T.C ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI

T..C ULAŞTIIRMA DENİİZCİİLİİK VE HABERLEŞME BAKANLIIĞII ALTYAPII YATIIRIIMLARII GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ÇEŞME-ŞIIFNE YAT LİİMANII ÇEVRESEL ETKİİ DEĞERLENDİİRME RAPORU İZMİİ İR İLİİ İ,, ÇEŞME İLÇESİİ İ MGS PROJE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK TİCARET LTD.ŞTİ. ANKARA 2013

PROJE SAHİBİNİN ADI T.C ULAŞTIRMA DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI ADRESİ HAKKI TURAYLİÇ CADDESİ NO:5 EMEK / ANKARA TELEFON VE FAKS NUMARALARI Tel : (0 312) 203 10 00 Faks : (0 312) 212 38 47 PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) ÇEŞME-ŞIFNE YAT LİMANI 28.800.000 TL (15.000.000 ABD $) (28.06.2013 tarihli Merkez Bankası döviz kuruna göre hesaplanmıştır 1 ABD $=1,92 TL ) İZMİR İLİ, ÇEŞME İLÇESİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE Proje alanı koordinatları EK-1 de sunulmuştur. PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) 17/07/2008 tarih ve 26939 sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği (Değişiklik 30.06.2011 tarih ve 27980 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik) Uygulanacak Projeler Listesinde Yat Limanı; EK-I Listesi: 10- Suyolları, limanlar ve tersaneler: d) Yat Limanları. kapsamında, Çekek Yeri; EK-II Listesi; 31 Altyapı tesisleri: k) Çekek Yerleri (Yat ve teknelere karaya çekme, bakım, onarım, konaklama, denize indirme hizmetleri sunan tesisler),

PTD/ÇED BAŞVURU DOSYASI//NİHAİ NU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI MGS PROJE MÜŞAVİRLİK MÜHENDİSLİK TİCARET LTD. ŞTİ. PTD/ÇED BAŞVURU DOSYASI//NİHAİ NU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI Şehit Cevdet Özdemir Mah. 1351.Sok No:1/7 06460 Çankaya/ANKARA Tel : (0 312) 479 84 00 Faks : (0 312) 479 84 99 RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN YETERLİK BELGESİ NO'SU, TARİHİ, BELGE NO:67 BİTİŞ TARİHİ: 25.04.2014 PTD/ÇED BAŞVURU DOSYASI//NİHAİ NU TARİHİ (GÜN, AY, YIL) TEMMUZ/2013

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI... v 1.1. Projenin Tanımı, Hizmet Amaçları, Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği, Projenin Kamu Yararı Açısından İrdelenmesi, Yatırım ve İşletme Süresi, Koordinatları...1 1.2. Proje Kapsamındaki Faaliyet/Hizmet Üniteleri, Özellikleri, Adedi, Kapasiteleri, Boyutları, Her Bir Ünitede Yapılacak İşlemlerin ve Verilecek Hizmetlerin Belirtilmesi, Ünitelerin Projenin Vaziyet Planı Üzerinde Gösterimi, Bu Üniteler İçin Belirlenen Kapalı ve Açık Alan Büyüklükleri, (İskandilli Vaziyet Planı üzerine koordinat bilgileri ve kıyı-kenar çizgisinin işlenmesi, kıyı kenar çizgisinin kara ve deniz tarafında kalan ünitelerin belirlenmesi)...5 1.3. Yat Limanın ve Çekek Yerinin Fiziksel ve Teknik Özellikleri...9 1.3.1. Yat Limanının Kapasitesi, Yanaşacak Deniz Araçlarının Türleri ve Ebatları (m olarak)...9 1.3.2. Yat Limanı Kapsamında Yer Alan Kıyı Yapılarının (mendirek, iskele, rıhtım, vb.) Boyutları, Adetleri, Özellikleri, Kapasitesi, Derinliği, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar...10 1.3.3. Çekek Yerinin Yat Bağlama Kapasitesi, Boyutları, Özellikleri, Derinlik Bilgileri, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar...14 1.3.4. Proje Alanı İçindeki Su Ortamında Herhangi Bir Amaçla Kazı, Dip Taraması vb. İşlemler Yapılıp Yapılmayacağı, Bu İşlemlerin Nerelerde, Ne Kadar Alanda, Nasıl Yapılacağı, Yapılacak İse Taranan Malzemenin Temsili Numuneler Alınarak, Analizlerinin Bakanlığımızdan Yeterlilik/Ön Yeterlilik Belgesi Almış Olan Laboratuvarlara, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek 11-A ya Göre Yaptırılması ve Rapora Eklenmesi, Çıkarılacak Taş, Kum, Çakıl vb. Maddelerin Miktarları ve Bertaraf Yöntemleri, İş Takvimi...15 1.3.5. Su Ortamında Yapılacak Kazıkları veya Keson Sistem Üzerinde İnşaat vb. İşlemler, Bunların Nerelerde, Ne Kadar Alanda Yapılacağı, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar, bu işlemler sonucu Çıkarılacak Maddelerin Miktarları, Ne Şekilde Bertaraf Edileceği veya Hangi Amaçlar için Kullanılacakları...20 1.4. Dolgu Alanı...21 1.4.1. Proje Kapsamında Yapılacak Dolgunun Amacı, Özellikleri, Boyutları ve Dağılımı (kaplayacağı alan (m 2 ), hacim (m 3 ), Dolgu Yapım Tekniği (Bornova Çayına etkileri irdelenmeli)...21 1.4.2. Kullanılacak Dolgu Malzemesinin Özellikleri (kayaç cinsleri, mineralojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri vb.), Analiz Sonuçları ve Miktarı...23 1.4.3. Dolgu Malzemesinin Deniz Ortamı ile Kısa-Orta-Uzun Vadede Etkileşimi, Korozyona Karşı Dayanıklılığı, Gerekli Çizimler (detay görünüşler, en/boy kesitler vb.) 24 1.4.4. Dolgu Malzemesinin Nereden ve Nasıl Temin Edileceği, Dolgu Malzemesinin Temin Edileceği Ocakların Proje Alanına Uzaklığı, Dolgu Malzemesi Proje Alanına Taşınırken Kullanılacak Yollar (nakliye güzergâhında herhangi bir yerleşim alanı, konut vb. bulunup bulunmadığı, en yakın yerleşim alanı ve konuta olan uzaklığının belirtilmesi)...24 1.5. Proje Kapsamında Akaryakıt İkmali Hizmeti Verilip Verilemeyeceği, Bunun İçin Kurulacak Sistem, Tankların Özellikleri, Adedi, Boyutları, Depolanacak Yakıt Türleri ve Miktarı...24 1.6. Proje İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatiflerinin Değerlendirilmesi ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenleri İle Alternatif Alanların Eleme Kriterlerinin Belirtilmesi...25 1.7. Projeye İlişkin Fayda-Maliyet Analizi...27 1.8. Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve...27 1.8.1. Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler)...27 1.8.2. Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması,...28 i

1.8.3. Projenin Gerçekleştirilmesi İle İlgili Zamanlama Tablosu...28 1.8.4. Projeye İlişkin Finans Kaynakları...30 BÖLÜM 2: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU... 31 2.1. Planlama Bilgileri...31 2.1.1. Çevre Düzeni Planı (1/100.000, 1/25.000 Ölçekli)...31 2.1.2. 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı...31 2.1.3. 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı (planların lejandı ve plan notları ile birlikte sunulması, söz konusu planlarda ilgili kurumun mühürü ve. tarih ve. sayılı karar ile.. tarafından onaylanmıştır ve aslının aynıdır orijinal damgalarının bulunması, proje alanının planlar üzerinde gösterimi, imar planı onay süreci ve mevzuatı ile ilgili bilgi verilmesi)...31 2.2. Proje Alanının, Mevcut Kıyı Kullanımlarının, Proje Alanı Etrafında Bulunan Yerleşim Yerlerinin, Faaliyet Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların, Ulaşım Ağının vb. 1/25 000 Ölçekli Topografik Harita Üzerinde İşaretlenmesi, Mesafelerin Verilmesi, Alanın/Yakın Çevresinin Fotoğraflandırılması. (Mevcut ve planlanan yat limanlarının harita üzerinde gösterilmesi ve rapor içinde bilgi verilmesi, Planlanan Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetim Projesi ile ilişkilendirilmesi)...32 2.3. Proje Alanı ve Etki Alanında İlan Edilmiş Özel Statülü/Koruma Alanların Bulunup Bulunmadığı (Birinci, İkinci ve Üçüncü Derece Doğal ve Arkeolojik Sit Alanı, Turizm Merkezi/Alanı, Ramsar Alanı, Sulak Alan, Özel Çevre Koruma Alanı, vb.), Var İse Bu Alanların Proje Alanı ve Etki Alanına Olan Uzaklıklarının Belirtilmesi, Koruma Alanlarının Sınırları İle Proje Alanı ve Etki Alanı Sınırlarının Üst Ölçekli Haritalar İle Gösterimi....38 2.4. Proje Alanına En Yakın Karayolu ve Mesafesi, Yat Limanına Ulaşım İçin Kullanılacak Yol Güzergahı ve Alternatifleri, Bağlantı Yolu İhtiyacı Olup Olmadığı ya da Yolun Mevcut Durumunda İyileştirme, Genişletme vb. Çalışmalar Yapılıp Yapılmayacağı....42 2.5. Vaziyet Planı Üzerinde Projenin Koordinat Bilgilerinin Gösterimi...42 2.6. Proje Alanı ve Etki Alanında, Devlet Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.) Olup Olmadığı ve Projenin Bu Alanlara Olabilecek Etkilerinin İrdelenmesi....42 2.7. Proje Alanının Mülkiyetine İlişkin Bilgi ve Belgeler....43 BÖLÜM 3: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL VE SOSYO-EKONOMİK ÖZELLİKLERİ... 44 3.1. Projeden Etkilenecek Alan/Alanların Belirlenmesi (etki alanının nasıl ve neye göre belirlendiğinin açıklanması, etki alanının harita üzerinde işaretlenmesi)...44 3.2. Proje Alanı ve Etki Alanının Mevcut Kirlilik Yükü,(hava, su, toprak), Deniz Suyunun Fiziksel, Kimyasal ve Biyolojik Analiz Sonuçları,...44 3.3. Proje Alanı ve Etki Alanının Deprem Durumu...45 3.3.1 Projenin İmar Durumuna İlişkin Bilgiler ve Alanın Tanımı...45 3.3.2 İmar Planına Esas Jeolojik ve Jeoteknik Etüd Raporları, (kapak, amaç, imar planı, onay sayfası, yerleşime uygunluk durumu, yerleşime uygunluk paftaları, sonuç bölümü rapora eklenmelidir.)...45 3.3.3 Alanın Depremselliği, Proje Alanına Yakın Faylar ve Proje Alanına Uzaklıkları, Bu Faylarda Meydana Gelen Depremler, Proje Alanının İşaretlendiği 1/5000 ve 1/1000 Ölçekli Jeoloji Haritası ve Diri Fay Haritası...45 3.3.4 Bölgenin Stratigrafik Kesiti ve İrdelenmesi...47 3.4 Proje Alanı ve Etki Alanının Doğal Afet Durumu...51 3.4.1 Deprem Dışındaki Heyelan, Kaya Düşmesi, Su Baskını vb. Doğal Afet Durumu (7269 sayılı yasa kapsamında)...51 3.4.2 02.07.1998 tarih ve 23390 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik kapsamında yapılacak iş ve işlemleri açıklanması...51 3.5. Deniz Tabanının Zemin Etüd Raporu...51 3.6. Proje Alanı ve Etki Alanındaki Yüzeysel ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri, Debileri,...51 ii

3.7. Meteorolojik Özellikler, Bölge Özelinde Hava Koşulları, Bu Koşulların Denizciliğe ve Yapımı Planlanan Yat Limanına Etkileri Yönünden İrdelenmesi, Rüzgar Gülü...52 3.8. Sahasının Hidrografik ve Oşinografik Özellikleri...59 3.8.1. Proje Sahasının 1/1000 Ölçekli Batimetri Haritası ve Batimetri Raporu...59 3.8.2. Yat Limanı İçi ve Mendirek Ağzı Civarının Akıntı Hız ve Yön Ölçüm Sonuçları İle Grafiksel Değerlendirmeler (Resmi kurum-kuruluşlar tarafından hazırlanan akıntı modellemesi çalışmasının rapora eklenmesi)...59 3.8.3. Deniz Tabanı Yatay ve Düşey Devamlılığının Tespitine Yönelik Jeofiziksel (sismik veya sondaj uygulamaları) Çalışmalara İlişkin Ölçüm Sonuçları ve Değerlendirmeler...60 3.8.4. Deniz Tabanı Sediment Cinsi ve Dağılımına İlişkin Değerlendirmeler İle Sahanın Sediment Dağılım Haritası...60 3.8.5. Bölgede Deniz Suyunun Oşinografik Parametrelerine (Tuzluluk-yoğunluk vb.) İlişkin Ölçüm Sonuçları ve Değerlendirmeler...62 3.9. Kara ve Deniz Ortamındaki Flora/Fauna ve Yaşam Alanları (türler, endemik özellikle lokal endemik bitki türleri, alanda doğal olarak yaşayan hayvan türleri, ulusal ve uluslararası yasalarla koruma altına alınan türler, nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların alandaki bulunuş yerleri, arazi ve literatür çalışmalarının ayrı ayrı değerlendirilmesi, av hayvanlarının adları ve populasyonları) Proje Alanındaki Vejetasyon Tiplerinin Bir Harita Üzerinde Gösterilmesi, Bern Sözleşmesine ve IUCN 2012-2013 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları Çerçevesinde Amfibi, Sürüngen, Kuş ve Memeli Türlerinin Sınıflandırılması, Dolgu Yapılacak Alandaki Bentik Organizmaların Belirtilmesi, Plankton Modellemesi...64 3.10. Proje Alanı ve Etki Alanının 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Su Ürünleri Yönetmeliği Kapsamında Değerlendirilmesi, Alandaki Balıkçılık Potansiyeli,( balıkçı kuruluşları, balıkçı teknesi sayısı, balıkçı sayısı ve genel balıkçılık potansiyeli)...82 3.11. Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri...83 3.11.1 Ekonomik Özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, sektör başına nüfus dağılımı)...83 3.11.2 Nüfus (yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler)...83 3.11.3 Bölgenin Turizm Potansiyeli...84 3.11.4 Yaratılacak İstihdam İmkanları ve İşsizlik...90 3.11.5 Beklenen Sosyoekonomik Değişiklikler...90 3.12. Proje Sahasının Bulunduğu Alana En Yakın Orman Alanı Mesafesi, Proje Sahasına En Yakın Orman Alanında Meşcere Tipi (Proje Sahasının İşaretlendiği 1/25000 Ölçekli Meşcere Haritası), Mesafeye Bağlı Olarak Orman Yangınlarına Karşı Alınacak Önlemler, Projenin Orman Alanlarına Olan Mesafesine Bağlı Olarak Muhtemel Olumsuz Etkiler ve Etki Azaltıcı Tedbirler,...91 BÖLÜM 4: PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 92 4.1. Arazinin Hazırlanması İçin Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Yapılacak Alanın Koordinatları, Hafriyat Artığı Toprak, Taş, Kum vb. Maddelerin Nerelere Taşınacakları ve Depolanacakları veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları...92 4.2. İnşaat ve İşletme Aşamasında Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği, Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları...92 4.3. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Katı Atıkların Cinsi (evsel nitelikli katı atıklar, yatlardan kaynaklanan atıklar, tamir ve bakımından kaynaklanacak atıklar vb.), Miktarı ve Bertaraf Yöntemleri...93 4.4. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Sıvı Atıkların Cinsi, (evsel nitelikli atık su, sintine, balast suyu, bakım-onarımından kaynaklanan sıvı atıklar, kimyevi atıklar, atık yağlar vb.), Miktarı, Bertaraf Yöntemleri ve Deşarj Edileceği Alıcı Ortamlar...96 4.5. Atık Kabul Tesisi İle İlgili Bilgiler(tesis işletmeye alınmadan önce Atık Kabul Tesisi Lisan Belgesi için Bakanlığa başvurulacağı raporda belirtilmelidir.)...99 iii

4.6. İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Emisyon Kaynakları ve Alınacak Önlemler (hesaplamalarda inşaat aşamasında dolgu malzemesinin taşınması, boşaltılması ve depolanması, hafriyat sırasında hakim rüzgar etkisiyle oluşabilecek tozlanma vb. çevresel özellikler göz önünde bulundurulmalıdır)...99 4.7. İnşaat ve İşletme Aşamasında Gürültü Oluşumu... 102 4.7.1. İnşaat Aşamasında Oluşacak Gürültünün Hesaplanması ve Değerlendirilmesi. 102 4.7.2. Arka Plan Gürültü Ölçümleri... 102 4.7.3. İşletme Aşamasında Oluşacak Gürültünün Hesaplanması ve Değerlendirilmesi... 103 4.7.4. Kontrol Tedbirleri... 103 4.8. İnşaat ve İşletme Aşamasında Deniz Ortamına Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler (Proje başlamadan önce numune alınarak Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4 ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Ek ine göre analizlerin Bakanlığımızdan Yeterlilik/Ön Yeterlilik Belgesi alan laboratuvarlara yaptırılması ve analiz sonucunun ÇED Raporuna eklenmeli, söz konusu tablolarda yer alan sınır değerlerin aşılmayacağı ve denize hiçbir şekilde ek kirlilik yükü getirmeyeceği raporda taahhüt edilmelidir.)... 103 4.9. Projenin Hayata Geçmesi ile Deniz Ortamında Gerçekleşecek Hidrodinamik Değişiklikler, Bu Değişikliklerin Su Sirkülasyonunu Ne Şekilde Etkileyeceği... 104 4.10. İnşaat ve İşletme Aşamasında Su Ürünleri Potansiyeline ve Balıkçılık Faaliyetlerine Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler... 104 4.11. İnşaat ve İşletme Döneminde Kara ve Deniz Ortamındaki Flora ve Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler... 105 4.12. Projenin Karayolları Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler... 107 4.12.1. İnşaat ve İşletme Aşamalarındaki Araç Yükünün Hesaplanması (araç cinsi ve sayısı detaylandırılarak % artış olarak hesaplanması ve güncel trafik haritasının ilgili kesimi raporda yer almalıdır), Mevcut Trafik Yüküne Etkisinin İrdelenmesi ve Kaza Riski ve Alınacak Önlemler... 107 4.12.2. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamalarında Karayollarına Giriş ve Çıkışlarda Alınacak Önlemler ve Yapılacak İşaretlemeler (malzemelerin taşınması sırasında 2918 Sayılı Trafik Kanunu kapsamında yapılacak işlemlerden ve alınacak izinlerden bahsedilmeli, inşaat ve işletme aşamalarında yollara zarar verilmesi durumunda uygulanacak prosedür anlatılmalıdır)... 108 4.13. Projenin Mevcut Deniz Trafiğine Etkisi ve Alınacak Önlemler... 108 4.14. Proje Etki Alanı İçerisindeki Koruma Alanlarının (Özel Çevre Koruma Bölgesi, Kentsel Sit, Doğal Sit vb) Proje ile Etkileşiminin Değerlendirilmesi... 108 4.15. Taşkın Önleme ve Drenaj ile İlgili İşlemler... 109 4.16. Deprem Riskine Karşı Alınacak Önlemler... 109 4.17. Kaza, Yangın, Sintine Suyu veya Akaryakıtın Denize Dökülmesi Gibi Tehlikeli ve Acil Durumlar İçin Eylem Planı, Alınacak Önlemler ve Gerekli Ekipmanlar(Bakanlığımız tarafından bu konuda yetkilendirilmiş kuruluşlara Acil Müdahale Planının hazırlattırılarak rapor ekinde sunulması)... 109 BÖLÜM 5: HALKIN KATILIMI... 112 BÖLÜM 6: İZLEME PROGRAMI... 114 6.1. Faaliyetin inşaatı için önerilen izleme programı, faaliyetin işletmesi ve işletme sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı,... 114 6.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği nde Yeterlik Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri başlığının dördüncü maddesinde yer alan hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program.... 116 BÖLÜM 7: YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ... 117 BÖLÜM 8: SONUÇLAR... 119 iv

ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1. Çeşme-Bodrum Arasında Dolaşan Yatların Yıllar Bazında Talep Tahminleri...3 Şekil 2. Kuzey Ege de Dolaşan Yatların Yıllar Bazında Tahminleri...3 Şekil 3. Çeşme Bölgesi Mekansal Strateji Planı 8-B ILICA-ŞİFNE Bölgesi...4 Şekil 4. Genel Yerleşim Planı...6 Şekil 5. İş Akım Şeması...10 Şekil 6. Örnek Yüzer İskele Görüntüleri...12 Şekil 7. Örnek Bağlama Tonozları, Üretilmiş Beton Yüzer Duba...12 Şekil 8. Örnek Yüzer Beton Dubaların Yerleşimi Ve Yerleştirilmiş Yüzer Beton Duba...12 Şekil 9. Yüzer İskeleme Uygulama Yöntemi...13 Şekil 10. Yüzer İskele Sistemlerinin Kesit Görünümleri...13 Şekil 11. Yat Çekek Alanı (Çekek Baseni)...14 Şekil 12. Örnek Çekek Alanı Vinç Sistemi (Travel Lift)...15 Şekil 13. Örnek Dip Taraması Görüntüsü...16 Şekil 14. Emme Yönteminde Kullanılan Örnek Gemi Görünümü...17 Şekil 15. Emme Yöntemi Görünümü...17 Şekil 16. Kovalı Tarak Gemi Görünümü-1...18 Şekil 17. Kovalı Tarak Gemi Görünümü-2...18 Şekil 18. Backhoe Dredger Görünümü...19 Şekil 19. Taşıma Mavnası Görünümü...19 Şekil 20. Elde Edilecek Kara Alanının Dolgu Hacminin Gösterilmesi...22 Şekil 21. Dalgakıran Yapısının Dolgu Hacminin Gösterilmesi...22 Şekil 22. Faaliyet Alanı Yer Bulduru Haritası...35 Şekil 23. Faaliyet Alanı Uydu Haritası...36 Şekil 24. Proje Alanı Uydu Görüntüsü...37 Şekil 25. Faaliyet Alanı Karşıdan Görünümü...38 Şekil 26. Faaliyet Alanı Görünümü...38 Şekil 27. Faaliyet Alanı Ulaşım Yolu...39 Şekil 28. Faaliyet Alanı Kara Alanında Yer Alan Evleri...39 Şekil 29. Proje Alanı Ulaşım Haritası...40 Şekil 30. İzmir İli Deprem Haritası...46 Şekil 31. Proje Alanını Gösterir Diri Fay haritası...47 Şekil 32. Proje Alanı Stratigrafik Kesiti...50 Şekil 33. Türkiye İklim Haritası...52 Şekil 34. Çeşme İstasyonuna Ait Basınç Değerleri Grafiği...53 Şekil 35. Çeşme İstasyonuna Ait Sıcaklık Değerleri Grafiği...54 Şekil 36. Çeşme İstasyonuna Ait Yağış Değerleri Grafiği...54 Şekil 37. Çeşme İstasyonuna Ait Nem Değerleri Grafiği...55 Şekil 38. Çeşme İstasyonuna Ait Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı...56 Şekil 39. Çeşme İstasyonuna Ait Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramı...57 Şekil 40. Çeşme İstasyonuna Ait Ortalama Rüzgâr Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı...58 Şekil 41. Akıntı Hızının Zaman İçindeki Değişim Grafiği...59 Şekil 42. Akıntı Yönünün Zaman İçindeki Değişim Grafiği...60 Şekil 43. Akıntı Yönünün Hıza Bağlı Olarak Saçılımı...60 Şekil 44. Deniz sahasındaki yüzey çökellerinin a) Çakıl-kum, b) silt, c) kil yüzdelerinin dagılımı. d) Sonuçların Ternary diyagramda gösterimi ve Shephard kriterine göre sınıflandırılması...61 Şekil 45. Tane Boyuna Göre Proje Sahasının Zemin Yapısı...62 Şekil 46. Ölçüm Noktasındaki Sıcaklık Profillerinin Değişim Grafikleri...63 Şekil 47. Ölçüm Noktasındaki Sigma-T Profillerinin Değişim Grafikleri...63 Şekil 48. Ölçüm Noktasındaki Tuzluluk Profillerinin Değişim Grafikleri...64 Şekil 49. Davis in Grid Sistemi (Grids of Davis)...64 v

Şekil 50. Türkiye Vejetasyon Formasyonları...65 Şekil 51. Türkiye Fitocoğrafik Bölgeleri Haritası...66 Şekil 52. Trafik Hacim Haritası (2012)... 107 Şekil 53. Halkın Katılımı Toplantısı Görüntüleri-1... 113 Şekil 54. Halkın Katılımı Toplantısı Görüntüleri- 2... 113 vi

TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1. Çeşme-Bodrum Arasında Yer Alan Yat Limanları ve Kapasiteleri...2 Tablo 2. Proje Kapsamında Yapılması Planlanan Yüzer İskelelerin Boyutları...7 Tablo 3. İş Termin Planı...29 Tablo 4. Proje Alanı Koordinatları...32 Tablo 5. Çeşme İstasyonuna Ait Basınç Değerleri...52 Tablo 6. Çeşme İstasyonuna Ait Sıcaklık Değerleri...53 Tablo 7. Çeşme İstasyonuna Ait Yağış Değerleri...54 Tablo 8. Çeşme İstasyonuna Ait Ortalama Nem Değerleri...55 Tablo 9. Çeşme İstasyonuna Ait Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları...55 Tablo 10. Çeşme İstasyonuna Ait Uzun Yıllar Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri...58 Tablo 11. Sediment Örneklerinin Alındığı Nokta Koordinatlar ve Sonuçları...61 Tablo 12. Tehlike Sınıflar ve Açıklamaları...66 Tablo 13. BERN Sözleşmesi Ek Liste 1...68 Tablo 14. Proje Alanı ve Yakın Çevresinde Tespit Edilen Flora Türleri...69 Tablo 15. Proje Alanı ve Yakın Çevresinde Tespit Edilen Flora Türleri...72 Tablo 16. IUCN e göre koruma altına alınan türler için Red Data Book kategorileri:...73 Tablo 17. Prof. Dr. Ali Demirsoy a göre koruma altına alınan türler için IUCN Red Data Book kategorileri karşılığı:...74 Tablo 18. Bern Sözleşmesi Ekleri...75 Tablo 19. Merkez Av Komisyonu Kararları Ek Listeler (2013-2014)...75 Tablo 20. Fauna Tablosu (İki Yaşamlılar Amphibia)...76 Tablo 21. Fauna Tablosu (Sürüngenler Reptilia)...76 Tablo 22. Fauna Tablosu - Kuş Türleri Listesi...77 Tablo 23. Fauna Tablosu - Memeli Hayvanlar (Mammalia)...79 Tablo 24. Literatür Çalışmaları Neticesinde Tespit Edilen Omurgasız Bentik Türleri...80 Tablo 25. Literatür Çalışmaları Neticesinde Tespit Edilen Balık Türleri...81 Tablo 26. İzmir İli ve İlçelerine Ait Nufüs Verileri (TÜİK, 2012)...84 Tablo 27. Meydana Gelecek Atıkların Atık Kodları...93 Tablo 28. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri... 100 Tablo 29. İnşaat Aşamasında Aynı Anda Kullanılabilecek İş Makineleri ve Yakıt Tüketimleri... 101 Tablo 30. Kullanılacak Motorinin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri... 101 Tablo 31. Hesaplamalarda Kullanılan Emisyon Faktörleri (Economopoulos, 1993)... 101 Tablo 32. İnşaat Çalışmaları Sırasında İzleme Ve Kontrol Programı... 114 Tablo 33. İşletme Çalışmaları Sırasında İzleme Ve Kontrol Programı... 115 vii

EKLER LİSTESİ EK-1 PROJE ALANI KOORDİNATLARI EK-2 RESMİ BELGELER EK-3 VAZİYET PLANI VE BATİMETRİ HARİTASI EK-4 1/25.000 ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTA EK-5 1/25.000 ÖLÇEKLİ ETKİ ALANI HARİTASI EK-6 1/100.000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI, PLAN NOTLARI VE LEJAND EK-7 ÇEŞME BÖLGESİ MEKANSAL STRATEJİ PLANI (ÖLÇEKSİZ) EK-8 GENEL JEOLOJİ HARİTASI EK-9 TEKLİF İMAR PLANI EK-10 SU ANALİZ SONUÇLARI EK-11 AKUSTİK RAPOR EK-12 ÇEŞME METEOROLOJİ İSTASYONU METEOROLOJİ BÜLTENİ viii

BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1. Projenin Tanımı, Hizmet Amaçları, Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği, Projenin Kamu Yararı Açısından İrdelenmesi, Yatırım ve İşletme Süresi, Koordinatları Projenin Tanımı, Hizmet Amaçları, Proje konusu faaliyet; T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımlar Genel Müdürlüğü tarafından İzmir İline bağlı Çeşme İlçenin 19 km doğusunda yer alan Şifne koyunda yapılması ve işletilmesi planlanan Çeşme-Şifne Yat Limanı Projesi dir. Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi ÇED Raporu, 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği hükümlerine göre T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nda 19/06/2013 tarihinde gerçekleştirilen Bilgilendirme, Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı sonucunda komisyon tarafından oluşturularak ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü nce 03/07/2013 tarih 10983 sayılı yazısı ile tarafımıza iletilen özel format doğrultusunda hazırlanmıştır. Söz konusu proje için 21/04/2005 tarihinde ÇED OLUMLU kararı alınmış fakat 17/07/2008 tarih ve 26939 sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği Madde14-(4) kapsamında 7 yıl süresinde yatırıma başlanılmadığından dolayı iptal edilmiştir. T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından Yap-İşlet-Devret modeliyle yapılması planlanan Çeşme-Şifne Yat Limanı projesi: 17/07/2008 tarih ve 26939 sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği (Değişiklik: 30/06/2011 tarih ve 27980 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik) Uygulanacak Projeler Listesinde; Yat Limanı; EK-I Listesi: 10-Suyolları, limanlar ve tersaneler: d) Yat Limanları. kapsamında, Çekek Yeri; EK-II Listesi; 31 Altyapı tesisleri: k) Çekek Yerleri (Yat ve teknelere karaya çekme, bakım, onarım, konaklama, denize indirme hizmetleri sunan tesisler), kapsamında değerlendirilmiştir. Söz konusu tesis; - 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete de Yayınlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik:14.09.2012 tarih ve 28411 sayılı R.G.) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Ek-2: 3.26. Gemi, yat inşa ve bakım onarım tersaneleri ve Ek-1: 10.2 Limanlar (Karasularımızda tarifeli seferler yapan gemilerin yolcu almak için yanaştığı limanlar, balıkçı barınakları ve yat yanaşma kapasitesi elli yatın altında olan marinalar-yat limanları hariç) kapsamında yer almakta olup Çevre İzni ve Lisansı alınacaktır. 1

- 12.11.2010 tarih ve 27757 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firmaları Hakkında Yönetmelik Madde 7 (1-a) gereği Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-1 listesinde yer alan tesisler, çevre yönetim birimlerini kurmak ya da yetkilendirilmiş çevre danışmanlık firmalarından çevre yönetimi hizmeti almak zorundadır. Bu bağlamda tesis işletilmeye başlandıktan sonra yukarıda belirtilen yönetmelik hükümleri yerine getirilecektir. Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği, Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de de yat turizmi gelişmeye devam etmektedir. Türkiye deki yat sayılarının değişim yüzdesi incelendiğinde ülkemizde dolaşan yat sayılarında ortalama olarak yıllık artış %15 in üzerindedir. Ülkemizde yatların mevsimsel olarak hareketliliği incelendiğinde yat hareketliliği en fazla yaz ve bahar aylarındadır. Diğer aylarda da hareketlilik devam etmekle birlikte yatlar genellikle yat limanlarında kışlamaktadırlar. Bu nedenle yatçıların kışlamada en fazla büyük kentleri ulaşım ve ihtiyaç teminleriyle tercih etmektedirler. Türkiye deki yat limanları aşağıda gösterilmiş olup, bu limanlar genellikle Güney Ege - Batı Akdeniz bölgesinde yoğunlaşmıştır. Bunun nedeni uygun meteorolojik, oşinografik koşulların yanı sıra doğal ve tarihi güzelliklerdir. İzmir bu bölgenin hemen sınırında bulunan en büyük ildir. Türkiye nin Ege kıyıları 2,805 kilometrelik uzunluğu ile Akdeniz in birçok ülkesinden daha uzun bir kıyı şeridine sahiptir. Bölge; uygun meteorolojik ve oşinografik koşulları sayesinde neredeyse yılın her ayı deniz turizmine hizmet verebilecek bir coğrafyaya sahiptir. Kültür ve Turizm Bakanlığı 1992-1997 yılları arasında hazırladığı master planlanlar çerçevesinde kıyıları 8 bölgeye ayırmıştır. Çeşme ilçesi bu bölgeler arasında 2. Bölge (Çeşme-Bodrum Arası) olarak belirlenmiştir. Çeşme-Bodrum arasında toplam 7 adet yat limanı bulunmaktadır. Bu limanlar hali hazır işletmede olup toplam yat bağlama kapasitesi 2.831 yattır. Bölgede yer alan yat limanları ve kapasite bilgileri Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1. Çeşme-Bodrum Arasında Yer Alan Yat Limanları ve Kapasiteleri Yat Limanı Kapasite Setur Altınyunus 240 Dalyanköy 100 Alaçatı Marina 320 Setur Kuşadası 525 Atami Jetty 30 Yalıkavak Marina 436 D-Marin Didim 1.180 Toplam 2.831 (Kaynak: Turizm Kıyı Yapıları Master Planı, 2010) Çeşme-Bodrum arasındaki yat sayılarındaki gelişim dikkate alınarak 2030 yılına kadar olan yat sayısındaki artış ve bölgedeki talep tahmini yapılmıştır. Talep tahminindeki iyimser, ortalama ve kötümser senaryolar GSYH daki beklentiler doğrultusunda belirlenerek Şekil 1 de gösterilmiştir. 2

