İkamet edilen yerden başka bir ülkeye herhangi bir sebeple sağlık hizmeti almak için yapılan planlı seyahate Sağlık Turizmi, seyahat edene de Uluslararası Hasta denir. Amacında turistik faaliyet olmadığından ancak yapılan seyahatin doğru tanımının Sınır Aşan Hasta olduğu yönünde öneriler artmaktadır. İkamet edilen yerden başka bir ülkeye seyahat amaçlı giden turistlerin seyahat halindeyken acil veya plansız sağlık hizmeti almak zorunda kalmasına Turistin Sağlığı denir.
Sağlık turizminde sunulan hizmetler dört ana başlıkta incelenmektedir; 1. Sağlığı Geliştirmeye Yönelik Hizmetler; (Alternatif tamamlayıcı, SPA Wellness, termal kaynaklı sağlık, bitkisel tedavi, masaj vb) 2. Tedaviye Yönelik Hizmetler; Medikal Turizm (estetik, ameliyat, kalp ameliyatı, göz ameliyatı, kanser tedavisi vb. 3. Rehabilitasyon Hizmetleri; (diyaliz, bağımlılıkla mücadele programı gibi) 4.Yaşlı Bakım Hizmetleri ; Herhangi bir şikayeti olmayan ileri yaş bireylerin geçici süreli bir başka ülkeye bakım amaçlı seyahatlerinde verilen hizmetler.
Sağlık turizmi, dünyanın en hızlı gelişen ve büyüyen sektörlerinden biridir. Sağlıklı yaşam talebine bağlı sınır aşan hareketlilik, dünya ekonomisinde başlı başına bir endüstri haline gelmiştir. Dünyadaki küreselleşme süreci, ülke sağlık sistemlerinde yaşanan problemler (örneğin; uzun bekleme süreleri ve yükselen maliyetler, hizmetlerde kalite problemleri), tüketicilerin bilinçlenmesi ve Avrupa Birliği (AB) gibi dinamiklerin bir sonucu olarak hızla büyüyen bir sektör olan sağlık turizmi tedavi ya da rehabilitasyon odaklı hareketliliktir. Günümüzde dünya sağlık turizminden en büyük payı alan ülkelerin başında Hindistan gelmektedir.
Sağlık turizmi, hastaların ve hasta ailelerinin rahatlığını sağlamak için tıbbi seçenekleri sunmayı hedeflemektedir. Gelişmiş ülkelerdeki bireysel yaşam maliyetinin yüksek olmasına paralel olarak sağlık hizmetleri sunumu da yüksek maliyetli olmaktadır. Ayrıca gelişmiş ülkelerde yaşlanan nüfusun sağlık ihtiyaçları ve sağlık giderlerinin payı her geçen gün artmaktadır. Sosyal güvenlik maliyetlerinin artan giderleri, sosyal güvenlik kurumlarını zorlamaktadır. Bu sıkıntıları aşmak için, gelişmiş ülkelerde bulunan sosyal güvenlik kurumları ve özel sigorta kurumlarının kaliteli tıbbi hizmet sunan ve uygun uçuş mesafesi içerisinde yer alan ülkelerle paket anlaşmalar yaparak sağlık hizmetlerini düşük maliyetli alma çabaları görülmektedir.
Sağlık turizminin gelişmesinde çok çeşitli faktörlerin etkili olduğu görülmektedir. Hastaların tedavi maksatlı seyahat etmelerinin farklı nedenleri bulunmaktadır. Bunlar; Dünyada yaşanan küreselleşme süreci, Bilgi-iletişim teknolojisindeki hızlı gelişmeler, Ülke sağlık sistemlerinde yaşanan problemler, Tüketicilerin bilinçlenmesi, sektörlerin yeni pazar arayışları, Ürün çeşitlemeleri, Avrupa Birliği (AB) gibi dinamikler,
İleri donanıma ve teknolojiye sahip, bilimsel anlamda dünya çapında etkinliği fazla olan ülkelerde tedavi olma isteği, Gelişmiş ülkelerde tıbbi hizmetlerin pahalı olması ve aynı hizmeti başka ülkede daha ucuza alabiliyor olması, Hastanın başka bir ülkede, kendi ülkesinde bulunan sağlık hizmetinden daha kaliteli bir hizmet alabilmesi, Sahip oldukları sağlık sigortası ile ilgili sorunlar, Uzun bekleme süresi, Kronik hastaların ve yaşlıların veya engellilerin başka ortamlara gitme ve tedavi olma isteklerinin oluşması Uyuşturucu ve farklı bağımlılıkları olan kişilerin farklı veya daha uygun ortamlarda olma istekleri
Ülkelerin Sağlık Turizmine Yönelmelerinin Temel Sebepleri; (Sağlık Turizmi Politikaları) 1. Ülkenin asıl gelirleri turizm geliri olduğu için, (Singapur, Tayland, Kıbrıs Rum kesimi, Kostarika vb.). 2. Ülkenin coğrafik ve politik konum avantajlarından dolayı,(ürdün, İran, Malezya, Brezilya vb.) 3. Ülkenin sağlık hizmetlerinin kalitesi ve teknolojik donanım iyi olduğu için (Almanya, ABD, Güney Kore vb.)
