Yaşlılarda görülen femur yetmezlik kırıkları - Aşırı medial femoral eğrilik intramedüller çivilemeyi güçleştirir

Benzer belgeler
İpsilateral femur boyun ve şaft kırığı ile birlikte olan kalça çıkığı: Sıradışı bir yaralanma ve osteosentez kararı

Femur Cisim Kırıkları

Early Surgical Results of Patients With Pertrochanteric Fractures Treated With Proximal Femoral Locked Plates

İntertrokanterik Femur Kırıklarının Tedavisi İçin Proksimal Femur Çivisinin Kullanımı (Veronail İle Tedavi)

Eklem dışı distal femur kırıklarının tedavisinde retrograd intramedüller çivileme ve köprü plaklama yöntemlerinin karşılaştırılması

SUBTROKANTERIK KIRIKLARıN OERRAHI TEDAViSi

Subtrokanterik kırıklarda proksimal femoral çivi tespiti

Pediatrik Hastalarda Femur Diafiz Kırıklarının Elastik Titanyum Çiviler ile Tedavisi

İntramedüller. osteosentez

Köpeklerin diyafizer tibia kırıklarının interlocking pin kullanılarak sağaltımı

KİLİTLİ TEP KİLİTLİ TİTANYUM ELASTİK PİN İNTRAMEDÜLLER ÇİVİ

Femur Diafiz Kırıklarında Genişleyebilir İntramedüller Çivi Sonuçlarımız*

TİBİA CİSİM KIRIKLARINDA PLAK - VİDA İLE OSTEOSENTEZ VE KİLİTLİ İNTRAMEDÜLLER ÇİVİLEME İLE YAPILAN TEDAVİ SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Femur Distal Diafiz Kırıklarının İntramedüller Çivi ile Tedavisinde Dizilimin Değerlendirilmesi

Geriatrik Hastalardaki İntertrokanterik Femur Kırıklarının Eksternal Fiksatörle Tedavisi

RADİUS KIRIKLARINDA PLAK FİKSASYONU VE İNTRAMEDÜLLER ÇİVİLEME YÖNTEMLERİNİN TEORİK OLARAK İNCELENMESİ

Plato Tibia ve ÖĞRENCİ DERS NOTLARI. Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

Osteoporotik yaşlı hastalarda pertrokanterik kırıkların eksternal fiksasyonla tedavisi

Tibia cisim kırıklarının oymalı kilitli intramedüller çiviler ile tedavisi

YAZARIN ÇEVİRİSİ. Miyastenia gravisli hastada tekrarlayan öne kalça çıkığı: Olgu sunumu

Osteoporotik kırıkların tıbbi tedavisinde ortopedi ve travmatoloji uzmanlarının farkındalığında son on yılda artış var mıdır?

İntramedüller çivilemede floroskopi olmadan distal kilitleme teknikleri

Humerus cisim kaynamamaları: Plaklar ve çiviler

Metin UZUN, Erden ERTÜRER, İrfan ÖZTÜRK, Şenol AKMAN, Faik SEÇKİN, İsmail Bülent ÖZÇELİK 1

Proksimal femur kırıklarının tedavisinde minimal invaziv cerrahi ve kilitli plak uygulaması

Sekizinci dekatta bulunan hastalarda instabil intertrokanterik kırıkların tedavisinde sementsiz bipolar hemiartroplasti

OMUZ VE DİRSEK BÖLGESİ YARALANMALARI

TİBİA ŞAFT KIRIKLARININ İNTRAMEDÜLLER ÇİVİLEME YÖNTEMİ İLE TEDAVİSİ TREATMENT OF TIBIAL SHAFT FRACTURES WITH INTRAMEDULLARY NAILING PROCEDURE

29 Ekim 2015, Perşembe

VIII. Uluslararası İntramedüller Çivileme Kursu

Femur boyun kırığı olan osteopenik ve osteoporotik hastalarda kemik mikromimarisi farklı mıdır?

Pediatrik Femur Diafiz Kırıklarında Traksiyon Sonrası Pelvipedal Alçılama ve Titanyum Elastik Çivi Tedavilerinin Karşılaştırılması

Uzun Kemik Metafizer Kirik Civilemesinde Yontemler: teknik kolaylıklar ve püf noktaları

Tibia diyafiz kırıklarının oymalı kilitli intramedüller çivi ile tedavisi

Basit ve Parçalı Olekranon Kırıklarında Plak Vida Osteosentez ile Gergi Bandı Tekniğinin Klinik Karşılaştırması

Proksimal femoral çivileme uygulamasında öğrenme eğrisi

Çocuk Ön Kol Kırıklarında Titanyum Kanal İçi Elastik Çivileme Tedavi Sonuçlarımız

