KARAYOLU TASARIM EL KİTABI ENKESİT ELEMANLARININ TASARIMI

Benzer belgeler
Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN

KARAYOLLARINDA YÜZEY DRENAJI. Prof. Dr. Mustafa KARAŞAHİN

ULAŞIM YOLLARINA İLİŞKİN TANIMLAR 1. GEÇKİ( GÜZERGAH) Karayolu, demiryolu gibi ulaşım yollarının yuvarlanma yüzeylerinin ortasından geçtiği

DRENAJ YAPILARI. Yrd. Doç. Dr. Sercan SERİN

KARAYOLU SINIFLANDIRMASI

BOYKESİT Boykesit Tanımı ve Elemanları

ULAŞTIRMA SİSTEMLERİNE İLİŞKİN GENEL TANIMLAR

Yüzeyaltı Drenaj (Subsurface Drainage) Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN

KARAYOLLARININ SINIFLANDIRILMASI KENT PLANLAMADA ULAŞIM

KARAYOLLARINDA YÜZEY DRENAJI. Prof. Dr. Mustafa KARAŞAHİN

ULAŞTIRMA. Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN

Geocell Ön Yüzlü Yeşil İstinat Duvarları

ORMANCILIKTA SANAT YAPILARI

Bir esnek üstyapı projesi hazırlanırken değerlendirilmesi gereken faktörler: - Trafik hacmi, - Dingil yükü, - Dingil yüklerinin tekrarlanma sayısı -

BÖLÜM 6. ASFALT BETONU KAPLAMALARDA MEYDANA GELEN BOZULMALAR, NEDENLERİ VE İYİLEŞTİRİLMELERİ 6.1. Giriş Her çeşit kaplamada; -trafik etkisi -iklim

Ariyet: Yarmadan çıkan malzemenin dolgu için yeterli miktarda veya uygun nitelikte olmaması halinde uygun bir malzeme ocağından alınan malzemedir.

İnşaat Mühendisliğine Giriş. Konu 8: Ulaştırma Mühendisliği (Transportation Engineering) Karayolu (Highways) Yrd.Doç.Dr.

Karayolu Üstyapı Mühendisliğine Giriş. Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN

DERİVASYON VE DİPSAVAK TASARIMI İnş. Y. Müh. MURAT IŞILDAK

Karayolu ve Elemanları ile ilgili Genel Tanımlamalar

Hidrolik Yapılarda (Kanallar, Kıyı Koruma Yapıları, Göletler) Erozyon Koruması

BÖLÜM 7. RİJİT ÜSTYAPILAR

Ek-1. Bisiklet Yolu Yapım ve Tasarımı İle İlgili Şekilller

ULAŞIM YOLLARINA AİT TANIMLAR

İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ, İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, KARAYOLU ÜSTYAPI MÜHENDİSLİĞİ QUIZ SINAVI

Yrd. Doç. Dr. Sercan SERİN

BÖLÜM 1: ULAŞTIRMA SİSTEMLERİ

İSTİNAT DUVARLARI. Yrd. Doç. Dr. Sercan SERİN

Kar Mücadelesi. Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN

DGM = Vt + (2.2) 2. KARAYOLU TASARIM MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ

Karayolu İnşaatı Çözümlü Örnek Problemler

BÖLÜM 2. ESNEK ÜSTYAPILAR

BÖLÜM 6 - TEMEL ZEMİNİ VE TEMELLER İÇİN DEPREME DAYANIKLI TASARIM KURALLARI 6.1. KAPSAM

Su yol alt yapısının oluşturulmasında zeminin sıkıştırılmasına yardımcı olarak kullanılır. Üst yapının temel ve alttemel tabakalarının

Kar Mücadelesi-Siperler. Prof.Dr.Mustafa KARAŞAHİN

KURUMSAL KİMLİK ÜRÜN KALİTE BELGELERİMİZ. - TS 821 EN 1916 : BETON / BETONARME ve SÜRME BORULAR - TS EN 1917 / AC : BETON MUAYENE BACALARI VE ODALARI

Bölünmüş yollar Otoyollar

YAPI ELEMANLARI DERS SUNUMLARI 5. HAFTA

BÖLÜM B -6 YATAY KURPLAR

PROJE AŞAMALARI : Karayolu Geçkisi (Güzergahı Araştırması, Plan ve Boykesit):

KARAYOLU TASARIMI RAPORU. Yol Kenarı Alanları ve Otokorkuluklar ile ilgili olarak Önerilen Tasarım Esasları

KARAYOLU GÜVENLİK SİSTEMLERİ. Fatih NAKAŞ İnşaat Y. Mühendisi

BSK Kaplamalı Yollarda Bozulmalar P R O F. D R. M U S T A F A K A R A Ş A H İ N

4. Orman Ulaşım Sistemi 4.1. Orman Yolları Proje ve Planlama Orman yolları; ormanların işletmeye açılmasına hizmet eden, lastik tekerlekli araçların

BETON YOL Hasdal-Kemerburgaz

UYGULAMA EL KİTABI LINEFLEX EPDM MEMBRAN

İSTİNAT YAPILARI TASARIMI. İstinat Yapıları-Giriş

Toprak İşleri ve Demiryolu Mühendisliği M hendisliği (CRN:13133) Güz G z Yarıyılı

