2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması



Benzer belgeler
2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması

2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması

TNSA-2008 in Sonuçları

TNSA-2008 in Sonuçları Bölgesel Toplantı 1

TNSA-2008 in Sonuçları

TNSA-2003 Bölge Toplantısı-VII DOĞURGANLIK AİLE PLANLAMASI DOĞURGANLIK TERCİHLERİ

TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-IV KUZEYDOĞU ANADOLU DA ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI

TNSA-2003 ÖNEMLİ SONUÇLARI HİZMET ALANLARI

ÖRNEKLEME HATALARI EK C. A. Sinan Türkyılmaz

DÜŞÜKLER VE ÖLÜ DOĞUMLAR 6

Doğurganlık ve Aile Planlaması. İsmet Koç - Turgay Ünalan

TABLOLAR VE ŞEKİLLER LİSTESİ

TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-VI ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI

ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI. Attila Hancıoğlu Banu Akadlı Ergöçmen Elif Kurtuluş Yiğit

TNSA-2008 in Sonuçlar Bölge Toplant 4

TNSA 2008 İleri Analiz Sonuçları Türkiye de Doğurganlık, Üreme Sağlığı ve Yaşlılık Dr. İlknur Yüksel Kaptanoğlu Dr.

TNSA-2008 in Sonuçlar Bölge Toplant 3

AŞILANMA VE ÇOCUK SAĞLIĞI 11

Sağlık Göstergeleri II.1. ÜREME SAĞLIĞI II.2. AŞILAMA II.3. MORTALİTE II.4. MORBİDİTE

Turgay Ünalan, İsmet Koç ve Sabahat Tezcan

T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Türkiye nin Çocuk İhmali: Son 5 Yıldaki Bebek Ölümleri ve Koruyucu Hizmetlerden Yararlanmamada Eşitsizlikler

Türkiye de Doğurganlık Tercihleri

Elif Kurtuluş Yiğit ve Sabahat Tezcan

Türkiye de Kadınların İç Göç Örüntüsü ve İç Göç Nedenleri

İsmet Koç ve Erhan Özdemir

DOĞUM ÖNCESİ BAKIM VE DOĞUMA YARDIM 10

Türkiye de Çocuk Sağlığının Durumu

Türkiye de Kadınların Sağlığı

TÜRKİYE DE NÜFUS VE ÜREME SAĞLIĞINA İLİŞKİN SAYISAL BÜYÜKLÜKLER: 2003 TÜRKİYE NÜFUS VE SAĞLIK ARAŞTIRMASI BULGULARINA DAYALI TAHMİNLER

DOĞURGANLIĞI BELİRLEYEN DİĞER ARA DEĞİŞKENLER 7

VERİ KALİTESİ EK D. İsmet Koç

Erken Yaşlardaki Evlilikler ve Gebelikler

2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması

Türkiye de Anne ve Çocukların Durumu. Dr. Mehmet Rifat KÖSE

DOĞURGANLIK TERCİHLERİ 8

Ana Sağlığını Etkileyen Faktörler ve Alınacak Önlemler

2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI

Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008

T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Bağışıklama Hizmetleri: Sorunlar ve Öneriler. Prof.Dr.Muzaffer Eskiocak Trakya Üni.Tıp Fak. Halk Sağlığı Anabilim Dalı

SEÇMELİ DERS ÖNERİ FORMU

TÜRKİYE İÇİN YENİ BİR SEÇENEK: TIBBİ DÜŞÜKLER

Mevsimlik Tarım İşçilerinin ve Ailelerinin İhtiyaçlarının Belirlenmesi Araştırması 2011 Harran Üniversitesi-UNFPA

KOCAELİÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI

Bölüm-1: Genel Bilgiler

TANITIM VE METODOLOJİ

Türkiye Ulusal Anne Ölümleri Çalışması. Ulusal Toplantısı. 8 Aralık 2006 Ankara

Temel Sosyo-Ekonomik Göstergeler

TÜRKİYE DE DOĞUM ve DOĞUM SONU HİZMETLERDEN YARARLANMA. Prof. Dr. Ayşe Akın Doç. Dr. Şevkat Bahar Özvarış

TNSA-2003 BÖLGE TOPLANTISI-V ANNE VE ÇOCUK SAĞLIĞI

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI

HIV/AIDS E İLİŞKİN BİLGİ 13

Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2014 Haber Bülteni

TÜRKİYE DE DOĞUM ÖNCESİ BAKIM HİZMETLERİNDEN YARARLANMA

Şanlıurfa il merkezinde Suriyeli mülteci kadınların üreme ve ruh sağlığı ihtiyaçları; Suriyeli mültecilerin sağlığını geliştirme modeli

