İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V PATENT VE MARKA VEKİLLİĞİ SINAVINA İLİŞKİN GENEL BİLGİ... VII KISALTMALAR CETVELİ... IX

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... V PATENT VE MARKA VEKİLLİĞİ SINAVINA İLİŞKİN GENEL BİLGİ... VII KISALTMALAR CETVELİ... IX BİRİNCİ BÖLÜM MARKA HUKUKU 1. TÜRK MARKA HUKUKUNUN KAYNAKLARI...1 I. ULUSAL DÜZENLEMELER... 1 II. TÜRKİYE NİN MARKALARLA İLGİLİ OLARAK KATILDIĞI ULUSLARARASI ANLAŞMALAR... 2 A. Markalarla Doğrudan İlgili Uluslararası Anlaşmalar... 2 1. Markaların Uluslararası Tescili Hakkında Madrid Anlaşması... 2 2. Madrid Protokolü... 3 3. Markaların Tescili Amacıyla Mal ve Hizmetlerin Sınıflandırılmasına İlişkin Nis Anlaşması... 3 4. Markaların Şekilli Elemanlarının Milletlerarası Sınıflandırılmasını Tesis Eden Viyana Anlaşması... 4 5. Marka Kanunu (Hukuku) Anlaşması... 4 6. Sahte Mahreç İşaretlerinin Men i Hakkında Madrid Anlaşması... 4 B. Markalarla İlgili Diğer Uluslararası Anlaşmalar/ Sözleşmeler... 5 1. Paris Sözleşmesi... 5 2. Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatını (WIPO) Kuran Sözleşme... 5 3. Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS)... 6 2. MARKA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR...9 I. MARKA KAVRAMI... 9 A. Tanımı... 9 B. Unsurları... 9 1. İşaret... 9 2. Ayırt edicilik... 9 3. Mal ve/veya Hizmet... 11 4. Sicilde Gösterilebilir Olma... 11 II. MARKA OLARAK TESCİL OLUNABİLECEK İŞARETLER... 11 A. Kişi Adları... 12 B. Sözcükler... 12

XII İçindekiler C. Harfler, Sayılar, Harf/Sayı Kombinasyonları... 13 D. Şekiller... 14 E. Üç Boyutlu Şekiller... 14 F. Renkler...15 G. Sesler... 16 H. Kokular...18 I. Tatlar... 19 J. Hareketler... 19 K. Sloganlar...20 III. MARKA TÜRLERİ...20 A. Tescilli Markalar... 21 B. Tescilli Olmayan Markalar... 21 C. Ticaret Markaları... 21 D. Hizmet Markaları... 21 E. Ferdi Markalar... 22 F. Ortak Markalar... 22 G. Tanınmış Markalar... 23 H. Ulusal Marka... 24 I. Avrupa Birliği Markası... 24 J. Uluslararası Marka... 25 K. Garanti Markası... 25 L. Vekil (Ticari Temsilci, Acente) Markası... 26 M. Seri Marka... 26 N. Pozisyon Markaları... 27 IV. MARKANIN FONKSİYONLARI...28 A. Kaynak Gösterme Fonksiyonu... 28 B. Ayırt Etme Fonksiyonu... 28 C. Reklam Fonksiyonu... 29 D. Kaliteyi Garanti Fonksiyonu... 29 V. MARKA HAKKININ ÖZELLİKLERİ...29 A. Soyut Olma... 29 B. Mutlak Olma... 30 C. Sahibine Tekel Hakkı Sağlama... 30 D. Süreye Bağlılık Ve Yenilenebilirlik... 30 E. Hukuki İşlemlere Konu Olabilme... 30 3. MARKANIN TESCİLİ...31 I. GENEL OLARAK...31 II. TESCİL BAŞVURUSUNDA BULUNABİLECEKLER...31 III. MARKA TESCİL BAŞVURUSU İŞLEMLERİ...32 A. Başvurunun Şekli Ve İçeriği... 32

İçindekiler XIII B. Başvurunun Şeklî Açıdan İncelenmesi... 33 C. Başvurunun Rüçhan Hakkı Açısından İncelenmesi... 34 D. Başvurunun Mutlak Ve Nisbi Ret Nedenleri Açısından İncelenmesi... 35 E. Başvurunun İlanı... 36 F. İtiraz... 36 G. Tescil... 36 H. YİDK Kararının İptali Davası... 37 4. MUTLAK RET NEDENLERİ...39 I. MUTLAK RET NEDENLERİ... 39 A. Sınai Mülkiyet Kanununun Dördüncü Maddesi Kapsamına Girmeyen İşaretler... 39 B. Herhangi Bir Ayırt Edici Niteliğe Sahip Olmayan İşaretler... 39 C. Tescil Edilmiş Marka Veya Daha Önce Tescil Başvurusuna Konu Edilmiş İşaret İle Aynı Veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer Olan İşaretlerin Başvuru Konusu Yapılması... 