1.Sınıf Yollar 2.Sınıf Yollar 3.Sınıf Yollar 4.Sınıf Yollar

INSA361 Ulaştırma Mühendisliği

Kentsel Yol Sınıflandırması Örnekleri 27 Şubat 2015, YTMK-Ankara. Kenan Kayacı

BÖLÜM 1. TEMEL BİLGİLER. 1.1 Giriş

Beton Yol Üstyapı Elemanları. Taban Zeminleri (Temel) Kaplama Altı Tabakası Beton Plaklar Derzler Derz dolgu malzemeleri

YAPI ELEMANLARI DERS SUNUMLARI 4. HAFTA

ZEMİNLERİN KAYMA DİRENCİ

Yol Kademelenmesi ve Kent İçi Yolların Sınıflandırılması

GÜLBURNU KÖPRÜSÜ GENEL BİLGİLER

Tech Block Ön Yüz Kaplamalı İstinat Duvarları

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI TASARIM KRİTERLERİ Birinci Öncelikli Tasarım Kriterleri Karayolları Sınıflandırması

KRT GEOCELL HDS EROZYON KONTROLÜ ZEMİN GÜÇLENDİRME İSTİNAT DUVARLARI HÜCRESEL DOLGU SİSTEMİ HİDROLİK YAPILAR EROZYON KONTROLÜ

3. KARAYOLU GEOMETRİK ELEMANLARININ TASARIMI

KARAYOLU ESNEK ÜSTYAPISININ PROJELENDĐRĐLMESĐ; D KARAYOLU ÖRNEĞĐ

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ ULAŞTIRMA ÇALIŞMA GRUBU EĞİTİM-ÖĞRETİM DÖNEMİ KARAYOLU MÜHENDİSLİĞİ

BİRİM FİYAT TEKLİF CETVELİ İhale kayıt numarası : 2014/ A 1 B 2 Sıra No Iş Kalemi No İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması

TAŞKIN KONTROLÜ. Taşkınların Sınıflandırılması Taşkın Kontrolü

BİNA VE BİNA TÜRÜ YAPILAR (KATEGORİ 2 ve 3) İÇİN PARSEL BAZINDA DÜZENLENECEK ZEMİN VE TEMEL ETÜDÜ (GEOTEKNİK) DEĞERLENDİRME RAPORU FORMATI

(z) = Zemin kütlesinden oluşan dinamik aktif basıncın derinliğe göre değişim fonksiyonu p pd

Hemzemin yaya geçitleri, geçide yaklaşan sürücülerin yayaları yeterli (emniyetli) mesafeden görebilecekleri yerlere yerleştirilmelidir.

KATI ATIK DEPOLAMA SAHALARININ GEOTEKNİK TASARIM İLKELERİ HAZIRLAYANLAR MUHAMMED DUMAN MUHAMMET TEZCAN AHMET ARAS

Tehlike Uyarı İşaretleri Feb 15, 2011 // by admin // Genel // No Comments

ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ MİMARLIK BİLGİSİ DERSİ KONU: DUVARLAR

Çatı Kaplamaları. 6. Güncellenmİş Baskı

BÖLÜM-7 DÜŞEY KURPLAR

KARAYOLU VE TRAFİK GÜVENLİĞİ MUSTAFA IŞIK KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TRAFİK GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ VE PROJE ŞUBESİ MÜDÜRÜ

İç duvar detayı. Prensip detayıdır, projeye göre değişebilir.

Akarsu Geçişleri Akarsu Geçişleri

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

CE498 PROJE DERS NOTU

Geçki Araştırmasında Dikkat Edilecek Hususlar

INS13204 GENEL JEOFİZİK VE JEOLOJİ

Yollar Kavşaklar- Otoparklar.

KOCAELİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ MESKUN VE GELİŞME KIRSAL KONUT ALAN YERLEŞİMLERİ TASARIM REHBERİ

Açık Drenaj Kanallarının Boyutlandırılması. Prof. Dr. Ahmet ÖZTÜRK

ŞEHİR İÇİ YOLLARDA BİSİKLET YOLLARI, BİSİKLET İSTASYONLARI VE BİSİKLET PARK YERLERİ TASARIMINA VE YAPIMINA DAİR YÖNETMELİK TASLAĞI BİRİNCİ BÖLÜM

Sağa Tehlikeli bir viraj Sağa tehlikeli bir viraja yaklaşıldığını bildirir. hız azaltır Vites öndeki araç geçilmez. Duraklama ve park etme yapılmaz

KARAYOLLARI 8.BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ ELAZIĞ MALATYA DEVLET YOLU

ANTALYA ÇEVRE YOLLARI

Gemlik-Armutlu Karayolu nun bitişiğinden güneye doğru uzanmaktadır.