BEBEK ve ÇOCUK ÖLÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRKİYE NÜFUS ve SAĞLIK ARAŞTIRMASI, 1993 ve 1998

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI HEKİM ADAYI AİLE SAĞLIĞI BİRİMİ ÇALIŞMA DOSYASI

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE KADIN SAĞLIĞININ DURUMU. Doç. Dr. Günay SAKA DÜTF HSAD Mayıs 2011

Halk Sağlığı-Ders 6 Aşırı Doğurganlığın Kontrolü ve İlaçla Koruma

Aşırı doğurganlığın anne ve çocuk sağlığına etkileri İstenmeyen gebelikler ve isteyerek düşükler

M2 S1. Üreme Sağlığı. Tanım, Üreme Hakları, Bütüncül Yaklaşım. Doç. Dr. Günay SAKA 12 Mayıs 2011

TNSA-2003 TANITIM ve METODOLOJİ Bölge Toplantısı-VII

Dünya Nüfus Günü, 2013

BÖLGE PLANI SÜRECİ. Bilecik Sosyal Yapı Özel İhtisas Komisyonu Çalışmaları Bilecik İl Genel Meclis Toplantı Salonu

Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2012

KADINLARIN TEMEL ÖZELLİKLERİ VE STATÜLERİ 3

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ

TNSA-2003 TANITIM ve METODOLOJİ Bölge Toplantısı-4

DÜNYADA VE TÜRKİYE DE ANNE ÖLÜMLERİ

BÖLGE PLANI SÜRECİ. Eskişehir Sosyal Yapı Özel İhtisas Komisyonu Çalışmaları Anadolu Üniversitesi

Türkiye Nüfusunun Yapısal Özellikleri Nüfus; 1- Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Genç (Çocuk) Nüfus ( 0-14 yaş )

Kadın Sağlığına Genel Bakış. Dr. Nuran Elmacı

Türkiye Sağlık İstatistikleri 2006

Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 1998

ANADİL AYRIMINDA İŞGÜCÜ PİYASASI KONUMLARI. Yönetici Özeti

Kadın işçiler. Dr. Nilay ETİLER Kocaeli Üniversitesi

Sosyal Riski Azaltma Projesi Kapsamında Şartlı Nakit Transferi Uygulaması Tarihi: Sayısı:2004/

ERİŞKİNDE AŞIYLA KORUNULABİLEN HASTALIKLARIN EPİDEMİYOLOJİSİ

BÖLGE PLANI SÜRECİ. Bursa Sosyal Yapı Özel İhtisas Komisyonu Çalışmaları Merinos Atatürk Kültür ve Kongre Merkezi

TÜRK YE NÜFUS VE SA LIK ARA TIRMASI, 2008

EVRENSEL ÜREME SAĞLIĞI HİZMETLERİNE ERİŞİM ve TÜRKİYE DEN YANSIYANLAR. HÜKSAM Gökhan Yıldırımkaya-UNFPA 20 Mart 2015 HÜKSAM - Ankara

1. Halk Sağlığına Giriş. Çocuk Sağlığı Kontrol Programları Doç. Dr. Birgül Piyal. 5. Kadın Sağlığı. 7. Çalışan Sağlığı

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÇALIŞMA KONULARI (BÖLÜM ADI ALFABETİK) (2-27 NİSAN 2018)

TÜRKĠYE DE BEġ YAġ ALTI ÖLÜM HIZINDAKĠ DEĞĠġĠMLER. Dr. Sema ÖZBAŞ Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

Ş.KARAAĞAÇ İLÇESİ TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ 2011 YILI FALİYET RAPORU

ÇOCUK SAĞLIĞINA GİRİŞ ve Çocuk sağlığını değerlendirmede kullanılan ölçütler. Doç. Dr. Günay SAKA 5 Mayıs 2011

veri araştırma sunar: ÜÇ TÜRKİYE metropoller kentler kasabalar

Niğde Doğumevi'nde Doğum Yapan Kadınların Aile Planlaması Konusundaki Bilgi Tutum ve Davranışları

Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008 İleri Analiz Çalışması. Türkiye de Doğurganlık, Üreme Sağlığı ve Yaşlılık

SAĞLIK DÜZEYİ GÖSTERGELERİ

18 Y A Ş Ü S T Ü B İ R E Y

Tdap Aşıları (Difteri, Toksoid ve Cansız Boğmaca)

Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008

EK-7 KORUYUCU HİZMET GÖSTERGELERİ

Türkiye de Erken Çocukluk Gelişimi ve Binyıl Kalkınma Hedefleri Yolunda Gelişmeler. Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Yıldız YAPAR.

