ALGILANAN HİZMET KAVRAMININ MUHASEBECİ SEÇİMİNE ETKİSİ

Benzer belgeler
MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ TTK, TMS/ TFRS ve KOBĠ TFRS ĠLE ĠLGĠLĠ GENEL GÖRÜġLERĠ: ERZĠNCAN ÖRNEĞĠ

SAĞLIK HĠZMETLERĠ PAZARLAMASI AÇISINDAN KALĠTE VE VERĠMLĠLĠK KAVRAMINA BÜTÜNCÜL BAKIġ

GÜNEġĠN EN GÜZEL DOĞDUĞU ġehġrden, ADIYAMAN DAN MERHABALAR

Hipotez Kurma. Prof. Dr. Cemal YÜKSELEN Ġstanbul Arel Üniversitesi. 4. Pazarlama Araştırmaları Eğitim Semineri Ekim 2010

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve

YÜKSEK ÖĞRETĠMDE HĠZMET KALĠTESĠNĠN MÜġTERĠ MEMNUNĠYETĠNE ETKĠSĠ DUMLUPINAR ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ NDE BĠR UYGULAMA

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi

KAMU SAĞLIK ÇALIġANLARININ EKONOMIK OLAYLARA BAKIġINDA ĠDARI GÖREVLERIN VE EKONOMĠ EĞĠTĠMĠNĠN ETKISI

ELEKTRONİK TİCARET ÖDEME ARAÇLARI

ЄfG Araştırma. Geleceği şimdiden planlayın

MALİYE BÖLÜMÜ ÖĞRECİLERİNİN İŞLETME BÖLÜMÜNDEN ALACAĞI ÇİFT ANADAL-YANDAL DERS PROGRAM TABLOSU. Dersin Adı Z/S Teo. Uyg.

9. SINIF COĞRAFYA DERSİ KURS KAZANIMLARI VE TESTLERİ

OKULLARDA GELİŞİMSEL ve ÖNLEYİCİ PDR-3. Prof. Dr. Serap NAZLI Ankara Üniversitesi

T.C. Hitit Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İşletme Anabilim Dalı

Örnekleme Süreci ve Örnekleme Yöntemleri

T.C. ADIYAMAN ÜNĠVERSĠTESĠ REKTÖRLÜĞÜ STRATEJĠ GELĠġTĠRME DAĠRE BAġKANLIĞI ÇALIġMA USUL VE ESASLARI YÖNERGESĠ

GeliĢimsel Rehberlikte 5 Ana Müdahale. Prof. Dr. Serap NAZLI

SAĞLIK ORTAMINDA ÇALIġANLARDA GÜVENLĠĞĠ TEHDĠT EDEN STRES ETKENLERĠ VE BAġ ETME YÖNTEMLERĠ. MANĠSA ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HEMġĠRE AYLĠN AY

MANİSA DA KAMU KURUMLARINDA ÇALIŞAN ÖZEL GÜVENLİK PERSONELİ NİN MESLEKİ MEMNUNİYET DURUMU 1

BĠR DEVLET HASTANESĠNDE ÇALIġANLARIN HASTA VE ÇALIġAN GÜVENLĠĞĠ ALGILARININ ĠNCELENMESĠ. Dilek OLUT

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans İşletme Abant İzzet Baysal Üniversitesi 2004 İ.İ.B.F. Lisansüstü İşletme Yönetimi İstanbul Üniversitesi

ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİ ÖĞRETMENİ

Toplumsal Cinsiyet Kalıp Yargıları ve Cinsiyet Ayrımcılığı. Ġlknur M. Gönenç

KONAKLAMA ĠġLETMELERĠNDE KADIN MUHASEBECĠLERĠN CAM TAVAN ALGISINA YÖNELĠK BĠR ARAġTIRMA: ANTALYA ĠLĠ ÖRNEĞĠ

BĠRĠNCĠ BASAMAK SAĞLIK ÇALIġANLARINDA YAġAM DOYUMU, Ġġ DOYUMU VE TÜKENMĠġLĠK DURUMU

NĠTEL ARAġTIRMA: AVUKATLARIN ULUSAL YARGI AĞI PROJESĠ (UYAP) UYGULAMA YAZILIMINA ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ

Bu hüküm, sadece bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerini kapsamaktadır.

EĞİTİMDE YEŞİL İNSAN TÜKETİMDE YEŞİL ÜRÜN: NAZİLLİ İİBF VE NAZİLLİ MYO ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BİR DUYARLILIK ANALİZİ ÇALIŞMASI

Yıl: 4, Sayı: 11, Haziran 2017, s

Üretim İşletmelerinin Çevre Muhasebesine Verdikleri Önem Düzeyi: Erzurum, Erzincan, Bayburt Bölgesinde Bir Araştırma

ULUSAL Ġġ SAĞLIĞI VE GÜVENLĠĞĠ KONSEYĠ YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar. Amaç ve kapsam

