18- EĞİTİM, ÖĞRETİM VE GENÇLİK Göçmen İşçi Çocuklarının Eğitimine İlişkin Yönetmelik, 14 Kasım 2002 tarih ve 24936 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik kapsamında yapılan düzenlemeler Göçmen işçi çocuklarının eğitimi hakkında 25 Temmuz 1977 tarih ve 77/486/EEC sayılı Konsey Direktifi ile örtüşmektedir. 10 Temmuz 2001 tarihinde 24458 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4702 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu, Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu, İlköğretim ve Eğitim Kanunu, Milli Eğitim Temel Kanunu, Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu, Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 24.3.1988 tarih ve 3418 sayılı Kanunda Değişiklik Yapılması ve Bazı Kağıt ve İşlemlerden Eğitime Katkı Payı Alınması Hakkında Kanun ile Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun, özellikle 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu ve 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu kapsamında yaptığı değişiklikler ortak bir mesleki eğitim politikası uygulaması için genel ilkeleri belirleyen 2 Nisan 1963 tarih ve 63/266/EEC sayılı Konsey Kararı ile örtüşmektedir. 4702 sayılı Kanun ile daha fazla öğrencinin mesleki eğitime yöneltilmesinin sağlanması hedeflenmiş, mesleki eğitim almış öğrencilerin üniversite sınavına girmeden, eğitim aldıkları alanda 2 yıllık meslek yüksekokullarına devam etmeleri sağlanmıştır. Bu Kanun ayrıca, mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları ile meslek yüksek okulu veya yüksek okullarının yer aldığı mesleki ve teknik eğitim bölgelerinin oluşturulmasını öngörmekte olup, vakıflara, kazanç sağlamak amacına yönelik olmamak koşuluyla, mesleki eğitim kurumları açma hakkı tanımakta ve bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinde üretimde verimliliği ve kaliteyi artırmak amacıyla, alanında mesleki eğitim almış kişilerin istihdam edilmelerini zorunlu kılmaktadır. 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda yapılan değişiklikler çerçevesinde hazırlanan Mesleki ve Teknik Eğitim Yönetmeliği, 3 Temmuz 2002 tarih ve 24804 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. 9 Ağustos 2002 tarih ve 24841 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4771 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun ile Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçeleri öğrenmeleri için özel kurslar açılmasına imkan vermektedir. Bu kanun çerçevesinde Türk Vatandaşlarının Günlük Yaşamlarında Geleneksel Olarak Kullandıkları Farklı Dil ve Lehçelerin Öğrenilmesi Hakkında Yönetmelik 20 Eylül 2002 tarih ve 24882 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır. 2002/4615 sayılı Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Topluluğu Arasında İmzalanan, Türkiye Cumhuriyetinin Topluluk Programlarına Katılmasının Genel İlkeleri Hakkında Çerçeve Anlaşmasının Onaylanması Hakkında Karar 1 Eylül 2002 tarih ve 24863 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Kararın yürürlüğe girmesiyle eğitim alanında Topluluk Eylem Programlarını oluşturan; - Eğitim Alanında Socrates Topluluk Eylem Programının ikinci evresini oluşturan 24 Ocak 2000 tarih ve 2000/253/EC sayılı Kararın, - Gençlik Topluluk Eylem Programını oluşturan 13 Nisan 2000 tarih ve 2000/1031/EC sayılı Kararın ve - Mesleki Eğitim Alanında Leonardo da Vinci Topluluk Eylem Programını oluşturan 26 Nisan 1999 tarih ve 1999/382/EC sayılı Kararın Türkiye de uygulanması sağlanmış ve Türkiye nin Topluluk Programlarına katılımı konusunda gerekli yasal düzenleme tamamlanmış bulunmaktadır. AT Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi (Ulusal Ajans) 29 Ocak 2002 tarihinde, Bakanlar Kurulunun 2002/3547 sayılı Kararı ile Devlet Planlama Teşkilatı bünyesinde bir Daire Başkanlığı olarak kurulmuştur. 552