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ AÇIK SPOR SAHALARI MAHAL LİSTESİ

RÜZGAR ETKİLERİ (YÜKLERİ) (W)

YATAY KURBLAR. Yatay Kurplarda Kaza Oranı

ÇEV 314 Yağmursuyu ve Kanalizasyon. Kanalizasyon Şebekesi

KARAYOLLARI İŞARETLEME TALİMATI

DRENAJ. 1. Drenaj nedir

İSTİNAT DUVARLARI YRD.DOÇ.DR. SAADET BERİLGEN

KARAYOLLARI İŞARETLEME TALİMATI

ORMAN YOLLARINDA DRENAJ (1) 2

Eğim dereceleri Merdivenler

İSTİNAT DUVARLARI DOÇ.DR. MEHMET BERİLGEN

KT HDS. Geoweb Hücresel Dolgu Sistemi. Şevlerde Erozyon Koruması. Flexi HDS Yeşil Duvarlar. Kanal ve Gölet Şevleri.

Transkript:

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 69 4. ENKESİT ELEMANLARININ TASARIMI Yol enkesiti karayolu kapasitesini ve güvenliğini etkileyen önemli bir eleman olup, trafik şeritleri, banket, refüj, üstyapı, hendek ve yarma ve dolgu şevlerinden oluşmaktadır. Herhangi bir karayolunda uygulanacak enkesit tipinin seçimi yolun sınıfına, topoğrafik yapısına, tasarım hızına ve trafik hacmine bağlıdır. 4.1. Karayolu Üstyapısı Üstyapı, trafik ve çevre etkilerine karşı koyan ve trafik yüklerini altyapıya (taban zeminine) ileten tabakalı (kaplama, temel, alttemel) bir yapıdır. Trafik yüklerini taban zeminine iletme kabiliyetleri her bir tabakanın yük dağıtma özelliğine bağlıdır. Üstyapılar, trafik hacmi, trafik kompozisyonu, taban zemini özellikleri, iklim-çevre koşulları, kullanılan malzemenin cinsi ve bulunabilirliği, enerji tasarrufu, yapım ve bakım maliyetleri gibi kriterlere bağlı olarak farklı tipte yapılabilmektedir. Üstyapı tasarımı, zeminin taşıma gücü, trafik yükü, malzeme özellikleri, yüzey düzgünlüğü-pürüzlülüğü ve drenaj özelliği, ışık yansıması, tasarım süresi, bölge ve iklim koşulları gibi hususlar dikkate alınarak Karayolları Esnek Üstyapılar Projelendirme Rehberi nde belirtilen esaslara uygun olarak yapılacaktır. 4.1.1. Üstyapı Tipleri Üstyapılar, kullanılan malzemelerin niteliklerine göre esnek veya rijit olmak üzere iki ana kategoriye ayrılırlar. Taban zemini, trafik, çevre şartları, ekonomi vb. faktörlere bağlı olarak en uygun üstyapı tipi seçilmektedir. Üstyapı kalınlıklarını belirleyen en önemli faktörlerden biri trafik yüküdür. Bu amaçla trafik yükü, karayolu üzerinden geçecek çeşitli dingil yüklerinin 8.2 ton eşdeğer standart dingil yüküne çevrilmesiyle, toplam tekerrür sayısı cinsinden ifade edilir. Esnek üstyapılar hesaplanan trafik yüküne bağlı olarak, sathi kaplama veya beton asfalt (BSK) olarak projelendirilir. Üstyapıların projelendirilmesi ile ilgili detay bilgiler Üstyapı Projelendirme Rehberlerinde yer almaktadır. 4.1.2. Enine Eğim Yolun enine eğimi çok şeritli yollarda %2.5, iki şeritli yollarda ise (çatı eğimi veya bombe) deverli kesimler hariç, her iki tarafa %2 olacaktır. Ancak, iki şeritli yollarda yolun boyuna eğiminin az olduğu durumlarda, kaplamadaki yüzey suyunu daha çabuk ve etkin biçimde uzaklaştırarak kayma direncini azaltmak ve hidroplan (su yatağı), vb olumsuzlukları önlemek amacıyla enine eğim %2.5 alınabilir. Boyuna eğimin kritik değeri genel olarak %0.50 kabul edilmektedir. 4.2. Şerit Genişliği Şerit genişliği sürüş konfor ve güvenliği ile karayolu hizmet seviyesini önemli oranda etkilemektedir. Şerit genişliklerinin seçimi trafik hacmi ve kompozisyonu ile tasarım hızı kadar yolun fonksiyonel sınıflandırılması ve ekonomisi ile de ilgilidir. Bu kriterlere göre ideal şerit genişliği 3.50 m olup, yolun sınıfına bağlı olarak 2.50m ye kadar azaltılabilmektedir. Yol sınıflarına göre belirlenmiş şerit genişlikleri Tablo 4.1 de verilmektedir. 4.3. Banketler Banketler, karayolu platformunun, duran veya arızalanan taşıtların acil park şeridi olarak kullandıkları, temele, alttemele ve kaplamaya yanal destek sağlayan, taşıma yoluna bitişik bölümüdür. Buna ek olarak banketlerin trafik işaretleri ve otokorkuluk için yanal açıklık ile kar kürüme ve depolama gibi bakım işleri için yer sağlamak, yarma kesitlerde görüş mesafesini açarak güvenliği artırmak, otobüsler için durak, yaya ve bisikletliler için de kullanım alanı sağlamak gibi yararları bulunmaktadır. Çok şeritli ve iki şeritli yollarda ideal banket genişliği 3.00m olmakla birlikte ekonomik ve topoğrafik nedenler ile trafik hacmi düşük olan yollarda 0.50m ye kadar düşürülebilmektedir. Yol sınıflarına göre belirlenen banket genişlikleri Tablo.4.1 de verilmektedir. Ancak, otokorkuluk kullanılması durumunda standart banket genişlikleri, kullanılan otokorkuluk sisteminin gerektirdiği kadar artırılır.

