5. Ünite 1. Konu Isı ve Sıcaklık A nın Yanıtları

Benzer belgeler
Isı ve Sıcaklık. Test 1'in Çözümleri

ISI VE SICAKLIK. 1 cal = 4,18 j

60 C. Şekil 5.2: Kütlesi aym, sıcaklıkları farklı aym maddeler arasındaki ısı alışverişi

C = F-32 = K-273 = X-A B-A. ( Cx1,8)+32= F

SICAKLIK NEDİR? Sıcaklık termometre

6. Kütlesi 600 g ve öz ısısı c=0,3 cal/g.c olan cismin sıcaklığı 45 C den 75 C ye çıkarmak için gerekli ısı nedir?

Zeus tarafından yazıldı. Cumartesi, 09 Ekim :27 - Son Güncelleme Cumartesi, 09 Ekim :53

MADDENİN TANECİKLİ YAPISI VE ISI. Maddenin Sınıflandırılması

a) Isı Enerjisi Birimleri : Kalori (cal) Kilo Kalori (kcal)

MADDENİN TANECİKLİ YAPISI VE ISI

Termometreler. 3. a) X ve Y termometreleri aynı değeri gösterdiğinde, X = Y olacağından Y yerine X yazalım. 2X = Y X = X + 20 X = 20 X olur.

5. SINIF KİMYA KONULARI

> > 2. Kaplardaki sıvıların sıcaklığı 70 o C ye getirilirse sahip oldukları ısı miktarlarını sıralayınız.

SICAKLIK NEDİR? Sıcaklık termometre

ISI SICAKLIK GENLEŞME

ISI NEDİR? Isı bir enerji çeşidi olduğu için enerji birimleriyle ölçülür. HÜSEYİN DEMİRBAŞ

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET

3)Maddenin Tanecikli Yapısı ve Isı

Maddenin Biçim Ve Hacim Özellikleri

MADDENİN TANECİKLİ YAPISI MADDENİN TANECİKLİ YAPISI VE ISI. ısı b)isı Enerjisi Birimlerinin Dönüşümü. a) Isı Enerjisi Birimleri

MADDENİN HALLERİ VE ISI

Maddeye dışarıdan ısı verilir yada alınırsa maddenin sıcaklığı değişir. Dışarıdan ısı alan maddenin Kinetik Enerjisi dolayısıyla taneciklerinin

TERMODİNAMİK / HAL DEĞİŞİMİ

TEOG Hazırlık Föyü Isı ve Sıcaklık

Termal Genleşme İdeal Gazlar Isı Termodinamiğin 1. Yasası Entropi ve Termodinamiğin 2. Yasası

Maddenin ısı ile etkileşimi

BÖLÜM 1: TEMEL KAVRAMLAR

Ünite. Isı ve Sıcaklık. 1. Isı, Sıcaklık 2. Hâl Değişimi 3. Enerji İletim Yolları ve Enerji İletim Hızı 4. Genleşme

8. SINIF KAZANIM TESTLERİ 7.SAYI. Ar-Ge Birimi Çalışmasıdır ŞANLIURFA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ DİZGİ & TASARIM İBRAHİM CANBEK MEHMET BOZKURT

Isı ve sıcaklık arasındaki fark : Isı ve sıcaklık birbiriyle bağlantılı fakat aynı olmayan iki kavramdır.

5/31/2011. Termometrelerdeki sıcaklık değerlerini birbirine dönüştürmek için,eşitlikleri kullanılabilir.

Ünite. Isı ve Sıcaklık. 1. Isı, Sıcaklık 2. Hâl Değişimi 3. Enerji İletim Yolları ve Enerji İletim Hızı 4. Genleşme

Termodinamik Isı ve Sıcaklık

Isı Cisimleri Hareket Ettirir

Sıcaklık (Temperature):

ASİSTAN ARŞ. GÖR. GÜL DAYAN

İnstagram:kimyaci_glcn_hoca GAZLAR-1.

Maddelerin ortak özellikleri

1- İletken : Isıyı iyi ileten maddelere ısı iletkeni denir. Isı iletkenlerini oluşturan tanecikler arasındaki boşluk çok azdır ve tanecikler

c harfi ile gösterilir. Birimi J/g C dir. 1 g suyun sıcaklığını 1 C arttırmak için 4,18J ısı vermek gerekir

Ünite: 4. Isıtılan aynı cins maddelerdeki sıcaklık değişimi; ısıtılma süresine, madde miktarına, ısıtıcı gücüne veya ısıtıcı sayısına bağlıdır.