39 D. Serbest Bırakılması Gereken İşaretler... 40 E. Ürünün Karakteristik Özelliklerini İçeren İşaretler... 42 F. Halkı Yanıltıcı İşaretler... 43 G. Hükümranlık İşaretleri... 44 H. Halka Mal Olmuş Tarihi, Kültürel Değerleri İçeren İşaretler... 45 I. Dini Değerleri ve Sembolleri İçeren İşaretler... 45 J. Kamu Düzenine veya Genel Ahlaka Aykırı İşaretler... 46 K. Tescilli Coğrafi İşaretten Oluşan ya da Tescilli Coğrafi İşaret İçeren İşaretler... 48 II. MUTLAK RET NEDENLERİNE RAĞMEN TESCİL İMKANI... 48 A. Mutlak Ret Nedenlerinden Bazılarının Başvurudan Önce Kullanma Suretiyle Aşılabilmesi (m.5/2)... 48 B. Muvafakatname... 49 5. NİSBİ RET NEDENLERİ...51 I. GENEL OLARAK... 51 II. TESCİL EDİLMİŞ VEYA ÖNCEKİ TARİHTE BAŞVURUSU YAPILMIŞ BİR MARKA İLE AYNI VEYA BENZER OLAN VE AYNI MAL VEYA BENZER HİZMETLERİ KAPSAYAN İŞARETLERİN MARKA BAŞVURUSUNA KONU OLMASI... 51 A. Genel Olarak... 51 B. Karıştırılma İhtimali... 52 C. Vekil (Ticari Temsilci-Acente) Tarafından Marka Sahibinin İradesi Dışında Tescil Başvurusunda Bulunulması... 53 D. Tescilsiz Markalar Ve Ticaret Sırasında Kullanılan Diğer İşaretlerin Başkası Adına Tescil Başvurusuna Konu Olması... 54 E. Paris Sözleşmesi nin Birinci Mükerrer Altıncı Maddesine Göre Tanınmış Markalar... 55 F. Türkiye de Belirli Bir Tanınmışlık Düzeyine Ulaşmış Markanın Başkası Adına Farklı Mal Veya Hizmetler İçin Tescil Başvurusuna Konu Olması... 57

XIV İçindekiler 1. Haksız Yarar Sağlama...58 2. İtibarına Zarar Verme...59 3. Ayırt Edici Karakterini Zedeleme...59 G. Önceki Tarihli Fikri Mülkiyet Haklarının Engel Oluşturması... 59 1. Başkasına Ait İsim...60 2. Başkasına Ait Fotoğraf...61 3. Başkasına Ait Telif Hakkı (Fikir ve Sanat Eseri)...61 4. Başkasına Ait Ticaret Unvanı veya İşletme Adı...61 5. Başkasına Ait Tasarım Hakkı...62 6. Başkasına Ait Patent Hakkı...62 7. Başkasına Ait İnternet Alan Adı...63 8. Başkasına Ait Faydalı Model...63 H. Ortak Markaların Ve Garanti Markalarının Sona Ermesinden İtibaren Üç Yıl İçinde Başkasının Adına Tescil Başvurusuna Konu Olması... 63 İ. Yenilenmemiş Markanın iki Yıllık Süre İçinde Başkası Adına Tescil Başvurusuna Konu Olması... 64 J. Marka Başvurusunun Kötüniyetle Yapılmış Olması... 65 6. MARKA BAŞVURUSUNUN YAYIMINA İTİRAZ...67 I. GENEL OLARAK...67 II. İTİRAZ SEBEPLERİ...67 III. İTİRAZ HAKKINA SAHİP OLANLAR...68 IV. BEŞ YILDAN UZUN SÜREDİR TESCİLLİ MARKALARDA KULLANIMIN İSPATI...68 V. İTİRAZ SÜRESİ...69 VI. İTİRAZ USULÜ...69 7. TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU KARARLARINA İTİRAZ...71 I. GENEL OLARAK...71 II. İTİRAZ SEBEPLERİ...71 III. İTİRAZA YETKİLİ KİŞİLER...71 IV. İTİRAZIN ŞEKLİ VE ZAMANI...71 V. İTİRAZIN İNCELENMESİ VE KARARA BAĞLANMASI...72 8. YENİDEN İNCELEME VE DEĞERLENDİRME KURULU KARARININ İPTALİ...73 I. GENEL OLARAK...73 II. TARAFLAR...73 III. DAVANIN GÖRÜLECEĞİ MAHKEME...73 IV. İPTAL KARARININ ETKİSİ...74 9. MARKANIN KULLANILMASI...75 I. GENEL OLARAK...75 II. KULLANMA SAYILAN EYLEMLER...76 A. Ayırt Edici Karakteri Değiştirilmeden Farklı Unsurlarla Kullanılması... 76 B. Markanın Marka Sahibinin İzni ile Kullanılması... 77

