YÜKSEK VOLTAJLI ATIMLI AKIM UZM.FZT.NAZM İ ŞEKERCİ
Yüksek voltajlı atımlı akım YVAA İkiz tepe uyarı (atım) paketlerinden oluşan monofazik akımdır. Uygulanan voltaj 100 volttan fazladır (150-500 V). Düşük voltaj stimülatörler: Terapötik elektrik stimülatörlerinden 150 V dan düşük bir voltaj çıkışına sahip olanlar düşük voltaj stimülatörler olarak adlandırılır. Yüksek voltaj stimülatörleri: Voltaj çıkışı 150 V dan yüksek olan stimülatörler olarak adlandırılır. Atım süresi çok kısa, 100-200 mikrosaniyedir. Atım frekansı 1-200 arasındadır. Faz süresi çok kısa olduğu için total akım 1,2-1,5 miliamperdir.
YVAA Akım süresi kısa olduğu için mecburen yüksek voltaj ihtiyacı doğmuştur. (Klasik kuvvet-zaman ilişkisi) Yüksek voltaj nedeniyle deri direnci düşüktür. Bu özellik YVAA ı daha etkili ve rahat tolere edilebilir yapmaktadır. YVAA stimülatörleri, yüksek voltaj çıkış özellikleri ve monofazik kesikli dalga formları nedeniyle çok yönlü özelliklere sahiptir. Yani klinikte elektriksel kas stimülatörü (ağrı, ödem, kas zayıflığı tedavisinde) veya elektriksel sinir kas stimülatörü (Yara iyileşmesi) olarak kullanılabilmektedir. Kronaksi değeri, A-beta liflerinde 0,2 msn, A-delta liflerinde 0,45 msn ve C liflerinde 1,5 msn dir. Halbuki atım süresi en fazla 0,2 msn olduğu için, ağrı liflerinden ziyade selektif olarak duysal ve motor lifler uyarılır. Her iki faktör ağrılı irritasyonun azalmasına, hasta açısından rahat stimülasyon yapılmasına olanak sağlar. Deriden geçerken elektrod altında ihmal edilebilir düzeyde termal ve elektrokimyasal değişim meydana getirir.
YVAA nın diğer terapötik stimülatörlerden farkı Yüksek voltaj kesikli (atımlı) akım diğer terapötik stimülatörler arasındaki temel fark; YVAA nın yüksek elektriksel hareket gücü veya voltajıdır. Bu tip stimülatörlerin kullanımının faydası bu akımın düşük empedansa sahip olması nedeniyle deriden daha kolay bir şekilde penetre olması ve sinir fibrillerini depolarize edebilen ve doku iyileşmesinde devamlılığı sağlayabilen bir elektrik stimülatörü olarak çok yönlülük özelliğ idir.
YVAA nın fizyolojik ve terapötik özellikleri Birincil olarak yara iyileşmesi, yumuşak doku ödemi, kas spazmı için İkincil olarak ağrı ve kas zayıflığ ı için kullanılmaktadır. YVAA nın diğer endikasyonları Deride pil görevi görür. Deri dokusunda yara tedavisinde kullanılır. Periferal sinir depolarizasyonu Duyu sinirleri: Kapı kontrolü ile analjezik etki Motor sinirlerde uyarı ile kas kontraksiyonu Pompalama ve mikrovasküler değişimlerle sıvının iletimi(ödem tedavisi) Yorgunluk oluşturarak kas gevşemesi ve analjezik etki ile spazm tedavisinde kullanılır. Kas güçlendirilmesi
YVAA nın fizyolojik ve terapötik özellikleri Ağrı, eklem effüzyonu, ödem, tetanik kasılma oluşturarak kas spazmı tedavisinde, dermal ve subdermal doku rejenerasyonunda (yara iyileşmesi), kas eğitiminde ve venöz kan akımının arttırılmasında etkili olduğu bildirilmektedir. Atım süresi çok kısa süre olduğu için denerve kas stimülasyonunda yeterince etkili değ ildir. Denerve kası uyarabilecek atımın süresi (kronaksi değeri) minimum 1 msn olabilir.