Yat Sayısı T.C. ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI 16.000 14.000 12.000 10.000 Ortalama Kötümser İyimser Expon. (Ortalama) 8.000 6.000 4.000 2.000 0 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 Yıllar Şekil 1. Çeşme-Bodrum Arasında Dolaşan Yatların Yıllar Bazında Talep Tahminleri Kuzey Ege bölgesindeki çok az sayıdaki yat limanına ait yat istatistikleri kullanılarak yapılan talep tahmin analizi sonuçları da Şekil 2 de gösterilmiştir. Şekilden görüldüğü gibi çok daha az gelişmiş olan bu bölgede dahi yat talebinde mevcut kapasitenin karşılayamayacağı bir talep söz konusudur ve yeni yat limanlarına ihtiyaç vardır. Şekil 2. Kuzey Ege de Dolaşan Yatların Yıllar Bazında Tahminleri Bölgede 500 yat kapasitesinin üzerinde iki adet yat limanı bulunmakta olup (D-Marin Didim ve SETUR Kuşadası) Çeşme-Şifne Yat Limanının işletmeye alınması ile birlikte bölgenin yat bağlama kapasitesi 700 yat daha artması beklenmektedir. Turizm alanında büyük öneme sahip olan Çeşme İlçesi, planlanan proje ile yat turizminde yaz ve kış sezonunda yatların yanaşıp bağlanabileceği ve geri saha hizmetlerinden faydalanabileceği uluslararası bir yat limanı kazanacaktır. Yat Limanı'nın işletmeye açılması, yerli ve yabancı yat sahiplerine barınma, kışlama, alışveriş, tamir vb. 3

hizmetler ile özellikle yat sezonunda Çeşme ve çevresinde yoğun nitelikli bir nüfus hareketine yol açacaktır. Projeyle birlikte yöredeki ticaret ve turizmde de bir artış olacaktır. Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetim Projesi Kapsamında Projenin Değerlendirilmesi T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü tarafından İzmir Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetim Projesi hazırlanmaktadır. Söz konusu proje taslak aşamasında olup bu taslak kapsamında Çeşme Bölgesi Mekansal Strateji Planı yayımlanmıştır. Çeşme Bölgesi Mekansal Strateji Planı kapsamında Çeşme Şifne Yat Limanı 8-B ILICA-ŞİFNE Bölgesi sınırları içerisinde gösterilmiştir. Çeşme Bölgesi Mekansal Strateji Planı EK-7 de 8-B ILICA-ŞİFNE Bölgesi Şekil 3 te verilmiştir. PROJE ALANI Şekil 3. Çeşme Bölgesi Mekansal Strateji Planı 8-B ILICA-ŞİFNE Bölgesi Çeşme Bölgesi Mekansal Strateji Planı 8-B ILICA-ŞİFNE Bölgesinde; Mevcut Durumda, - Ticari İskeleler ve Rıhtımlar - Yat Limanı - Balıkçı Barınağı bulunmaktadır. Yapılması Planlanan, - Rekreatif Amaçlı İskele - Yat Limanı (Çeşme Şifne Yat Lİmanı) - Yolcu Terminali ve Vapur İskelesi - Kıyı Koruma Yapıları (Açık yada Batık Dalgakıran) projeleri bulunmaktadır. Çeşme Bölgesi Mekansal Strateji Planı nda 8-B ILICA-ŞİFNE Bölgesi için koruma alanları dışında dolgu yapılmaksızın kıyı ve sahil şeridi düzenlemelerinin yapılabileceği ayrıca rekreatif iskele, yat limanı, vapur iskelesi ve kıyı koruma yapılarının yapılabileceği belirtilmektedir. 4

Projenin Kamu Yararı Açısından İrdelenmesi, Türkiye Turizm Stratejisi 2023 ve Türkiye Turizm Stratejisi Eylem Planı 2007-2013 28.02.2007 tarih ve 2007/4 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararıyla onaylanmış olup, 02.03.2007 tarih ve 26450 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Eylem planının öngördüğü bu gelişmelerle 2013 yılında Türkiye turizm sektörünün; 1.5 milyon yatak kapasitesine, 40 milyonun üzerinde turiste, 50 milyar dolar dış turizm geliri ve turist başına 1,000 dolar harcamaya erişmesi hedeflenmektedir. Sonuç olarak; yapılan talep analizleri incelendiğinde, İzmir ilinde planlanacak yat limanının kısa zamanda tam kapasite ile hizmet vereceği ön görülmektedir. Yatırım ve İşletme Süresi, Koordinatları Yat limanı projesi; Yüksek Planlama Kurulunun 15/10/1997 tarih ve 971T-60 sayılı kararı ile Yap-İşlet-Devret Modeli ile gerçekleştirilecektir. İnşaat süresinin 2,5 yıl sürmesi projenin ekonomik ömrünün ise 25 yıl olması planlanmaktadır. Bu süre iskelelerin rutin bakımları ve gerektiğinde onarımları yapılacaktır. Tesis ünitelerinin ekonomik ömrünün dolmasından sonra gerekli bakım-onarım çalışmaları yapılarak kullanımına devam edilmesi planlanmaktadır. Proje alanına ait koordinatlar Tablo 4 te verilmiştir. 1.2. Proje Kapsamındaki Faaliyet/Hizmet Üniteleri, Özellikleri, Adedi, Kapasiteleri, Boyutları, Her Bir Ünitede Yapılacak İşlemlerin ve Verilecek Hizmetlerin Belirtilmesi, Ünitelerin Projenin Vaziyet Planı Üzerinde Gösterimi, Bu Üniteler İçin Belirlenen Kapalı ve Açık Alan Büyüklükleri, (İskandilli Vaziyet Planı üzerine koordinat bilgileri ve kıyıkenar çizgisinin işlenmesi, kıyı kenar çizgisinin kara ve deniz tarafında kalan ünitelerin belirlenmesi) Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi 700 yat bağlama kapasiteli olarak planlanmaktadır. Proje kapsamında yat çekek hizmeti de verilmesi planlanmaktadır. Faaliyet alanı, kıyı kenar çizgisinden itibaren deniz dolgusu ile kazanılacak 53.000 m 2 alandan oluşmaktadır. Alanın 13.000 m 2 lik kısmında yatların bakım ve onarımının yapılabileceği, tekne park sahası yer almaktadır. 40.000 m 2 lik kısmında ise yat limanı geri sahası olarak nitelendirilen sosyal-idari, altyapı ve teknik birimlerin yer aldığı üst yapılar olacaktır. Yat limanı korunan su alanı 80.000 m 2 dir. Basen derinliği ise -3/-5 m dir. Çeşme Şifne Yat limanı proje kapsamında aşağıda yer alan üniteler inşa edilecektir. - 700 m boyunda ana dalgakıran, - 100 m boyunda tali olmak üzere iki adet dalga kıran, - 650 m boyunda rıhtım, - Toplamda 585 m uzunluğunda yüzer iskeleler, - Tekne park sahası (Vinç rıhtımı, çekek yeri, bakım onarım atölyeleri), - Üst yapılar ( sosyal-idari tesisler, altyapı ve teknik birimler). Faaliyet alanlarının gösterildiği genel yerleşim planı Şekil 4 te, İskandilli Vaziyet Planı EK-3 te verilmiştir. 5

Şekil 4. Genel Yerleşim Planı Deniz Turizmi Yönetmeliğinin 5.maddesinde Yat Limanları; deniz turizmi tesisleri; deniz araçlarına navigasyon, manevra, yanaşma, bağlanma, barınma, karaya çekilme hizmetleri sunan ve bu hizmetleri ilgili mevzuat hükümleri uyarınca yeterli emniyet düzeyini sağlayacak şekilde fiziki özelliklere göre tasarlanmış alt yapıya sahip ve tesisten beklenen turizm hizmetinin en iyi biçimde verilmesini sağlayacak nitelikleri taşıyan, gerekli donanım, tesisat ve üst yapı ile yeterli kara, deniz alanı ve kara ulaşım bağlantılarına sahip alanlarda kurulur. Hükmü yer almaktadır. Projenin Yap-İşlet-Devret Modeli ile yapılması ve işletilmesi planlanmaktadır. Üst yapıların detaylandırılması işlemi, kati proje aşamasında yukarı belirtilen yönetmelik hükmüne göre yapılacaktır. Faaliyet Üniteleri Dalgakıran ve Yüzer İskeleler: Yat limanı su alanında yatçıların rahatsız olmaması için uluslararası düzeyde arzu edilen dalga yüksekliği 20-30 cm dir. Proje alanı dalga iklim ve analizlerine göre - 6 m derinlik için en büyük belirgin dalga yüksekliği 0.91 m ve ortalama dalga periyodu 2.80 s dir. Bu sonuçlar planlanan yat limanının yüzer dalgakıran ile korunabileceğini göstermektedir. Yüzer dalgakıranların 4s periyotlu dalgaların altındaki periyotlarda yeterince verimli çalıştıkları öngörülmektedir. 6

Seçilen yüzer dalgakıran boyutları: Su çekimi (draft) D = 1.50 m Genişlik W = 9.00 m Yükseklik h = 2.00 m İletim katsayısı C t = 0.29 (ortalama) Yüzer dalgakıran ile yat limanı dalga etkisine karşı korunarak içerde yatçıların rahatsız olmayacağı bir su alanı yaratılacaktır. Proje kapsamında 5 adet yüzer iskele yapılması planlanmaktadır. Yüzer iskelelerin beton tonozlara zincirler vasıtasıyla sabitlenerek işletmeye alınması planlanmıştır. Proje sahasında 700 m boyunda ana 100 m boyunda iki adet tali dalgakıran inşası planlanmaktadır. Dalgakıranların genişliği 3 m olarak planlanmıştır. Proje kapsamında 5 adet toplamda 585 m uzunluğunda yüzer iskele yapılması planlanmaktadır. Tablo 2. Proje Kapsamında Yapılması Planlanan Yüzer İskelelerin Boyutları Faaliyet Ünitesi Boyutları Alan Yüzer İskele-1 105 m x 3 m 315 m 2 Yüzer İskele-2 110 m x 3 m 330 m 2 Yüzer İskele-3 120 m x 3 m 360 m 2 Yüzer İskele-4 130 m x 3 m 390 m 2 Yüzer İskele-5 120 m x 3 m 360 m 2 Toplam 585 m 1.755 m 2 Tekne Park Sahası Proje alanında yatlara bakım-onarım ve çekek hizmeti verilmesi planlanmaktadır. Teknelerin karadan suya ya da sudan karaya transferinde travel lift (vinç) yönteminin kullanılması planlanmıştır. Çekek uzunluğu ve vinç gücü çekilecek en büyük tekne uzunluğuna bağımlıdır. Çekek uzunluğu 20 m ve genişliği 8 m seçilmiştir. Bu sayede 25 ve üzeri yatlara da çekek hizmeti verilebilecektir. Çekek alanına alınacak teknelerin liman su alanına girmesi söz konusu olmayacaktır, Bu durum özellikle büyük tekneler için önemlidir Bu projede tekne park sahası alanı yaklaşık olarak 13.000 m 2 olarak planlamıştır. Tekne park sahasının kapasitesi gemilerin boyutlarına göre değişiklik gösterecektir. Limanda karadan suya ya da sudan karaya transferi gerçekleşecek tekneler travel lift (vinç) yöntemi ile taşınacaktır. Üst Yapılar: Yat Limanı kapsamında yapılacak üst yapılar; Uygulama Projeleri aşamasında planlanacaktır. Söz konusu yapılar, 24/07/2009 tarihli 27298 sayılı Deniz Turizmi Yönetmeliği esaslarına göre yapılacaktır. 24/07/2009 tarih ve 27298 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Deniz Turizmi Yönetmeliğine göre Yat limanları; üç çıpalı yat limanları, dört çıpalı yat limanları, beş çıpalı yat limanları olarak üçe ayrılırlar. Yat istatistikleri, talep tahmini ve yürürlükteki mevzuatlar doğrultusunda ulusal ve uluslararası güvenilir yat limanlarına ilişkin yayınlarda dikkate alınarak planlanacak alanın büyüklüğü, jeolojik, oşinografik, meteorolojik faktörlerde bir arada düşünülerek yat limanının kaç çıpalı olacağına karar verilecektir. 7

Üç çıpalı, dört çıpalı ve beş çıpalı yat limanlarının bünyesinde bulundurması gereken özellikler aşağıda verilmiştir. Üç çıpalı yat limanları; Üç çıpalı yat limanları aşağıda verilen altyapı ve üstyapı koşullarını sağlayacak niteliklere sahip olmalıdır. Altyapı nitelikleri - Deniz araçlarının düzenli ve emniyetli bir şekilde yanaşabileceği ve bağlanabileceği, işletme niteliğine uygun rıhtım ve iskeleler. - Denizcilik mevzuatına uygun denizden emniyetli yaklaşma ve girişi sağlayacak fenerler ve her türlü işaretler. - Deniz turizmi tesislerinin tüm üniteleri ile çevre, iskele, rıhtım dâhil sahanın sağlıklı ve emniyetli aydınlatılmasını sağlayan sistem ve jeneratör. - Tesis kapasitesi ile orantılı temiz su deposu, araç bağlama yerlerine de hizmet veren sağlığa uygun, kullanma suyu ve devamlı sıcak su hizmeti sağlayan tesisat. - Tesisin tüm sahası içinde yangın ihbar ve ikaz sistemleri ile yangın istasyonu ve yangın söndürme cihazlarından oluşan yangın önleme istasyonları. - Atık kabul lisans belgesi olmayan tesislerde, sintine suyu, slaç, atık yağ, çöp ve pis su gibi katı ve sıvı atıkların 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili yönetmeliklerine uygun şekilde bertarafı, hizmete uygun kapalı depolama ve arıtma tesisatı. - Kara park sahası, iskele, rıhtım ve yüzer iskeleler üzerinde, uygun mesafelere konan, deniz turizmi araçlarının içme ve kullanma suyu, televizyon, telefon ve elektrik ihtiyacını karşılayan deniz araçlarına doğrudan hizmet sağlayan kutular. - Bedensel engellilere de hizmet verecek şekilde bağlama kapasitesinin %10 u kadar otopark. - Dahili ve harici telefon, faks, post cihazı, data, internet, haberleşme sistemleri, denizde seyreden araçlar ile haberleşme ve arama kurtarma için uygun frekanslarda çalışabilecek çok kanallı VHF bantlarına haiz telsiz alıcı verici cihazları. - Bağlama yerlerine de hizmet verecek şekilde düzenlenen ambulans, itfaiye araçları, çöp kamyonu ve genel araçların geçmesine uygun tesis içi araç yolları. - Gürültü azaltılmasına ilişkin yapı ve sistem. Üstyapı nitelikleri: - Deniz turizmi tesislerine emniyetli ve kontrollü giriş sistemi. - Ön büro ve yönetim ünitesi. - Dinlenme ihtiyaçlarının karşılandığı bir salon. - Yeme, içme ünitesi. - Kadın ve erkekler için yeterli sayıda duş ve tuvalet. - Gümrüklü veya gümrüksüz satış ünitesi. - İlk yardım malzeme ve gereçleri bulunan dolap. - Deniz turizmi tesisi ve deniz turizmi araçlarında çalışan personel için yeme, içme, duş, tuvalet ve dinlenme yeri. - Akaryakıt ikmal imkânı veren sistem veya ünite. - Deniz araçları için emanet ve malzeme depoları. - Spor tesisleri - Limana emniyetli giriş ve çıkışları sağlayan ve kılavuzluk hizmeti verebilen palamar botu. - Denizden yangına ilk müdahaleyi yapabilen yangın söndürme botu veya yangın söndürme sistemi. - Bakanlar Kurulu kararı ile deniz hudut kapısı olarak belirlenen deniz turizmi tesislerinde, hudut giriş ve çıkış işlemlerini yapmaya yetkili kamu birimleri için kamu 8

hizmet binası. Bu niteliklere ek olarak üç çıpalı yat limanlarının aşağıda verilen nitelikleri de taşıması gerekir. - Satış üniteleri. - Kadın ve erkek yatçılar için bağlama kapasitesinin en az % 5 i kadar duş ve tuvalet. - Çamaşır ve bulaşık yıkama yerleri. - Yatçıların dinlenmelerini ve bir arada bulunmalarını sağlayan sosyal tesis. - Bedensel engelliler için tuvalet ve özel düzenlemeler. Dört çıpalı yat limanları, Üç çıpalı yat limanları için aranan şartların yanısıra aşağıda belirtilen nitelikleri taşır: - Lokanta veya kafeterya. - Kadın ve erkek yatçılar için bağlama kapasitesinin en az %10 u kadar duş ve tuvalet. - Kuru temizleme hizmeti. - Yat çekek alanı ve vinç sistemleri. - Bakım onarım hizmeti. - Yatçı eşya depoları. - Bağlama kapasitesinin en az %20 si kadar otopark alanı veya otopark hizmeti. - Tenis kortu. - Yüzme havuzu veya plaj yeri. - Aletli jimnastik, masaj, sauna, hamam imkânlarının sağlandığı üniteler. Beş Çıpalı Yat Limanları Beş çıpalı yat limanları, dört çıpalı yat limanları için aranan şartların yanısıra aşağıda belirtilen nitelikleri taşır: - Helikopter pisti. - Banka hizmetleri ünitesi. - Revir. - Sergi, konser, eğlence mekânları. - Toplantı salonu. - En az iki tenis kortu. - Bağlama kapasitesinin en az %30 u kadar otopark. Çeşme Şifne Yat Limanı Projesinin uygulama projeleri hazırlanmadan önce yat limanının kaç çıpalı olduğuna karar verilecek olup Deniz Turizm Yönetmeliği nde belirtilen özelliklere uygun projelendirilecektir. 1.3. Yat Limanın ve Çekek Yerinin Fiziksel ve Teknik Özellikleri 1.3.1. Yat Limanının Kapasitesi, Yanaşacak Deniz Araçlarının Türleri ve Ebatları (m olarak) Çeşme Şifne Yat Limanı işletmeye alınması ile birlikte toplam 700 yat bağlama hizmeti verecektir. Çeşme Şifne Yat Limanında, 15-20 m ve 25 m den uzun mega yatlara hizmet vermek amaçlanmış olup, bu doğrultuda gerekli planlama yapılmıştır. 9

1.3.2. Yat Limanı Kapsamında Yer Alan Kıyı Yapılarının (mendirek, iskele, rıhtım, vb.) Boyutları, Adetleri, Özellikleri, Kapasitesi, Derinliği, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar Yat limanı kapsamında yer alan kıyı yapılarının (yüzer dalgakıran, yüzer iskeleler) boyut ve alanları Bölüm 1.2. de verilmiştir. Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi nin İnşaat süresinin 2,5 yıl sürmesi planlanmakta olup projeye ait iş akım şeması Şekil 5 te verilmiştir. Şekil 5. İş Akım Şeması İnşaat Faaliyetleri Dalgakıranlar Proje kapsamındaki dalgakıranlar ise muhtelif kategorideki taşlar ile doldurulmak suretiyle gerçekleştirilecektir. Dalgakıran inşasında temel kısımlarına küçük taşlar şilte oluşturacak şekilde dökülecek ve zemin oturmasını takiben daha iri taslar dökülecektir. Dökülen taşlar dozerle itilip vinçle yerleştirilerek dalgakıran oluşturulacaktır. Dalgakıranda oturmalar gerçekleştikten sonra beton kronman duvarı yapılacaktır. Yüzer İskeleler Yat bağlama ve yanaşma yapısı olarak 5 adet yüzer iskele inşa edilmesi planlanmakta olup yüzer iskele boyutları Tablo 2 de verilmiştir. 10

Yüzer İskeleler Proje kapsamında 5 adet 3 m genişliğinde toplamda 585 m uzunluğunda yüzer iskele planlanmıştır. Yüzer iskeleler; teknelere yük boşaltma/yükleme sırasında, teknelere inilip binilirken, yeterli stabiliteyi, güveni ve dayanıklılığı verecek şekilde, bağlama sistemini etkiyecek olan dış kuvvetlere karşı da yeterli stabiliteye sahip olacak şekilde planlanmaktadır. Yüzer iskelelerin temel bileşenleri; - Yüzer rıhtım dubası, - Dubaları karaya bağlayan bir bağlantı köprüsü, - Dubaları birbirine bağlayan ara eleman, - Sabitleme elamanlarıdır. Duba: Yüzer iskelelerde beton duba kullanılması planlanmaktadır. Bağlantı köprüsü: Yüzer iskelelerde bağlantı köprüsü, iskeleyi karaya bağlanması için kullanılmaktadır. Proje kapsamında 1 m uzunluğunda köprü yapılması planlanmaktadır. Sabitleme elamanları: Proje kapsamında kullanılması planlanan sabitleme sisteminin zincirle bağlamadır. Sabitleme sistemleri planlanırken dış kuvvetler incelenmektedir. a) Usturmaca (tekne bağlama noktası) reaksiyon kuvveti ve gelgit akım kuvveti, b) Gemilerin bağlama çizgilerinin çekme kuvveti ve gelgit akım kuvveti, c) Dalga kuvveti ve (yerel ve gelgit) akıntı kuvveti. Zincirle bağlama: Bağlantı zinciri: Zincirin çapı; zincirin aşınma, korozyon ve deniz canlılarının etkisi gibi faktörler göz önüne alınarak belirlenmektedir. Zincir üzerinde periyodik kontroller yapılarak ve gerektiğinde yenileme çalışmaları yapılacaktır. Bağlama ankrajı: Bağlama zincirine etkiyen maksimum gerilmeye karşı dubayı stabil tutması için kullanılmaktadır. Ankraj olarak, beton kalıp (tonoz) kullanılması planlanmaktadır. Projede ve özellikle de yüzer iskelelerde kullanılacak metal aksamlı elemanlar ile deniz yüzeyi, deniz altı ve denize yakın ortamdaki metal aksamlı elemanların tümü oluşacak korozyona karşı galvaniz kaplama olarak seçilecek ve sürekli olarak bakımı yapılarak korozyona karşı dayanıklılığı sağlanacaktır. 11

Yüzer iskelelere ait görüntüleri Şekil 6-7-8 de verilmiştir. Şekil 6. Örnek Yüzer İskele Görüntüleri Şekil 7. Örnek Bağlama Tonozları, Üretilmiş Beton Yüzer Duba Şekil 8. Örnek Yüzer Beton Dubaların Yerleşimi Ve Yerleştirilmiş Yüzer Beton Duba Bu iskeleler tonozlar ile tabana bağlanmaktadır(şekil 9). Bağlama tonozları iskelelere gelecek yüklere bağlı olarak hesaplanmaktadır. 12

Şekil 9. Yüzer İskeleme Uygulama Yöntemi Yüzer iskele sistemlerinin kesit görünümü Şekil 10 da verilmiştir. Şekil 10. Yüzer İskele Sistemlerinin Kesit Görünümleri 13

1.3.3. Çekek Yerinin Yat Bağlama Kapasitesi, Boyutları, Özellikleri, Derinlik Bilgileri, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar Çeşme Şifne Yat Limanı Projesinin yat bağlama kapasitesi 700 yat olarak planlanmıştır. Proje kapsamında 13.000 m 2 alana sahip tekne park sahası planlanmaktadır. Limanın üst yapı özellikleri, kapasiteleri ve kaç çıpalı olacağına uygulama projelerinin yapımı sırasında belli olacaktır. Teknelerin karadan suya ya da sudan karaya transferinde travel lift (vinç) yöntemi kullanılacaktır. Çekek uzunluğu ve vinç gücü çekilecek en büyük tekne uzunluğuna bağımlıdır. Çekek uzunluğu 20 m ve genişliği 8 m seçilmiştir. Böylece 25 ve üzeri yatlara da çekek hizmeti verilebilecektir. Çekek baseni iskelelerin güneybatısında planlanmış olup böylece çekek alanına alınacak teknelerin liman su alanına girmesi söz konusu olmayacaktır. Bu durum özellikle büyük tekneler için önemlidir. Çekek baseninin tipik planı Şekil 11 de ve travel lift in çalışma sistemi Şekil 12 de gösterilmiştir. Şekil 11. Yat Çekek Alanı (Çekek Baseni) 14

Şekil 12. Örnek Çekek Alanı Vinç Sistemi (Travel Lift) 1.3.4. Proje Alanı İçindeki Su Ortamında Herhangi Bir Amaçla Kazı, Dip Taraması vb. İşlemler Yapılıp Yapılmayacağı, Bu İşlemlerin Nerelerde, Ne Kadar Alanda, Nasıl Yapılacağı, Yapılacak İse Taranan Malzemenin Temsili Numuneler Alınarak, Analizlerinin Bakanlığımızdan Yeterlilik/Ön Yeterlilik Belgesi Almış Olan Laboratuvarlara, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek 11-A ya Göre Yaptırılması ve Rapora Eklenmesi, Çıkarılacak Taş, Kum, Çakıl vb. Maddelerin Miktarları ve Bertaraf Yöntemleri, İş Takvimi Proje kapsamında basen derinliğinin -3/-5 m olmasından dolayı dip taraması yapılması planlanmaktadır. Proje kapsamında toplam 20.000 m 3 dip taramasının yapılması planlanmaktadır. Dip taraması sonrasında elde edilen malzemeler dolgu alanında dolgu malzemesi olarak kullanılması planlanmaktadır. Proje kapsamında dip taramasının yapılmasının amacı proje alanına yanaşacak yatların güvenli manevra yapabilmesi için yeterli basen derinliğinin sağlanmasıdır. Dip taraması çalışmalarına ait örnek görüntü Şekil 13 te verilmiştir. 15

Şekil 13. Örnek Dip Taraması Görüntüsü Dip taraması işlemi emme ve mekanik yöntemlerle yapılabilmektedir. Emme yönteminde gemide yer alan emme aparatları ve boru vasıtasıyla deniz dibinden kum tabakası çekilmektedir. Çekilen kum tabakası ikinci bir aparat ile taşıma gemisine aktarılmaktadır. Emme tarama yöntemi sırasında kullanılan gemi kesiti aşağıda verilmektedir. 16

Şekil 14. Emme Yönteminde Kullanılan Örnek Gemi Görünümü Şekil 15. Emme Yöntemi Görünümü Tarama işlemlerinde kullanılan mekanik yöntemler, genellikle kovalı tarak gemileri ve yüzer ekskavatördür. 17

Şekil 16. Kovalı Tarak Gemi Görünümü-1 Şekil 17. Kovalı Tarak Gemi Görünümü-2 18

Şekil 18. Backhoe Dredger Görünümü Taranan malzemenin dolgu alanına transferinin mavnalar yardımıyla yapılması planlanmaktadır. Mavna görünümü aşağıda verilmektedir. Şekil 19. Taşıma Mavnası Görünümü 19

Proje kapsamında dip taramasında elde edilecek malzemelerin analizleri yapılacak olup yapılacak analizler sonucunda elde edilecek malzemeler dolguya elverişli çıkması durumunda dolgu malzemesi olarak kullanılacaktır. Dip taramasından elde edilen malzemenin dolguda kullanılamaması durumunda ilgili kurum ve kuruluşlara gerekli başvurular yapılarak alınan görüşler neticesinde ilgili mevzuatlara göre bertarafı sağlanacaktır. Dip tarama işlemi sonucunda oluşan bulanıklık, daha sığ ekipmanların ve silt perdelerinin verimli bir şekilde kullanılması ile azaltılacaktır. Dip taramasından elde edilecek malzemeler analiz sonuçlarına istinaden bertaraf şekli belirlenecektir. Ayrıca dip taramasından elde edilecek malzemenin kullanılamaması durumunda elde edilen malzemeler rastgele etrafa dökülmeyecektir. Döküm alanının kesinleşmesi öncesinde İzmir Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü nün görüşlerine başvurulacaktır. 1.3.5. Su Ortamında Yapılacak Kazıkları veya Keson Sistem Üzerinde İnşaat vb. İşlemler, Bunların Nerelerde, Ne Kadar Alanda Yapılacağı, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar, bu işlemler sonucu Çıkarılacak Maddelerin Miktarları, Ne Şekilde Bertaraf Edileceği veya Hangi Amaçlar için Kullanılacakları Proje kapsamında su ortamında yapılması ön görülen işlemler şöyledir; Dalgakıranlar Proje kapsamındaki dalgakıranlar ise muhtelif kategorideki taşlar ile doldurulmak suretiyle gerçekleştirilecektir. Dalgakıran inşasında temel kısımlarına küçük taşlar şilte oluşturacak şekilde dökülecek ve zemin oturmasını takiben daha iri taslar dökülecektir. Dökülen taşlar dozerle itilip vinçle yerleştirilerek dalgakıran oluşturulacaktır. Dalgakıranda oturmalar gerçekleştikten sonra beton kronman duvarı yapılacaktır. Proje kapsamında 1 adet ana ve 2 adet tali olmak üzere toplam 3 adet dalga kıran yer alacaktır. Dalgakıranların toplam alanı 2700 m 2 dir. Yüzer İskeleler Proje kapsamında yer alacak iskeleler, yüzer iskele olarak inşa edilecektir. Proje kapsamında yüzer iskelelerin toplam alanı 1.755 m 2 dir. Yüzer iskeleler; teknelere yük boşaltma/yükleme sırasında, teknelere inilip binilirken, yeterli stabiliteyi, güveni ve dayanıklılığı verecek ve bağlama sistemini etkiyecek olan dış kuvvetlere karşı da yeterli stabiliteye sahip olacak şekilde planlanmaktadır. Yüzer iskelelerin temel bileşenleri; - Yüzer rıhtım dubası, - Dubaları karaya bağlayan bir bağlantı köprüsü, - Dubaları birbirine bağlayan ara eleman, - Sabitleme elamanlarıdır. Duba: Yüzer iskelelerde beton duba kullanılması planlanmaktadır. Bağlantı köprüsü: Yüzer iskelelerde bağlantı köprüsü, iskeleyi karaya bağlanması için kullanılmaktadır. Proje kapsamında 1 m uzunluğunda köprü yapılması planlanmaktadır. 20

Sabitleme elamanları: Proje kapsamında kullanılması planlanan sabitleme sistemi zincirle bağlama olarak planlanmaktadır. Sabitleme sistemleri planlanırken dış kuvvetler göz önüne alınmaktadır. a) Usturmaca (tekne bağlama noktası) reaksiyon kuvveti ve gelgit akım kuvveti, b) Gemilerin bağlama çizgilerinin çekme kuvveti ve gelgit akım kuvveti, c) Dalga kuvveti ve (yerel ve gelgit) akıntı kuvveti. - Zincirle bağlama: Bağlantı zinciri: Zincirin çapı; zincirin aşınma, korozyon ve deniz canlılarının etkisi gibi faktörler göz önüne alınarak belirlenmektedir. Zincir üzerinde periyodik kontroller yapılarak ve gerektiğinde yenileme çalışmaları yapılacaktır. - Bağlama ankrajı: Bağlama zincirine etkiyen maksimum gerilmeye karşı dubayı stabil tutması için kullanılmaktadır. Ankraj olarak, beton kalıp (tonoz) kullanılması planlanmaktadır. Proje kapsamında gerekli beton ihtiyacı, Çeşme İlçesi ve civarında yer alan hazır beton tesislerinden satın alınarak temin edilecektir. İnşaat aşamasında inşaat atıkları (inşaat demiri, demir boru, beton artığı, ahşap parçaları malzemeler vb.) oluşumu söz konusu olacaktır. Oluşacak inşaat atık miktar ve cinsleri değişiklik gösterecektir. Bu atıklar proje alanı içerisinde uygun bölgelerde toplanarak, bunları değerlendiren tesislere verilerek geri kazanımı sağlanacaktır. 1.4. Dolgu Alanı 1.4.1. Proje Kapsamında Yapılacak Dolgunun Amacı, Özellikleri, Boyutları ve Dağılımı (kaplayacağı alan (m 2 ), hacim (m 3 ), Dolgu Yapım Tekniği (Bornova Çayına etkileri irdelenmeli) Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi kapsamında inşa edilecek kara alanı ve dalgakıranların dolgu yardımı ile yapılması planlanmaktadır. Proje kapsamında dolgu çalışmaları, dolgu malzemelerinin kamyonlar ile sahaya getirilerek iş makineleri yardımıyla denize dökülmesi ile gerçekleştirilecektir. Dalgakıran inşasında temel zeminin yumuşak ve taşıyıcı özellik göstermeyen silt-kil kısımlarına küçük taşlar şilte oluşturacak şekilde dökülecek ve zemin oturmasını takiben taşlar dökülecektir. Taşlar dozerle itilip vinçle yerleştirilerek dalgakıran oluşturulacaktır. Dalgakıranda oturmalar gerçekleştikten sonra beton kronman duvarı yapılacaktır. Dalgakıranda kullanılacak dolgu malzemesi kireçtaşı olacaktır. Kireçtaşı suda ayrışmayan bir malzeme olduğundan denizde dolgu malzemesi olarak kullanılmaya uygun bir taş cinsidir. Benzer pek çok projede dolgu malzemesi olarak kullanılmaktadır. Kireçtaşı (CaCO 3 ) siyahımsı, beyaz ve gri renklerde olabilen cinsine göre değişebilmekle birlikte ortalama sertliği 2,5-3,0 olan, özgül ağırlığı 2,2 3,5gr/cm 3 arasında değişen bir kayaçtır. Proje kapsamında dolgu için yaklaşık 700.000 ton dolgu malzemesi (Yoğunluğun 2,5 ton/m 3 olduğu varsayılırsa toplam 280.000 m 3 dolgu malzemesi) kullanılacaktır. 21