I- ÖNCELİKLER LİSTESİ ÖNCELİK 18.1 Eğitim Alanında AB Mevzuatına Uyumun Sağlanması ÖNCELİK 18.2 Ulusal Ajansın Kurulması ve Topluluk Programlarına Tam Katılımın Sağlanması II- ÖNCELİKLERİN TANIMLARI VE ÖNCELİKLER ÇERÇEVESİNDE AB MEVZUATINA UYUM, UYGULAMAYA YÖNELİK KURUMSAL YAPILANMA VE FİNANSMAN TABLOLARI ÖNCELİK 18.1 Eğitim Alanında AB Mevzuatına Uyumun Sağlanması 1- Kısa Bilgi Türkiye nin mesleki eğitim ve diğer alanlarda AB mevzuatına uyum ve mevzuatın etkin biçimde uygulanması hususları 2002 yılı İlerleme Raporunda yer almaktadır. Avrupa Eğitim Vakfını kuran 7 Mayıs 1990 tarih ve 1360/1990 sayılı Konsey Tüzüğü ile oluşturulan Avrupa Eğitim Vakfı kapsamında yürütülen çalışmalara, Milli Eğitim Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı temsilcileri halihazırda katılmakta olup, bu konuda bir mevzuat uyumlaştırma gereksinimi bulunmamaktadır. Mevcut Türk mevzuatı, çıraklık dahil çalışmaya yönelik eğitim için Avrupa Yollarının geliştirilmesine ilişkin 21 Aralık 1998 tarih ve 99/51/EC sayılı Konsey Kararı ile büyük oranda uyum arz etmektedir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanmakta olan Kanun Tasarısının yasalaşmasının ardından mevcut eksiklikler de giderilmiş olacaktır. 2- Mevzuat Uyum Takvimi Tablo 18.1.1 No AB Mevzuatının Adı ve Numarası Karşılık Gelen Taslak Türk Mevzuatının Adı Sorumlu Kuruluş Bakan Oluru/Bakanlar Kurulu Kararı (Beklenen Tarih) 1- Meclis Kabulü 2-Yürürlüğe Giriş (Beklenen Tarih) 1 Ortak bir mesleki eğitim politikasının uygulanması için genel prensiplerin ortaya konmasına dair 2 Nisan 1963 tarih ve 63/266/EEC sayılı Konsey Kararı Mesleki Niteliklerin Karşılıklı Tanınması Sistemini Oluşturacak Kanun Tasarısı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 2004, IV. Çeyrek 1. 2005, I. Çeyrek 2. 2005, I. Çeyrek 2 Avrupa Topluluğuna üye ülkeler arasında mesleki eğitim niteliklerinin karşılaştırılabilirliğine dair 16 Temmuz 1985 tarih ve 85/368/EEC sayılı Konsey Kararı Mesleki Niteliklerin Karşılıklı Tanınması Sistemini Oluşturacak Kanun Tasarısı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 2004, IV. Çeyrek 1. 2005, I. Çeyrek 2. 2005, I. Çeyrek 553
3- Mevzuatın Uyumu ve Uygulanması İçin Kurumsal Yapılanma Takvimi Tablo 18.1.2 No Yapılması Gerekenler (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) Uygulama Tarihi 1 Mesleki yeterliliği tespit etmek üzere yeni bir kurumun yapılandırılması çalışmalarının sonuçlandırılması 2005 2 Bu kurumda istihdam edilecek personelin alınması 2005 3 Personelin eğitimi 2005 Tablo 18.1.3 No Yapılması Gerekenler (Milli Eğitim Bakanlığı) Uygulama Tarihi 1 Görevli personelin İstatistiksel Verilerin Kaydı (EURYDICE) çalışmaları, diploma eki uygulaması ve öğretmen eğitici ağı (TTNET) alanlarında eğitimlerinin tamamlanması 2003-2004 4- Planlanan Finansman İhtiyacı Tablo 18.1.4 (Euro) İhtiyaçlar (Milli Eğitim Bakanlığı) Yıl Ulusal Bütçe AB Kaynakları Diğer Toplam İstatistiksel Verilerin Kaydı (EURYDICE) Biriminin Kurulması I- Yatırım II- Mevzuatın Uyumu ve Uygulanması Personel Alımı Eğitim (Socrates Bütçesinden) 100.000 100.000 Danışman İhtiyacı Tercüme 554