9. SINIF FİZİK YAZ TATİLİ ÖDEV KİTAPÇIĞI. MEV Koleji Özel Ankara Okulları

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ ERİME VE DONMA NOKTASI

3. ÜNİTE BASINÇ ÇIKMIŞ SORULAR

Bilgi İletişim ve Teknoloji

Maarif Günlüğü FEN BİLİMLERİ ISI VE SICAKLIK-1. Eğitim ve Kültür Yayıncılığı. Öz Isı (Cal /gr C) Su 4,18 Cam 0,45 Buz 2,09 Yağ 1,96

METEOROLOJİ. III. Hafta: Sıcaklık

Hâl Değişimi. Test 1 in Çözümleri. 5. Kaynama noktası, donma noktası ve öz ısı maddeler için ayırt edici özellik olup kütle çokluğuna bağlı değildir.

Serüveni 4.ÜNİTE MADDENİN HALLERİ ORTAK VE AYIRDEDİCİ ÖZELLİKLER

Termodinamik İdeal Gazlar Isı ve Termodinamiğin 1. Yasası

1. HAFTA Giriş ve Temel Kavramlar

KALDIRMA KUVVETİ. A) Sıvıların kaldırma kuvveti. B) Gazların kaldırma kuvveti

METEOROLOJİ SICAKLIK. Havacılık Meteorolojisi Şube Müdürlüğü. İbrahim ÇAMALAN Meteoroloji Mühendisi

Ünite. Madde ve Özellikleri. 1. Fizik Bilimine Giriş 2. Madde ve Özellikleri 3. Dayanıklılık, Yüzey Gerilimi ve Kılcal Olaylar

Isı - Sıcaklık ve Genleşme. Test 1 in Çözümleri

MADDENİN ISI ETKİSİYLE HAL DEĞİŞİMİ SEZEN DEMİR

BASINÇ VE KALDIRMA KUVVETI. Sıvıların Kaldırma Kuvveti

ISI VE SICAKLIK BÖLÜM 1 MODEL SORU - 1 DEKİ SORULARIN ÇÖZÜMLERİ

ISI VE SICAKLIK Bölüm - 5

ÖĞRENME ALANI: Kuvvet ve Hareket 2.ÜNİTE: Kaldırma Kuvveti ve Basınç. Kaldırma Kuvveti

Kütlesi,hacmi,eylemsizliği olan,tanecikli yapıdaki her şeye madde denir. Yer yüzünde gözümüzle görebildiğimiz her şey maddedir.

ISI VE SICAKLIK KAVRAM ÖLÇEĞİ (ISKÖ)

Gaz hali genel olarak molekül ve atomların birbirinden uzak olduğu ve çok hızlı hareket ettiği bir haldir.

5 kilolitre=..lt. 100 desilitre=.dekalitre. 150 gram=..dag g= mg. 0,2 ton =..gram. 20 dam =.m. 2 km =.cm. 3,5 h = dakika. 20 m 3 =.

d = m/v g / cm 3 kg / m 3 m = kütle v = hacim 1cm 3 su + 4 C 1gr d su = 1gr/cm 3 d su = 1000kg/m 3

8. Sınıf II. Ünite Deneme Sınavı Farklılık Ayrıntılarda Gizlidir

Katı ve Sıvıların Isıl Genleşmesi

A) B) C) D) Aşağıdakilerden hangisi öz ısı birimini ifade eder? I. J/g

MADDE NEDİR? Çevremize baktığımızda gördüğümüz her şey örneğin, dağlar, denizler, ağaçlar, bitkiler, hayvanlar ve hava birer maddedir.

Isı ve Sıcaklık. Isının akış yönü her zaman sıcaklığı yüksek olan maddeden düşük olan maddeye doğrudur.

İNŞAAT MALZEME BİLGİSİ

5. Ünite 4. Konu Genleşme A nın Yanıtları

Birimler. Giriş. - Ölçmenin tanımı. - Birim nedir? - Birim sistemleri. - Uluslararası (SI) birim sistemi

KİMYA VE ENERJİ SİSTEM VE ÇEVRE

DERS ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ VE MATERYAL GELĐŞTĐRME KONU ÇALIŞMA YAPRAĞI HAZIRLAMA (MADDELERĐN AYIRT EDĐCĐ ÖZELLĐKLERĐ)

Madde ve Özkütle Test Çözümleri. Test 1'in Çözümleri. Madde X Y Z T. Bilgi. Molekülleri öteleme hareketi yapar. Kaptaki toplam sıvı kütlesi + + +

GAZLAR GAZ KARIŞIMLARI

ISI SICAKLIK. hakkında neler biliyoruz?

ENERJİ DENKLİKLERİ 1

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ

O )molekül ağırlığı 18 g/mol ve 1g suyun kapladığı hacimde

E = U + KE + KP = (kj) U = iç enerji, KE = kinetik enerji, KP = potansiyel enerji, m = kütle, V = hız, g = yerçekimi ivmesi, z = yükseklik

Isı - Sıcaklık ve Genleşme. Test 1 in Çözümleri. Bir cisme verilen veya alınan ısı enerjisi Q= m.c. T bağıntısı ile bulunur. Q = m.