FIRAT ÜNİVERSİTESİ DENEYSEL ARAŞTIRMALAR MERKEZİ KURULUŞ VE İŞLEYİŞ YÖNERGESİ

6098 SAYILI BORÇLAR KANUNU KAPSAMINDA. ADAM ÇALIġTIRANIN SORUMLULUĞU. Av. Mustafa Özgür KIRDAR ERYĠĞĠT HUKUK BÜROSU / ANKARA

HEMODĠYALĠZ HASTALARININ UMUTSUZLUK DÜZEYLERĠ

SINIF ÖĞRETMENLĠĞĠ SOSYAL BĠLGĠLER ÖĞRETĠM PROGRAMI ÖMER MURAT PAMUK REHBER ÖĞRETMEN REHBER ÖĞRETMEN

Kullanıcı Hesabı ve Şifre Yönetimi

TIMSS Tanıtım Sunusu

TEMAKTĠK YAKLAġIMDA FĠZĠKSEL ÇEVRE. Yrd. Doç. Dr. ġermin METĠN Hasan Kalyoncu Üniversitesi

Zorunlu çağrıyı doğuran pay edinimlerinden önceki ortaklık yapısı Adı Soyadı/Ticaret Unvanı. Sermaye Tutarı (TL)

EGE ÜNİVERSİTESİ TEHLİKELİ ATIK YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

SİVİL TOPLUM KURULUŞLARINDAN (STK) VAKIFLAR VE VAKIFLARDA MUHASEBE KAYIT SİSTEMİ

TÜRKİYE DE KOBİ UYGULAMALARI YMM. NAİL SANLI TÜRMOB GENEL BAŞKANI IFAC SMP (KOBİ UYGULAMARI) FORUMU İSTANBUL

4/20/2015. Müşteri Değeri Tabanlı Fiyatlandırma. Maliyet tabanlı fiyatlandırma üretim, dağıtım ve satış maliyetlerinin üstüne prim eklenmesidir.

PLANLANMIġ DAVRANIġ TEORĠSĠ ÇERÇEVESĠNDE MALĠ MÜġAVĠR (SMMM) OLMA NĠYETĠNĠN ALTINDA YATAN FAKTÖRLERĠN ANALĠZĠ

TOPLUMSAL CĠNSĠYETLE ĠLGĠLĠ KURAMLAR. İlknur M. Gönenç

TEB PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. 01 / 01 / / 06 / 2010 DÖNEMİNE AİT YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU

E-İmza Paketi Teklifi Sayfa 1 / GİZLİDİR

BİLGİ NOTU / Bu bilgi notumuzda anılan kanunun vergi alacakları ile ilgili düzenlemelerine yer verilecektir.

MUHASEBE MESLEĞİNDE HİZMET KALİTESİ VE MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ: SİVAS İLİ ÖRNEĞİ

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU (ESKİ ADIYLA OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI DÖVİZ CİNSİNDEN YATIRIM ARAÇLARI

OKULÖNCESĠNDE TEMATĠK YAKLAġIM ve ETKĠN ÖĞRENME. Prof. Dr. Nilüfer DARICA Hasan Kalyoncu Üniversitesi

KURUM KÜLTÜRÜ VE KURUMSAL İMAJ İLİŞKİSİ: DEVLET VE VAKIF ÜNİVERSİTELERİ ÜZERİNDE BİR UYGULAMA

Ali DERAN 1 Ġncilay ERDURU 2 Dursun KELEġ 3

G Ü Ç L E N İ N! Technical Assistance for Supporting Social Inclusion through Sports Education

İÇİNDEKİLER. Türkiye Kalkınma Bankası Yayını TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. NİSAN HAZİRAN 2015 Sayı: 76. e-dergi OLARAK YAYINLANMAKTADIR.

ÖZGEÇMİŞ. 1. Adı Soyadı: EZGİ UZEL AYDINOCAK. 2. Doğum Tarihi: 11/05/ Ünvanı: YARD.DOÇ.DR. 4. Öğrenim Durumu: DOKTORA

TEKNOLOJİ VE TASARIM DERSİ

Madde 2- (1) Bu Yönerge Türk Psikolojik DanıĢma ve Rehberlik Derneği tüzüğüne dayanarak hazırlanmıģtır.

Yıl: 4, Sayı: 15, Ekim 2017, s

Eurasian Journal of Researches in Social and Economics Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi ISSN:

HAFTA 3 YÖNETĠM VE ORGANĠZASYON. MODERN VE POSTMODERN YÖNETĠM YAKLAġIMLARI. HEDEFLER Bu üniteyi çalıģtıktan sonra;

SözleĢme Tarihi : 20/06/2016 SözleĢme No : 2016/02

T.C. ORTA KARADENİZ KALKINMA AJANSI GENEL SEKRETERLİĞİ. YURT ĠÇĠ VE DIġI EĞĠTĠM VE TOPLANTI KATILIMLARI ĠÇĠN GÖREV DÖNÜġ RAPORU

HALKLA İLİŞKİLER UYGULAMALARININ KURUM İMAJINA ETKİSİ: VODAFONE ÖRNEĞİ ÖZET

T.C. SĠNOP ÜNĠVERSĠTESĠ SU ÜRÜNLERĠ FAKÜLTESĠ ÖĞRENCĠ STAJ UYGULAMA ESASLARI

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROJE ONAY FORMU. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi, Denetimi, Planlaması ve Ekonomisi

