KADINLARIN PAP-SMEAR TESTİ İLE İLGİLİ BİLGİ VE TUTUMLARININ BELİRLENMESİ Hatice ACAR BEKTAŞ, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli Sağlık Yüksekokulu Ebelik Bölümü, Arş. Gör. Gülennur SUAR, Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tuğba KARSLI, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli Sağlık Yüksekokulu Ebelik Bölümü Mezunu Esra ERÖNCER, Bolu Esentepe Huzurevi ve Rehabilitasyon Merkezi Gizem AYKAÇ, Kocaeli Özel Körfez Marmara Hastanesi, Doğumhane
Giriş Pap-Smear, servikal kanserin erken tanılanmasında kullanılan bir tarama testidir. Güncellenen yönergelerde ACOG, risk grubu olmayan kadınlarda 21-29 yaş arasında 3 yılda bir pap-smear taraması, 30-65 yaş arası kadınlarda ise 3 yılda bir pap-smear taramasına 5 yılda bir HPV taraması eklenmesini önermektedir. 65 yaşından itibaren testin yapılması bırakılabilir. ACOG (2016) http://www.acog.org/resources-and-publications
Amaç: Bu çalışma, kadınların pap-smear testi ile ilgili bilgi ve tutumlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmanın Tipi: Tanımlayıcı Evreni: 2014-2015 eğitim öğretim yılı Ebelik Bölümü 4. sınıf öğrencilerinin, 18 yaş ve üzeri, cinsel aktif kadın akrabaları Örneklem: Araştırmaya katılmayı kabul eden 261 kadın Soru formu iki bölümden oluşmuştur. Birinci bölümde sosyodemografik bilgilere, ikinci bölümde ise kadınların pap-smear test ile ilgili bilgi ve tutumlarına yönelik sorular bulunmaktaydı. Zaman: Veriler Ocak-Mart 2015 tarihleri arasında toplanmıştır Analiz: SPSS programı ile analiz edilmiştir. Değerlendirmede yüzdelik dağılım kullanılmıştır.
Bulgular Katılımcıların %90.4 ü evli, %34.1 i ilkokul mezunu, %22.2 si menopozdadır, %12 si ailesinde kanser öyküsü bulunduğunu belirtmiş, bunların %3,1 nin serviks kanseri olduğu tespit edilmiştir. Kadınların %14,9 u daha önce hiç jinekolojik muayene yaptırmamış, %46 sı daha önce hiç smear aldırmamıştır. Katılımcıların %84,3 ü pap-smear testin neden yapıldığını bildiğini ve bunların %75,5 i bilgilerini sağlık personelinden edindiği, onu takip eden en yüksek oranın ise %15,3 ile tv internet radyo olduğu belirlenmiştir. Kadınların %28,4 ü doktor istemi doğrultusunda, %18 i düzenli sağlık kontrolü bilinci ile pap smear test yaptırdıklarını ifade etmişlerdir. Daha önce pap-smear test yaptırmayanların %44,4 ü ihtiyaç duymadıkları için, %11,9 u jinekolojik muayeneden çekindikleri için, %8 i ise konu ile ilgili yeterli bilgiye sahip olmadıkları için yaptırmadıklarını ifade etmişlerdir.
Kadınların yaş dağılımı 38% 16% 19% 27% 21-30 yaş 31-40 yaş 41-50 yaş 51 yaş ve üzeri Yaş ortalaması 40,56 + 9,76 (21-59 yaş arası)
Kadınların Medeni Durumu 6% 4% Evli Bekar Partneri var 90%
KADINLARIN EĞİTİM DURUMU 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 2,3 3,8 34,1 15,3 21,5 23,0 0,0 Okur yazar değil Okur yazar İlkokul Ortaokul Lise Üniversite
Ailede Kanser Öyküsü Olma Durumu 100,0 Kadınların Ailesinde Var olan Kanser Türleri 12% 75,0 50,0 88% 25,0 18,8 18,8 15,6 21,9 Evet 0,0 3,1 6,3 3,1 3,1 6,3 3,1 Hayır
Kadınların Ailesinde Var olan Kanser Türleri 100,0 75,0 50,0 25,0 18,8 18,8 15,6 21,9 3,1 6,3 3,1 3,1 6,3 3,1 0,0 Barsak kanser Uterus kanseri Mide kanseri Meme kanseri Akciğer kanseri Cilt kanseri Lenf kanseri Rektum kanseri Prostat kanseri Serviks kanseri
Kadınların Jinekolojik Muayene Yaptırma Durumları Kadınların Pap-Smear Test Yaptırma Durumları Evet 15% 85% Hayır 46% 54% Evet Hayır
Kadınların Pap-Smear Testinin Neden Yapıldığını Bilme Durumları 16% 84% Evet Hayır
Kadınların, Pap-Smear İle İlgili Bilg Kaynakları* 100,0 75,5 75,0 50,0 15,3 26,4 25,0 0,0 Sağlık Personeli TV/Internet Diğer *Bir kişi birden fazla cevap vermiştir
Kadınların Pap-Smear Yaptırma Nedenleri* 100,0 75,0 50,0 18,0 28,4 24,9 25,0 0,0 Düzenli Sağlık Kontrolü Bilinci Doktor istemi Diğer** *Bir kişi birden fazla cevap vermiştir **Diğer: Ailede kanser öyküsü, kanser endişesi, akıntı vb problemler gibi
Kadınların Pap-Smear Test Yaptırmama Nedenleri* 100,0 75,0 50,0 25,0 28,7 11,9 8,0 32,2 0,0 İhtiyaç duymamak Jin. Mua. Çekinmek Bilgi sahibi olmamak Diğer** *Bir kişi birden fazla cevap vermiştir **Diğer: Şikayetinin olmaması, zamanın olmaması, ilerleyen yaşlarda yaptırmayı düşünmek.
Sonuç: Katılımcıların çok büyük bir kısmı smear in neden yapıldığını bildiğini, bunların bilgilerini sağlık personelinden edindiğini tespit edilmiştir. Ancak buna rağmen katılımcıların yarısına yakını daha önce hiç pap-smear test yaptırmamıştır. 16% 100,0 75,0 50,0 25,0 0,0 Kadınların Pap-Smear Testinin Neden Yapıldığını Bilme Durumları 84% Kadınların, Pap-Smear İle İlgili Bilg Kaynakları* 75,5 15,3 26,4 Evet Hayır 46 % Kadınların Pap-Smear Test Yaptırma Durumları 54 % Evet Hayır
Öneriler: Kadınların pap-smear test yaptırmama nedenlerini ele alan ve yaptırma oranlarını arttıracak uygulamaları içeren geniş kapsamlı araştırmalar yapılması önerilir.
Teşekkür Ederiz.