AIJN Komisyon Toplantıları Raporu Mart 2009 26.03.2009 Yönetim Kurulu nun görevlendirmesi ile 17 19 Mart 2009 tarihlerinde Brüksel de gerçekleştirilen AIJN Komisyon Toplantıları na MEYED i temsilen katılım sağlanmıştır. Katılınan toplantılar ve tarihleri aşağıda yer almaktadır. 17 Mart 2009; 09.00 13.00: Mevzuat / Yönetmelik Uzmanlar Grubu 17 Mart 2009; 14.00 17.00: Sürdürülebilirlik Çalışma Grubu 18 Mart 2009; 09.00 17.00: Teknik Komite 19 Mart 2009; 09.00 13.00: İletişim Çalışma Grubu Mevzuat ve Sürdürülebilirlik Çalışma Grupları, Teknik Komite nin altında bulunmaktadır ve bu çalışma gruplarının toplantı sonuçları Teknik Komite gündeminde değerlendirilmektedir. Bu neden ile bu raporum Teknik Komite ve alt gruplarındaki gelişmeleri kapsamaktadır. İletişim Çalışma Grubu toplantısına ilişkin raporum, AIJN tarafından tarafımıza gönderilecek olan dokümanlar tamamlandığında bilgilerinize sunulacaktır. Teknik Komite Toplantısı A. Uygulama Kılavuzları (COP) Uzmanlar Grubu: Önceki toplantı 29 30 Ocak 2009 tarihlerinde Bristol de gerçekleştirilmiştir. - Teknik Komite ye sunulmak üzere sonlandırılan konular aşağıda yer almaktadır: 1. Meyve suyu ve pürelerdeki maltoz 2. Çoklu meyve nektarlarında meyve oranı hesaplanması 3. Çilek ve vişnedeki demir oranı 4. Akdeniz portakal sularındaki karoten oranı 5. Yönetmelikteki değişikliklerin uygulanması için geçiş dönemi 1. Meyve suyu ve pürelerdeki maltoz COP Uzmanlar Grubu ilk tasarısı üzerinde çalışarak değiştirilen aşağıdaki metni Teknik Komite nin onayına sunmuştur ve oy birliği ile kabul edilmiştir: Normal turunçgil suları veya konsantreden üretilmiş turunçgil suları analitik prosedürlerinin miktar limitleri (miktar limiti yaklaşık 5 mg/l) üzerinde kayda değer miktarda maltoz içermemektedir. Ancak durultulmuş ürünlerde düşük seviyede görülebilir. Bazı diğer meyveler nişasta içermektedir. Bu, ürünün berrak meyve suyuna işlenmesi aşamasında uzaklaştırılmazsa bulanıklığa neden olabilir. Bu problemin ortadan kaldırılması için ilgili meyve suları proses sırasında amilaz preparatı ile işlemden geçirilmektedir. Bu işlem son üründe Cap-GC (IFU önerisi 4), HPAEC-PAD ya da HPLC-ışık saçılması detektörü
ile bağlantılı yöntemler ile belirlenebilen, az miktarda maltozun açığa çıkmasına neden olmaktadır. Berrak elma ve armut suyu üzerinde yapılan araştırmalar, çoğu durumda iyi üretim uygulamalarına (GMP) göre hazırlanan örneklerin 100ppm den az maltoz içerdiğini göstermektedir. Oldukça yüksek seviyeler otomatik olarak ham meyve kullanımı ya da nişastadan elde edilen şeker şurubu eklenmesini işaret etmese de; bu yüksek değerler daha fazla araştırmaya ihtiyaç duymaktadır. Diğer meyve suyu/pürelerinde maltoz, amilaz işlemi olmaksızın, doğal bir bileşen olarak görülmektedir Tipik seviyelerin Guava için 50mh/kg dan ve Mango için 100mg/kg dan düşük olduğu görülmüştür. Meyve sularında izo-maltozun görülmesi olağandışıdır; bu bileşen normalde HFSC (yüksek fruktoz mısır şurubu) gibi nişastadan elde edilmiş şeker şurubu katkısının varlığı ile ilişkilendirilir. Ancak ananas doğal bileşeni olarak düşük seviyede izo-maltoz içermektedir. Eğer ananas suyunda hem maltoz hem de izo-maltoz bulunursa, ürün HFCS varlığı bakımından büyük dikkat ile incelenmelidir. IFU önerisi 4 de ayrıntıları verilen Cap-GC yöntemi meyve sularında maltoz ve izo-maltozun belirlenmesinde iyi bir prosedürdür. Bu metodun kantitatif olarak kullanıldığında, sakaroz gibi başka bir şekerin varlığında standartların hazırlanması çok kritiktir; aksi halde derivasyonlar farklı ilerlerler ve yanlış seviyeler meydana gelebilir. * Maltoz için AIJN COP Bölüm 5.3 Kategori B parametreleri için spesifik yorumlarda yer alan güncel yorum şu şekildedir: Özünde nişasta bulunan meyvelerden yapılan berrak meyve suyu veya konsantreden elde edilmiş berrak meyve suyu üretimi sırasında, amilaz enzimi kullanılması son üründe maltozun ortaya çıkmasına neden olabilir. 