ÜLKEMİZ MUHASEBE MESLEK MENSUPLARININ TOPLUMUN ÇEŞİTLİ KATMANLARI TARAFINDAN ALGILANMA BİÇİMİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

TÜRKĠYE SĠYASĠ EĞĠLĠMLER VE BEKLENTĠLER ARAġTIRMASI. Ocak

ISSN : akorkmaz@ciu.edu.tr Lefkosa-Turkey

2015 YILINA AĠT KALĠTE GÜVENCE SĠSTEMĠ GÖZDEN GEÇĠRME RAPORU

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI KAMU BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU 30 EYLÜL 2008 TARİHİ İTİBARİYLE MALİ TABLOLAR

2010 I. DÖNEM GEBZE EĞİTİM PROGRAMLARI

Ekonomik Açıdan En Avantajlı Teklifin Belirlenmesinde 2004/18/EC AB Kamu Ġhale Direktifi Ġle 4734 Sayılı Kamu Ġhale Kanununun KarĢılaĢtırılması

KONU: Vergi Levhalarının Ġnternet Vergi Dairesinden Alınabileceğine ĠliĢkin Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği Resmi Gazete'de Yayımlandı.

Derece Alan Üniversite Yıl Lisans (B.Sc.)

Mühendislik ve Mimarlık Fakültesinde Ekonomi Dersinin Önemi

T.C. B A ġ B A K A N L I K Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü. Sayı : B.02.0.PPG / ARALIK 2009 GENELGE 2009/18

OTEL İŞLETMELERİNDE BÖLÜM YÖNETİCİLERİNİN İŞ VE YAŞAM TATMİNİNİ BELİRLEMEYE YÖNELİK BİR ALAN ARAŞTIRMASI

ÖZGÜVEN VE DİNİ TUTUM

HĠTĠT ÜNĠVERSĠTESĠ. SÜREKLĠ EĞĠTĠM UYGULAMA VE ARAġTIRMA MERKEZĠ FAALĠYET RAPORU

T.C. Hitit Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İşletme Anabilim Dalı

TEB PORTFÖY YÖNETİMİ A.Ş. 01 / 01 / / 12 / 2009 DÖNEMİNE AİT YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU

TÜRKĠYE SĠYASĠ EĞĠLĠMLER VE BEKLENTĠLER ARAġTIRMASI. Ekim 2009

ġehġr PAZARLAMASI VE ġehġr VARLIKLARI: KONYA VE MEVLÂNA ÖRNEĞĠ

Doç. Dr. Mustafa ÖZDEN Arş. Gör. Gülden AKDAĞ Arş. Gör. Esra AÇIKGÜL

2008 YILINDA ÜNĠVERSĠTELERĠMĠZĠN MADEN MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMLERĠNE KAYIT YAPTIRAN ÖĞRENCĠLERĠN ÖSS PROFĠLĠ ve ÇEġĠTLĠ BĠLGĠLER

Sağlık Psikolojisi-Ders 7 Hastalık Bilişleri

SĠRKÜLER (2019/39) Bilindiği üzere 6102 sayılı TTK nun 516,518,565 ve 610.ncu maddeleri hükümlerine göre;

ĠKĠNCĠ BÖLÜM Kayıt Saklama Gereksinimleri Kapsama giren mükellefler MADDE 3 - (1) AĢağıda yer alan mükellefler, Tebliğ ekinde yer alan konular

HĠZMET SEKTÖRÜNDEKĠ VERĠTABANLI PAZARLAMA ARAġTIRMALARININ DEĞERLENDĠRĠLMESĠ

ELEKTRĠK TESĠSLERĠNDE DOLAYLI DOKUNMAYA KARġI TOPRAKLAMA

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. LİKİT EMEKLİLİK YATIRIM FONU 30 EYLÜL 2008 TARİHİ İTİBARİYLE MALİ TABLOLAR

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU 30 EYLÜL 2008 TARİHİ İTİBARİYLE MALİ TABLOLAR

Ek-1. Tablo 1. TYYÇ nin OluĢturulma AĢamaları ve Tamamlanma Tarihleri. 1 Süreci baģlatmak için karar alınması Nisan 2006

OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU (ESKİ ADIYLA OYAK EMEKLİLİK A.Ş. GELİR AMAÇLI DÖVİZ CİNSİNDEN YATIRIM ARAÇLARI

ÖĞRETMEN ADAYLARINA UYGULANAN ATILGANLIK EĞĠTĠMĠ VE SONUÇLARI 1 Doç. Dr. Binnur YEġĠLYAPRAK Dr. Ġbrahim KISAÇ

DENETİM KURULU RAPORU

GELĠR ĠDARESĠ BAġKANLIĞI GELĠR UZMAN YARDIMCILIĞI GĠRĠġ SINAVI DUYURUSU

FİNANSBANK A.Ş. SENTEZ A TİPİ FON SEPETİ FONU İÇTÜZÜK DEĞİŞİKLİĞİ

Transkript:

