Afetlerde Gönüllü Katılım ve Mahalle Afet Gönüllüleri Bahri SOYYİĞİT Kocaeli Mahalle Afet Gönüllüleri Dernek Başkanı Nisan 2014
İçerik Gönüllü katılım Yerel gönüllü yapılanmalar Mahalle Afet Gönüllüleri Yerel kapasite oluşturma Kapasitenin sürdürülmesi Sonuç
Sivil toplum ve yerel gönüllü örgütlenmeler afet yönetiminin vazgeçilmez unsurudur
Kamusal Çalışma Kamusal çalışma, bireylerin ortak çıkarları adına bir araya gelerek çalışma yapmasıdır. Bireyin kazancı, tıpkı diğer bireylerin kazancı gibi, çok önemlidir. Türkiye de bilinen en iyi örneği, imecedir. Kamusal çalışma dolaysız katılıma dayanır ve bir STK gerektirmez.
Afet Yönetiminde Gönüllü Katılımı Gönüllü Tipi Kurumsal Yapı Kapasite Üstleneceği görev Faaliyet bölgesi Kurumsal Gönüllü (AKUT, GEA gibi dernekler, gönüllü itfaiyeciler vs.) Var, çoğu zaman güçlü liderlik ve kamu kurumları ile çok yakın ilişkiler (zaman zaman çatışma kaçınılmaz) Sivil toplum kuruluşu Profesyonel veya ona yakın detaylı eğitim ve ekipman İhtisas sahibi oldukları alanda faaliyet gösterirler veya görevlendirilirler İhtiyacın oluştuğu herhangi bir yerde Yerel Gönüllü (MAG lar, sanayi kuruluşları kurtarma ekipleri, itfaiye gönüllüleri, vs.) Var, oldukça basit bir organizasyonel yapı, kamu kurumları ile sınırlı işbirliği. (Genel olarak kamu kurumlarından destek arayışı) - CBO Temel eğitim ve temel ekipman Geniş bir yelpazede sınırlı kapasite ile faaliyet gösterirler Yerelde Spontane Gönüllü (Her birey, TAG eğitimi alanlar, sivil savunma gönüllüleri olan vatandaşlar) Yok Spesifik bir kapasite yok ancak bazı bireyler bazı konularda eğitim almış olabilir Her alanda mevcut şartlar çerçevesinde faaliyet gösterirler O anda bulundukları yerde
Yerel gönüllülerin tanımı: Bu gönüllüler afet yönetimi içerisinde zararların azaltılması, müdahale ve afet sonrası etkinliklerde yer alırlar Afet zararlarının önlenmesi konusunda:bölgeyi tanıdıklarından ve bölge halkının sesini duyduklarından yerel yönetimleri yönlendirebilir, tedbirler önerebilirler. Yerel halkın farkındalığını arttırabilirler Afet durumunda:yardım ve kurtarma ekiplerine destek verebilirler, yerel yöneticileri gelişmelerden anında bilgilendirebilirler ve bölge ve zarar görebilirliği yüksek bölge sakinleri hakkında bilgi aktarabilirler. Afet sonrasında:bölge halkının genel durumunun değerlendirilmesinde ve ihtiyaçların belirlenmesinde yardımcı olabilirler, yardım malzemelerinin dağıtımında yöneticilere yardımcı olurlar ve ihtiyaç olduğu sürece bu hizmetlerine devam ederler.
Yerel gönüllülerin tanımı (devam) Yerel koşullar ile ilgili bilgileri vardır, o yöredeki nüfusu tanır ve bilirler. Birbirleriyle aralarında hiyerarşik bağlar yoktur. Temsilcilerini demokratik olarak seçerler. Bu temsilcilerin gönüllüleri yönetmek gibi bir sorumluluğu yoktur. Bu bireylerin bulundukları toplumsal grubun farklılıklarını yansıtmaları ve dışlanmış grupları da içlerine almaları ilginç olabilir.