G = mg bağıntısı ile bulunur.

4. Düşey kesiti şekildeki gibi olan bir boru içindeki sıvı ok

MOLEKÜL HAREKETİ SICAKLIĞIN DEĞİŞMESİNE YOL AÇAR.

Bölüm 3. Maddenin Isıl Özellikleri ve TERMODİNAMİK. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU

Enerji İletim Yolları ve Enerji İletim Hızı. Test 1 in Çözümleri

ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 5 : MADDENĐN HALLERĐ VE ISI

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ. Nazife ALTIN Bayburt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi

MADDE ve ÖZELLİKLERİ

Termometrenin Yapısı. Termometre Nedir?

Termodinamik Termodinamik Süreçlerde İŞ ve ISI

MADDENİN DEĞİŞİMİ VE TANINMASI

MADDENİN ISI ETKİSİYLE DEĞİŞİMİ A. Isınma ve soğuma

GAZLAR I. ) gazı, ozon (O 3. Oksijen (O 2. ) gazı, hidrojen (H 2. ) gazı, azot (N 2. ) gazı, klor (CI 2. ) gazı, flor (F 2

hacim kütle K hacim Nihat Bilgin Yayıncılık ( Y ) b. Dereceli kaptaki suyun hacmi V dir. ( Y ) a. Bir taşın hacmi 15 cm3 tür.

Ünite. Dalgalar. 1. Ses Dalgaları 2. Yay Dalgaları 3. Su Dalgaları

Maddeyi Oluşturan Tanecikler-Madde Hallerinin Tanecikli Yapısı. Maddeyi Oluşturan Tanecikler- Madde Hallerinin Tanecikli Yapısı

CĠSMĠN Hacmi = Sıvının SON Hacmi - Sıvının ĠLK Hacmi. Sıvıların Kaldırma Kuvveti Nelere Bağlıdır? d = V

Transkript:

ISI VE SICAKLIK 1 1. Nasıl su, hiçbir zaman aşağıdan yukarıya akmıyorsa, ısı da... soğuk bir cisimden sıcak bir cisme geçmez.. Soğuk bir günde, bir ateşin yanında ısınırken, aslında siz vücudunuzdaki atom ve moleküllerin... enerjilerini artırıyorsunuz. kinetik 5. Ünite 1. Konu Isı ve Sıcaklık A nın Yanıtları 1. ermometreler, maddelerin... genleşme özelliğinden yararlanılarak yapılır. 11. Gazlı termometreler daha çok... düşük sıcaklıkları, sıvılı termometreler... orta sıcaklıkları ve metal termometreler de... yüksek sıcaklıkları ölçmek için kullanılır. 1. Aynı maddeden yapılmış farklı kütlelerdeki cisimlere aynı miktarda ısı verildiğinde... sıcaklık değişimleri farklı olur. 3.... Sıcaklık, bir maddenin moleküllerinin öteleme kinetik enerjisinin bir ölçütüdür. 4. Isı ve sıcaklık... skaler büyüklüklerdir. 5. Isı alışverişi yapan maddelerin... sıcaklık değeri değişebilir. 13. Fırın gibi sıcaklığı fazla olan ortamların sıcaklığını ölçmek için... metal termometreler kullanılır. 14.... Isı, sıcaklık farkından dolayı bir maddeden başka bir maddeye veya aynı maddenin bölgeleri arasında aktarılan enerjidir. Bu olayda sıcaklığı... yüksek olan madde enerji veren, düşük olan madde ise enerji alan maddedir. 6. Sıcak bir yüzeye dokunduğunuzda hissettiğiniz sıcaklık, yüzeydeki moleküllerin parmaklarınızdaki moleküllere aktardığı... kinetik enerjidir. 15.... Sıcaklığı farklı iki cisim yalıtılmış bir ortamda yan yana konulursa, bir süre sonra sıcaklığı... yüksek olan cismin sıcaklığının... düştüğü görülür. 7.... Öz... ısısının büyük olmasından dolayı suyun enerji depolama kapasitesi, diğer birçok maddeninkinden fazladır. 8. Bir termometre, sıcaklığı ölçülecek cismin sıcaklığını değiştirmemesi için yeterince... küçük olmalıdır. 9. ermometrelerin yapılacağı maddeler, termometrelerin ölçüm yapacağı... sıcaklık aralığına göre tercih edilir. 16. 54 C sıcaklık 7 C sıcaklığın iki katıdır. ifadesi... yanlıştır Çünkü 7 C, Kelvin termometresinde...k'e 3 karşılık gelmektedir. 54 C ise... 37 K'e karşılık gelmektedir. Dolayısıyla Celcius termometresinde iki kat olan değer diğer termometrelerde aynı sonucu vermez. 17. Sıcaklığın düşebileceği en düşük değer sıfır... kelvin dir.