ALGILANAN HİZMET KAVRAMININ MUHASEBECİ SEÇİMİNE ETKİSİ Doç.Dr. Hayrettin USUL Dr. Güler F. UYAR ÖZET Muhasebeden hizmet talep eden müģterilerin muhasebe mesleği kavramını algılayıģ durumu, muhasebeci tercihini de etkiler. Algının oluģması ise Ģemalarla gerçekleģir. ġemalar kiģileri etkileyen uyarının ne olduğunun anlaģılması ve değerlendirilmesi için oluģturulmuģ zihinsel yapılardır. Bir baģka ifadeyle Ģemalar hizmet talep eden kiģilerde talep edilecek hizmete karģı algıların oluģmasını sağlar. Muhasebeden hizmet talep kiģi de kendilerinde oluģan Ģemaların etkisi altındadır. Bu etki muhasebeciden beklentileri ile muhasebeciye ödenecek ücret karģılaģtırılmasında kendini Ģiddetli olarak hissettirir. Muhasebeciden hizmet talep eden kiģi hizmete karģılık ödemiģ olduğu ücreti fazla algılarsa muhasebecisini değiģtirme yoluna gidebilecektir. Ancak, fazla ücretten dolayı muhasebecisini değiģtiren kiģi aynı nedenlerden dolayı hekimini değiģtirme yoluna gitmeyecektir. Bunun nedeni ise gibi kiģinin algı düzeyine bağlıdır. Bu çalıģmada muhasebecilik mesleğinin mükellefler tarafından algılanma düzeyi ve bu düzeye bağlı olarak muhasebecilere bakıģ açısı incelenmeye çalıģılmıģtır. Anahtar Kelimeler: Muhasebeci, Algı, ġema, Hizmet Sektörü Jel Kodları: M41, L20, J34, M31 THE IMPACT OF PERCEIVED SERVICE CONCEPT ON ACCOUNTANT ABSTRACT The perception of accountancy profession by the consumers that demand accounting service affect the accountant selection process. The perception begins with schemas. Schemas are the mental structures to understand and evaluate the drivers of perception. In other words, they help development of perception of the demanded service by the consumer. The consumers and institutions that demand accountancy service are under influence of schemas. Such an effect can be strongly seen in a comparison of the expectations from an accountant and the payment for the accountancy service. If the customer of the accountant perceive that the payment of the accountancy service is higher, then s(he) may switch to another accountant. Nevertheless, depending on personal perception level, the person who change his/her accountant does not necessary change his/her practitioner because of the price. In this study, the perception level of accountant customers and their views on the accountants has been examined. Key Words: Accountant, Perception, Schema, Service Sektor Jel Codes: M41, L20, J34, M31 Süleyman Demirel Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi ĠĢletme Bölümü Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Öğretim Görevlisi 65

1. GİRİŞ MüĢterilerin istek ve beklentilerini karģılamak amacıyla üretilen sosyal ürünler olarak tanımlanan hizmet (Neal,vd.,202:369-370); zaman, yer, biçim ve psikolojik yararlar sağlayan ekonomik faaliyetler bütündür (Zerenler ve Öğüt, 2007:502). Diğer bir tanıma göre hizmet; hizmeti sunan kiģi ile hizmeti alan kiģi arasında karģılıklı olarak iletiģimin zorunlu olduğu sosyal bir faaliyettir ve malın ya da hizmetin satıģına bağlı olmaksızın pazara sürüldüğünde istek ve ihtiyaçları doyuma ulaģtıran ve bağımsız olarak nitelenebilen eylemlerdir (Karahan,2000:14). Bir baģka tanımda ise bir tarafın karģı tarafa sunduğu, temel olarak dokunulamayan ve herhangi bir Ģeyin sahipliği ile sonuçlanmayan bir faaliyet ya da fayda olarak tanımlanabilir (Kotler,1997:467). Algı ise; çevresel bilginin duyular aracılığı ve zihinsel bir süreçle okunmasıdır (Özen,2011). Bu bağlamda algı iki aģamadan oluģur. Bunlar; duyularımıza dayalı duyumsal süreç ile bilgiye dayalı zihinsel süreçtir (Lang,1987:88). Duyumsal süreç; çevreden gelen bilgileri ve verileri duyularımız aracılığı ile yorumladığımız süreçken, zihinsel süreç duyularımızı ile edindiğimiz ya da fark edemediğimiz çevresel bilgileri ancak yaģanmıģlığa bağlı olarak kavramsallaģtırdığımız ve bu yolla zihnimizde oluģturduğumuz olgudur (Özen, 2011). Bir müģterinin almıģ olduğu hizmet hakkındaki algısı; deneyimlerinden, yaģadığı sosyo- ekonomik ve kültürel çevreden, inançlardan, psikolojiden ve çeģitli iletiģim kanalları yardımıyla edindiği bilgilerden yararlanarak oluģturduğu önsel tutumlardan etkilenerek oluģur (Yılmaz ve ÇatalbaĢ,2007:84). Bu tutumlar, kiģinin bebeklikten baģlayan ve yaģam boyu süren Ģemaların etkisi altındadır. ġemalar; kiģileri etkileyen uyarının ne olduğunun anlaģılması ve değerlendirilmesi için oluģturulmuģ zihinsel yapılardır (Usul,2007:21). Diğer bir ifadeyle Ģemalar, çevreden gelen bilgiyi anlamada kalıp görevi görürler ve bu nedenle yaģam boyu geliģerek kiģinin davranıģlarını, düģüncelerini, hislerini ve diğer insanlarla olan iliģkilerini belirler (Cüceloğlu,1999:208). ġemalar öncelikle biliģ üzerinde odaklaģırlar. Diğer bir deyiģle, genel olarak bilgilerin bellekte nasıl temsil edildiği ve yeni bilgilerin var olanlara nasıl bağlandığı üzerinde yoğunlaģırlar. ġema araģtırmalarının en temel sonuçlarına göre insanlar gerçeği yalınlaģtırmaktadırlar; bunu da kısmen özgül durumları genel durumun ıģığında yorumlayarak yapmaktadırlar (Dönmez,2011). Hizmet talep eden kiģi kendisine sunulan hizmetin değerlemesini yaparken, aynı zamanda da bu faydayı elde etmek için ödemiģ olduğu bedeli de dikkate almaktadır (Mazumdar, 2000:32). Yapılan bir hizmet sonucunda hizmeti alanın algıladığı yarar ve hizmete ödediği bedelin karģılıklı olarak değerlendirilmesi; o hizmetle ilgili algılanan değeri oluģmaktadır. Algılanan fayda algılanan maliyetten daha fazla olması durumunda algılanan değerin daha çok olmasını, buna karģılık tersi olması durumunda algılanan değerin maliyetin altında olması sonucunu yaratır (Dursun ve Çerçi,2004:23). Hizmet sektöründe faaliyet gösteren muhasebecilik mesleğinin algılanma düzeyi bu bağlamda da muhasebeci seçimini de doğrudan etkiler. 66