UZUN KEMÝK METASTATÝK KIRIKLARINDA CERRAHÝ TEDAVÝ

Genç erişkin femur boyun kırıklarında açık redüksiyon ve internal fiksasyon sonuçları

Femur Boyun Kırıklarında İnternal Fiksasyon

ARAŞTIRMA. Tibia Distal Diafiz Kırıklarında Farklı Cerrahi Tedavi Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye

İntramedüller çivileme esnasında uygun humerus diziliminin sağlanmasında bisipital oluk aksı ile transepikondiler ve ulna şaft aksının kullanımı

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi

Metakarp Kırıkları ve Tedavileri

Tibia Cisim Kırıklarının Oymalı Kilitli İntramedüller Çiviler ile Tedavisi

AO SINIFLAMASINA GÖRE TİP 31-A KIRIKLARININ PROKSİMAL FEMORAL ÇİVİLEME YÖNTEMİ İLE TEDAVİ SONUÇLARI

Femur Boyun Kırıklarının Tedavisinde Proksimal Femoral Nail Uygulamalarımız

Onat Üzümcügil, Ahmet Do an, Merter Yalç nkaya, Mirza Zafer Da tafl, Nikola Azar, Erhan Mumcuo lu, Yavuz Selim Kabukçuo lu

9. İNTRAMEDÜLLER ÇİVİLEME KURSU MART 2019 HOLIDAY INN OTEL ÇUKURAMBAR, ANKARA

FIRAT ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ ORTOPEDİ VE TRAVMATOLOJİ ANA BİLİM DALI MALZEME LİSTESİ

Çocuklardaki Monteggia eşdeğer lezyonlarında tedavi sonuçları

Atıf BAYRAMOĞLU Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı ERZURUM

1. Akpinar F, Küçükdurmaz F, Saglam N, Tekkesin M, Saka G, Ozer C. A newly designed proximal interlocking screw system at intramedullary nailing of

Yetmis Yaş Üzeri İnstabil İntertrokanterik Femur Kırıklı Hastaların Tedavisinde Hemiartroplasti ve Proksimal Femoral Nail (Pfn) Sonuçlarımız

Kilitli plakların temel özellikleri, farklılıkları ve kilitli plakla tespit yöntemleri

KAPALI TİBİA KIRIKLARINDA İNTRAMEDÜLLER ÇİVİLEME VE İLİZAROV EKSTERNAL FİKSATÖRÜ UYGULAMALARININ SONUÇLARI

Giriş. Anatomi. Anterior kompartman BACAK YARALANMALARI. Tibia. Fibula

Bilateral Patolojik Suprakondiler Femur Kırığı

Çocuk Femur Cisim Kırıklarının İntramedüller Kirschner Teli ile Tespit Sonuçları

Sakrum Kırıkları ve Biyomekaniği

Pediatrik önkol kırıklarının intramedüller elastik çivi ile tedavisi The treatment of pediatric forearm fractures with intramedullary elastic nailing

KALÇA ARTROPLASTISI SONRASI PERIPROSTETIK KıRıKLAR

HUMERUS DİAFİZ PSÖDOARTROZLARININ TEDAVİSİNDE KİLİTLİ İNTRAMEDÜLLER ÇİVİLEME SONUÇLARI

CERRAHÝ OLARAK TEDAVÝ EDÝLEN MALLEOL KIRIKLARINDA FONKSÝYONEL SONUÇLARIN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ

Distal radius kırıklarda volar açılanmanın tam anatomik restorasyonu için yeni bir yöntem

Çocuk Ön Kol Kırıklarının Tedavisinde Güncel Kavramlar

REPLANTASYONDA KEMİK TESPİT YÖNTEMLERİ. Doç. Dr. Tahsin Beyzadeoğlu Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD.

Hemiartroplasti ve İnternal Tespit Yöntemi İle Tedavi Edilen Kalça Kırıklı Hastaların Değerlendirilmesi

KEMİK MİNERAL YOĞUNLUĞUNUN YORUMLANMASI

Anatomi. Ayak Bileği Çevresi Deformitelerinde Tedavi Alternatifleri. Anatomi. Anatomi. Ardayak dizilim grafisi (Saltzman grafisi) Uzun aksiyel grafi

Medial kelebek fragmanl humerus cisim k r klar nda farkl internal tespit yöntemlerinin biyomekanik de erlendirmesi

INTRAMEDULLARY. Tıbbi Aletler. Femur İntramedüller Çivi

YAZARIN ÇEVİRİSİ. Uzatma öncesi yapılan akut düzeltmenin distraksiyon osteogenezi üzerinde olumsuz bir etkisi var mıdır?

