İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... 1 KISALTMALAR... 2 GİRİŞ... 3 1. SERTİFİKASYONA GENEL BAKIŞ... 4 1.1. ICI SERTİFİKA PROGRAMLARI... 4 1.2. NEDEN SERTİFİKA SAHİBİ OLMALIYIM?... 4 1.3. MESLEKİ SERTİFİKASYONUN FAYDALARI... 5 1.4. CICS SERTİFİKASININ KAZANIMLARI... 6 1.5. CICS/CICP NİN DENETİM SERTİFİKASYONLARINDAN FARKI... 8 2. SERTİFİKASYON İÇİN GEREKLİ KOŞULLAR... 9 2.1. MESLEKİ VE AKADEMİK GEREKLİLİKLER... 9 2.1.1. Sertifikalı İç Kontrol Uzmanı (CICS)... 9 2.1.2. Sertifikalı İç Kontrol Profesyoneli (CICP)... 10 2.2. İŞ DENEYİMİN BELGELENDİRİLMESİNDE ARANACAK KOŞULLAR... 11 2.3. CICS / CICP ŞARTLARININ KARŞILAŞTIRMASI... 12 3. SERTİFİKALI İÇ KONTROL UZMANLIĞI (CICS) SINAVI... 13 3.1. CICS TEN BEKLENTİLER... 13 3.1.1. Mesleki Beceri Yetkinliği Sorumlulukları... 14 3.1.2. Hayatboyu Öğrenme Alışkanlığı Kazanılması... 14 3.1.3. Etik Kodu... 14 3.1.4. Amaç... 15 3.1.5. Sorumluluk... 15 3.2. MESLEKİ DAVRANIŞ KODU... 15 3.3. İLK BAŞVURUYU GERÇEKLEŞTİRME... 16 1
3.4. BAŞVURU HATALARININ DÜZELTİLMESİ... 17 3.5. BAŞVURU DEĞİŞİKLİKLERİNİN YAPILMASI... 18 3.6. SINAV ŞARTLARI... 18 3.7. YENİDEN BAŞVURUNUN İBRAZ EDİLMESİ... 19 3.8. SINAVA GİRİŞ... 19 3.9. SÜREKLİ MESLEKİ EĞİTİM... 19 3.10. SERTİFİKASYON İPTAL GEREKÇELERİ... 19 3.11. CICS SINAVINA HAZIRLIK... 20 3.12. CICS CBOK YETKİNLİĞİNİZİ DEĞERLENDİRME... 20 3.13. SERTİFİKASYON SINAVI GENEL ÇERÇEVESİ... 21 3.13.1. Beceri Kategorileri... 21 4. SINAV SÜRECİ... 23 4.1. ICI - CICS SERTİFİKASYON VE SINAV SÜRECİ... 23 4.2. YENİLEME SINAVLARI... 23 1
KISALTMALAR ICI ICI Türkiye CICS CICP CBOK CPE Internal Control Institute / İç Kontrol Enstitüsü Internal Control Institute Türkiye / İç Kontrol Enstitüsü Türkiye Certified Internal Control Specialists / Sertifikalı İç Kontrol Uzmanı Certified Internal Control Professional / Sertifikalı İç Kontrol Profesyoneli Common Body of Knowledge /Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanı Continuing Professional Education / Sürekli Mesleki Gelişim 2
GİRİŞ ICI iç kontrol faaliyetini temsil etmek amacıyla mesleki bir kuruluş olarak kurulmuştur. Bugün itibarıyla, ICI ve St. Petersburg Koleji Mükemmeliyet Merkezi tarafından yürütülen İç Kontrol Sertifikasyonları küresel ölçekte varlığını sürdürmektedir. Sertifikalı İç Kontrol Uzmanı (CICS) ve Sertifikalı İç Kontrol Profesyoneli (CICP) programları; önde gelen iç kontrol profesyonelleri tarafından, önceden tanımlanmış seviyede iç kontrol yetkinliği gösteren kişilerin, bu yetkinliklerinin onaylanması amacıyla geliştirilmiştir. CICS / CICP programları bağımsız bir Sertifikasyon Kurulu tarafından yönlendirilmekte ve İç Kontrol Enstitüsü (ICI) tarafından yönetilmektedir. Program mesleğe, kişiye ve işverene değer kazandırmak amacıyla geliştirilmiştir. CICS ve CICP sertifikaları, kamu ve özel sektördeki iç kontrol ilkeleri ve uygulamaları konusunda görev yapan kişilerin, yetkinlik düzeyini belgelendirmek üzere hazırlanmıştır. CICP mesleki tecrübe, CICS ise mesleki tecrübe, sertifikasyon hazırlık, sertifika sınavı ve sürekli mesleki gelişim sürecini zorunlu kılmaktadır. Söz konusu ilke ve uygulamalar Sertifikasyon Kurulu tarafından Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanında (Common Body of Knowledge CBOK) tanımlanmış olup, CBOK, Sertifikasyon Kurulu tarafından iç kontrol alanında ortaya çıkan değişiklikleri yansıtmak amacıyla periyodik olarak güncellenmektedir. 3
SERTİFİKASYONA GENEL BAKIŞ 1.1. ICI SERTİFİKA PROGRAMLARI Internal Control Institute /Türkiye ICI tarafından yönetilmekte olan İç Kontrol Sertifikasyonu iç kontrol profesyonelleri için dünya çapında bir standart olarak onaylanmıştır. Sertifikasyon mesleki bilgi ve becerinin belgelendirilmesi açısından önemli bir adımdır. Sertifikasyon kişiyi bir alanında lider olarak tanımlamakta ve adaya mesleki çevresinde ve yöneticileri arasında saygınlık kazandırmaktadır. CICS ve CICP programları, mesleki yetkinliği belgelendirmekte ve sürekli mesleki gelişime (CPE) yönelik standartları oluşturmaktadır. Sertifikasyon önemli bir adım; önemli bir karardır. CICS ve CICP programlarına ilişkin olarak adayların sahip olması gereken asgari bilgi çerçevesi CBOK ile belirlenmektedir. CBOK iç kontrol disiplini açısıdan meslek profesyonellerinin yetiştirilmesi konusunda bir bilgi bankası niteliği taşımakta, İç Kontrol Uzmanlarının yetiştirilmesi ve sürekli mesleki gelişimin sağlanması için temel ilkeleri içermektedir. ICI sertifikasyon programları; 1. Beceri üstünlüklerini değerlendirmek amacıyla iç kontrol görevleri ile ilişkili bilgi ve yetkinliklerin tanımlanmasına, 2. Kişinin mesleki olarak ilerlemeye yönelik istekliliğinin ortaya konmasına, 3. Mesleki yetkinlik için kabul edilebilir bir standardın elde edilmesine, 4. Organizasyonlara nitelikli kişilerin seçimi ve geliştirilmesinde destek sağlanmasına, 5. İç kontrol sorumlulukları olan personelin mesleki yetkinliğini sürdürmesi için motive edilmesine, Kişilere kurumlarının iç kontrol sistemini geliştirmeleri ve ilerletmelerinde destek sağlanmasına yardımcı olmaktadır. 1.2. NEDEN SERTİFİKA SAHİBİ OLMALIYIM? İş dünyası ve kurumlar daha rekabetçi hale geldikçe, yönetimler istihdam sürecinde iç kontrol alanında daha donanımlı ve profesyonel kişileri ayırt edebilmek zorundadır. Sertifikasyon, çalışanın, yönetimin bağlı olacağı iç kontrol ilkeleri ve uygulamalarının yürütülmesine yönelik belirli düzeyde bir yetkinliğe sahip olduğunu gösterir. CICS ve CICP unvanlarına sahip olunması iç kontrol sistemine dair profesyonel düzeyde bir yetkinliği göstermektedir. CICS ve CICP ler onaylanmış bir mesleki grubun üyeleri olurlar, kurumların ve meslektaşlarının, iç kontrol konusundaki mesleki yetkinliklerine ilişkin onayını alırlar, 4