4. Ülkede geçmişten gelen turizm ve sağlık turizmine önem verme politikalarından dolayı, (Macaristan termal turizm, İspanya yaşlı turizmi, Hindistan tıp turizmi vb.) 5. Yabancı sermaye girişi ve yurt dışında eğitim görmüş doktor avantajlarını kullanmalarından dolayı, (Ürdün, Hindistan, Malezya, Brezilya, Malta vb.) 6. Bir çok açıdan avantajları bir arada bulunduran ülkeler (coğrafi konum, turizm ülkesi olması, sağlıkta ileri teknoloji, kaliteli sağlık hizmeti sunumu, ekonomik fiyatı vb. (Türkiye, Malezya, İsrail vb.)
Bir çok ülke mevcut avantajlarını kullanarak yükselen trend ve katma değeri iyi olan sağlık turizmini ülkesine entegre haline getirmiş ve devlet politikası olarak desteklemiştir.
Türkiye Malezya Hindistan İran Ürdün Mısır Kuzey Kore Tayland (Turizm Bakanlığı Bünyesinde) Singapur (Turizm Bakanlığı Bünyesinde)
Sağlık Kurumları (Özel ve Resmi Hastaneler) Seyahat Acentaları Turizm Sektörü Aracı Kurumlar,Asistan Firmalar ve Danışman Firmalar Ulaşım Sektörü İletişim ve Bilişim Sektörü İnşaat Sektörü(yeni yatırımlar) Finans Sektörü
1 Medikal Turizm ( Tıp Turizmi ) İleri tedaviler (Kardiyovasküler Cerrahi, Radyoterapi, cyberknife vb.) Transplantasyon İnfertilite ( Tüp bebek İVF uygulamaları ) Estetik Cerrahi Göz, diş, diyaliz tedavileri vb. Hizmet Yeri: Sağlık kurum ve kuruluşları (Kamu,Üniversite, Özel Hastane, Dal merkezleri) Hizmet Verenler: Sağlık personeli ve özellikle doktorlar (tamamen hekim merkezli hizmet)
2- Termal Turizm ve SPA-Wellnes Kaplıca tedavileri Talossoterapiler(deniz suyunda tedavi) Hidroterapi (su ile tedavi) Balneoterapi (kaplıca suyunda tedavi) Peloidoterapi(çamur tedavisi) Klimaterapi (iklim tedavisi) Hizmet Yeri: Termal Oteller, Kaplıca ve Spa merkezleri Hizmet Verenler: Yardımcı sağlık personeli ve diğer personel ( doktora ihtiyaç çok )
Termal turizm, sağlık turizmi içerisinde değerlendirilen, içeriklerinde erimiş mineral bulunan maden sularının dinlenme, zindeleşme, tedavi vb. amaçlarına dönük olarak kullanımından kaynaklanmaktadır. İnsanların yüzyıllardır çeşitli rahatsızlıklarını gidermek için termal su kaynaklarından yararlanma düşüncesi gelenek haline gelmiş olup, bugün daha çağdaş ve tıbben uygun ortamlarda sürdürülen bu gelenek milyonlarca insanı sağlık turizmi bakımından ilgilendirmektedir.
Kür: Tedavi etkeninin belli dozda, seri halde, düzenli aralıklarla, belli sürelerle tekrarlanarak verilmesi ile uygulanan tedavi yöntemidir. Kaplıca Tedavisi: Toprak, yer altı ve deniz kaynaklı mineralli sular, gazlar, peliodler (çamurlar) ve iklimsel unsurlar gibi doğal tedavi unsurlarının yöredeki iklim olanakları ve gerekli görülen diğer tedaviler ile birlikte kür tarzında uygulandığı bir tedavi sistemidir. Balneoterapi: Termomineralli sular, peloidler ve gazlar gibi doğal tedavi unsurlarının banyo, içme ve inhalasyon (soluma) yöntemleri ile kür tarzında tedavi amaçlı kullanılmasıdır.
İnhalasyon Uygulamaları: Termo mineralli su zerrecikleri ile yapılan soluma uygulamalarıdır. İçme Kürleri: Mineral sular ile kaplıcalarda ya da yaşanılan yerlerde yapılan içme kürleridir. Peloidterapi: Doğal, jeolojik ve/veya biyolojik olaylar sonucu oluşan organik ve/veya inorganik maddeler olan peloidlerin bir Balneoterapi yöntemi olarak kullanılması olarak bilinmektedir. Klimaterapi: Hava sıcaklığı, nem, rüzgar şiddeti ve hızı, güneş ısınımı ve benzeri iklimsel faktörlerin sistematik ve dozlaşmış kür tarzında uygulanmasıdır. Medikal Tedavi: Kaplıca Tedavisi sırasında hastaya lokal veya sistemik olarak uygulanan ilaç tedavi yöntemidir.