Bu etki, muhasebeci seçimi yapma durumunda olan kiģilerin Ģemaların yönlendirmesine göre hareket etmesine yol açar. Diğer bir ifadeyle, kiģinin muhasebe mesleği hakkındaki algısı muhasebeci seçiminde en önemli etken olarak karģımıza çıkar. Bu algı düzeyi; muhasebeci seçiminde bulunacak kiģilerin içinde bulunduğu toplumun muhasebeci kavramından ne anladığı ile doğrusal orantılıdır. Diğer bir ifadeyle; kiģinin içinde yaģadığı toplumun muhasebe mesleğine bakıģ açısı, kiģide muhasebe Ģemasının oluģumuna etki edecek ve bu Ģemada muhasebe algısının oluģum yönünü etkileyecektir. Örneğin; muhasebecilik mesleğini sadece kayıt yapan bir toplum anlayıģında yaģan bir kiģi ile muhasebecilik mesleğini bir çözüm ortağı olarak gören toplumda yaģayan kiģide oluģan muhasebe Ģeması farklı olacak ve bu Ģemaların da etkisiyle oluģan muhasebe algısı değiģiklik gösterecektir. Dolayısıyla, bu algılama muhasebeci seçimini de etkileyecektir. 2.HİZMET ALGILAMASININ MUHASEBECİ SEÇİMİNE ETKİSİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA 2.1. Araştırmanın Amacı Bu çalıģmanın amacı; hizmet talep edenlerin muhasebeci seçerken algıladıkları muhasebeci mesleği kavramı ile bu algıya pareler olarak göstermiģ oldukları davranıģ biçimlerini belirlemek aynı zamanda da bu kiģi veya kurumların muhasebecilere bakıģ açılarını ortaya koymaktır. 2.2. Araştırmanın Sınırları ve Veri Toplama Yöntemi Bu araģtırma Antalya da faaliyet gösteren ve bilanço esasına göre defter tutun tüccar ile serbest meslek erbabı arasında yapılmıģtır. Antalya vergi dairesine bağlı olarak faaliyet gösteren mükellefler, araģtırmanın ana kütlesini oluģturmaktadır. Veri toplama bu ana kütleden tesadüfen seçilen 120 hizmet talep eden mükellefi ile yüz yüze anket uygulaması Ģeklinde yapılmıģtır. Anket sorularına verilen cevaplar SPSS istatistik paket programı ile analiz edilmiģtir. Analiz t testi ile Friedman Çift Yönlü Anova testi uygulamasıyla yapılmıģtır. 2.3. Araştırmaya Katılanların Demografik Özellikleri Anketimize 31 i kadın, 89 u erkek olmak üzere 120 adet muhasebeciden hizmet talep eden vergi mükellefi katılmıģtır. Bunların %26 sı kadın, %74 ü ise erkektir. Bu kiģilerin tahsil durumlarının dağılımı tablo 1 de verildiği gibidir. Tablo 1: AraĢtırmaya Katılan Mükelleflerin Tahsil Durumuna Göre Dağılımı Tahsil Durumu Kadın Erkek Mutlak % Mutlak % Ġlköğretim 2 6 8 9 Lise 4 13 16 18 Üniversite 25 81 65 73 Toplam 31 100 89 100 Kadın mükelleflerin %6 sı ilköğretim, %4 ü lise ve %81 i ise üniversite mezunudur. Erkeklerin ise %9 u ilköğretim, %18 i lise ve %73 üde üniversite mezunudur. 67