potansiyel olarak kariyerde daha hızlı ilerleme sağlayabilirler ve yönetime iç kontrol danışmanlığı sağlama rollerinde daha fazla kabul görürler. 1.3. MESLEKİ SERTİFİKASYONUN FAYDALARI Herhangi bir mesleki sertifikasyon programının, profesyonele olduğu kadar temsil ettiği kuruma da geri dönecek olan önemli faydalar bulunmaktadır. Bireysel olarak en hızlı elde edilen avantaj, profesyonelin akranları tarafından tanınan yetkinlik düzeyini elde etmesidir. Sertifikalı profesyonelin güvenilirlik seviyesini artırmaktadır. Kurum açısından en hızlı elde edilen avantaj ise kurumdaki iç kontrol personelinin CBOK ile tanımlanan temel bilgi ve beceri düzeyinin oluşturulmasıdır. Bu katkı kurumların kalite ve üretkenlik beklentilerine yönelik önemli faydalar sağlamaktadır. Saygın ve akreditedite edilmiş sertifikasyon programları üç çok önemli bileşene sahiptir. 1. Asgari bir bilgi, tecrübe ve beceri seviyesi, 2. Mesleki davranış kodu, 3. Bilgi, beceriler ve performansı artırmaya yönelik bir süreç. 1.3.1. Beceriler ve bilgi düzeyi Sertifikasyon koşullarını içeren kriterler meslekte çalışan ve uygulamada aktif olarak görev alan, mesleğin zorluklarını ve beceri ölçütlerini belirlemek konusunda en iyi niteliklere sahip deneyimli profesyoneller tarafından belirlenmektedir. 1.3.2. Mesleki Davranış Kodu Mesleki davranış kodları, mesleği ve meslek mensuplarının doğruluğunu tanımlamaktadır. Her mesleğin bir mesleki etik koduna göre yürütülmesi zorunludur. Mesleki davranış kodları, mesleki saygınlık ve doğruluğu güvence altına almak üzere, ihlal eden kişilerin sertifikalarını iptal edecek kadar katı olmak zorundadır. 1.3.3. Sürekli Gelişme 5
Sürekli gelişim ölçütleri, sertifikalı profesyonellerin güncel kalmasını ve bireysel kalite, üretkenlik (productivity), beceri ve performansı sürdürmek üzere değişimlerin gerisinde kalmamalarını güvence altına almak üzere tasarlanmıştır. CICS nin çerçevesini oluşturan Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanının (CBOK) değişiklikler ve geliştirmeler ortaya çıktıkça sürekli olarak güncellenmektedir. Ayrıca rogram dahilinde periyodik olarak sertifikasyon yenileme gerekli koşuldur. 1.4. CICS SERTİFİKASININ KAZANIMLARI Belirtildiği üzere, CICS programı mesleğe, kişiye, işverene ve meslektaşlarına değer kazandırmak amacıyla geliştirilmiştir. Aşağıdaki bilgiler bir CICS olmak için çaba sarf etmenin faydaları ve nedenleri üzerine gerçek bir referans olarak tanımlanmıştır. 1.4.1. Mesleğe Kazandırılan Değer Birçok kişinin iç kontrollerin çeşitli yönlerine ilişkin çalışarak önemli miktarda zaman harcamasına rağmen, organizasyonun iç kontrol sistemi sıklıkla tepe Yönetimin işi olarak görülmektedir. CICS programları İç Kontrol Uzmanlarının aşağıdakileri sağlayan profesyoneller olarak onaylanması amacıyla tasarlanmıştır: Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanı (CBOK) Sertifikasyon Kurulu iç kontrol sertifikasyonunun üzerine inşa edilen becerileri CBOK ta tanımlamaktadır. Yetkinliği Değerlendirmeye Yönelik Sınav Süreci Başarılı bir adayın CBOK u temel alan bir sınavı geçmesi zorunludur. Sertifika almaya hak kazanmak için 100 üzerinden 75 puan almanız gerekmektedir. Mesleki Etik Kodu Başarılı adayın Sertifikasyon Kurulunca belirlenen Mesleki Etik Koduna riayet etmesi zorunludur. 1.4.2. Kişiye Kazandırılan Değer CICS sertifikasyonunu elde eden kişi aşağıdaki değerleri kazanır: Gelişmeye yönelik şahsi isteğin onaylanması 6
Kendini geliştirme ve birlikte çalışılan kişilerce onaylanmaya yönelik şahsi istek CICS sertifikasyonunun elde edilmesi için mükemmel bir sebeptir. 1. İş başvuru süreçlerinde tercih edilebilirliğin artması İç kontrol uzmanları, profesyonelleri kurumların iç kontrol konusunda danışmanlık sağlamak için tercih edecekleri adaylar olacaklardır. 2. Kişisel Kabiliyetlere Artan Güvenilirlik CICS sertifikasyonu işinizi daha etkin bir şekilde gerçekleştirmeniz için güvenilirliğinizi artırmaktadır. Bu güvenilirliğin büyük kısmı sınava hazırlanma sürecinden kaynaklanmaktadır. 3. Profesyonel Başarı İçin Yönetim tarafından Onaylanma Yönetim kendini geliştirme için bireysel çaba ortaya koyan kişilere büyük saygı duymaktadır. Organizasyonlar kendini geliştirme konusunda kişileri birçok yolla onaylamakta ve ödüllendirmektedir. 1.4.3. Kurumlara Kazandırılan Değer İç kontrolün kalitesi ve güvenilirliğine artan ihtiyaç ile birlikte, CICS istihdam etmek aşağıdaki değerleri kazandırır: 4. İç kontrol sistemlerini Oluşturmak/Elde etmek/sürdürmek, Yürütmek ve Ölçmek için İyileştirilmiş Süreçler CICS ler iş süreçlerini geliştirmek için bilgi ve becerilerini sürekli olarak kullanırlar. Neyi ölçmeleri gerektiğini, nasıl ölçmeleri gerektiğini bilir ve ardından karar verme sürecine destek olmak için bir analiz hazırlamak konusunda yetkin olurlar. 5. Yetkinliklerin Bağımsız Değerlendirmesi Bağımsız iç kontrol uzmanlarından oluşan Sertifikasyon Kurulu iç kontrol yetkinliklerinin bağımsız olarak değerlendirilmesini sağlamaktadır. 6. Sertifikasyon Yenileme İle İç Kontrol Yetkinliklerinin Korunması CICS sertifikasyon yenileme, becerilerinin güncel kalmasını güvence altına almaya yardımcı olan bir süreçtir. Sertifikasyon yenileme süreci CICS nin Sertifikasyon Kurulunca belirlenen konularda yılda 40 saatlik iç kontrol eğitimi almasını gerektirmektedir. 7