Tablo 18.1.4 (Devamı) (Euro) İhtiyaçlar (Milli Eğitim Bakanlığı) Yıl Ulusal Bütçe AB Kaynakları Diğer Toplam Diğer (Ekipman ve Donanım Alımı) Ulusal Referans Noktası Biriminin Kurulması I- Yatırım II- Mevzuatın Uyumu ve Uygulanması Personel Alımı 2003 Eğitim 2003 60.000 60.000 Danışman İhtiyacı Tercüme Diğer (Ekipman ve Donanım Alımı) 2003 35.000 35.000 Öğretmen Ve Eğiticiler Ağı (TTNET ) Biriminin Kurulması I- Yatırım 10.000 10.000 20.000 II- Mevzuatın Uyumu ve Uygulanması Personel Alımı 2003 Eğitim 2003 Danışman İhtiyacı 2003 555
Tablo 18.1.4 (Devamı) (Euro) İhtiyaçlar (Milli Eğitim Bakanlığı) Yıl Ulusal Bütçe AB Kaynakları Diğer Toplam Tercüme 2003 Diğer 2003 Toplam 105.000 110.000 215.000 ÖNCELİK 18.2 Ulusal Ajansın Kurulması Ve Topluluk Programlarına Tam Katılımın Sağlanması 1- Kısa Bilgi 2003 yılı Katılım Ortaklığı Belgesinde Ulusal Ajans görevini üstlenecek bir birimin oluşturularak, Socrates, Leonardo da Vinci ve Gençlik programlarının tam olarak uygulanması temel bir öncelik olarak yer almaktadır. Bu çerçevede, Türkiye nin Topluluk Programlarına tam katılımının sağlanması, programlarla ilgili ülke çapında tanıtım yapılması ve ilgili olabilecek tüm taraflara ulaşılması, öncelikli faaliyetler olarak öngörülmektedir. 2- Mevzuat Uyum Takvimi 2002/4615 sayılı Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Topluluğu Arasında İmzalanan, Türkiye Cumhuriyetinin Topluluk Programlarına Katılmasının Genel İlkeleri Hakkında Çerçeve Anlaşmasının Onaylanması Hakkında Kararın 1 Eylül 2002 tarih ve 24863 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmasıyla, Türkiye nin eğitim alanındaki AB Topluluk Programlarına katılımı konusunda yasal süreç tamamlanmıştır. Eğitim programlarına katılım konusu ile ilgili Mutabakat Zaptının Eylül 2003 te imzalanması beklenmektedir. Avrupa Komisyonu Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğü yetkilileri ile yürütülen çalışmalar sonucunda hazırlık tedbirlerini içeren iş programları Aralık 2002 de sonuçlandırılarak, programlara ilişkin Hazırlık Tedbirleri Anlaşmaları ile Socrates Pilot Uygulamalar Anlaşması imzalanmış ve 1 Ocak 2003 tarihinden itibaren Anlaşmalar uygulanmaya başlanmıştır. Türkiye nin Topluluk Programlarına tam katılımının 2004 yılı itibarıyla gerçekleşmesi beklenmektedir. AT Eğitim ve Gençlik Programlarını yürütmek üzere 29 Ocak 2002 tarihli Bakanlar Kurulu Kararıyla, Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) bünyesinde Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Daire Başkanlığı adı altında Ulusal Ajans kurulmuştur. Yeterli sayıda personel görevlendirilmiş, gerekli altyapı hazırlanmış ve birimin faaliyete geçmesi sağlanmıştır. Ulusal Ajansa idari ve mali açıdan özerklik sağlayacak olan Kanun Tasarısı Başbakanlığa gönderilmiştir. 556
3- Mevzuatın Uygulanması İçin Gerekli Kurumsal Yapılanma Takvimi Tablo 18.2.1 No Yapılması Gerekenler (Ulusal Ajans) Uygulama Tarihi 1 Görevli personelin Topluluk Programları alanında eğitimlerinin tamamlanması 2003 2 Türkiye genelinde bilgilendirme toplantılarının yapılması 2003 2004, I. Çeyrek 4- Planlanan Finansman İhtiyacı Tablo 18.2.2 (Euro) İhtiyaçlar (Ulusal Ajans) Yıl Ulusal Bütçe AB Kaynakları Diğer Toplam Hazırlık Tedbirleri 2002-2003 960.000 3.840.000 4.800.000 2004-2006 Bu dönemde kullanılacak bütçe Mutabakat Zaptının imzalanması ile belirlenecektir Toplam 960.000 3.840.000 4.800.000 557