Dolgu alanı hesaplanırken aşağıdaki boyutlar dikkate alınmıştır. - 53.000 m 2 Kara Alanı - 2.700 m 2 Dalgakıran Alanı Derinlikler Batimetri Haritasından alınarak belirlenmiştir. Sağ kesim uzunluğu 100 m, sol kısım uzunluğu ise 70 m alınmıştır. Proje kapsamında elde edilecek kara alanı ve dalgakıranlara ait dolgu kesitleri Şekil 20 ve Şekil 21 de verilmiştir. Üst alan 53.000 m 2 100 m 70 m Geri Saha 1 m 2,7 m Şekil 20. Elde Edilecek Kara Alanının Dolgu Hacminin Gösterilmesi Şekil 21. Dalgakıran Yapısının Dolgu Hacminin Gösterilmesi 22

Proje kapsamında kullanılacak dolgu malzemesinin temini için henüz bir ocak yeri belirlenmemiştir. Fakat Proje kapsamında yapılması planlanan dolgu işlemleri için gerekli malzeme, bölgedeki ruhsatlı ve gerekli izinleri almış olan malzeme ocaklarından karşılanması planlanmaktadır. Ayrıca proje kapsamında toplam 20.000 m 3 dip taramasının yapılması planlanmaktadır. Dip taraması için Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği EK 11-A ya göre analizleri yapılacaktır. Analiz sonuçlarına göre dip taramasından elde edilecek malzemeler dolguda kullanılıp kullanılmayacağı belli olacaktır. Dip taramasından elde edilecek malzemeler dolguda kullanılamaması durumunda ilgili mevzuat ve yönetmelikler çerçevesinde bertarafı sağlanacaktır. Dolgu Yapım Tekniği: Dolgu işlemi yapılırken ilk işlem olarak anroşman malzemesi dolgu alanının etrafına dökülecektir. Dolgu inşaatı kara kesiminden denize doğru yapılacaktır. Dolgu alanının etrafına anroşmanlı tahkimat malzemesi vinç ve ekskavatör yardımı dökülerek dolgu alanı ile denizin ilişkisi, yapım süresince kesilmiş olacaktır. Dolgu malzemesi, kıyıdan itibaren dolgu alanına boşaltılacak, bir dozer veya eşdeğeri bir iş makinesi ile birbirine dik istikamette 30 ar cm kalınlıkta tabakalar halinde serilecek, uygun ekipmanla (düz/titreşimli veya keçiayağı silindirle) sıkıştırılacaktır. Dolgu malzemesi kaliteli seçilecek, kontrollü bir şekilde yürütülecek, inşaat süresince deniz suyunda bulanıklık yaratacak asıntı/yüzer maddelerin karışması engellenecektir. Dolgu işlemi tamamlandıktan sonra üst beton dökülecek ve üst yapılar inşa edilecektir. Dolgu esnasında dolgu malzemelerinin deniz ortamına yayılmasını yayılmaması ve dolgu sahası dışında kirlilik yaratmaması için gerekli yapısal önlemler alınacaktır. Dolgu işlerinde, ayrıca Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Liman ve Deniz İnşaatı İşlerine Ait Genel Teknik Şartname sinde belirtilen standartlara uyulacaktır. 1.4.2. Kullanılacak Dolgu Malzemesinin Özellikleri (kayaç cinsleri, mineralojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri vb.), Analiz Sonuçları ve Miktarı Dolgu malzemesi olarak; T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Liman ve Deniz İnşaat İşleri Genel Teknik Şartnamesi ne ve T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nın ilgili mevzuatlarına uygun malzemeler seçilecektir. Kullanılacak dolgu malzemeleri deniz ortamında çözünmeyen malzemelerden oluşacaktır. Dolgu malzemesinin yapısında suda çözünebilen toksik madde bulunmayacaktır. Bu bağlamda dolgu malzemesi olarak kullanılacak taşlar; - Sert, - Sağlam, - Masif ve sık kristallerden teşekkül etmiş, - Aşınma, don, su ve hava etkilerine yeteri kadar dayanıklı, - Absorbsiyon özelliği olmayan çatlak ve kırıksız, - Deniz suyunun kirlenmesine neden olmayacak, dış etkilerden bozulmayan ve ayrışmayan özelikte, suda çözünülebilen toksik ağır metalleri ve diğer maddeleri ihtiva etmeyecek, 23

- Kullanılacak malzemenin mineralojik, kimyasal ve fizikokimyasal özellikleri denizin mevcut kalitesini bozmayacak nitelikte olacaktır. - 1.4.3. Dolgu Malzemesinin Deniz Ortamı ile Kısa-Orta-Uzun Vadede Etkileşimi, Korozyona Karşı Dayanıklılığı, Gerekli Çizimler (detay görünüşler, en/boy kesitler vb.) Korozyon bir yüzey olayıdır Yani metal ile ortamın temas yeri olan ara yüzeyde oluşur Korozyon metal ile ortam arasında ara yüzey de oluşan bir olay olduğuna göre korozyondan korunmak için ara yüzeye müdahale ederek metal -ortam ilişkisini kesmek gerekmektedir. Korozyonu önlemek için; su altında kalacak imalatlarda kullanılması planlanan çelik donatı malzemelerin epoksi boya ile boyanmaları veya katodik koruma planlanmaktadır. Ayrıca bağlantı zincirinin çapı; zincirin aşınma, korozyon ve deniz canlılarının etkisi gibi faktörler göz önüne alınarak belirlenmektedir. Zincir üzerinde periyodik kontroller yapılarak ve gerektiğinde yenileme çalışmaları yapılacaktır. 1.4.4. Dolgu Malzemesinin Nereden ve Nasıl Temin Edileceği, Dolgu Malzemesinin Temin Edileceği Ocakların Proje Alanına Uzaklığı, Dolgu Malzemesi Proje Alanına Taşınırken Kullanılacak Yollar (nakliye güzergâhında herhangi bir yerleşim alanı, konut vb. bulunup bulunmadığı, en yakın yerleşim alanı ve konuta olan uzaklığının belirtilmesi) Dolgu malzemesi olarak; T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yayımlanan Liman ve Deniz İnşaat İşleri Genel Teknik Şartnamesi ne ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgili mevzuatlarına uygun malzemeler kullanılacaktır. Dolgu malzemesi; bölgede yer alan ve proje alanına yakın olan, ÇED Yönetmeliği ve ilgili diğer Yönetmeliklere göre gerekli izinleri alınmış, Ruhsatlı Malzeme ocaklarından karşılanacaktır. Malzeme ocağı tespit edildikten sonra ulaşım güzergâhı belirlenecektir. Malzeme ocakları ve nakliye güzergâhları ile ilgili olarak, Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü ne başvurularak görüş alınacak ve Bölge Müdürlüğü tarafından belirtilen hususlar doğrultusunda hareket edilecektir. Proje kapsamında dolgu malzemesinin nakli sırasında Karayolları Trafik Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Malzeme ocaklarından malzemenin taşınması sırasında tozlanmanın önlenmesi için kamyonların üzerleri branda ile örtülecek, nakliye güzergahlarında stabilize yolların kullanılması durumunda spreyleme yapılacaktır. Ayrıca nakliye güzergâhları belirlenirken mümkün olduğunca yerleşim alanlarından geçirilmemesine dikkat edilecektir. 1.5. Proje Kapsamında Akaryakıt İkmali Hizmeti Verilip Verilemeyeceği, Bunun İçin Kurulacak Sistem, Tankların Özellikleri, Adedi, Boyutları, Depolanacak Yakıt Türleri ve Miktarı İnşaat işlemleri sırasında kullanılacak iş makineleri ve şantiye araçlarının yakıt ihtiyaçları dışarıda mevcut bir akaryakıt istasyonundan karşılanacaktır. Yat Limanının kullanıma açılmasından sonra ise yatların mazot ihtiyacı için sahada, her biri 10 ton kapasiteli 2 adet yeraltı tankı konumlandırılarak yatlara pompa aracılığı ile servis yapılacaktır. Yakıt depoları TS 12820 standartlarına uygun olacaktır. Proje kapsamında bulundurulacak yakıt tanklarının konumları ilgili mevzuatlara uygun olarak uygulama projeleri aşamasında konumlandırılacaktır. 24

Yatlardan sızması muhtemel yakıtlar ile ortaya çıkabilecek kirlilik için yağı suda ayırma için kimyasallar kullanılabilmektedir. Su yüzeyinde toplanacak bu tür yağlar ve yakıtlar uygun şekilde bertaraf edilecektir. Akaryakıt istasyonu, TSE normlarına uygun olan olarak yapılacaktır. Akaryakıt depolanması sırasında; 7/7551 sayılı Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli Ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkındaki Yönetmelik hükümleri gereğince her türlü alınacak ve emniyet mesafelerine uyulacaktır. Akaryakıt depo alanlarının çevresine tel örgü çekilecek olup, güvenlik ikaz işaretleri yerleştirilecektir. 1.6. Proje İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatiflerinin Değerlendirilmesi ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenleri İle Alternatif Alanların Eleme Kriterlerinin Belirtilmesi Yat limanlarında yatırım ihtiyaçlarının belirlenmesi sonrasında mekânsal olarak her tür deniz turizmi için liman yer seçimi yapılması söz konusudur. Liman yer seçimi için noktasal bazda seçim yapılması ilkesel olarak tercih edilmemektedir. Liman seçimi için bölge sınırlarının belirlenmesi her daim tercih edilmiştir. Önerilen bölge sınırları içinde bir sonraki aşamada noktasal liman seçimi için aşağıda belirtilen çalışmaların yapılması gereklidir. Bu çalışmaların yapılmasından sonra noktasal olarak liman yeri seçimi oldukça uygun olacaktır. Liman yeri seçimi için yapılan çalışmalar; Hidrografik ve Hidrolojik Özellikler - Rüzgar Özellikleri - Yağış - Sis Dalga İklimi - Akıntılar Gel-git - Su seviyesi Değişimleri - Tsunami Kum Taşınımı - Akıntılar - Dere ve Nehirler - Malzeme Taşınımı - Erozyon - Birikim Jeomorfolojik ve Fiziksel Özellikler - Kıyının jeolojik özellikleri Kum Kayalık Koy - Burun - Deniz Tabanı Topografyası - Depremsellik 25

- Zemin Koşulları - Arazi Koşulları Çevre Koşulları - Biyolojik Koşullar - Su Kalitesi - Ekoloji Arazi Sahipliliği - Sit Alanı - Arkeolojik Alan - Özel Çevre Koruma Bölgesi Kirlenme Koşulları, Çevresel Koşullar, Taşıma Kapasitesi Sosyo-ekonomik Faktörler Art Alan Bağlantıları Mevcut Kıyı ve Deniz Yapıları Enerji tedarik Şartları Proje alanı, Çeşme Belediye sınırları ve yerleşim alanı içerisinde, Şifne koyunda yer almaktadır. Ege Bölgesinde yer alan koyların oluşturduğu doğal peyzaj, bitki dokusu, iklim özellikleri, kıyı boyunca yer alan arkeolojik alan ve antik kentler gibi kültürel değerler yat turizmi için önemli bir potansiyel oluşturmaktadır. Ege Bölgesi, Ege Denizinde oluşturduğu 2.564 km lik kıyı şeridi ile Akdeniz in birçok ülkesinden daha uzun bir kıyı şeridine sahiptir. Bunun yanı sıra meteorolojik ve oşinografik koşullar ile yaklaşık on iki ay deniz turizmine hizmet verebilecek coğrafyaya sahiptir. Çeşme ilçesi bu coğrafyanın özelliklerini bünyesinde barındırmakta olup, Türkiye için önemli bir turistik istasyondur. Çeşme-Şifne yat limanı, Ege Bölgesinde mevcut yat bağlama kapasitesinde 700 Yat kapasitesi ile önemli bir açığı kapatacaktır. Proje alanı yer seçiminde; Çeşme yarımadasındaki yat turizm potansiyeli dikkate alınarak, dalga ve rüzgar etkilerinden korunaklı bir koy olma özelliği, su, elektrik, kanalizasyon sistemi gibi altyapı imkanlarına yakınlığı, ulaşım bakımından Çeşme-İzmir otobanına yakınlığı kriterleri etkili olmuştur. Yukarıda belirtilen çalışmalar, bölgenin turistik yapısı ve bölgenin diğer olanaklarından dolayı Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi nin şu anki konumuna karar verilmiştir. Proje alanının tamamı denizden dolgu ile kazanılacaktır. Geri saha içerisinde Deniz Turizmi Yönetmeliğine göre gerekli üst yapılar, tekne park sahası ve atölyeler, idari, sosyal ve teknik birimler ile rekreasyon birimleri vb. yapılacaktır. 26

1.7. Projeye İlişkin Fayda-Maliyet Analizi Yatçılık turistlere doğal, tarihi, kültürel güzelliklerin pazarlamasına dayalı bir ticari faaliyettir. Bu bakımdan sözü edilen değerlerin korunması, zenginleştirilmesi ve iyi tanıtılması da sektörün önemli ilgi alanlarından biridir. Yatçılığın önemli bir boyutu da iyi bir tanıtım aracı olmasıdır. Çeşme ilçesi ve koyları Türkiye için önemli bir turistik istasyondur. İzmir ilinde özellikle Çeşme Yarımadası'nın özellikle güneyi Çeşme-Kuşadası güzergahı ülkemizin belli baslı yat güzergahlarından birini oluşturmaktadır. Ege bölgesinde 25 yat limanı ve tali yat limanındaki toplam bağlama kapasitesi 7447dir. Bu kapasitenin, yapılması planlanan yat limanları ile birlikte 14.000 e ulaşması beklenmektedir. Çeşme-Şifne yat limanı bu kapsamda değerlendirildiğinde 700 Yat kapasitesi ile önemli bir açığı kapatacaktır. Yat limanında yerli ve yabancı yat sahiplerine barınma, kışlama, alışveriş, tamir vb. hizmetler ile hizmetler verilmesi amaçlandığından proje kapsamındaki çeşitli ünitelerde yöreden birçok kişiye istihdam olanağı sağlayacaktır. Tüm bu hareketler yörede gelir artısına da neden olacaktır. Projenin gerçekleşmesi ile birlikte özellikle yaz turizmine yönelik olarak beldede pek çok restoran, bar, kafe, alışveriş merkezi, teknik servis gibi işletmeler de artarak yöreye hem istihdam hem de katma değer yaratılacaktır. Sonuçta yat limanı projesi; inşaat ve işletme sürecinde yöre halkına sosyoekonomik açıdan büyük katkılar sağlayacaktır. 1.8. Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve 1.8.1. Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler) Faaliyet ile ilgili olarak ÇED süreci tamamlandıktan sonra 10 Ağustos 2008 tarih ve 26963 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Tersane, Tekne İmal Ve Çekek Yerlerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (13 Şubat 2009 tarih ve 27140 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Tersane, Tekne İmal Ve Çekek Yerlerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik) hükümlerine uygun olarak aşağıda belirtilen tüm izinler alınacaktır. - Kullanılacak binalar için Yapı Kullanma İzin Belgesinin alınması, - İmar Planlarının onaylatılması, - Proje alanı için Milli Emlak Genel Müdürlüğü ne başvurulması, - İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatına İlişkin Yönetmelik Gereği İşyeri Açma Ruhsatı alınacaktır. - Dolgu işlemi için gerekli malzemenin temin edileceği ocaklar belirlendikten sonra güzergâhlar için Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü nden gerekli iznin alınması, - 5312 Sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun un Uygulama Yönetmeliği ve bu yönetmelik kapsamında çıkarılan Risk Değerlendirmesi ve Acil Müdahale Planlarını Hazırlayacak Kurum/Kuruluşların Asgari Özelliklerine Dair Tebliğ gereğince Risk Değerlendirmesi ve Acil Durumlarda Müdahale Planı hazırlanılacaktır. - T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü işletme izni alınacaktır. 27

- Çeşme Belediyesi nden atıksu ve katı atıkların belediye tarafından alınması için gerekli izinler alınacaktır. - Proje kapsamında yer alan atık kabul tesisin onayı için T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan gerekli izinler alınacaktır. 1.8.2. Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması, Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi ile ilgili bu aşamaya kadar; 21/04/2005 tarihinde ÇED OLUMLU Belgesi alınmıştır. Projeye 7 yıl içerisinde başlanmadığı için ÇED OLUMLU kararı iptal olmuştur. Teklif İmar Planları T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na sunulmuştur. İmar Planları Onay aşamasındadır. Söz konusu proje ile ilgili olarak 13/06/2013 tarihinde Halkın Katılımı Toplantısı yapılmıştır. Proje alanında flora ve fauna çalışmaları yapılmıştır. Proje alanına ait mevcut su durumunun Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4 ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği kapsamında analizleri yapılacaktır. 1.8.3. Projenin Gerçekleştirilmesi İle İlgili Zamanlama Tablosu Proje kapsamında iş termin planı hazırlanırken ÇED Sürecinin 2013 yılı Eylül ayında sonlanması ve inşaat faaliyetlerinin 2,5 yılda tamamlanması öngörülmüştür. Faaliyetin iş termin planı aşağıda verilmektedir. 28

Tablo 3. İş Termin Planı 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 İMAR PLANI TASDİKİ İHALENİN YAPILMASI PROJE ÇALIŞMALARI VE ONAYI İNŞAAT RUHSATI ALINMASI DOLGU İŞLEMLERİ SİRKÜLASYON KANALI İNŞAATI RIHTIM İNŞAATI VİNÇ RIHTIMI İNŞAATI TEKNİK ATÖLYE İNŞAATI İDARİ VE SOSYAL TESİS İNŞAATI PARK SAHALARI VE YOL İMALATLARI PEYZAJ DÜZENLEMELERİ TESİSİN İŞLETMEYE ALINMASI Not: Süre olarak Ay Belirtilmektedir. 29

1.8.4. Projeye İlişkin Finans Kaynakları Yat limanı; Yap-İşlet-Devret Modeli gerçekleştirilecektir. Projenin ihalesini alacak olan firma, bu model çerçevesinde, tüm finansmanı karşılayacak ve T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı nca belirlenecek sürede işleterek daha sonra T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı na devredecektir. 30

BÖLÜM 2: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU 2.1. Planlama Bilgileri 2.1.1. Çevre Düzeni Planı (1/100.000, 1/25.000 Ölçekli) Proje alanı İzmir İli, Çeşme İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. İzmir İli, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanan Manisa-Kütahya-İzmir Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı kapsamında yer almaktadır. Fakat Manisa- Kütahya-İzmir Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı yürütmeyi durdurma kararı aldığı için bu çevre düzeni planları hükümsüz durumdadır. Fakat proje alanına ait daha detay bilgi vermek amacıyla proje alanı yürütmeyi durdurma kararı alan çevre düzeni planı üzerinde gösterilmiştir. Proje alanının gösterildiği 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı EK-6 da verilmiştir. Proje alanı yürütmeyi durdurma kararı alan çevre düzeni planında kıyı alanı, geri sahası ise doğal sit alanı olarak gösterilmiştir. Ayrıca İzmir İli nde İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından onaylı 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı bulunmaktadır. Fakat Çeşme ilçesi İzmir Büyükşehir Belediyesi sorumluluk sınırları içerisinde yer almadığından dolayı proje alanı bu çevre düzeni planında gösterilememiştir. 2.1.2. 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı Söz konusu proje için hazırlanan öneri imar planı EK-9 da verilmiştir. 2.1.3. 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı (planların lejandı ve plan notları ile birlikte sunulması, söz konusu planlarda ilgili kurumun mühürü ve. tarih ve. sayılı karar ile.. tarafından onaylanmıştır ve aslının aynıdır orijinal damgalarının bulunması, proje alanının planlar üzerinde gösterimi, imar planı onay süreci ve mevzuatı ile ilgili bilgi verilmesi) Söz konusu proje için öneri imar planları hazırlanmış olup 3621 sayılı Kıyı Kanunu kapsamında Öneri İmar Planı onay için T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü ne sunulmuştur. Proje konusu faaliyet için hazırlanan imar planları onay aşamasındadır. Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi için hazırlanan öneri imar planı EK-9 da verilmiştir. 31

2.2. Proje Alanının, Mevcut Kıyı Kullanımlarının, Proje Alanı Etrafında Bulunan Yerleşim Yerlerinin, Faaliyet Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların, Ulaşım Ağının vb. 1/25 000 Ölçekli Topografik Harita Üzerinde İşaretlenmesi, Mesafelerin Verilmesi, Alanın/Yakın Çevresinin Fotoğraflandırılması. (Mevcut ve planlanan yat limanlarının harita üzerinde gösterilmesi ve rapor içinde bilgi verilmesi, Planlanan Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetim Projesi ile ilişkilendirilmesi) Proje alanı İzmir İli, Çeşme İlçesi, Şifne Koyunda yer almaktadır. Proje alanı 1/25.000 ölçekli topoğrafik haritada L16-b3 paftasında yer almaktadır. Yat Limanı Projesi: Şifne Koyunda dolgu ile kazanılan 53.000 m 2 lik alanda planlanmaktadır. Proje alanı ise; Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Arazi ler olarak değerlendirilen deniz alanlarıdır. Yat liman projesi Şifne koyu içerisinde tamamen deniz alanında planlanmaktadır. Proje alanı çevresinde; yazlık konut, restorant, pansiyon ve Şifne Termal Otel yer almaktadır. Proje alanı Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetim Projesi kapsamında değerlendirilmiş olup yapılan değerlendirmeler Bölüm 1.1. başlığı altında verilmiştir. Söz konusu proje içerisinde proje alanı yat limanı olarak gösterilmektedir. Proje alanının hemen arka kısmında ise bozuk makilik-fundalık alan yer almaktadır. Proje alanı koordinatları aşağıda verilmektedir. Tablo 4. Proje Alanı Koordinatları NO Y X 1 447109,27 4242467,31 2 447123,58 4242475,21 3 447128,87 4242507,31 4 447146,84 4242534,58 5 447164,16 4242576,57 6 447210,26 4242624,52 7 447243,98 4242691,48 8 447262,93 4242716,41 9 447267,32 4242733,51 10 447281,73 4242752,08 11 447295,61 4242759,02 12 447317,14 4242778,11 13 447388,77 4242806,77 14 447404,20 4242808,94 15 447415,53 4242810,15 16 447420,35 4242813,04 17 447428,71 4242824,95 18 447442,76 4242842,48 19 447453,70 4242847,69 20 447531,34 4242854,30 21 447547,23 4242859,54 22 447558,04 4242859,63 23 447617,76 4242651,61 24 447617,86 4242642,78 32

NO Y X 25 447616,45 4242635,63 26 447612,81 4242628,19 27 447606,69 4242620,40 28 447502,85 4242540,15 29 447445,22 4242495,62 30 447281,02 4242316,03 31 447279,65 4242314,91 32 447278,20 4242313,90 33 447276,72 4242313,26 34 447274,81 4242312,91 35 447273,04 4242312,98 36 447271,29 4242313,41 37 447269,73 4242314,20 38 447268,38 4242315,30 39 447267,31 4242316,63 40 447266,43 4242318,27 41 447266,04 4242320,02 42 447266,00 4242321,80 43 447266,33 4242323,51 44 447266,97 4242325,21 45 447267,98 4242326,66 46 447269,26 4242327,87 47 447270,79 4242328,74 48 447272,44 4242329,32 49 447274,22 4242329,52 50 447276,05 4242329,38 51 447277,79 4242328,86 52 447321,26 4242376,58 53 447317,77 4242379,92 54 447434,35 4242507,43 55 447477,03 4242540,33 56 447597,60 4242633,59 57 447552,61 4242788,60 58 447485,82 4242767,74 59 447525,16 4242641,79 60 447522,29 4242640,89 61 447486,53 4242755,40 62 447429,28 4242737,52 63 447472,49 4242599,16 64 447469,63 4242598,26 65 447430,89 4242722,31 66 447373,63 4242704,43 67 447418,34 4242561,30 68 447415,47 4242560,40 69 447380,00 4242675,00 70 447322,46 4242657,03 71 447331,40 4242628,40 72 447358,64 4242541,16 73 447364,18 4242523,44 74 447361,32 4242522,54 75 447355,50 4242541,18 76 447328,54 4242627,51 77 447271,28 4242609,63 78 447280,22 4242581,00 79 447292,52 4242541,62 80 447311,51 4242480,81 81 447308,65 4242479,91 82 447289,37 4242541,64 83 447277,36 4242580,10 84 447248,73 4242571,16 85 447226,07 4242543,14 86 447251,40 4242462,03 33

NO Y X 87 447246,76 4242453,18 88 447218,13 4242444,24 89 447212,17 4242463,32 90 447204,54 4242460,94 91 447210,50 4242441,85 92 447196,19 4242437,38 93 447180,97 4242417,56 94 447187,14 4242412,51 95 447188,27 4242412,82 96 447189,42 4242412,87 97 447190,61 4242412,64 98 447191,66 4242412,17 99 447192,57 4242411,39 100 447193,17 4242410,40 101 447193,54 4242409,33 102 447193,70 4242408,22 103 447193,54 4242407,12 104 447193,19 4242406,06 105 447192,52 4242405,19 106 447191,53 4242404,41 107 447190,59 4242404,04 108 447189,46 4242403,80 109 447188,25 4242403,84 110 447187,21 4242404,23 111 447186,25 4242404,87 Çeşme Şifne Yat Limanı proje alanının gösterildiği; Yer Bulduru Haritası Şekil 22 de, Uydu Görüntüsü Şekil 23-24 te, Fotoğraflar Şekil 25-28 te, 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita EK-4 Vaziyet Planı EK-3, Jeoloji Haritası EK-8 de verilmiştir. 34

Proje Alanı Şekil 22. Faaliyet Alanı Yer Bulduru Haritası 35

Şekil 23. Faaliyet Alanı Uydu Haritası 36

Şekil 24. Proje Alanı Uydu Görüntüsü 37

Şekil 25. Faaliyet Alanı Karşıdan Görünümü Şekil 26. Faaliyet Alanı Görünümü 38

Şekil 27. Faaliyet Alanı Ulaşım Yolu Şekil 28. Faaliyet Alanı Kara Alanında Yer Alan Evleri 39

Proje alanına ulaşım Şekil 29 da gösterildiği gibi stabilize yol ile sağlanmaktadır. Proje alanının bulunduğu alanda ulaşım yollarını gösteren proje alanı ulaşım haritası Şekil 30 da verilmiştir. PROJE ALANI Şekil 29. Proje Alanı Ulaşım Haritası 2.3. Proje Alanı ve Etki Alanında İlan Edilmiş Özel Statülü/Koruma Alanların Bulunup Bulunmadığı (Birinci, İkinci ve Üçüncü Derece Doğal ve Arkeolojik Sit Alanı, Turizm Merkezi/Alanı, Ramsar Alanı, Sulak Alan, Özel Çevre Koruma Alanı, vb.), Var İse Bu Alanların Proje Alanı ve Etki Alanına Olan Uzaklıklarının Belirtilmesi, Koruma Alanlarının Sınırları İle Proje Alanı ve Etki Alanı Sınırlarının Üst Ölçekli Haritalar İle Gösterimi. Proje alanı İzmir ili, Çeşmeı İlçesi Şifne Koyu nda deniz kesiminde yer almakta olup, faaliyet alanı ÇED Yönetmeliği EK-5 de verilen; Duyarlı Yöreler listesi kapsamında aşağıda değerlendirilmiştir. 1. Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlardan, a) Proje alanı ve yakın çevresinde; 09.08.1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2 nci maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları" bulunmamaktadır. b) Proje alanı ve yakın çevresinde; 01.07.2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları" bulunmamaktadır. 40

c) Proje alanı içerisinde; 21.07.1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak tanımlanan ve aynı kanun ile 17.06.1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar bulunmaktadır Proje alanının geri sahası 2. Derece doğal sit alanıdır. Söz konusu proje için İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Tabiat Varlıklarını Koruma Şube Müdürlüğü nden 28/06/2013 tarih ve 18820 sayılı yazı ile kurum görüşü alınmıştır. Alınan kurum görüşü EK- 2 de verilmiştir. Alınan kurum görüşünde; proje alanı kısmen II. Doğal Sit Alanında kalmakta olup her türlü uygulama öncesi 18/10/2011 tarih ve 28088 sayılı R.G. yayımlanarak yürürlüğe giren Tabiat Varlıklarını Koruma Komisyonları Kuruluş ve Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik in 21. Maddesinin (a) bendi hükmü doğrultusunda doğal sit alanlarına dair yapılacak tüm başvuruların söz konusu genelgede yer alan gerekli evraklarla İl Müdürlüğümüze iletilmesine mütakip gerekli incelemelerin yapılarak, TVK komisyonunca değerlendirme yapılacaktır. belirtmiştir. Alınan görüşte belirtilen tüm hususlara uyulacaktır. ç) Proje alanı ve etki alanı içerisinde Ramsar Sözleşmesi kapsamına giren Sulak Alanlar, bilimsel araştırmalar için önem arz eden, ülkemiz için endemik türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer rezevleri, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları bulunmamaktadır. d) Proje alanı ve yakın çevresinde; 31.12.2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği nin 17, 18, 19, 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar bulunmamaktadır. e) Proje alanı ve yakın çevresinde; 02.11.1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri" bulunmamaktadır. f) Proje alanı ve yakın çevresinde; 09.08.1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen Özel Çevre Koruma Bölgeleri bulunmamaktadır. g) Proje alanı ve yakın çevresinde; 18.11.1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu na göre koruma altına alınan alanlar bulunmamaktadır. ğ) Proje alanı orman alanı değildir. h) Proje alanı ve yakın çevresinde; 04.04.1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar bulunmamaktadır. ı) Proje alanı ve yakın çevresinde; 26.01.1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda belirtilen alanlar bulunmamaktadır. i) Proje alanı ve yakın çevresinde mera arazisi bulunmamaktadır. j) Proje alanı; 17.05.2005 tarih ve 25818 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren (26.08.2010 tarih ve 27684 sayılı değişiklik) Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği kapsamında yer almamaktadır. 41

2. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar Proje alanı ve yakın çevresinde Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar bulunmamaktadır. 3. Korunması gereken alanlar a) Proje alanı ve yakın çevresinde, Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv alanları, jeotermal alanlar ve benzeri) bulunmamaktadır. b) Tarım Alanları: Proje alanı tarım alanı değildir. 2.4. Proje Alanına En Yakın Karayolu ve Mesafesi, Yat Limanına Ulaşım İçin Kullanılacak Yol Güzergahı ve Alternatifleri, Bağlantı Yolu İhtiyacı Olup Olmadığı ya da Yolun Mevcut Durumunda İyileştirme, Genişletme vb. Çalışmalar Yapılıp Yapılmayacağı. Proje alanına ulaşım ağını gösteren harita Şekil 29 da verilmiştir. Haritada görüldüğü gibi proje alanının yakın çevresinde ulaşım yolları mevcuttur. Proje alanına ulaşımın sağlandığı stabilize yol Şekil 27 de verilmiştir. Ayrıca projeye esas imar planları onay aşamasındadır. Projenin inşaat aşamasında imar planında belirlenen geri saha bağlantı yolları ilgili mevzuatlara çerçevesinde inşa edilecektir. 2.5. Vaziyet Planı Üzerinde Projenin Koordinat Bilgilerinin Gösterimi Çeşme Şifne Yat Limanı Projesine ait vaziyet planı EK-3 te verilmiştir. Proje alanı koordinatları vaziyet planında belirtilmiştir. Proje kapsamında yapılması planlanan üst yapılar tekne park sahası ve yat limanı geri sahası olarak genel anlamda belirlenmiştir. Üst yapıların detaylandırılması Yap-İşlet- Devret Modeli çerçevesinde ihaleyi alan kurum/kuruluş tarafından belirlenecektir. Bu aşamada üst yapıların konumları belli olmadığından vaziyet planında gösterilememiştir. Uygulama projesi aşamasında üst yapılar belli olacak olup ilgili mevzuatlar çerçevesinde ilgili kurumlara onaylatılacaktır. Üst yapıların projelendirilmesinin ardından, üst yapıların nihai hali İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne bildirilecektir. 2.6. Proje Alanı ve Etki Alanında, Devlet Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.) Olup Olmadığı ve Projenin Bu Alanlara Olabilecek Etkilerinin İrdelenmesi. Proje alanı Devlet Yetkili Organların Hüküm Ve Tasarrufu Altında Bulunan Arazilerden oluşmaktadır. Proje alanının etki alanında devlet yetkili organların hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler (askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.) bulunmamaktadır. 42