I.BURDUR SEMPOZYUMU BURDUR DA EĞİTİM, SAĞLIK, SPOR VE YAŞAM

ÖZET BULGULAR. gece o hanede kalmış olan kadınlar araştırma kapsamında görüşme için uygun kadın olarak kabul edilmişlerdir.

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU. Edirne Bölge Müdürlüğü

Transkript:

213 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Ulusal Toplantı TNSA-213 Sonuçları Doç. Dr. A. Sinan Türkyılmaz Doç. Dr. Alanur Çavlin 2 Aralık 214, Rixos Grand Ankara Oteli, Ankara

Sunuş Planı Hanehalkı nüfusunun ve kadınların temel özellikleri Doğurganlık ve doğurganlık tercihleri Gebeliği önleyici yöntem kullanımı Düşükler ve ölü doğumlar Doğum öncesi ve sonrası bakım Erken yaş ölüm hızları Aşılanma Emzirme Beslenme yetersizliği-beslenme bozukluğu 2

Hanehalkları ve Hanehalkı Nüfusu Yerleşim yeri ve bölgeye göre hanehalklarının ve hanehalkı nüfusunun yüzde dağılımı, TNSA-213 (de jure) Temel Özellikler Ağırlıklı Yüzde Hanehalkları Ağırlıklı Sayı Ağırlıksız Sayı Ağırlıklı Yüzde Hanehalkı Nüfusu Ağırlıklı Sayı Ağırlıksız Sayı Yerleşim Yeri Kent 79.1 9,325 8,482 78.1 32,391 3,239 Kır 2.9 2,469 3,312 21.9 9,85 12,612 Bölge Batı 45.1 5,314 3,473 41.5 17,231 1,835 Güney 12.4 1,457 1,649 12.5 5,191 5,845 Orta 21.8 2,566 2,48 2. 8,297 8,356 Kuzey 7.4 869 1,776 7.1 2,957 6,23 Doğu 13.5 1,588 2,416 18.8 7,81 11,792 Toplam 1. 11,794 11,794 1. 41,476 42,851 3

Hanehalkı Nüfusunun Yaş Yapısı Yaş 8+ 75-79 7-74 65-69 6-64 55-59 5-54 45-49 4-44 35-39 3-34 25-29 2-24 15-19 1-14 5-9 -4 Erkek Kadın 6 4 2 2 4 6 Yüzde 4

Hanehalkı Nüfusunun Yaş Yapısı 6,6 12,8 7,9 7,7 67,5 59,9 65,8 67,7 25,9 27,2 26,2 24,6 Kent Kır Türkiye ADNKS 213-14 15-64 65+ 5

Ortalama Hanehalkı Büyüklüğü 6 5 4 5,3 4,8 4,5 4,3 4,1 3,9 3,6 3 2 1 1983 1988 1993 1998 23 28 213 6

Hanehalkı Nüfusunun Eğitim Durumu (6 ve üzeri yaşlar) 4 35 3 28 34 36 29 25 2 15 16 2 15 21 1 5 Eğitimi yok/ilkokulu bitirmemiş İlkokul Ortaokul Lise ve Üzeri Erkek Kadın 7

Okullaşma Oranları 12 1 94 95 94 11 98 8 77 76 76 6 4 2 Erkek Kadın Toplam Cinsiyet Farklılığı Endeksi ilkokul ve ortaokul Erkek Kadın Toplam Cinsiyet Farklılığı Endeksi lise Cinsiyet farklılığı endeksi : Kırda,83, Doğu Bölgesinde,8, en düşük refah düzeyinde,72 8

Kadınların Temel Özellikleri 9 8 7 6 5 4 81 43 18 16 14 12 1 8 16 14 15 16 16 13 11 3 2 1 19 13 21 7 17 6 4 2 Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu 15-19 2-24 25-29 3-34 35-39 4-44 45-49 Lise ve üzeri 31 Eğitimi yok/ilkokul bitirmemiş 12 Hiç evlenmemiş 28 Ortaokul 22 İlkokul 35 Boşanmış/Ayrı yaşıyor 3 Dul 1 Halen evli 68 9

Çalışma Durumu ve Sosyal Güvence 8, 7, 6, %6 74 %17 75 %5 61 5, 4, 3, 2, 1, 29 9 17 41 6 2 31 24 14, Kent Kır Toplam Halen çalışıyor Tarım Sanayi Hizmet 1