AraĢtırmaya dahil olan ve muhasebe meslek elemanlarından hizmet talep edenlerin yaģ grubu ise aģağıda tablo 2 de verilmiģtir. Tablo 2: AraĢtırmaya Katılan Mükelleflerin YaĢ Durumuna Göre Dağılımı Yaş Grubu Mutlak % 18-30 32 27 31-40 46 38 41-50 31 26 51-60 8 7 61- + 3 2 Toplam 120 100 Tablo 2 nin incelenmesinde araģtırmaya katılanlardan en fazla grubu 31-40 yaģ arasındaki mükelleflerden oluģmaktadır. Bu grubu 18-30 yaģ grubundaki hizmet talep edenlerle 41-50 yaģ grubu arasındaki kiģiler izlemektedir. AraĢtırmada en az grubu ise 61 yaģ üzeri hizmet talep eden kiģilerden oluģturmaktadır. AraĢtırmaya dahil olanların mükellefiyetlerine göre dağılımları ise aģağıdaki gibidir; Tablo 3: AraĢtırmaya Katılanların Mükellefiyetine Göre Dağılımı Yaş Grubu Mutlak % Serbest Meslek Mensubu 64 53 Ticaret Erbabı 56 47 Toplam 120 100 Yukarıda verilen tabloya göre araģtırmaya dahil olanların %53 ü serbest meslek mensubu, %46 sı da ticaret erbabıdır. 2.4. Araştırmanın Hipotezleri AraĢtırmayla ilgili olarak kurulan ve test edilen hipotezler ve sonuçları tablo 4 de verilmeye çalıģılmıģtır. Tablo 4: AraĢtırmanın Hipotezleri ve Hipotezlerin Sonuçları Hipotezler N P (0,05) Sonuç Muhasebe kavramının algı düzeyi ile 0.009 <0.05 Kabul muhasebeci seçimi arasında iliģki 120 vardır. (H1) Muhasebe mesleğinin algı düzeyi ile 120 0.047 <0.05 Kabul muhasebe ücreti arasında iliģki vardır (H2) 120 Muhasebe mesleğinin algı düzeyi ile 0.025 <0.05 Kabul muhasebeci değiģtirme arasında iliģki vardır (H3) 2.5. Mükelleflerin Muhasebeci Algısında Göstermiş Oldukları Davranış Şekilleri Hizmet talep edenlerin muhasebeci seçiminde sahip oldukları algı düzeyi ve bu düzeye göre muhasebeci tercihinde göstermiģ oldukları davranıģ Ģekilleri aģağıda verilmeye çalıģılmıģtır. 2.5.1.Muhasebe Kavramının Algılanış Şekilleri 68

Muhasebe meslek elemanından hizmet talep eden mükelleflerin muhasebe mesleğini algılayıģ düzeyleri tablo 5 de verilmeye çalıģılmıģtır. Tablo 5: Muhasebe Mesleğinin AlgılanıĢ Boyutu Muhasebecinin Algılanış Boyutu Mean Rank N Chi-Square Devlet daireleri (Maliye SSK v.b.) iliģkileri düzenler 4.28 ĠĢletmenin vergiye dayalı iģlemlerini yapar 4.16 Yönetimin karar almasına yardımcı olur 3.56 Parasal iģlemleri kayıt altına alır 3.53 ĠĢletmenin stratejik planlarının yapılmasına yardımcı 3.41 olur Diğer 2.06 120 140.00 Tabloyu incelediğimizde, muhasebe hizmeti talep edenler açısından muhasebecilik mesleğinin algılanıģında ilk sırayı muhasebe meslek elemanının iģletmenin; maliye ve sosyal güvenlik kuruluģları gibi kuruluģlar arasındaki iliģkilerini düzenleyen kiģi veya kurum olarak düģünülmesi yer almaktadır. Yine tabloya göre ikinci sırada ise iģletmenin vergisel iģlemlerini takip etme olarak algılanma söz konusudur. Diğer taraftan, muhasebe mesleğinin asıl iģlevlerinden olan stratejik plan yapma ise alt sıralarda bulunmaktadır. Bu algı durumu muhasebeciden beklentileri ve muhasebe meslek elemanlarına bakıģ açılarını da etkilemektedir. Bu bakıģ açısı da muhasebe hizmetini talep edenlerin zihninde kimler baģarılı muhasebecidir sorusuna verecekleri cevabın oluģmasına neden olmaktadır. Bu sorunun cevabı tablo 6 da verildiği gibidir. Tablo 6: Muhasebe Hizmeti Talep Edenlerin BaĢarılı Muhasebeci Algısı En başarılı muhasebeci Mean Rank N Chi-Square ĠĢletmenin maliye gibi kuruluģlarla arasını düzelten 5.13 ĠĢletmeye mali danıģmanlık yapabilme yeteneğine 4.98 sahip olan ĠĢletmenin vergi tasarrufu yapmasına yardımcı olan 4.89 ĠĢletmenin faaliyetlerine yardımcı olan 3.78 Az ücret isteyen 3.40 ĠĢletmenin defterleri inceletmeyen 3.29 Diğer 2.62 Tablo 6 da verilen değerleri incelediğimizde muhasebe hizmetini talep edenlere göre en baģarılı muhasebeci; iģletmenin iliģkili olduğu kamu kuruluģlarıyla iliģkilerini düzenleyen kiģidir. Bu algı biçimini sırasıyla mali danıģmalık yapabilme yeteneğine sahip olan ve iģletmenin daha az vergi ödemesine yardımcı olan muhasebeciler gelmektedir. Muhasebe hizmeti talep edenlerin bu tanımlaması muhasebe kavramının zihinlerinde oluģturdukları algı ile doğru orantılıdır. 120 195.251 69