2.7. Proje Alanının Mülkiyetine İlişkin Bilgi ve Belgeler. Proje alanı deniz kesiminde dolgu yapılarak elde edilmesi planlanmaktadır. Deniz kesimi, ülkemiz mevzuatlarına göre, Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Arazi ler olarak değerlendirilmektedir. Faaliyet alanı Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Arazi olması nedeniyle Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden tahsis işlemleri için başvuru yapılacaktır. Türkiye de Kıyı ve Denizler İle İlgili Mevzuat; 1 T.C. Anayasası nın; - 43. maddesinde kıyıların, devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu, - Deniz, göl ve akarsu kıyılarını çevreleyen sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilmesi gerektiği, Kadastro Kanunu nun; - 16/c maddesine göre, kayalar, tepeler, dağlar, tarıma elverişli olmayan sahipsiz yerler ile deniz, göl ve nehir kıyıları devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu, - Bu yerlerin tescil ve sınırlandırmaya konu olmadığı, - 3621 ve bu kanunun bazı maddelerinde değişiklik yapılmasına dair 3830 sayılı Kıyı Kanununun 5. maddesinde de Kıyıların devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu ve bu yerlerin kullanımında kamu yararı gözetilmesi gerektiği belirtilmektedir. 1 TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 11. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 2 6 Nisan 2007, Ankara 43

BÖLÜM 3: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL VE SOSYO- EKONOMİK ÖZELLİKLERİ 3.1. Projeden Etkilenecek Alan/Alanların Belirlenmesi (etki alanının nasıl ve neye göre belirlendiğinin açıklanması, etki alanının harita üzerinde işaretlenmesi) Proje konusu faaliyet; T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımlar Genel Müdürlüğü tarafından İzmir İline bağlı Çeşme İlçenin 19 km doğusunda yer alan Şifne koyunda yapılması ve işletilmesi planlanan Çeşme-Şifne Yat Limanı Projesi dir. Projeden kaynaklanabilecek çevresel etkiler hususunda; fiziksel-biyolojik çevreye olası etkiler, doğal coğrafya ve jeolojik yapı üzerine etkiler, meteorolojik su ekosistemine etkiler, kara ekosistemine etkiler, arazi kullanımına etkiler, hava kalitesine etkiler, gürültü etkileri ve altyapı hizmetlerine etkiler olarak incelenebilirken bunların yanı sıra sosyoekonomik çevreye olası etkiler kamulaştırma etkileri, sosyal yapıya etkiler ve ekonomik yapıya etkilerden söz edilebilir. Söz konusu proje, tamamen deniz ortamında dolgu ile inşa edilecek olup kara kısmında herhangi bir yapı inşa edilmeyecektir. Deniz ortamında meydana gelecek etkiler (bulanıklık, fauna türlerinin sahadan uzaklaşması vb.) inşaat faaliyetleri tamamlandıktan sonra sona erecektir. İşletme aşamasında ise deniz ortamında herhangi bir nedenle kirlilik yaratılmaması için gerekli tüm önlemler alınacaktır. Alınacak önlemler ÇED Raporunun ilgili kısımlarında açıklanmıştır. Faaliyetin inşaat ve işletme aşamalarında yapılacak işlemlerde meydana gelecek etki mesafesinin belirlenmesi amacıyla gürültü baz alınmıştır. Gürültü seviyesi 100 m de standartları sağlamaktadır. Proje alanının çevresinde yapılması planlanan yat limanı projeleri bulunmaktadır. Projelerden biri 10 km batısında Çeşme ilçesinde diğeri ise 30 km doğusunda Urla İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Bölgede yapılması planlanan yat limanlarının çevresel etkileri kümülatif olarak değerlendirilmek istenmiş fakat gerek aralarındaki mesafe gerekse değişik kıyı özelliklerine (akıntı, batimetrik yapı, ekolojik vb.) sahip olduklarından kümülatif bir değerlendirme yapılamamıştır. Etki alanının gösterildiği etki alanı haritası EK-5 te verilmiştir. 3.2. Proje Alanı ve Etki Alanının Mevcut Kirlilik Yükü,(hava, su, toprak), Deniz Suyunun Fiziksel, Kimyasal ve Biyolojik Analiz Sonuçları, Su Kirliliği: Faaliyet alanı için 2005 senesinde yapılan deniz suyu analiz sonuçları EK-10 da verilmiştir. Proje konusu faaliyet alanında inşaat alanında mevcut su kalitesindeki değişimlerin izlenebilmesi amacıyla deniz kesiminde mevcut su kalitesinin belirlenmesi amacıyla Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği ne ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği ne uygun olarak analizler yapılacaktır. Planlanan proje ile; bölgede yüzeysel sularda kirlilik oluşmasını önlemek amacıyla, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili mevzuat kapsamında gerekli tedbirler alınacaktır. 44

Hava Kirliliği: Faaliyet alanının çevresinde sanayi tesisi bulunmamaktadır. Bölgede yerleşim alanı olarak küçük çaplı bir otel, lokantalar ve az miktarda meskenler bulunmakta olup, hava kirliliği problemi bulunmamaktadır. Proje konusu tesisin inşaat ve işletme aşamalarında meydana gelecek çevresel etkilerine karşı tüm önlemler alınacak olup, hava kalitesine olumsuz etkisinin olması beklenmemektedir. 3.3. Proje Alanı ve Etki Alanının Deprem Durumu 3.3.1 Projenin İmar Durumuna İlişkin Bilgiler ve Alanın Tanımı Proje alanının hali hazır durumda herhangi bir kullanımı bulunmamaktadır. Proje alanının geri sahası 2. Derece doğal sit alanı olduğundan herhangi bir yapılaşma söz konusu olmamıştır. Proje alanının başlangıç noktasına yakın bir yerde Çeşme Belediyesi ne ait Şifne Termal Otel yer almaktadır. Proje alanının geri sahasında ise imarsız az sayıda yerleşim bulunmaktadır. Söz konusu proje için öneri imar planları hazırlanmış olup 3621 sayılı Kıyı Kanunu kapsamında Öneri İmar Planı onay için T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Mekânsal Planlama Genel Müdürlüğü ne sunulmuştur. Proje konusu faaliyet için hazırlanan imar planları onay aşamasındadır. 3.3.2 İmar Planına Esas Jeolojik ve Jeoteknik Etüd Raporları, (kapak, amaç, imar planı, onay sayfası, yerleşime uygunluk durumu, yerleşime uygunluk paftaları, sonuç bölümü rapora eklenmelidir.) Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi ne ait imar planına esas jeolojik ve jeoteknik etüd raporları hazırlatılacaktır. Hazırlanan raporlar ilgili kurum ve kuruluşlara onaylatılacaktır. 3.3.3 Alanın Depremselliği, Proje Alanına Yakın Faylar ve Proje Alanına Uzaklıkları, Bu Faylarda Meydana Gelen Depremler, Proje Alanının İşaretlendiği 1/5000 ve 1/1000 Ölçekli Jeoloji Haritası ve Diri Fay Haritası Proje konusu faaliyet alanı İzmir İli, Çeşme İlçesi, Şifne Koyunda yer almakta olup, Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasında 1. Derece Deprem Bölgesi içinde yer almaktadır. Faaliyet alanının işaretlendiği Deprem Haritası Şekil 30 da verilmiştir. 45

Proje Alanı Şekil 30. İzmir İli Deprem Haritası Proje alanı 1. Deprem bölgesi içerisinde yer almakta olup proje alanıda diri fay bulunmamaktadır. Proje alanını gösterir diri fay haritası Şekil 31 de verilmiştir. 46

PROJE ALANI Şekil 31. Proje Alanını Gösterir Diri Fay haritası Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi kapsamında; 14/07/2007 tarih ve 26582 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik esaslarına ve 06/03/2007 tarih ve 26464 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik hükümlerine titizlikle uyulacaktır. 3.3.4 Bölgenin Stratigrafik Kesiti ve İrdelenmesi Ege bölgesi jeolojik yapısı, tektonik ve iklime bağlı olarak gelişen topografyası ile farklı topografik şekilleri meydana getirmiş, doğal güzelliklerinin oluşturduğu bir fiziki çevre yaratmıştır. Orojenik ve tektonik hatların Ege Denizi ne dik olarak uzanması, iklim bakımından olumlu etkiler yaratırken, aynı zamanda da girintili-çıkıntılı bir kıyı çizgisi ortaya çıkmıştır. Çeşme Yarımadası da bu özelliklere sahiptir. İzmir ilinin en yaşlı kayaç birimleri, Menderes Masifini oluşturan Paleozoik yaşlı temel kayaçlardır. Özellikle ilin güneyinde geniş yüzlekler veren Menderes Masifinin çekirdeği mikaşist ve paragnyslardan oluşmakta olup bunlar aşamalı olarak metablastik gözlü gnays ve sonunda anatektik granitik gnaysa geçiş yaparlar. Mikaşist ve gnayslardaki mineral topluluğu ditsen-stavrolit-almandin-biotit-muskovit-plagioklaz-kuvarstır. Ana kayaçların genellikle prekambriyen ve/veya en alt paleozoik yaşlı olduğuna bilinmektedir. 47

Mesozoik-Karareis formasyonu; Bu birim boz renkli kum taşlan, çamur taşları, ince tabakah siyah gortler ve pelajik kireg taşlan merceklerinden yapılıdır. Birimin üst bölümlerinde mafik denizaltı volkanitleri ve tüfleri bulunur. Karareis formasyonu fosilce fakirdir; merceksel kireç taşlan yer yer dolomitleşmiştir ve yer yer ise sünger spikülleri ve radyolaryalar içerir. Karareis formasyonu kırıntılı tortul girdisi bol deniz ortamı ürünüdür. Bu ortamda pelajik kireç taşları ve tabakalı çört mercekleri tortullaşmıştır. Yer yer olistostromal arakatkılar ve 500 m boya erişen blokların varlığı tektonikçe aktif bir tortullaşma alanına işaret etmektedir. Derinleşen ve açılan bu erken triyas havzası içinde zaman zaman mafik volkanizma oluşmuştur ve daha sonra Ladiniyen sırasından açılması durmuş olan havzada platform koşulları hakim olarak Cami Boğazı formasyonu üstte tortullaşmıştır. Cami boğazı formasyonu; Cami boğazı formasyonu beyaz ve açık gri renklerde masif kireç taşlarından oluşmuştur. Formasyonu morfolojisi; komşu birimlere oranla belirgin sarptır. Birimin alt kesimleri pembe damarlı olmasıyla tipiktir ve bu özelliği nedeniyle antik çağlarda mermer olarak işletilmiştir. Çoğu kez çıplak gözle fosilsiz izlenimi vermesine rağmen, ince kesitlerde bol oranla alg yığışımı içerdiği ve foraminfer ostrakod, krinoid, sünger ve gastropoda kavkı parçalarından oluşan biyolastik özellikte olduğu görülür. Mağmatizma; Menderes masifi içindeki mikalar üzerinde Kr-A ve Rb-Sr metotlarıyla yapılan jeokronolojik yaş ölçümleri 25±3 milyon yıl yaş vermiştir. Bu devirden hemen sonra geniş bir volkanizma başlamıştır. Bu veriye göre ve de bir çok araştırmacının da belirttiği gibi Menderes masifinde Oligosen den sonra bir sıcaklık cephesi yükselimi oluşmuştur. Sıcaklığa bağlı metamorfizma bölgedeki granodiyoritleri az da olsa etkilemiştir. Bu zaman aralığında (Eosen-Oligosen) granit intrüzyonlar oluşmuştur. Kozak Plütonu da bunlardan biridir. Alt Miyosen in Üst-Orta Miyosen in altı (Burdigaliyen-Vindoboniyen) yaş aralığında yer yer fışkıran ve tortullaşmaya çok az katkı veren volkanizma, Alt Pliyosen yaş aralığında daha kuvvetli fışkırarak, tortullaşmaya daha çok katkı yapmıştır. Neojen volkanitleri (Yuntdağ volkanitleri) geniş bir alanda yayılım gösterirler. Riyolitlerden bazaltlara kadar bir dizilim gösterirler. Saptanan en büyük yüzlekler andezitlerdir. Yapılan etütler volkanitlerin, hem asidik hem de bazik bir kimyasal bileşime sahip olduğunu göstermiştir. Karaburun-Çeşme Volkanitleri; Karaburun çevresi ve Çeşme nin doğusunda Alt-Orta Miyosen yaslı kalkalkalin volkanizma yüzlekler verir, Latit-andezit, dasit ve riyodasit türde lavlar izlenir. Yapılan radyometrik yaş belirlemeleri 21.3, 19.3, 18.2,17.3 ve 17 milyon yıl gibi değerler vermiştir. Bu da; Orta-Üst Miyosen zaman aralığında karşılık gelir. Araştırmalara alınan 19 örneğin ana element kimyasal analizleri sonucuna göre; Karaburun-Çeşme Volkanitleri alkali-silis içeriklerine göre sınıflandırıldıklarında subalkalin kesiminde kalırlar. Taylor sınıflamalarında andezit ve dasit olarak adlanabilirler. Streckeisen üçgen diyagramlarının ise latit-andezit, andezit, dasit ve riyodasit türde oldukları anlaşılır. Ayrıca küçük dayklar biçiminde yer yer de alkali bazaltik nitelikli lavlar da izlemektedir. Karaburun- Çeşme volkanitleri daha batıdaki Sakız Adası nda da yüzlekler verirler. Batı Anadolu'nun paleotektonik yapısı içerisinde, genel uzanımı kuzeydoğu-güneybatı olan üç kuşak yer almaktadır. Bunlardan en doğuda olanı metamorfik kaya topluluklarından oluşan Menderes masifidir. İkinci kuşak İzmir-Ankara zonu adıyla anılır. En batıda ise Karaburun yarımadasını içine alan ve platform türü devamlı bir karbonat istifinin bulunduğu Karaburun kuşağı bulunur. Menderes masifi, en üst düzeyleri Alt Eosene kadar çıkan metamorfik kayalardan oluşmuştur. 48

Menderes masifi üzerine bindirmiş olan İzmir-Ankara zonu, Manisa'dan Seferihisar'a kadar uzanan geniş bir bölgede Kampaniyen-Daniyen yaşında olan filiş fasiyesinde tortul kayalar ve mafik volkanik arakatkılardan yapılı bir matriks ve matriks içinde yüzen boyları 20 km yi aşan kireçtaşı bloklanndan oluşmuş bir birim ile temsil edilir. Bornova karmaşığı adı verilen bu birimin, matriksinin çökelimi sırasında kireçtaşı blok ve megablokları tortullaşma ortamına taşınmış ve bunun sonucu bloklann çevresinde yumuşak Sediment deformasyonları gözlenen karmaşık dokanak yapılan gelişmiştir. Bu kireçtaşı megabloklarının eksikli ölçülebilen kesitlerinin birleştirilmesiyle elde edilen genelleştirilmiş stratigrafisi, Karaburun yarımadasında yüzeylenen karbonat istifine benzerdir. Ayrıca litolojik ve paleontolojik karşılaştırmalar da bu blokların Karaburun istifine ait parçalar olduğunu göstermektedir. Karaburun yarımadasında Üst Kretase, Balıklıova köyü çevresinde açısal uyumsuzlukla Triyas-Alt Kretase devamlı serisi üzerine tabanda ince bir karbonat ve üstte filiş fasiyesinde kırıntılı tortullarla oturur. Bunun dışında, Karaburun ilçe merkezi ve yarımadanın Anadolu'ya bağlandığı Urla ilçesi yakınında olmak üzere iki yerde, Bornova karmaşığı benzeri kayalarla Karaburun karbonat istifinin ilişkisi gözlenmektedir. Bu iki yörede karmaşık iç yapılı bu kayalarla karbonat istifinin dokanağı, Bornova karmaşığı içerisindeki megabloklann çevresindekine benzer şekildedir ve normal stratigrafik ilişkilerle açıklanamayacak yapısal karşılıklar sunar. Tüm veriler Karaburun karbonat istifinin İzmir-Ankara zonunun platformu olduğunu ve bu platformun filiş çökelimi sırasında naplaşmaya uğradığını göstermektedir. İlerleyen naptan kopan kütleler Bornova karmaşığı içindeki megablokları oluşturmuştur. Buna karşılık Karaburun karbonat kuşağı ise daha büyük ölçekte allokton kütle şeklinde nap paketinin kendisi veya filiş ortamına ilerlemiş burnunu teşkil etmektedir. Proje alanı 1.derece deprem kuşağında yer almaktadır. Projeyi etkileyecek aktif fayların belirlenmesi amacı ile alanda detaylı sismik ve jeofiziksel araştırmalar yapılacaktır. İhale sürecinden sonra kesin projeler aşamasında yapılacak bu araştırmaların sonuçları ilgili kurumlara sunularak gerekli izin ve onaylar alınacaktır. 49

Şekil 32. Proje Alanı Stratigrafik Kesiti Proje alanı ve çevresini gösterir Genel Jeoloji Haritası EK-8 te sunulmuştur. 50

3.4 Proje Alanı ve Etki Alanının Doğal Afet Durumu 3.4.1 Deprem Dışındaki Heyelan, Kaya Düşmesi, Su Baskını vb. Doğal Afet Durumu (7269 sayılı yasa kapsamında) Proje alanda eğimin düşük olmasından dolayı kaya düşmesi ve heyelan oluşması beklenmemektedir. Faaliyet alanı çevresinde yağış sularının sahada birikmesini önlemek amacıyla yağmur suyu kanallarının açılması planlanmaktadır. Proje kapsamında doğal afet beklenmediğinden 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun kapsamında değerlendirme yapılmamıştır. 3.4.2 02.07.1998 tarih ve 23390 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik kapsamında yapılacak iş ve işlemleri açıklanması Proje alanında yapılacak her türlü yapılarda (Mülga) Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nın 14/07/2007 tarih ve 26582 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik esaslarına ve 06/03/2007 tarih ve 26464 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik hükümlerine titizlikle uyulacaktır. 3.5. Deniz Tabanının Zemin Etüd Raporu Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi kapsamında zemin etüd raporu hazırlatılacak olup ilgili kurumlara onaylatılacaktır. Zemin Etüd raporunda belirtilen tüm hususlara uyulacaktır. 3.6. Proje Alanı ve Etki Alanındaki Yüzeysel ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri, Debileri, Çeşme bölgesinde büyük akiferler oldukça sınırlıdır. Uzun yıllar boyunca devam eden aşırı çekim nedeniyle tuzlanmalar oluşmuştur. Geçmişte su teminini sürekli yeraltı suyu akiferlerinden yapılmıştır. Özellikle Ildır Bölgesi ana kaynak olmuştur, Ancak bugün beldenin su temini 550 lt/sn debi ile Alaçatı Barajı ndan temin edilmektedir. Çeşme jeotermal alanı, Çeşme-Alaçatı-Ilıcalar arasında yaygınlık kazanmış olup bu alanda 25-600C arasında değişen sıcak su kaynaklarına rastlanmıştır. Çeşme jeotermal sistemi, Şifne den Çiftlikköy e kadar uzanan bir sistemdir. Şifne de bulunan sıcak su kaynağı Çeşme Belediyesi ne ait Termal otelde kullanılmaktadır. Sıcak su debisi 12-13 lt/sn ve sıcaklığı 36-42 o C civarındadır. (İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, 2001) Proje alanının güneyinde proje sahasına yaklaşık 500 m mesafede mevsimsel olarak yağmur suları ile akış gösteren Şifne deresi bulunmaktadır. Bu dere yaz dönemi boyunca kuru olup herhangi bir amaçla kullanımı bulunmamaktadır. Çeşme yarımadasının su ihtiyacının sağlandığı Alaçatı Barajı ise proje alanının yaklaşık 3km. güneyinde bulunmaktadır. Yat Limanı projesi kapsamında herhangi bir yüzeysel ve yer altı su kaynağı kullanımı söz konusu değildir. Proje alanı deniz ortamında inşaatı gerçekleşecek ve işletilecek bir faaliyet olup 3km. mesafede bulunan Alaçatı barajına herhangi bir etki söz konusu değildir. Barajın su havzasının olası çevresel etkilerden korunmasına yönelik koruma sınırları planlar ile belirlenmiştir. 51

3.7. Meteorolojik Özellikler, Bölge Özelinde Hava Koşulları, Bu Koşulların Denizciliğe ve Yapımı Planlanan Yat Limanına Etkileri Yönünden İrdelenmesi, Rüzgar Gülü Proje konusu faaliyet alanı, İzmir İli, Çeşme İlçesi sınırları içinde yer almaktadır. Bölgede genel olarak Akdeniz iklimi özellikleri görülmektedir(bknz. Şekil 33). Akdeniz ikliminde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Meteorolojik özelliklerinin değerlendirilmesinde Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü nden temin edilen Çeşme Meteoroloji İstasyonu na ait 1963-2012 yılları arasındaki rasat kayıtlarından yararlanılmış olup, bu veriler EK-12 de verilmiştir. PROJE ALANI Şekil 33. Türkiye İklim Haritası Basınç Çeşme Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre maksimum basınç 1038,4 hpa, Minimum Basınç 984,8 hpa ve yılık ortalama basınç 1014,4 hpa dır. Tablo 5. Çeşme İstasyonuna Ait Basınç Değerleri Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık 1018 1016,4 1015,4 1012,9 1012,6 1011,2 1009,4 1010,1 1013,8 1017 1018,2 1017,7 1014,4 1038,4 1034,5 1035,2 1031,1 1022,6 1022,3 1018,8 1019,2 1026 1029,4 1033,6 1036,2 1038,4 984,8 991,6 992,4 992,5 999,8 998,6 998,8 1001,9 1002 1000,1 996,6 994,4 984,8 52

Şekil 34. Çeşme İstasyonuna Ait Basınç Değerleri Grafiği Sıcaklık Çeşme Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre maksimum sıcaklık değeri 21,9 0 C, minimum sıcaklık değeri 12,9 0 C ve ortalama sıcaklık değeri 17,2 0 C dir. Tablo 6. Çeşme İstasyonuna Ait Sıcaklık Değerleri Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Sıcaklık ( C) 9,3 9,8 11,7 15,1 19,5 23,9 25,8 25,5 22,4 18,3 14,1 11,1 17,2 Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması ( C) 13,3 13,8 16,1 19,8 24,4 28,8 30,6 30,5 27,8 23,4 18,8 15,0 21,9 Minimum Sıcaklıkların Ortalaması ( C) 5,9 6,2 7,6 10,6 14,3 18,6 21,1 20,9 17,6 13,9 10,3 7,7 12,9 Maksimum Sıcaklık ( C) 20,9 22,4 25,2 28,8 34,2 40,5 38,1 37,6 37,0 34,1 27,0 23,5 40,5 Minimum Sıcaklık ( C) -3,6-4,0-2,6 1,0 5,0 10,0 12,0 11,9 9,0 0,0-0,7-3,0-4,0 53

Şekil 35. Çeşme İstasyonuna Ait Sıcaklık Değerleri Grafiği Yağış Çeşme Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama toplam yağış miktarı 557,6 mm ve maksimum yağış miktarı 165,2 mm dir. Tablo 7. Çeşme İstasyonuna Ait Yağış Değerleri Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık 104,6 84,7 62,3 36,6 19,2 3,3 1,4 0,7 12,1 38,0 70,0 124,7 557,6 91,9 81,3 63,1 66,5 48,7 55,0 13,5 18,0 72,8 165,2 94,0 95,2 165,2 Şekil 36. Çeşme İstasyonuna Ait Yağış Değerleri Grafiği 54

Nem Çeşme meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama nispi nem %70,9 dir. Tablo 8. Çeşme İstasyonuna Ait Ortalama Nem Değerleri Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık Ortalama Nem (%) 73,5 72,7 72,4 72,2 70,5 66,0 65,8 66,8 69,3 72,3 74,7 74,6 70,9 Minimum Nem (%) 25,0 19,0 29,0 26,0 22,0 16,0 21,0 24,0 22,0 12,0 25,0 27,0 12,0 Şekil 37. Çeşme İstasyonuna Ait Nem Değerleri Grafiği Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgar Yönü: Uzun Yıllar Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları: Çeşme Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yönlere göre rüzgarın esme sayıları toplamları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Meteorolojik Elemanlar Tablo 9. Çeşme İstasyonuna Ait Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Esme Sayıları Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk N 2087 2254 3207 4242 5286 6105 7357 6416 5122 4198 2627 2139 51040 NNE 3988 3563 4055 3058 3770 4337 5316 5433 4860 4908 3570 3485 50343 NE 4200 3662 3137 1561 1422 1135 1167 1490 2079 3415 3566 4232 31066 ENE 5785 4018 3230 1080 623 426 244 384 746 2038 2904 5042 26520 E 717 538 500 295 244 147 69 86 173 437 462 679 4347 ESE 1027 842 719 477 358 240 85 102 205 419 583 853 5910 SE 1172 1073 841 766 850 574 247 211 372 753 1112 1456 9427 SSE 3568 3855 4030 3969 3343 2350 1161 1025 1843 3141 4475 4370 37130 S 3834 3998 4820 5655 4297 2896 991 1193 2146 3792 5058 4797 43477 SSW 3461 3355 3034 3786 2763 1727 543 485 1334 1988 3655 3939 30070 SW 1509 1022 912 1065 772 485 139 134 409 578 1084 1363 9472 Yıllık 55

Meteorolojik Elemanlar Esme Sayıları Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk WSW 912 948 699 802 446 276 176 138 269 509 731 934 6840 W 420 367 347 339 378 189 163 245 378 394 442 390 4052 WNW 554 525 553 560 594 668 908 1122 1096 678 516 501 8275 NW 600 553 808 1320 1932 2910 3410 3770 2771 1632 1069 611 21386 NNW 2166 2310 5142 6303 9332 10995 14800 14241 11188 7250 3235 2000 88962 Çeşme meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre birinci derecede hakim rüzgar yönü NNW(kuzeykuzeybatı) dır. İkinci derecede hakim rüzgar yönü ise NNE(kuzeykuzeydoğu) dır. Üçüncü derecede hakim rüzgar yönü ise S (güney)dir. Yıllık Şekil 38. Çeşme İstasyonuna Ait Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı 56

Şekil 39. Çeşme İstasyonuna Ait Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramı 57

Yönlere Göre Rüzgar Hızı: Çeşme Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre, yönlere göre ortama rüzgar hızları tabloda verilmiştir. Tablo 10. Çeşme İstasyonuna Ait Uzun Yıllar Yönlere Göre Ortalama Rüzgar Hızı Değerleri Ock Şbt Mrt Nsn Mys Hzn Temz Agus Eyl Ekm Ksm Arlk Yıllık N 2,40 2,50 2,40 2,10 1,90 2,00 2,20 2,00 1,90 2,10 2,10 2,30 2,16 NNE 2,70 2,80 2,50 2,00 1,70 1,90 2,10 2,10 2,00 2,30 2,30 2,60 2,25 NE 2,80 2,90 2,50 1,90 1,90 2,00 2,20 2,50 2,30 2,30 2,30 2,70 2,36 ENE 2,60 2,60 2,30 1,80 1,60 1,60 1,80 2,10 1,80 2,00 2,20 2,50 2,08 E 2,00 2,10 1,70 1,30 1,10 0,90 0,90 0,80 0,80 1,10 1,40 2,00 1,34 ESE 1,90 2,40 1,90 1,30 1,20 1,20 1,00 1,20 1,00 1,30 1,30 1,90 1,47 SE 2,20 2,40 2,00 1,80 1,60 1,60 1,30 1,40 1,10 1,50 1,90 2,40 1,77 SSE 3,00 3,50 3,20 2,80 2,40 2,00 2,00 2,00 1,90 2,20 2,80 3,10 2,58 S 2,90 3,00 3,00 2,90 2,60 2,30 1,90 2,00 2,00 2,20 2,50 3,10 2,53 SSW 2,70 2,80 2,60 2,70 2,40 2,40 2,00 2,00 2,00 1,90 2,40 2,70 2,38 SW 2,40 2,30 2,20 2,50 2,00 2,40 1,50 1,60 1,40 1,30 1,90 2,40 1,99 WSW 1,90 2,10 1,80 1,90 1,70 1,60 1,60 1,30 1,30 1,30 1,60 1,70 1,65 W 1,50 1,40 1,20 1,30 1,10 1,00 1,20 1,00 1,00 0,80 1,10 1,40 1,17 WNW 1,40 1,60 1,40 1,20 1,40 1,80 2,20 2,10 1,80 1,40 1,10 1,30 1,56 NW 1,90 2,00 1,80 1,80 2,00 2,30 2,60 2,30 2,00 1,80 1,60 1,70 1,98 NNW 2,30 2,30 2,60 2,40 2,20 2,50 2,70 2,60 2,30 2,20 2,10 2,20 2,37 Şekil 40. Çeşme İstasyonuna Ait Ortalama Rüzgâr Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı 58

3.8. Sahasının Hidrografik ve Oşinografik Özellikleri 3.8.1. Proje Sahasının 1/1000 Ölçekli Batimetri Haritası ve Batimetri Raporu Çeşme Şifne Yat Limanı Proje alanının batimetrisinin gösterildiği batimetri haritası EK-3 te verilmiştir. 3.8.2. Yat Limanı İçi ve Mendirek Ağzı Civarının Akıntı Hız ve Yön Ölçüm Sonuçları İle Grafiksel Değerlendirmeler (Resmi kurum-kuruluşlar tarafından hazırlanan akıntı modellemesi çalışmasının rapora eklenmesi) İzmir, Çeşme İlçesi, Şifne Beldesinde inşa edilmesi planlanan yat limanı ile ilgili olarak, Aralık 2004 tarihinde MCH Tech. Deniz Araştırmaları & Bilişim Teknolojileri Ltd. Şti. tarafından, deniz ortamında Hidrografik ve Osinografik çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalarda, akıntı ölçümleri; DCS 3900 Doppler Current Meter cihazı ile DSU 2990 Cihazı ile yapılmıştır. Sahadaki akıntı sistemini tanımlamak için söz konusu cihazlar kullanılarak 12 saat süresince 10 dk. zaman aralıkları ile akıntı ölçümleri yapılmıştır. Ölçüm yapılan istasyondaki su derinliği 5,7 m olup akıntı cihazı orta derinliğe sabitlenerek ölçümler gerçekleşmiştir. Ölçülen akıntı değerleri, ölçüm zamanındaki değerler olup ölçüm zamanındaki hava ve deniz koşullarına bağlı akıntı durumunu göstermektedir. Yapılan akıntı ölçümleri sonucu elde edilen verilerden ölçüm derinliğine ait akıntı yön-zaman ve akıntı hız-zaman grafiklerinde akıntının yön ve hızının zaman içindeki ölçüm değerleri ve değişimi, akıntı yön-hız saçılımında ise akıntının temel profili gösterilmektedir. Şekil 41. Akıntı Hızının Zaman İçindeki Değişim Grafiği 59

Şekil 42. Akıntı Yönünün Zaman İçindeki Değişim Grafiği Şekil 43. Akıntı Yönünün Hıza Bağlı Olarak Saçılımı Akıntı grafiklerin yorumlanması sonucu proje sahasındaki hakim akıntı yönünün 270.38-359.44 derece yön aralığında yoğunlaştığı ve ortalamasının 333.32 derece olduğu, akıntı hızının ise 7.03-19.63 cm/sn aralığında değiştiği ve ortalama 15.2 cm/sn olduğu görülmektedir. Ocak-Şubat-Mart: Yapılan 27 gözlem sonucuna göre 203 dereceye 0.3 knotlık bir yüzey akıntısı, Nisan-Mayıs-Haziran: Yapılan 3 gözlem neticesine göre 180 dereceye 0.3 knotlık yüzey akıntısı, Temmuz-Ağustos-Eylül: Yapılan 5 gözlem sayısına göre 183 dereceye 0.2 knotlık yüzey akıntısı, Ekim-Kasım-Aralık: Yapılan 11 gözlem sonucuna göre 173 dereceye 0.4 knotlık bir yüzey akıntısı mevcuttur. (DzKK lıgı Ege Denizi Meteorolojik Atlası) 3.8.3. Deniz Tabanı Yatay ve Düşey Devamlılığının Tespitine Yönelik Jeofiziksel (sismik veya sondaj uygulamaları) Çalışmalara İlişkin Ölçüm Sonuçları ve Değerlendirmeler Proje alanı ile ilgili olarak detaylı jeofiziksel çalışmalar, kesin projeler aşamasında yapılacak olup, Seyir Hidrografi ve Osinografi Dairesinin istemiş olduğu çalışmaların yapılacağı imar planlarına plan notu olarak islenecek ve ayrıca yapılan çalışmalar ilgili kurumlara gönderilerek gerekli izin ve onaylar alınacaktır. 3.8.4. Deniz Tabanı Sediment Cinsi ve Dağılımına İlişkin Değerlendirmeler İle Sahanın Sediment Dağılım Haritası Proje sahasında belirlenen 8 adet istasyonda kepçe örnekleyicisi ile sediment örneklemesi yapılmıştır. İstasyonların çalışma sahası içindeki koordinat dağılımı tüm sahayı ve derinlikleri temsil edecek şekilde seçilmiştir. 60