2. Çoklu meyve nektarlarında meyve oranı hesaplanması AIJN den karışık meyve nektarlarında meyve oranının hesaplanması için birkaç örnek hazırlanması talep edilmiştir. Hesaplamalar için aşağıdaki esaslara ihtiyaç duyulmaktadır. Tebliğe göre gerekli olan meyve oranı Karışık nektardaki meyvelerin yüzdesi Minimum relatif yoğunluk ve ilgili Briks değeri Eşdeğer meyve suyunun hesaplanması için kullanılan konsantrenin Briks değeri Bu değerlerin kullanılması ile, karışık nektarlardaki minimum meyve oranı hesaplaması örnekleri Ek1 de yer almaktadır. 3. Çilek ve vişnedeki demir oranı
COP Uzmanlar Grubu nun son toplantısında incelenen veriler, son yıllarda çilek ve vişnedeki demir oranının yükseldiğini göstermektedir. Diğer kırmızı meyvelerde de gözlemlenen bu artan değerlerin nedeni henüz belirlenememiştir; ancak toprak, depolama ya da meyvelerin üretim aşamasından kaynaklanabilir. COP Grubu, çilek ve vişnelerdeki maksimum demir oranının şimdiki 5mg/kg değerinin 15mg/kg a çıkarılması önerisini Teknik Komite nin onayına sunmuş ve öneri kabul edilmiştir. 4. Akdeniz portakal sularındaki karoten oranı Teknik Komite Ekim 2008 deki toplantısında, portakallardaki toplam karoten ve karoten esterleri için açıklama notlarında Yunanistan portakalları için verilen maksimum değerin üzerine çıkılabileceğinin belirtilmesine karar verilmiştir. Ayrıca TK, İtalyan ve İspanyol portakallarına ilişkin yeterli bilgi olmadığından dolayı, notlara Akdeniz portakallarını refere eden daha genel bir açıklama eklenemeyeceği sonucuna varmıştı. İspanyol endüstrisi ise bu karara inanmamış ve COP un Bristol toplantısına gerekli otantik örnekler ve analitik sonuçları iletmiştir. İspanya dan gelen ve SGF tarafından analiz edilen veriler taleplerini haklı çıkarmıştır. Bu neden ile Tenik Komite portakallardaki toplam karoten ve karoten esterleri için açıklama notlarında Yunanistan portakalları için verilen maksimum değerin üzerine çıkılabileceği açıklamasında Yunanistan kelimesinin Akdeniz olarak değiştirilmesine karar vermiştir. Açıklama notları Ek2 de yer almaktadır. 5. Yönetmelikteki değişikliklerin uygulanması için geçiş dönemi Meyve suyu ve benzeri ürünler regülasyonundaki değişikliklerin uygulanabilirliğinin, regülasyonun yayınlanmasından en az 12 ay sonra geçerli olmasını önermektedir. - Askıdaki konular ve konulara ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır. 1. Pesitisit kalıntıları Son dönemde meyve bazlı meşrubatlarda ortaya çıkan pestisit kalıntıları spekülasyonlarının yakın gelecekte meyve suyu vb ürünler kapsamındaki ürünlere de gelmesi beklenmektedir. Bu neden ile, kriz durumunda kullanılmak üzere, bilimsel temellere dayanan çalışmaların derlenmesi ile bir görüş oluşturulması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Meyve bazlı içeceklerde pestisit bulunması konusundaki soru, Avrupa Komisyonu Genel Sağlık ve Tüketiciyi Koruma Genel Direktörlüğü tarafından yanıtlanmıştır. Bu tarafsız yanıtta da portakal ve elmalı içeceklerin içerdiği pestisit seviyelerinin, Avupa Birliği tarafından izin verilen maksimum kalıntı limitlerinden 10 3000 kat daha düşük olduğu ve bu neden ile çocuklar veya herhangi bir tüketici grubu için sağlıksal riski olmadığı işaret edilmektedir (Ek3). AIJN konuya ilişkin bir görüş yazısı hazırlayacaktır. Konuya ilişkin AIJN Görüşü oluşturulacaktır.