Talassoterapi: Termomineral sular ile yapılan yıkama, duş ve dökme gibi uygulamalardır. Ayrıca, her birey için özel olarak düzenlenen ve ideal olarak amaca uygun inşa edilmiş havuzlarda gerçekleştirilen, sinirkas-iskelet sistemiyle ilgili fonksiyonları geliştirmeiyileştirme amaçlı bir havuz tedavi programı olarak da tanımlanmaktadır. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon: Kaplıca tedavisinde kullanılan elektroterapi, egzersiz tedavileri, masaj ve diğer yöntemlerdir. Destek Uygulamalar: Sağlık eğitimi, diyet uygulamaları, günlük yaşam aktivitelerinin düzenlenmesi, davranış değişikliği eğitimleri ve psikolojik destek yöntemleridir.
Termal turizmin sağladığı en önemli avantajları; turizmin mevsimsellik özelliğini ortadan kaldırması, turistik açıdan gelişme potansiyeline sahip bölgeler için fırsat yaratması, konaklama işletmelerinde yüksek doluluk oranları sağlaması, istihdam yaratması, turizmin çeşitlendirilerek farklı hedef pazarlarına girilebilmesidir.
SPA terimi; Latince Salus Per Aquam teriminin baş harflerinden oluşur ve Su ile gelen iyilik/sağlık anlamına gelir. SPA terimi; 19. yüzyılın ilk baslarından itibaren suyun tedavi amacıyla farklı şekillerde kullanılmasıyla gelen sağlığı ifade eder. Wellness kelimesi ise; akıl ve vücut sağlında zindeliği ifade eder.. Welness turizmi kapsamında ise; her türlü masaj, cilt bakımı, çamur banyosu, yosun tedavileri, talassoterapi (Termomineral sular ile yapılan yıkama, duş ve dökme gibi uygulamalardır) girmektedir.
Denizden yararlanılarak insanların kendilerini ruhsal ve bedensel olarak daha sağlıklı hissetmeleri yüzyıllar öncesine dayanmaktadır. Dünyada ve Türkiye de spa&wellness merkezleri uluslararası standartlardaki otel zincirlerinde bulunmaktadır. Son yıllarda oldukça popüler olan spa&wellness turizmi ne yönelik Türkiye deki otel işletmeleri de modern donanımlı ve hizmet kalitesi yüksek yatırımlarla dikkat çekmektedirler..
Kulüp Spa: Fitness gibi sağlık hizmetlerini sunan kulüplerdir. Ayrıca günlük kullanıma dayalı Spa hizmetleri de sunulmaktadır. Kruvaziyer Spa: Bir kruvaziyer gemide wellness hizmetleri yanında Spa menüsü de bulunan kulüpler olup profesyonel tedaviler, kişisel idman çalışmaları ve salon hizmetleri alakart seklinde sunulmaktadır. Günlük Spa: En yaygın Spa türü olup hizmetlerinin profesyonelce yönetilen günlük Spa hizmetleri sunulmaktadır. Destinasyon Spa: Fiziksel sağlık ve eğitim amaçlı profesyonelce yönetilen hizmet programları ile yerinde konaklama yapılması yoluyla yasam seklinin gelişimi ve sağlığın artırılmasına yönelik hizmetler sunulmaktadır.
Medispa (Tıbbi Spa): Amacı öncelikle geniş kapsamlı sağlık ve wellness bakımlarını, geleneksel Spa hizmetleri ve tamamlayıcı tedavilerin bütünleştirildiği bir ortamda sağlamak olup tıbbi Spa profesyonelleri tarafından verilen uygulamaları da kapsar. Mineral Kaplıca Spa: Kaynağından alınarak kullanılan doğal mineral, termal veya deniz suyu ile yapılan wellnes spa hizmetlerini ve hidroterapi uygulamalarını kapsar. Resort Otel Spa: Bir tatil yeri veya otel içinde yerleşik şekilde profesyonelce yönetilen spa hizmetlerinin, sağlık ve iyileştirme ünitelerinde spa mutfağı mönü seçeneklerinin günlük veya daha uzun süreli sunulması olup wellnes ve fitness hizmetlerinin de sunulmasını kapsar.