Toplanan yüzey çökellerinin elek ve hidrometre analizleri sonucunda tane boyu dağılımları tayin edilerek, oluşturulan tane boyu dağılım eğrilerinden her bir örneğin çakılkum, silt ve kil yüzdeleri hesaplanmış ve aşağıda tabloda verilmiş olup, bu sonuçlara göre, sahada kum/çakıl, silt ve kil ayrımına gidildiğinde ve elde edilen yüzdeler değerlendirildiğinde, sahanın çok sığlarda kum ve derin yerlerde büyük oranda çamurdan oluşan yüzey örtüsüyle kaplandığı görülmektedir. Tablo 11. Sediment Örneklerinin Alındığı Nokta Koordinatlar ve Sonuçları İstasyon Boylam (D) Enlem (K) Kavkı Çakıl Kum Silt Kil Zemin SED-1 026 30.933 38 38.901 1.47 0.00 2.34 41.55 56.11 Siltli Kil SED-2 026 30.943 38 38.927 0.00 0.95 7.92 37.56 53.57 Siltli Kil SED-3 26 30.946 38 38.951 3.70 3.42 15.36 41.46 39.76 Killi Silt SED-4 026 30.929 38 38.977 4.70 7.00 5.87 51.08 36.05 Killi Silt SED-5 026 30.924 38 39.008 9.50 8.33 6.82 47.62 37.23 Killi Silt SED-6 026 30.971 38 39.020 9.50 8.33 6.82 47.62 37.23 Killi Silt SED-7 26 30.895 38 38.895 19.02 19.66 72.50 6.98 0.86 Çakıllı Kum Şekil 44. Deniz sahasındaki yüzey çökellerinin a) Çakıl-kum, b) silt, c) kil yüzdelerinin dagılımı. d) Sonuçların Ternary diyagramda gösterimi ve Shephard kriterine göre sınıflandırılması 61

Şekil 45. Tane Boyuna Göre Proje Sahasının Zemin Yapısı Genel görünüm olarak proje sahası gerideki yağışların getirdiği malzemenin birikmesi sonucu alüvyal bir şerit görünümü göstermektedir. Kıyı bandından açıklara doğru tane boyu taneli materyalden (çakıl ve kum), ince taneli materyallere (silt ve kil) geçiş yapmaktadır. Deniz tabanındaki bu litolojik yapının daha derine doğru aralarında kum bantları da içerebilen kumlu siltli kil veya killi siltli kum birimlerden oluştuğu gözlenmektedir. Sahanın kara ile birleştiği alanda kumlu bir zemin grubu yer almaktadır. Kıyı kesiminde uzanan taneli birimler ile sahada geniş alanlar kaplayan ve hakim birim olan siltli kil arasındaki geçiş ince bir kuşak halinde dağılım gösteren killi silt birimi ile olmaktadır. Bu ara kuşak içindeki kaba taneli malzeme oranı %10-15 arasında değişmektedir. Sonuç olarak proje sahasının deniz tabanı sediment yapısı değerlendirildiğinde, toplanan çökel örneklerinin tane boyu özelliğinden elde edilen bulgular çerçevesinde, deniz tabanının orta-sert deniz tabanı grubunda olduğu söylenebilir. Malzemenin sahip olduğu istatistik ve granülometrik özelliklerden, proje alanında deniz tabanının oldukça iyi bir karışıma sahip olduğu anlaşılmaktadır. 3.8.5. Bölgede Deniz Suyunun Oşinografik Parametrelerine (Tuzluluk-yoğunluk vb.) İlişkin Ölçüm Sonuçları ve Değerlendirmeler Planlanan yat limanı ile ilgili olarak, deniz ortamında Hidrografik ve Osinografik çalışmalarda, deniz suyunun tuzluluk, sıcaklık, yoğunluk gibi parametre değeri ölçümleri, CTD ölçüm sistemi ile InterOcean 513 E CTD ölçüm cihazı kullanılarak yapılmıştır. 62

Sıcaklık: Ölçümler sonucunda elde edilen grafikler incelendiğinde, sıcaklığın deniz tabanına kadar düzenli bir artış gösterdiği görülmüştür. Ölçüm yapılan derinliğe kadar sabit tabakalaşmanın varlığından söz etmek mümkün değildir. Deniz suyu sıcaklığı deniz yüzeyinde 16.83 0 C iken deniz tabanında 17.08 0 C olarak ölçülmüştür. Şekil 46. Ölçüm Noktasındaki Sıcaklık Profillerinin Değişim Grafikleri Yoğunluk: Profiller incelendiğinde, deniz yüzeyinde yoğunluk değerleri 28.42 iken, deniz yüzeyinden dibe doğru inildikçe yoğunluk değerlerinin artış gösterdiği görülmektedir. Deniz tabanında en yüksek yoğunluk değeri 28.46 olarak ölçülmüştür. Şekil 47. Ölçüm Noktasındaki Sigma-T Profillerinin Değişim Grafikleri Tuzluluk: Tuzluluk değerleri, yüzeyde 38,18 iken, deniz yüzeyinden deniz tabanına doğru arttığı görülmektedir. 13 metre derinlikte tuzluluk değeri 38,23 değerine ulaşmaktadır. 63

Şekil 48. Ölçüm Noktasındaki Tuzluluk Profillerinin Değişim Grafikleri 3.9. Kara ve Deniz Ortamındaki Flora/Fauna ve Yaşam Alanları (türler, endemik özellikle lokal endemik bitki türleri, alanda doğal olarak yaşayan hayvan türleri, ulusal ve uluslararası yasalarla koruma altına alınan türler, nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların alandaki bulunuş yerleri, arazi ve literatür çalışmalarının ayrı ayrı değerlendirilmesi, av hayvanlarının adları ve populasyonları) Proje Alanındaki Vejetasyon Tiplerinin Bir Harita Üzerinde Gösterilmesi, Bern Sözleşmesine ve IUCN 2012-2013 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları Çerçevesinde Amfibi, Sürüngen, Kuş ve Memeli Türlerinin Sınıflandırılması, Dolgu Yapılacak Alandaki Bentik Organizmaların Belirtilmesi, Plankton Modellemesi FLORA & FAUNA Proje alanı ve çevresinin, flora ve faunasının tespit edebilmek için, arazi çalışması yapılmış ayrıca çeşitli literatürler ile alanda daha önce yapılmış çalışmaların yayınları taranmıştır. KARASAL FLORA Proje alanı Davis in Grid sistemi (Flora of Turkey and the East Aegen Islands) açısından incelendiği zaman, B1 karesinde bulunmakta olup, Ege Bölgesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Şekil 49 da Davis in grid (kareleme) sistemi görülmektedir. Şekil 49. Davis in Grid Sistemi (Grids of Davis) 64

İklim ve Vejetasyon: Proje alanı İzmir ilinde yer alır ve ilde Akdeniz iklimi hüküm sürer. Yazları kurak ve sıcak kışları ılık ve yağışlı geçer. Kar yağışı yok denecek kadar azdır. İzmir şehrinin yeşil sahası çok azdır. Fakat civarındaki bitki örtüsü boldur. İlin topraklarının % 50 ye yakını orman ve fundalıklarla kaplıdır. % 33 ü ekili ve dikili saha, % 15 e yakını çayır ve meradır. Tarıma elverişli olmayan kısmı % 2 dir. Bitki örtüsünde kızılçam, fıstık çamı, karaçam, selvi, maki ve zeytin ağaçlarına bol rastlanır. Bağ ve meyve bahçeleri oldukça geniş yer kaplar. Proje alanı vejetasyonu ağırlıklı olarak maki ve fundalıklardan oluşmaktadır. Proje alanı ulaşım güzergahı civarında zeytin, çam ağaçları ve süs amaçlı kullanılan palmiye ağaçlarına da rastlanılmaktadır. Şekil 50 de verilen Türkiye Vejetasyon Haritasında proje alanın bitki örtüsü Nemli Doğu Termo-Mediteranean zonu olarak belirtilmektedir. Şekil 50. Türkiye Vejetasyon Formasyonları Fitocoğrafik Bölge Türkiye, topografik yapı ve iklim özelliklerinin farklılığından dolayı 3 floristik bölgenin etkisi altındadır. Bunlar Şekil 51 den de görüleceği üzere; MED.- Mediterran (Akdeniz), IR- TUR İrano-Turan (İran-Turan) ve EUR-SIB- Avro-Sibirya (Avrupa Sibirya) bölgeleridir. Proje alanı, fitososyolojik olarak incelendiğinde, MED.- Mediterran (Akdeniz) fitocoğrafik bölge etkisi altında kalmaktadır. 65

Şekil 51. Türkiye Fitocoğrafik Bölgeleri Haritası IUCN - Tehlike sınıfları Taksonların Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabında belirlenen kategorileri ve açıklamaları Tablo 12 de verilmiştir. Tespit edilen endemik bitki türü/türleri bu kategorilere göre değerlendirilmiştir. Tablo 12. Tehlike Sınıflar ve Açıklamaları EX Extinct - Tükenmiş Endemik Türler Son ferdinin öldüğüne dair hiçbir şüphe bulunmamaktadır. EW Extinct In Wild -Doğada Tükenmiş Takson bulunabileceği ortamlarda ve yılın farklı zamanlarında yapılan araştırmalarda bulunamamış yani doğada kaybolmuş ve yalnız kültüre alınmış bir şekilde yaşamaya devam etmektedir. CR Critically Endangered- Çok tehlikede Çok yakın bir gelecekte yok olma riski altında bulunan taksonlar. EN VU LR (cd) (nt) Endangered- Tehlike Altında Vulnerable-Zarar Görebilir Lower Risk- Az tehdit altında Conservation Dependent - Koruma Önlemi Gerektiren Near Threatened - Tehdit Altına Girebilir Oldukça yüksek risk altında ve yakın gelecekte yok olma tehlikesi altında olan taksonlar. CR ve EN gruplarına konmamakla birlikte, doğada orta vadeli gelecekte yüksek tehdit altında olan taksonlar. Popülasyonları oldukça iyi ve en az 5 lokalitede bilinen taksonlar. Gelecekteki tehdit açısından sıralanabilecek 3 alt kategorisi vardır. 5 yıl içinde yukarıdaki kategorilerden birine girebilecek taksonlar. Hem tür hem de habitat açısından özel bir koruma statüsü gerektirenler. Bir önceki gruba konmayan ancak VU kategorisine konmaya yakın taksonlar. (lc) Least Concern - En Az Endişe Verici Herhangi bir koruma gerektirmeyen ve tehdit altında olmayanlar. DD Data Deficient- Yetersiz Veri Dağılım ve bolluğu hakkındaki bilgi yetersiz taksonlar. NE Not Evalueted-Değerlendirilmeyen Herhangi bir kriter ile değerlendirilmeyenler. 66

CR, EN ve VU Kategorilerine konmak için kabul edilen bazı kriterler şunlardır; CR Kategorisi için; Doğada çok kısa bir sürede kaybolma tehlikesi altında olan bitkiler hakkında aşağıdaki kriterlere göre karar verilebilir: A- Popülasyon aşağıdaki tehditler sonucu azalıyor ise: 10 yıl içinde aşağıdaki nedenlerle popülasyonda %80 kaybolma olasılığı bulunması a) Habitat özelliğinin değişimi ve türün kaplama derecesinin azalması; b) Aktüel ve potansiyel bir toplama tehdidi altında olması; c) Başka bir taksonun istila tehdidi, melezleme, hastalık, tohum bağlamama, kirlenme, rekabetçiler ve parazitlerin etkisi altında olması; B- Bitkinin toplam yayılış alanı 100 km 2 den ve tek yayılım alanı 10 km 2 den az, çok parçalanmış veya tek bir lokasyondan biliniyor ise. EN Kategorisi için; Yukarıda belirtilen tehlikelerin yüksek riski altında, son 10 yılda veya 3 nesilde popülasyonda %50 azalma olacağı düşünülüyor; yayılış alanı 5000 km 2 den veya tek bir alanda 500 km 2 kadar; birey sayısı 2500 ün altında veya en çok 5 lokasyonda biliniyor ise. VU Kategorisi için; Yukarıda belirtilen tehditler karşısında son 10 yıl veya 3 nesil içinde popülasyonda %20 oranında bir azalma olacağı düşünülen; yayılış alanı 10 lokasyondan fazla olmayan, yayılış alanı toplamda 20.000 km 2, olgun birey sayısı 10.000 den az veya arazi çalışmaları sırasında 100 yıl içinde popülasyonunda %10 azalma olabileceği düşünülen türler. Endemizm Türkiye, jeolojik ve jeomorfolojik kaynakları nedeniyle endemik bitkiler bakımından oldukça zengindir. Ülkemizde tespit edilen toplam bitki türünün %30 unu endemik bitki türleri oluşturmaktadır. Yapılan literatür taramaları ve alanda daha önce yapılmış çalışmalar incelendiğinde proje alanı ve çevresinde endemik türe rastlanılmamıştır. Proje inşaat çalışmaları doğal floraya en az zarar verecek şekilde gerçekleştirilecek olup, bu hususta çalışacak personel bilinçlendirilecektir. Örtüş (Bolluk) Dereceleri: Bitki türlerinin inceleme yapılan alanda bulunma miktarları, alanı örtüş dereceleri olarak değerlendirilmiştir. Buna göre; 1 den (çok nadir) 5 e (çok bol veya saf popülasyon oluşturmakta) kadar sayı değerleri verilmiştir. Rakamlara karşılık gelen açıklamalar aşağıda verilmiştir. 1. Çok Nadir 2. Nadir 3. Orta Derecede Bol 4. Bol 5. Çok bol veya saf popülasyon oluşturmakta 67

Proje Alanının Uluslararası Sözleşmeler Açısından Değerlendirilmesi Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşam Ortamlarını Koruması Sözleşmesi (BERN) Bern Sözleşmesinin amacı; yabani flora, faunayı ve bu türlerin yaşam ortamlarını muhafaza etmek, özellikle uluslararası işbirliği ile korunmasını sağlamaktadır. Koruma altına alınan flora türleri Bern Sözleşmesi Ek-1 de verilmiştir. Tablo 13. BERN Sözleşmesi Ek Liste 1 Ek-1 Kesin olarak koruma altına alınan flora türleri Proje alanında yapılan çalışmalarda tespit edilen türler, Bern Sözleşmesi Ek-1 listesinde bulunmamaktadır. CITES - Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) CITES Sözleşmesi, nesli tehlikedeki yabani hayvan ve bitki türlerinin uluslararası ticaretine ilişkin bir sözleşmedir. Ticaretlerinin düzenlenmesi farklı derecede bulunan yabani hayvan ve bitki türleri, üç ayrı ek liste olarak belirlenmiştir. Buna göre ek listelerden, - EK-1 listesi nesilleri tükenme tehdidi ile karşı karşıya bulunan ve bu nedenle örneklerinin ticaretinin sıkı mevzuata tabi tutulması ve bu ticarete sadece istisnai durumlarda izin verilmesi zorunlu olan türleri içerir. - EK-2 listesi nesilleri mutlak olarak tükenme tehdidiyle karşı karşıya olmamakla birlikte, nesillerinin devamıyla bağdaşmayan kullanımları önlemek amacıyla ticaretleri belirli esaslara bağlanan türleri içerir. - EK-3 listesi ise herhangi bir taraf ülkenin kendi yetki alanı içinde düzenlenmeye tabi tuttuğu ve aşırı kullanımını önlemek veya kısıtlamak amacıyla ticaretinin denetime alınmasında diğer taraflar ile iş birliğine ihtiyaç duyduğunu belirttiği bütün türleri kapsar. Proje kapsamında yapılan flora çalışmalarında CITES Sözleşmesi ek listelerinde bulunan bitki türüne rastlanmamıştır. Proje alanında yapılan arazi çalışmaları ile teşhis yapılmış, literatür araştırmaları ve alanda daha önce yapılmış çalışmalar, bu çalışmaların yayınları incelenerek, proje alanı ve yakın çevresinde tespit edilen türler Tablo 3 de flora listesinde verilmiştir. Bu çalışmada, türlerin hangi fitocoğrafik bölge elementi oldukları, endemizm durumu, Red Data Book Tehlike sınıfları, habitatları ve ortamda bulunuş oranları belirtilmiştir. Türlerin tespiti için TÜBİVES (Türkiye Bitkileri Veri Servisi) den, bitkilerin Türkçe karşılıkları için ise Türkçe Bitki Adları Sözlüğü (Baytop,1994) adlı eserden faydalanılmıştır. Proje alanında bulunan türler Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi olan Bern Sözleşmesine göre incelenmiştir. 68

Tablo 14. Proje Alanı ve Yakın Çevresinde Tespit Edilen Flora Türleri FAMİLYA Cins Tür Türkçe Adı END* IUCN BERN ARECACEAE ASTERACEAE APIACEAE Phoenix Washingtoni a Phoenix canariensis HORT. EX CHABAUD Washingtonia filifera (J. LINDEN EX ANDRE) H. WENDL L. 69 BOLLUK 1 2 3 4 5 Habitat Yalancı Hurma X Cadde ve parklar X Cadde ve parklar FCB* B. Akdeniz B. Akdeniz Inula Inula heterolepis BOISS. Kaya andız otu X Kireçtaşı kayalık, uçurum ve çalılık L Senecio Senecio vulgaris L. Kanarya otu X Kumlu ve boş alan, tarla, maki L Anthemis Anthemis austriaca JACQ. Beyaz papatya X Step, nadas tarla, yol kenarı L,A Carduus Carduus pycnocephalus L. Deve dikeni X Kayalık alan, tarla, boş alan, Pinus brutia ormanı Cichorium Cichorium intybus L. Hindiba X Ekili tarla, çayırlık, boş alan L Crepis Crepis sancta (L.) BABCOCK Kokar ot Eryngium Eryngium campestre L. Şeker dikeni X Scandix Scandix pecten-veneris L. Kişkiş X Falcaria Falcaria vulgaris BERNH. Kazayağı X Laser Laser trilobum Kefe kimyonu X X Orman, kayalık volkanik yamaç, kayalık kireçtaşı yamaç Orman açıklığı, taşlı tepe yanları, bozulmuş step, nadas tarlalar, kumullar Kayalık kireçtaşı yamaçlar, Pinus ve Populus plantasyonları, yol kenarları, tarla yanları Kayalık yamaçlar, otlaklar, kıyılar, nadas tarlalar Korular ve deniz yanındaki makive kayalıklar BERBERIDACEAE Berberis Berberis cretica L Karamuk X Kalker yamaç BRASSICACEAE Neslia Sisymbrium Neslia apiculata FISCH, MEY. ET AVE-LALL. Sisymbrium officinale (L.) SCOP. BORAGINACEAE Anchusa Anchusa undulata L. X X D. Akdeniz Tespit * X Tarla, yol kenarı L Yol kenarı, boş alan, ekili alan Pinus brutia ormanı, kumullar, çorak yerler Akdeniz L,A L,A L L,A L L L,A L L,A L L

FAMİLYA Cins Tür Türkçe Adı END* IUCN BERN Echium Echium angustifolium MILLER CUPRESSACEAE Juniperus Juniperus oxycedrus L Katran Ardıcı X BOLLUK 1 2 3 4 5 X Habitat Kıyı kumulları, kumlu yamaçlar, kıyılar, makiler, çalılıklar Çam ormanı, meşe çalılığı, maki CISTACEAE Cistus Cistus creticus L. Karağı X Maki Akdeniz L,A EUPHORBİACEAE FABACEAE FAGACEAE Euphorbia Euphorbia acanthothamnos HELDR. ET SART. EX BOISS. Fıçı otu Anagyris Anagyris foetida Zivircik X X Kurak kayalık kireç taşlı yamaçlar, Pinus brutia altı serpantin yamaçlar Kayalık yamaçlar ve yaprak döken korular Kayalık kireçtaşı yamaçları, maki, Pinus nigra ormanları FCB* D. Akdeniz Boyacı D. Genista Genista acanthoclada DC. X L Katırtırnağı Akdeniz Astragalus Astragalus hamosus L. X Kırlar, yol kenarları L Medicago Medicago rigidula (L.) ALL. Vicia Vicia cracca L Burçak X Trifolium Trifolium cherleri L. X Coronilla Coronilla emerus L. Körigen X Quercus Quercus pubescens WILLD. LILIACEAE Allium Allium cupani RAFIN. X LAMIACEAE Teucrium Teucrium chamaedrys L Yerçamı X Acinos Acinos rotundifolius PERS. X Nadas tarlaları, yol kenarları, bozkır, meşe ve çam korulukları Tahıl ve nadas tarlaları, nadiren çalılıkta, kayalık yerler ve kenarlarında Kayalık yamaçlar, sabit kumullar Özellikle alkali topraklar üzerinde Akdeniz Tespit * L L,A L,A X Orman L,A X Pinus nigra ormanları, Quercus aralası, frıgana, alpin stepler, kalkerli kayalık alanlar Seyrek ormanlar, uçurumlar, yamaçlar, bozkırlar Taşlı yamaçlar (ekseriya kalkerli), step, meralar, sel suları ile açılmış yerler, ekin ve nadas tarlalar Akdeniz L L L L L L,A L L 70

FAMİLYA Cins Tür Türkçe Adı END* IUCN BERN Salvia Salvia virgata JACQ. Yılancık X BOLLUK 1 2 3 4 5 Habitat Çalı koruluk, çayırlar nadas tarlaları, yol kenarları POLYGONACEAE Rumex Rumex acetosella L. Kuzukulağı X Tarlalar, kıyılar, çorak yerler L PINACEAE POACEAE Pinus Pinus brutia Kızıl Çam X Orman Akdeniz Pinus pinea Fıstık Çamı X Orman, sahil Akdeniz Aegilops Aegilops Meşe çalılığı, ovalar, ekili X speltoides TAUSCH arazi kenarı, kıyı kumulu L Kayalık kireç taşlı veya Hordeum Hordeum bulbosum L. Pisipisi otu X volkanik yamaçlar, step, orman kıyıları, çok sulu L,A otlaklar, mısır Phalaris Phalaris aquatica L. X Yaş topraklar, nadas tarlaları L Stipa Stipa bromoides (L.) Çalılık açıklıkları, taşlık Palak X DÖRFLER yerler, kireçtaşı üzerinde L Deniz kenarındaki kumlu Imperata Imperata cylindrica (L.) yerler, bataklıklar, X RAEUSCHEL çukurluklar, nadas tarlaları, L,A bağlar, yol Cynodon Cynodon dactylon (L.) PERS. Domuz ayrığı OLEACEAE Olea Olea europaea Zeytin ağcı X RESEDACEAE Reseda L. Reseda lutea var. lutea Cehri X ROSACEAE Crataegus L. Crataegus monogyna X Pyrus L. X Kuru ve taşlık yamaçlar, akarsu kenarları, tatlı su bataklığı ve deniz kıyısındaki kumullar Maki içinde kuru kayalık yerler, Pinus brutia ormanı, meşe çalılığı, kır kenarları Yol kenarı, tarla, çukur, çıplak taşlık tepe yamacı Tepe kenarları, maki, meşe çalıları, karışık ormanlar, yol kenarları Pyrus amygdaliformis X Seyrek ormanlar ve maki FCB* İran- Turan D. Akdeniz *END: Endemizm *Tespit: A-Arazi Çalışması sonucu L-Literatür taraması sonucu Kaynaklar: Red Data Book Of Turkısh Plants Türkiye Tabiatı Koruma Derneği ve Van 100. Yıl Üniversitesi 2000, Davıs, P.H. Flora Of Turkey 1-8, Josef Donner Linz,Türkiye Bitkileri Veri Servisi http://turkherb.ibu.edu.tr/index.php,türk Dil Kurumu Yayını Türkçe Bitki Adları Sözlüğü Tespit * L,A L L,A A L A 71

SUCUL FLORA Türkiye, üç tarafı denizlerle çevrili bir yarım adadır. Türkiye yarımadasının kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Akdeniz, batısında ise Ege ve Marmara denizleri ile çevrili durumdadır. Etrafımızı çevreleyen denizlerimizin sahip olduğu fiziksel özellikler de birbirinden oldukça farklılaşmıştır. Türlerin bölgelere dağılımı, ısı, ışık, tuzluluk, su hareketleri ve kirlilik gibi bir takım fiziksel etkilerle bağlıdır. - Ege Denizi Karakteristik Özellikleri: Kuzeyden güneye yaklaşık 660 km uzanır; genişliği kuzeyde 270, ortada 150, güneyde ise 400 km kadardır. Balkan yarımadasının doğu bölümü ile Anadolu arasında yer alan denizdir. Anadolu yarımadasının batı kıyılarının çok fazla girintili ve çıkıntılı olması ve bu kıyılara çok yakın konumda çok sayıda ada bulunması, Ege denizinin daha önce büyük bir kara parçası olduğunu düşündürmektedir. Ege denizinin, başka yerlerde çok az görülen, girintili çıkıntılı kıyılara; bu kıyılarda bulunan çok sayıdaki koy, körfez, boğaz ve yarımadaya sahip olma gibi bir başka özelliği daha vardır. Ege Denizi, oksijen bakımından zengin olmasına karşın, fosfat ve nitrat bakımından yoksuldur. Bu yüzden güney bölümü, dünyanın balık bakımından en yoksul denizlerindendir. Ege denizinde tuzluluk % 0,30-35 in üzerine çıkar ve Güneye inildikçe bu oran artar. Planktonik algler akuatik ekosistemlerde kurulmuş olan besin zincirinde primer produktiviteyi oluşturduğundan büyük bir öneme sahiptir. Sucul ortamlardaki değişimlere en hızlı tepki veren canlı grubu olan fitoplanktonlar ekolojik islevleri açısından büyük önem tasımaktadırlar. Deniz suyunun fizyokimyasal özelliğine göre fitoplanktonun içeriği, bolluğu, bulundukları bölge ve derinlik zamana göre farklı özellikler gösterir. Faaliyet alanı için yapılan literatür taramalarında Z. Derya YILDIRIM ve Atakan SUKATAR tarafından yapılan Ilıca Koyu (Çeşme, İzmir, Ege Denizi, Türkiye) denizsel florasının güncel durumu üzerine inceleme başlıklı bir çalışma dikkate alınmıştır. Bu çalışma sonucu bölgede en çok bitkisel plankton gruplarından Cyanobacteria, Chlorophyta, Phaeopyta, Rhodophyta ve Magnoliophyta bölge civarında yer aldığı görülmektedir. Bu gruplar içerisinde tehlike altında olan herhangi bir türden söz edilmemektedir. Proje alanı ve yakın çevresinde yapılan literatür çalışmaları sonucunda tespit edilen deniz flora türleri Tablo 15 de verilmiştir. Tablo 15. Proje Alanı ve Yakın Çevresinde Tespit Edilen Flora Türleri PHYLUM (ŞUBE) TÜRKÇE ADI TÜR ADI END IUCN CITES BERN CYANOBACTERIA CHLOROPHYTA PHAEOPHYTA Siyanobakteriler Yeşil Algler Kahverengi Algler Rivularia sp. - - - - Oscillatoria sp. - - - - Lyngbya sp. - - - - Anadyomene stellata - - - - Halimeda tuna - - - - Valonia utricularis - - - - Ulothrix sp. - - - - Cystoseira crinita - - - - Cystoseira fimbriata - - - - Padina pavonia - - - - Sphacelaria cirrosa - - - - 72

PHYLUM (ŞUBE) TÜRKÇE ADI TÜR ADI END IUCN CITES BERN RHODOPHYTA Kırmızı Algler MAGNOLIOPHYTA Deniz Kapalı Tohumluları Audouinella membranacea - - - - Erythrotrichia carnea - - - - Ceramium sp - - - - Jania rubens - - - - Laurencia obtusa - - - - Posidonia oceanica - - LC - Zostera marina - - LC - *END: Endemik Kaynak: Investigation of marine flora in Ilıca Bay (Çesme, Izmir, Aegean Sea/Turkey) Proje alanı ve yakın çevresinde literatür çalışması sonucunda endemik bir türe rastlanılmamıştır. Aynı zamanda Bern Sözleşmesi ve uluslararası sözleşmelerle koruma altına alınacak türlerde bulunmamaktadır. KARASAL FAUNA Proje alanı ve yakın çevresinin faunasının belirlenmesi için yapılan arazi çalışması ve bölge halkı anketi dışında, geniş kapsamlı bir literatür çalışması da yapılmıştır. Fauna çalışmaları genel olarak 4 sınıf altında incelenmiştir: İki yaşamlılar (Amphibia), Sürüngenler (Reptilia), Kuşlar (Aves), Memeliler (Mamalia). İki yaşamlılar, Sürüngenler ve Memeli hayvanların tespitinde literatür taraması için; Prof. Dr. Ali Demirsoy un Türkiye Omurgalıları, Amfibiler - Sürüngenler - Memeliler ciltleri ve Yaşamın Temel Kuralları Omurgalılar adlı eserlerinden yararlanılmıştır. Tespit edilen türlerin Red Data Book kategorileri Türkiye Omurgalıları eserlerinden yararlanılarak yapılmıştır. Ayrıca The IUCN Red List of the Threatened Species, IUCN resmi internet sayfası veri tabanından da yararlanılmıştır. Ülkemizde bulunan fauna türlerinin değerlendirilmesinde, memeli, sürüngen ve amfibi türlerinin Red Data Book kategorileri yazılırken Prof. Dr. Ali Demirsoy un tehlike sınıflandırması kullanılmıştır. Karşılaştırma imkanı sağlamak amacıyla IUCN ve Demirsoy un kategorileriyle beraber açıklamaları da Tablo 16 ve Tablo 17 de belirtilmiştir. Tablo 16. IUCN e göre koruma altına alınan türler için Red Data Book kategorileri: EX (Extinct) EW (Extinct in the wild) CR (Critically Endangered) EN (Endangered) VU (Vulnerable) NT (Near Threatened) LC (Least concern) DD (Data deficient) NE (Not Evaluated) Nesli tükenmiş olan takson (Tükenmiş) Doğada yok olmuş takson(doğada Tükenmiş) Kritik olarak tehlikede olan takson(kritik) Tehlike altında olan takson(tehlikede) Neslinin doğada tükenme riskinin yüksek olduğu takson(duyarlı) Tehdit altına girebilir (Tehdide Yakın) Geniş yayılışlı ve nüfusu yüksek olan takson (Düşük Riskli) Yeterli bilgi bulunmadığı için yayılışına ve/veya nüfus durumuna bakarak tükenme riskine ilişkin bir değerlendirme yapmanın mümkün olmadığı takson (Yetersiz Verili) Değerlendirilmemiş takson (Değerlendirilmemiş) 73

Tablo 17. Prof. Dr. Ali Demirsoy a göre koruma altına alınan türler için IUCN Red Data Book kategorileri karşılığı: E(endangered) Ex (extinct) I (in determinate) K (insufficient known) nt O (out of danger) R (rare) V (vulnerable) Tehlikede; İlgili taksonun soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya; soyun tükenmesine neden olan etkenler sürmektedir. Soyu tükenmiş; İlgili takson, artık adı geçen bölgede yaşamamaktadır ya da yenilenebilecek sayının altına düşmüştür. Bilinmiyor; Taksonun durumu bilinmiyor. Yetersiz bilinenler; İlgili taksonun durumu, bilgi yetersizliğinden dolayı, hangi kategoriye gireceği bilinmemektedir. Yaygın; bol olan ve tehlikede olmayan Tehlike dışı; Önceden tehlikede iken, alınan önlemlerle kurtarılan türler. Nadir; Küçük popülasyonlar halinde bulunanlar, şuan tehlikede değil, tehlikeye kaydıklarına ilişkin belirli bir gözlem yok, fakat risk altındadırlar. Tehdit altında; zarar görebilir; Taksonun soyu tehlikededir. Neden olan etkenler sürerse, gelecekte soyu tükenebilir. Proje alanı ve yakın çevresindeki kuş türlerinin tespitinde arazi gözlemleri ve halk anketlerine yardımcı kaynak olarak ayrıca bulunma ihtimali olan kuş türlerinin belirlenmesinde R. F. Porter, S. Christensen, P. Schiermacker-Hansen - Türkiye ve Ortadoğu nun Kuşları Arazi Rehberi(2009) adlı eserden yararlanılmıştır. Buna ek olarak tehlike sınıflarını belirlemek için de Prof. Dr. İlhami Kiziroğlu nun Türkiye Kuşları Kırmızı Listesi (2008) adlı eseri kullanılmıştır. Aşağıda kullanılan tehlike sınıflarıyla beraber açıklamaları belirtilmiştir. İ. Kiziroğlu Tarafından Kullanılan Tehlike Sınıfları Açıklamaları: Türkiye de kuluçkaya yatan kuşlar; yani A kategorisine giren kuş türleri, ya tam yıllık kuş türü olup yerli; ya da yaz göçmeni, yani kuluçkaladıktan sonra Türkiye yi terk eden göçmen türlerden oluşur. A.1.0: Şüpheye yer bırakmayacak şekilde yok olan ve artık doğal yaşamda görülmeyen türlerdir. A.1.1: Doğal popülasyonları tükenmiş türler, insan desteği ve koruması için yaşamlarını devam ettirmektedir. A.1.2: Türkiye de nüfusları çok azalmış olan türler. Büyük ölçüde nesilleri tehdit altında olduğu için mutlaka korunmaları gereken türlerdir. A.2: Önemli ölçüde tükenme tehdidi altında olan türler. A.3: Tükenebilecek duyarlılıkta olup, doğal yaşamda soyu tükenme riski yüksek olan türlerdir. A.3.1:Gözlendikleri bölgelerde eski kayıtlara göre, azalma olan türlerdir. A.4: Popülasyonlarında lokal bir azalma olup, zamanla tükenme tehdidi altına girmeye yakın türler. A.5: Bu türlerin gözlenen popülasyonlarında henüz azalma ve tükenme tehdidi gibi bir durum söz konusu olmayan türler. A.6: Yeterince araştırılmamış ve haklarında sağlıklı veri olmayan türler. A.7: Bu türlerle ilgili şu anda bir değerlendirme yapmak olanaklı değildir çünkü bu türlerin Türkiye de elde edilen kayıtları tam sağlıklı ve güvenli değildir. 74