HALLUKS VALGUS TEDAVÝSÝNDE UYGULADIÐIMIZ PROKSÝMAL METATARSAL KRESENT OSTEOTOMÝ SONUÇLARIMIZ

DIFFERENT CORRECTIVE METHODS OF THE TREATMENT MAL-.UNITED UPPER PROXIMAL END OF FEMORAL FRACTURES. ren pek çok vak'a kliniğimize müracaat

ÖZE T. FIELDING ve MAGLlATO subtrokanterik kırıkları 3 ayrı tipte değerlendirmiştir.

Subtrokanterik femur k r klar nda 95 derece aç l AO/ASIF kondiler plak uygulanan hastalarda tedavi sonuçlar n n de erlendirilmesi

İlioinguinal yaklaşımla redüksiyon ve tespit yöntemleri

Kemal ALTUNATMAZ* The Use of Interlocking Nail In Fracture Treatment

Yetişkinlerde ön kol diyafizer atrofik kaynamamalarının intramedüller çivi ve modifiye Nicoll tekniği ile tedavisi

50 YAŞ VE ÜZERİ KALÇA KIRIKLI HASTALARDA OSTEOPOROZ ŞİDDETİNİN KIRIK TİPİ VE YERİNE ETKİSİ

Yüksek Lisans Ankara Üniversitesi Ankara Veteriner Fakültesi Lisans Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Veteriner Pr.

K 2 vitamini takviyesi postmenopozal kadınlarda kalça kemik geometrisi ve kemik gücü endekslerini geliştiriyor

Femur alt uç kırıklarında retrograd kilitli intramedüller çivileme

Distal Radius Kırıkları

Kompleks humerus alt uç kırıklarının paralel plaklama tekniği sonrası fonksiyonel sonuçları

Dördüncü ve beşinci karpometakarpın kırıklı çıkıkları

ERİŞKİN FEMUR TROKANTERİK BÖLGE KIRIKLARINDA İNTRAMEDÜLLER KALÇA ÇİVİSİ İLE CERRAHİ TEDAVİ SONUÇLARI

Uzun kemik k r klar nda oymas z kilitli intramedüller çivi uygulama sonuçlar m z

oporoz Tanı ve Tedavi Prensipleri

Title: Fracture of Collum Femoris Secondary to Gunshot Wound: A Lucky Patient Who

Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2012;4(3):37-43

Paratiroid lezyonlarında USG ve Sintigrafinin Karşılaştırılması

Trokanterik bölge kırıklarının tedavisinde PFN ile PFNA çivilerinin karşılaştırılması

FTR 303 Ortopedik Rehabilitasyon. Kalça Artroplastisi. emin ulaş erdem

PATENTLİ A-PFN. Antirotator Proksimal Femoral Çivi. Tıbbi Aletler

Yirmi dört olguda ipsilateral femur ve tibia k r. Eriflkinlerde floating knee

Femur Boyun Kırıkları

Humerus k r kl olgularda kilitli intramedüller çivi ve plak ile tedavi sonuçlar n n karfl laflt r lmas

Transkript:

