1. GİRİŞ 1.1- Projenin Amacı ve Kapsamı : Proje kapsamına giren sahaların uygulama programına alınan nedenleri, var olan problemler ve bunların çözüm yolları, önerilen tedbirlerin esaslarını teşkil eden çalışmalar ulaşılmak istenen amaçlar, çalışma yapılacak bölümde alınacak erozyon kontrolü tedbirlerinin ana havza önemi varsa planlama raporu hakkındaki bilgiler. 1.2- Özet : Projede çalışılacak saha genişliği, planlanan faaliyet çeşitleri ile ne kadar sahada uygulayacakları, dikilecek ağaç türleri, yapılacak tesisler, işçi gün sayısı, makine saat miktarları, yatırım tutarı, elde edilecek faydalar, işbirliği yapılacak kuruluşlar. 2. GENEL TANITIM 2.1- Proje Sahasının Yeri KURULUŞ KODU ADI Bölge Müdürlüğü Orman İşletme Müdürlüğü İl Çevre ve Orman Müdürlüğü İli - İlçesi Proje Adı Proje Saha.İle İlgili Yerl.Mer. Enlemi Boylamı Genel Alanı 2.2- Topoğrafik Yapı Proje sahasının genel olarak düz, dalgalı, tepelik, dağlık vb. olduğu, bunların yükseklikleri, genel maki, topoğrafik yönden çalışmaları kısıtlayıcı faktörler. 2.3- Hidrolojik Durum Devamlı akarsu ve kaynakları, bunların kullanma durumu, ana ve tali derelerin uzunlukları ve ortalama eğimleri anaderenin 5, 10, 25, 100 yıllık maksimum bir saatlik yağışa (DSİ tarafından hazırlanmış TÜRKİYE DE MAKSİMUM YAĞIŞLARININ FREKANS ATLASI dan alınacaktır) göre azami debileri. Azami Debi : 1500 hektara kadar havzalarda RASYONELFORMÜL le bundan havzalarda ise SENTETİK METOT ile (ilgili tebliğ gönderilinceye kadar debi hesapları rasyonel formülle yapılacaktır) hesaplanacaktır.
2.4- Jeoloji ve Toprak Durumu Jeolojik yapı, anakayanın türü ve yapısı, toprağın mutlak ve fizyolojik derinliği, taşlılığı, türü, ph si, geçirgenliği, jeolojik yapı ve toprak özellikleri yönünden çalışmaları kısıtlayıcı faktörler açıklanıp Çizelge : 1 doldurulacak. 2.5- Erozyon, Taşkın ve Rusubat Durumu 2.5.1- Erozyon Durumu Erozyonun şekli, şiddeti ve zararı açıklanıp Çizelge : 2 doldurulacaktır. 2.5.2- Taşkın Durumu Taşkın yapan derelerin mecra karakteristikleri (taban, kıyı oyulmaları, yamaç arazi kaymaları vb.) geçmiş yıllarda görülen taşkınlar, tekerrürleri, mevsime ve yaptığı zararlar ( can ve mal kaybı, taşkın alanı, mal kaybının parasal değeri) taşkın nedenleri (mecra kapasitesinin yeterli olmayışı kaplamalı olmasına rağmen rusubatla dolarak kapasitesinin azalması vb.) 2.5.3- Rusubat Durumu Rusubatla kaplanan saha miktarı, havza dışına taşınan rusubat miktarı, rusubatın cinsi (kaba, iri materyal, mil kum vb.) rusubatla kaplanmış üretime sokulamayan eski ve yeni sahalar, bu yüzden uğranılan üretim kayıpları, bu sahaların üretime sokulması için saha temizliğine harcanan işgücü miktarı, karayolu, demiryolu kapanması, yerleşim yerlerinin taşkına uğraması nedeniyle rusubat temizliği için her yıl yapılan masraflar, taşkının yaptığı diğer zararlar ve taşkının neden olduğu toplam zarar. 2.6- İklim Özellikleri En yakın meteoroloji istasyonuna göre, aylık en düşük - en yüksek ve ortalama sıcaklıklar, aylık yağış, günlük ve saatlik maksimum yağış, nisbi nem, en erken ve en geç don tarihleri, ortalama ve en hızlı rüzgar yönü ve hızı (m/sn.), iklim yönünden çalışmaları kısıtlayan faktörler. 