B grubundaki türler ya kış ziyaretçisi, ya da transit göçerdir. Bu türler de önemli ölçüde tükenme tehdidi altında bulunmakta olup aynen A grubundaki değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Dolayısıyla B grubundaki türler için de B.1.0-B.7 basamaklarındaki ölçütler kullanılır. BERN SÖZLEŞMESİ Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi olan Bern Sözleşmesi incelenmiş, tablolarda verilen fauna türlerinin bu sözleşmeye göre durumları belirtilmiştir. Bu sözleşmeye göre koruma altına alınan türler belirtilmiştir. Tablo 18 de Bern Sözleşmesinin fauna türleri ile ilgili ekleri ve açıklamaları verilmiştir. Tablo 18. Bern Sözleşmesi Ekleri Ek 2 Ek 3 Kesin koruma altına alınan fauna türleri Koruma altına alınan fauna türleri Merkez Av Komisyonu Kararları: Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü nün Merkez Av Komisyonu nun 2013-2014 Av Dönemi kararına göre Tablo 19 da gösterilen kategoriler sınıflandırılmıştır. Tablo 19. Merkez Av Komisyonu Kararları Ek Listeler (2013-2014) Ek Liste-I Ek Liste-II Ek Liste-III Bakanlıkça koruma altına alınan yaban hayvanları Merkez Av Komisyonu nca koruma altına av hayvanları Merkez Av Komisyonu nca avına belli edilen sürelerde izin verilen av hayvanları Proje alanı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen 2013-2014 Ava Yasak Alanlar haritasına göre, proje alanı ava kapalı sahalar içerisinde bulunmamaktadır. İnşaat aşaması sırasında Merkez Av Komisyonu 2013-2014 kararlarına riayet edilecek ve yasadışı avlanma engellenecektir. 75

Tablo 20. Fauna Tablosu (İki Yaşamlılar Amphibia) Latince Adı Türkçe adı END IUCN CITES AMPHIBIA Fam: RANIDAE İKİ YAŞAMLILAR SUKURBAĞALARI BERN Sözleşmesi Rana rindibula Yeşil kurbağa nt - Ek-II Fam: BUFONIDAE KARAKURBAĞALARI MAK (2013-2014) Habitat Bitkisi bol, durgun ve sığ suların içinde, kıyılarında. Bufo bufo Siğili kurbağa nt - Ek-II Gündüzleri karada taş, toprak altlarında. G Bufo viridis Gece kurbağası nt - Ek-II Geniş alanda bulunur. L Tablo 21. Fauna Tablosu (Sürüngenler Reptilia) Kaynak L *END *MAK Latince Adı Türkçe adı END IUCN CITES BERN Sözleşmesi MAK (2013-2014) Habitat Kaynak REPTILIA TESTUDINIDAE SÜRÜNGENLER TOSBAĞAGİLLER Testudo gracea Tosbağa nt Ek-II Ek Liste-I LACERTIDAE Lacerta trilineata diplochondrodes SCINCIDAE KERTENKELELER Büyük Yeşil Kertenkele nt - Ek Liste-I PARLAK KERTENKELELER Kumlu, taşlı, kuru araziler, bazen bağ ve bahçelerde. Ekili tarlarda, taşlık alanlarda yaşar. Mabuya aurata Tıknaz Kertenkele nt - Ek Liste-I Bitkisi az taşlık alanlar. L,A COLUBRIDAE YILANLAR Coluber caspius Hazer Yılan nt - Ek Liste-I Taşlık, çalılık, ağaçlık alanlarda yaşar. Eirenis modestus Uysal Yılan nt - Ek Liste-I Taşlık arazilerde. L : Endemik : Merkez Av Komisyonu Kararları (2013-2014) *Kaynak: A: Anket (Yöre Halkından Alınan Bilgiler) G: GözlemL: Literatür L,A L L 76

TÜR NO Tablo 22. Fauna Tablosu - Kuş Türleri Listesi FAMİLYA ve TÜR ADI TÜRKÇE ADI STATÜ CICONIIDAE LEYLEKGİLLER RED DATA BOOK BERN IUCN CITES MAK KAYNAK* 1 Ciconia ciconia (L. 1758) Ak leylek G, Y A.3.1 Ek-II LC Ek-1 L, A ACCIPITRIDAE ATMACAGİLLER 2 Accipiter nisus Atmaca Y A.3 Ek-II LC Ek-2 Ek-1 L 3 Buteo buteo (L.1758) Şahin Y A.3 Ek-II LC Ek-2 Ek-1 L, A FALCONIDAE DOĞANGİLLER 4 Falco tinnunculus (Linne, 1758) Kerkenez Y A.2 Ek-II LC Ek-2 Ek-1 L, A COLUMBIDAE GÜVERCİNGİLLER 5 Columba palambus (L. 1758) Tahtalı güvercin Y A.4 Ek-III LC Ek-3 G 6 Columba livia (Gmelin, 1789) Kaya güvercini Y A.5 Ek-III LC Ek-3 L, A 7 Streptopleia decaocta (Frivaldzsky, 1838) Kumru Y A.5 Ek-III LC Ek-2 L, A STRIGIDAE BAYKUŞGİLLER 8 Athene noctua (Scopoli, 1769) Kukumav Y A.2 Ek-II LC Ek-2 Ek-1 L APODIDAE EBABILGİLLER 9 Apus apus (L. 1758) Kara sağan, ebabil G A.3.1 Ek-III LC Ek-1 G ALAUDIDAE TARLAKUŞUGİLLER 10 Galerida cristata (L. 1758) Tepeli toygar Y A.3 Ek-III LC Ek-2 L, A HIRUNDINIDAE KIRLANGIÇGİLLER 11 Hirundo rustica Kır Kırlangıcı G A.5 Ek-III LC Ek-1 G MOTACILLIDAE KUYRUKSALLAYANGİLLER 12 Motacilla alba (L. 1758) Ak kuyrukkakan Y A.3.1 Ek-II LC Ek-1 L LANIIDAE ÜMÜKSIKANGİLLER 13 Lanius collurio (L. 1758) Kızıl sırtlı ümük sıkan G A.3 Ek-III LC Ek-1 L 14 Lanius minor (Gmelin, 1788) Karalın ümük sıkan G A.3 Ek-III LC Ek-1 L 77

TÜR NO FAMİLYA ve TÜR ADI TÜRKÇE ADI STATÜ CORVIDAE KARGAGİLLER RED DATA BOOK BERN IUCN CITES MAK KAYNAK* 15 Corvus monedula (L. 1758) Cüce karga Y A.5 Ek-III LC Ek-3 L,A 16 Corvus corax (L. 1758) Karakarga Y A.5 Ek-III LC Ek-2 G STURNIDAE SIĞIRCIKGİLLER 17 Sturnus vulgaris (L. 1758) Sığırcık Y A.5 Ek-III LC Ek-2 G PODICIPEDIDAE LOPLU DALGIÇLAR 18 Podiceps cristatus Tepeli batağan Y A.5 LC L LARIDAE MARTIGİLLER 19 Larus michahellis Van martısı Y A.4 - LC - L 20 Larus cachinnans Akbaş martı Y A.4 - LC Ek-2 G PASSERIDAE SERÇEGİLLER 21 Passer domesticus (L. 1758) Ev serçesi Y A.5 Ek-III LC Ek-3 G FRINGILLIDAE İSPİNOZGİLLER 22 Fringilla coelebs (L. 1758) İspinoz Y A.4 Ek-III LC Ek-2 L, A 23 Carduelis carduelis (L. 1758) Saka Y A.3.1 Ek-II LC Ek-1 L, A EMBERIZIDAE KİRAZKUŞUGİLLER 24 Emberiza hortulana (L.1758) Kiraz kuşu G A.3 Ek-III LC Ek-2 L 25 Emberiza melanocephala (Scopoli, 1769) Karabaş kiraz kuşu G A.4 Ek-II LC Ek-1 L *MAK (2013-2014): Merkez Av Komisyonu Kararı *END: Endemik *KAYNAK:A: Anket (Yöre Halkından Alınan Bilgiler)G: Gözlem L: Literatür *STATÜ:Y: Yaşayan G: Göçmen 78

Tablo 23. Fauna Tablosu - Memeli Hayvanlar (Mammalia) Latince Adı Türkçe adı END IUCN CITES MAMALIA ERINACEIDAE MEMELİLER KİRPİLER BERN Sözleşmesi MAK (2013-2014) Erinaceus concolor Kirpi nt Ek-III Ek Liste-1 VESPERTILIONIDAE DÜZ BURUNLU YARASA Habitat Çok sıcak ve çok soğuk olmayan tüm bölgelerde bulunur. Pipistrellus pipistrellus Cüce yarasa V Ek-III - Su kenarına yakın ormanlık araziler L,A LEPORIDAE TAVŞANLAR Lepus europaeus Yabani tavşan nt Ek-III Ek Liste-3 Otlu, ormanlık ve açık araziler. L,A CRICETIDAE HAMSTERLAR Cricetulus migratorius Göçmen hamster nt - - Tarla, step ve açık ormanlarda L MURIDAE FARELER+SIÇANLAR Mus Musculus Doğu faresi nt - - Tarla ve açık alanlar L Rattus rattus Siyah sıçan nt - - Apodemus sylvaticus Orman faresi nt - - Orman ve tarlalarda bulunur. L,A CANIDAE KURTLAR+KÖPEKLER Canis familiaris Evcil köpek nt - - Uygun olan her bölgede yaşar. G FELIDAE KEDİGİLLER Felis cattus Ev kedisi nt - - Uygun olan her bölgede yaşar. G *MAK (2013-2014): Merkez Av Komisyonu Kararı *END: Endemik *KAYNAK:A: Anket (Yöre Halkından Alınan Bilgiler) G: GözlemL: Literatür Kaynak L,A 79

Yukarda verilen tablolarda, proje alanında bulunan ve bulunması muhtemel kuş, memeli, sürüngen ve amfibi türlerinin IUCN kategorileri yanı sıra çeşitli sözleşmelere göre durumları verilmiştir. Memeli, sürüngen ve amfibi türlerinden bir yarasa türü dışında kalan diğer türler, Ali Demirsoy a göre; nt kategorisine girmektedirler. nt kategorisi ülkemizde yaygın olarak bulunan, bol ve tehlikede olmayan türler için kullanılmaktadır. Memeli türlerinden Pipistrellus pipistrellus(cüce Yarasa) IUCN e göre LC (least concern; düşük riskli) kategorisinde bulunmakla birlikte, Demirsoy a göre V (tehdit altında, hasar görebilir) kategorisi kapsamında incelenmiştir. Proje alanında bulunması muhtemel bir yarasa türü olan Pipistrellus pipistrellus ormanlık alanlarda, kırsal kesimlerde ve yerleşim yerlerine yakın su kenarlarına yakın kesimlerde bulunmaktadır. Kış barınakları ağaç kovuklarının yanı sıra mağaralardır, yazları ise daha çok çatı altlarında bulunurlar. Yakın çevrede türün habitatına uygun çeşitli alternatif habitatlar bulunmaktadır ve yaygın bir habitat tahribi söz konusu değildir. Proje inşaat aşaması sırasında türlerin çevredeki benzer ağaçlık alanlara ve yakın köylerdeki habitatlarına çekilmeleri beklenmektedir. İnşaat aşaması tamamlandıktan sonra ise, eski habitatları tekrar yayılış göstermeleri beklenmektedir ve türlerin zarar görmesi öngörülmemektedir. Proje inşaat aşamasında tespiti yapılan türler hareketli formlar olmalarından dolayı, oluşacak gürültü gibi nedenlerden dolayı ortamdan uzaklaşabilir ve yakın çevrede bulunan mevcut alternatif habitatlara çekilebilirler. Ancak, inşaat aşaması tamamlandıktan sonra türlerin tekrar eski yaşam alanlarına dönmesi beklenmektedir. Dolayısıyla proje inşaat aşaması sırasında ve inşaat tamamlandıktan sonra türlerin nesillerinin tehlikeye düşmesi öngörülmemektedir. SUCUL FAUNA Canlı tür ve zenginliğinin yüksek olduğu kuzey bölgelerinin aksine, güney Ege de canlılık oldukça fakirleşir. Bentik, kıyı çizgisinden itibaren denizin en derin yerine kadar olan dip kesimidir. Bu bölgede yaşayan canlılara benthos adı verilir. Omurgasız Bentik Faunası Urla Limanı ve Civarı (İzmir Körfezi, Ege Denizi) Omurgasız Bentik Faunası isimli çalışmada elde edilen veriler ile bölgenin omurgasız bentik faunası ortaya konmuş ve aşağıdaki Tablo 24 te verilmiştir. Tablo 24. Literatür Çalışmaları Neticesinde Tespit Edilen Omurgasız Bentik Türleri SUBORDO (ALT TAKIM) SPECIES (TÜR) END ICUN CITES BERN NEMERTINI Nemertini (sp.) - - - - POLYCHAETA Sigambra tentaculata (Treadwell, 1941) - - - - Exogone sp. - - - - Micronephthys sp. - - - - Lumbrineris gracilis (Ehlers, 1868) - - - - Aricidea sp. - - - - Malacoceros fuliginosus (Claparède, 1868) - - - - Polydora sp. - - - - Capitella capitata (Fabricius, 1780) - - - - Monticellina cf. heterochaeta (Laubier, 1961) - - - - Prionospio fallax Söderström, 1920 - - - - Prionospio sp. - - - - 80

SUBORDO (ALT TAKIM) SPECIES (TÜR) END ICUN CITES BERN CRUSTACEA MOLLUSCA Iphinoe tenella Sars 1878 - - - - Ampithoe ramondi Audouin 1826 - - - - Caprella acanthifera Leach, 1814 - - - - Leptochelia savignyi (Kroyer, 1842) - - - - Phtisica marina Slabber, 1769 - - - - Lucinella divaricata (Linné, 1758) - - - - Musculus costulatus (Risso, 1826) - - - - Tellina pulchella Lamarck, 1818 - - - - Corbula gibba (Olivi, 1792) - - - - Mysella bidentata (Montagu, 1803) - - - - BRYOZOA Bryozoa (sp.) - - - - PLEOCYEMATA Carsinus mediterraneus - - - - ASPIDOCHIROTIDA Holothuria tubulosa - - - - RHIZOSTOMAE Rizosthoma pulma - - - - TEUTHIDA Logino vulgaris - - - - DICTYOCERATIDA Spongia officinalis - - - - Ophiura sp. - - - - ECHINODERMATA Astropecten sp. - - - - *END: Endemik Kaynak: Urla Limanı ve Civarı (İzmir Körfezi, Ege Denizi) Omurgasız Bentik Faunası Balıklar (Pisces) İzmir Körfezi İhtiyoplanktonu (1974-2005) Türleri, Çoker, T. Mater, S. isimli çalışmada elde edilen veriler ile bölgenin balık faunası ortaya konmaya çalışılmış ve aşağıdaki Tablo 25 te verilmiştir. Tablo 25. Literatür Çalışmaları Neticesinde Tespit Edilen Balık Türleri ORDO FAMILIA TÜR TÜRKÇE ADI END IUCN CITES BERN Sardina pilchardus Sardalya - - - - Walbaum, 1792 CLUPEIFORMES Clupeidae Sardinella aurita Valenciennes, Büyük Sardalya - - - - 1847 Sprattus sprattus (Linneaeus, Çaça - - - - 1758) Merlangius merlangius Mezgit - - - - euxinus ANACANTHINI Gadidae Trisopterus (GADIFORMES) luscus capelanus Tavuk balığı - LC - - (Lacepède, 1800 ATHERINIFORMES PERCOMORPHI Atherina boyeri Risso, 1810 Gümüş balığı - LC - - Atherinidae Atherina hepsetus Linnaeus, 1758 Çamuka - - - - Sparus aurata Linnaeus Çipura - - - - Sparidae Diplodus annularis İsparoz - - - - (Linnaeus, 1758) Sciaenidae Sciaena umbra Eşkina - - - - 81

ORDO FAMILIA TÜR TÜRKÇE ADI END IUCN CITES BERN Linnaeus, 1758 PLEURONECTIFORME S Mullidae Cepolidae Labridae Callionymid ae Gobiidae Bothidae Soleidae Mullus barbatus Linnaeus, 1758 Cepola rubescens Linnaeus, 1766 Cepola macrophthalma Lozano Rey, 1921 Symphodus melops (Linnaeus, 1758) Symphodus ocellatus (Forsskål, 1775) Salaria pavo (Risso, 1810) Callionymus lyra Linnaeus, 1758 Gobius niger Linnaeus, 1758 Gobius paganellus Linnaeus, 1758 Arnoglossus thori Kyle, 1913 Buglossidium luteum (Risso, 1810) Solea vulgaris Quensel, 1806 Barbun - - - - Kurdela balığı - - - - Kurdela balığı - - - - Ot balığı - LC - - Çırçır - LC - - Horozbina - - - - Üzgün balığı - - - - Kömürcü kayabalığı *END: Endemik Kaynak: İzmir Körfezi İhtiyoplanktonu (1974-2005) Türleri, Çoker, T, Mater, S - - - - Kayabalığı - - - - Küçük pis - - - - Küçük Dil Balığı - LC - - Dil Balığı - - - - Bölgede var olan balık türlerinin karşı karşıya bulundukları tehlike derecelerini belirlemek amacıyla Bern Sözleşmesi nin ek listelerinden (Ek-II ve Ek-III), ayrıca IUCN tarafından hazırlanmış olan Avrupa Kırmızı Listesi (ERL) den yararlanılmıştır. Bu değerlendirme sonuçlarına göre yörede kaydedilen balık türlerinden hiçbirisi Bern Sözleşmesi ek listelerinde ve Avrupa Kırmızı Listesi ne bulunmamaktadır. 3.10. Proje Alanı ve Etki Alanının 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Su Ürünleri Yönetmeliği Kapsamında Değerlendirilmesi, Alandaki Balıkçılık Potansiyeli,( balıkçı kuruluşları, balıkçı teknesi sayısı, balıkçı sayısı ve genel balıkçılık potansiyeli) Faaliyet alanı su ürünleri istihsal sahası (balık çiftliği, balık üretme tesisi, vb.) ve planlarda su ürünleri potansiyel sahası olarak belirtilen alanlardan değildir. Faaliyet alanı ve etki alanında balıkçı barınağı vb. balıkçı kuruluşlar bulunmamaktadır. Proje kapsamında meydana gelecek tüm atıklar yönetmeliklere uygun olarak bertaraf edilecek olup, yüzeysel sulara atılmayacak olup, deniz kirliliğine sebebiyet verilmeyecektir. 82

3.11. Sosyo-Ekonomik Çevrenin Özellikleri 3.11.1 Ekonomik Özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, sektör başına nüfus dağılımı) İzmir ilinde sektörlerin dağılımına bakıldığı zaman, istihdamın en yoğun olan sektörler sıralamasında, birinci sırada inşaat, ikinci sırada diğer iş faaliyetleri, üçüncü sırada motorlu taşıtlar ve motosikletler dışında kalan toptan ticaret ve ticaret komisyonculuğu, arkasından giyim eşyası imalatı ve beşinci sırada oteller ve lokantalar yer almaktadır. İlk 5 sektör İzmir ili genelindeki toplam istihdamın %25 ini oluşturmaktadır. İzmir ilinde tüm sektörler bazında bakıldığı zaman, İzmir ilçeleri genelinde faaliyetlerin %67 sinin hizmet yoğunluklu olduğu, üretimin ise %34 düzeyinde kaldığı görülmektedir. Çeşme İlçesi nde sanayi yatırımı bulunmamaktadır. Bölgenin turistik yapısından dolayı sanayi yatırımına bölgede sıcak bakılmamaktadır. Bölgede tarımsal faaliyetler 1930 lu yıllara kadar İlçedeki tarım alanlarının % 50 sine kadar varan ve yer yer % 50 nin üstüne çıkan Bağcılık, kısmen zeytincilik hâkim ürün desenini teşkil ederken 1930 lu yıllardan itibaren floksera zararlısı nedeniyle yavaş yavaş bağ alanları daralmaya başlamış, 1950 li yılların başlarında kalan bağ alanları da sökülerek tütün ziraatine başlanmış,1980 li yılların başlarına kadar öncelikli ürün durumuna gelmiştir.1980 li yılların başından itibaren tütün alanlarına kavun ikame olmuş, halen kavun alanları mevcut ekilen tarım alanları içerisindeki yerini birinci derecede önemini korumaktadır. İlçede zeytin, enginar üretimi de önem arz etmektedir. Çeşme İzmir'in şirin bir turistik bir tatil beldesidir. Bu bölgede ekonomik faaliyetler bu yüzden turizme dayalıdır. Bölge yaz aylarında oldukça fazla turist çekmektedir. Bunun sebebi tabiî ki de çeşmenin doğal güzelliğidir. Çeşme Ege'nin incisi olarak da nitelendirilmektedir. Bu güzelliğini Çeşme iyi bir şekilde maddi gelire çevirmiştir. Bölgede yaz aylarında açılan hoteller bölgedeki birçok gence iş fırsatını sağlamıştır. Bölgedeki işsiz gençler yaz aylarında bu hotellerde gerek animatör olsun gerek diğer görevler olsun bu işleri yapmaktadırlar. Bu sayede bölgede büyük bir istihdam sağlanmaktadır. Ayrıca Çeşme, Ege Bölgesi nde olduğu için bölgede süren iklimden dolayı bölgede birçok farklı bitki ve meyve vardır. Bu meyveler ve sebzeler yine bölgenin ekonomisine oldukça faydalıdır. Bölgede tarım her ne kadar önemli bir gelir kaynağı olsa da turizm faaliyetlerinin çokluğundan dolayı bu tarım faaliyetleri daha çok ikinci planda kalmıştır.yarımadanın tüm kıyıları; kumsalları, termal kaynakları, temiz ve farklı kıyılarda alternatif sıcaklıklara sahip denizi, farklı rüzgârlara kapalı koyları turizm açısından önemli bir avantajdır. Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi bölgenin turizm potansiyelini artıracak olup turizm sezonunun kapanması sonrasında bile bölgede istihdam kaynağı olacaktır. 3.11.2 Nüfus (yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler) Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi İzmir İli, Çeşme İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. İzmir İli ve İlçelerine ait nüfus bilgileri Tablo 26 da verilmiştir. 83

Tablo 26. İzmir İli ve İlçelerine Ait Nufüs Verileri (TÜİK, 2012) İl/İlçe merkezi Belde/Köy Toplam İzmir Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Aliağa 59.124 30.418 28.706 17.474 10.542 6.932 76.598 40.960 35.638 Balçova 77.843 37.342 40.501 77.843 37.342 40.501 Bayındır 21.785 10.746 11.039 19.203 9.566 9.637 40.988 20.312 20.676 Bayraklı 309.137 154.083 155.054 309.137 154.083 155.054 Bergama 61.406 30.954 30.452 39.598 19.616 19.982 101.004 50.570 50.434 Beydağ 5.612 2.706 2.906 6.954 3.522 3.432 12.566 6.228 6.338 Bornova 416.007 208.708 207.299 7.056 3.616 3.440 423.063 212.324 210.739 Buca 443.091 221.984 221.107 3.400 2.130 1.270 446.491 224.114 222.377 Çeşme 21.749 11.036 10.713 12.814 6.517 6.297 34.563 17.553 17.010 Çiğli 168.599 84.367 84.232 168.599 84.367 84.232 Dikili 18.669 9.245 9.424 16.561 8.342 8.219 35.230 17.587 17.643 Foça 27.987 18.357 9.630 4.154 2.471 1.683 32.141 20.828 11.313 Gaziemir 127.730 65.344 62.386 127.730 65.344 62.386 Güzelbahçe 26.900 15.194 11.706 1.569 789 780 28.469 15.983 12.486 Karabağlar 465.120 229.404 235.716 903 470 433 466.023 229.874 236.149 Karaburun 2.722 1.481 1.241 6.077 3.084 2.993 8.799 4.565 4.234 Karşıyaka 315.008 149.271 165.737 286 144 142 315.294 149.415 165.879 Kemalpaşa 74.990 38.018 36.972 19.841 10.055 9.786 94.831 48.073 46.758 Kınık 11.789 5.885 5.904 16.161 8.045 8.116 27.950 13.930 14.020 Kiraz 8.720 4.237 4.483 35.289 17.740 17.549 44.009 21.977 22.032 Konak 390.682 190.959 199.723 390.682 190.959 199.723 Menderes 59.254 30.023 29.231 15.577 7.882 7.695 74.831 37.905 36.926 Menemen 125.984 63.743 62.241 12.159 6.077 6.082 138.143 69.820 68.323 Narlıdere 63.301 31.947 31.354 63.301 31.947 31.354 Ödemiş 75.577 37.071 38.506 53.428 26.328 27.100 129.005 63.399 65.606 Seferihisar 27.849 14.522 13.327 3.618 1.844 1.774 31.467 16.366 15.101 Selçuk 28.213 14.038 14.175 6.374 3.232 3.142 34.587 17.270 17.317 Tire 53.692 26.190 27.502 25.827 12.886 12.941 79.519 39.076 40.443 Torbalı 127.101 63.925 63.176 10.939 5.495 5.444 138.040 69.420 68.620 Urla 46.289 23.484 22.805 8.267 4.171 4.096 54.556 27.655 26.901 Toplam 3.661.930 1.824.682 1.837.248 343.529 174.564 168.965 4.005.459 1.999.246 2.006.213 TÜİK 2012 verilerine göre izmir ilinin toplam nüfusu 3.661.930 kişidir. Proje konusu faaliyetin bulunduğu Çeşme İlçesi ise toplam 21.749 kişidir. Bu nüfusun 11.036 kişi erkek, 10.713 kişisi kadın nüfustan meydana gelmektedir. Çeşme ilçesi turistik bir bölge olduğundan turizm sezonu açıldığında ilçenin nüfusu yaklaşık 300.000 kişi bulmaktadır. 3.11.3 Bölgenin Turizm Potansiyeli Çeşme, şifalı sıcak suları, olağanüstü sayılabilecek kalitede kumun, güneşin ve berraklığın kucaklaştığı şirin bir tatil beldesidir. Çeşme İzmir'in 94 km. batısında, kendi adını taşıyan yarımadanın en ucunda kurulmuştur. Gemiciler tarafından küçük liman diye adlandırılmıştır. Fakat Çeşme ve civarında kaynak suları bol olduğundan ve zamanla 84

çoğalan ve buz gibi suların aktığı çeşmelerinden dolayı da yöreye Çeşme denilmiştir. Sürekli akan bu kaynakların etrafında çeşme yaptırmak günümüzde olduğu gibi, eski geleneklerimiz arasında da yer almıştır. Çeşme adını, bir zamanlar yüz kadar olduğu söylenen bu çeşmelerden almıştır. Bu çeşmelerin hepsinin kendisine özgü bir özelliği ve mimarisi bulunur. Bu çeşmelerin bir kısmı yüzyıllara meydan okurcasına hiç bozulmadan kaldığı gibi, bazıları da restorasyonlar sayesinde günümüze kadar ulaşmışlardır. Yol genişletme çalışmaları sırasında bulundukları yerlerden başka yerlere taşınmak zorunda kalanlar olduğu gibi, kaynağının kuruması, doğa olayları veya başka nedenlerden dolayı da birçoğu kaybolmuştur. Çeşme ilçesi sınırları içerisinde bulunan doğal ve tarihi güzellikler hakkında kısa bilgiler aşağıda verilmiştir. ÇEŞME YÖRESİNDEKİ TARİHİ YERLER Çeşme de son yıllarda yapılan arkeolojik çalışmalar, bölgede Neolitik Çağdan itibaren yerleşim olduğunu göstermiştir. Çeşme İlçesi, Sakarya Mahallesi Bozalan Mevkiinde Neolitik; Germiyan Yalısında Kalkolitik ve Miken Dönemi; Boyalık Mevkiinde Tunç Dönemi, Bağlararası Mevkiinde Tunç Dönemi, Eski Çeşme Köyünde Beylikler ve Osmanlı Dönemi, Ildırı Köyünde, Reisdere Mahallesindeki buluntu veya kalıntıları Çeşme İlçesinin yaklaşık olarak sekizbin yıldır yerleşime sahne olduğunu göstermiştir. Çeşme İlçesi, Ildırı Köyünde yer alan Erythrai antik kenti; M.Ö. birinci binde İonia Bölgesinin 12 önemli şehrinin bir araya gelmesi ile kurulan Panionion Birliğinin önde gelen üyesi olmuş, Atina şehir devletinin öncülüğünde kurulan Attik-Delos Deniz birliğine de her yıl önemli miktarda maddi katkıda bulunmuştur. ÇEŞME DEKİ ÖNEMLİ ÇEŞMELER MARAŞ ÇEŞMESİ: 1824 yılında yaptırılmıştır. Köşeleri, yuvarlatılmış kare planlı ve 4 cepheli bir çeşmedir. Kubbeli örtüye kesme taştan S profilli bir saçakla geçilir. Genellikle tüf ve çeşme nişleri üzerindeki dilimli sivri kemerlerde ise kırmızı kum taşı kullanılmıştır. Yuvarlatılmış olan köşelere de birer küçük niş içine çeşmeler yerleştirilmiştir. Dört cephesinde de kitabesi yer almaktadır. Ayrıca batı ve güney cephesi arasındaki köşede yer alan küçük nişin üzerinde yapım tarihinin de yazıldığı küçük bir kitabe bulunmaktadır. MEHMET KETHUDA ÇEŞMESİ: 1738 yılında yaptırılmış olup günümüze kadar sağlam olarak ulaşmış en eski çeşmelerden bir tanesidir Tek cepheli olup kesme taştan yaptırılmıştır. Son zamanlarda yapılan restorasyon sırasında yönü değişikliğe uğradı. Sarnıcı iyi çalışmadığından şebeke suyu bağlanarak aktif hale getirilmiştir. Kitabesi ise sağlamdır. AHMETOĞLU HACI MEMİŞ AĞA ÇEŞMESİ ( ÖMER AĞA ): Çeşmenin ara sokaklarında karşınıza çıkan bu çeşme 1837 yılından günümüze ulaşmıştır. Bu çeşmeyi yaptıran Ahmetoğlu Hacı Memiş Ağa veya bazı kaynaklarda Ömer Ağa olarak bilindiği için her iki isimle de anılır. Restorasyon sayesinde oldukça iyi durumdadır. Çeşme kare planlı ve iki cepheli olup, kitabesi de günümüze kadar ulaşmıştır. HAMALOĞLU VEYA HAFİZE RABİA HATUN ÇEŞMESİ: Maraş sokağı üzerinde Çeşme mezarlığının köşesinde yer alan bu çeşme 1851 yılında dikdörtgen planlı ve 3 cepheli olarak, kesme taştan yaptırılmıştır. Kitabesi bulunan üç 85

cephesinde de çoğunlukla andezit kullanılmıştır. Sarnıç girişinin olduğu cephesine çeşme ve yalak konulmamış bu cephede çoğunlukla daha gösterişsiz malzeme kullanılmıştır. Kubbeye kesme taştan S profilli güzel bir saçaklıktan geçilir. ŞERİF AĞAZADE SEYYİDİ HASAN AĞA AİLESİ HACI SALİHE ÇEŞMESİ: 1800 yılında yaptırılmış ve tek cephelidir. Çeşmenin yeri yakın zamanlarda değiştirilmiş, bu sırada yer darlığı ve işlevsizliği de göz önünde bulundurularak yeniden kurma çalışmalarında beşik tonoz örtülü sarnıç küçültülmüş ve sivri tonoz yapılmıştır. Kırmızı kum taşı ile inşa edilmiştir. Çeşme nişi sivri kemerlidir ve kitabesi de sağlamdır. KİTABESİZ ESKİ ÇEŞME: Bu Çeşme ara sokaklarda bulunan asıl yerinden alınarak Çiftikköy yolu üzerinde yeni limanın karşısında yol kenarına taşınmıştır Neden oraya götürüldüğü bilinmiyor. Bu taşınma sırasında kitabeside kaybolduğu için bu çeşmeyi kimin hangi tarihte yaptırdığı bilinmemekte. KAYMAKAM SADIK BEY ÇEŞMESİ: Bu çeşme 1886 yılında kare planlı ve 4 cepheli olarak andezit kesme taştan inşa edilmiştir. Kesme taştan S profilli saçağı yer yer dökülmüştür. Köşeleri, ana yapıya bitişik yarım paye şeklinde düzenlenmiştir. Kitabesi zarar görmeden günümüze kadar ulaşmıştır. Şebeke suyuna bağlı olduğundan sarnıcının artık önemi yoktur. KABADAYI ÇEŞMESİ: İki cepheli ve kesme taştan dikdörtgen planlı olarak 1883 yılında inşa ettirilmiştir. Çeşme ve yalaklarının bulunduğu iki cephesinin köşeleri yuvarlatılmış ve buralara da küçük birer çeşme için ince işçilik ürünü küçük birer mermer aynalar yerleştirilmiştir. Ana cephelerde yer alan çeşme nişlerinin üzerindeki dilimli sivri kemerlerde, dönüşümlü olarak damarlı kırmızı ve beyaz mermerler kullanılmış ve çeşmenin cepheleri zenginleştirilmiştir. Kitabesi sağlamdır. Kubbeye geçişten önce olması gereken saçaklı kısmı ise yıkılmıştır. KANDIRA ÇEŞMESİ: Gösterişsiz bir yol çeşmesin görünümünde olan bu çeşme, İzmir otobanının girişinde bulunmaktadır. Söğüt ağaçlarından gizlenmiş konumdaki çeşmenin kitabesinde Bende-i mu raffiâ Ahkar-ı ziyâ 1282 yani yol gösterenlerin kölesi ve ışığın en kudretsizi ( burada kudretsiz kelimesi ile tevazu gösterilmiştir) yıl 1865 yazmaktadır. KİTABESİZ ÇEŞME: Diğer çeşmelerle aynı dönemde yapıldığı anlaşılan bu çeşmenin kitabesi olmadığından kim tarafından yapıldığı belli değildir. MEMİŞ İBN-İ AHMET ÇEŞMESİ: 1798 yılında tek cepheli olarak yaptırılmıştır. Çeşme nişi sivri kemerlidir. Hacı Memiş suyu şebekesine bağlıdır. Kitabesi sağlamdır. MURABUTZADE HÜSEYİN KAPTAN ÇEŞMESİ: Kitabesinde; Sahib-ül Hayrat el Hesenat Murabutzade el Hacı Hüseyin Kaptan ve Sahi-bül Hayrat el Hesenat Ayşe Hatun Saliha Mustafa bin Şabanzade yazan çeşme kayıtlara geçmemiştir. 86