1.4.4. Meslektaşlara Kazandırılan Değer CICS ler kendini geliştirme konusundaki itici güçleri ile iç meslektaşlarına da katkı sağlarlar. 7. Yol Göstericilik Yapma CICS ler eğitimler düzenleyerek iş arkadaşlarına yol göstericilik yapar, böylelikle iç kontrol bilgi kaynakları açısından kurum personeline liderlik ederler. 8. Kaynak Sağlama CICS ler iç kontrolde uzman olarak onaylanmıştır ve kendilerinden ağırlıklı olarak tavsiye, danışma ve iç kontrolü izleme ve deneme sürecinde öneriler için faydalanılır. 9. İç Kontrol Uygulayıcıları İçin Rol Model Olma CICS lerin iş sorumluluklarını yerine getirirken daha etkili olmaları, iç kontrol sorumlulukları bulunan diğer kişiler için rol model oluşturur. 1.5. CICS/CICP NİN DENETİM SERTİFİKASYONLARINDAN FARKI Kurumlarda iç kontrol suistimalleri hiçbir şekilde kabul edilebilir olmadığı gibi, yetersiz tasarlanmış kontrol sistemleri kabul edilebilir değildir. Sektör faketmeksizin tüm kurumlarda, daha gelişmiş ve daha güvenilir iç kontrol sistemlerine olan ihtiyaç, iç kontrolleri yalnızca denetleyen ya da izleyen değil, aynı zamanda etkin bir şekilde tasarlayan, değerlendiren ve iç kontrolleri etkin bir şekilde kullanan profesyonellerin varlığını gerektirmektedir. Söz konusu profesyoneller ifadesi sadece kurumlarda iç kontrol birimlerinde görevli personeli değil, genel iş yöneticilerini, sistem tasarımcılarını, bilgi teknolojileri profesyonellerini, üretim ve kalite personelini içine almak zorundadır. Bu nedenle Yönetim Kurulu üyelerinden, kurumda iç kontrol sorumlulukları bulunan herhangi bir personele kadar herkes sertifikasyon adayı olabilir. Mesleki sertifkasyon, CBOK ile tanımlanan kurumsal kontrol uygulamaları çerçevesinde kişilerin, iç kontrol konusundaki bilgilerini ve bu bilgileri uygulama kabiliyetini değerlendiren bir araçtır. İç Kontrol Enstitüsü nün CICS / CICP programları; önde gelen iç kontrol profesyonelleri tarafından, önceden tanımlanmış seviyede iç kontrol yetkinliği gösteren kişilerin bu yetkinliklerinin onaylanması amacıyla geliştirilmiştir. CICS sertifikasyonu uluslararası alanda ilk iç kontrol sertifikasyonudur ve dünya çapında çok sayıda profesyonel tarafından tercih edilmektedir. CICS sertifikasyonu iş dünyasında iç 8
kontrol ilkeleri ve uygulamalarında yetkinlik seviyesini ölçen bir eğitim ve bunları test etme programına sahiptir. Daha fazla tecrübeye ve üst düzey niteliklere sahip iç kontrol profesyonelleri için CICS nin ardından CICP sertifikasyonu gelmektedir. Bu sertifikasyonlar iç kontrol profesyonelleri için dünya çapında bir standart olarak tanınmaktadır. CICS ve CICP sertifikasyonları ile kişi alanında lider olarak tanımlanmaktadır. Bu unvan sahipleri, iç kontrol disiplini için en kapsamlı kaynaklardan biri olan CBOK ile temsil edilen disiplinler ve beceriler konusunda tam yetkinliğe sahip kabul edilirler. CICP ve CICS sertifikasyonları, Committee of Sponsoring Organizations (COSO) nun iç kontrol tanımına, COSO iç kontrol modeline ve Sarbanes-Oxley Yasasının iç kontrol tedbirlerine dayanmaktadır. Kurumların mali raporlarının ve kontrol sistemlerinin güvenilirliğini yıllık bazda gözden geçiren, denetleyen ve doğrulayan profesyonelleri içeren iç denetim faaliyeti uzun zamandır kabul edilen bir uygulamadır ve kurumlar için iç denetim ve iç denetçilik mesleği hayati öneme sahiptir. Ancak, iç kontrol faaliyeti çok daha geniş bir çerçeveye sahiptir. En genel ifade ile iç kontrol faaliyeti; iç kontrollerin tasarımı, uygulaması ve etkin bir kurumsal kontrolü güvenceye almak için gerekli olan iç kontrol faaliyetlerinin yönetimi konularında bilgi ve becerilerin elde edilmesi ve korunmasını kapsamaktadır. ICI tarafından hazılanan CBOK bütün bu önemli fonksiyonları içeren kapsamlı bir rehberdir. İç denetimin, ilkesel olarak bir faaliyetin veya kurumun tarif edilen prosedürlere ve uygulamalara bağlılığı ve uygunluğu konusunda tarafsız rapor hazırlama yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu yükümlülük iç kontrol faaliyetlerinin tasarım, uygulama ve yönetme alanlarını geleneksel olarak ihtiva etmemektedir. Söz konusu boşluğun iç kontrol alanında yetkinlik sahibi meslek profesyonellerince doldurulması önemli bir gerekliliktir. SERTİFİKASYON İÇİN GEREKLİ KOŞULLAR 2.1. MESLEKİ VE AKADEMİK GEREKLİLİKLER 2.1.1. Sertifikalı İç Kontrol Uzmanı (CICS) CICS sertifikasyonu dünya çapında ilk ve en eski bireysel iç kontrol mesleki sertifikasyonudur. İç Kontrol Enstitüsü nün Sertifikasyon Danışma Kurulu tarafından iç kontrol ve kurumsal yönetişim alanlarında mesleki yetkinliği belirlemek ve tanımlamak amacıyla geliştirilmiştir. Mesleğe dair beceri alanları CBOK ile tanımlanmaktadır. CICS sertifikası ile kazanılan İç Kontrol Uzmanı Unvanı, kişinin iç kontrol mesleğinde gerekli bilgi ve tecrübe konusunda gelişimini sağladığı sürece devam etmektedir. 9