5. Ünite: Isı ve Sıcaklık B nin Yanıtları ( D ) 1. Bir miktar su, sıcaklığı farklı bir cam kaba konulduğunda su ile cam kap arasında ısı alışverişi olur. ( Y ) 8. Bir cismin sıcaklık farkından dolayı aldığı ya da verdiği enerjiye Kelvin denir. ( Y ) 9. Sıcaklık kalorimetre kabı ile ölçülür. ( Y ) 1. Isı bir sistemin iç enerjisidir. ( Y ). Bir termometrenin boyutu ne olursa olsun her zaman konulduğu ortamdaki sıcaklığı doğru ölçer. ( D ) 11. Isı, sıcaklık farkından dolayı transfer edilen enerjidir. ( D ) 3. Kışın ısınmak için ellerimizi birbirine sürteriz. Amaç ellerdeki molekülleri daha hızlı hareket ettirerek sıcaklığın artmasını sağlamaktır. ( D ) 1. Bulunduğumuz ortam; sıcak yerden gelene göre soğuk, soğuk yerden gelene göre sıcaktır. ( D ) 4. Denizlerdeki suyun kütlesi büyük olduğu için ısı sığaları çok büyük olur. Bu yüzden denizlerin sıcaklık değişimleri çok yavaş gerçekleşir. ( Y ) 5. 3 C de vida ( D ) 13. Sıcaklığın algıya bağlı kalmaması için bilim insanları termometreleri üretmiştir. ( Y ) 14. Bir maddenin sıcaklığı, maddenin cinsi ve madde miktarına bağlıdır. C de su ( D ) 15. Eşit kütledeki maddelere eşit miktarda ısı enerjisi verilirse, öz ısısı küçük olan maddenin sıcaklığı daha fazla artar. Sıcaklığı C olan suyun içine sıcaklığı 3 C olan vida atılırsa, sudan çiviye ısı enerjisi geçer. ( D ) 16. Maddeler yalnız birbiriyle ısı alış verişi yapıyorsa, alınan ısı enerjisi verilen ısı enerjisine eşittir. ( D ) 6. Isı ve sıcaklık farklı kavramlardır. ( D ) 7. Sıcaklık bir sistemde rastgele hareket eden moleküllerin ortalama kinetik enerjilerinin bir göstergesidir. ( D ) 17. Kütleleri eşit, aynı cinsten iki maddeye eşit miktarda ısı enerjisi verilirse ikisinin de sıcaklığı eşit miktarda artar. ( D ) 18. Isı enerjisi alan bir maddenin hacminde, sıcaklığında, fiziksel hâlinde değişmeler meydana gelebilir.

ISI VE SICAKLIK 3 C nin Çözümleri 4. X Y 1. Şekildeki Celcius ve Fahrenheit C F ölçekleri arasındaki bağıntı yazılarak; 1 1 C F 3 1 18? 41 4 C 6 C h C de su h F 3 41 3 C 18, 18, C 5 C bulunur. 3 Kabın yarısı önceden su ile dolu olduğundan, diğer yarısı musluklardan akan su ile dolar. Sıcaklıkları X ve Y olan aynı cins sıvıdan eşit kütlede akıtıldığında, karışımın son sıcaklığı; karışım X+ Y 4 + 6 karışım 5 C bulunur. Kap h seviyesine kadar doldurulduğunda C deki su ile, 5 C deki suyun kütleleri eşit olduğundan;. Soruda verilen değerleri kullanarak; son karışım + 5 35 C bulunur. 5 3 X ( 5) 1 3 15 ( 5) 18 18 X + 5 X 3 X bulunur. 3. 1 J,4 kalori olarak verildiğinden; Q 65,4 156 kalori eder. Q m c 156 1, 156 78 C 1 78 15 78 + 15 93 C bulunur. 5. Kapta toplanan su miktarına 5m dersek; m X 4m ve m Y m olur. Q verilen Q alınan 4m. 1. (4 ) m 1 ( 1) 16 4 1 34 C bulunur.

