VERİ KALİTESİ EK D. İsmet Koç

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "VERİ KALİTESİ EK D. İsmet Koç"

Basak Akalın
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 VERİ KALİTESİ EK D İsmet Koç Bu bölümün amacı, TNSA-2003 veri kalitesinin bir ön değerlendirmesini yapmaktır. Bu amaçla, yaş bildirim hataları, cevaplayıcılardan kaynaklanan hatırlama hataları ve veri toplama faaliyetleri sırasında karşılaşılan veri kalitesine ilişkin bazı sorunlar incelenmektedir. Tablo D.1, hanehalkı nüfusunun tekli yaşlara göre dağılımını vermektedir. Erkekler ve kadınlar arasında, özellikle ileri yaşlarda, sonu 0 ve 5 ile biten yaşlarda yığılmalar görülmektedir. Sonuçlar, görüşmecilerin sağlık ve antropometri modüllerindeki iş yükünden kaçmak için bu modüller için uygun olan çocukların yaşlarını büyütme yoluna gitmediklerini göstermektedir. Beş yaşında olarak beyan edilen çocukların oranın 4 ve 6 yaşında olarak beyan edilen çocukların oranına eşit olması da bu durumu kanıtlamaktadır. Bireysel görüşme için uygun olan bazı kadınların, uygunluk yaşı olan 49 dan daha büyük beyan edildiği ya da görüşmeciler tarafından 49 un ilerisine kaydırıldığına ilişkin bazı ipuçları bulunmaktadır. Tablo D.2 de bireysel görüşme için uygun olan ve bunlar arasından görüşme yapılabilen kadınların yaş dağılımı verilmektedir. Hanehalkı görüşmeleri sırasında, yaş grubunda 11,815 kadına ilişkin bilgi toplanmıştır. Bu kadınlardan 8,255 inin en az bir kez evlenmiş olduğu ve dolayısı ile bireysel görüşme için uygun oldukları görülmüştür. Bireysel görüşme için uygun olan bu kadınlardan 7,869 ile görüşülerek, yüzde 95 lik bir cevaplama oranına ulaşılmıştır. Cevaplama oranları yaş gruplarına göre değişmektedir. En genç ve en yaşlı yaş gruplarındaki kadınlar arasında cevaplama oranlarının diğer yaş gruplarındaki kadınlara göre düşük olması, görüşmecilerin bu yaş gruplarındaki kadınlarla görüşme konusunda daha az çaba harcamış oldukları biçiminde yorumlanabilir. TDHS-2003 kapsamında toplanan verinin kalitesine ilişkin bir başka gösterge de bazı önemli değişkenlerdeki bilgilerin tam olarak alınıp alınamadığıdır. Tablo D.3, seçilmiş bazı değişkenlere ilişkin bilginin tam olarak beyan edilip edilmediğini göstermektedir. Araştırmadan önceki 15 yıl içinde meydana gelen doğumlar dikkate alındığında, bu doğumların yüzde 4 ü için doğum yılına ilişkin bilginin alınamadığı görülmektedir. Bu doğumların sadece yüzde 1 inde ölüm yaşı alınamamıştır. Görüşülen kadınların yüzde birden az bir bölümü için ise, yaş ya da ilk evlenme tarihine ilişkin bilginin alınamadığı görülmektedir. Beş yaş altı çocukların yüzde 8 inin ölçüm bilgileri eksiktir. Bu bulgular TNSA-1998 sonuçları ile karşılaştırıldığında, eksik bilgilerin bu araştırmada daha sınırlı olduğu görülmektedir. Tablo D.4, doğumların bildiriminde bir yanlılık olup olmadığını incelemek amacıyla sunulmaktadır. Araştırma tarihi ile 1997 yılı arasında doğan çocukların dağılımına bakıldığında, görüşmecilerin referans dönemindeki çocuklara ilişkin oldukça fazla sayıda soru sormaları gereken sağlık bölümünü atlamak ve dolayısı ile de görüşme süresini kısaltmak için özel bir çaba harcamadıkları görülmektedir. Bu sonucu destekleyen bir başka bulgu da, sağlık bölümü için Ek D 213