ŞEKERCİ ÇEŞMESİ: Mehmet kethüda çeşmesinden 2015 sokağa girip devam ettiğinizde karşınıza gelen evin önünde bu çeşmeyi bulabilirsiniz. Kitabesinde 1717 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır. MARİFİ DERGÂHI ŞEYH YUSUF EFENDİ ÇEŞMESİ: Üzerinde kitabesi olmadığı için yapım tarihi bilinmeyen sade bir işçiliğe sahip tek cepheli bir çeşmedir. Bağlar çarşı caddesi üzerinde Kaymakam Sadık Bey Çeşmesine yakın bir yerde bulunan bu çeşmenin kaldırım çalışmaları sırasında yalağı kapanmış ve musluğu yer hizasında kaldığından kullanılmamaktadır. İKİ ESKİ ÇEŞME: Bu iki çeşme Balıklıova dan, Ildırı ya giden yol üzerinde bulunur. Restorasyon görmemelerine rağmen iyi durumdadırlar. Kimin yaptırdığı bilinmiyor. Uzun yıllardan günümüze kadar işlevlerini sürdürdükleri düşünülürse oldukça sağlam inşa edildikleri anlaşılır. Eski ticaret yolu üzerinde bulunan bu iki çeşmenin kervanların su ihtiyacını karşılamak üzere yapıldıkları düşünülmektedir. ÇEŞME DEKİ TARİHİ YERLER Çeşme Kalesi: 2.Beyazıt tarafından 1508 yılında diktörtgen biçiminde yaptırılan kale, 6 kulesi ve üç yanındaki hendeklerle muhteşem bir görüntü oluşturur. İlk yapıldığı zamanlarda denize sıfır olarak inşaa edilen kale, zaman içerisinden denizin doldurulmasıyla daha içte kaldı. Tarihi kalede her yıl kutlanan Uluslararası Çeşme Müzik Yarışması ve 2-7 Temmuz tarihleri arasındaki Çeşme Festivali düzenlenmektedir. Kaleyi ziyaret ettiğinizde, kalenin önünde Büyük Türk Komutanı Kaptan-ı Derya Cezayirli Hasan Paşa'nın yanında aslanı bulunan heykeli de görülebilmektedir. Kervansaray: 1528 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından Kervansaray Çeşme'ye ayrı bir özellik katar. Tarih içinde özellikle yabancı tüccarların konaklaması için kullanılan kervansaray günümüzde 45 odalı bir otel olarak hizmet vermektedir. Çeşme Müzesi: Çeşme nin tarihi zenginliklerini en iyi, müzelerdeki tarihi eserlerin çokluğu ve kalitesi gözler önüne sermektedir. Daha çok Erythrai, Çeşme ilçe merkezi Alaçatı ve Kalemburnu yöresinden çıkan eserlerin sergilendiği tarihi Çeşme Kalesinde bulunan Çeşme Arkeoloji Müzesinde 320 adet arkeolojik 126 adet etnografik eser ile 31 adet sikke, toplam olarak 477 adet eser teşhir edilmektedir. Erytrai (Ildırı): Ildırı köyünün antik dönemdeki adı Erythrai dir. Erythrai sözcüğünün Yunancada kırmızı anlamına gelen Erythros tan türediği, kent toprağını kırmızı renginden dolayı Erythrai nin Kızıl Kent anlamında kullanıldığı sanılmaktadır. Bir başka varsayıma göre ise kent adını ilk kurucu Giritli Rhadamanthes in oğlu Erythros tan almıştır. Kentte ele geçen bulgular, bu yörede ilk Tunç Çağ ından bu yana yerleşimin olduğunu göstermiştir. İkinci kolonileşme döneminde kent, Atina Kralı Kadros soyundan gelen Knopos yönetimindeydi. Başlangıçta krallık ile yönetilen kent sonraları yine kral soyundan olan ancak halkın seçtiği 87

Basileuslar tarafından yönetildi. Ion kentlerinin aralarında kurdukları Panionion dinsel ve siyasal birliğe katıldılar. Kent Pythagoras la birlikte kısa süreli tiranlık dönemi yaşamış, bu dönemde üreterek dışarı sattığı değirmen taşlarıyla önem kazanmıştır. Erythrai, Lidya ve daha sonra da Persler in eline geçer. Pers boyunduruğuna karşı diğer Ion kentleri gibi ayaklanmaya katılan kente, bütün Ion kentleriyle birlikte M.Ö. 334'te İskender, bağımsızlığını kazandırır. İskender'in ölümünden sonra çıkan kargaşalar sonucu birçok el değiştiren Erythrai Pergamon (Bergama) Krallığı'nın eline geçer. M.Ö.133' te Roma İmparatorluğu içinde özgür bir kent statüsü kazanır. Bu dönemde şarabı, keçileri, değirmen taşları ve kadın kahinleri Sibyl ile Herophile ile ün kazandı. M.Ö.1 yy.da depremler, savaşlar ve Romalı komutanların yağmaları yüzünden büyük yıkıma uğrayan yöre; 16.yy.dan sonra Ilderen ve Ildırı adlarıyla anılmaya başladı. ÇEŞME PLAJLARI 29 km lik Çeşme kıyı şeridi boyunca göreceğiniz birbirinden güzel plajların her birinden ayrı bir keyif alacaksınız. Çünkü Çeşme öyle güzel bir ev sahibidir ki; her zaman tertemiz denizi, eşine az rastlanır yumuşacık kumsalları ve bunalmadan istediğiniz bronzluğa ulaşabileceğiniz güneşiyle kucaklar sizi. Dingin bir denizde serinleyip sonra da sımsıcak kumsal da sakince güneşlenmek mi, bir yat kiralayıp adaları gezmek mi, dalış tüpünüzü takıp derinlerdeki zenginliği keşfetmek mi yoksa sörf tahtanızı alıp rüzgârla dans etmek mi istiyorsunuz? Düşlemeniz bile yeter. Çeşme hepsini önceden düşünmüş ve her bir plajını farklı bir alternatif olarak hazırlayıp hizmetinize sunmuştur sanki. İşte en önemli plajlardan birkaçı şunlardır; Ilıca: 2 km ye yakın uzunluktaki geniş ve beyaz kumlu plajları, nitelikli konaklama tesisleri ve termal olanaklarıyla Çeşmenin en büyük ve popüler turizm merkezi durumunda.deniz in içinden kaynayan sıcak termal suları, Ilıca plajını ve yöredeki diğer plajları büyük birer termal havuz haline getirir. Ilıca daki büyük, küçük konaklama tesisleri, yoğun bir turist kapasitesinin ihtiyacını karşılayabilecek durumda. Ilıca`nın önemini arttıran en önemli husus, termal olanakları. Birçok küçük, otel ve pansiyonlarda bile kaplıca suyu bulunuyor. Çeşme plajlarının ve özellikle Ilıca plajının en önemli özelliklerinden biri de, kıyıdan denize doğru yaklaşık yüz metrelik bir şeridin insan boyunu geçmeyecek derinlikte olması. Sığ sularda, özellikle termal kaynaklarla beslenen sularda ultraviyole ışınlarının insan sağlığına çok daha fazla yararlı olduğu bilimsel bulgularla kesinleşmiş durumda. Bunların yanı sıra, bu plajlardan çocukların yararlanma olanakları, sağlık ve can güvenliği bakımından da çok elverişli. Boyalık Koyu: Yaklaşık 5 km. uzunluğunda ve çok güzel plajlara sahip bir koydur. Ilıca plajının karakteristiklerini gösteren bu koy ayrıca bugün Çeşme nin en hızlı gelişen turizm alanlarından birisidir. Koyun orta kısmında yer alan Kalem Burnu'nun karayla birleştiği yerde, yapıldığı yıllarda Türkiye`nin en büyük ve en modern konaklama tesislerinden biri olan Altınyunus Tatil Köyü ve Marinası bulunmaktadır. Bu tatil köyü tüm doğal zenginliklerini sizlerin hizmetine sunmaktadır. Bu koyun kuzey rüzgârlarına kapalı en sakin plajı ise Sakin Deniz (Ayayorgi) plajıdır. Kıyısındaki restoranları, birbirinden keyifli tesisleriyle gerçekten sakin ve dinlendirici bir köşedir. 88

Şifne-Büyük Liman-Paşa Limanı: Ilıca plajı merkez olmak üzere kuzeydoğu yönünde Şifne`ye kadar uzanan kıyı bandı, güzel plajları ve kaplıcalarıyla büyüleyici bir merkez. Büyük Liman, Paşa Limanı koyları, turistik tesislerin, kamp alanlarının ve toplu yazlık konutların toplandığı bir yer konumunda. Şifne, kaplıcalarıyla ünlü bir merkez ve çok sayıda temiz ve düzenli pansiyon hizmet veriyor. Ilıca merkezine yaklaşık 5 Km. uzaklıktaki bu önemli turizm merkezine ulaşım ise Ilıca dan sağlanıyor. Ildırı: Antik Erythria kentinin bulunduğu Ildırı ve yöresi, doğal plajları ve kamp alanlarını bakımından kampçılar için ilginç bir yöre. Çeşme ilçe merkezine 22 km. Ilıca`ya 15 km. uzaklıktaki bu tarihi ve doğal zenginliklere sahip yöreye ulaşım Şifne`den sonra asfalt bir yolla yapılıyor. Dalyan ve Sakızlı Koy: Çeşme yarımadasının kuzey kıyılarında yer alan bu turistik merkezler, tipik balıkçı mahallesi, evleri, limanı, plajları ve insanlarıyla Ege yaşantısının ve doğal güzelliklerinin toplandığı bir yöre. Bu yöre, Çeşme ilçe merkezine 4 Km. uzaklıkta. Dalyan köyde çok sayıda kaliteli otel ve pansiyonlar sizleri bekliyor. Çiftlikköy ve Pırlanta Plajı: Bu plaj Çeşme'nin güney ve güneybatısında yer alıyor. Bu yörenin en önemli plajları PIRLANTA-TURSİTE ve ALTINKUM plajları. Burada da sizleri son derece kaliteli otel ve pansiyonlar bekliyor. Ayrıca burada kamp yapmak için de uygun alanlar bulunuyor. Çatamaz Plajı: Çeşme ilçe merkezinden ulaşımın sağlandığı Çatazmak Plajı da Çeşme'nin görülmeye değer plajlarından. Eşek Adası: Eski adıyla "GONİ" olarak bilinen günümüzün Eşek Adası Çeşme`den yatlarla bir saat uzaklıkta, temiz koyları ve konuksever eşekleriyle günübirlik yat gezintileri için ideal bir yer. Doğal konumu itibariyle kuzey rüzgârlarına kapalı olan koylarında sualtı ve su üstü sporları yapmaya çok elverişli. Neredeyse tamamının maki ile kaplı olduğu adada eşeklerin yaşayabilmesi için rüzgârla çalışan bir tatlı su kuyusu bulunuyor. Özellikle bahar aylarında yolunuz düşerse yaban nergisleri, katırtırnakları ve kekiklerin sarhoş eden kokusuyla karşılaşırsınız. Ada tamamen turistik amaçlara hizmet etmekte ve Milli Parklar kapsamında olduğundan gece konaklaması mümkün değildir. KAPLICALAR Çeşme Ilıcaları: İzmir Çeşme yolu üzerinde ve Çeşme ye 5 km. uzaklıkta deniz kıyısında bulunan Çeşme Ilıcaları plajı ve ılıcası aynı yerde olan dünyanın en ilginç ve zor bulunur ılıcalarından biridir. Suların sıcaklığı 58oC dolayındadır. Romatizmanın kronik her şekli, gut şişmanlık gibi metabolizma bozuklukları ile raşitizm, kadın, deri, hastalıkları, karaciğer ve idrar yollarının ağrılı hastalıklarında yararlı olmaktadır. 89

Şifne (Reisdere) Kaplıca ve Çamuru: Çeşme Ilıcalarının 5 km kuzey doğusunda Şifne körfezinde küçük bir yarımada üzerinde bulunan etrafında çeşitli konaklama ve yeme- içme tesisleri yer almaktadır. Romatizma, raşitizm, kadın hastalıkları ve idrar yolları, mide, bağırsak, egzama, kan çıbanı gibi deri hastalıklarında yararlıdır. Sonuç olarak 21.749 nüfusa sahip Çeşme İlçesi yaz sezonunda yaklaşık 300.000 turisti ağırlamaktadır. İç ve dış turizm açısında bir marka olan Çeşme İlçesi yapılan turizm yatırımları ile birlikte gün geçtikçe turizm potansiyelini artırmaktadır. 3.11.4 Yaratılacak İstihdam İmkanları ve İşsizlik Projenin inşaat faaliyetleri sırasında 50 kişilik personelin, işletme aşamasında ise toplam 100 personelin istihdam edilmesi planlanmaktadır. Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi yapımı ile birlikte inşaat ve işletme aşamasında bölgede yeni bir istihdam kaynağı oluşturacaktır. 3.11.5 Beklenen Sosyoekonomik Değişiklikler Bölgede yat limanının işletmeye alınması ile bölgede yeni bir istihdam sahası ve buna bağlı alt sektörler oluşması beklenmektedir. Yat bakım-onarım çalışmalarında yan sanayi kullanımı oldukça yüksektir. Genel olarak kullanılan yan sanayi kolları aşağıda verilmektedir. - Ağaç mamulleri sanayi - Mobilya sanayi - Dekorasyon ve döşeme sanayi - Demir çelik sanayi - Paslanmaz çelik sanayi - Torna ve döküm sanayi - Plastik sanayi - Makine imalat sanayi - Elektrik elektronik sanayi - Tekstil ve iplik sanayi - Deri sanayi - Boya ve kimya sanayi - Cam sanayi - Gıda sanayi - Konaklama sektörü - Yangın ve güvenlik sektörü Projeden kaynaklı bölgeye turist çekilmesi ile limana demirleyen yat sahipleri ve misafirlerinin bölgenin konaklama, ulaşım, eğlence, alışveriş vb. imkanlarından yararlanması sonucunda bölgede hareketlilik ve ekonomik kazanca sebep olması beklenmektedir. 90

3.12. Proje Sahasının Bulunduğu Alana En Yakın Orman Alanı Mesafesi, Proje Sahasına En Yakın Orman Alanında Meşcere Tipi (Proje Sahasının İşaretlendiği 1/25000 Ölçekli Meşcere Haritası), Mesafeye Bağlı Olarak Orman Yangınlarına Karşı Alınacak Önlemler, Projenin Orman Alanlarına Olan Mesafesine Bağlı Olarak Muhtemel Olumsuz Etkiler ve Etki Azaltıcı Tedbirler, Yat liman projesi Şifne koyu içerisinde tamamen deniz alanında planlanmaktadır. Proje alanının hemen arka kısmında ise bozuk makilik-fundalık alan ve orman alanı yer almaktadır. Projeden kaynaklı herhangi bir nedenle orman yangınına sebep olunmaması için faaliyet alanında meydana gelmesi muhtemel yangınlara karşı alınacak önlemler aşağıda verilmiştir. Proje alanına yerleştirilecek yangın hidrantları ile sahada çıkabilecek yangına anında müdahale edilerek çevreye yayılması engellenecektir. Proje alanında çalışacak personele yangına müdahale ve yangın ekipmanlarının kullanılması hususunda eğitim verilecektir. Proje alanı çevresinde yer alan ormanlık alanlarda herhangi bir nedenden (proje konusu tesisten veya çevredeki diğer tesislerden kaynaklı) dolayı çıkabilecek bir yangında, taşınabilir yangın ekipmanları (yangın söndürücü, kürek, su kovaları vb.) ile tüm personel müdahale edecek ve 177 nolu telefon ile ilgili kurumlara haber verilecektir. 91

BÖLÜM 4: PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER 4.1. Arazinin Hazırlanması İçin Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Yapılacak Alanın Koordinatları, Hafriyat Artığı Toprak, Taş, Kum vb. Maddelerin Nerelere Taşınacakları ve Depolanacakları veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları Proje kapsamında inşaat işlemleri deniz bölgesinde yapılacak olup herhangi bir kazı fazlası malzeme oluşmayacaktır. Proje kapsamında 20.000 m 3 dip taramasının yapılması planlanmaktadır. Dip taraması yapılacak bölgede Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği EK-11 kapsamında analizleri yapılacaktır. Dip taramasından elde edilecek malzemeler dolgu işlemine uygun çıkması durumunda elde edilecek malzemeler dolgu malzemesi olarak kullanılacaktır. Dip taramasından elde edilen malzemelerden dolgu malzemesi olarak kullanılamaması durumunda malzemelerin ilgili mevzuat ve yönetmelikler çerçevesinde bertarafı sağlanacaktır. 4.2. İnşaat ve İşletme Aşamasında Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği, Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları Çeşme Şifne Yat Limanı Projesinin inşaat ve işletme aşamalarında gerekli su ihtiyacı aşağıda verilmektedir. İnşaat ve İşletme Aşamaları İçme ve Kullanma Suyu İhtiyacı; Personel için gerekli içme ve kullanma suyu ihtiyacı, bir kişinin günlük kullanımları için gerekli su ihtiyacı 150 lt/kişi-gün alınarak aşağıda hesaplanmıştır. İnşaat aşaması İşletme aşaması : 50 kişi x 150 lt/gün-kişi = 7500 lt/gün= 7,5 m 3 /gün, : 100 kişi x 150 lt/gün-kişi = 15.000 lt/gün= 15 m 3 /gün Proje kapsamında yatların su ihtiyaçlarının karşılanması için yüzer iskeleler üzerinde servis kutusu kullanılacaktır. Servis kutuları vasıtasıyla, yat özelliklerine göre değişen miktarlarda su nakli yapılacaktır. Ayrıca liman üst yapılarının kullanılması sırasında (sosyal tesisler, tuvalet, duş vb.) su ihtiyacı bulunmaktadır. Limanının maksimum kapasite ile hizmet verdiği, bir yatta ortalama 10 kişinin bulunacağı kabulüyle; limanı kullanacak kişi sayısı ve ortalama su ihtiyacı aşağıda hesaplanmıştır. 700 yat x 10 kişi = 7000 kişi/yat 7000 kişi/yat x150 lt/gün-kişi = 1.050.000 lt/gün= 1.050 m 3 /gün Bakım-onarım Çalışmalarında Tekne Yüzey Temizliğinde Kullanılması Planlanan Su Miktarı; Proje kapsamında bakım-onarım yapılacak teknelerin alt kısımlarının temizlemesi sırasında gerekli olması durumunda basınçlı su kullanılması planlanmaktadır. Temizlik 92

sırasında tekne boyutlarına ve yapılacak işleme bağlı olarak tekne başına 5-10 m 3 kullanılacağı ön görülmektedir. su Proje konusu faaliyetin inşaat ve işletme aşamalarında gerekli su ihtiyacı Çeşme Belediyesinden gerekli tüm izinler alınarak Çeşme Belediyesi su şebekesinden karşılanması planlanmaktadır. 4.3. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Katı Atıkların Cinsi (evsel nitelikli katı atıklar, yatlardan kaynaklanan atıklar, tamir ve bakımından kaynaklanacak atıklar vb.), Miktarı ve Bertaraf Yöntemleri Projenin inşaat ve işletme aşamalarında yapılacak işlemler sırasında çalışacak personelden, bakım-onarım işlemleri ve iş makinelerinden kaynaklı katı atıkların meydana gelmesi söz konusudur. Proje kapsamında asbest içeren malzemelerin kullanılması söz konusu değildir. Ayrıca asbestli malzeme içeren tekneler Yat Limanı ve Çekek Yerine (bakım-onarım prosesi dahil) kabul edilmeyecektir. Ayrıca bakım-onarım işlemi yapılacak olan teknelerden kaynaklı atıklar meydana gelecektir. Meydana gelmesi beklenen katı atıklar aşağıda sıralanmıştır. Atıklar, 05/07/2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümleri Ek IV Atık Listesine göre tanımlanmıştır. - Evsel Nitelikli Katı Atıklar, - Ambalaj Atıkları, - İnşaat Atıkları, - İş Makinelerinin Bakım-Onarımından Kaynaklı Atıklar, - Bakım-Onarım İşlemi Yapılacak Teknelerden Kaynaklı Katı Atıklar Tablo 27. Meydana Gelecek Atıkların Atık Kodları Atık Türü Atık Kodu Kağıt ve Karton 20 01 01 Cam 20 01 02 Ambalaj Atığı Evsel Atıklar Plastikler 20 01 39 Metaller 20 01 40 Biyolojik olarak bozunabilir mutfak ve kantin atıkları 20 01 08 Hafriyat Atıkları 17 05 03 dışındaki toprak ve kayalar 17 05 04 Teknelerin Bakımonarım atıkları Boya, vernik kalıntısı 08 01 11 08 01 12 Atık Yağlar Atık Hidrolik Yağlar (13 01) Sentetik hidrolik yağlar 13 01 11 Kurşunlu piller 16 06 01 Pil ve Akü Atıkları Nikel kadmiyum piller 16 06 02 Civa içeren piller 16 06 03 Diğer piller ve akümülatörler 16 06 05 Evsel nitelikli katı atıklar ve ambalaj atıkları; Proje kapsamında inşaat ve işletme aşamalarında istihdam edilecek personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıklar ve ambalaj atıkları meydana gelecektir. Kişi başına düşen evsel nitelikli katı atık miktarı, TÜİK in 22/02/2012 tarih ve 10750 sayılı Haber Bülteni nde 1,14 kg olarak beyan edilmiştir. Bu bağlamda; Q= q x N Q= Bir günlük toplam katı atık miktarı q= Bir kişiden kaynaklanacak günlük katı atık miktarı N= İşçi sayısı 93

Q inşaat = 1,14 kg/kişi-gün x 50 kişi = 57 kg/gün Q işletme = 1,14 kg/kişi-gün x 100 kişi = 114 kg/gün Limanı kullanacak yatlardan ve liman sosyal tesislerinden kaynaklı evsel nitelikli katı atıkların meydana gelmesi söz konusudur. Limanının maksimum kapasite ile hizmet verdiği, bir yatta ortalama 10 kişinin bulunacağı kabulüyle; limanı kullanacak kişi sayısı ve ortalama katı atık miktarı aşağıda hesaplanmıştır. 700 yat x 10 kişi = 7000 kişi/yat 7000 kişi/yat x 1,14 kg/kişi-gün = 7.980 kg/gün Faaliyetin inşaat ve işletme aşamalarında çalışacak personelden kaynaklı katı atıklar; yemek artığı gibi evsel kaynaklı atıklar konteynerlerde biriktirilerek Çeşme Belediyesi tarafından alınarak bertaraf edilecektir. Faaliyetin inşaat ve işletme aşamalarında meydana gelen pet şişe, cam şişe, karton vb ambalaj atıkları olacaktır. Oluşacak ambalaj atıkları diğer atıklardan ayrı kaplarda toplanacak olup Çevre Lisansı bulunan firmalara verilerek bertarafı sağlanacaktır. Projenin inşaat ve işletme aşamalarında meydana gelecek katı atıklar ve ambalaj atıkları; - 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan (Değişiklik: 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı R.G.) Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, - 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Ambalaj Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine uygun olarak bertaraf edilecektir. İnşaat Atıkları; Faaliyet alanında yapılacak inşaat faaliyetlerinde sac, metal, ahşap vb. malzeme meydana gelmesi söz konudur. İnşaat atıkları, 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazetede Yayınlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği esaslarına göre bu tür atıkları değerlendiren lisanslı tesislere verilerek geri kazanımı sağlanacaktır. İş Makinelerinin Bakım-Onarımından Kaynaklı Atıklar; İnşaat aşamasında çalışacak olan araçların bakım ve onarımları arazide yapılmayarak şehir merkezinde yetkili servislerde yaptırılacak olup, bu aşamada atık lastik, akü vb. atıkların oluşması söz konusu değildir. Ancak faaliyet alanında gerekli olması durumunda bakım-onarım çalışmasının yapılması söz konusudur. Proje kapsamında işletme aşamasında tesiste kullanılması planlanan makine ekipmanın bakım-onarımlarının gerçekleştirilmesi söz konusudur. Makine ve ekipmanların rutin bakımları ve herhangi bir arıza anında yapılacak çalışmalarda atık lastik, atık akü ve makine ekipman parçaları meydana gelmesi söz konusudur. İnşaat ve işletme aşamalarında yapılması muhtemel bakım-onarım işlemleri sızdırmaz zemin üzerinde gerçekleştirilecektir. 94

Meydana gelmesi beklenen akümülatörler, diğer atıklardan ayrı olarak sızdırmaz zemin toplanarak bu tür atıkları toplayan ve geri kazanımı sağlayan firmalara verilecektir. Tesiste bakım-onarım işlemleri sonrasında meydana gelmesi beklenen atık lastikler, Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği gereğince, lastik dağıtımını ve satışını yapan işletmelere veya yetkili taşıyıcılara teslim edilecektir. Tesiste bakım-onarım işlemleri sonrasında meydana gelmesi beklenen makineekipman parçaları, geri kazanımının mümkün olması durumunda geri kazanımı sağlanacak, geri kazanımının mümkün olmaması durumunda ise bu tür hurda parçaları alan lisanslı firmalara verilerek değerlendirilecektir. Tesiste meydana gelecek atık piller, evsel atıklardan ayrı olarak atık pil toplama kutularında biriktirilerek, atık pil toplama noktalarına teslim edilecektir. Projenin tüm aşamalarında; - 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan (Değişiklik: 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı R.G.) Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği, - 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak (Değişiklik: 21.12.2010 tarih ve 27792 sayılı R.G.) yürürlüğe giren Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Tekne Bakım-Onarım İşlemi Sırasında Meydana Gelecek Atıklar; Proje kapsamında bakım-onarım yapılacak teknelerde mevcut olan katı atıklar alınacaktır. Bu atıkların evsel nitelikli katı atıklar ve pet şişe, cam şişe, karton vb ambalaj atıkları olması beklenmektedir. Teknelerin bünyesinde bulunan evsel nitelikli katı ve ambalaj atıkları tesiste meydana gelen katı atıklarla birlikte Çeşme Belediyesi tarafından alınarak bertaraf edilecektir. Teknelerin bakım-onarım işlemleri sırasında teknenin dış yüzeyinin temizlenmesi sırasında boya vb. atık malzemelerin meydana gelmesi söz konusudur. Bu tür atıklar, faaliyet alanında yer alan sızdırmasız zemine sahip olarak yapılacak olan atık alanında biriktirilerek çevre lisanslı tehlikeli atık bertaraf tesislerine verilerek bertaraf edilecektir. Projenin işletme faaliyetlerine başlanmadan önce tehlikeli atıklar için, Çevre Lisanslı firmalarla sözleşme yapılacak olup, yapılan sözleşme İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne sunulacaktır. Tesisin işletilmesi sırasında boya, vernik vb. maddelerle kontamine olmuş ambalaj atıkları meydana gelecektir. Bu tür kimyasal maddelerle kontamine olmuş ambalaj atıkları tehlikeli katı atık kapsamında değerlendirilmektedir. Bu atıklar çevre lisanslı tehlikeli atık bertaraf tesislerine verilerek sahadan uzaklaştırılacaktır. Teknelerin iç aksamlarında yapılacak bakımlarda yıpranmış, arızalı tekne parçalarının değiştirilmesi söz konusudur. Bu aşamada; kablo atıkları, plastik malzeme atıkları, motor parçaları, mobilya ve ağaç kaplama atıklar, panel malzemesi atıkları, vb. gibi atıkların meydana gelmesi söz konusudur. Bu atıkların miktarı ve cinsi bakım-onarım işlemi yapılacak teknenin özelliğine ve yapılacak işleme göre değişiklik arz edecektir. Bu atıkların geri kazanımının mümkün olması durumunda geri kazanımı sağlanacak geri kazanımının mümkün olmaması durumunda ise bu tür hurda malzemeleri alan lisanslı firmalara verilerek bertaraf edilecektir. 95

Yat bakım onarım işlemlerinde; - 14 Mart 2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: 30.10.2010 tarih ve 27744 sayılı R.G.) "Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. - 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı R.G.) Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, - 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nin ilgili hükümlerine uygun olarak bertaraf edilecektir. 4.4. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Sıvı Atıkların Cinsi, (evsel nitelikli atık su, sintine, balast suyu, bakım-onarımından kaynaklanan sıvı atıklar, kimyevi atıklar, atık yağlar vb.), Miktarı, Bertaraf Yöntemleri ve Deşarj Edileceği Alıcı Ortamlar Projenin inşaat ve işletme aşamalarında yapılacak işlemler sırasında çalışacak personelden, liman sosyal tesislerinden, limana demirleyecek yatlardan ve bakım-onarım işlemi yapılacak yatlardan kaynaklı atık suları, bakım-onarım işlemleri sırasında gerekli olması durumunda teknelerin yıkanmasından kaynaklı atıksuların meydana gelmesi söz konusudur. Meydana gelmesi beklenen sıvı atıklar aşağıda sıralanmıştır. - Evsel nitelikli sıvı atıklar, - Bitkisel atık yağlar, - Atık yağlar, - Bakım-onarım çalışmalarında teknelerin temizlenmesi sırasında meydana gelecek atıksular, - Teknelerin bünyesinde bulunması muhtemel sintine, evsel nitelikli atıksular, Evsel nitelikli atık sular, Personel için gerekli içme ve kullanma suyu ihtiyacı, bir kişinin günlük kullanımları için 150 lt/kişi-gün alınmış olup, kullanılacak suyun tamamının atıksu olacağı kabulüyle; İnşaat aşaması İşletme aşaması : 50 kişi x 150 lt/gün-kişi = 7500 lt/gün= 7,5 m 3 /gün, : 100 kişi x 150 lt/gün-kişi = 15.000 lt/gün= 15.000 m 3 /gün olarak hesaplanmıştır. Limanının maksimum kapasite ile hizmet verdiği, bir yatta ortalama 10 kişinin bulunacağı kabulüyle; limanı kullanacak kişi sayısı ve ortalama su ihtiyacı aşağıda hesaplanmıştır. 700 yat x 10 kişi = 7000 kişi/yat 7000 kişi/yat x150 lt/gün-kişi = 1.050.000 lt/gün= 1.050 m 3 /gün Projenin inşaat aşamasında meydana gelen atıksular proje alanında inşa edilecek fosseptik çukurunda biriktirilecektir. Fosseptik çukurunda biriktirilen atık sular vindanjörle çekilip en yakın atık su alt yapı tesisine verilecektir. 96