İçindekiler XV C. Markanın Yalnız İhracat Amacıyla Mal ya da Ambalajlarda Kullanılması... 77 III. KULLANMAMAYA BAĞLANAN SONUÇLAR... 78 A. Markanın İptali... 78 B. Markanın Sonraki Tarihli Başvuruya Karşı İtiraza Dayanak Olarak İleri Sürülmesi Halinde Kullanmanın İspatının İstenilmesi... 79 C. Hükümsüzlük Davalarında Kullanmama Def i... 79 D. Marka Hakkına Tecavüz Davalarında Kullanmama Def i... 80 10. MARKANIN HUKUKİ İŞLEMLERE KONU OLMASI...81 I. GENEL OLARAK... 81 II. DEVİR... 81 III. LİSANS SÖZLEŞMESİ... 82 A. Genel Olarak... 82 B. İnhisarî Lisans... 82 C. İnhisarî Olmayan Lisans... 82 D. Tarafların Hak ve Borçları... 83 IV. REHİN... 83 V. HACİZ... 84 VI. MARKANIN TEMİNAT OLARAK GÖSTERİLMESİ... 84 11. MARKA HAKKINA TECAVÜZ...85 I. GENEL OLARAK... 85 II. MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN KOŞULLARI... 85 A. Geçerli ve Üstün Bir Hakkın Mevcudiyeti... 85 B. Marka Sahibinin İzninin Olmaması... 85 C. Tecavüz Sayılan Kullanımın Ticari Nitelikte Olması... 86 D. Markasal Kullanım... 86 III. MARKA HAKKINA TECAVÜZ SAYILAN HALLER... 87 A. Genel Olarak... 87 B. Markanın Koruma Kapsamının İhlali... 87 C. Markanın Taklit Edilmesi... 88 D. Tecavüz Edilen Markayı Taşıyan Ürünlerin Ticarette Kullanılması... 88 E. Lisans Yoluyla Verilmiş Hakların İzinsiz Genişletilmesi veya Üçüncü Kişilere Devri... 89 12. TECAVÜZ HALİNDE İLERİ SÜRÜLEBİLECEK TALEPLER...91 I. GENEL OLARAK... 91 II. DELİLLERİN TESPİTİ... 91 III. FİİLİN TECAVÜZ OLUP OLMADIĞININ TESPİTİ... 91 A. Menfi Tespit Davası... 92 B. Müspet Tespit Davası... 92 IV. MUHTEMEL TECAVÜZÜN ÖNLENMESİ TALEBİ... 92 V. TECAVÜZ FİİLLERİNİN DURDURULMASI TALEBİ... 92

XVI İçindekiler VI. TECAVÜZÜN KALDIRILMASI TALEBİ...93 VII. TAZMİNAT TALEBİ...94 A. Genel Olarak... 94 B. Maddi Tazminat Davasının Koşulları... 94 1. Tecavüz Oluşturan Fiil...94 2. Kusur...95 3. Zarar...96 4. İlliyet Bağı...96 C. Maddi Zararın Tazmini... 96 1. Fiili Zarar...96 2. Yoksun Kalınan Kazanç...97 D. Manevi Zararın Tazmini... 99 E. İtibar Tazminatı... 100 VIII. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME DAVASI...100 IX. TECAVÜZ OLUŞTURAN VEYA CEZAYI GEREKTİREN ÜRÜNLER İLE BUNLARIN ÜRETİMİNDE MÜNHASIRAN KULLANILAN CİHAZ, MAKİNE GİBİ ARAÇLARA ELKONULMASI TALEBİ...101 X. ELKONULAN ÜRÜNLER İLE CİHAZ VE MAKİNE GİBİ ARAÇLARIN ŞEKİLLERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ, ÜZERLERİNDEKİ MARKALARIN SİLİNMESİ VEYA SINAİ MÜLKİYET HAKLARINA TECAVÜZÜN ÖNLENMESİ İÇİN KAÇINILMAZ İSE İMHASI TALEBİ...101 XI. EL KONULAN ÜRÜN, CİHAZ VE MAKİNELER ÜZERİNDE MÜLKİYET HAKKI TANINMASI TALEBİ...103 XII. MAHKEME KARARININ İLANI TALEBİ...104 XIII. İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ...105 XIV. GÜMRÜKLERDE EL KOYMA (ALIKOYMA VEYA GÜMRÜK İŞLEMLERİNİN DURDURULMASI)...107 XV. TİCARİ VEKİL VEYA TEMSİLCİ ADINA TESCİLLİ MARKAYA İLİŞKİN TALEPLER...109 XVI. TAZMİNAT YÜKÜMLÜSÜNDEN BELGE TALEBİ...109 XVII.MARKANIN TESCİLLİ OLDUĞUNUN BELİRTİLMESİ TALEBİ...110 XVIII.TANINMIŞLIĞIN TESPİTİ DAVASI...111 XIX. MARKANIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜNÜN TESPİTİ TALEBİ...112 13. MARKA HAKKINA TECAVÜZ SUÇU VE ÖNGÖRÜLEN YAPTIRIMLAR...113 I. GENEL OLARAK...113 II. SUÇ SAYILAN FİİLLER VE YAPTIRIMLARI...113 A. Başkasına Ait Marka Hakkına İktibas veya İltibas Suretiyle Mal veya Hizmet Üretmek, Satışa Arz Etmek veya Satmak... 113 B. Marka Koruması Olduğunu Belirten İşareti Yetkisi Olmadan Kaldırmak... 114 C. Yetkisi Olmadığı Halde Marka ile İlgili Hukuki Tasarrufta Bulunmak... 114 III. GÜVENLİK TEDBİRLERİ...115 IV. MARKANIN TÜRKİYE DE TESCİLLİ OLMASI ZORUNLULUĞU...115