2.7- Bugünkü Arazi Kullanma Durumu Proje sahasının amenajman planına göre genel dökümü yapıldıktan sonra, plan ile proje yapım tarihleri arasında meydana gelen değişiklikler açıklanacak, fiili duruma göre sahanın diri örtüsünün türü, kapalılığı, ortalama boyu, toprak yüzeyindeki çapına göre homojen sahalar bugünkü arazi kullanma durumu haritasında gösterilip saha dökümü verilecek, faaliyet türleri Çizelgi : 3 de gösterilecektir. 2.8- Çevrenin Zararlıları 2.8.1- Biotik Zararlılar
Gerek proje alanı gerekse yakın çevre ormanların da ve ağaçlandırma sahalarında görülen böcek, mantar, fare, vb. biotik zararlıların cinsi, yaptıkları zararlar, yapılan mücadele şekli, sonuçları, masraflar. 2.8.2- Abiotik Zararlılar Gerek proje alanı ve gerekse yakın çevre ormanlarında ve ağaçlandırma sahalarında görülen yangın, rüzgar, kar, fırtına, don vb. zararları, sonuçları ile çevrede mevcut sanayii tesislerinin yarattığı zararlar ve sonuçları. 2.9- Sosyal ve Ekonomik Durum 2.9.1- Sahanın Mülkiyet ve Anlaşmazlık Durumu Proje sahasının mülkiyet durumu, orman ve arazi kadastrosunun yapılıp yapılmadığı, saha bütünlüğünün sağlanması açısından orman rejimine alınması (Bakanlığımıza tahsis edilmesi) gereken saha miktarı, tahsis işlemlerinin durumu, sınır anlaşmazlıklarının olup olmadığı, çevre halkının proje sahası üzerinde alışılmış veya tescil edilmiş irtifak, intifa, geçit, otlatma, sulama vb. hakları bulunmadığı varsa çözüm yılları. 2.9.2- Çevrenin Nüfus ve Yerleşme Durumu Proje sahası içerisinde veya çevresinde olup da yapılacak çalışmalara etki edecek, havzadan yararlanan yerleşim yerlerinin adları, nüfusu ve faal nüfusu.
2.7- BUGÜNKÜ ARAZİ KULLANMA DURUMU Çizelge : 3 Sıra No Yandere Veya Derecik Adı Bölme ve Bölmecik Adı Orma n Tarım Yerleşim Göl Kayalık Bataklı k Mera Çalışılması Mümkün Olamayan Teknik Yönden Tampo n Saha Erozyon Kontrolü Çalışması Yapılacak Sahalar Teraslama Makine İle İşçi İle Örm e Çit Diri Örtü Canlandırm a Otlandırılaca k Saha Çalışılmayacak Saha TOPLA M SAHA (HA.) TOPLAM
2.9.3- Tarım ve Hayvancılık Proje sahasındaki kuru ve sulu tarım çeşitleri, alanları, hayvancılık ve yem bitkileri yetiştirme durumu. 2.9.4- Orman Halk İlişkileri Proje sahasında ve yakın çevrede ormancılık işlerinde çalışmaların diğer işlerde çalışanlara (gelir ve iş gücü yönünden), oranı, halkın ormandan sağladığı faydalar ile ormana verdikleri zararlar. 2.10- Havzada Daha Önce Yapılmış Olan Çalışmalar Havza içerisinde veya havzayı etkileyen bitişik sahalarda daha önceki yıllarda OGM ve AGM nce ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılmış olan çalışmaların şekil, hangi yılda ne miktar yapıldığı, başarı durumu elde edilen faydalar, yeterli olup olmadığı hakkında bilgi verilecektir. 2.11- Havzanın Sorunları 2.11.1- Tarım Alanlarında Proje sahası içerisinde tarım alanlarında arazi kullanma ve toprak işleme şekli ile erozyon üzerine etkisi. 