Projenin işletme aşamasında yat limanında meydana gelen atıksular, gerekli bağlantı anlaşmaları ve izinleri alındıktan sonra bölgede mevcut olan kanalizasyon sistemine verilerek bertarafı sağlanacaktır. Evsel nitelikli atıksuların bertaraf edilmesi sırasında; - 19/03/1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik - 31.12.2004 Tarih ve 25687 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: 25.03.2012 tarih ve 28244 R.G.) Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği, - 1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu, - 08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: 14.06.2012 tarih ve 28323 sayılı R.G.) Toprak Kirliliğinin Kontrolü Ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Bitkisel atık yağlar, Tesis bünyesinde yer alacak sosyal tesislerde bulunacak yemekhane ünitesinden bitkisel atık yağlar meydana gelecektir. Bitkisel atık yağlar, sızdırmaz, iç ve dış yüzeyleri korozyona dayanıklı bidon, konteyner ve tank gibi toplama kaplarında toplanarak, lisanslı taşıma araçlarıyla çevre lisanslı bitkisel atık yağ bertaraf tesislerine verilerek bertaraf edilecektir. Bitkisel atık yağların bertaraf edilmesi sırasında; - 19 Nisan 2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak Yürürlüğe giren (Değişiklik: 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı R.G.) Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği, hükümlerine uyulacaktır. Atık yağlar, İnşaat Aşaması Projenin inşaat çalışmaları sırasında kullanılması planlanan iş makinelerinin faaliyet alanında bakım-onarım çalışmalarının yapılması söz konusu değildir. Bu bağlamda faaliyetin inşaat aşamasında motor yağı, hidrolik yağ vb. atık yağ oluşması beklenmemektedir. Ancak çalışacak iş makinelerinin herhangi bir arıza anında servis alanına götürülmesinin mümkün olmadığı durumlarda zemin geçirimsizliği sağlanmış alanlarda gerekli bakım-onarım yapılacaktır. Faaliyetin inşaat aşamasında bakım-onarım işleminin yapılmasının gerekli olması durumunda atık yağların meydana gelmesi söz konusudur. İşletme aşaması Proje aşamasında teknelerde yapılması planlanan bakım-onarım çalışmaları sırasında, atık yağ oluşması söz konusudur. Faaliyetin inşaat ve işletilme aşamalarında; Tesiste yapılacak tüm bakım-onarım çalışmaları; geçirimsiz zemin üzerinde yapılacak olup, oluşan atık yağlar, beton saha üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza edilecek olup, konteynırların üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer alacaktır. 97

Tesiste bakım-onarım ve yağ değişim işlemlerinden kaynaklı oluşacak atık yağlar, atık yağ taşıma lisansı olan taşıyıcı firmalar tarafından tesisten özel araçlarla alınarak çevre lisanslı bertaraf tesislerine verilecektir. Bakım-onarım işlemi sırasında atık yağların zemine temas etmesi durumunda, atık yağlar bez, talaş vb. malzemelerle temizlenecek ve oluşacak bez, eldiven vb. üstübü atıklar lisanslı tesislere verilerek bertaraf edilecektir. Faaliyetin tüm aşamalarında oluşacak atık yağların taşınması, toplanması ve bertaraftı konusunda 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği Madde 9 da (Atık Yağ Üreticisinin Yükümlülükleri) belirtilen hükümlere uyularak, oluşacak atık yağların söz konusu yönetmelik hükümlerine uygun şekilde bertaraftı sağlanacaktır. Bu doğrultuda faaliyet süresince, söz konusu yönetmelik hükümleri uyarınca faaliyet sahibi; a) Atık yağ üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla, b) Atık yağ analizlerini 15 inci maddeye uygun olarak yapmak veya yaptırmakla, atık yağları kategorilerine göre ayrı ayrı 18 nci maddede belirtilen şekilde geçici depolamakla, c) Tesisten kaynaklanan farklı kategorideki atık yağları birbirleriyle, PCB ve diğer tehlikeli atıklarla karıştırmamakla, tehlikeli atıkla kirlenmiş yağların bertarafı için Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uymakla, d) Atık yağların lisans almış taşıyıcılar vasıtasıyla lisanslı işleme ve bertaraf tesislerine gönderilmesini sağlamakla, e) Atık yağların tesis dışına taşınması durumunda Ulusal Atık Taşıma Formunu doldurmakla, f) Yönetmeliğin 26 ncı maddesine göre kayıt tutmakla ve EK-2 de yer alan Atık Yağ Beyan Formunu doldurarak takip eden bir sonraki yılın Şubat ayı sonuna kadar Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'ne göndermekle, g) Atık yağların taşınmasında üretici ile işleme veya bertaraf tesisi işletmecisi arasında uyuşmazlık çıkması halinde, bu uyuşmazlık giderilemezse on beş gün içinde uyuşmazlığı Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'ne ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na bildirmekle, bu süre içinde uyuşmazlığa konu olan atık yağları kendi depolarında muhafaza altına almakla yükümlüdür. Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Madde 9 Atık üreticisinin yükümlülükleri hükümlerine göre ayda bin kilograma kadar atık üreten üretici biriktirilen atık miktarı altı bin kilogramı geçmemek kaydı ile valilikten izin almaksızın atıklarını arazisinde en fazla yüz seksen gün geçici depolayabileceği ve bu durumda herhangi bir tehlike halinde arazide önlem alabilmek için en az bir kişiyi görevlendirmekle ve bu kişinin, adını, telefonunu valiliğe bildirmekle yükümlü olduğu belirtilmiştir. Bu hüküm doğrultusunda bakım-onarım işlemlerinde ayda 1000 kg tehlikeli atık oluşması beklenmemekte olup, geçici depolama izni alınması söz konusu değildir. Ancak 1 personel herhangi bir tehlike halinde arazide önlem alabilmek için görevlendirilecektir. Görevlendirilen personel İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ne bildirilecektir. Geçici depolanan atıklar, 6 ay dolmadan lisanslı bertaraf tesislerine/geri kazanım tesislerine verilerek bertaraf edilecektir. Faaliyetin tüm aşamalarında; - 14 Mart 2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: 30.10.2010 tarih ve 27744 sayılı R.G.)"Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, - 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı R.G.) Atık Pil ve Akümülatörlerin 98

Kontrolü Yönetmeliği, - 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı R.G.) yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Bakım-onarım çalışmalarında teknelerin temizlenmesi sırasında meydana gelecek atıksular, Proje kapsamında bakım-onarım yapılacak teknelerin alt kısımlarının temizlemesi sırasında gerekli olması durumunda basınçlı su kullanılması planlanmaktadır. Temizlik sırasında tekne boyutlarına ve yapılacak işleme bağlı olarak tekne başına 5-10 m 3 su kullanılacağı ön görülmektedir. Kullanılacak suyun tamamının atıksu olacağı kabul edilmektedir. Kullanılan su içinde yer alan katı partiküller filtrelenerek alınacak, su ise kanallar vasıtasıyla drene edilerek Çeşme Belediyesi kanalizasyon şebekesine verilerek bertaraf edilecektir. Teknelerin bünyesinde bulunması muhtemel sintine, evsel nitelikli atıksular, Proje kapsamında limanı kullanacak yatlardan, bakım-onarım çalışması ve çekek hizmeti verilmesi planlanan yatların bünyesinde bulunması muhtemel sintine vb. yağlı sular ve evsel nitelikli atıksuların alınması planlanmaktadır. Teknelerde bulunan sintine sularının alınması amacıyla atık kabul tesisi yapılacaktır. Biriktirilen sintine suları, lisanslı Atık Kabul Tesislerine verilerek bertaraf edilecektir. Ayrıca teknelerin bünyesinde yer alan evsel nitelikli atıksularda tesiste oluşacak diğer atıksularla birlikte bertaraf edilecektir. 4.5. Atık Kabul Tesisi İle İlgili Bilgiler(tesis işletmeye alınmadan önce Atık Kabul Tesisi Lisan Belgesi için Bakanlığa başvurulacağı raporda belirtilmelidir.) Proje kapsamında yapılması planlanan atık kabul tesisinin yapılması planlanmaktadır. Söz konusu tesisin kapasitesi, Atık Kabul Tesisi Proje Raporu ve Atık Yönetim Plan ın hazırlanması sonucunda belli olacaktır. Proje kapsamında 26.12.2004 tarih ve 25682 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 18.03.2010 tarih ve 27525 sayılı Resmi Gazete yayımlanarak son değişikliği yapılan Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine titizlikle uyulacaktır. Atık kabul tesisi işletmeye alınmadan önce Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na gerekli başvurular yapılacaktır. 4.6. İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Emisyon Kaynakları ve Alınacak Önlemler (hesaplamalarda inşaat aşamasında dolgu malzemesinin taşınması, boşaltılması ve depolanması, hafriyat sırasında hakim rüzgar etkisiyle oluşabilecek tozlanma vb. çevresel özellikler göz önünde bulundurulmalıdır) Proje konusu faaliyet; Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Ek-2 Madde.3.26. (Gemi, yat inşa ve bakım onarım tersaneleri,) kapsamında değerlendirilmektedir. Bu bağlamda; 30.03.2010 tarih ve 27537 sayı ile değişik 99

03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: 10.11.2012 tarih ve 28463 sayılı R.G.) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği nin Kontrolü Yönetmeliği hükümleri gereğince emisyon ölçümleri yaptırılacak ve Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik gereğince Çevre İzni alınacaktır. Faaliyetten kaynaklanması muhtemel emisyon hesapları aşağıda verilmektedir. İnşaat Aşaması: Toz emisyonları: Proje kapsamında ayrıca deniz ortamında 280.000 m 3 dolgu inşaatı yapılacaktır. Malzeme yoğunluğu 2,5 ton/m 3 kabul edilerek toplam dolgu miktarı 700.000 ton olarak kabul edilmiştir. Tesis alanının hazırlanması ve ünitelerin inşası sırasında bir miktar toz oluşacaktır. Bu kapsamda oluşacak toz emisyonunun hesaplanması sırasında aşağıdaki tabloda yer alan faktörler kullanılmıştır. Tablo 28. Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri Kaynaklar Emisyon Faktörleri kg/ton Kontrolsüz Sökme 0,025 Serme emisyonu 0,010 Boşaltma 0,010 Kaynak: 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Proje kapsamında yapılması planlanan dolgu işleminin 6 ayda tamamlanması planlanmaktadır. Dolgu Çalışmaları: Toplam hafriyat miktarı Toplam aylık hafriyat miktarı Toplam saatlik hafriyat miktarı Toplam saatlik hafriyat miktarı Toz Emisyonları: : 700.000 ton : 700.000 ton / 18 ay = 38.888 ton/ay : 38.888 ton/ 30 gün = 1296 ton/gün : 1296 ton/ 18 saat = 73 ton/saat Boşaltma emisyonu: 73 ton/saat x 0,01 kg/ton = 0,73 kg/saat Hesaplanan saatlik kütlesel debi (kg/saat) değeri Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2 Tablo 2.1 de verilen Normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme saatleri için verilen kütlesel debi (kg/saat) (Baca dışındaki yerler) değerleri ile karşılaştırıldığında emisyon kütlesel debilerinin yönetmelikte verilen sınır "1.0 kg/saat'lik" değerinin üzerinde olmadığından dolayı toz yayılım modellemesi yapılmamıştır. Proje kapsamında yapılacak tüm çalışmalarda, meydana gelecek tozun minimize edilmesi amacıyla aşağıda belirtilen tedbirler alınacaktır. - Taşıma esnasında kamyonlardaki malzemenin üstü branda ile örtülecektir, - Savurmadan yükleme ve boşaltma yapılmasına özen gösterilecektir, - Çok rüzgarlı havalarda dolgu işleminin yapılmamasına dikkat edilecektir. 100

Bütün bunların dışında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü gereğince gerekli tüm önlemler alınacaktır. Gerekli önlemler alındığı takdirde inşaat aşamasında meydana gelecek toz emisyonlarının çevreye olumsuz etkisinin olması beklenmemektedir. Gaz emisyonları: Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin açılmasına kadar inşaat aşamasında iş makinelerinde akaryakıt kullanımından kaynaklı gaz emisyonları oluşumu söz konusu olacaktır. İş makinelerinde dizel yakıt kullanımdan kaynaklı başlıca VOC, NO x, CO, PM ve SO 2 emisyonları meydana gelecektir. İnşaat aşamasında çalışacak iş makinelerinde yakıt olarak motorin tüketilecek olup, inşaat aşamasında bunun dışında yakıt tüketimi söz konusu olmayacaktır. İnşaat aşamasında aynı anda aynı yerde çalışacak iş makineleri ve tüketecekleri motorin miktarı Tablo 29 da verilmektedir. Tablo 29. İnşaat Aşamasında Aynı Anda Kullanılabilecek İş Makineleri ve Yakıt Tüketimleri Araçlar ve İş Makineleri Adet Max. Çalışma Süresi (saat/1 gün) Araç Yakıt Tüketimi (lt/saat) Toplam Yakıt Tüketimi (lt/1 gün) Kamyon 1 10 12 120 Ekskavatör 1 10 15 150 Transmikser 1 10 12 120 Mobil Vinç 1 10 12 120 Lastikli Kepçe 1 10 12 120 Yüzer Vinç 1 10 12 120 Toplam 6 750 litre Tablo 30. Kullanılacak Motorinin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri Bileşimi (% Ağırlıkça) C : %86,5 - H : %12,2 - O : %1,0 - S : %0,3 Yoğunluk (P 15 C, gr/cm 3 ) 0,86 Alt Isıl Değeri 40,4 Viskozite (10-3 Pa S/C) 79,7/80 Max. CO 2 içeriği (% hacim) 15,5 Economopoulos 1993 e göre dizel ağır iş vasıtalarında tüketilen birim yakıt için emisyon çarpanları Tablo 31 de verilmiştir. Tablo 31. Hesaplamalarda Kullanılan Emisyon Faktörleri (Economopoulos, 1993) Dizel Ağır İş Vasıtaları BİRİM (U) TSP (PM) (kg/u) SO 2 (kg/u) NO x (kg/u) CO (kg/u) Şehir İçinde 1.000 km 0,9 4,29 11,8 6 2,6 Ton Yakıt 4,3 20 55 28 12 Şehir Dışında 1.000 km 0,9 4,15 14,4 2,9 0,8 Ton Yakıt 4,3 20 70 14 4 Anayollarda Sürüş 1.000 km 0,9 4,15 14,4 2,9 0,8 VOC (kg/u) Günlük 750 lt (d=0,86 gr/cm 3 ; 645 kg= 0,645 ton) yakıt tüketimi ve yukarıdaki envanter katsayıları dikkate alınarak meydana gelecek emisyonlar aşağıda hesaplanmıştır. Yapılan hesaplamalar neticesinde meydana gelen emisyonların yönetmelik değerlerini sağladığı tespit edilmiştir. 101

PM: 4,3 kg/ton yakıt x 0,645 ton/gün x 1 gün/10 saat = 0,28 kg TSP/saat <1,0 kg/saat SO 2 : 20 kg/ton yakıt x 0,645 ton/gün x 1 gün/10 saat = 1,29 kg SO 2 /saat <6 kg/saat NO x : 55 kg/ton yakıt x 0,645 ton/gün x 1 gün/10 saat = 3,54 kg NO x /saat <4 kg/saat CO: 28 kg/ton yakıt x 0,645 ton/gün x 1 gün/10 saat = 1,8 kg CO/saat <50 kg/saat VOC: 12 kg/ton yakıt x 0,645 ton/gün x 1 gün/10 saat = 0,78 kg VOC/saat < 3 kg/saat İnşaat aşamasında iş makinelerinden kaynaklanan emisyonun kontrol edilmesi için yeni ve bakımlı araçlar kullanılacak, ayrıca 04.04.2009 tarih ve 27190 sayılı Resmi Gazete yayınlanan Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Gerekli önlemler alındığı takdirde arazinin hazırlanması ve inşaat aşamasında meydana gelecek emisyonların proje alanının geri sahasında bulunan yapılara olumsuz etkisi olmayacaktır. İşletme Aşaması: İşletme aşamasında toz emisyonu oluşturacak herhangi bir işlem bulunmamaktadır. Faaliyetin inşaat ve işletme aşamalarında; - 03 Temmuz 2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede (Değişiklik: 10.11.2012 tarih ve 28463 sayılı R.G.) yayımlanarak Yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, - 06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: 05.05.2009 tarih ve 27219 sayılı R.G.) Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. 4.7. İnşaat ve İşletme Aşamasında Gürültü Oluşumu 4.7.1. İnşaat Aşamasında Oluşacak Gürültünün Hesaplanması ve Değerlendirilmesi Proje konusu faaliyet, 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete de Yayınlanarak yürürlüğe giren (Değişiklik: 14.09.2012 tarih ve 28411 sayılı R.G.) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Ek-2: 3.26. Gemi, yat inşa ve bakım onarım tersaneleri * ve Ek-1: 10.2 Limanlar (Karasularımızda tarifeli seferler yapan gemilerin yolcu almak için yanaştığı limanlar, balıkçı barınakları ve yat yanaşma kapasitesi elli yatın altında olan marinalar-yat limanları hariç). kapsamında değerlendirilmiştir. 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (ÇGDYY) hükümlerince Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer alan ve * işareti bulunmayan işletme ve tesisler için Akustik Rapor hazırlanmalıdır. Bu nedenle söz konusu yat limanı için Akustik Rapor hazırlanmış olup, EK- 11 de sunulmuştur. Akustik Rapor hazırlanmasına gerek olmamasına rağmen, hesaplamalarda bütünlük sağlanması amacıyla bakım-onarım faaliyetlerinden kaynaklanan gürültü hesaplamalarına da Akustik Rapor içinde yer verilmiştir. 4.7.2. Arka Plan Gürültü Ölçümleri Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi kapsamında arka plan gürültü ölçümleri yapılmıştır. 102

4.7.3. İşletme Aşamasında Oluşacak Gürültünün Hesaplanması ve Değerlendirilmesi Proje kapsamında yat limanında yapılacak işlemler sırasında kullanılacak makine ekipmanlar ve iş makinelerinden kaynaklı gürültü meydana gelecektir. İşletme aşamasında meydana gelecek gürültü hesaplamaları EK-11 de verilen Akustik Rapor içinde yapılmıştır. 4.7.4. Kontrol Tedbirleri Proje konusu faaliyetin inşaat ve işletme aşamalarında; - İş makinelerinde aynı anda çalıştırılmamasına dikkat edilecektir. - İş makinelerinin ve ekipmanların düzenli olarak bakımları yapılacaktır. - Çalışacak personelin kulaklık vb. koruyucuları kullanmaları sağlanacaktır. - Programlı, programsız veya şikayete istinaden yapılacak denetimlerde, yetkili idarenin talebine istinaden çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu hazırlatılacaktır. - Limanda yapılacak tüm operasyonlar Liman Başkanlığı nın kontrolü ve yönlendirmesi ile düzenlenecek olup, limanda karışıklık ve buna bağlı olarak gürültü artışı olması önlenecektir. - Limanı kullanacak araçların limana giriş ve çıkışları koordine ve takip edilecek, araçların liman sahasında fuzuli dolaşmaları ve buna bağlı trafik karışıklığı gibi olumsuzluklar engellenecek olup, gürültü artışı önlenecektir. 4.8. İnşaat ve İşletme Aşamasında Deniz Ortamına Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler (Proje başlamadan önce numune alınarak Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4 ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Ek ine göre analizlerin Bakanlığımızdan Yeterlilik/Ön Yeterlilik Belgesi alan laboratuvarlara yaptırılması ve analiz sonucunun ÇED Raporuna eklenmeli, söz konusu tablolarda yer alan sınır değerlerin aşılmayacağı ve denize hiçbir şekilde ek kirlilik yükü getirmeyeceği raporda taahhüt edilmelidir.) Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi kapsamında dolgu yapılması planlanmaktadır. Projede kullanılması planlanan dolgu malzemesi bölgedeki taş ocaklarından ve dip taramasından elde edilecek malzemelerden karşılanacaktır. Dip taraması çalışmaları sonucunda elde edilecek malzemeleri temsil edecek numuneler proje alanından alınarak gerekli analizler yapılacaktır. Yapılacak analizler sonuçlarının uygun çıkması durumunda dip taramasından elde edilecek malzemeler dolgu malzemesi olarak kullanılacaktır. Dip taramasından elde edilen malzemeler dolgu malzemesi olarak kullanılamaması durumunda ilgili mevzuat ve yönetmelikler kapsamında bertarafı yapılacaktır. Çevredeki malzeme ocaklarından alınacak dolgu malzemesi, ruhsatlı, çevre mevzuatı ve ÇED yönetmeliği şartlarını sağlayan ocak veya ocaklardan karşılanacaktır. Dolgu malzemesi olarak; T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Teknik Şartnamesi ne ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgili mevzuatlarına uygun malzemeler kullanılacaktır. Bu bağlamda; kullanılacak olan dolgu malzemesinin, ağır metal içermesi, denizde çözünmesi, deniz kirliliğine sebep olması söz konusu değildir. Dolgu işlemi sırasında öncelikli anroşman tahkimat yapılacak olup, meydana gelecek bulanıklığın çevreye yayılması engellenecektir. Ayrıca bulanıklık inşaat süresince geçici meydana gelecek olup, devamlılık arz etmeyecektir. 103

Faaliyetin inşaatı aşamasında deniz ortamına ilave bir kirlilik yükü getirilmeyecektir. Gerekli önlemler faaliyet sahibi tarafından alınacaktır. İnşaat aşamasında belirlenen alanın dışına çıkılmayacak olup su sirkülasyonunun doğal akışı engellenmeyecektir. İşletme sırasında limana yanaşacak yatlardan gelen atıkların denize dökülmesi önlenecektir. Projenin inşaatı ve yapımı sırasında çevreye zarar vermemesi için gerekli tedbirler alınacaktır. Proje kapsamında 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve yönetmeliğinde yer alan hükümlere titizlikle uyulacaktır. Proje alanından su numuneleri alınarak, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4 ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği EK ine göre su analizleri yapılacaktır. Proje kapsamında yapılacak dolgu işlemleri sırasında Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4 ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği EK inde belirtilen sınır değerlere uyulacak olup bu değerler aşılmayacaktır. Gerekli önlemler faaliyet sahibi tarafından alınacaktır. Çeşme Şifne Yat Limanı Projesinin işletilmesi sırasında meydana gelecek katı ve sıvı atıklar bertaraf edilecek olup, denize karışması söz konusu olmayacaktır. 4.9. Projenin Hayata Geçmesi ile Deniz Ortamında Gerçekleşecek Hidrodinamik Değişiklikler, Bu Değişikliklerin Su Sirkülasyonunu Ne Şekilde Etkileyeceği Proje kapsamında yapılacak dalgakıranlar dolgu vasıtası ile yapılacaktır. Bu şekilde yat limanı sahasında 80.000 m 2 su alanı meydana gelecektir. Dolgu sahası ve dalgakıran inşaatı muhtelif kategorideki taşlar ile doldurulmak suretiyle gerçekleştirilecektir. Dolguda kullanılacak kireçtaşı, suda ayrışmayan bir malzeme olduğundan denizde dolgu malzemesi olarak kullanılmaya uygun bir taş cinsidir. Proje alanında deniz dip yapısı kıyı kesiminde taneli birimler ile sahada geniş alanlar kaplayan ve hakim birim olan şiltli kil birimlerinden oluşmakta olup, deniz tabanının orta sert deniz tabanı grubunda olduğu söylenebilir. Dolayısı ile dolgudan kaynaklı bir çamur yayılımı olmayacağından dolgu aşamasında deniz ortamına olumuz bir etki beklenmemektedir. Proje alanı Çeşme İlçesi Şifne Koy u içinde yer almakta olup, faaliyetten kaynaklı olarak bölgede hidrodinamik açıdan olumsuz etki yaratması beklenmemektedir. 4.10. İnşaat ve İşletme Aşamasında Su Ürünleri Potansiyeline ve Balıkçılık Faaliyetlerine Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler Su ürünlerini istihsale elverişli, içinde veya üzerinde herhangi bir istihsal vasıtası kurulabilen, kullanılabilen sucul alanlar su ürünleri istihsal sahası olarak adlandırılmaktadır. Bu çerçevede, ülkemizin tüm kıyı ve iç sularının su ürünleri istihsal sahası olduğu varsayılarak, su ürünleri istihsalinin yapılamayacağı yerler 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında çıkartılan tebliğlerde belirtilmektedir. Bu konuda en son yayımlanan tebliğde, birçok düzenlemenin yanı sıra bölge ve yer yasakları da tanımlanmıştır. 104

Proje alanı ve etki sahası, 21.08.2008 tarih ve 26976 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2/1 numaralı Ticari Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğ ve 21.08.2008 tarih ve 26974 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2/2 numaralı Amatör (Sportif) Amaçlı Su Ürünleri Avcılığını Düzenleyen Tebliğ uyarınca avlanma yasağı olan bölgeler kapsamında yer almamaktadır. Faaliyet kapsamında yapılacak tüm işlemlerde Su Ürünlerine önemli etki deniz kirliliğidir. Çeşme Şifne Yat Limanı Projesi kapsamında yapılacak tüm işlemlerde meydana gelecek tüm atıklar, ilgili yönetmelikleri doğrultusunda bertaraf edilecek olup, denize deşarjı ve denizin kirletilmesi söz konusu değildir. Ayrıca inşaat faaliyetleri sırasında yapılacak dolgu işlemlerinde T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü Genel Teknik Şartnamesi ne ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ilgili mevzuatlarına uygun malzemeler kullanılacaktır. Projenin tüm aşamalarında 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunun 7. Maddesinde yer alan Genel, katma va özel bütçeli idareler ile Devletin ve kamu iktisadi teşebbüslerinin hüküm ve tasarrufu altında bulunan su ürünleri üreme ve istihsal yerlerinin doldurulması, kurutulması, kısmen veya tamamen şeklinin değiştirilmesi veya buralardan kum, çakıl, taş çıkarılması, taş, toprak, moloz ve benzeri maddelerin dökülmesi gibi üreme ve istihsale olumsuz tesir edebilecek teşebbüslerde bulunulmadan önce Tarım Orman ve Köy işleri Bakanlığının mütalaasına dayalı olarak ilgili mercilerden izin alınması zorunludur. Hükmüne uyulacaktır. Ayrıca projenin her aşamasında 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 25.03.2012 tarih ve 28244 sayılı Resmi Gazete ile son değişikliği yapılan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine titizlikle uyulacaktır. 4.11. İnşaat ve İşletme Döneminde Kara ve Deniz Ortamındaki Flora ve Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler Proje Kapsamında Meydana Gelecek Olası Etkiler ve Önlemler Karasal Flora ve Fauna Proje kapsamında inşaat faaliyetlerinin tamamı deniz ortamında yapılacak olup, karasal kullanım sadece mevcut yolların kullanımı şeklinde olacaktır. İnşaat faaliyetleri sırasında meydana gelecek toz, gürültü vb. çevresel etkilerden dolayı karasal flora ve fauna türlerinin etkilenmesi söz konusudur. Proje kapsamında belirlenen flora fauna türleri genel olarak ülkemizde geniş yayılışlara sahip türlerdir. Alanda bulunma ihtimali olan endemik türler LC kategorisinde bulunmakta ve yakın gelecekte de nesillerinin tehlikeye girmesi beklenmemektedir. Sonuç olarak, alanda bulunan flora fauna türlerinin projeden olumsuz yönde etkileneceği öngörülmemektedir. Proje sahasına ulaşım mümkün olduğunca mevcut yollar üzerinden yapılacaktır. Proje sahası dışında kalan doğal alanlara çıkışın yasaklanması ya da mümkün olduğunca az olması sağlanacaktır. Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemlerden dolayı oluşacak toz emisyonunun önlenmesi için kullanılacak yollar düzenli olarak araröz ile sulanacaktır. Dolgu için gerekli malzemenin taşınması sırasında tozumanın engellenmesi için, araçların üzerleri branda ile kapatılacaktır. İnşaat sezonunun kuluçka/üreme dönemine rastlayan dilimlerinde gerekli görüldüğü takdirde gürültünün minimuma indirilmesine özen gösterilecektir. 105

İnşaat ve işletme sırasında çalışacak işçiler eğitilecek ve yasadışı avlanmaları engellenecektir. Mümkün olduğunca proje sahası ve proje ulaşım yolları içinde hareket edilecek ve belirlenen güzergâhların dışına çıkışı önlenecektir. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Merkez Av Komisyonu kararları doğrultusunda hazırlanan 2013-2014 Av Dönemine ait koruma listelerinde bulunan türler için bu komisyon kararlarında belirtilen koruma tedbirlerine uygun hareket edilecektir. Proje kapsamında 01.07.2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu ve Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Ayrıca BERN Sözleşmesi ve CITES Sözleşmesi hükümlerine de riayet edilecektir. Sucul Flora ve Fauna Deniz ortamında yapılacak olan dip taraması ve dolgu işlemleri sırasında oluşacak en önemli etki bulanıklıktır. Deniz suyunun berraklığına, temizliğine göre güneş ışınları suyun derinliklere ulaşır ve havadaki oksijen denizin yüzeyinden çözünerek derinliklere yayılır. Bu durum sucul ekosistemin devamlılığı için en önemli unsurdur. Bu açıdan değerlendirildiğinde, inşaat aşamasında denizin bulanması sonucu güneş ışınları deniz suyunun derinliklerine ulaşması engellenmekte ve havadaki oksijenin deniz suyunda çözünüp derinliklerine kadar yayılması da kısıtlamaktadır. Dolgu yapılacak deniz ortamında meydana gelebilecek bulanıklaşma, sedimentlerin dağılarak sığlaşmaya neden olması gibi sorunları en aza indirmek için ilk önce kayalarla anroşman şeklinde perdelenme yapılarak denizde olabilecek olumsuz etki en aza indirilecek ve malzemenin deniz içerisinde yayılarak dağılmasına ve sığlaşmaya sebep olabilecek durumların ortaya çıkmasına engel olunacaktır. Bulanıklık nedeniyle, makrocanlılarda solunum güçlüğü görülecek olsa da, bu durum popülasyonların genelini etkilemeyecek ve ihmal edilecek düzeyde olacaktır. Dolgu ve kazı çalışmaları sırasında küçük bir alanda özellikle bentik omurgasızlar ve zemine bağlı macro algler zarar görecektir. İnşaat çalışmaları sırasında; deniz tabanında bulunan canlı türleri yaşama ortamlarını geçici olarak terk edecek olup, sabit yaşayışlı fauna türleri açısından bir miktar biyomas kaybı olacaktır. Yapılan dolgu üzerinde bir süre sonra mikroorganizmalar, yosunlar, salyangozlar, deniz yıldızlarında kendine özgü bir habitat oluşumu gözlenecektir. İnşaat faaliyetleri son bulduğunda ise zarar gören sistem canlıları kısa bir süre sonra aynı ortama girmeye başlayacaktır. İnşaat sonrasında, dolgu ve kazı alanları biyolojik yaşam için önemli bir barınma, beslenme ve yuvalama alanı olacaktır. Yerleştirilecek kayalar üzerine ve bozulan dip yapısı üzerinde ilk önce algler yerleşecek ve alglerin arasında bir çok omurgasız canlı barınma ve beslenme imkanı bulacaktır. Özellikle Mollusca üyeleri, kendileri için saklanacak ve tutunacak alan olarak bu alanları kullanacaktır. Bu canlıların bulunduğu alana balıklar besin bulmak için gelecektir ve sucul sistem tekrar bir dinamik kazanacaktır. Bu süreç biyotik ve abiyotik faktörlere bağlı olarak bir yıldan daha az bir sürede gerçekleşebilecektir. Sonuç olarak inşaat aşamasında küçük bir alanda biyolojik yaşam açısında yıkıcı bir etkiye neden olacak bu faaliyet tamamlandığında, çeşitliliği yüksek bir ekolojik habitat olabilecektir. 106

4.12. Projenin Karayolları Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler 4.12.1. İnşaat ve İşletme Aşamalarındaki Araç Yükünün Hesaplanması (araç cinsi ve sayısı detaylandırılarak % artış olarak hesaplanması ve güncel trafik haritasının ilgili kesimi raporda yer almalıdır), Mevcut Trafik Yüküne Etkisinin İrdelenmesi ve Kaza Riski ve Alınacak Önlemler Proje alanına stabilize yol ile ulaşım sağlanmaktadır. Faaliyetin inşaat aşamasında kamyon, ekskavatör, mobil vinç vb iş makineleri kullanılacaktır. Proje alanına en yakın karayolu İzmir-Çeşme yolu (D-300) ve İzmir-Çeşme Otoyolu (O-32) dur. T.C. Karayolları Genel Müdürlüğü nün 2012 yılına ait trafik hacim haritası Şekil 52 de verilmektedir. PROJE ALANI Şekil 52. Trafik Hacim Haritası (2012) Faaliyetin işletme aşamasında yıllık maksimum 700 yatın limanda park halinde olması planlanmaktadır. Faaliyet alanına yat sahiplerinin ve bakım-onarım hizmeti alan kişilerin belli aralıklara gelmesi söz konusu olup, sürekli bir trafik artışının olması beklenmemektedir. Bu nedenle faaliyetten kaynaklı D-300 ve O-32 Karayolunun trafik yüküne olumsuz bir etkisinin olması beklenmemektedir. 107