ORİJİNAL MAKALE Acta Orthop Traumatol Turc 2014;48(5):507-512 künyeli yazının Türkçe çevirisi Yaşlılarda görülen femur yetmezlik kırıkları - Aşırı medial femoral eğrilik intramedüller çivilemeyi güçleştirir Mehmet Hakan ÖZSOY 1, Mehmet Atıf Erol AKSEKİLİ 1, Onur KIZILAY 1, Veysel Ercan DİNÇEL 1, Nevres Hürriyet AYDOĞAN 1, Arzu ÖZSOY 2 1 Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Ankara; 2 Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Radyoloji Kliniği, Ankara Amaç: Bu çalışmada yaşlılarda görülen düşük enerjili femur yetmezlik kırıklarının özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma planı: 2009-2011 yılları arasında, düşük enerjili femur diyafiz ve subtrokanterik kırığı ile kliniğimize başvuran 4 hastanın klinik seyri geriye dönük olarak değerlendirildi. Hastaların üçünde uzun dönem alendronat tedavisi, birinde ise glukokortikoid tedavisi öyküsü mevcuttu. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 4 hastada 5 femur diyafiz kırığı, 2 tamamlanmamış femur diyafiz kırığı, 2 subtrokanterik ve 1 intertrokanterik femur kırığı mevcuttu. Tüm femur diyafiz kırıklarında, karakteristik görünüm olan proksimal fragmanın lateral korteksinde kalınlaşma izlendi. Altı femurda kanal içi çivilemeyi zorlaştıran aşırı medial femoral eğrilik izlendi. Daha önceki kırıkları kısa implantlarla tedavi edilen bir hastanın her iki femurunda yeni kırıklar meydana geldi. Femurların birinde iki odaklı kırık izlendi. Tüm hastalarda kaynama elde edildi. Hastalardan ikisi yardımsız, biri tek baston ile diğeri ise çift koltuk değneği ile yürüyebilmekteydi. Çıkarımlar: Bu çalışmayla birlikte yaşlılarda görülen düşük enerjili femur diyafiz kırıkları için aşırı medial femoral eğrilik şeklinde farklı bir radyolojik patern öneriyoruz. Femurdaki bu eğrilik, intramedüller çivi uygulamasını zorlaştırmaktadır. Buna ek olarak, yetmezlik kırıkları uzun sefalomedüller çiviler ile tespit edilmelidir. Anahtar sözcükler: Düşük enerjili kırık; femur diyafiz; femur medial femoral eğrilik; intramedüller çivi; yaşlı. Femur yetmezlik kırıklarına giderek artan bir sıklıkta rastlanmaktadır. [1-10] Bifosfonat ve glukokortikoid grubu ilaçlar kemik döngüsünü baskılayarak, kemikte mikro hasara ve kemik kuvvetinde azalmaya yol açmaktadır. [1,11,12] Bunun sonucunda kemik daha kırılgan olmakta ve düşük enerjili travmalara dayanıksız hale gelmektedir. [13] Bu tip kırıklar ile uzun dönem bifosfonat ve/veya glukokortikoid kullanımı arasında bir ilişki olduğuna dair yeni kanıtlar bulunmaktadır. [1,7,10] Femoral yetmezlik kırıklarının tedavisinde plak-vida osteosentezinden intramedüller çivilemeye kadar birçok tedavi yöntemi bildirilmesine rağmen optimal tedaviye dair ortak bir görüş bulunmamaktadır. [1,3,4,8-10] Bu kırıklar tipik olarak transvers ya da obliktir. [1,14-18] Dahası, radyografik olarak lateral taraftaki kortekste gagalaşma, subtrokanterik ve/veya diyafizer bölgede lateral Yazışma adresi: Dr. Mehmet Hakan Özsoy. Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Şükriye Mah., 06340 Ankara, Turkey. Tel: +90 312-495 89 94 e-posta: hakanozsoy@rocketmail.com Başvuru tarihi: 01.02.2013 Kabul tarihi: 24.04.2014 2014 Türk Ortopedi ve Travmatoloji Derneği Bu yazının çevrimiçi İngilizce versiyonu www.aott.org.tr adresinde doi: 10.3944/AOTT.2014.3202 Karekod (Quick Response Code)

508 Acta Orthop Traumatol Turc Tablo 1. Hastaların demografik ve tedavi verileri. No Yaş Taraf Femoral kırık tipi Etiyoloji Etiyolojik Takip Femoral Sonuç (yıl) ajanı süresi eğrilik kullanım süresi 1 84 Sol Diyafizer; intertrokanterik Alendronat 10 yıl 28 ay Bilateral Tek baston ile yürüyebiliyor Sağ Diyafizer; subtrokanterik 2 77 Sol Subtrokanterik; Glukokortikoid 12 yıl 21 ay Bilateral Çift koltuk değneği diyafiz tamamlanmamış ile yürüyebiliyor Sağ Tamamlanmamış diyafiz kırığı 3 74 Sol Diyafizer Alendronat 9 yıl 11 ay Sol Yardımsız yürüyebiliyor Sağ Tamamlanmamış diyafiz kırığı 4 82 Sol Diyafizer Alendronate 6 yıl 42 ay Sol Yardımsız yürüyebiliyor Sağ Diyafizer (önceden opere edilmiş) kortikal hipertrofi görülmektedir. [15-18] Öte yandan, bu hastalarda aşırı medial femoral eğrilik görülebilmektedir. Bu konu önceki yayınlarda açıkça irdelenmemesine rağmen, bazı yayınlardaki olgu örneklerinin radyografilerinde bu bulguya rastlanmaktadır. [1,10,19-23] Bu çalışmanın amacı femoral yetmezlik kırıklarının tedavi yöntemlerini tartışmak ve bu olgulardaki aşırı medial femoral eğriliğe dikkat çekmekti. Hastalar ve yöntem Kliniğimize 2009-2011 yılları arası düşük enerjili travma sonucu femur kırığı nedeniyle başvuran hastalar geriye dönük olarak incelendi. Yüksek enerjili travma sonucu meydana gelen kırıklar, primer ya da metastatik kemik tümörü olan hastalar ve kronik böbrek hastalığı olan hastalar çalışma dışında bırakıldı. Düşük enerjili travma, hastanın boyu ya da daha az bir yükseklikten düşmesi olarak kabul edilmiştir. Femur yetmezlik kırığı olan 4 hasta çalışmaya alındı (Tablo 1). Hasta 1, bilateral femur diyafiz kırığı sonrası subtrokanterik ve intertrokanterik femur kırığı geçirdi. İkinci hastada (Hasta 2) başvuru anında femurda farklı iki bölgede yetmezlik kırığı izlendi. Bu hastada ön kolda ulnada ve karşı femurda tamamlanmamış yetmezlik kırığı izlendi. Bir diğer hastada (Hasta 3) bir tarafta ayrılmış femur yetmezlik kırığı, karşı tarafta ise tamamlanmamış stres kırığı mevcuttu. Dördüncü hasta femur diyafiz kırığı ile başvurdu. Bu hasta karşı taraf atipik femur kırığı nedeni ile başka bir merkezde intramedüller çivi ile tedavi edilmişti. Femur diyafiz kırığı ile başvuran hastaların başvuru anında karşı femur subtrokanterik bölge ve diyafizde lateral kortikal hipertrofi ve femoral kortikal periosteal reaksiyon olup olmadığı kontrol edildi. Karşı tarafta radyolojik bulgular ve uyluk ağrısı mevcut olması durumunda hastaya profilaktik intramedüller çivileme (İMÇ) önerildi. Bulgular Dört hastanın hepsi kadındı ve ortalama yaşları 79 (dağılım: 74-84) idi. Üç hastada uzun dönem (6 yıldan fazla) bifosfonat kullanım öyküsü mevcuttu. Diğer hastada 12 yıldır devam eden düşük doz steroid kullanım (a) (b) Şekil 1. (a) Uzun dönem bifosfonat kullanan hastada (Hasta 3) tipik kırık paterni: oblik ve transvers kırık hattı ve lateral kortikal hipertrofi görülmekte. (b) Karşı femur diyafizinde yetmezlik kırığı (noktalı ok). Medial eğrilik ve lateral kortikal hipertrofi görülmekte.