2.11.2- Orman Alanlarında Orman örtüsünün bozulması nedenleri ve erozyon üzerine etkisi. 2.11.3- Meralarda düzensiz ve aşırı otlatmanın erozyon üzerine etkisi. 2.11.4- Yamaçlarda Yamaçlarda görülen akıntı, taşıntı ve kayalar. 2.11.5- Dere Mecralarında Dere tabanındaki oyulmalar ve materyal taşınması, varsa ana mecranın yetersizliği, bunların erozyonun meydana gelişi üzerine etkileri derecelerine göre öncelikleri. 3- ISLAH TEDBİRLERİ 3.1- Yamaç Islahı Arazinin gelecekteki kullanma şekline ve saha üzerindeki mevcut materyal imkanlarına göre yamacın hangi kısımlarında ne miktar sahada, hangi tedbirlerin planlandığı. 3.1.1- Ağaçlandırma İşleri
Ekolojik özellikleri elverişli olan sahalarda yapılacak ağaçlandırmalar. 3.1.1.1- Tesis Amacı, İdare Süresi, İşletme Şekli 3.1.1.2- Ağaçlandırmada kullanılacak türler, dikilecekleri sahalar, türlerin orijinleri, yaşları ve miktarları. (Dere içlerindeki türler aynen korunmalı, boşluklara Y. akasya, ceviz, kavak, iğde, okaliptüs vb. yöreye uygun türler dikilmemelidir. 3.1.1.3- Arazi Hazırlığı 3.1.1.3.1- İç Taksimat Şebekesi Yangın koruma yolları erozyona neden olacak sahalarda tesis edilmelidir. 3.1.1.3.2- Saha Temizliği Erozyon durumu dikkate alınarak diri örtü temizliği yapılmalı, diri örtü temizliği gerekli görülen yerlerde kritik erozyon mesafesine göre şeritler halinde örtü temizliği yapılmalıdır. 3.1.1.3.3- Toprak İşleme Teras araları orman ağacı türlerine ait aralıklara teras boyutları ise...nolu tamimdeki esaslara göre belirlenecek, toprak işleme tekniği, zamanı, hektardaki teras uzunluğu açıklanacak. 3.1.1.4- Dikim ve Ekim Tekniği, Zamanı Türe göre ekim-dikim aralık-mesafeleri, zamanı, tekniği. 3.1.1.5- Bakım İşleri 3.1.1.5.1- Tamamlama Tamamlama oranı, zamanı, tekniği, tamamlama için gerekli fidanlar ve tohumlar. 3.1.1.5.2- Bakım Ot alma, çapa, sürgün kontrolü, teras onarımı tekniği, zamanı, kaç yıl yapılacağı. 3.1.2- Varolan Bitki Örtüsünün Geliştirilmesi 3.1.2.1- Koruma İle Bitki Örtüsünün Geliştirilmesi
Taşkın ve sel tehlikesine maruz havzalarda can kaybı söz konusu değilse orman yetiştirmeye elverişli olmayan sahalar sadece korumaya alınarak herhangi bir işlem yapılmayacaktır. 3.1.2.2- Diri Örtü Canlandırması Taşkın ve sel tehlikesine maruz havzalarda can kaybı söz konusu ise orman kurmaya elverişli olmayan sığ topraklı sahalardaki meşeler (ocaklardaki iyi fertler) normal olarak x mesafeler de dipten kesilerek imar edilecek ve boşluklar uygun aralıklarla ( 10-15 m) teraslanarak ekim veya dikimle diri örtü canlandırılacaktır. 3.1.3- Örme Çitler Karayolları, piknik sahaları köy ve diğer yerleşme yerleri ile can ve mal kaybı söz konusu olan kenarındaki akan yamaçlarda yapılacaktır. Örme çitlerin yerleri haritalarda gösterilecek ve metre olarak miktarı yazılacaktır. Bunun dışındaki akan yamaçlarda otlandırmaya öncelik verilecektir. 3.1.4- Otlandırma Orman kurmaya elverişli olmayan çok sığ ve sığ topraklı araziler de erozyonu önlemek için alınan tedbirlerdendir. Teras ile kombine edilir veya teras yapmadan yalnız ekimle otlandırılır. 