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 70 Banketler; yol güvenliği, drenaj, yapım, bakım ve ekonomik kriterlere bağlı olarak kaplamalı veya kaplamasız olabilmekte ve genel olarak yol platformu ile aynı eğimde teşkil edilmektedir. Tablo 4.1 İki Şeritli Karayollarında Şerit ve Banket Genişlikleri İki Şeritli Yollar 1. Sınıf 2.Sınıf 3.Sınıf 4.Sınıf Düz Dalgalı Dağlık Düz Dalgalı Dağlık Düz Dalgalı Dağlık Düz Dalgalı Dağlık Tasarım Hızı 100 90 90 80 80 60 100 80 80 70 70 60 70 60 60 50 50 30 50 40 40 30 30 20 Şerit Genişliği 3.5 3.5 3.5 3.5 3.5 3.5 3.5 3.5 3.25 3.25 3.25 3.25 3.00 3.00 3.00 3.00 3.00 3.00 3.00 3.00 2.75 2.75 2.50 2.50 Banket Genişliği 2.5 2.5 2 2 2 2 1.5 1.5 1.5 1.5 1.5 1.5 1 1 1 1 1 1 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 4.4 Dolgu ve Yarma Şevleri, Drenaj Hendekleri 4.4.1. Dolgu Şevleri Zemin açısından kritik olan kesimler hariç dolgu şev eğimleri aşağıdaki gibi olacaktır. Nihai dolgu şev oranı, üst yapı ve yol gövdesinde aynı olacak, farklı değerler kullanılmayacaktır. Konfor ve trafik güvenliği açısından, yol enkesit tiplerinde dolgu şev eğimlerinin (h) dolgu yüksekliğine göre değerleri aşağıda verilmektedir. 0<h<1.50m. için 4:1 (4 yatay :1 düşey) 1.50m.<h<2.00m için 3:1 (3 yatay :1 düşey) 2.00m.<h<5.00m için 2:1 (2 yatay :1 düşey) h>5.00m için uygulanacak şev eğimleri, dolgunun teşkil edileceği malzemenin cinsine göre belirlenecektir. Ayrıca h>8.00m için dolgu şevlerinin stabilite analizleri yapılacaktır. Dolgu yüksekliğinin h>10.00m olması halinde şev eğimi ve palye durumu ayrıca belirtilecektir. Dolgu şev eğiminin tespitinde tüm dolgu boyunca en yüksek dolgu yüksekliği esas alınacak ve bu yüksekliğe göre verilen şev eğimi tüm dolgu boyunca kullanılacaktır. Ancak tasarımcı kısa aralıklı şev oranı değişikliklerini, şev uyumlarını ve trafik güvenliğini sağlayacak şev düzenlemelerini yapacaktır. Enkesit tasarımında, yamaçlarda ve karışık (miks) kesitlerde dolgu teşkilinde dolgu şevi ile yamaç şevi arasında yatay mesafenin 2.50m ve daha az bulunduğu kısımlarda dolgu şevinden min 2.50m uzaklaşmayı temin edecek şekilde proje düşey hattına paralel 0.40-0.80m. yüksekliğinde sıkıştırılmış kademelerin teşkil edilebilmesi için gerekli diş kazıları öngörülecektir. Yamaç şevi ile dolgu şevi arasındaki mesafenin 2.50m den fazla olduğu yerlerde ise 0.80-1.00m genişliğinde diş açılacaktır. Bu kademeler yamaç şevinin 1:5 den daha dik olduğu yerlerde teşkil edilecektir. Dolgu şevi yüzeylerinden yağış etkisi ile meydana gelen erozyon ve bozulmaların önlenmesi için, suyun banket kenarında toplanarak boyuna yönde taşındıktan sonra uygun yerlerde kontrollü bir şekilde deşarjını sağlayan (örneğin düşüm olukları yardımıyla), beton ve asfalt bordür veya uygun kanal kesiti tasarlanmalıdır. Dolgu üzerindeki otokorkuluk tarafında platform genişliği min.1.00m artırılmalıdır. Palyeli dolgu enkesit tipi Şekil 4.1 de verilmektedir.