DOĞURGANLIK Toplam Doğurganlık Hızı Günümüzdeki yaşa özel doğurganlık hızlarına göre beklenen kadın başına düşen ortalama canlı doğum sayısıdır. TNSA-213 de tüm doğurganlık hızları araştırmadan önceki 3 yıl için hesaplanmıştır. Doğurganlık hızlarının yaklaşık referans tarihi Mayıs 212 dir. 11

Toplam Doğurganlık Hızı 4, 3,5 3,41 3, 2,5 2, 2,16 2,73 1,93 2,48 1,89 2,8 2,26 1,5 1,,5, Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye 12

Toplam Doğurganlık Hızı (Eğitime Göre) 4, 3,76 3,5 3, 2,5 2,75 2,45 2, 1,5 1,66 1,,5, Eğitim yok/ilkokulu bitirmemiş İlkokul Ortaokul Lise ve üzeri 13

Toplam Doğurganlık Hızı Toplam Doğurganlık Hızındaki Değişimler 7 6 5 4 3 2 1 1963 1965 1967 1969 1971 1973 1975 1977 1979 1981 1983 1985 1987 1989 1991 1993 1995 1997 1999 21 23 25 27 29 211 213 TNSA 1978-28 Sayımlar Sayıma dayalı tahminler TNSA 213 14

Toplam Doğurganlık Hızı 5, 4,5 4, 4,33 4,4 3,5 3, 2,5 3,2 2,65 2,61 2,23 2,16 2,26 2, 1,5 1,,5, TNSA 1978 TNSA 1983 TNSA 1988 TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 23 TNSA 28 TNSA 213 15

Toplam Doğurganlık Hızındaki Değişimler: Kır-Kent 3,5 3, 2,5 2, 2,37 2,39 2,6 2, 2,16 3,1 3,8 2,65 2,67 2,73 1,5 1,,5, Kent Kır TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 23 TNSA 28 TNSA 213 16

5, Toplam Doğurganlık Hızındaki Değişimler: Bölgeler 4,5 4,4 4,19 4, 3,65 3,5 3,15 3,41 3,26 3, 2,5 2, 2,3 2,3 1,88 1,93 1,73 2,55 2,56 2,48 2,44 2,37 2,3 2,9 1,86 2,2 1,89 2,68 2,8 1,94 2,8 1,5 1,,5, Batı Güney Orta Kuzey Doğu TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213 17

Yaşa Özel Doğurganlık Hızları, Kent/Kır 18 16 14 12 1 8 6 4 2 15-19 2-24 25-29 3-34 35-39 4-44 45-49 Kent Kır Toplam 18

Yaşa Özel Doğurganlık Hızları 3 25 2 15 1 5 15-19 2-24 25-29 3-34 35-39 4-44 45-49 TDA 1978 TNSA 1988 TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 23 TNSA 28 TNSA 213 19

Ortanca İlk Evlenme ve Doğum Yaşı (25-49 yaş) 25 2 2,8 21,3 21,8 22,3 22,9 19, 19,5 2, 2,8 21, 15 1 5 TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213 İlk evlenme yaşı İlk doğum yaşı Kadınların: 15-19 yaş grubunda %7 si, 15-49 yaş grubunda %73 ü, 45-49 yaş grubunda %97 si evlenmiş 2

Adölesan Annelik 12 1 1,2 9,3 8 7,5 6 4 5,9 4,6 2 1993 1998 23 28 213 21

Doğurganlık Tercihleri, 23-213 Tüpleri bağlanmış 6 Gebe kalması mümkün değil 3 Cevapsız Hemen istiyor 1 Daha sonra istiyor 14 İstiyor, zam anı bilmiyor 1 Tüpleri bağlanmış 8 Gebe kalması mümkün değil 4 Cevapsız Hemen istiyor 12 Daha sonra istiyor 14 İstiyor, zama nı bilmiyor 1 Başka istemiyor 63 TNSA-23 Tüpleri bağlanmış 9 Gebe kalması mümkün değil 7 Kararsız 3 Cevapsız Hemen istiyor 14 Başka istemiyor 59 Daha sonra istiyor 18 TNSA-28 Kararsız 3 Başka istemiyor 47 TNSA-213 TNSA-213 İstiyor, zama nı bilmiyor 1 Kararsız 3 22

İdeal Çocuk Sayısı (Evli Kadınlar) 3,5 3 2,9 2,5 2,4 2,5 2,5 2,5 2 1,5 1,5 TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 23 TNSA 28 TNSA 213 23