Özsoy ve ark. Yaşlılarda görülen femur yetmezlik kırıkları 509 (a) (b) (c) (e) (d) Şekil 2. (a) Sağ femoral distal diyafizer kırığı kısa retrograd İMÇ ile tedavi edilen hastanın (Hasta 1) bu grafisinde medial femoral eğrilik izlenmekte. (b) Plağın proksimalinden ters intertrokanterik kırık. (c) Femurdaki eğrilik nedeni ile çivi geçişindeki zorlanmayı gösteren grafi. (d) Sol femurun ameliyat sonrası erken radyografisi. (e) Hastanın son ameliyatından 2 yıl sonraki radyografisi. Sol distal femurda çivinin kemikten dışarı çıktığı dikkat çekmekte. öyküsü vardı. Radyolojik olarak tüm diyafizer ve subtrokanterik kırıklarda lateral kortikal hipertrofi ve transvers ya da oblik kırık paterni izlendi (Şekil 1a). Tüm diyafiz ve subtrokanterik kırıklarda lateral taraftaki kortekste gagalaşma ve subtrokanterik ve/veya diyafizer lateral kortekste hipertrofi izlendi. Bu 4 hastanın ilk başvurularında 6 femurda aşırı medial femoral eğrilik mevcuttu (Şekil 1b) (Tablo 1). Hasta 1 kliniğimize sağ femur distal 1/3 diyafiz kırığı ile başvurmuştu (Şekil 2a). Kırık distal uca yakın olduğu için retrograd İMÇ uygulandı. Aşırı medial femoral eğrilik nedeni ile çivi trokanter minör seviyesine kadar yerleştirilemedi ve daha kısa bir çivi uygulandı. Sekiz ay sonra hasta, evde geçirdiği basit düşme sonucu sağda retrograd İMÇ nin daha proksimalinden intertrokanterik femur kırığı ve karşı tarafta femur diyafiz kırığı ile tekrar başvurdu. Sol taraftaki diyafiz kırığı 4.5 mm sınırlı temas dinamik kompresyon plağı (LCDC) plakvida, sağ taraftaki intertrokanterik femur kırığı dinamik kalça çivisi (DHS) ile tedavi edildi. Sol taraftaki aşırı medial femoral eğrilik nedeni ile plak-vida tespiti seçildi. On ay sonra hasta, tekrar, plağın proksimalinden sol femur subtrokanterik kırığı ile başvurdu (Şekil 2b). Plakvida çıkarıldı ve aynı taraftaki iki kırığı tespit etmek için uzun sefalomedüller çivi uygulandı. Çivinin uygulanması esnasında çivinin ucu distal diyafizin anterior ve lateral korteksine dayandı ve çivi zorlukla distal fragmana ilerletildi (Şekil 2c). Erken radyografik sonuçlar tatmin ediciydi (Şekil 2d). Bununla birlikte, hasta operasyondan 1 hafta sonra aynı tarafa yük verdikten sonra, çivinin ucu anterolateral korteksi deldi. Hasta yürüteç ile mobilize olabildiği için hastaya konservatif tedavi kararı alınarak yakın takibe alındı (Tablo1). En son operasyondan iki yıl sonra, hastanın tek koltuk değneği ile yardımsız yürüyebildiği görüldü (Şekil 2e). İkinci hastaya (Hasta 2) sol subtrokanterik femur kırığı nedeni ile sefalomedüller çivi uygulandı. Aynı femurda, lateral kortekste, diyafizin ortasında stres kırığına işaret eden kalınlaşma izlendi (Şekil 3a). Kırık, bu radyolojik bulgu nedeniyle iki odaklı kırık olarak kabul edildi. Bununla birlikte medial femoral eğrilik izlendi. Dört ay sonra hasta, sağ uyluk ve sol ön kol proksimalinde ağrı şikayeti ile tekrar başvurdu. Radyolojik olarak ulnada tamamlanmamış stres kırığı ve femurda stres reaksiyonu izlendi (Şekil 3b ve 3c). Femura sefalomedüller çivi, ulnaya 3.5 mm lik LCDCP ile plak-vida tespiti uygulandı. Aşırı femoral eğrilik çivinin distale geçişini engelledi. Bu nedenle, çiviyi medüller kanalın ortasından geçirebilmek ve femuru düzleştirmek için diyafizdeki stres bölgesinden çoklu K-teli delikleri açılarak kapalı osteotomi uygulandı (Şekil 3d ve 3e). Diğer iki hastada femur diyafiz kırıkları için uzun sefalomedüller çivi ile intramedüller tespit uygulandı. Üç numaralı hastaya karşı femur için profilaktik çivileme