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 71 4.4.2. Yarma Şevleri Yarma şev oranları ve palye gereksinimi zemin araştırma raporunda belirtilecektir. Yarma şevi eğiminin verilmesinde 1:5 şev eğimi kesinlikle kullanılmayacak ve şev 1:4 eğimi ise ancak sağlam yapıdaki iyi kalite kaya formasyonlarında açılan sığ yarmalarda verilebilecektir. Toprak zeminlerde açılan yarmalarda minimum yarma şevi 3:2 olacaktır. Yüksek yarma ve dolgularda palye teşkiline ait detaylara uyulacaktır. Yarma şevi zeminlerin ve kayaların jeolojik koşullarına bağlı olarak değişebilir. Gerektiğinde yüksek yarmalarda yarma tepesinde yarma boyunca koruyucu engel yapılarak can ve mal güvenliği sağlanmalıdır. Palyeli yarma enkesit tipi Şekil 4.2 de verilmektedir. 4.4.3. Yarma Şevi Hendekleri Yarma hendek kesitleri Şek. 4.3 deki gibi yapılacaktır. Hendeklerde hız belirli bir değerden fazla olursa oyulma, az olursa çökelme olacağından boyuna eğimin 0 ile 0.005 arasında kalması veya 0.04 ü aşması halinde kaplama uygulanacaktır. Kaplamalı hendeklerde beton kalınlığı 15 cm, sınıfı ise C 20 olacaktır. Platform kenarından itibaren enine bir metrelik alanda bitkisel bant (yeşil bant) oluşturulur. Ancak yarma şevlerinden teressubat gelmesi durumunda bitkisel bant yerine beton kaplama yapılarak üstyapının korunması sağlanır. Yarma hendeklerinde uygulanacak standart yeraltı drenaj tipi Şekil 4.4 de verilmektedir.

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 72 Şekil 4.1. Dolguda Palyeli Enkesit Tipi

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 73 Şekil 4.2. Yarmada palyeli Enkesit Tipi

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 74 Şekil 4.3. Yarma hendek detayları (kaplamalı ve kaplamasız) Şekil 4.4. Standart yeraltı drenaj tipi 4.5. Orta Refüjler Farklı yönlü trafik hareketlerini ayırmak için kullanılan enkesit elemanları olup, ana işlevleri aşağıda belirtilmektedir. Zıt yönlerdeki trafik ve taşıt yollarını ayırmak Kavşaklarda araç depolama alanı olarak kullanılmak

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 75 Sola dönüş ve U dönüşler için ana trafik şeridi kenarında ayrılma ve depolama alanı yaratmak Far ışıklarının göz kamaştırmasını engellemek veya azaltmak için bitkilendirilecek ve/veya ışık engeli yerleştirilecek alan sağlamak Gelecekte yapılabilecek yol genişletmelerine olanak sağlamak Aydınlatma ve trafik levhaları için alan yaratmak. Ayrıca, orta refüjler; şehiriçi kesimlerinde yeşil alan düzenlenmesi, geniş yollarda yaya geçişlerinin kolaylaştırılması ve kavşak bölgelerindeki trafik çatışma alanlarının kontrol edilmesi gibi ek işlev ve avantajlara da sahiptir. Orta refüj genişliği, kamulaştırma durumuna, trafik hacmine, dönüş yapacak araçların cinsine, yolun sınıfına, konumuna, yapım ve bakım maliyetine bağlı olarak 1.2m ile 24 m arasında değişmektedir. Yeterli genişlikte yapılan refüjler kamulaştırma, yapım ve bakım maliyetlerinde artışa neden olmasına karşın, kapasite, konfor ve trafik güvenliğine sağladığı önemli iyileştirmeler nedeniyle çoğu zaman ekonomi sağlayan bir enkesit elemanıdır. Orta refüjler; Hendek kaplamalı Bordür taşı ile yükseltilmiş Otokorkuluk kullanılarak sınırlandırılmış (Newjersey Beton Otokorkuluk ve Çelik Otokorkuluk gibi) olarak farklı şekilde tasarlanabilmektedir. Otokorkuluk ile sınırlandırılmış orta refüjler özellikle, daraltılmış enkesit uygulamalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Orta refüj genişliği, karayolunun kentdışı ve kavşak kesimlerinde mümkün olduğunca geniş tutulmalıdır (min. 4.00m). Yapım ve bakım maliyetlerinin yüksek olduğu dağlık bölgeler ile kamulaştırma ve imar sınırının sorunlu olduğu kentiçi kesimlerinde daraltılmış orta refüj uygulanabilmektedir. Yoldan çıkan araçların devrilme riskini azaltmak amacı ile orta refüj hendek şevi 1:4 olmalıdır. Orta refüj hendeklerinin beton kaplaması 15 cm kalınlıkta ve C 20 beton sınıfında yapılacaktır. Ayrıca iç banket kenarı (iç aydınlık kenarı) ile hendek kaplama kenarı arasında bitkisel bant (yeşil bant) oluşturulacaktır. Şekil 4.5.a ve b de orta refüj hendek detayları verilmektedir. Şekil 4.5.a. Hendek kaplamalı orta refüj detayı