CICS Sertifikası sahibi olabilmek için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekmektedir: 1. Eğitim ve/veya tecrübe İç kontrol tasarımı ve/veya değerlendirme konusunda beş yıl iş tecrübesi. Muhasebe, İşletme, Endüstri Mühendisliği ve dengi alanlarda sahip olunan lisans derecesi 2 yıl, yüksek lisans derecesi 3 yıl, doktora derecesi 4 yıllık deneyim yerine kabul edilmektedir. İlgili alanlarda eğitim durumunun belgelendirilmesi halinde iç kontrol tasarımı ve/veya değerlendirme konusunda, lisans mezunları için 3, yüksek lisans mezunları için 2, doktora mezunları için 1 yıllık iş tecrübesi yeterli kabul edilmektedir. 2. Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanına (CBOK) İlişkin Yetkinlik Başvuru sahibi CBOK ta belirlenen sekiz iç kontrol yetkinliğinin beşine ilişkin tecrübe sahibi olduğunu belgelemelidir. 3. Referans Mektubu Başvuru sahibinin, iç kontrol tasarımı ve/veya değerlendirmeye ilişkin iş tecrübesini tasdik edebilecek bir yönetisici ya/da bir Iç Kontrol Uzmanı (CICS) /İç Kontrol Profesyoneli (CICP) tarafından onaylanan referans mektubu sunmak zorundadır. 4. Sertifikasyon sınavını başarı ile geçmek Eğitim/tecrübe şartını yerine getirememiş olan adaylar da CICS Sertfikasyon Sınavına başvururu yapabileceklerdir. Söz konusu adaylara CICS Sertifika Sınavını başarılı ile geçmek kaydı ile şartlı sertifika verilecek, eğitim/tecrübe koşulu tamamlandıktan sonra adaylar başvuru yaparak CICS Sertifikası alabileceklerdir. 2.1.2. Sertifikalı İç Kontrol Profesyoneli (CICP) CICP sertifikasyonu, meslekte önemli miktarda uygulama tecrübesi elde etmiş iç kontrol uygulayıcılarını belirlemek amacıyla ICI Sertifikasyon Danışma Kurulu tarafından uygulamaya alınmıştır. CICP sertifikasyonuna sahip profesyoneller, iç kontrol ve kurumsal yönetişim alanlarında üst düzey bir uzmanlık ve beceriye sahip olduklarını belgelendirmiş olurlar. CICP profesyoneli unvanı almak için, kişilerin mesleki tecrübelerini gösteren bir referans mektubu sunmaları zorunludur. 10
CICP Sertifikası sahibi olabilmek için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekmektedir: 1. Eğitim ve/veya tecrübe İç kontrol tasarımı ve/veya değerlendirme konusunda 12 yıl iş tecrübesi. Muhasebe, İşletme, Endüstri Mühendisliği ve dengi alanlarda sahip olunan lisans derecesi 4 yıl, yüksek lisans derecesi 5 yıl, doktora derecesi 8 yıllık deneyim yerine kabul edilmektedir. İlgili alanlarda eğitim durumunun belgelendirilmesi halinde iç kontrol tasarımı ve/veya değerlendirme konusunda, lisans mezunları için 8, yüksek lisans mezunları için 7, doktora mezunları için 4 yıllık iş tecrübesi yeterli kabul edilmek tedir. 2. Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanına (CBOK) İlişkin Yetkinlik Başvuru sahibi CBOK ta belirlenen 8 yetkinliğin 6 sına ilişkin tecrübe sahibi olduğunu belgelemelidir. Söz konusu yetkinliklerden 1 tanesinin (iç kontrol tasarımı), iş deneyimi şartının için kabul edilmesi için zorunlu olarak belgelendirilmesi gerekmektedir. Daha önce alınmış olan CICS Sertifikası 4 yıllık iş deneyimi yerine kabul edilmekte olup, CICS ile birlikte iç kontrol tasarımı ve/veya değerlendirme konusunda 8 yıl iş tecrübesi yeterli kabul edilmektedir. 3. Referans Mektubu Başvuru sahibinin, iç kontrol tasarımı ve/veya değerlendirmeye ilişkin iş tecrübesini tasdik edebilecek bir yönetisici ya/da bir Iç Kontrol Uzmanı (CICS) /İç Kontrol Profesyoneli (CICP) tarafından onaylanan referans mektubu sunması gerekmektedir. 2.2. İŞ DENEYİMİN BELGELENDİRİLMESİNDE ARANACAK KOŞULLAR CICP ve CICSP adaylarının iş deneyim belgeleri, CBOK ile belirlenen aşağıdaki yetkinlik alanları çerçevesinde değerlendirilecektir. 11
İç Kontrol Sisteminin Tasarımı (Internal Control Concepts) Kontrol Ortamı (Internal Control Environment) Risk Yönetimi (Risk Management) Uygulama Kontrollerinin Değelendirilmesi (Assessing Application Controls) İş Süreçleri Kontrollerinin Değlendirilmesi (Business System Control Assessment) Risk Değerlendirme (Risk Assessment) İç Kontrol Sisteminin Değerendirilmesi ve Raporlanması (Internal Control Measurements and Reporting) Yönetişim Uygulamaları (Governance Practice) 2.3. CICS / CICP ŞARTLARININ KARŞILAŞTIRMASI CICS CICP Eğitim Yok Lisans Yüksek Lisans Doktora Yok Lisans Yüksek Lisans Doktora Gerekli tecrübe (yıl) 6 3 2 1 12 8 7 4 Sınavı Geçme Şartı var var var var yok yok yok yok CICS (artı tecrübe - yıl) - - - - 8 - - - 12