İstenen ve Toplam Doğurganlık 4 3,5 3,4 3 2,5 2 1,5 1,8 2,2 2,2 2,7 1,9 1,7 2,1 2,5 1,9 1,6 2,1 1,9 2,5 1,9 2,3 1,5 Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Total İstenen doğurganlık hızı Toplam doğurganlık hızı 24

GEBELİĞİ ÖNLEYİCİ YÖNTEMLER Modern Yöntemler Tüplerin bağlanması, Hap, RİA, Kondom, Enjeksiyon, İmplant, Diyafram / Köpük/ Jel, Kadın kondomu, Erkeğin kanallarının bağlanması, Vajinal halka, Emzirme ve Acil korunma hapı Geleneksel Yöntemler Geri çekme ve Takvim 25

Yöntem Duyma ve Kullanma 1 9 1 1 95 92 8 77 74 7 66 6 5 47 4 3 26 2 1 Yöntem biliyor Yöntem Kullanmış Halen yöntem kullanıyor Herhangi bir yöntem Modern yöntem Geleneksel yöntem 26

Yöntem Kullanımı 1 9 8 25 32 24 29 21 25 38 27 7 6 5 25 29 29 23 22 33 23 26 4 3 2 49 4 47 48 56 42 39 47 1 Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye Modern yöntem Geleneksel yöntem Yöntem kullanmıyor 27

1 Yöntem Kullanımındaki Değişimler, 1993-213 9 8 7 6 5 4 3 37,4 36,1 34,5 37,7 29 26,9 26,5 42,5 46 47,4 2 1 28,1 26,2 28,5 27,1 26 TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213 Geleneksel yöntem Modern yöntem Yöntem kullanmıyor 28

Yöntem Kullanımındaki Değişimler: Bölgeler, 28 ve 213 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 24 3 25 24 24 21 29 25 39 38 48 41 49 47 42 56 46 48 38 39 28 25 27 34 24 29 23 22 33 23 Batı Güney Orta Kuzey Doğu Batı Güney Orta Kuzey Doğu 28 213 Geleneksel yöntem Modern yöntem Yöntem kullanmıyor 29

Yöntem Kullanımındaki Değişimler, 1993-213 3 25 26,2 26,4 26,2 25,5 24,4 2 15 19,8 2,2 18,8 16,9 16,8 14,3 15,8 1 5 2,9 9,4 8,3 5,7 4,9 4,2 4,4 4,7 5,3 4,6 6,6 8,2 1,8 Tüplerin bağlanması Hap RİA Kondom Geri çekme TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213 3

Yöntemlerin Temin Edildiği Kaynak, 28-213 Diğer 1 Market/dükkan 4 Diğer 1 Market/ dükkan 7 Devlet hastanesi 17 Eczane 23 Devlet hastanesi 15 Doğumevi 7 AÇSAP 3 Eczane 23 Doğumevi 8 Doktor muayenehanesi 4 Özel hastane /poliklinik 7 Sağlık ocağı/evi 33 Özel hastane /poliklinik 12 Sağlık ocağı/evi 24 AÇSAP 2 Diğer kamu 4 Doktor muayenehanesi 2 Diğer kamu 6 TNSA-28 TNSA-213 31

Gelecekte Yöntem Kullanımı 5 45 45 4 35 3 25 2 26 21 15 1 5 2 5 12 ay içinde kullanmak istiyor Daha sonra kullanmak istiyor İstiyor, zamanı konusunda kararsız Kullanmak konusunda kararsız Kullanmak istemiyor Gelecekte kullanmak için en çok tercih edilen yöntemler sırası ile: RİA, kondom ve geri çekme 32

Karşılanmamış Aile Planlaması İhtiyacında Değişimler (1993-213) 16 14 15 14 12 1 8 1 8 6 6 4 2 TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213 33

Düşükler ve Ölü Doğumlar Kendiliğinde düşük İsteyerek düşük Ölü doğum 34

Düşükler ve Ölü Doğumlar (Yaşam Boyu)) 3 28 27 25 2 24 21 21 2 23 24 22 15 14 1 5 6 5 4 4 3 Kendiliğinden Düşük İsteyerek Düşük Ölü Doğum TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213 35

Düşükler ve Ölü Doğumlar (1 Gebelikte)) 2, 18, 18, 16, 14, 14, 14,5 12, 1, 8,9 8,7 1, 1,5 11,3 1, 8, 6, 4, 2,, 4,7 1,9 1,5 1,3 1,1 Kendiliğinden Düşük İsteyerek Düşük Ölü Doğum TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213,9 36