YVAA nın fizyolojik ve terapatik özellikleri Yüksek voltajlı akım stimülasyonu, sürekli, resiprokal ve surge formlarında kullanılır. Sürekli formda, atımlar art arda sürekli olarak dokuya gönderilir. Resiprokal formda ise elektrotlardan birinden akım geçerken, diğerinden geçmez veya tersi olur. Akım geçiş ve dinlenme periyodları eşit olup herbiri 2,5-5 veya 10 sn olabilir. Surge formunda ise akım şiddeti yavaş yavaş artar ve azalır. Akım geçiş ve dinlenme periyodları eşit olup herbiri 2,5-5 veya 10 sn olabilir. Tedavi süresi 15-30 dakikadır.
YVAA tedavisinde gözönünde bulundurulacak temel faktörler Elektrot tipi: Karbon-lastik karışımı Paslanmaz çelikten yapılan kalem elektrot Anal bölge için tasarlanan elektrotlar Elektrot yerleşimi Bir büyük pasif elektrot aşşağıdakilerden herhangibiri ile kombine edilir. 1,2 veya 4 aktif elektrot ile 1 kalem elektrotla 1 anal elektrotla Ara madde: Deri üzerine uygulamalar Elektrik akımnı iletici jel Steril salinle ıslatılmış sünger veya pamuklu kumaştan yapılmış elektrot yastığı Anal bölge için uygulamalar Yağlama (anal elektrot ve anüs çevresi)
Dozaj ayarlaması Deri yara iyileşmesi Elektrot kutup özelliği: Kutup aktif elektrotla ilgilidir. Kutup özelliğinin değişimi önerilir (Tedavi süresinin %50 si pozitif, %50 si negatifdir). Atım frekansı: 30-200 arasında seçim yapılabilir. Devamlı mod: Bu atımların devamlı olarak dağıtımını ifade eder. Voltaj şiddeti: 1-500 V arasında seçim yapılabilir. Tedavi süresi:10-60 dk.
Dozaj ayarlaması Ağ rı tedavisi: Atım frekansı:1-200 arasında seçilir. Devamlı mod Voltaj şiddeti: 1-500V Tedavi süresi:10-120 dk.
Dozaj ayarlaması Ödem/spazm/kas zayıflığ ı: Bunun için submaksimal olarak belirlenmiş tetanik kas kontraksiyonu sağlayan nöromüsküler stimülasyon gerekir. Atım frekansı:30-60 arasında seçilebilir. Tetanik kas kontraksiyonuna yakın yakın bir değere ulaşana kadar frekans arttırılabilir. Atım modu: Akımın periyodik olarak kesikli uygulanmasıdır. Voltaj şiddeti: 1-500 V Tedavi süresi: 5-30 dk.
Endikasyonlar En yaygın kullanımı deri yaraları, yumuşak doku ödemi ve levator ani sendromudur. Yara iyileşmesi Bası yaraları Dekübit ülseri Pürülan abseler Diyabetik ayak ülserleri Kronik travma Ödem: Kronik travma sonrası el yaralanması Ayakbileği burkulması sonrası Travma ve cerrahi sonrası Levator ani sendromu (ağrılı spazm) Bell palsi (fasial kaslar reedükasyon) Kas ağrısı Kronik bel ağrısı
Kontrendikasyonlar Kontrendikasyonlar duyu, motor ve nosiseptif sinir fibrillerini depolarize edebilen diğer elektrik stimülatörlerine benzer. Tümör üzerine Ağır skar ve kalın adipoz doku ve ciddi ödem üzerine uygulandığında yüksek direnç nedeniyle engellenir, böylece tedavi etkinliği azalır. Osteomyelitli bölge üzerine Ön servikal bölge üzerine Transtorasik ve transkranial alan üzerine Hemorajik alan üzerine Elektronik implantlar üzerine