İçindekiler XVII V. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA ŞARTI... 116 VI. ETKİN PİŞMANLIK... 116 14. MARKADAN DOĞAN HAKKIN SINIRLARI...117 I. GENEL OLARAK... 117 II. ZAMANAŞIMI... 117 III. SESSİZ KALMA SURETİYLE HAK KAYBI... 117 IV. MARKANIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLER TARAFINDAN DÜRÜSTÇE VE TİCARİ HAYATIN OLAĞAN AKIŞI İÇERİSİNDE KULLANILMASI... 119 V. MARKADAN DOĞAN HAKKIN TÜKETİLMESİ... 120 A. Genel Olarak... 120 B. Tükenme Türleri... 121 C. Tükenmenin Koşulları... 122 1. Piyasaya Sürme... 122 2. Marka Sahibi Tarafından veya Onun İzniyle Piyasaya Sürülme... 122 D. Tükenmenin İstisnaları... 122 1. Malın Değiştirilmesi... 123 2. Markanın Değiştirilmesi... 124 3. Ambalajın Değiştirilmesi... 125 15. MARKANIN SONA ERMESİ...127 I. GENEL OLARAK... 127 II. MARKANIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ... 127 A. Genel Olarak... 127 B. Hükümsüzlük Halleri... 127 1. Mutlak Ret Nedenlerinin Bulunması... 127 2. Nisbi Ret Nedenlerinin Bulunması... 128 C. Hükümsüzlük Sebeplerinin İleri Sürülmesi... 129 D. Hükümsüzlük Kararının Etkileri... 129 III. MARKANIN İPTALİ... 130 A. Genel Olarak... 130 B. İptal Halleri... 131 1. Markanın Kullanılmaması... 131 2. Markanın Yaygın bir Ad Haline Gelmesi... 131 3. Markanın Yanıltıcı Hale Gelmesi... 132 4. Garanti Markası veya Ortak Markanın Teknik Şartnameye Aykırı Kullanımı... 133 C. İptal Talebinin İleri Sürülmesi... 133 D. İptal Kararının Etkileri... 134 IV. MARKANIN SONA ERMESİNE İLİŞKİN DİĞER NEDENLER... 134 A. Yenilememe... 134 B. Vazgeçme... 136

XVIII İçindekiler 16. MARKADAN DOĞAN HAKKIN İLERİ SÜRÜLMESİ...139 I. GENEL OLARAK...139 II. DAVA DIŞI ÇÖZÜM YOLLARI...139 A. İhtar... 139 B. Arabuluculuk... 140 C. Tahkim Yoluna Başvurma... 140 III. HAKKIN DAVA YOLUYLA İLERİ SÜRÜLMESİ...141 A. Görevli ve Yetkili Mahkeme... 141 1. Görevli Mahkeme...141 2. Yetkili Mahkeme...142 B. Davacı Sıfatı... 143 1. Tecavüz Davalarında Davacı Sıfatı...143 2. Hükümsüzlük Davalarında Davacı Sıfatı...144 C. Davalı Sıfatı... 145 1. Tecavüz Davalarında Davalı Sıfatı...145 2. Hükümsüzlük Davalarında Davalı Sıfatı...146 D. İspat Yükü... 146 İKİNCİ BÖLÜM COĞRAFİ İŞARET VE GELENEKSEL ÜRÜN ADLARI 17. COĞRAFİ İŞARET...147 I. COĞRAFİ İŞARET KAVRAMI...147 A. Coğrafi İşaret Kavramı Neyi İfade Etmektedir?... 147 B. Coğrafi İşaret Kavramı, Kanun da Nasıl Tanımlanmıştır?... 148 II. COĞRAFİ İŞARETE İLİŞKİN İÇ HUKUK MEVZUATIMIZ HAKKINDA...149 A. 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu Coğrafi İşaretlere İlişkin Nasıl Bir Koruma Sağlamaktadır?... 149 B. Sınai Mülkiyet Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik Coğrafi İşaretlere İlişkin Nasıl Bir Koruma Sağlamaktadır?... 149 III. COĞRAFİ İŞARETLERE İLİŞKİN ULUSLARARASI MEVZUAT HAKKINDA...150 A. Coğrafi İşaretlerin Uluslararası Alanda Korunmasına Neden İhtiyaç Duyulmaktadır?... 150 B. Coğrafi İşaretlere İlişkin Temel Uluslararası Sözleşmeler Hangileridir?... 151 C. Ülkemiz Coğrafi İşaretlere İlişkin Uluslararası Sözleşmelerden Hangilerine Taraftır?... 151 D. Türkiye de Tescilli Olan Coğrafi İşaretler, Yurtdışında da Korunmakta mıdır?... 151 E. Ülkemizde Tescilli Coğrafi İşaretler, Taraf Olduğumuz Uluslararası Sözleşmeye Taraf Diğer Devletlerin Ülkelerinde Kendiliğinden Koruma Kazanır mı?... 152 F. Coğrafi İşaretlerle İlgili Uluslararası Sözleşmeler Ne Tür Düzenlemeler İçermektedir?... 153