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 76 Şekil 4.5. b. Hendek kaplamalı vedrenajlı orta refüj detayı 4.6 Park Alanları Devlet ve İl yolları üzerinde sürdürülen işletme ve denetim hizmetleri sırasında, taşıtların trafik güvenliğini tehlikeye düşürmeyecek şekilde park etmeleri ve kar mücadelesi çalışmalarında araçların sığınmalarının sağlanması amacıyla kullanılacak park yerleri (iç genelge 1997/50) aşağıda belirtilen şartlar dahilinde yapılmalıdır. 1. Park Alanları Devlet ve İl yollarında ; YOGT 0-3000 arasında ise yaklaşık 15km., YOGT 3000 ve daha fazla ise yaklaşık 10km. aralıklı olarak iki yönlü karşılıklı, çapraz uygulama şeklinde tanzim edilmelidir. 2. Yeni yapılacak Park Alanları, meskun mahallere yaklaşık 5 km. den daha yakın olmayacak şekilde planlanmalıdır. 3. Kar mücadelesinin yoğun olduğu yerler ile topoğrafik şartların uygun olmadığı yol kesimlerinde 2. maddede belirtilmiş olan mesafe şartları aranmamalıdır. 4. İnşa edilecek Park Alanları yol satıh cinsi ile aynı türden kaplanmalıdır. Topoğrafik yapı ve kamulaştırmaya bağlı olarak seçilecek park alanlarına ait plan örnekleri Şekil 4.6 da verilmektedir.

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 77 Şekil 4.6. Park alanları için tip planlar 3 4.7. Tipik Yol Enkesitleri Uygulanacak yol enkesit tipleri Şekil 4.7 a,b ve c de verilmiş olup, şerit ve banket genişliği gibi parametre değerleri Tablo 4.1 den alınacaktır. Ayrıca farklı yol sınıflarına ve tasarım şartlarına göre hazırlanmış Tipik Yol Enkesitlerinin bazıları Şekil 4.7-4.13 verilmektedir.

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 78 Şekil 4.7.a İki Şeritli Karayolu Enkesit Tipi

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 79 Şekil 4.7.b Bölünmüş Karayolu Enkesit Tipi

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 80 Not 900 m. ve daha yüksek rakımlarda kar ve buz ile mücadelenin yoğun olduğu kısımlarda bu enkesit tipi uygulanmalıdır. Şekil 4.7.c Trapez Hendekli İki Şeritli Karayolu Enkesit Tipi

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 81 Şekil 4.8 Bölünmemiş Yol Enkesit Tipi (PG:12.00m)

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 82 Şekil 4.9 Orta Refüj Bordür ile bölünmüş Yol Enkesit tipi (PG:26.00m)

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 83 Şekil 4.10 Kent Dışı Bölünmüş Yol Enkesit Tipi (PG:26.00m)

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 84 Şekil 4.11 Kent Geçişi Bölünmüş Yol Enkesit Tipi (PG:26.00m)

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 85 Çift Yönlü Çelik Otokorkuluk Detayı Şekil 4.12 Dağlık Kesimlerde Önerilen Daraltılmış enkesit Tipi (PG:23.00m) New Jersey beton otokorkuluk detayı

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 86 Şekil 4.13 Kent Geçişi Bölünmüş Yol Enkesit Tipi (PG:26.00m)

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 87 Kent dışı ve kentsel yollarda, yolun sınıfına, topoğrafik yapısına ve tasarım hızına bağlı olarak, uygulanacak karayolları geometrik standartlarına ait özet tablolar ekte verilmektedir. 4.8. Dayanma Yapıları (Duvarlar) Dayanma yapıları, karayolu tasarımında sev stabilitesinin sağlanabilmesi, dolgu veya yarma şevlerinin arazi ile kesiştirilmesi, istenmeyen büyük dolgu ve yarma imalatından kaçınılması, yol kenarı insan yapımı yapıların korunması amacıyla ve ayrıca dere geçişi vb. topoğrafik zorunlulukların bulunduğu kesimlerde, köprü ve menfez gibi sanat yapılarının kanat duvarlarında, kamulaştırma sorunu olan yerlerde yol platformunun standartlara uygun olarak yerleştirilebilmesini sağlayan enkesit elemanlarıdır. Uygulamadaki tipleri beton, betonarme, harçlı taş istinat ve iksa duvarları, donatılı toprak duvarlar, gabion duvarlar, zemin çivili duvarlar, bulonlu duvarlar, kazıklı perde duvarlar, kazıklı ankraj duvarlar vb.leridir. Karayollarında yaygın olarak kullanılmakta olan harçlı taş istinat ve iksa duvarları ile ilgili detaylar Şekil 4.14-20 de verilmektedir. Şekil 4.14. Kayalık Zeminlerde Yapılacak Harçlı İstinat Duvarı

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 88 Şekil 4.15 Normal Dolgularda Harçlı İstinat Duvarı

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 89 Şekil 4.16 Duvar Üstü Dolgusuz ve Dolgulu Tip Kuru İstinat Duvarları

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 90 Şekil 4.17 İmla Malzemesinin Toprak Olması Halinde Kuru ve Harçlı İstinat Duvarları Arkasında Yapılacak Uygulamala

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 91 Şekil 4.18 Harçlı İksa Duvarı

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 92 Şekil 4.19 Sert Akmayan Arazide ve Yumuşak Akmayan Arazide Kuru İstinat Duvarları

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 93 Şekil 4.20 Kayalıkta Harçlı kaplama ve Kuru Kaplama Duvarlar