SERTİFİKALI İÇ KONTROL UZMANLIĞI (CICS) SINAVI CICS Sertifikasına sahip olabilmek için gerekli koşullardan biri sertifikasyon sınavıdır. CICS adayları, iç kontrolalanında CBOK ile tanımlanmış bilgi seviyesini yapılacak sertifikasyon sınavı ile kanıtlamak zorundadır. CICS Sertifkasyon Sınavının içeriği aşğıdaki gibidir: İç Kontrol Kavramları Risk Yönetimi Risk Değerlendirme Çevresel Kontrol Tasarımı Uygulama Kontrol Tasarımı Uygulama Kontrolü Değerlendirme İstatistiki Kontrol ve Ölçümleme Kontrol Raporlama Ölçütleri Hata Yönetimi Kurumsal Yönetişim Sarbanes/Oxley 3.1. CICS TEN BEKLENTİLER CICS sınavını geçmiş olmakla, sertifika sahibi sınav anındaki unvana ilişkin CBOK taki bilgilere sahip olduğunu göstermiştir. Bilgiler ve teknikler geliştikçe alanda güncel kalmak için, sertifika sahibi aktif olarak mesleki uygulamaların içinde olmak ve yeni ortaya çıkan uygulamaların farkında olmaya ve bunları öğrenmeye yönelik fırsatları araştırmak zorundadır. CICS lerin her 3 yılda bir sertifikasını korumak için 120 kredi saatlik Sürekli Mesleki Eğitim (CPE) alması veya sertifika yenileme için sınava girmesi gerekmektedir. Sertifikalı profesyonellerin mesleki eğitimi kapsamında genel olarak aşağıdakiler beklenmektedir: Meslekteki faaliyetler ve trendlerin farkında olmak için mesleki konferanslara katılım sağlanması. Beceriler ve yetkinlikleri sürekli güncellemek üzere eğitimlere katılım sağlanması. 13
Bilgi ve becerilerin diğer profesyoneller ve kamu ile paylaşılması için eğitim geliştirilmesi ve verilmesi. Kişisel tecrübelerin, proje ve araştırma tecrübelerinin yayılması için bilgilerin yayınlanması. Aktif komite üyelikleri veya formel özel ilgi grupları ile mesleğe katılım. CICS den yalnızca CICS sınavını geçmek için gereken becerilere sahip olması değil, aynı zamanda bir değişim ajanı olması da beklenmektedir. İç Kontrol Uzmanlarının kurumda iç kontrol sisteminin oluşturulması için kurumun kültürünü ve iş alışkanlıklarını değiştirebilecek, üst yönetime iç kontroller alanında danışmanlık yapabilecek yetkinlikte olması arzu edilmektedir. 3.1.1. Mesleki Beceri Yetkinliği Sorumlulukları Kendinizi iç kontrol mesleğine hazırlarken ve mevcut işinizde daha etkili olmak için, bugünün işyerleri için aşağıdaki 3 konunun farkında olmanız gerekir: Değişim İş süreçleri ve teknolojinde değişim hızı giderek artmaktadır. Sürekli beceri geliştirme olmaksızın, piyasada modası geçmiş ve eski kalırsınız. Karmaşıklık İş süreçleri giderek daha karmaşık hale gelmektedir. Artan karmaşıklık ile başa çıkmak için beceri yetkinliğinizi güncellemek zorundasınız. Rekabet Herhangi bir mesleki pozisyon için çok sayıda beceriye dair uzmanlık ortaya koyma yeteneği sizi daha fazla talep edilen bir aday haline getirir. CICS sertifikasyonu bir başarı türüdür. CICS sertifikasyonu dünya çapında onaylanmış temel beceri setinde uzmanlaştığınızın kanıtıdır. 3.1.2. Hayatboyu Öğrenme Alışkanlığı Kazanılması Mevcut işinizi daha etkili yapmak ve pazarlanabilir kalmak için hayatboyu öğrenen biri olmanız gerekmektedir. Yarının iş taleplerini karşılamak için bugünün mevcut bilgilerine güvenemezsiniz. Başarı büyük ölçüde sizin kendi kontrolünüzdedir. Mesleki ve kişisel olarak kendinizi geliştirmek için yapabileceğiniz en önemli şey hayatboyu öğrenme alışkanlığı kazanmaktır. 3.1.3. Etik Kodu Sertifikasyon başvurusu yapan bir kişi, sertifikalı tüm profesyonellerin beklediği etik davranışları özetleyen aşağıdaki Etik Kurallarını onaylamak zorundadır. Sertifikalar, belgelenenlerin bu politikalara 14
uymalarını izlemek için prosedürler içermektedir. Davranış kurallarının gereklerine uyulmaması, kişinin Sertifika Kurulu tarafından onaylanmamasına ve sertifikasının iptal edilmesine sebep olur. 3.1.4. Amaç Bir mesleğin ayırdedici bir işareti, o mesleğin hizmet ettiği kişiler için, üyeler tarafından kabul edilen sorumluluklardır. Sertifika sahipleri, sorumluluklarını yerine getirmek için yüksek davranış standartlarını korumakla mükelleftirlerç 3.1.5. Sorumluluk Sertifikasyon unvanının kabulü gönüllü bir eylemdir. Kabul ile, sertifikalı olan kişiler yasalar ve yönetmeliklere bağlı zorunlulukların ötesinde, kişisel disiplin sorumluluğunu üstlenirler. Etik Kodu ile ortaya konan davranış standartları iç kontrol güvencesine ilişkin olarak da temel prensipler sağlar. Unvanlar, meslek profesyonellerince, bütün yasal gereklilikler ile tutarlı olacak şekilde kullanılmalı, sertifikalı kişiler unvanlarını kullanırken meslek etiğine uyum konusunda gerekli sağduyuyu göstermelidirler. Sertifikasyon Kurulununn Etik Kodundaki davranış standartlarını ihlal ettiği değerlendirilen sertifikalı kişilerin unvanları geri alma yetkisi bulunmaktadır. 3.2. MESLEKİ DAVRANIŞ KODU İç Kontrol Uzmanlığı Sertifikası sahipleri: 1. Görev ve sorumluluklarını yerine getirirken dürüst ve tarafsız olacaktır. 2. Organizasyonlarının işleriyle veya hizmet sundukları kişi ve/veya kurumlarla işbirliği içinde çalışır.ancak, herhangi bir yasadışı veya uygunsuz faaliyete bilerek katılamazlar. 3. Mesleklerinin veya organizasyonlarının saygınlığını yitirmesine neden olabilecek davranış veya faaliyetler içinde bulunamazlar. 4. Organizasyonlarının çıkarlarıyla ters düşecek veya görev ve sorumluluklarını tarafsız şekilde yerine getirebilmek için gereken kabiliyetlerini zayıflatacak herhangi bir faaliyete girmekten kaçınırlar. 5. Çalışan, alıcı, müşteri, tedarikçi veya iş ortaklarından kendi mesleki değerlendirmeleri ve bütünlüklerini bozacak veya bozabilecek değerli herhangi birşey kabul etmezler. 15