4 5. Ünite: Isı ve Sıcaklık 6. hacim V V t X t Y zaman t süresi sonunda kapta toplanan sıvıların hacimleri, V X 4V, V Y V olur. m X 4m, m Y m alınabilir. O hâlde 5 C deki X sıvısından 4m, C deki Y sıvısından m kadar karıştırılmıştır. 8. A ve B maddelerine eşit ısılar verildiğine göre; QA QB ma. ca. D A mb. cb. DB DA mb. cb D m. c B A A ma ca 1 m ve B c değerleri yerine yazılırsa, B 4 DA 1. 4 bulunur. DB 1 Q verilen Q alınan m X c X X m Y c Y Y 4m 1 (5 ) m 1 ( ) 1 3 1 4 C bulunur. 7. ısı (cal) 3 A B 9. m 3m 1 C 1 1 3 sıcaklık ( C) Q verilen Q alınan 3 C Isı sığası bir cismin sıcaklığını 1 C artırmak için gerekli ısı miktarıdır. Bir başka ifadeyle, ısı sığası m c dir. Isı-sıcaklık grafiklerinde eğim (tana), cismin ısı sığasını (m c) verir. 3 ma ca 3 1 3 mb cb 1 3 A sıvısının ısı sığasının B ninkine oranı; m. A ca 3 m. c 3 olur. B B 1 m 1 m C m1 m olduğuna göre; m1 m, m 3 3m alınabilir. Q alınan Q verilen m 1 c 1 1 m c m c 1 (3 ) 3m c (1 3) c 1 7 c c1 c 7 bulunur.

ISI VE SICAKLIK 5 1. Hâl değişimi olmadan n tane madde ısıca yalıtılmış bir ortamda ısıl denge sağlanıncaya kadar bekletilirse; m1 c1 1+ m c +... denge m1 c1+ m c+... bağıntısıyla bulunur. Madde su olduğundan c ler sadeleşir. m1 3 + m 7 45 m1+ m 45m1+ 45m 3m1+ 7m 1. h 6 C de su A h 3 C de su İki kaptaki su kütleleri birbirine eşit olduğundan karışımın sıcaklığı; 6 + 3 45 C olur. A 15m1 5m m1 m 5 3 bulunur. 13. 11. Hâl değişimi olmadan ısı sığaları eşit n tane madde bir araya konulup ısı alışverişi yapmaları sağlanırsa denge sıcaklığı; 1 + +... + n denge n bağıntısıyla bulunur. Buradan; 6 + L 4 L C bulunur 6 C A 8 C deki suyun miktarı C deki suyun miktarının katıdır. denge ( 8) + 6 C 3

6 5. Ünite: Isı ve Sıcaklık 14. s cakl k P s cakl k R 15. kütle Q verilen s s cakl k verilen s Q I II hacim Q S verilen s I. bölgede suyun kütlesi sabit duruyorken hacmi artmaktadır. Kütle değişmeden hacmin artması için su kütlesinin sıcaklığının artması gerekir. II. bölgede suyun kütlesi ve hacmi birlikte artmaktadır. Bu bölgede sıcaklık sabit kalmıştır. Öz ısı maddeler için ayırt edici bir özellik olduğundan, aynı madde olup olmadıklarını anlamak için c lere bakmalıyız. Her üç maddenin kütleleri eşit olduğundan; I. bölgede artar, II. bölgede değişmez. cp Q Q cr Q Q Q cs bulunur. Buna göre, P ile R aynı olabilir, S farklıdır.

ISI VE SICAKLIK 7 est 1'in Çözümleri 1. D Hasta insan Sıvılı termometre 3 Kutup bölgesi Gazlı termometre 3 Çok sıcak fırın Metal termometre 3 Y 4. Sıvılı termometrenin duyarlılığını artırmak için; haznede kullanılan sıvının genleşme katsayısının büyük olmasına ve kılcal borudaki bölme sayısının fazla olmasına dikkat etmek gerekir. Kaynama sıcaklığı düşük bir sıvı kullanmak termometrenin duyarlılığını artırmaz. Sıvılı termometreler ortam sıcaklığını ölçmede ve vücut sıcaklığını ölçmede kullanılır. Hasta insanın vücut sıcaklığını sıvılı termometre ile ölçebiliriz. Gazlı termometreler genellikle çok düşük sıcaklıkları ölçmek için kullanılır. Kutup bölgesindeki hava sıcaklığını gazlı termometre ile ölçebiliriz. Metal termometreler fabrika, fırın gibi yüksek sıcaklıkları ölçmede kullanılır. Sıcaklığı yüksek olan bir fırının sıcaklığını metal termometre ile ölçeriz. Yanıt E dir.. Hastanın ateşini ve kaynayan suyun sıcaklığını sıvılı termometrelerle ölçebiliriz. Sanayi fırınının sıcaklığını ölçmek için ise metal termometre kullanmamız gerekir. Yanıt D dir. 5. Bir sıvılı termometre ile ölçülebilen sıcaklık aralığı, termometrenin haznesindeki sıvının donma noktası ile kaynama noktası arasındaki değerlerdir. Cıva kullanılan bir sıvılı termometrede 39 C ile 357 C değerleri arasındaki sıcaklıklar ölçülebilir. 36 C sıcaklık cıvalı termometre ile ölçülemez. Yanıt E dir. 3. K ve L cisimleri arasında ısı alışverişi oluyorsa bu iki cismin sıcaklıkları kesinlikle farklıdır. O hâlde I. öncül doğrudur. İki cisim arasındaki ısı alışverişi, cisimler aynı sıcaklığa ulaştığında durur. II. öncül de doğrudur. Isının akış yönü daima sıcaklığı yüksek olan cisimden düşük olana doğrudur. K ve L cisimlerinden hangisinin sıcaklığının daha yüksek olduğu soruda verilmediğinden ısının akış yönü hakkında birşey söylenemez. Bu nedenle III yanlıştır. 6. I. Sıcaklığı ölçmek için termometreler kullanılır. II. Isıyı ölçmek için kalorimetre kabı kullanılır. III. Aktarılan ısı enerjisi ölçülebilir bir büyüklüktür. O halde verilen her üç bilgi de doğrudur. Yanıt E dir.