Tablo 5 ve tablo 6 yı beraber incelediğimizde muhasebe hizmeti talep edenlerin muhasebeci algısına pareler baģarılı muhasebeci tanımı yaptıkları görülmektedir. 2.5.2.Hizmet Talep Edenlerin Muhasebeci Tercihinde Göstermiş Oldukları Davranış Şekilleri Muhasebe hizmeti talep edenlerin muhasebeci seçiminde etkin olan faktörler ise tablo 7 de verildiği gibidir. Tablo 7: Muhasebe Hizmeti Talep Edenlerin Muhasebeci Seçiminde Etkin Olan Faktörler Muhasebeci Seçiminde Etkin Olan Faktörler Mean Rank N Chi-Square Muhasebecinin tecrübesi 7.17 Muhasebecinin ücreti 6.23 Muhasebecinin vergi tasarrufu becerisi 5.37 Muhasebecinin eğitim durumu 4.92 Muhasebecinin tavsiye edilmesi 4.73 Mükellefle akrabalık derecesi 4.39 Muhasebecinin cinsiyet 3.75 Muhasebecinin medeni hali 3.30 Yukarıda verilen tabloyu incelediğimizde; bir mükellefin muhasebeci tercihinde etkin olan en önemli faktör tercih edilecek muhasebecinin mesleki tecrübesi olarak karģımıza çıkmaktadır. Bu tercihi ikinci sırada muhasebecinin talep ettiği ücret, üçüncü sırada ise muhasebecinin vergi tasarrufu sağlamadaki yeteneği izlemektedir. Tablo 7 ye göre muhasebecinin cinsiyeti ve medeni hali tercih edilmesindeki ağırlıkları oldukça azdır. 2.5.3. Muhasebeci Değiştirme Boyutunda Gösterilen Davranış Şekilleri Yapılan çalıģmaya katılanların %33 ü muhasebecisini değiģtirdiklerini ifade etmiģlerdir. Bu değiģtirmenin nedenleri ise aģağıda verilen tabloda gösterilmiģtir. Tablo 8: Muhasebeci DeğiĢtirilmesinde Etkin Olan Faktörler 120 239.947 70

Muhasebeci Değiştirme Nedenleri Mean Rank N Chi-Square Muhasebecinin ücreti 5.60 Muhasebecinin vergi tasarrufu sağlayamaması 5.50 Muhasebecinin bilgi sızdırması 5.20 Muhasebecinin Maliye ile iģletme arasında iliģkiyi 4.80 sağlayamaması Mükellefle muhasebeci arasındaki çatıģma 4.60 Muhasebe bürosunun uzaklığı 3.80 Muhasebecinin özel hayatı 3.50 Diğer nedenler 3.00 Tabloyu incelediğimizde muhasebeci değiģtirmede en büyük faktörün ücret olduğunu görüyoruz. Bu faktörü muhasebecisinin vergi tasarrufu yapmaması ve bilgi sızdırması gibi faktörler izlemektedir. Aslında muhasebeci değiģtirmede ücret faktörünün birinci sırada yer alması normaldir. Bu çalıģmanın teorik bölümünde de anlattığımız gibi mükellefler muhasebeci algısından yola çıkarak; muhasebecinin yaptığı hizmet ile aldığı ücreti karģılaģtırıp, alınan ücretin yapılan hizmetten daha fazla olacağı düģüncesine kapılabilir. Bu durumda da kendi Ģemasında oluģturduğu muhasebeci kavramına pareler olarak muhasebecinin almıģ olduğu ücreti hak etmediğini veya çok yüksek ücret aldığı kanısına sahip olabilir. 3. SONUÇ Muhasebe meslek elemanından hizmet talep eden iģletme sahiplerinin muhasebeci tercihinde belirleyici olan ana unsur muhasebe kavramının algılanması düzeyine bağlıdır. Algı çevresel bilginin duyular aracılığı ve zihinsel bir süreçle okunmasıdır. Diğer bir ifadeyle algı; çevreden gelen bilgileri ve verileri duyularımız aracılığı ile yorumlayıp zihnimizde oluģturduğumuz olgudur. Muhasebe hizmeti talep eden bir kiģinin muhasebe kavramından edindiği algı; kiģinin deneyimlerinden, yaģadığı sosyo- ekonomik ve kültürel çevreden, inançlardan, psikolojiden ve çeģitli iletiģim kanalları yardımıyla edindiği bilgilerden yararlanarak oluģturduğu önsel tutumlardan etkilenerek oluģur. Bu tutumlar ise; kiģinin bebeklikten baģlayan ve yaģam boyu süren Ģemaların etkisi Ģekillenir. ġemalar; çevreden gelen bilgiyi anlamada kalıp görevi görürler ve bu nedenle yaģam boyu geliģerek kiģinin davranıģlarını, düģüncelerini, hislerini ve diğer insanlarla olan iliģkilerini belirler. Muhasebe meslek elemanından hizmet talep eden kiģilerde muhasebeci seçimi yaparken Ģemaların oluģturduğu algıların etkisi altında kalır. Bu algı, muhasebeden veya muhasebeciden beklentilere göre değiģim gösterir. Hizmet talep eden muhasebe mesleğinden almıģ olduğu hizmetle bu hizmete ödemiģ olduğu ücreti karģılaģtırır. Kendi belleğinde oluģturulan algı 40 57.404 71