3.1.5- Rüzgar Erozyonu Kontrol Tedbirleri Sahada rüzgar erozyonu varsa tesis edilecek rüzgar perdeleri ve koruyucu orman şeritleri hakkında bilgi verilecektir. 3.1.6- Oyuntuların Tahkimi Yamaç arazide oyuntular meydana geldikleri noktadan itibaren toprak şedde, çalı demeti, canlı çit, eşik miks ıslah şekilleri ve kuru duvar eşikle tahkim edilecektir. Projede oyuntuların ne şekilde tahkim edileceği açıklanıp, miks ıslah şekilleri ve kuru duvar eşikler adet ve m³ olarak, çit eşiklerin sayısı belirtilecektir. Tip projelere göre yapılacak kuru duvar, canlı ve cansız eşiklerde denge meyili ortalama % 6-10 olarak alınacaktır. 3.2- Ana ve Tali Derelerin Islahı Havzada ; ağaçlandırma, diri örtü canlandırma, teraslandırma ve adlandırma (yamaç arazi ıslahı tedbirleri) çalışmaları yapıldıktan sonra ana ve yan derelere gidecek su miktarları ve oyulmaların devam edip etmeyeceği göz önünde tutularak aşağıda vurgulanan tesisler planlanacaktır. 3.2.1- Harçlı Islah Şekilleri
Kargir, betonarme ıslah şekilleri ile taban kuşaklarının sıra numarası, adedi, ebatları m³ olarak miktarı belirtilecektir. 3.2.2- Kaplamalar Kurutaş, moloztaş, harçlı beton kaplamaların sayısı ve m³ olarak miktarı. 3.2.3- Kıyı Tahkimi Ahşap, kurutaş, kargir, beton kıyı tahkimleri, mahmuzlarının sıra no.su ve m³ olarak, vejetatif kıyı tahkimleri m olarak belirtilecektir. 3.2. bölümünde sayılan sınai tesisler için vaziyet planı çıkarılacak, bunun üzerine boğaz ve birikinti alanları, heyelan ve göçüntü yerleri, enine objelerin yapılacağı yer ve sıra no.su belirtilecek, idare isterse harçlı barajlar için enine ve boyuna kesitler çizilecek, dimenziyonları belirtilecek, statik hesapları projede açıklanacak, sel deresinin boyuna profili, bu profilde objelerin yerleri, yükseklikleri derenin alacağı denge meyili gösterilecektir. Bölüm 3.1.6 da önerilen kuru duvar eşikler tiplere ayrılacak her tipteki eşik için enine ve boyuna kesitler çizilecek, hangi tipten ne miktar eşik yapılacağı döküm halinde bir cetvelde gösterilecektir. Eşikler için dere boyuna profili ve dere vaziyet planı yapılmayacaktır. ( Kuru duvar eşik boyutları K.Aşk ın erozyonla savaş el kitabından sayfa 59 dan alınabilir.) 3.3- KUMUL TESPİTİ 3.3.1- Geçici Tedbirler 3.3.1.1- Ön Kumul Teşkili Kıyıdan 50-80 m içeride 9-11 m. nadiren 30 m. genişliğinde bir ön kumul teşkil edilir. Ön kumulun teşkili için 1 veya 2 sıra 1.0 m. yüksekliğinde ahşap parmaklıklar veya dal örgü perdeden faydalanılır. Yeterli kum varsa iş makinaları ile ön kumul teşkil edilebilir. 3.3.1.2- Fiziki Mekanik Tedbirler Ön kumul üstünde ve arkasında alınan tedbirlerdir. - Kumaş rüzgar perdeleri - Saz rüzgar perdeleri - Çalı rüzgar perdeleri - Kamış demetleri (Carex) ile krelaj (4x4 m. veya 2x4 ) - Çalı demetleriyle karelaj - Dal örtüsü Yüzey kumul uçurumlarını önlemek gayesiyle yapılır. 2 şekli vardır. Yatay örtüsü ; 50-70 cm. uzunluğundaki dallar 3 m. aralıklarla rüzgara dik şeritler teşkil edecek şekilde yer serilir. Dikey perde ; kuru dalların 20 cm. kısmı kuma sokulur, 30-40 cm si dışarıda kalır. 2x2 m, 4x4 m. karelaj meydana getirilir.