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 94 TOPOĞRAFİK YAPI DÜZ DALGALI DAĞLIK Tasarım Hızı km/saat 100 90 100 80 80 70 70 60 50 40 Hizmet Seviyesi A,B,C,D,E,F B B B B C C C C D D Min DGM m 180 150 180 125 125 100 100 80 65 50 MinGGM m 670 615 670 540 540 485 485 410 345 270 Max Dever % 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 Enine Eğim % 2,5 2.5 2 2 2 2 2 2 2 2 Max Boyuna Eğim % 4 4 4 4 5 5 6 6 10 10 Min Kurp Yarıçapı m 395 305 395 230 230 175 175 125 80 50 Min Düşey Kurp Açık m 4400 3500 4400 2800 2800 2200 2200 1600 1300 900 Yarıçapı Kapalı m 7400 5100 7400 3500 3500 2300 2300 1500 1000 600 f max 0,12 0.13 0,12 0,14 0,14 0,14 0,14 0,15 0,16 0,17 Şerit Genişliği m 3,5 3.5 3,5 3,5 3,5 3,5 3 3 3 3 Banket Genişliği K Katsayısı (DGM için) İç m 1 1 Dış m 2,5 2,5 2,5 2,5 1,5 1,5 1 1 0,5 0,5 Açık 44 35 44 28 28 22 22 16 13 9 Kapalı 73 51 73 35 35 23 23 14 10 6 Orta Refüj Genişliği m 4 4 Platform Genişliği m 26* 26* 12 12 10 10 8 8 7 7 Köprüler (H 20 S 34 ) ton Köprülerde gabari platform genişiliği kadar olacaktır. Kamulaştırma m Kamulaştırma genişiliği projenin gerektirdiği kadar olcaktır. Tasarım Hızı km/saat 90 80 80 70 70 60 60 50 40 30 Hizmet Seviyesi A,B,C,D,E,F B B B-C B-C C-D C-D D D D D Min DGM m 150 125 125 100 100 80 80 65 50 30 MinGGM m 615 540 540 485 485 410 410 345 270 200 Max Dever % 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 Enine Eğim % 2,5 2.5 2 2 2 2 2 2 2 2 Max Boyuna Eğim % 5 5 6 6 7 7 8 8 12 12 Min Kurp Yarıçapı m 305 230 230 175 175 125 125 80 50 30 Min Düşey Kurp Yarıçapı Açık m 3500 2800 2800 2200 2200 1600 1600 1300 900 900 Kapalı m 5100 3500 3500 2300 2300 1500 1500 1000 600 600 f max 0,13 0,14 0,14 0,14 0,14 0,15 0,15 0,16 0,17 0,17 Şerit Genişliği m 3,5 3,5 3,5 3,5 3,25 3,25 3 3 2,75 2,75 Banket Genişliği K Katsayısı (DGM için) İç m 1 1 Dış m 2,5 2,5 2,5 2,5 1,5 1,5 1 1 0,5 0,5 Açık 35 28 28 22 22 16 16 13 9 4 Kapalı 51 35 35 23 23 14 14 10 6 2 Orta Refüj Genişiliği m 4 4 Platform Genişliği m 26* 26* 12 12 9,5 9,5 8 8 6,5 6,5 Köprüler (H 20 S 34 ) ton Köprülerde gabari platform genişiliği kadar olacaktır. Kamulaştırma m Kamulaştırma genişiliği projenin gerektirdiği kadar olcaktır. Tasarım Hızı km/saat 80 60 70 60 60 40 50 30 30 20 Hizmet Seviyesi A,B,C,D,E,F B-C B-C C C D D D D D D Min DGM m 125 80 100 80 80 50 65 30 30 20 MinGGM m 540 410 485 410 410 270 345 200 200 200 Max Dever % 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 Enine Eğim % 2,5 2.5 2 2 2 2 2 2 2 2 Max Boyuna Eğim % 6 6 7 7 8 8 9 9 16 16 Min Kurp Yarıçapı m 230 125 175 125 125 50 80 30 30 10 Min Düşey Kurp Yarıçapı Açık m 2800 1600 2200 1600 1600 900 1300 900 900 900 Kapalı m 3500 1500 2300 1500 1500 600 1000 600 600 600 f max 0,14 0,15 0,14 0,15 0,15 0,17 0,16 0,17 0,17 0,18 Şerit Genişliği m 3,5 3,5 3,5 3,5 3,25 3,25 3 3 2,5 2,5 Banket Genişliği K Katsayısı (DGM için) KARAYOLLARI GEOMETRİK STANDARTLARI (ÖZET TABLO - I ) TASARIM ELEMANLARI ÇOK ŞERİTLİ YOLLAR (2x2) KARAYOLU GEOMETRİK SINIFLARI KENT DIŞI YOLLAR İKİ ŞERİTLİ YOLLAR 1.SINIF 2.SINIF 3. SINIF 4.SINIF İç m 1 1 Dış m 2,5 2,5 2,5 2,5 1,5 1,5 1 1 0,5 0,5 Açık 28 16 22 16 16 9 13 4 4 3 Kapalı 35 14 23 14 14 6 10 2 2 1 Orta Refüj Genişiliği m 2 2 Platform Genişliği m 23 23 12 12 9,5 9,5 8 8 6 6 Köprüler (H 20 S 34 ) ton Köprülerde gabari platform genişiliği kadar olacaktır. Kamulaştırma m Kamulaştırma genişiliği projenin gerektirdiği kadar olacaktır. *Çok şeritli yollarda otokorkuluk ve drenaj ızgara payı gözönüne alınarak PG sağda ve solda 0.5m geniş tutulmuştur.