6. Makul bir şekilde yalnızca mesleki yetkinlik ile tamamlayabilecekleri hizmetleri yerine getirirler. 7. Görevleri esnasında edindikleri bilgilerin kullanımı konusunda ihtiyatlı olurlar. Herhangi bir kişisel kazanç için gizli bilgileri ne yasalara aykırı şekilde ne de organizasyonlarının refahına zarar verecek şekilde kullanamazlar. 8. Açığa çıkarmamaları durumunda, inceleme altında olan operasyonlara ait raporların çarpıtılmasına veya yasadışı uygulamaların gizlenmesine neden olabilecek bildikleri bütün somut (material) gerçekleri açığa vururlar. 9. Yetkinliklerini ve hizmetlerinin etkililiği ve kalitesini sürekli iyileştirmeye çalışırlar. 10. Mesleklerini icra ederken bu Etik Kodunda ilan edilen yüksek yetkinlik, ahlak ve itibar standartlarını korumakla yükümlüdürler. 11. Sürekli eğitim yoluyla mesleki yetkinliklerini korur ve geliştirirler. 12. Mesleki fayda için bilgilerinin gelişini ve karşılıklı paylaşımı için işbirliği yaparlar. 13. Ahlaki sorumluluk, karakter ve iş bütünlüğü için yüksek standartları korurlar. 3.3. İLK BAŞVURUYU GERÇEKLEŞTİRME CICS sertifikasyonuna aday olarak giriş için, tamamlanmış bir Sertifikasyon Adaylığı Başvurusu sunulmalıdır. Sertifikasyon Kurulu, başvurunuzu, aşağıdaki koşullara sahip olduğunuzda göndermenizi tavsiye etmektedir. Adaylık için bütün önkoşulları sağlıyorsanız, Etik Kodunu kabul ediyorsanız, CBOK u gözden geçirmiş ve Beceri Kategorilerinin tamamında ilave çalışma gerektiren alanları belirlediyseniz, Alanda mevcut tecrübeniz varsa, Tüm CBOK un temellerini öğrenmiş olmak için yeterli birikim ve tecrübeniz varsa, Sertifikasyon sınavına girmek için hazırlanmış ve sınava girmek için hazır iseniz. Sertifikasyon sınavına aşağıdaki kişilerin başvuru yapması önerilmez: Yukarıda belirtilen bütün şartlar karşılanmayanlar, 16
İç kontrol alanında hiç çalışmamış olanlar, Sertifikasyonla ilgili konularda yalnızca sınırlı görevleri olanlar, Bu sertifikasyon programının kendi ilgi alanlarına girip girmediğini belirlemek için ilgilenenler. Sınırlı tecrübesine veya çok az sayıda veya belirli çalışma materyallerine dayanarak sertifikasyon için aday olanlar genellikle başarılı bir şekilde sertifikasyonu alamazlar. Hatta çoğu sınava girmeksizin bırakır. Başvuru için aday tarafından ödenen ücretler iade edilemememektedir. Bu nedenle, çalışma alanınız ve geçmiş tecrübelerinizin sizi sınav sürecine hazırladığından emin olmaksızın başvuru yapmayınız. Tüm başvuru formları ve gerekli ücretler sınav tarihinden önce Sertifikasyon Kuruluna sunulmalıdır. Aday, Etik Koduna destek sağlamayı ve uymayı kabul ettiğini gösteren başvuru formunu imzalamak zorundadır. Başvuruların eksik veya hatalı olması ya da başvuru ücretlerinin ödenmemiş olması durumunda, başvurular işleme konmayacaktır. Gerekli başvuru evraklarının zamanında ve sırasıyla teslimini sağlamak yalnızca adayın sorumluluğundadır. Bir başvuruyu gönderirken, işleme alınması için lütfen iki hafta bekleyiniz. Bu süre zarfında başvurunun durumunu kontrol etmek için idari büroyla iletişime geçmenize gerek yoktur. Aslında, sınav ve sertifikasyon süreçlerinin bütünlüğünü korumak için, sertifikasyon politikaları ve prosedürleriyle ilgili tüm yazışmalar e-posta, faks veya posta hizmetleri kullanılmak suretiyle yazılı olmalıdır. Yönetim organıyla yapılan telefon görüşmeleriyle edinilen bilgiler gayrı resmi olarak değerlendirilecektir. 3.4. BAŞVURU HATALARININ DÜZELTİLMESİ Başvuruların, belgelendirmenin veya ödemenin tamlığı ve doğruluğu başvuru sahibinin sorumluluğudur. Eksik veya hatalı evraklar düzeltme ve yeniden teslim için başvuru sahibine iade edilir. Başvuru sahibine iadeyi gerektiren yaygın hatalar aşağıdaki gibidir: İstenen bilgilerin eksik olması Yanlış formun kullanılması Ödemenin eksik veya geçersiz olması Başvurunun gerekli bölümlerinin okunamaması İmzanın olmaması Başvurunun seçilen sınav için işleme alınamayacak kadar geç teslim alınmış olması 17
Düzeltildikten sonra materyaller yeniden gönderilebilecektir. Bu düzeltme döngüsü, herhangi bir sınav takviminden önce bütün işlemlerin tamamlanmış olma şartını ortadan kaldırmaz. 3.5. BAŞVURU DEĞİŞİKLİKLERİNİN YAPILMASI Adayların adaylık başvurularında değişiklikleri bildirmeleri ve program kayıtlarını güncel tutmaları kritik önem taşımaktadır. Sertifikasyon adaylığı süresince ikametlerini veya iş durumlarını değiştiren, evlilik veya boşanma nedenleriyle soyadı değişen adaylar, Kayıt Değişikliği Formu ile sertifikasyon yöneticisini bilgilendirmelidir. Bu bilgilendirme adayın sorumluluğundadır. 3.6. SINAV ŞARTLARI Aday başvurusunun kabulünden sonra 12 ay içinde ilk sınava girmek zorundadır. 12 aylık sürenin sonunda, aday başvurusunu destekleyici belgeleri ve ortaya çıkabilecek ilave ücretleri yeniden göndermek durumundadır. Gerektiğinde ikinci veya üçüncü giriş, ilk başvurunun kabulünden itibaren 24 ay içinde tamamlanmalıdır. 24 aylık sürenin sonunda aday süreci başlatmak üzere adaylık için yeniden başvuruda bulunmalıdır. Aday, sertifikasyon yöneticisine Aday Geri Çekme Formu göndermek suretiyle istediği zaman CICS programından çekilebilir. Ancak, aday programa kabul edildikten sonra, ücretleri iade edilmez. Sertifikasyon adayları sertifikasyonu elde etmek için yazılı sınavı geçmek zorundadır. Sınav CBOK ta tanımlanan alanlarda adayın bilgi ve uygulama yetkinliğini test eder. Sınavı başarıyla geçemeyen adaylar Sınava Yeniden Giriş Başvurusu göndermek ve bütün gerekli ücretleri ödemek suretiyle sınava 2 kez daha girebilirler. Sonraki ilave sınav girişimleri bütün başvuru sürecinin yeniden başlatılmasını gerektirmektedir. Sınavda başarısız olan adayların tekrar sınava girebilmek için en az 6 ay beklemesi gerekmektedir. Sınava hızlı bir şekilde yeniden giren adaylar nadiren başarılı olmaktadır. Adayın sınava tekrar hazırlanmak yeterli çalışma ve öğrenme için zamana ihtiyacı vardır. Sertifkasyon Kurulunun sınava yeniden girebilmek için şart koştuğu sürenin amacı, adayları dünya çapında tutarlı ve karşılaştırılabilir bilgi tabanında test etmektir. Uygunluk şartları adayların sınava hazırlanmalarını ve mümkün olan en kısa sürede sınavı geçmelerini teşvik etmek amacıyla geliştirilmiştir. 18
