GAYRİSAFİ YURTİÇİ HASILA 2. ÜÇ AYLIK ÇEYREK Türkiye İstatistik Kurumu 10/09/ tarihinde yılı ikinci üç aylık çeyrek Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) haber bültenini yayınladı. yılının ikinci üç aylık çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre; Üretim yöntemiyle sabit fiyatlarla GSYH % lük artışla 30.145 milyon TL olmuştur. Tarım sektörü %, sanayi sektörü %, hizmetler sektörü % büyüme göstermiştir. En yüksek büyüme % 14,9 ile oteller ve lokantalar sektöründe gerçekleşirken, % ile madencilik ve taşocakçılığı sektörü küçülen tek sektör olmuştur. Harcamalar Yöntemiyle GSYH; - Kamu sektörü tüketim harcamaları % 7,4, özel sektör tüketim harcamaları % artmış, böylece toplam tüketim harcamalarında % artış gerçekleşmiştir. - Kamu sektörü yatırım harcamaları % 36,7 artarken, özel sektör yatırım harcamaları % 2,0 azalmış, bunun sonucunda toplam yatırım harcamalarında % artış gerçekleşmiştir. Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH, yılının ikinci üç aylık çeyreğinde, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre % artarken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH bir önceki üç aylık döneme göre % artış göstermiştir. yılının ilk altı aylık döneminde GSYH büyüme hızı % olarak gerçekleşmiş, tarım sektörü %, sanayi sektörü %, hizmetler sektörü % 4,8 büyümüştür. Sayfa 1
Üretim Yöntemiyle GSYH yılının ikinci üç aylık çeyreğinde üretim yöntemiyle GSYH % artarken; tarım sektörü %, sanayi sektörü %, hizmetler sektörü % büyüme göstermiştir (Tablo 1, Grafik 1). Tablo 1. Üretim Yöntemine Göre Sabit Fiyatlarla GSYH Sektörel Büyüme Hızları ve Sektörel Dağılımı Sektörler 4. Çeyrek Toplam 6 Aylık Büyüme Hızları GSYİH (1998 Temel Fiyatlarıyla) Tarım Sanayi 1,9 Hizmetler Sektörel Dağılım 4,8 Tarım 4,2 6,5 1 7,0 7,9 3,9 6,2 Sanayi 20,5 20,3 18,1 19,0 19,4 19,4 19,6 20,4 19,5 Hizmetler 7 7 68,7 7 72,7 76,7 74,2 74,2 7 Grafik 1. Sabit Fiyatlarla GSYH Büyüme Hızları (Bir Önceki Yılın Aynı Dönemine Göre) (%) 6 4 2 0 1. Çeyre k 2. Çeyre k 3. Çeyre k 4. Çeyre k Tarım sektörünün alt sektörlerinden tarım, avcılık ve ormancılık sektöründe %, balıkçılık sektöründe % 8,8 büyüme gerçekleşmiştir. Sanay i sektörünün alt sektörlerinden imalat sanayi sektörü %, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve dağıtımı sektörü % 2,7 büyürken, madencilik ve taşocakçılığı sektörü % küçülmüştür. Hizmetler sektöründe Sayfa 2
oteller ve lokantalar % 14,9, mali aracı kuruluşların faaliyetleri % 8,5, inşaat % 7,6, gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri % 6,9, eviçi personel çalıştıran hanehalkları %, toptan ve perakende ticaret %, sağlık işleri ve sosyal hizmetler %, kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlik %, eğitim %, ulaştırma, depolama ve haberleşme %, diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri %, konut sahipliği % 1,3 büyüme göstermiştir (Tablo 2). Tablo 2. Üretim Yöntemine Göre Sabit Fiyatlarla GSYH (İktisadi Faaliyet Kollarına ve 1998 Temel Fiyatlarına Göre) ve Oranları (Bir Önceki Yılın Aynı Dönemine Göre) (Bin