İçindekiler XIX 1. Sınai Mülkiyetin Korunmasına Dair Paris Sözleşmesi Coğrafi İşaretlere İlişkin Nasıl Bir Koruma Sağlamaktadır?... 153 2. Malların Kaynağı ile İlgili Sahte veya Aldatıcı Kaynak İşaretlerinin Önlenmesi Hakkında Madrit Sözleşmesi Coğrafi İşaretlere İlişkin Nasıl Bir Koruma Sağlamaktadır?... 154 3. Menşe Adlarının Korunması ve Uluslararası Tescili Hakkında Lizbon Sözleşmesi, Coğrafi İşaretlere İlişkin Nasıl Bir Koruma Sağlamaktadır?... 155 4. Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Sözleşmesi (TRIPs) Coğrafi İşaretlere İlişkin Nasıl Bir Koruma Sağlamaktadır?... 156 5. Avrupa Birliği nin coğrafi işaretlerle ilgili 1151/2012 sayılı Tüzüğü Ne Tür Düzenlemeler İçermektedir?... 158 6. Ülkemizde Tescilli Bütün Coğrafi İşaretler, 1151/2012 Sayılı Tüzük Uyarınca AB Coğrafi Sicili ne Tescil Edilebilir mi?... 160 7. SMK nın Aradığı Şartları Sağlayamadığı İçin TPMK ye Tescil Edilemeyen Coğrafi İşaretler, 1151/2012 Sayılı Tüzük teki Şartları Sağlamaları Halinde AB Coğrafi İşaret Sicili ne Tescil Edilebilirler mi?... 161 8. Bir Türk Coğrafi İşaretinin AB Coğrafi İşaret Sicili ne Tescili İçin Başka Bir Devletteki Üreticiler Tarafından Başvuru Yapılırsa, Bu Tescil Önlenebilir mi?... 162 9. Bir Türk Coğrafi İşaretinin AB Coğrafi İşaret Sicili ne Başka Bir Devletteki Üreticiler Adına Tescil Edilirse, Bu Tescile Karşı Neler Yapılabilir?... 162 IV. TESCİL EDİLEBİLECEK COĞRAFİ İŞARETLER... 162 A. Coğrafi İşaretler Hangi Ürün Tiplerinde Söz Konusu Olabilir?... 162 B. Coğrafi İşaretin Türleri Nelerdir?... 164 1. Menşe Adı Ne Demektir?... 164 2. Mahreç İşareti Ne Demektir?... 164 3. Menşe Adları ile Mahreç İşaretleri Arasındaki Farklar Nelerdir?... 165 C. Hizmetler Coğrafi İşarete Konu Olabilir mi?... 167 D. Coğrafi İşaret, Mutlaka Kelimelerden mi Oluşmalıdır, İşaretten Oluşabilir mi? 167 E. Coğrafi İşaret, Mutlaka Kaynaklandığı Yerin Adını İçermeli midir?... 167 F. Coğrafi İşaretlerin Hukuki Niteliği Nedir?... 168 G. Coğrafi İşaret Tescil Engelleri Nelerdir?... 168 1. Tescil Engelleri Arasında Sayılan Öz Ad (Jenerik Ad) Ne Demektir?... 169 2. Öz Adlar (Jenerik Adlar) Coğrafi İşaret Olarak Tescil Edilebilir mi?... 169 3. Tescil Edilen Bir Coğrafi İşaret Sonradan Öz (Jenerik) Ada Dönüşebilir mi? Tescilli Bir Coğrafi İşaretin Bu Nedenle Hükümsüzlüğü Söz Konusu Olabilir mi?... 170 H. Yabancı Coğrafi İşaretlerin Ülkemizdeki Sicile Tescil Edilebilmeleri Hakkında... 170 1. Yabancı Coğrafi İşaretler Ülkemizde Tescil Edilebilir mi?... 170