Toplam Düşük Hızı (Kadın Başına İsteyerek Düşük Sayısı),9,84,8,7,64,6,5,4,38,3,29,2,14,1 TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213 37

İsteyerek Düşüğün Yapıldığı Yer 9 8 7 6 77,4 74,1 7,2 67,4 61,9 5 4 3 2 1 31,7 27,4 25,8 22,4 18,8 Kamu sağlık kurumu Özel sağlık kurumu 4,3,9 1,4 1,9 1,1 1,9 2,2 2, 2,9 4,5 Üniversite hastanesi Diğer/bilinmiyor TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213 38

DOĞUM ÖNCESİ VE SONRASI BAKIM Doğum Öncesi Bakım TNSA-213 öncesindeki beş yıl içinde meydana gelen son doğumlar temel alınarak hesaplanmıştır. Doğum Sırasında Yardım TNSA-213 öncesindeki beş yıl içinde meydana gelen tüm doğumlar temel alınarak hesaplanmıştır. Doğumun Yapıldığı Yer TNSA-213 öncesindeki beş yıl içinde meydana gelen tüm doğumlar temel alınarak hesaplanmıştır. Doğum Sonrası Bakım TNSA-213 öncesindeki beş yıl içinde meydana gelen son doğumlar temel alınmıştır. Doğumdan sonraki kırkbir gün içinde bakım alınıp alınmadığı sorulmuştur. 39

12 Gebelik ve Doğumda Bakım 1 95 97 8 79 6 4 2 3 Doktor Ebe/Hemşire Doktor Ebe/Hemşire Sağlık kuruluşu 19 2 Ev Doğum öncesi bakım Doğumda yardım Doğumun yapıldığı yer 4

Doğum Öncesi Bakım 12 1 1,7 2,3 7, 1, 1,6 2,7 3,8 5,9 1,3 2,7 1,6 4,3 3,8 4,9 2,7 2,5 8 6 4 95,8 88,9 97,7 95,7 95,5 91,6 88,3 94,5 2 Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye Doktor Hemşire/Ebe Bakım almamış 41

Yeterli Sayıda (4+) Doğum Öncesi Bakım Alan Kadınlar 9 89 8 7 74 6 5 4 3 2 1 36 42 54 TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213 42

Doğumun Yapıldığı Yer 1 1, 6,9,2 2,,4,9 6,9 2,3 9 8 7 6 5 4 98,7 91,7 99,8 97,9 99,1 98,8 91,7 97,2 3 2 1 Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye Sağlık kuruluşu Ev 43

Doğum Sırasında Yardım 1 9 16,6 1,8 2,4 14,5 19,9 18,7 8 7 26,7 31,3 6 5 4 3 82,2 65,6 89,1 77,8 84,1 79,2 61,1 78,7 2 1 Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye Doktor Hemşire/Ebe 44

Doğum Öncesi Bakım, Doğuma Yardımcı Olan Sağlık Personeli ve Doğumun Yapıldığı Sağlık Kurumu Oranlarındaki Değişimler, 1993-213 12 1 97 97 97 92 91 9 8 6 62 68 81 76 83 73 73 6 78 4 2 Doğum öncesi bakım Doğuma yardımcı olan Doğumun yapıldığı yer TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 23 TNSA 28 TNSA 213 45

Doğum Sonrası Bakım 12 1 94 95 89 87 96 98 96 95 95 96 94 93 85 85 93 94 8 6 4 2 Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye Anne Bebek 46

12 Doğum Sonrası Bakımda Değişimler Anneler, 28-213 1 91 96 96 95 92 94 86 84 85 85 93 8 68 6 4 2 Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye TNSA 28 TNSA 213 47

12 Doğum Sonrası Bakımda Değişimler Bebekler, 28-213 1 96 98 89 95 95 96 96 93 85 9 94 8 73 6 4 2 Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye TNSA 28 TNSA 213 48

Sezaryen Doğumlar, 1993-213 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 48 37 21 14 7 TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213 49

ERKEN YAŞ ÖLÜM HIZLARI TNSA-213 deki ölüm hızları araştırmadan önceki beş yıllık ve on yıllık dönemler için hesaplanmıştır. Ölüm hızlarının (ilk beş yıllık) yaklaşık referans tarihi Mayıs 211 dır. Neonatal Ölüm Hızı, doğumdan sonraki bir ay içinde ölme olasılığı Postneonatal Ölüm Hızı, doğumdan sonraki bir aydan sonra ancak 1 yıldan önce ölme olasılığı Bebek Ölüm Hızı, doğumdan sonraki bir yıl içinde ölme olasılığı Çocuk Ölüm Hızı, birinci ve beşinci doğum günleri arasında ölme olasılığı Beş-Yaş altı Ölüm Hızı, doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığı 5