ile almıģ olduğu hizmetin karģılaģtırmasını yaparak durum muhasebesi yapar. Yapılan durum tespiti sonucunda muhasebeciye fazla ücret ödendiği kanısına ulaģılabilir. Bu durumda kiģi muhasebecisini değiģtirme yoluna gidebilir. Buna karģılık aynı kiģi fazla ücret alıyor gerekçesiyle hekimi değiģtirme yoluna gitmeyebilir. ĠĢte bunun nedeni kiģinin muhasebe mesleğinin algılanmasıyla iliģkilidir. Yukarıda verdiğimiz H2ve H3 hipotezleri kabul edilmesi de bu iliģkiyi doğrulamaktadır. Öte yandan muhasebe hizmeti talep eden kiģinin muhasebeci tercihini yaparken yine muhasebeci kavramının belleğine yerleģen algısına göre hareket eder. Bu beklentiyi de kiģinin algısı belirler. Bu durum H1 hipoteziyle doğrulanmıģtır. Sonuç olarak buraya kadar yapılan açıklamalar ve kurulan hipotezlerin testinden anlaģıldığına göre; muhasebe hizmeti talep eden kiģiler muhasebeci tercihinde belleklerinde oluģan muhasebeci kavramına göre hareket ederler. Hizmet talep eden kiģilerin muhasebe algısına baktığımızda bu algının muhasebe mesleğinin ana iģlevinin dıģında oluģtuğunu görülmektedir. Bu durumun; muhasebecinin alacağı ücretten, iģletme muhasebeci iliģkisine kadar oldukça etkin olduğu anlaģılmıģtır. KAYNAKÇA CÜCELOĞLU, D., İnsan Davranışı Psikolojinin Temel Kavramları, Remzi Kitabevi, Ġstanbul, 1999 DÖNMEZ,A., BiliĢsel Sosyal ġemalar, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler pdf EriĢim 23.09.2011 DURSUN,Y., ÇERÇĠ, M. Algılanan Sağlık Hizmet Kalitesi, Algılanan Değer, Hasta Tatmini ve DavranıĢsal Niyet iliģkileri Üzerine Bir AraĢtırma, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, Temmuz- Aralık 2004,Sayı:23, ss.1-16 KARAHAN, K., Hizmet Pazarlaması, Beta Basım Aġ, Ġstanbul, 2000 KOTLER, P., 1997, Marketing Management: Analysis, Plannig, Implementation and Control, Prentice Hall International, Inc., New Jersey 1997 LANG,J.,Creating Architectural Theory, The Role of Behavioral Sciences in Enviromental Design, Van Nostrand Reinhold, New York, 1987 MAZUMDAR, T. A Value- Based Orientation to New Product Planning, Journal of Consumer Marketing, 2000, Vol.10, No.1, pp.28-41 ÖZEN, A. Mimarı Sanal Gerçekçilik Ortamlarında Algı Psikolojisi, http://ab.org.tr/ab06/bildiri/81.doc, EriĢim 23.09.2011 NEAL, T., NAOKO, O., GENEVIEVE, A., Job Satisfaction Among Nurse Assistants Employed in Nursing Homes an Analysis of Selected Job Characteristics, Journal of Aging Studies, Vol: 3, No:4, pp. 369-370 2002 USUL, H. Davranışsal Muhasebe, Asil Yayınları, Ankara, 2007 YILMAZ, V., ÇATALBAġ, G., Kredi Kartlarına ĠliĢkin Algının MüĢteri Memnuniyeti ve Sadakati Üzerine Etkisi, Finans, Politik & Ekonomik Yorumlar, 2007, Cilt:44, Sayı:513, ss.83-90 ZERENLER, M., ÖĞÜT, A., Sağlık Sektöründe Algılanan Hizmet Kalitesi ve Hastane Tercih Nedenleri AraĢtırması: Konya örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl:2007, Sayı:18,ss.501-519 72