XX İçindekiler 2. Her Yabancı Devlet Vatandaşı, Coğrafi İşaret Tescili İçin Kurum a Başvurabilir mi?...170 3. Yabancı Bir Coğrafi İşaretin Tescilinde Aranan Ek Şartlar Nelerdir?...171 4. Tescil Edilmek İçin Başvurusu Yapılan Yabancı Coğrafi İşaret, Ülkemizde Bir Başka Hak Sahibi Tarafından Daha Önce Tescil Edilmişse, Bunun Sonuçları Nelerdir?...172 V. COĞRAFİ İŞARETLERİN TESCİLİ İÇİN BAŞVURU YAPILMASI...173 A. Coğrafi İşaretlerin Korunabilmesi İçin Tescil Edilmeleri Zorunlu mudur?... 173 B. Coğrafi İşaretleri Tescil Ettirmek İçin Kimler Başvurabilir?... 173 C. Coğrafi İşaretlerin Tescil Başvurusu Nereye Yapılmaktadır?... 175 D. Coğrafi İşaretle İlgili Başvuruda ve Diğer İşlemlerde Hak Sahiplerini Türk Patent Marka Kurumu Nezdinde Kim Temsil Edebilmektedir?... 175 E. Coğrafi İşaret Başvurusunda Belirtilmesi Gereken Bilgiler ve Başvuruya Eklenmesi Gereken Belgeler Hangileridir?... 176 F. Coğrafi İşaret Başvurusunun Şekli Nasıl Olmalıdır?... 178 G. Kurum, Yapılan Coğrafi İşaret Başvurularını Hangi Açılardan İncelemektedir?... 179 H. Coğrafi İşaret Başvurusunda Eksiklikler Söz Konusu ise, Bunun Sonuçları Nelerdir?... 179 1. Başvuru Yapan Kişinin Kimliğine İlişkin Bilgiler Eksikse Bunun Sonuçları Nelerdir?...179 2. Başvuru Yapan Kişinin Kimliği Dışındaki Bilgiler Eksikse Bunun Sonuçları Nelerdir?...180 İ. Başvurudaki Teknik Bilgileri Kim Değerlendirmektedir?... 180 J. Başvurudaki Teknik Bilgilerin Değerlendirilmesi İçin Ücret Talep Edilirse, Bunu Kim Karşılamaktadır?... 180 K. Başvurunun Değerlendirilmesi Sonucunda Kurum Ne Tür Kararlar Verebilir?... 181 VI. COĞRAFİ İŞARET BAŞVURUSUNUN REDDİNE İTİRAZ...181 A. Başvurunun Reddine İtiraz Süresi Ne Kadardır?... 181 B. Başvurunun Reddine İtirazın Şekli Nasıldır?... 181 C. Başvurunun Reddine İtiraz, Hangi Makam Tarafından İncelemektedir?... 182 D. Başvurunun Reddine İtirazda İleri Sürülen Hususların Değerlendirilmesi İçin Görüş Alınması Gerekirse, Ücret Kim Tarafından Ödenir?... 182 VII. COĞRAFİ İŞARET BAŞVURUSUNUN YAYIMLANMASI...182 A. Coğrafi İşaret Başvuruları Nerede Yayımlanmaktadır?... 182 B. Coğrafi İşaret Başvurusunun Bülten deki Yayımında Hangi Bilgiler Yer Almalıdır?... 183 VIII. BAŞVURUYA İTİRAZ...184 A. Başvuruya İtiraz Süresi Ne Kadardır?... 184 B. Başvuruya Kimler İtiraz Edebilmektedir?... 184 C. Başvuruya Hangi Gerekçelerle İtiraz Edilebilir?... 184 D. Başvuruya İtirazın Şekli Nasıldır?... 185 E. Başvuruya İtiraz Hangi Makam Tarafından İncelemektedir?... 186

İçindekiler XXI F. Başvuruya İtirazın İncelenmesi Aşamasında Görüş Talep Edilebilir mi?... 186 G. Başvuruya İtiraz Edilirse, Bunun Başvuru Sahibine Bildirilmesi Gerekir mi?... 186 H. Başvuruya İtiraz Halinde Tarafların Uzlaşması Mümkün müdür?... 186 İ. Başvuruya İtirazın İncelenmesi Sonucunda Hangi Yönde Kararlar Alınabilir?... 187 IX. COĞRAFİ İŞARETİN TESCİLİ... 188 A. Coğrafi İşaretler Nereye Tescil Edilmektedir?... 188 B. Coğrafi İşaretin Tescili İçin Tescil Ücreti Gerekli midir?... 188 C. Coğrafi İşaret Sicili Aleni midir?... 188 D. Coğrafi İşaret Sicili ne Hangi Bilgiler Tescil Edilmektedir?... 188 E. Coğrafi İşaret Sicili ne Tescilin Etkisi Nedir?... 189 F. Coğrafi İşaret Tescilinin Sağladığı Koruma Hangi Anda Başlar?... 190 X. TESCİL SONRASI SİCİLDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI... 190 A. Bir Coğrafi İşaret Tescil Edildikten Sonra Tescile Konu Özelliklerinde Değişiklik Gerçekleşirse, Bunun Hukuki Sonuçları Nelerdir?... 190 B. Bir Coğrafi İşaretin Tescili İçin Başvurusu Yapıldıktan ya da Tescili Yapıldıktan Sonra, Başvuru/Tescil Kayıtlarında Başvuru Yapan veya Tescil Ettiren Kişilere İlişkin Değişiklik Gerçekleştirilebilir mi? Yoksa Mutlaka Hükümsüzlük Davası Açılıp Ardından Yeniden Tescil Başvurusu mu Yapılmalıdır?... 