8 5. Ünite: Isı ve Sıcaklık 7. Erime Sıcaklığı ( C) Kaynama Sıcaklığı ( C) A 14 8 B 39 5 A sıvısı ile yapılan termometre ile en fazla 8 C sıcaklık ölçülebilir. Suyun kaynama sıcaklığı 1 C ölçülemez. A sıvısı ile yapılan termometre ile bir insanın vücut sıcaklığı ölçülebilir. Bu termometre ile 14 C ile 8 C arasındaki bütün sıcaklıklar ölçülebilir. 9. K nın sıcaklığı L ninkinden daha çok arttığına göre kesinlikle K nın ısı sığası L ninkinden küçüktür. Q K Q L m K c K D K m L c L D L D K > D L ise m K c K < m L c L olur. m K, m L ilişkisi bilinmeden c K, c L ilişkisi bilinemez. Yanıt A dır. Aynı şekilde B sıvısı ile yapılan termometre ile 39 C ile 5 C arasındaki bütün sıcaklıklar ölçülebilir. Suyun donma ve kaynama sıcaklıkları da bu aralıkta olduğundan, B sıvısı kullanılan termometre ile bu ölçümler yapılabilir. Yanıt D dir. 1. C X 1 1 8 1 bölme X 4 bölme 8 X termometresi ile Celcius termometrelerini şekildeki gibi yan yana çizelim. 8. S S S Çevirme işlemi yapılırken, termometrelerin alt ve üst sınırları ile, termometreler üzerindeki bölme sayısı hesaplanır. Sonra bütün termometreler için çevirme işlemi şöyle yapılır: ermometreninsembolü Alt sınır BölmeSayısı r K M L ermometrenin duyarlılığı, haznenin hacminin büyük olması ve borunun kalınlığının küçük seçilmesi ile artırılabilir. K, L, M termometreleri incelendiğinde duyarlılıkları arasındaki ilişkiyi L > M > K şeklinde sıralayabiliriz. Yanıt D dir. r r Bu kuralı sorumuza uygularsak; C X 8 1 4 8 X 8 1 4 X 48 bulunur.

ISI VE SICAKLIK 9 11. sıcaklık ( F) 3 Kütleler eşit olduğundan, X sıvısı için, Y sıvısı için, Z sıvısı için dir. Buna göre; Q cx birim 5 1 zaman (dk) Q 1 cy birim Grafikten okunan sıcaklık Fahrenheit birimiyle ölçülmektedir. Düzgün artıştan her 5 dakikada sıcaklığın 1 F arttığını söyleyebiliriz. Buradan 15 dakikada 4 F, dakikada 5 F sıcaklık değeri okunur. Bu sıcaklığın Celcius karşılığı; C F 3 1 18 C 5 3 1 18 C 1 C bulunur. Yanıt B dir. 3Q cz 3 birim c X > c Z > c Y bulunur. Yanıt A dır. 1. sıcaklık X Q ısı sıcaklık 3 Öz ısıyı veren bağıntı; sıcaklık 3 Y Q Z ısı 3Q ısı 13. X sıvısı t sürede Q kadar ısı enerjisi aldıysa, Y sıvısı t sürede Q ısı enerjisi almıştır. Q m.c. bağıntısında c yalnız bırakılıp oranlandığında; QX cx mx. DX c Y QY my. DY Q cx m.( 3 ) c Y Q m.( 3 ) 1 3 sıcaklık X t t Y zaman Q c dir. m. D Yanıt A dır.