510 Acta Orthop Traumatol Turc (a) (b) (c) (d) (e) Şekil 3. (a) Hasta 2 deki subtrokanterik sol femur kırığı (beyaz ok) ve diyafizin ortasındaki stres reaksiyon odağı (noktalı beyaz ok) uzun sefalomedüller çivi ile tespit edilmiş. (b) Femoral ve (c) ulnar yetmezlik kırıkları (beyaz oklar). (d) Sağ femurda aşırı medial femoral eğriliğin çivi geçişini zorlaştırdığını gösteren operasyon esnasındaki floroskopi görüntüsü. (e) Çivinin medüller kanalın merkezinden daha kolay geçmesini sağlamak amacıyla femuru düzeltmek için stres reaksiyon bölgesinde çoklu K-teli geçiş delikleri ile kapalı osteotomi uygulandı. önerildiyse de, hasta bunu kabul etmedi. Dördüncü hastaya, iki yıl önce sağ femur kırığı için başka bir merkezde intramedüller tespit uygulanmıştı. Kliniğimize sol femur diyafiz kırığı ile başvuran bu hastaya intramedüller tespit uygulandı. Dört hastada, toplamda, 5 femur diyafiz kırığı, 2 tamamlanmamış diyafizer kırık, 2 subtrokanterik ve 1 intertrokanterik kırık izlendi. Tüm hastalarda kaynama elde edildi Hastalardan ikisi yardımsız, biri tek baston ile diğeri ise çift koltuk değneği ile yürüyebildi (Tablo 1). Tartışma Olgularımızdaki en önemli bulgu aşırı medial femoral eğilimin mevcudiyeti idi. Einhorn ve ark. nın [1] çalışmasında kısaca değinilse de, literatürde bu patolojik bulgu ile ilgili detaylı bilgi bulunmamaktadır. Öte yandan, bu patoloji daha önceki yayınların bazılarında radyografi örneklerinde görülmektedir. [10,19-23] Medial femoral eğrilik, trokanterik ya da piriformis girişli olsun, femoral intramedüller çivilemeyi zorlaştırmaktadır. Çiviler mediolateral planda düz olduğu için, çivinin kanal içinden geçişi zor ya da sorunlu olmaktadır. Bu eğrilik özellikle tam ayrılmış bir kırığın bulunmadığı durumlarda profilaktik intramedüller çivilemeyi zorlaştırmaktadır. Biz profilaktik çivi uygulaması esnasında stres hattında femura osteotomi uygulamak zorunda kaldık (Şekil 3d ve 3e). Bununla birlikte, bazı yayınlarda bu kırıklarda kaynama gecikmesi bildirilmiştir ki, tamamlanmamış bir kırığı tam bir kırığa dönüştürmek böyle bir kaynama gecikmesine neden olabilir. [3,8] Bu nedenle, bizim önerdiğimiz osteotomi yöntemi, tamamlanmamış bir kırığın gerçek bir kırığa dönüştürülmesi ve kaynama gecikmesi riskinden dolayı eleştirilebilir. Diğer bir çözüm ise kişiye özel tasarlanmış eğilmiş çiviler kullanılması ya da daha ince çivilerin intraoperatif bükülerek şekillendirilmesi olabilir. Bununla birlikte, özel yapım çivilerin kullanılması tedavi maliyetini artıracak ve çivi üretilene kadar vakit kaybına neden olacaktır. Bunlar dışında, çivilerin bükülmesi ise çivi sertliğinde azalmaya neden olabilir. Bifosfonatlar osteoporoz tedavisinde ve osteoporoza bağlı kırıklardan korunmada yaygın olarak kullanılmaktadır. [1,7] Alendronat ilk olarak ve günümüzde en çok kullanılan bifosfonattır. [7,9] Plasebo ile karşılaştırıldığında klinik açıdan önemli kırıkların görülme oranını anlamlı derecede azaltmaktadır. [7] Bununla birlikte, uzun dönem bifosfonat kullanımında atipik femur yetmezlik kırıklarının görülebildiği yakın zamanda yayınlanan çalışmalarda gösterilmiştir. [5,6,15,16] Diğer yandan, glukokortikoidlerin kemik metabolizmasını baskıladığı ve femur yetmezlik kırıklarına yatkınlık yaratabileceği kabul edilmektedir. [7,10] Bizim hasta serimizde üç hasta uzun dönem alendronat, bir hasta ise uzun dönem steroid kullanmaktaydı. Olgularımızda gözlemlediğimiz diğer bir bulgu ise