192 1. Başvuru Yapmış/Tescil Ettirmiş Olan Kişi Gerçekte de Hak Sahibi ise ve Değişiklik Sadece Bu Kişinin Ad, Adres, Unvan veya Nevine İlişkin İse Değişiklik Nasıl Gerçekleştirilir?... 192 2. Başvuru Yapmış/Tescil Ettirmiş Olan Kişi Gerçekte Hak Sahibi Değilse ve Değişiklik Bunun Düzeltilmesi İçin Gerekiyorsa Değişiklik Nasıl Gerçekleştirilir?... 193 a. Başvuru/tescil Yaptırmış Olan Kişinin Gerçek Hak Sahibi Olmadığı Mahkeme ya da Kurum Tarafından Tespit Edilmişse Değişiklik Nasıl Gerçekleştirilir?... 193 b. Başvuru/Tescil Yaptırmış Olan Kişi ile Gerçek Hak Sahibi, Başvuru/Tescil İçeriğinde Değişiklik Yapılması Konusunda Anlaşmışlarsa, Değişiklik Nasıl Gerçekleştirilir?... 194 XI. COĞRAFİ İŞARETİ KULLANMA HAKKI... 195 A. Tescil, Tescil Ettiren Kişiye Coğrafi İşareti Kullanma Konusunda Bir Tekel Hakkı Sağlar mı? Tescilli Bir Coğrafi İşareti Kimler Kullanabilir?... 195 B. Yetkili Kullanım Kapsamına Neler Girmektedir?... 195 C. Coğrafi İşaretin Yetkili Şekilde Kullanılmakta Olduğu Nasıl Anlaşılır?... 196 D. Amblem Nedir?... 196 E. Amblem Kullanılması Zorunlu mudur?... 196 F. Coğrafi İşaret Kullanmak İçin, Tescil Ettirenden İzin Almak ya da Tescil Ettirene Bildirim Yapmak Zorunlu mudur?... 197 XII. COĞRAFİ İŞARETE TECAVÜZ... 197 A. Yetkisiz Kullanım (Tecavüz) Kapsamına Neler Girmektedir?... 197 B. Gerçek Kişinin Adında veya Tüzel Kişinin Ticaret Unvanında Coğrafi İşaretteki Adlar Yer Almakta ise, Bunun Kullanımı Coğrafi İşarete Tecavüz Niteliğinde midir?... 199

XXII İçindekiler C. Coğrafi İşareti Oluşturan İfadeler, Coğrafi İşaret Tescil Edilmeden Önce Marka Olarak Tescil Edilmişse, Söz Konusu Markanın Kullanılması Coğrafi İşarete Tecavüz Teşkil Eder mi?... 199 D. Coğrafi İşaret Yetkisiz Kullanılmakta İse, Buna Dayanarak Dava Açma Hakkı Kimlerdedir?... 200 E. Coğrafi İşarete Tecavüz Halinde Neler Talep Edilebilmektedir?... 201 F. SMK nın Tecavüze İlişkin Ortak Hükümlerinde Yer Alan Düzenlemelerden Hangileri Coğrafi İşaretlere Uygulanamaz?... 203 XIII. COĞRAFİ İŞARET MARKA İLİŞKİSİ...204 A. Coğrafi İşaretlerin Marka Olarak Tescil Edilmesinin Sakıncaları Nelerdir?... 204 B. SMK da Eski Tescil Tarihli Coğrafi İşaret Yeni Başvuru Tarihli Marka İlişkisi Nasıl Düzenlenmiştir?... 205 1. Bir Coğrafi İşaret Tescil Edildikten Sonra, Aynı/Benzer Mal/Hizmetler İçin Marka Olarak da Tescil Edilebilir mi?...205 2. Bir Coğrafi İşaretin Marka Olarak Tescil Edilemeyeceğine İlişkin Kural, Sadece Coğrafi İşaretle İlgili Mal ve Hizmetler İçin mi Söz Konusudur?...205 3. Bir Coğrafi İşaret Tescil Edildikten Sonra, Aynı/Benzer Mal/Hizmetler İçin Marka Olarak Tescil Edilmişse, Bunun Sonucu Nedir?...206 C. SMK da Eski Tescil Tarihli Marka Yeni Başvuru Tarihli Coğrafi İşaret İlişkisi Nasıl Düzenlenmiştir?... 206 1. Eski Tarihli Marka, Yeni Başvuru Tarihli Coğrafi İşaretin Tescilini Engelleyebilir mi?...206 2. Eski Tarihli Marka Sahibi, Yeni Tescil Tarihli Coğrafi İşaret ile Aynı Olan Markasını Kullanmaya Devam Edebilir mi?...207 XIV. COĞRAFİ İŞARETİN DENETİMİ...208 A. Coğrafi İşaretlerin Denetimi Hangi Aşamalarda Yapılmaktadır?... 208 B. Denetime İlişkin Masraflara Kim Katlanmaktadır?... 208 C. Coğrafi İşaretlerin Denetiminin Kanun a Uygun Yapılmamasının Sonuçları Nelerdir?... 