Araştırmadan Önceki Dönemler İçin Ölüm Hızları 35 32 3 25 26 22 25 2 15 13 15 1 5 5 4 2 Bebek ölüm hızı Çocuk ölüm hızı 5 yaş altı ölüm hızı Araştırmadan önceki 1-14 yıl Araştırmadan önceki -4 yıl Araştırmadan önceki 5-9 yıl 51

Bebek Ölüm Hızları (1 yıllık) 3 25 24 22 21 2 15 16 13 15 13 17 1 5 Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye 52

Bebek Ölüm Hızındaki Değişimler 3 25 2 15 1 5 194 195 196 197 198 199 2 21 Araştırmalar Dolaylı tahminler (Hancıoğlu) Dolaylı tahminler (Macura) TNSA-213 53

7 Erken Yaş Ölüm Hızlarında Değişimler, 1993-213 6 5 53 43 61 52 4 37 3 29 24 2 1 18 15 13 9 1 9 6 2 Bebek ölüm hızı Çocuk ölüm hızı Beş yaş altı ölüm hızı TNSA 1993 TNSA 1998 TNSA 23 TNSA 28 TNSA 213 54

Perinatal Ölüm Hızında Değişimler, 1993-213 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 43 39 24 19 11 TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213 55

ÇOCUKLARIN AŞILANMASI TNSA-213 te aşılanma bilgisi 21-213 yıllarında doğan tüm çocuklar için toplanmıştır. Aşılanma bilgisi iki kaynaktan toplanmıştır: Aşı kartı ve annenin beyanı Aşılanma hızları araştırma tarihinde 12-23 ve 15-26 aylık olan çocuklar için hesaplanmıştır. Tam aşılılık: 1 doz BCG, 3 doz DTaP-IPV-Hib, 1 doz KKK, 3 doz Hepatit B ve 3 doz KPA 56

Aşı Kartı Görülen Çocukların Yüzdesi (15-26 aylık) 1 9 84 86 8 7 77 7 72 71 68 75 6 5 4 3 2 1 Kent Kır Batı Güney Orta Kuzey Doğu Türkiye 57

Aşılanma Oranları (15-26 aylık) BCG DBT 1 DBT 2 DBT 3 Kızamık Hepatit 1 Hepatit 2 Hepatit 3 Pnömokok 1 Pnömokok 2 Pnömokok 3 Tam aşılı Aşısız 3 74 94 94 89 86 9 96 92 87 9 85 82 58

EMZİRME TNSA-213 kapsamında beş yaş altındaki çocuklar için annelerinden; Emzirmeye başlamanın zamanlaması Emzirme süresi ve Ek gıdaya başlama ve zamanlamasına ilişkin bilgiler toplanmıştır. Analizlerde üç yaşın altındaki çocuklar ve özellikle de 6 aylıktan küçük çocuklar temel alınmıştır. 59

Emzirmeye Başlama (Beş yaş altı) Bir süre emzirilen çocuklar 96 Doğumdan sonraki 1 saat içinde emzirilen çocuklar 5 Doğumdan sonraki 1 gün içinde emzirilen çocuklar 7 Anne sütünden önce başka gıda alan emzirilmiş çocuklar 26 2 4 6 8 1 6

Yaşa Göre Emzirme Durumu (Son 24 saat) 1 9 8 7 92,7 94, 89,4 82,8 72,1 67, 68,2 6 57,9 5 47,5 4 3 35,4 33,9 2 1 14,1 9,5 7,8 4,7,,,2,6,,, 2,3, <2 2-3 4-5 6-7 8-9 1-11 12-15 16-19 2-23 24-27 28-31 32-35 Emzirilen Sadece anne sütü Ortanca sadece anne sütü ile beslenme süresi 1,2 ay; Ortanca emzirme süresi ise 16,7 ay 61

Emzirme ve Ek Gıda Emzirilmeyen Sadece anne sütü Anne sütü ve su 8,1 2,4 6,6 22,5 22,6 3,1 6-9 ay <6 ay Anne sütü ve diğer süt 6,1 26,3 Anne sütü ve diğer sıvılar,6,6 Anne sütü ve ek gıdalar 12,2 61,9 Biberon kullanan 39,7 62,8 1 2 3 4 5 6 7 62

Emzirme ve Ek Gıda 7 6 5 17,8 4 22,6 3 2 1 4,4 3,1 2,6 6,6 1,7 2,4 TNSA-28 TNSA-213 TNSA-28 TNSA-213 < 6 Aylık 6-9 Aylık Sadece anne sütü Anne sütü ve su 63