TL, %) İktisadi Faaliyet Kolları 1.169.731 2.070.742 4.838.559 2.540.495 10.619.526 1.220.043 2.182.075 65.614 63.533 7,8 45.413 7,8 141.940 316.500 68.763 4,8 69.133 8,8 169.500-210.503 251.197 201.257-832.457 0,8 161.805-203.477-7.107.027 7.481.792 6.910.954 7.167.005-0,1 28.666.779 7.217.876 7.733.359 519.172 8,4 587.014 634.190 720.056-2,5 2.460.432 503.758-602.581 2,7 1.568.131 1.678.814-0,8 1.714.465-0,8 1.763.689 6.725.099 1.661.123 5,9 1.806.236 7,6 Toptan ve Perakende Ticaret 3.636.944 3.872.677 3.746.286-0,7 3.736.132 0,0 14.992.038 0,0 3.741.139 4.067.768 369.885 408.586 928.527 514.395 7,4 2.221.393 427.223 1 469.478 14,9 Ulaştırma, Depolama ve Haberleşme 4.177.074 4.464.662 4.505.703 4.417.238 0,7 17.564.677 4.272.334 4.611.843 Mali Aracı Kurul uşların Faaliyetleri 3.303.587 3.192.371 3.602.105 4.056.992 3,8 14.155.055 3.517.352 6,5 3.463.263 8,5 Konut Sahipliği 1.307.118 1.315.012 1.328.793 1.339.649 5.290.573 1.323.453 1.331.562 1,3 Gayrimenkul, Kiralama ve İş Faaliyetleri 1.304.157 6,9 1.034.005 7,2 890.165 1.320.325 6,7 4.548.653 6,6 1.377.499 1.105.855 6,9 Kamu Yönetimi ve Savunma, Zorunlu Sosyal Güvenlik 835.288 813.478 882.828 924.119 3.455.713 876.667 849.792 Eğitim 610.488 567.119 518.590 561.267 2.257.465 638.177 591.552 Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler 391.717 5,8 340.256 350.408 340.535 1.422.917 407.511 355.820 Diğer Sosyal, Toplumsal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri 441.139 385.250 386.426 0,1 431.716 1.644.531 446.366 391.634 60.656 39.485 6,0 37.971 52.841 190.953 63.490 41.904 28.525.299 31.572.581 30.229.650 117.364.760 27.924.578 29.877.332 Tarım, Avcılık ve Ormancılık Balıkçılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat Sanayi Elektrik, Gaz, Buhar ve Sıcak Su Üretimi ve Dağıtımı Oteller ve Lokantalar Eviçi Personel Çalıştıran Hanehalkları Sektörler Toplamı 27.037.230 4. Çeyrek Toplam Dolaylı Ölçülen Mali Aracılık Hizmetleri 2.239.546 2.150.876 2.472.886 2.811.871 9.675.179 2.382.719 6,4 2.354.087 9,4 Vergi-Sübvansiyon 2.410.872 2,5 2.489.790 2.555.819 2.528.654 9.985.135 2.447.613 2.621.751 28.864.213 31.655.513 29.946.434 117.674.715 27.989.473 30.144.996 Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (Alıcı Fiyatlarıyla) 27.208.555 Sayfa 3
yılının ikinci üç aylık çeyreğinde üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre % 1 artışla 385.113 milyon TL olmuştur. GSYH içinde yılının ikinci üç aylık çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre tarım sektörünün payı 0,3 puan azalarak % 6,2 ye, sanayi sektörünün payı 0,7 puan azalarak % 19,6 ya gerilerken, hizmet sektörünün payı 1 puan artarak % 74,2 ye yükselmiştir. Harcamalar Yöntemiyle GSYH yılının ikinci üç aylık çeyreğinde harcamalar yöntemine göre 1998 fiyatlarıyla kamu sektörü tüketim harcamaları % 7,4, özel sektör tüketim harcamaları % artmıştır. Böylece toplam tüketim harcamalarında % artış kaydedilmiştir (Tablo 3). Kamu sektörü yatırım harcamaları % 36,7 artarken, özel sektör yatırım harcamaları % 2,0 azalmış ve toplam yatırım harcamalarında % artış gerçekleşmiştir. Kamu sektörü makine ve teçhizat harcamalarında % 4 ve inşaat harcamalarında % 36,0 artış gerçekleşmiştir. İkinci üç aylık çeyrekte özel sektör makine-teçhizat harcamalarında % ve inşaat harcamalarında % azalış yaşanmıştır. Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış GSYH Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH, yılı ikinci üç aylık çeyreğinde geçen yılın aynı çeyreğine göre % 'lik artış göstermiştir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri de bir önceki çeyreğe göre % artmıştır (Tablo 4). Sayfa 4
Tablo 3. Harcamalar Yöntemiyle GSYH (1998 Yılı Temel Fiyatlarına Göre) ve Oranları (Bir Önceki Yılın Aynı Dönemine Göre) (Bin TL, %) Harcama Bileşenleri I. Çeyrek 4. Çeyrek Toplam Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 27.208.555 28.864.213 31.655.513 29.946.434 117.674.715 27.989.473 30.144.996 Yerleşik Hanehalklarının Tüketimi 18.991.449 18.780.558-20.657.501-0,3 19.927.773 78.357.281-19.571.717 19.768.932 Yerleşik ve Yerleşik Olmayan Hanehalklarının Yurt İçi Tüketimi 19.537.571 0,0 19.814.397-0,1 22.242.047 0,1 21.138.835 1,0 82.732.851 0,3 20.317.998 21.090.862 6,4 (Eksi) Yerleşik Olmayan Hanehalklarının Yurt İçi Tüketimi 647.085-1.181.764 18,4 1.709.133 5,2 1.378.572 27,2 4.916.554 1 896.424 38,5 1.480.421 2 Yerleşik Hanehalklarının Yurt Dışı Tüketimi 100.963-4 147.925-1 124.586-5,9 167.510 5,8 540.984-14,9 150.143 48,7 158.491 7,1 2.658.617 2.962.465 3.045.021 3.916.469 8,5 12.582.572 2.860.509 7,6 3.182.898 7,4 Maaş, Ücret 1.367.528 1.386.312 1.392.548 1.423.136 4,2 5.569.524 1.427.000 1.435.251 Mal ve Hizmet Alımları 1.291.089 8,6 1.576.153 1.652.473 7,0 2.493.333 1 7.013.047 8,3 1.433.509 11,0 1.747.647 1 6.990.789-7.552.097-7.022.056-7.446.976-29.011.918-2,7 7.149.206 7.830.783 730.722-1.117.339 1.239.472 6,8 1.635.107 2 4.722.641 9,3 1.343.690 83,9 1.527.405 36,7 63.677 26,9 160.578 12,5 248.819 52,0 688.635 48,0 1.161.708 41,3 130.791 10 225.836 4 667.045-3,8 956.762 2,7 990.653-946.473 7,9 3.560.933 1.212.899 8 1.301.568 36,0 Özel Sektör 6.260.067-6.434.758-5.782.584-5.811.869-6,8 24.289.277-4,8 5.805.516-7,3 6.303.378-2,0 Makine-Teçhizat 4.261.428-3,8 4.559.922-7,1 3.861.635-7,4 3.789.070-9,8 16.472.056-7,0 4.084.584-4.492.357-1.998.639 3,9 1.874.835-1,9 1.920.948-0,5 2.022.799-7.817.222 1.720.933-13,9 1.811.021 - Mal ve Hizmet İhracatı 6.900.289 12,6 8.141.889 2 8.548.088 1 8.514.294 16,7 32.104.560 16,7 7.285.968 8.240.219 (Eksi) Mal ve Hizmet İthalatı 7.709.015-8,4 8.341.323-8.408.852 8.279.552 6,6 32.738.742-0,3 8.254.177 7,1 9.317.080 1 Devletin Nihai Tüketim Harcamaları Gayri Safi Sabit Sermaye Oluşumu Kamu Sektörü Makine-Teçhizat Tablo 4. Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış GSYH (1998 Sabit Fiyatlarına Göre) (%) Takvim Etkisinden Yıl Çeyrek Arındırılmamış (1 ) Arındırılmış (1 ) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış (2 ) 4. Çeyrek (1): Bir önceki yıl aynı çeyreğine göre değişim. (2): Bir önceki çeyreğe göre değişim. Kasım Sayfa 5