Özsoy ve ark. Yaşlılarda görülen femur yetmezlik kırıkları 511 aynı femurda eşlik eden başka kırıkların da görülmesi idi. Olgularımızdan birinde (Hasta 1), diyafizer kırıkların tespitinden sonra, bir tarafta subtrokanterik kırık, diğer tarafta ise intertrokanterik kırık izlendi (Şekil 2e). Diğer bir olguda subtrokanterik kırıkla aynı tarafta orta diyafizde eşlik eden stres kırığı izlendi (Şekil 3a). Femur yetmezlik kırıklarında ne tür tespit uygulanacağı tartışmalıdır. Biz, patolojinin tek bir bölgede değil tüm femuru kapsadığına inanmaktayız. Buna dayanarak, kırık tespitinde uzun bir sefalomedüller çivi kullanılarak femur boynundan suprakondiler bölgeye kadar tüm femurun tespit içine dahil edilmesi gerektiği kanaatindeyiz. Benzer olarak, Bjørgul ve Reigstad, [24] subtrokanterik kırığı olan ve DHS plağı ile tedavi edilen bir olgu bildirmişlerdir. Hastada, daha sonra, plağın distalinden ek kırıklar görülmüştür. Akabinde, olgu proksimalde iki adet transvers kilitleme vidası kullanılan İMÇ ile tedavi edilmiştir. Proksimal tespit uygulanırken femur boynu dahil edilmediği için hasta, daha sonra, femur boyun kırığı ile tekrar başvurmuştur. Patton ve ark., özellikle 60 yaş üzeri kadın hastalarda konvansiyonel İMÇ kilitlenmesinden sonra proksimal femur kırıklarında artış görüldüğünü bildirmiş ve femur boynunu oluşabilecek müteakip kırıklardan korumak için sefalomedüller çivi kullanılmasını önermişlerdir. [25] Çalışmamızdaki temel kısıtlılık, retrospektif olarak sınırlı sayıda hasta bulunmasıdır. Bu tip spesifik kırıklar için farkındalığımız son birkaç yılda arttığından, bu tarihten önceki benzer olguların tamamını tanımlamamış olmamız söz konusudur. Sonuç olarak, aşırı medial femoral eğrilik atipik femur kırıklarının stres reaksiyonlarının radyolojisinde ek bir patern olarak düşünülebilir. Buna ek olarak, femur yetmezlik kırıklarının femur boynundan suprakondiler bölgeye kadar tüm femuru tespit edecek şekilde uzun sefalomedüller çiviler ile tedavi edilmesi gerektiği kanaatindeyiz. Bununla birlikte, aşırı femoral eğriliğin İMÇ uygulamasını zorlaştırdığı da bir gerçektir. Çıkar örtüşmesi: Çıkar örtüşmesi bulunmadığı belirtilmiştir. Kaynaklar 1. Einhorn TA, Bogdan Y, Tornetta P 3rd. Bisphosphonateassociated fractures of the femur: pathophysiology and treatment. J Orthop Trauma 2014;28:433-8. 2. Giusti A, Hamdy NA, Papapoulos SE. Atypical fractures of the femur and bisphosphonate therapy: A systematic review of case/case series studies. Bone 2010;47:169-80. 3. Çakmak S, Mahiroğulları M, Keklikçi K, Sarı E, Erdik B, Rodop O. Bilateral low-energy sequential femoral shaft fractures in patients on long-term bisphosphonate therapy. Acta Orthop Traumatol Turc 2013;47:162-72. 4. Graham J, Irgit K, Smith WR, Bowen TR. Diaphyseal femur fractures associated with bisphosphonate use. Acta Orthop Traumatol Turc 2013;47:255-60. 5. Murphy CG, O Flanagan S, Keogh P, Kenny P. Subtrochanteric stress fractures in patients on oral bisphosphonate therapy: an emerging problem. Acta Orthop Belg 2011;77:632-7. 6. Yoon RS, Hwang JS, Beebe KS. Long-term bisphosphonate usage and subtrochanteric insufficiency fractures: a cause for concern? J Bone Joint Surg Br 2011;93:1289-95. 7. Feldstein AC, Black D, Perrin N, Rosales AG, Friess D, Boardman D, et al. Incidence and demography of femur fractures with and without atypical features. J Bone Miner Res 2012;27:977-86. 8. Weil YA, Rivkin G, Safran O, Liebergall M, Foldes AJ. The outcome of surgically treated femur fractures associated with long-term bisphosphonate use. J Trauma 2011;71:186-90. 9. Ha YC, Cho MR, Park KH, Kim SY, Koo KH. Is surgery necessary for femoral insufficiency fractures after longterm bisphosphonate therapy? Clin Orthop Relat Res 2010;468:3393-8. 10. Demiralp B, Ilgan S, Ozgur Karacalioglu A, Cicek EI, Yildrim D, Erler K. Bilateral femoral insuffiency fractures treated with inflatable intramedullary nails: a case report. Arch Orthop Trauma Surg 2007;127:597-601. 11. Mashiba T, Hirano T, Turner CH, Forwood MR, Johnston CC, Burr DB. Suppressed bone turnover by bisphosphonates increases microdamage accumulation and reduces some biomechanical properties in dog rib. J Bone Miner Res 2000;15:613-20. 12. Mashiba T, Turner CH, Hirano T, Forwood MR, Johnston CC, Burr DB. Effects of suppressed bone turnover by bisphosphonates on microdamage accumulation and biomechanical properties in clinically relevant skeletal sites in beagles. Bone 2001;28:524-31. 13. Boivin GY, Chavassieux PM, Santora AC, Yates J, Meunier PJ. Alendronate increases bone strength by increasing the mean degree of mineralization of bone tissue in osteoporotic women. Bone 2000;27:687-94. 14. Goh SK, Yang KY, Koh JS, Wong MK, Chua SY, Chua DT, et al. Subtrochanteric insufficiency fractures in patients on alendronate therapy: a caution. J Bone Joint Surg Br 2007;89:349-53. 15. Kwek EB, Goh SK, Koh JS, Png MA, Howe TS. An emerging pattern of subtrochanteric stress fractures: a long-term complication of alendronate therapy? Injury 2008;39:224-31. 16. Lenart BA, Lorich DG, Lane JM. Atypical fractures of the femoral diaphysis in postmenopausal women taking alendronate. N Engl J Med 2008;358:1304-6. 17. Lenart BA, Neviaser AS, Lyman S, Chang CC, Edobor-