2 referans yılı olan olarak alınan 1998 yılındaki doğumların bu yıla komşu olan iki yıldaki doğumlara olan oranıdır (105). Takvim yılı oranı, 1997 yılı için 97 olarak bulunmuştur. Bu gözlemlerin hayatta olmayan çocuklar için de geçerli olduğu görülmektedir. Cinsiyet oranları, herhangi bir yanlılık izlenimi vermeksizin doğum yıllarına göre farklılaşmaktadır. Araştırma tarihinde hayatta olmayan çocuklar için hesaplanan cinsiyet oranlarının yüksek olması, annelerin, ölen erkek çocuklarına ilişkin bilgileri ölen kız çocuklarının bilgilerine göre daha iyi hatırladığını göstermektedir. Tablo D.5, ölüm yaşına ilişkin olarak 7 gün ya da 1 hafta beyanlarında bir yığılma olduğunu göstermektedir. Araştırma tarihinden 5-9 yıl önce meydana gelen doğumlar arasından meydana gelen ölümlerde ise, ölüm yaşı beyanında 8. güne bir yığılma bulunmaktadır. Ayrıca, araştırmadan önceki tüm dönemlerde meydana gelen ölümlerde ölüm yaşının 15 ve 20 gün olarak beyan edilmesinde bir fazlalık gözlenmektedir. Bebek ölüm hızının düşmesi ile tutarlı olarak, araştırmadan hemen önceki dönemde gözlenen erken yeni-doğan ölümlerine ilişkin oran (yüzde 73) araştırmadan önceki 5-9 yılda gözlenen orandan (yüzde 62) daha yüksektir. Benzer bir sonuç, Tablo D.6 da görüldüğü gibi, yeni-doğan dönemindeki ölümlerin toplam ölümler içindeki oranına bakılarak da üretilebilir. İlginç olarak, ölüm yaşının 12 ay olarak beyanında bir yığılma görülmemektedir. 214 Ek D

3 Tablo D.1 De facto hanehalkı nüfusunun yaş dağılımı De facto hanehalkı nüfusunun tek yaşlara ve cinsiyete göre dağılımı (ağırlıklı), Türkiye 2003 Erkek Kadın Erkek Kadın Yaş Sayı Yüzde Sayı Yüzde Yaş Sayı Yüzde Sayı Yüzde Bilmiyor/ Cevapsız Toplam 22, , Not: De facto hanehalkı nüfusu, hanehalkında sürekli yaşayanları ve hanehalkında sürekli yaşamayan ancak görüşmeden bir gece önce ilgili hanede kalanları kapsamaktadır. Ek D 215

4 Tablo D.2 Bireysel görüşme için uygun olan kadınların ve görüşülen kadınların yaş dağılımı Beşli yaş gruplarına göre yaş grubundaki de facto kadın hanehalkı nüfusu, yaş grubundaki kadınlardan görüşülenlerin sayısı ve yüzde dağılımı ve cevaplama oranları (ağırlıklı), Türkiye yaş grubundaki kadın hanehalkı nüfusu yaş grubundaki yaş grubundaki görüşülen kadınlar evlenmiş kadınlar Sayı Yüzde Uygun kadınlardan görüşülenlerin yüzdesi Yaş grubu , ,137 1,058 1, ,876 1,503 1, ,647 1,509 1, ,508 1,449 1, ,408 1,355 1, ,135 1,117 1, ,070 1, ,815 8,255 7, Notlar: De facto hanehalkı nüfusu, hanehalkında sürekli yaşayanları ve hanehalkında sürekli yaşamayan ancak görüşmeden bir gece önce ilgili hanede kalanları kapsamaktadır. Tabloda hanehalkı ağırlıkları kullanılmıştır. Yaş grupları hanehalkı verisinden gelmektedir. Tablo D.3 Bildirim eksiklikleri Seçilmiş bazı demografik ve sağlığa ilişkin sorular için bilgi alınamayan gözlemlerin yüzdesi (ağırlıklı), Türkiye 2003 Konu Referans grubu Bilgi alınamayanların yüzdesi Doğum tarihi Araştırmadan önceki 15 yıl içinde olan doğumlar Sadece ay ,646 Ay ve yıl ,646 Ölüm yaşı Araştırmadan önceki 15 yıl içinde doğanlardan ölenler İlk evlilik yaşı/tarihi 1 Evlenmiş kadınlar 0.1 8,075 Cevaplayıcının eğitimi Tüm kadınlar 0.0 8,075 Antropometri 0-59 aylık çocuklar Boy 7.3 3,998 Kilo 5.5 3,998 Boy ve kilo 7.6 3,998 1 Yıl ve yaş bilgisi eksiktir. Sayı 216 Ek D