Alternatif ve tamamlayıcı tıp özellikle antiaging tedavi, ağrı ve kanser gibi bazı hastalıkların tedavisinde sıklıkla uygulanmaktadır. Temel olarak 5 grupta incelenir. 1. Alternatif medikal sistemler (homeopati, ayurveda, naturopatik tıp ), 2. Ruh vücut ilişkileri (meditasyon, dua, mental iyileşme, hipnoz ), 3. Biyolojik terapiler (herbal ürünler, -ginseng, ginko, vitaminler, köpekbalığı kıkırdağı ), 4. Fizyolojik terapiler (şiropiraksi, osteopatik manupilasyon, akupunktur) ve 5. Enerji tedavileri (magnetik tedavi, reiki) yer alır.
Genel olarak antiaging tedavi ve uygulamaları aşağıdaki başlıklar altında incelenebilir: Antioksidanlar: Vitamin A, Vitamin C, Vitamin E, Beta Karoten Hormon Replasman Tedavisi Masaj / Kiropraktik Egzersiz Akupunktur Nutrasötikler Homeopati Aromaterapi Ayurveda Yoga, Meditasyon Hipnoz
Anti-aging tıp çok disiplinli bir bilim dalı ve uygulamalı tıp alanıdır. Yaşlanmanın altında yatan nedenleri ve yaş ile ilintili hastalıkları tedavi eder. Buradaki amaç genç yaş özelliklerine sahip sağlıklı ömrü geliştirmektir. Tamamlayıcı ve alternatif tıp disiplinleri, hasta için mümkün olan en uygun sonuca ulaşmak için bütüncül bir yaklaşımla kullanılır. Hastaya sadece bir hastalığı olan herhangi biri olarak değil bir bütün olarak bakmak holistik (bütünsel) disiplindir.
3- Yaşlı ve Engelli Turizmi İleri yaş turizmi ( gezi turları, meşguliyet terapileri ) Yaşlı bakımı hizmetleri ( bakım evlerinde veya rehabilitasyon hizmetleri ) Klinik otelde rehabilitasyon hizmetleri Engelliler için özel bakım ve gezi turları Hizmet Yeri: Klinik oteller, tatil köyleri ve bakım evleri v.b Hizmet Verenler: Kısa süre eğitim almış sertifikalı lise mezunu personeller(sağlık personellerine ihtiyaç var)
Tüm toplumların giderek yaşlanması, yaşlı bakımını önemli bir halk sağlığı sorunu olarak gündeme getirmektedir. Yaşlanmanın getirdiği fiziksel, ekonomik ve psiko-sosyal sorunlar; sadece yaşlı bireyi değil tüm ailenin sağlık düzeyini ve yaşam kalitesini etkiler. Kurumsal bakıma ihtiyaç duymadan ya da birine bağımlı olmadan yaşlının yaşamını sürdürmesi istenilen bir durumdur. Ancak, 65 yaşın üzerindeki bireylerin giyinme, yemek yeme, tuvalet kullanma gibi günlük yaşam aktivitelerinden en az bir ya da bir kaçını yerine getirmede zorlandıkları, 75 yaşın üzerinde ise, hastalık ve sakatlık görülme sıklığının arttığı, bu nedenle de yaşlının, ilerleyen yıllarda bir şekilde bakım almaya gereksinim duyduğu bilinmektedir.
Dünyada 60 yaş ve üzeri insan nüfusu, 2000 yılında 605 milyon, 2050 yılında ise 2 milyar tahmin edilmektedir. 2050 yılında ilk defa 0-14 çocukluk yaş grubu ile 60 yaş üzeri yaş grubu eşitlenmiş olacaktır. 60 yaş üzeri nüfus dünya nüfusunun %10 unu oluştururken, 2050 de %22 sini oluşturacaktır. Çok gelişmiş ülkelerde ise %33 e kadar çıkacaktır. Zaman içinde yaş gruplarında cinsiyete göre de dağılımda değişiklik olacaktır. 2000 yılında 60 yaş üzeri erkek/kadın oranı 81/100 iken, 2050 de 53/100 e gerileyecektir. İleri yaş nüfus dağılımı erkekler aleyhine bozulacaktır.
Yaşam beklentisinin giderek artması, yaşanan sağlıklı yılların süre ve kalitesinin nasıl arttırılabileceği sorusunu gündeme getirmiştir. Bu konuda özellikle gelişmiş ülkeler adımlar atmakta ve sağlıklı yaşlanmanın sağlanması için politikalar geliştirmektedirler. Sağlıklı yaşlanma, sağlığın ve fiziksel, ruhsal, sosyal iyilik halinin; bağımsız yaşayabilme yetisinin; yaşam kalitesinin korunması ve daha iyi hale getirilmesi; ayrıca yaşam süreçleri arasında başarılı geçişlerin sağlanması için imkânların ömür boyu optimize edilmesi olarak tanımlanmaktadır.
Yaşlanma süreci dikkate alınarak, sağlıklı yaşlanmak için Khan ve Rowe modeli önerilebilir: Bu modelde üç temel noktaya vurgu yapılmaktadır: Hastalık ve sakatlıklardan korunma. Topluma katılma. Yüksek fiziksel ve zihinsel etkinlik.