512 Acta Orthop Traumatol Turc Osula F, Steele B, et al. Association of low-energy femoral fractures with prolonged bisphosphonate use: a case control study. Osteoporos Int 2009;20:1353-62. 18. Puhaindran ME, Farooki A, Steensma MR, Hameed M, Healey JH, Boland PJ. Atypical subtrochanteric femoral fractures in patients with skeletal malignant involvement treated with intravenous bisphosphonates. J Bone Joint Surg Am 2011;93:1235-42. 19. Wang K, Moaveni A, Dowrick A, Liew S. Alendronate-associated femoral insufficiency fractures and femoral stress reactions. J Orthop Surg (Hong Kong). 2011;19:89-92. 20. Cermak K, Shumelinsky F, Alexiou J, Gebhart MJ. Case reports: subtrochanteric femoral stress fractures after prolonged alendronate therapy. Clin Orthop Relat Res 2010;468:1991-6. 21. Isaacs JD, Shidiak L, Harris IA, Szomor ZL. Femoral insufficiency fractures associated with prolonged bisphosphonate therapy. Clin Orthop Relat Res 2010 Dec;468:3384-92. 22. Shane E, Burr D, Ebeling PR, Abrahamsen B, Adler RA, Brown TD, et al. Atypical subtrochanteric and diaphyseal femoral fractures: report of a task force of the American Society for Bone and Mineral Research. J Bone Miner Res 2010;25:2267-94. 23. Puah KL, Tan MH. Bisphosphonate-associated atypical fracture of the femur: Spontaneous healing with drug holiday and re-appearance after resumed drug therapy with bilateral simultaneous displaced fractures-a case report. Acta Orthop 2011;82:380-2. 24. Bjørgul K, Reigstad A. Atypical fracture of the ulna associated with alendronate use. Acta Orthop 2011;82:761-3. 25. Patton JT, Cook RE, Adams CI, Robinson CM. Late fracture of the hip after reamed intramedullary nailing of the femur. J Bone Joint Surg Br 2000;82:967-71.