5 Tablo D.4 Takvim yıllarına göre doğumlar Doğumun yapıldığı takvim yılına göre yaşayan (Y), ölmüş (Ö) ve toplam (T) çocukların bildirim eksikliğine, doğumdaki cinsiyet oranına ve takvim yılı oranına göre dağılımı (ağırlıklı, Türkiye 2003 Doğum tarihi tam olarak Doğum sayısı bildirilen çocukların Takvim yüzdesi 1 Doğumda cinsiyet oranı 2 Takvim yılı oranı 3 yılı L D T L D T L D T L D T NA NA NA NA NA NA , , NA NA NA , , NA NA NA , , NA NA NA , , NA NA NA <1985 2, , NA NA NA Toplam 17,897 1,651 19, NA NA NA NA = Uygun değil. 1 Doğum ayı ve yılı bildirilenler. 2 (B m /B f )x100, şeklinde hesaplanmıştır. Burada B m ve B f sırası ile erkek ve kız çocuk doğumlarını ifade etmektedir. 3 [2B x /(B x-1 +B x+1 )]x100, şeklinde hesaplanmıştır. B x x takvim yılındaki doğum sayısıdır. Ek D 217

6 Tablo D.5 Ölüm yaşının gün olarak bildirimi Araştırmadan önceki dönemler için bir aydan küçükken öldüğü bildirilen bebeklerin gün olarak ölüm yaşına göre dağılımı ve 0-6 günlükken ölen bebeklerin neonatal ölümler içindeki payı (ağırlıksız), Türkiye 2003 Ölüm yaşı Araştırma tarihinden önceki beşer yıllık dönemler (gün) Toplam 0-19 < Erken neonatal yüzdesi (0-6 gün /0-30 gün)*100 şeklinde hesaplanmıştır. 218 Ek D

7 Tablo D.6 Ölüm yaşının ay olarak bildirimi Araştırmadan önceki dönemler için iki yaşından küçükken öldüğü bildirilen çocukların ay olarak ölüm yaşına göre dağılımı ve bir aydan küçükken ölen bebeklerin bebek ölümleri içindeki payı (ağırlıksız), Türkiye 2003 Ölüm yaşı Araştırma tarihinden önceki beşer yıllık dönemler (ay) Toplam 0-19 <1* Neonatal yüzdesi a Gün olarak bildirilen bir ayın altındaki ölümler de dahildir. 1 (1 aydan küçükken ölenler/1 yıldan küçükken ölenler)*100 şeklinde hesaplanmıştır. Ek D 219

Benzer belgeler

İsmet Koç ve Erhan Özdemir

DOĞURGANLIK 4 İsmet Koç ve Erhan Özdemir Bu bölüm, günümüzdeki ve tamamlanmış doğurganlığın düzeyi, örüntüsü ve değişimi ve ilgili göstergeleri incelemenin yanında, doğum aralıklarını, doğurganlığa başlama