3.7. YENİDEN BAŞVURUNUN İBRAZ EDİLMESİ Sınava giren ancak başarısız olan adaylar, en fazla iki kez daha sınavı tekrarlayabilirler. Her yeni sınav talebi için yazılı Yeniden Sınava Giriş Başvurusunun teslim edilmesi zorunludur. İlk başvurudaki gibi, yeniden takvimlendirilmek üzere başvuru ve ilgili ücretler Sertifikasyon Kuruluna seçilen sınav tarihinden önce teslim edilmelidir. 3.8. SINAVA GİRİŞ Yukarıda açıklanan tüm önkoşulları sağladığınızda, CICS sınavına giriş için hazırsınız demektir. CICS sınavını takvimlendirmek için her aday: CICS Yeterliliklerinin Karşılanması bölümünde açıklanan bütün nitelikleri sağlamalıdır. Sınava yeterli düzeyde hazırlanmış olduğundan ve CBOK u çalıştığından emin olmalıdır. Adaylar Enstitü tarafından yayınlanacak sınav takvimini takip etmelidir. 3.9. SÜREKLİ MESLEKİ EĞİTİM Çoğu meslekte beceri yetkinliklerinizi korumak için yılda asgari 40 saatlik sürekli mesleki eğitimin gerekli olduğu kabul edilmektedir. Bu eğitimi almak için mesleki seminer ve konferanslara katılım, işbaşı eğitimi, mesleki toplantılara katılım, e-öğrenme kurslarına katılım ve mesleki birlik toplantılarına katılım gibi birçok yol bulunmaktadır. Kişisel yetkinliklerinizi geliştirmek için yıllık plan oluşturmanızda fayda bulunmaktadır. Her yıl 40 saatlik sürekli mesleki eğitim almak CICS unvanınızı yeniden almanızı sağlar, ancak yetkinliklerinizi kesin olarak geliştirmez. Örneğin, 3 günlük bir seminere katıldığınızda 24 saatlik CPE kredisi alabilirsiniz, ancak seminer konusunda halihazırda yetkin iseniz, kişisel kabiliyetlerinize katkıda bulunmaz. CICS e yönelik Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanı (CBOK) kişisel yetkinliklerinizin geliştirilmesinde temel rehber olmalıdır. 3.10. SERTİFİKASYON İPTAL GEREKÇELERİ 19
Bir sertifikasyonun geri alınması veya iptal edilmesi Sertifikasyon Kurulu tarafından tanımlanan sertifikasyon politikaları ve prosedürlerine uyulmamasından kaynaklanmaktadır. Kurul aşağıdaki nedenlerle sertifikasyonu iptal edebilir: İlk başvuru ve/veya CPE raporlama formunda bilgi tahrifatı, Etik Koduna uymama ve desteklememe, Sertifika yenileme için gereken sürekli eğitim kredilerinin bildirilmemesi, Sertifikasyon yenileme için gereken ücretin ödenmemesi. 3.11. CICS SINAVINA HAZIRLIK CICS sınavı İç Kontrol Sistemleri ilkeleri ve uygulamalarına ilişkin bilgilerinizi değerlendirmek üzere tasarlanmıştır. İç kontrolün ne olduğunu ve neyin başarılmaya çalışıldığını anlamanızı sağlamak için çalışmaya öncelikle kavram bilgisinden başlayınız. Kavram bilgisi çalışmanın ilk aşamasıdır. Hazırlığın kinci yarısını ise bu ilkelerin uygulanması oluşturmaktadır. Bu da iyi iç kontrol uygulamaları ortaya çıktığında bunları fark etmenizi sağlamak içindir. CICS Sertifikasyon sınavına hazırlanıyor olmanın ciddi bir girişim olarak kabul edilmesinde fayda bulunmaktadır. Hazırlanmaya ve şimdiden çalışmaya başlayınız. Uzun vadede nadiren fayda sağlayacağı için, sınava aceleyle hazırlanmaktan ve son dakikacılıktan kaçınmalısınız. CICS Sertifikasyon Sınavlarına hazırlanmak için Entitü tarafından yürütülecek olan kurslar mesleki gelişiminize ve sınava hazırlık sürecinize önemli katkılar sağlayacaktır. 3.12. CICS CBOK YETKİNLİĞİNİZİ DEĞERLENDİRME Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanı (CBOK), birinci sınıf iç kontrol uzmanlığı için yürürlükte olan CICS e yönelik bir iş tanımıdır. CICS Sertifikasyon Kurulu iç kontrol uzmanlarının günümüz iç kontrol ihtiyaçlarını karşılamak için gereken görev aktivitelerini yerine getirmelerini sağlayan becerileri CBOK içinde tanımlamıştır. İç kontrol uygulamasında yetkin olmaya yönelik olarak doğru bir şekilde hazırlanmak için, CICS CBOK ta yetkinliğinizi değerlendirmenize olanak sağlayacak kişisel bir eylem planı hazırlamanızda fayda bulunmaktadır. Birçok iç kontrol uzmanının mevcut iş sorumluluklarını yerine getirmek için bütün beceri kategorilerinde yetkin olmalarına gerek olmadığı kabul edilmektedir. 20
