 http://web.shgm.gov.tr (SHY-HTH) www.airporthaber.com www.uteddergi.com www.havaliman.com
Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle Öğr.Gör. Gülaçtı ŞEN İstanbul Aydın Üniversitesi Sivil Hava Ulaştırma İşletmeciliği Bölümü