Afet Yönetimine Halkın Katılımı için Mahalle Afet Gönüllüleri
Mahalle Afet Gönüllüleri (MAG) Projesinin Amacı Sivil toplumun afetlerle baş edebilme kapasitesini mahalle esaslı yapılarla sürdürülebilir bir ağ oluşturarak güçlendirmek
Mahalle Afet Gönüllüleri Uygulamasının Amacı Halkın afete müdahale kapasitesini arttırmak Profesyonel ekiplerle daha iyi koordinasyon ve işbirliği sağlamak Afet bilincini arttırmak
MAG Yaklaşımının İlkeleri Gönüllülük Mahalle esaslı yapılanma Kapasitenin sistematik geliştirilmesi Tabandan tavana yapılanma Kamu sivil toplum ortaklığı
Eğitim Afet Bilinci ve Afete Hazırlık Temel yangın önleme ve yangına müdahale Temel Tıbbi İlk Yardım Temel Arama ve Kurtarma Afet Psikolojosi
Mahalle Afet Destek Merkezi Ekipman Deposu Buluşma Noktası Operasyon Merkezi
Ekipman Takım Ekipmanı Jeneratör Aydınlatma Darbeli Matkap Hidrolik Kriko Demir makası PMR telsiz El gereçleri Sedye ve sargı bezi vs.
Ekipman Kişisel Ekipman
Gönüllülerin bir afet sonrası sorumlulukları Bulundukları mahallede; Durum değerlendirmesi yapmak Acil ilk müdahalede bulunmak (Medikal / Arama - Kurtarma) Resmi müdahale ekiplerini bilgilendirmek ve onlara destek vermek
Organizasyon -Mahalle Yapılanması YZ Mahallesi Afet Kurulu Mahalle Muhtarı (MAK) Lojistik Sorumlusu Gönüllü Koordinatörü Risk/Tespit Sorumlusu YZ Mahallesi MAG Ekipleri Ekip A Ekip B Ekip C Ekip D YZ/A/01 YZ/A/02 (MAG) YZ/A/10
Mevcut Durum 38 24 2 22 10 6 108 Mahalle 4950 Gönüllü İzmir Balçova 3 İzmir Narlıdere 3
MAG Kurumsal Yapılanması Mahalle Seviyesi Mahalle Afet Kurulu Mahalle Afet Gönüllü ekipleri İl Seviyesinde MAG Gönüllü Dernekleri Ulusal Düzeyde MAG Vakfı
MAG Örgütlenmesi MAG örgütlenmesinde gönüllü çok öndedir. Dolaysız katılıma dayanır. Yani aracı süreçler yoktur. Mahalle düzeyindedir; yerel çalışma süreçleri üzerine kurulur. Var olan ilişkilerden beslendiği gibi yeni ilişkiler kurulmasına zemin hazırlar.
Afet Gönüllüleri Ve Dernekleri Kamu Kurumları Diğer Toplumsal Kesimler (VAKIF)
MAG FAALİYETLERİ Çeşitli acil durumlara müdahaleler Savunuculuk Yerel eğitimler
MAG FAALİYETLERİ Okullarda Afet Bilinci Eğitimi
MAG FAALİYETLERİ
MAG FAALİYETLERİ
MAG Ağının sürdürülmesi için yapılan çalışmalar Kamplar Tatbikatlar Çalıştaylar
MAG Ağının sürdürülmesi için yapılan çalışmalar Genç MAG Eğitimleri Anma Törenleri Paneller
Sonuç olarak Uygun eğitim organizasyon ve ekipman salayarak gönüllülerden oluşan yerel ilk müdahale ekiplerinin (Mahalle Afet Gönüllüleri) kurulması ve sürdürülmesi mümkündür. Sahip oldukları organizasyon yapısı sayesinde Mahalle Afet Gönüllüleri resmi müdahale ekipleri ile hemen koordine olabilirler ve gönüllülerin elde etmiş oldukları kapasite ve yerel koşullarla ilgili bilgileri sayesinde bu ekiplere ciddi destek olabilirler. Mahalle sakinleri olarak içinde bulundukları çevrede afet bilincinin oluşturulması ve afetlere hazırlılık seviyesinin arttırılmasına önemli katkıda bulunurlar. Bunu okullarda gerçekleştirecekleri programlarla, çevrelerindeki risklerin tespiti ve bu risklerin azaltılması konusunda yapacakları çalışmalarla gerçekleştirirler. Afetler sonrası yeniden normal hayata dönüş çalışmalarında ilgili kurumlara yardımcı olabilirler. Son olarak, gönüllülerin eğitimi ve kapasitelerinin sürdürülmesi gönüllü ağının kendi insan kaynaklarını da kullanarak gerçekleştirilebilir. Bu konuda kamu kurumlarının ve toplumun duyarlı kesimlerinin ufak destekleri çok büyük önem taşımaktadır.
Teşekkür ederim www.mag.org.tr ve www.magvakfi.org.tr