600
T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde, 31 Mart 2010 tarih ve 18529 sayılı Makam oluru ile Sağlık Turizm Birimi kurulmuştur. Birim, 05.05.2011 tarihinde Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü adında Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğüne devredilmiştir. 02.11.2011 sayılı Resmi Gazete ile 663 sayılı KHK gereği Bakanlıktaki yeniden yapılandırma kapsamında; Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesine Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı olarak yapılandırılmıştır. 26.12.2013 tarih ve 43148 sayılı Bakanlık Makam Onayı ile Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü'ne aktarılmıştır.
T.C. SAĞLIK BAKANI Dr. Mehmet MÜEZZİNOĞLU MÜSTEŞAR Prof. Dr. Eyüp GÜMÜŞ MÜSTEŞAR YARDIMCISI Uzm. Dr. Şuayip BİRİNCİ GENEL MÜDÜR Yrd. Doç. Dr. Hacı Ömer TONTUŞ Sağlık İletişimi Daire Başkanlığı Sağlığın Teşviki Daire Başkanlığı Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı Yönetim Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı
Sağlık turizmi ile ilgili iş ve işlemleri yapmak ve ilgili kurumlar arasındaki koordinasyonu sağlamaktır. Dünyadaki sağlık turizmi sektörünün gelişimine paralel olarak çalışmalarını yürütmektedir.
Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı Görev ve Yetkileri a. Sağlık turizmi ve turistin sağlığı ile ilgili hizmetleri planlamak, b. Gerekli izinleri vermek, c. Sağlık turizmi ile ilgili iş ve işlemleri ilgili kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak yürütmek, d. Yaşlı ve engelli turizmi ve termal sağlık turizmi ile ilgili otelleri, kaplıcaları, içme merkezlerini ve iklim kür merkezlerinin (klimaterapi merkezlerini) faaliyetlerini sağlık turizmi açısından belgelendirmek, izlemek, denetlemek,
Sağlık Turizmi Daire Başkanlığı Görev ve Yetkileri e. Yurt dışından ülkemize tedavi amaçlı gelecek hastaların sağlık turizmi açısından kabul kriterlerini oluşturmak ve bu hastaların talep ve şikâyetlerini incelemek, f. Sağlık turizmi ve turistin sağlığı kapsamındaki hastalara gerektiğinde yardım ve danışmanlık hizmetlerini sunmak ve kayıtlarını tutmak, g. Sağlık alanında ikili işbirliği kapsamında ülkemize gelen ve tedavisi uygun görülen hastalara ilişkin işlemleri planlamak ve koordine etmek,
2013-2017 STRATEJİK EYLEM PLANIMIZ Stratejik Amaç; Türkiye nin ekonomik ve sosyal kalkınmasına ve küresel sağlığa katkı aracı olarak sağlık sistemini geliştirmeye devam etmektir. Stratejik Hedef; Türkiye de sağlık turizmini güçlendirmektir: Sağlık turizmi kapsamında tanıtım yapmak ve cazibe oluşturmak, Sağlık turizmi kapsamında verilen hizmet sunumunun kalitesini iyileştirmek, Sağlık turizmi hizmet kapsamını genişletmek, Sağlık turizmi yönetimini iyileştirmek.
Türkiye Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018: Sağlık Turizminin Geliştirilmesi Programı Programın Amacı ve Kapsamı Tıbbi tedavinin alınması, termal kaynakların kullanılması, rehabilitasyon hizmetlerinin ve kişilerin kendilerini iyi ve sağlıklı hissetmesini sağlayan hizmetlerin giderek artmasına paralel olarak sağlık turizmi, ülkemizin potansiyeli dikkate alındığında önemli bir fırsat sunmaktadır. Bu programla, Türkiye nin dünyada yükselen pazar konumunda olduğu medikal turizm, termal turizm ve ileri yaş-engelli turizmi alanlarındaki hizmet kalitesinin yükseltilerek rekabet gücünün artırılması amaçlanmaktadır.
Tüm dünyada sağlık turizmi alanında hızlı bir ilerleme söz konusudur. Bu ilerleme büyük bir pazar oluşturmuş ve bir çok ülke bu pazardan pay alabilmek için yarışa girmiştir. Sağlık turizminden büyük pay alabilmek için bazı faktörler öne çıkmaktadır. Potansiyel sağlık turistleri, tedavi görmek için araştırma yaptıklarında Neden Türkiye sorusunun yanıtı çok önemlidir. Sağlık turizmi alanında Türkiye, özellikle son 10 yıllık süreçte önemli gelişmeler kaydetmiş olmasına rağmen sektörde güçlü olan Hindistan, Tayland, Macaristan gibi ülkeler ile henüz başa baş düzeyine gelememiştir.