1 5. Ünite: Isı ve Sıcaklık 14. A 5 C 1 C B 15. sıcaklığında su Kap doluncaya kadar B musluğundan akan suyun hacmi 3V, A musluğundan akan suyun hacmi V dir. Denge sıcaklığı olmak üzere; Q veren Q alan m A.c.(5 ) m B.c.( 1) m.1.(5 ) 3m.1.( 1) Başlangıçta kapta hacmi V, sıcaklığı olan su vardır. Bu kaba yine V hacminde su eklendiğinde denge sıcaklığının 3 olabilmesi için eklenen suyun sıcaklığının 5 olması gerekir. Şimdi kapta V hacminde 3 sıcaklığında su vardır. Bu suyun üstüne V hacminde 5 sıcaklığında su ilave edilirse son denge sıcaklığı 4 olur. Yanıt B dir. 5 3 3 C bulunur.

ISI VE SICAKLIK 11 est 'nin Çözümleri 3. 1. 6 C lik süt ile 8 C lik süt karıştırıldığında karışımın sıcaklığı 6 < karışım < 8 aralığındaki değerleri alabilir. h 8 C de su A C de su A h Yanıt A dır aban alanı A olan kaptaki su miktarı taban alanı A olanın 4 katıdır. Q verilen Q alınan m c ( 1 ) 4m c ( ) (8 ) 4( ) 5 16 3 C bulunur. Yanıt E dir 4. İki sıvı birbirine karıştırıldığında aralarında ısı alışverişi olmuyorsa, bu iki sıvının kesinlikle sıcaklığı eşittir. Yanıt D dir.. Kütle (g) Alınan ısı (kalori) Sıcaklık değişimi ( C) K m Q L 3m 3Q 3 M 3m 4Q 4 Bir cisme verilen veya cisimden alınan ısı enerjisi Q m c bağıntısı ile bulunur. Buna göre; Q 1 ck m 3Q 1 cl 3m 3 3 4Q 1 cm 3m 4 3 c K > c L c M bulunur. Yanıt B dir 5. h h X Y Z yatay Başlangıçtaki sıvı hacimleri arasında V Z > V X > V Y ilişkisi vardır. Başlangıç sıvılarının üzerine sıcaklığı olan sıvılar ekleniyor. Eklenen sıvıların hacimleri arasındaki ilişki V Y > V X > V Z dir. Bu nedenle Y kabındaki karışımın sıcaklığı en büyük, Z kabındaki karışımın sıcaklığı en küçük olur. Yanıt B dir.

1 5. Ünite: Isı ve Sıcaklık 6. M 1 C M 1 C 8. K L M M 1 C N 5 C M musluğundan 3V, N musluğundan V kadar sıvı aktığında kap dolar. Buradan; Q veren Q alan m c (5 ) 3m c ( 1) Sıcaklık değişimi ile öz ısı ters orantılıdır. Kütleleri ve ilk sıcaklıkları eşit sıvılara eşit miktarda ısı veriliyor. c K < c L < c M olduğundan sıvıların son sıcaklıkları arasındaki ilişki M < L < K biçiminde olur. 5 3 3 4 8 C bulunur. Yanıt B dır. 9. ermometreler kullanım amaçlarına ve ölçülmek istenilen sıcaklık aralıklarına göre üretilir ve ölçeklendirilir. Sıvılı oda termometresi ile içinde bulunulan ortamın sıcaklığı ölçülür. Laboratuvarlarda çok hassas sıcaklık ölçümleri için gazlı termometreler kullanılır. Fabrika ve fırın gibi yüksek sıcaklık gerektiren yerlerde metal termometreler kullanılır. 7. K sıvısı c K L sıvısı c L ermometrelerde, direnci sıcaklıkla değişen termistörler (yarı iletken devre elemanları) ve sıcaklığa bağlı olarak renk değiştiren sıvı kristaller kullanılabilir. Uçak kanatlarına takılan termistörler, 9 C ile 13 C arası sıcaklıkları ölçebilir. Sıvıların kütleleri eşit olup öz ısıları arasındaki ilişki c L > c K dır. Q m c bağıntısına göre öz ısı ile ters orantılıdır. Yani t süre sonra K sıvısının sıcaklığı daha büyük olur. Kızılötesi ışınlar kullanılarak temas etmeden bir sensör vasıtası ile uzaktan ölçüm yapan termometrelere pirometre denir. Pirometreler, sıcaklığın yaklaşılmayacak kadar yüksek olduğu veya erişilmesi zor olan yerlerin sıcaklıklarını ölçmede kullanıldığı gibi hastanelerde temas etmeden yapılan sıcaklık ölçümlerinde de kullanılır. Yanıt E dir.

ISI VE SICAKLIK 13 1. Kütleleri eşit olduğundan denge sıcaklığı 3 + 1 + 5 3 3 C olur. 11. C 1 C 5 C 8 C I II III IV Aralarında sıcaklık farkı olan iki cisim bir araya getirildiğinde sıcak cisimden soğuk cisme ısı enerjisi geçer. I ve II kaplarındaki suyun sıcaklığı demirinkinden küçük olduğundan bu iki kapta, demir parçasından suya ısı enerjisi geçer. Yanıt A dır.