3.3.1.3- Biyolojik (Vejetatif) Tedbirler Fiziki-Mekanik tedbirlerin devamlılığını temin için alınan tedbirlerdir. Tesis edilen perde ve karelajlarda kenarda 0.75-1 m. uzunlukta, o yörede yetişen çeşitli kum bitkilerinden kum çavdarı, karır tırnağı ve baklagiller tohumları ekilir ve böylece fiziki ve biyolojik tedbirlerle kumullar geçici olarak tespit edilmiş olur. 3.3.2- Ağaçlandırma (Daimi Stabilizasyon) 3.3.2.1- Fidan Türleri İbreliler : P.Pinea, P.Maritima, p.brutia, P.Halepensis, Cupresus sempervirens var. Horizontalis başlıca türlerdir. Yapraklılar : Acacia cyanopylla, Eucalyptus camaldulensis (Güneyde), Spartium junceum, Robinia, pseudoacia, Alnus (Kuzeyde), populus, Ilgın, Söğüt cinsleri, iğde vb. türler dikilir. 3.3.2.2- Dikim Tekniği Fidan dikim tekniği ile ilgili bilgi verilecektir. 3.4- Yardımcı Tesisler 3.4.1- Bekçi ve Fidancı Evi (Planlanmayacaktır.) 3.4.2- Telefon Şebekesi 3.4.3- Yol Şebekesi 3.4.4- İşçi Barakası 3.5- Koruma İşleri 3.5.1- Dikenli Tel Çit 3.5.2- Bekçi (Planlanmayacaktır.)
4- İMKANLAR VE İHTİYAÇLAR 4.1- İmkanlar Havzada önerilen çalışmaları yapabilmeleri için varolan teknik ve yardımcı personel, yörede bulunan düz ve kalifiye işçi imkanları, alet, ekipman, araç, gereç, makine, taşıt, bina, baraka ile idari ve teknik imkanlar. 4.2- İhtiyaçlar Proje uygulaması için ihtiyaç duyulacak teknik ve yardımcı personel, işçi miktarları, alet, ekipman, araç, gereç, makine, taşıt, bina, baraka yollar vb. 4.3- İşbirliği Yapılacak Kuruluşlar Havzada çalışma bütünlüğünün sağlanabilmesi açısından işbirliği yapılması gereken kuruluşlar belirtilecek bu kuruluşlarla yapılan protokollar projeye eklenecektir. 5-YATIRIM GİDERLERİ (Proje Genel Maliyeti) Yatırım gideri çizelge 4 de gösterilecektir. Projelerin uygulamalarının tamamının veya bir kısmının ihale ile yaptırılması söz konusu olduğundan, proje giderlerinin hesaplamasında, öncelikle, AGM ce her yıl yayınlanan İHALE İLE YAPTIRILACAK ÇALIŞMALARA AİT BİRİM FİYAT CETVELLERİ ndeki birim fiyatlar esas alınacaktır. 5.2- YATIRIM GİDERLERİ Çizelge : 4 Yandere veya Derecik Adı (Bölme ve Bölmecik No) Sıra No Sıra No İşin Çeşidi (Tarifi) Birim Miktarı Birim Fiyat (TL.) TUTARI (TL.) 1 2 3 4 5 6 7 8 Örtü İşçi İle Ha. Temizliği Makine İle Ha. Toprak İşçi İle Ha. İşleme Makine İle Ha. Örme Canlı m/ha. Çit Cansız m/ha. Diri Kesim Ha. Örtü Ekim-Dikim Ha. Otlandırma Koruma İle Ha. Ekim İle Ha. İbreli Saha Ha Adet 1000 Dikim Yapraklı Saha Ha.
Adet 1000 Tamamlama Saha Ha. Bakım Fidan (Ad.) 1000 Otlama, Çapa, Sür. K. Ha Kuruduvar Eşik m³ Harçlı Islah m³ Canlı Eşik m Yol m Koruma İşçi Barakası Bekçi Evi Bekçi Ad. Dikenli tel Çit m. Ad. Ad. TOPLAM Çizelge : 4 ün Doldurulmasının açıklanması 1- Yandere Veya Derecik Adı : 5. Sütunda yapılması planlanan çalışmaların yapılacağı yandere veya dereciğin adı, bölme ve bölmecik no.ları yazılacak. 2- Sıra No : İhale birim fiyat cetvellerindeki faaliyet türlerinin sıra numarasıdır. 3- Poz No : İhale birim fiyat cetvellerindeki faaliyet türlerine ait poz numarasıdır. 4- İşin Çeşidi : Faaliyet türünün (poz no.suna göre) birim fiyat cetvellerine göre açıklanmasıdır. 5- Birimi : Faaliyet türünün birimidir. (Ha., adet, m³, km...) 6- Miktarı : Faaliyet türünün proje sahsında yapılacak miktarıdır.