2. Aroma Kılavuzu Güncellemesi Meyve Suyu vb Ürünler Regülasyonu (2001/112EC) gereği, konsantreden elde edilen meyve suyu, meyve suyu konsantresine üretim sırasında ayrılan aromanın yeniden kazandırılması ile elde edilir ve konsantreden elde edilen meyve suyunun duyusal ve analitik özellikleri, en az aynı meyveden doğrudan elde edilen ve averaj (tipik) meyve suyunun niteliklerine eşit olmalıdır. Ancak ürünlere yeniden kazandırılan aromaya ilişkin, endüstrinin herhangi bir kontrolü ve/veya verilen hükümlere etkisi yoktur. Bu neden ile AIJN konu hakkında çalışarak bir kılavuz oluşturmaya çalışmaktadır. Çalışmalar ve tartışmalar halen devam etmektedir. Konu üzerinde çalışan Prof Hammond un sunumu Ek 4 te bilgilerinize sunulmaktadır. 3. Mikrobiyolojik Kılavuzlar COP, Almanya Meyve Suyu Birliği çalışmalarına dayanan kılavuzlar oluşturmuştur. IFU daki mikrobiyoloji uzmanlarının görüşü alınacaktır. Taslak öneri Teknik Komite nin Ekim toplantısında sunulacaktır. 4. İspanyol nar suyu briks değeri Nar suyu briksinin, İspanya daki narlar için çok yüksek olduğu görüşü araştırılacaktır. B. Yönetmelik Uzmanlar Grubu 1. Beslenme ve Sağlık Beyanları Avrupa Komisyonu nun beslenme profillerini Ocak 2009 da belirleyeceği açıklanmıştı, ancak bu tarih ertelendi. Avrupa Komisyonu, EFSA değerlendirmesine göre izin verilen beyanların listesini (madde 13) Ocak 2010 da kabul etmesi beklenmekteydi; ancak ertelendi. Güncel durumda, 4000 den fazla beyanın yer aldığı liste yayınlanmış ve EFSA 2000 beyan için açıklama istemiştir. EFSA tarafından yayınlanan ve MEYED üyelerine de daha önce sirküle edilen sağlık beyanları listesinde meyve suyu vb ürünler ile ilişkili 50 başvuru bulunmaktadır (Ek 5). Yönetmelik Uzmanlar Grubu Toplantısı nda bu başvuruların hepsi ayrı ayrı değerlendirilmiş ve aşağıdaki liste üzerinde görüş birliğine varılmıştır.
2. Besin Katkıları Gıdalara vitamin, mineral ve belirlenen diğer maddelerin katılmasına ilişkin 1925/2006/EC Yönetmeliği Temmuz 2007 de yürürlüğe girmiştir. Mevzuat üye ülkelerdeki gıda kuvvetlendirmenin harmonize edilmesine yöneliktir ve gıdalara katılan vitamin, mineral ve belirli diğer gıda maddelerine yönelik spesifik kurallar beyan etmektedir. Konu üzerinde çalışmaya devam eden üye ülkelerin Ad-Hoc (geçici) Uzmanlar Grubu, AB Gıda ve İçecek Endüstrileri Konfederasyonu (CIAA) nun modelini benimsemiştir ve bir dahaki toplantıları Nisan 2009 da gerçekleştirilecektir. Bu zamana kadar değerler üzerinde mutabakat sağlanırsa, yasal öneri Daimi Kurul a sunulacaktır. AIJN ulusal otoritelere iletilmek üzere, Kuvvetlendirilmiş Gıdalardaki vitamin ve minerallerin güvenli maksimum değerlerine ilişkin CIAA yaklaşımı konusunda bir sunum hazırlayacaktır. 3. Gıda İyileştirme Ajanları Paketi Uygulaması Avrupa Birliği Komisyonu yayınladığı gıda iyileştirme ajanları paketi yasal önerisi ile gıda enzimleri hakkında harmonize AB yasasını ilk defa ortaya çıkarmaktadır ve tatlandırıcılar ile katkılara ilişkin güncel kuralları geliştirmiştir. Bu paket ile katkıların, enzimlerin ve