3.13. SERTİFİKASYON SINAVI GENEL ÇERÇEVESİ Global İç Kontrol Mesleki Bilgi Tabanı (CBOK), sertifikasyon programına rehberlik etmektedir. CBOK, iç kontrol mesleğinde uygulayıcı profesyoneller tarafından hazırlanmıştır. CBOK periyodik uygulamalar, prosedürler ve mevzuatta gelişen değişikliklere uygun olarak güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Mevcut CBOK sekiz beceri ölçütü içermektedir. Bunlar sınavı başarıyla geçmek için anlaşılması ve hakim olunması zorunlu anahtar faaliyetler olarak sınavın genel çerçevesini oluşturmaktadır. 3.13.1. Beceri Kategorileri 1. İç Kontrol - İlkeler, Terimler ve Kavramlar Kişilerin risk ve kontrolün kabul edilen ilkeleri hakkında bilgi sahibi olmaları zorunludur. Kontrol kavramları, kontrol türlerini, fayda/maliyet kontrolünü, kontrol sorumluluklarını, planla-yap-kontrol etuygula kavramını ve FASB, SEC, NY Stock Exchange, AICPA ve diğer benzeri kurumların belirlediği kontrol sorumlulukları ve standartlarını kapsamaktadır. 2. İç Kontrol Ortamı Kişilerin tasarlama, değerlendirme, kullanma, izleme ve kontrol ihlallerini raporlamalarını teşvik etmek ve bu konularda kişilere destek sağlamak üzere kontrol ortamı vizyonu, değerleri, politikaları, prosedürleri ve yönetim liderliğini oluşturmaktadır. 3. Risk Yönetimi Risk yönetimi, operasyonel, yönetsel, finansal ve yasal konulara yönelik olarak uygulamalarda karşılaşılacak risk faktörlerinin kavranması, risk faktörlerine ilişkin tercihlerin yapılması, risk politikalarının oluşturulması ve kurum genelinde risk sorumluluklarının tayin edilmesini içermektedir. 4. Uygulama Kontrollerini Değerlendirme İş uygulamaları risklerini kabul edilebilir seviyeye indirgeme sürecinde kontrol sisteminin yeterliliğinin değerlendirilmesini kapsar. Değerlendirme risk odaklı formel bir süreç olmalıdır. 5. İş Sistemi Kontrollerini Değerlendirme (Business System Controls Assessment) 21
İş sistemi kontrolleri bir iş uygulamasını kontrol edecek, kontrol sistemini temsil etmektedir. Kontrol sistemi; iş risklerini ve bu riskleri asgari seviyeye indirmek üzere gerekli kontrolleri, bütün iş uygulamasının kontrolünü güvence altına almak için kontroller arası ilişkilerin ve kontrol ihlallerinin raporlanmasını ve ihlaller ortaya çıktığında gerçekleştirilecek eylemlere ilişkin yöntemi içermelidir. 6. Risk Değerlendirme Kurumların karşılaştığı iş risklerinin kavranması; bu risklerin büyüklüğünün tespit edilmesine ilişkin yöntemlere hakimiyet; bu riskleri asgari düzeye indirmek için kullanılacak kontrollerin verimliliği/değeri; suistimal edenlerin iş sistemlerine en çok nereden sızdığının tespiti, bütün iş uygulamalarını kapsayacak şekilde risk değerlendirmesinin yürütülmesini kapsamaktadır. 7. İç Kontrol Ölçme ve Raporlama Kontrol sistemlerinin ve raporlama sonuçlarının durumunu içerecek şekilde, iç kontrol sistemlerinin sonuçlarının belirlenmesi, kayıt altına alınması ve raporlanması için kullanılan yöntemleri kapsar. Bu alan, çalışanlar, denetim personeli, operasyonel yöneticiler, üst yönetim ve yönetim kurulu tarafından kullanılan verilerin ölçülmesine ilişkin kavrayışı içermektedir. Bununla birlikte, iş uygulaması ve/veya kontrol sürecinde ortaya çıkan problemi belirlemek üzere, ihlalleri ve hataları isimlendirme, belirleme, kayıt altına alma, koruma ve konsolide etme süreçlerini de kapsamaktadır. Hata yönetim raporları, kontrol yetersizliklerinin büyüklüğünü ve kontrol sistemi içinde kontrollerin geliştirilebileceği noktaları belirlemek için kullanılmaktadır. 8. Yönetişim Uygulamaları Bir kurumda mesleki davranış kurallarının ve değerlerinin günlük operasyonların bir parçası olmasını sağlamak üzere Mesleki Etik Kodununa kurumsal çevrenin ve topluluğun katılımını, iyi kurumsal vatandaşlık programlarını, kurumsal liderlik programlarını ve Mesleki Etik Kodunun kurum içinde yukarıdan aşağıya geliştirilmesini ve kullanılmasını sağlamak üzere kullanılacak yöntemleri kapsamaktadır. 22
SINAV SÜRECİ 4.1. ICI - CICS SERTİFİKASYON VE SINAV SÜRECİ Sınavlar ICI Türkiye tarafından, sınıf ortamında gerçekleştirilecektir. Adaylar, ICI Merkezi tarafı ve sınav çözüm ortağı St. Petersburg Koleji tarafından paylaşılan soru veri tabanında sorular kullanılara sınava tabi tutulacaklardır. Sınavın başarı ile geçilmesi için, adayın sınavdaki soruların %75 ine doğru cevap vermiş olması gerekmektedir. Test olarak gerçekleştirilen sınav yukarıda bahsedilen genel çerçeve içinde yer alan her beceri alanından sorulardan oluşmaktadır. Her sınav için 75 dakikada tamamlanması gereken 96 soru seçilmektedir. Gerçekleştirilen her sınav, soru seçimi açısından birbirinden farklıdır. Sınav sorularının hazırlanması, paylaşılması, sınavların yürütülmesi ve değerlendirilmesi aşamalarında gerekli güvenlik tedbirlerini sağlamak üzere oldukça katı kurallar takip edilmektedir. ICI Türkiye, CICS sertifikasyonunu almak isteyen adaylara sınavı İngilizce veya Türkçe olarak uygulanabilmektedir. Sınav süreleri ICI Sertifika Danışma Kurulu tarafından belirlenmekte olup, herhangi bir değişiklik halinde Kuruldan onay alınması gerekmektedir. Sınavlar adayların cevap kağıtları üzerinden ICI Türkiye tarafından değerlendirildikten sonra, her adayın sınav sonuçları ICI ye rapor edilmektedir. Sınavı başarı ile geçen adayların resmi CICS sertifikaları, ICI tarafından hazırlanmaktadır. 4.2. YENİLEME SINAVLARI Yenileme sınavları, gerekli olması durumunda ilk girişte başarılı olamayan adaylara sınıf ortamında yeniden uygulanabilmektedir. Yukarıda açıklanan prosedür aynı şekilde uygulanacaktır. Adaylar sınavı geçmek için bir yıla kadar bir süreye sahiptir. Adaylar sınav geçilene kadar istediği kadar sınava girebilir. Ancak, her sınav için ayrı bir sınav ücretinin ödenmesi gerekmektedir. 23