7- Birim Fiyat : İhale birim fiyat cetvellerinden işin çeşidine göre alınan birim fiyatlar yazılacaktır. 8- Tutarı : İşin çeşidine göre, miktar ile birim fiyatın çarpılmasıyla bulunacaktır. 6- SONUÇ VE ÖNERİLER 7- ONAY SAYFASI 8- PROJE EKLERİ 8.1- Keşif ve Metraj Cetvelleri 8.1.1- Eşitler İçin Keşif ve Metraj Cetvelleri (Her biri için ayrı ayrı düzenlenecek) 8.1.2- Kaplamalar için Keşif ve Metraj Cetvelleri 8.1.3- Kıyı Tahkimi için Keşif ve Metraj Cetvelleri 8.1.4- Bekçi Barakası için Keşif ve Metraj Cetvelleri (OGM tip proje eklenir.) 8.1.5- Örme Çitlerin Keşif ve Metraj Cetvelleri 8.1.6- Dikenli Tel Çit için Keşif ve Metraj Cetvelleri 8.1.7- Yol için Keşif ve Metraj Cetvelleri 8.2- Grafikler ve Profiller 8.2.1- Yağış ve İnfiltrasyon Grafiği ( Bak/Tamim No :......) 8.2.2- Teras Tipi ve Enine Kesiti (1/10 veya 1/20 Ölçekli) 8.2.3- Terasların Araziye Aplikasyonu (1/100 Ölçekli) 8.2.4- Dere Vaziyet Planları ve Uzunluk Profilleri Islah edilecek dereler için ; Dere boyuna profil uzunluk ölçeği 1/5000 yükseklik ölçeği 1/1000 olmak üzere dereler yan derelerle birlikte numara verilerek çizilir. Bu profiller üzerinde de mecra karakteristikler (taban ve kıyı oyulmaları, birikinti alanları, şutlar heyelanlar) gösterilir. Kuru duvar ve canlı eşiklerin yapılacağı yerler yalnız özel işaretlerle belirtilir. Dere ıslahı için malzeme kaynakları inşaat yerine mesafeleriyle birlikte özel not olarak verilir. 8.2.5- Objelerin Enine ve Boyuna (objelerin tipine göre 1/100 veya 1/200 ölçekli kesitleri
8..2.6- Eşiklerin Enine ve Boyuna Kesitleri (1/100 ölçekli cins ve tipine göre) 8.3- HARİTALAR 8.3.1- Proje sahasının Türkiye Haritası ve Avan Proje İçerisinde Yerini Gösteren Harita, Tüm Haritaların Köşe Noktalarına Çizilecektir. 8.3.2- Bugünkü Arazi Kullanma Durumu Haritası 8.3.3- Toprak ve Erozyon Haritası Toprak haritasında istenilen bilgilere ilave olarak, erozyon sınırları, heyelanlar, kıyı göçmeler, çıplak ve akan yamaçların bulunduğu yerler haritada gösterilecektir. 8.3.4- Yapılacak İşler Haritası Proje sahasında alınacak tüm tedbirler (türlere göre ağaçlandırılacak, mer a ıslahı, örme çit, sadece koruma, diri örtü canlandırma yapılacak yerler ile sınai tesislerin yerleri vb.) ile diğer kamu kuruluşlarınca yapılmış olan çalışmalar. 8.3.5- Yapılan İşler Haritası 8.4- FAYDALANILAN KAYNAKLAR
... PROJESİ ONAY SAYFASI Projeyi Düzenleyenler Adı ve Soyadı... Mühendisi/Şube Müdürü.../.../20... Tekniğine ve Mevzuata Uygundur Adı ve Soyadı Adı ve Soyadı Etüt Proje Şube Müdürü Ağaçlandırma Şube Müdürü.../.../20.../.../20 TATBİKİ UYGUNDUR Adı ve Soyadı İl Çevre ve Orman Müdürü.../.../20 Kontrol Edilmiştir.../.../20 Etüt ve Proje Şube Müdürü O N A Y Adı ve Soyadı Özel Ağaçlandırma ve Projeler Dairesi Başkanı.../.../20