14 5. Ünite: Isı ve Sıcaklık est 3'ün Çözümleri 3. K L 1. ısı enerjisi C de çay 3 C de çay 1 3 Bir termometre, sıcaklığı ölçülecek cismin sıcaklığını değiştirmemesi için, yeterince küçük olmalıdır. Eğer bir odanın sıcaklığını ölçüyorsanız, termometre tarafından emilen ısı, ihmal edilebilecek kadar küçük olmalıdır. Oda sıcaklığının termometrede okuduğumuz değeri, büyük oranda doğrudur; ancak bir damla suyun sıcaklığını ölçüyorsanız, termometrede okunan değer, suyun ilk sıcaklığından çok farklı olabilir. Isıl denge sağladığından termometrelerden okunan değerler arasında 3 > 1 > ilişkisi olur. Isı, bir maddeden, temas ettiği diğer bir maddeye geçerse, bu iki madde arasında ısıl bağlantı var denir. Isı, daima yüksek sıcaklıktaki bir maddeden, düşük sıcaklıktakine geçer. Bu; enerjinin, moleküler enerjisi fazla olandan, az olana geçeceğini göstermez. Maddenin sıcaklığı molekül başına düşen ortalama kinetik enerji ile orantılı olduğundan I. öncül yanlıştır. Enerji; K dan, L ye geçmez; aksine L den K ya geçer. Isı hiçbir zaman soğuk cisimden sıcak cisme geçmez. Yanıt B dir. Yanıt D dir. 4. Sıcaklık, maddeyi oluşturan taneciklerin ortalama kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür. Buna göre,sıcaklıkları eşit olan iki maddenin ortalama kinetik enerjileri kesinlikle eşittir. Yanıt B dir.. 1 C de kaynayan su ve 1 C deki buharın kinetik enerjileri eşittir. Ancak buharın potansiyel enerjisi çok daha fazladır. Çünkü buhardaki moleküller birbirinden bağımsız olup farklı yönlerde hareket hâlindedir. Su ve buharın kütleleri eşit olsa da buhar gaz hâlinde olduğundan hacimleri farklıdır. Bu nedenle özkütleleri farklı olur. Yanıt A dır. 5. Verilenlerin içinde yalnızca sıcaklık enerji türü değildir. Yanıt A dır.

ISI VE SICAKLIK 15 6. P R S 9. kütle 3m m m sıcaklık m m 3m İç enerji, maddenin tüm moleküllerinin kinetik ve potansiyel enerjilerinin toplamıdır. C de X sıvısı 4 C de Y sıvısı 6 C de Z sıvısı Aynı madde olduklarından, en çok molekül P de sonra R sonra S de olur. Ayrıca P nin sıcaklığı yüksek olduğundan kinetik enerjisi daha büyüktür. Yanıt A dır. X ile Y sıvıları karıştırıldığında; Q alan Q veren m X c X D X m Y c Y D Y m c X (3 ) m c Y (4 3) 1 c X c Y c X > c Y bulunur. X ile Z sıvıları karıştırıldığında; Q alan Q veren 7. Sıcaklık, ortalama kinetik enerjisinin bir göstergesidir. C 3 F 73 K olduğu için tanecik başına ortalama kinetik enerjiler eşit olur. m X c X D X m Z c Z D Z m c X (4 ) 3m c Z (6 4) c X 6 c Z c X > c Z bulunur. Yanıt A dır. 1. Karışıma katılan üç sıvı da su olduğundan; denge m 16+ m 1+ 3m 3 m+ m+ 3m 8. Özkütle ve öz ısı maddeler için ayırt edici özellik olup madde miktarına bağlı değildir. Yanıt D dir. denge 13m C bulunur. 6m

16 5. Ünite: Isı ve Sıcaklık 11. çaydanlık m tencere m Bir cisme verilen ısı enerjisi Q m c D bağıntısı ile hesaplanır. İki cisme eşit miktarda ısı enerjisi verildiğine göre; Q ç Q t 3 1. Öz ısısının büyük olmasından dolayı suyun enerji depolama kapasitesi, diğer birçok maddeninkinden fazladır. Bu özelliğinden dolayı su, soğutma sistemlerinde kullanılır. Aynı zamanda ısındıktan sonra soğuması uzun sürdüğü için ısınma amacıyla da kullanılmaktadır. Suyun sıcaklık değişimine karşı gösterdiği bu direnç, dünya iklimi üzerinde de çok etkilidir. Suyun öz ısısının yüksek olması, vücudumuzun hemen ısınmasını ve soğumasını önlemede yardımcıdır. Böylece insanlar hem sıcak hem de soğuk ortamlarda kolaylıkla yaşayabilir. m c ç m c t cç c bulunur. t Yanıt D dir.