2002-2012 yılları arasında gerçekleştirilen Sağlıkta Dönüşüm Programı, medikal turizm alanında da etkisini göstermiş, gerçekleştirilen birçok düzenleme ve getirilen yenilikler ile kendi vatandaşına daha kaliteli hizmet sunabilen Türkiye, yabancı vatandaşlara da kaliteli hizmet sunmaya başlamasıyla, önemli bir medikal turizm destinasyonu olmuştur. Yaşlı Turizmi, Termal Turizm, Engelli Turizmi gibi medikal turizmin alt dallarında da ön plana çıkan Türkiye, konumunu her geçen yıl güçlendirmektedir. Bu durum istatistiklere de yansımaktadır.
Yıllar İtibariyle Türkiye de Sağlık Hizmeti Alan Hastaların Dağılımı Kamu 17.817 21.442 32.675 41.847 43.904 119.572 Özel 56.276 70.519 77.003 114.329 218.095 270.772 Toplam 74.093 91.961 109.678 156.176 261.999 390.344 Yıllar 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Son yıllarda Türkiye de devlet destekli yeni yatırımlarla birlikte güncel teknolojilerin gelişimi, özellikle İstanbul, Ankara, Antalya ve Bursa gibi illerde olmak üzere ülkede ulusal sağlık hizmetlerinin kalitesini artırmıştır. Türkiye de sağlık turizmi alanında görülen gelişmelerde hastane ve sağlık personeli yatırımlarının payı büyüktür. Ayrıca, İngilizce eğitim veren tıp fakültesi sayısı arttırılmış, hekimlere diğer ülkelerdeki gelişmeleri yakından takip edebilmeleri ve araştırmalarını gelişmiş ülkelerde yapmaları için burs imkânları sağlanmaktadır.
Önümüzdeki yüzyılın katma değeri yüksek en önemli sektörlerinden olan sağlık turizminde, Türkiye politik ve jeo-stratejik konumu itibariyle en avantajlı ülkelerden biridir. 4 saatlik uçuş mesafesindeki 1,5 milyar insana sağlık hizmeti sunabilme imkânı olan Türkiye, modern teknolojik donanımı ile ileri tetkik, tedavi, yüksek kalitedeki hizmeti hızlı ve uygun fiyata sunan bir ülke konumundadır. Son 10 yılda sağlık sektöründeki gelişmeler ülkemize bu imkanı sunmuştur.
1. Türkiye de kısa sürede kalan yabancılar (Turistin Sağlığı ) Acil Sağlık Hizmetleri Toplantı, Kongre vb. amaçlı gelenler Ticari amaçlı gelenler Turizm amaçlı gelenler 2. Yurtdışından Tedavi amaçlı Gelenler ( Sağlık turizmi) Komşu Ülkeler, Orta Asya, Afrika Yurtdışında yaşayan vatandaşlar GSS kapsamına girmeyen ikili sözleşmemizin olmadığı ülkeler (Danimarka, Norveç, İsveç, İngiltere vs.) Gelişmiş Batı Ülkelerinden gelenler (ABD, Avrupa vs.) 3. Türkiye de uzun süre kalan yabancılar ( rutin tedavi ve acil durumlar ) Konsolosluk çalışanlar Emekli olup yerleşen yabancılar (Alanya, Marmaris vb.)
Teknolojinin hastanelerde ve tedavi merkezlerinde daha fazla kullanılmasıyla beraber eskiden zor olarak görülen birçok tedavi artık kolay ve ucuz bir şekilde ulaşılabilir hale gelmiştir. Donanımlı hastaneler ve donanımlı personelin yanı sıra kişi başına düşen sağlık personeli sayısında da Türkiye, dünyada ilk sıralardadır. Özellikle robotik cerrahinin ülke çapında yaygınlaşması tedavi sürelerini kısaltırken hasta memnuniyetini diğer tedavi alanlarında olduğu gibi artırmaktadır.
Türkiye, ağırladığı yabancı hasta sayısı temelinde dünyada ilk 10 dadır. Destinasyon olarak Türkiye nin avantajları arasında 52 adet JCI akredite ve diğer uluslararası akreditasyona sahip birçok hastanenin bulunması, özel grup hastanelerin çokluğu ve kalitelerinin yüksek olması, kamu hastanelerinin Sağlık Bakanlığı nın uyguladığı yüksek standartlara uyması, tedavi ücreti konusunda rakiplerine göre avantajlı olması, iklim şartlarının birçok Avrupa ülkesine göre daha uygun olması ve coğrafi olarak Asya-Avrupa- Afrika üçgeninin tam ortasında bulunarak ulaşımın kolay olması sayılabilir.