tatlandırıcıların değerlendirilmesi ve izin verilmesi için ortak bir prosedür ortaya konulmaktadır. AIJN yeni yönetmeliğin uygulamasını (meyve suyu üretiminde kullanılan proses yardımcısı olarak sadece onaylanan enzimlerin kullanılmasına izin verilecektir) ve şimdiki katkı maddeleri yönetmeliğinden yenisine geçiş aşamasındaki tedbirleri gözlemleyecektir. 4. Beslenme Profilleri 1924/2006 sayılı Yönetmelik, Madde 4, muaf olan ürünler dahil olmak üzere belirli gıda kategorileri için beslenme veya sağlık beyanı yapılabilmesi için uyması gereken beslenme profillerini düzenlemektedir. Taslak önerideki muafiyet, eklenmiş şeker, tuz ve doymuş yağ içermeyen meyve ve sebze sularını da içermektedir. Diğer meyve & sebze ürünleri için uyarlanmış profil özellikleri ise aşağıdaki gibidir: Uygunluk kriteri: min 50 g meyve veya sebze / 100 g ürün Besin eşiği (100 g ya da 100ml için): sodyum (400 mg), doymuş yağ (5 g), ve şeker (15 g) Diğer sıvı gıdalar için uyarlanmış profil özellikleri ise aşağıdaki gibidir: Besin eşiği (100 g ya da 100ml için): şeker (8 g) Bu konudaki en büyük endişe, meyve oranı %50 den düşük olan nektarların muafiyet kapsamına alınmamasına ilişkindir. Bu neden ile AIJN AB Komisyonu na sunduğu Yazılı Görüşünde bu kategorizasyonun AB Meyve Suyu vb ürünleri Direktifi ne atıfta bulunarak yapılmasının konuya yasal netlik getireceğini ve böylelikle bir takım teknik ve lezzetsel nedenler ile %50 nin altında meyve oranına sahip nektarlara karşı oluşacak olan yasal boşluğun önüne geçileceğini bildirmektedir (Ek 6). Bu görüşün revizyonundaki bir sonraki adım muafiyetin tüm meyve sularını kapsaması için (vitamin, mineral katkılı gibi), yazıda bulunan %100 ifadesinin çıkarılmasıdır. B. Meyve Suyu vb Ürünler Direktifi Daimi Kurul Şubat 2009 da gerçekleştirdiği toplantıda tasarı revizyonunu tartışmıştır. Direktifte yer alan made with concantrate ve partially made with concantrate ifadelerinin yerine from concantrate ve partially from concantrate ifadelerinin kullanılması Frenk üzümü, mango, pasiyon meyvesi ve guava dışında konsantreden elde edilmiş meyve suları için AIJN in minimum briks değerleri listesi kabul edilmiştir. Bu 4 meyve suyu için Kodeks te yer alan değerler ise AIJN COP değerlerinin altındadır. Uygulama ve geçiş süreci olarak 6 ay düşünülmektedir, fakat bu süre değişmeye meyillidir. AIJN önerisi geçiş sürecinin direktifin yayınından en az 12 ay sonra olması gerektiği yönündedir. Tasarının 22 Temmuz 2009 da oylanması beklenmektedir.
C. Sürdürülebilirlik Çalışma Grubu Sürdürülebilirlik Çalışma Grubu nun ana gündem maddesini meyve suyu endüstrisine uygun karbon ayak izi hesaplanması metodolojisinin belirlenmesi oluşturmaktadır. Avrupa İçecek Dernekleri Birliği (UNESDA) de alkolsüz içecekler için bu metodolojideki gelişmeleri izlemek amacı ile benzer bir çalışma grubu kurmuştur. Bu amaç ile Tetrapak ile iletişime geçilmiş ve toplantıda Tetrapak Uzmanı Erika Mink bu konuda bir sunum yapmıştır (Ek 7). Ayrıca bu konu üzerinde çalışan Carbon Trust firması tarafından da konuya ilişkin bir sunum yapılmıştır (Ek 8). AIJN bir yandan UNESDA nın çalışmalarını takip edecek, bir yandan da kendi çalışmalarına devam edecektir. Kendi çalışmalarında Tetrapak rakamlarının kullanılabileceği, ancak bunların üreticilerin hesaplamalarında kullanacağı metodolojiye göre adapte edilmesi gerektiğine karar verilmiştir. Önümüzdeki komisyon toplantılarının Ekim 2009 da yapılmasına karar verilmiştir. Bilgilerinize sunarım. Saygılarımla. Ebru AKDAĞ Genel Sekreter