BESLENME YETERSİZLİĞİ BESLENME BOZUKLUĞU Görüşme yapılan tüm kadınların ve bu kadınların beş yıl içinde doğan çocuklarının boy ve kilo ölçümleri yapılmıştır. Çocuklar için toplanan antropometrik veriler en yeni uluslararası referans olan 26 Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Çocuk Büyüme Standartları ile karşılaştırılmıştır. Referansın ortanca değerinden -2, -3 ve +2 standart sapma (SD) gösterme temel alınarak 3 endeks hesaplanmıştır: Yaşa Göre Boy Endeksi, yetersiz beslenmenin kronik etkilerini gösterir. Yaşına göre kısa (-2 SD) ya da çok kısa (-3 SD) Boya Göre Ağırlık Endeksi, yetersiz beslenmenin akut etkilerini gösterir. Boyuna göre zayıf (-2 SD), çok zayıf (-3 SD) ya da fazla kilolu/şişman, boyuna göre kilolu (+2 SD) Yaşa Göre Ağırlık Endeksi, yetersiz beslenmenin kronik ve akut etkilerini birlikte gösterir. Yaşına göre düşük kilolu (-2 SD) ya da çok düşük kilolu (-3 SD), yaşına göre kilolu (+2 SD) Kadınlar için Beden Kitle Endeksi hesaplanmıştır. 64

Çocukların Beslenme Durumu 12 11 1 1 8 6 4 3 2 2,4 2,4-2 SD'nin altındaki yüzde -3 SD'nin altındaki yüzde -2 SD'nin altındaki yüzde -3 SD'nin altındaki yüzde +2 SD'nin üstündeki yüzde -2 SD'nin altındaki yüzde -3 SD'nin altındaki yüzde Yaşa Göre Boy Boya Göre Ağırlık Yaşa Göre Ağırlık 65

Çocukların Beslenme Durumunda Değişimler (NCHS/CDC/WHO) 2 18,9 18 16 16 14 12 1 8 6 4 2 12,2 1,3 7,1 5,9 6,1 3,6 3,2 2,1 3 1,9,7,9 1,2,4,4,3,1 9,5 8,3 3,9 2,8 2,6 1,8 1,4,6,3,3-2 SD'nin altındaki yüzde -3 SD'nin altındaki yüzde -2 SD'nin altındaki yüzde -3 SD'nin altındaki yüzde -2 SD'nin altındaki yüzde -3 SD'nin altındaki yüzde Yaşa Göre Boy Boya Göre Ağırlık Yaşa Göre Ağırlık TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-23 TNSA-28 TNSA-213 66

Kadınların Beslenme Durumu (Beden Kitle Endeksine Göre) 45 4 35 3 25 2 15 1 5 41 4 35 29 27 24 4 2 Normal Zayıf Kilolu Şişman TNSA-28 TNSA-213 67

Sonuçlardan öne çıkanlar... Türkiye halen genç bir nüfus yapısına sahip Bununla birlikte 65 yaş ve üstü oranı ilk kez %8 oldu Hanehalkı büyüklüğü azalmaya devam ediyor... Nüfusa kayıtlı olmayan çocukların oranı çok azaldı... Eğitim seviyesinde iyileşmeler var ancak erkek-kadın farkı lise eğitimde ve kırsal yerleşim yerlerinde devam ediyor 68

Sonuçlardan öne çıkanlar... Evlenme yaşı değişmiyor... Bebek ölümlüğü azalmaya devam ediyor... Doğurganlık yenilenme düzeyinin üzerinde durağanlaştı... Gebeliği önleyici yöntem kullanım düzeyi sabitlendi... Doğum öncesi ve sonrası bakım hizmetleri yaygınlaşmaya devam ediyor Hastane doğumları artarken sezaryen yaygınlaşıyor İsteyerek düşük azalıyor 69

Sonuçlardan Öne Çıkanlar... Çocukların yüzde 1 unun boyu yaşına göre kısa... Kadınlar arasında obezite artmaya devam ediyor... Kadın istihdamı düşük, sosyal güvenliksiz çalışma yaygın, kadınlar çocuk bakımı ve ailenin engel olması nedenleri ile istihdam dışında 7

213 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Ulusal Toplantı TNSA-213 Sonuçları Doç. Dr. A. Sinan Türkyılmaz Doç. Dr. Alanur Çavlin 2 Aralık 214, Rixos Grand Ankara Oteli, Ankara