Göz Hastalıkları Ortopedi ve Travmatoloji İç Hastalıkları Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Kadın Hastalıkları ve Doğum Genel Cerrahi Ağız Diş ve Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Beyin ve Sinir Cerrahisi Deri ve Zührevi Hastalıklar Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları
Ülke Sayı Almanya 43259 Libya 38898 Rusya 27604 Irak 16926 Hollanda 14959 Azerbaycan 13023 İngiltere 12456 Romanya 5685 Norveç 5554 Bulgaristan 5511
Sağlık turizminin gelişmesine paralel olarak, uygulamalarda çıkabilecek aksaklıkları önlemek, sektörün sürdürülebilirliğini sağlamak için konuyla ilgili alt yapı çalışmaları yapılmakta, mevzuat çalışmaları yürütülmektedir. Alt yapı çalışmalarının temelini Sağlık Turizmi Mevzuatı ( Konaklama Tesisinde Kurulacak Sağlık Kuruluşları, Aracı Kurumlar, Kür Merkezi, Medikal SPA, Termal Sağlık Otel Belgelendirme, Denetim ve Değerlendirme), ikili anlaşmalar, kanunlar ve mevzuat çalışmaları oluşturmaktadır.
SAĞLIK TURİZMİNDE TÜRKİYE Sağlık Turizminde Saha Uygulamaları / Uluslararası Tanıtım Pazarlama Aktiviteleri Sağlık Turizminde Mevzuatların Oluşturulması ve Yayınlanması
Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından, Bakanlığımıza bağlı sağlık hizmet sunucuları ile Üniversite Hastaneleri (Vakıf Üniversiteleri hariç) tarafından sunulan sağlık hizmetlerinin ücretlendirilmesinde kullanılmak üzere 03.06.2014 tarih ve 366 sayı ile Kamu Sağlık Hizmetleri Satış Tarifesi yayımlanmıştır.
a) Bu yönerge kapsamındaki kişilere verilen sağlık hizmetlerinin bedelleri; Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık hizmet sunucularında Sağlık Bakanlığı Fiyatının 2 katına kadar, Üniversite Hastanelerinde ise Sağlık Bakanlığı Fiyatının 3 katına kadar sağlık hizmet sunucularınca belirlenebilir.
b) Özel kuruluş/sigorta, sağlık kuruluşuna getirmiş olduğu yönerge kapsamındaki hastalara sunduğu tercümanlık, danışmanlık ve destek hizmetleri için hastalardan, hastanın almış olduğu sağlık hizmetleri haricinde bir ücret talep edebilir. Bu bedel, faturada sağlık hizmetinden ayrı olarak belirtilecek olup, ayrıca sağlık kuruluşunun sağlık hizmet bedelinin ayrıntılı dökümünün, faturanın ekinde verilmesi zorunludur. Hasta veya özel sigorta, sağlık kuruluşundan sunulan tedavi bedelinin ayrıntısını talep etme hakkına sahiptir.
c) Bu yönerge kapsamındaki kişilere, acil sağlık hizmetleri ve acil hasta nakilleri ücreti karşılığı sunulur. Ancak yurtdışında yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına 112 acil sağlık hizmetleri ücretsiz sunulur. d) Ambulans Hizmetleri Fiyat Listesinde yer alan fiyatlar, bu yönerge kapsamındaki kişilere Sağlık Bakanlığı Fiyatının 2 katı olarak uygulanır. e) Bu yönerge kapsamında ambulans ile acil hasta naklinden elde edilen gelir, hastaya ilk müdahale eden müdürlük döner sermayesine yatırılır. f) Bu Yönerge kapsamındaki hastaların ambulans ile yurtdışından getirilmesi halinde ambulans nakil hizmet bedeli hastanın getirildiği ilin müdürlük döner sermaye hesabına yatırılır.
g) Hava ambulansı talepleri, yurtiçinde 112 acil servisi tarafından vaka nakil formu ve yurtdışındaki talepler Türkiye konsoloslukları aracılığıyla yapılır. h) Türk vatandaşları ve yabancı uyruklu kişilerin uyruğuna ve sosyal güvencesinin olup olmadığına bakılmaksızın trafik kazaları sonucunda verilecek sağlık hizmetlerinin bedeli, ilgili kanun gereği Sosyal Güvenlik Kurumu ndan tahsil edilir. Trafik kazalarında, kişinin bizzat kendisinden tedavi bedeli talep edilemez. Ancak bu yönerge kapsamında trafik kazası nedeniyle acil sağlık hizmeti alan kişinin, isteğe bağlı ilave seyahat sigortası var ise kurumun ödemediği kısım bu sigortaya fatura edilerek poliçe kapsamında ödeme talep edilebilir.
i) Savaş, afet, açlık vb. olağanüstü durumlarda, Başbakanlık veya ilgili Bakanlığın talimatıyla belirlenen ülkelerden, Türkiye'de bulundukları sürede alacakları sağlık hizmetleri veya bu ülkelerden sivil toplum kuruluşları tarafından insani amaçlı tedavi amacıyla getirilerek tedavi bedeli ödenen yabancı hasta ve yaralılara Sağlık Uygulama Tebliği hükümlerine göre işlem tesis edilir. j) Bakanlığımız veya Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) veya Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından uygun görülen sivil toplum kuruluşları tarafından Balkanlardan ve Türk Cumhuriyetlerinden ülkemize tedavi amaçlı getirilen hastalara Sağlık Uygulama Tebliği hükümlerine göre işlem tesis edilir.
k) Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından getirilen hastalara Sağlık Uygulama Tebliği hükümlerine göre işlem tesis edilir. l) Türkiye Cumhuriyeti nin imzalamış olduğu uluslararası anlaşmalar uyarınca Sosyal Güvenlik Sözleşmeleri kapsamında sağlık yardımı alma hakkı olan ülke vatandaşları ile Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarını ve ülkemize sağlık alanında milletlerarası ikili işbirliği anlaşması kapsamında tedavi için gelen kişilere Sağlık Uygulama Tebliği hükümlerine göre işlem tesis edilir. m) Mülteciler, sığınma başvurusu sahibi ve iltica başvurusu sahibi statüsünde olanlar, sığınmacılar, vatansızlar ve insan ticareti mağdurlarına Sağlık Uygulama Tebliği hükümlerine göre işlem tesis edilir.
n) Ülkemizde oturma izni almış ve geçici TC kimlik numarası olan yabancı uyruklu hastalara sunulan sağlık hizmetleri Kamu Sağlık Hizmetleri Satış Tarifesi üzerinden ücretlendirme yapılır. (Genel Sağlık Sigortasından yararlanamaması halinde) o) 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu nun 28 inci ve 44 üncü maddesi kapsamında bulunan kişilere Sağlık Uygulama Tebliği hükümlerine göre işlem tesis edilir. p) Ülkemize eğitim, öğretim, kurs için gelen kişiler ve bunların eğitimleri süresince bakmakla yükümlü oldukları yakınları için sunulan sağlık hizmetleri Kamu Sağlık Hizmetleri Satış Tarifesi üzerinden ücretlendirme yapılır. (Genel Sağlık Sigortasından yararlanamaması halinde)
q) Türk soylu olduğuna dair belge ibraz eden Türk soylu yabancılara Sağlık Uygulama Tebliği hükümlerine göre işlem tesis edilir. r) İnsan ticareti mağduru olduğu tespit edilen ve sağlık hizmeti giderlerini karşılayacak durumda olmayan yabancı uyruklulara sağlık hizmetleri, resmi sağlık kurum ve kuruluşları tarafından ücretsiz olarak verilir. (8/1/2002 tarihli ve 4736 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin birinci hükmünden muaf olmaları hakkındaki 05/12/2003 tarih2003/6565 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı) s) Sağlık hizmet sunucuları, bu yönerge kapsamındaki kişilere verilecek sağlık hizmet bedelleri üzerinden EK-6 da yer alan ülke iskontolarını uygulamak zorundadır.
2015 Kamu hastanelerinde uygulanacak ücretlendirme ve uygulama esaslarının revize edilmesi, Sağlık Turizmi Kurulu oluşturularak yayımlanması Pazarlama Araştırmalarının yapılarak raporlanması (Yurt içi Danışmanlık) Yurt dışı danışmanlık hizmetinin alınması( Markalaşma ve Tanıtım) Tanıtım için ABD de Sağlık Turizmi televizyon programı yapılması ABD Medikal Turizm Derneği ile işbirliği sağlanarak Türkiye Sağlık Turizmi Zirvesi yapılması Avusturya Sağlık Turizmi otorleri ile yurt dışı Türklerimizin sorunlarına yönelik çözümlerin oluşturulması Avrupa ülkelerindeki tanıtım için Seyahat Dergilerinde tanıtım yapılması Yabancı hastaların kayıt edilmesi için tüm hastanelerin ve sağlık hizmeti veren kuruluşların hastane otomasyonlarına entegre bir kayıt sisteminin oluşturulması Türkiye Sağlık Turizmi portalının oluşturulması ( farklı dillerde) Sağlık Turizmi yapılması için pilot hastane ve şehirlerin tespit edilmesi ve belgelendirilmesi Termal Kaynaklı Sağlık Turizmi yapacak otellerin belgelendirilmesi
2015 Sağlık Turizmi Yönetmeliğinin yayınlanması Aracı Kurumlar Yönetmeliğinin yayınlanması Sağlık Serbest Bölgesi çalışmalarının yapılması Termal Turizmde kür parklarının kurulması ve yönetmeliğin yayınlanması Termal turizm yapan otellerin kalite ve standartlarının oluşturularak belgelendirmelerinin yapılması Yaşlı Turizmi için 3.yaş üniversitelerin oluşturulması Engelli Turizmi için sağlık hizmeti sunan her yerde alt yapının düzenlenmesi Bölgesel tanıtımların yapılması Yabancı sermayeli yatırımcılar için ülkemizi cazip hale getirmek