KARAYOLU TASARIM EL KİTABI 95 TOPOĞRAFİK YAPI DÜZ DALGALI DAĞLIK KARAYOLLARI GEOMETRİK STANDARTLARI (ÖZET TABLO - I I ) TASARIM ELEMANLARI Tasarım Hızı km/saat 100 60 90 60 80 60 70 50 Hizmet Seviyesi A,B,C,D,E,F C C C C C C C-D C-D Min DGM m 180 80 150 80 125 80 100 65 MinGGM m 670 410 615 410 540 410 485 345 Max Dever % 8 8 8 8 4 4 4 4 Enine Eğim % 2,5 2,5 2 2 2,5 2,5 2 2 Max Boyuna Eğim % 4 4 4 4 4 4 4 4 Min Kurp Yarıçapı m 395 125 305 125 280 150 215 100 Min Düşey Kurp Açık m 4400 1600 3500 1600 2800 1600 2200 1300 Yarıçapı Kapalı m 7400 1500 5100 1500 3500 1500 2300 1000 f max 0,12 0,15 0,13 0,15 0,14 0,15 0,14 0,16 Şerit Genişliği m 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 Banket Genişliği K Katsayısı (DGM için) İç m 1 1 1 1 Dış m 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 Açık 44 16 35 16 28 16 22 13 Kapalı 73 14 51 14 35 14 23 10 Orta Refüj Genişiliği m 4 4 4 4 Platform Genişliği m 26* 26* 12 12 26* 26* 12 12 Köprüler (H 20 S 34 ) ton Köprülerde gabari platform genişiliği kadar olacaktır. Kamulaştırma m Kamulaştırma genişiliği projenin gerektirdiği kadar olcaktır. Tasarım Hızı km/saat 80 60 80 60 70 50 60 30 Hizmet Seviyesi A,B,C,D,E,F C C C C C C C-D C-D Min DGM m 125 80 125 80 100 65 80 30 MinGGM m 540 410 540 410 485 345 410 200 Max Dever % 8 8 8 8 4 4 4 4 Enine Eğim % 2,5 2,5 2 2 2,5 2,5 2 2 Max Boyuna Eğim % 5 5 6 6 5 5 6 6 Min Kurp Yarıçapı m 230 125 230 125 215 100 150 35 Min Düşey Kurp Yarıçapı Açık m 2800 1600 2800 1600 2200 1300 1600 900 Kapalı m 3500 1500 3500 1500 2300 1000 1500 600 f max 0,14 0,15 0,14 0,15 0,14 0,16 0,15 0,17 Şerit Genişliği m 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 Banket Genişliği K Katsayısı (DGM için) İç m 1 1 1 1 Dış m 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 Açık 28 16 28 16 22 13 16 4 Kapalı 35 14 35 14 23 10 14 2 Orta Refüj Genişiliği m 4 4 4 4 Platform Genişliği m 26* 26* 12 12 26* 26* 12 12 Köprüler (H 20 S 34 ) ton Köprülerde gabari platform genişiliği kadar olacaktır. Kamulaştırma m Kamulaştırma genişiliği projenin gerektirdiği kadar olcaktır. Tasarım Hızı km/saat 80 60 60 50 60 40 60 30 Hizmet Seviyesi A,B,C,D,E,F C C C C C C C-D C-D Min DGM m 125 80 80 65 80 50 80 30 MinGGM m 540 410 410 345 410 270 410 200 Max Dever % 8 8 8 8 4 4 4 4 Enine Eğim % 2,5 2,5 2 2 2,5 2,5 2 2 Max Boyuna Eğim % 6 6 7 7 6 6 7 7 Min Kurp Yarıçapı m 230 125 125 80 150 60 150 35 Min Düşey Kurp Yarıçapı Açık m 2800 1600 1600 1300 1600 900 1600 900 Kapalı m 3500 1500 1500 1000 1500 600 1500 600 f max 0,14 0,15 0,15 0,16 0,15 0,17 0,15 0,17 Şerit Genişliği m 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 Banket Genişliği K Katsayısı (DGM için) ÇOK ŞERİTLİ KARAYOLU GEOMETRİK SINIFLARI KENTSEL YOLLAR (KENT GEÇİŞLERİ) ÇEVRE YOLLARI İKİ ŞERİTLİ KENT İÇİNDEN GEÇEN YOLLAR ÇOK ŞERİTLİ İKİ ŞERİTLİ İç m 1 1 1 1 Dış m 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 Açık 28 16 16 13 16 9 16 4 Kapalı 35 14 14 10 14 6 14 2 Orta Refüj Genişiliği m 2 2 2 2 Platform Genişliği m 23 23 12 12 23 23 12 12 Köprüler (H 20 S 34 ) ton Köprülerde gabari platform genişiliği kadar olacaktır. Kamulaştırma m Kamulaştırma genişiliği projenin gerektirdiği kadar olacaktır. *Çok şeritli yollarda otokorkuluk ve drenaj ızgara payı gözönüne alınarak PG sağda ve solda 0.5m geniş tutulmuştur.