208 D. Coğrafi İşaretlerin Denetimi Kim Tarafından Yapılmaktadır?... 208 E. Denetim Mercii Coğrafi İşaretleri Nasıl Denetler?... 209 1. Denetim Mercii Kimlerden Oluşabilir?...209 2. Denetim Merciinin Denetimi Neleri Kapsamaktadır?...210 F. Tescil Ettiren Coğrafi İşaretleri Nasıl Denetler?... 211 1. Kullanıcıların Listesini Tutma Görevi Nedir?...211 2. Kendisine Denetim Mercii Tarafından Bildirilen Tutanaklara İlişkin Görevleri Nelerdir?...212 a. Bu Görev Kapsamına Neler Girmektedir?...212 b. Denetim Raporlarının İçeriğinde Neler Bulunmalıdır?...212 c. Denetim Raporları Kurum a Ne Sıklıkla Sunulmalıdır?...212 G. Kurum Coğrafi İşaretleri Nasıl Denetler?... 213

İçindekiler XXIII H. Gıda Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı nın Gıda Kodeksi ne Uygunluk Amacıyla Yaptığı Ek Denetim Nedir?... 214 XV. COĞRAFİ İŞARETE SMK NIN ORTAK HÜKÜMLERİNİN UYGULANIP UYGULANAMAYACAĞI HUSUSUNDA... 215 XVI. COĞRAFİ İŞARET HAKKININ SONA ERMESİ... 215 A. Coğrafi İşaret Hakkı Hangi Hallerde Sona Erer?... 215 B. Coğrafi İşaretin Hükümsüzlüğü Davasının Tarafları Kimler Olabilir?... 215 C. Coğrafi İşaretin Hükümsüzlük Nedenleri Nelerdir?... 216 D. Coğrafi İşaretin Hükümsüzlüğü Kararının Sonuçları Nelerdir?... 216 E. Tescilin Sağladığı Hak ve Yükümlülükten Vazgeçme Şeklinde Sona Erme Ne Demektir?... 217 18. GELENEKSEL ÜRÜN ADLARI...219 I. GELENEKSEL ÜRÜN ADI KAVRAMI... 219 II. GELENEKSEL ÜRÜN ADLARINA İLİŞKİN MEVZUAT HAKKINDA... 219 A. Geleneksel Ürün Adlarına İlişkin İç Hukukumuzdaki Düzenlemeler Nasıl Bir Koruma Sağlamaktadır?... 219 B. Avrupa Birliği Hukukunda Geleneksel Ürün Adlarına İlişkin Düzenlemeler Nasıl Bir Koruma Sağlamaktadır?... 220 III. TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ HAKKINDA... 221 A. Geleneksel Ürün Adı Kavramı, Kanun da Nasıl Tanımlanmıştır?... 221 B. Geleneksel Ürün Adı Kavramı ile (Coğrafi İşarete İlişkin Düzenlemelerde Yer Alan) Geleneksel Olarak Kullanılan Ad Kavramı Aynı mıdır?... 222 C. Geleneksel Ürün Adının Hukuki Niteliği Nedir?... 222 IV. GELENEKSEL ÜRÜN ADI KAVRAMININ COĞRAFİ İŞARET KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRILMASI... 223 A. Geleneksel Ürün Adlarının Coğrafi İşaretlere Benzerlik Gösterdiği Hususlar Nelerdir?... 223 B. Geleneksel Ürün Adlarının Coğrafi İşaretlerden Farklılık Gösterdiği Hususlar Nelerdir?... 223 C. Kanun da Geleneksel Ürün Adlarının Coğrafi İşaretlerle Ortak Düzenlenmiş Olduğu Hususlar Hangileridir?... 224 V. GELENEKSEL ÜRÜN ADI KAVRAMINA ÖZGÜ DÜZENLEMELER HAKKINDA... 225 A. Geleneksel Ürün Adlarında Amblem Kullanılması Zorunlu mudur?... 225 B. Geleneksel Ürün Adına İlişkin Tescil Engelleri Nelerdir?... 225 C. Geleneksel Ürün Adı Başvurusunun İçeriğinde Neler Bulunmalıdır?... 225 D. Geleneksel Ürün Adı Başvurusunun Bülten deki Yayımında Hangi Bilgilere Yer Verilmelidir?... 227 E. Geleneksel Ürün Adı Tescil Belgesinde Hangi Bilgilere Yer Verilmelidir?... 227 F. Geleneksel Ürün Adının Tescili, Önceki Dönemde Kazanılmış Hakları (Özellikle Marka ve Coğrafi İşaretleri) Nasıl Etkiler?... 228 G. Geleneksel Ürün Adı Hakkına Tecavüz Sayılan Fiiller Hangileridir?... 228 H. Geleneksel Ürün Adına Tecavüz Halinde Kimler Dava Açabilir?... 229

XXIV İçindekiler VI. GELENEKSEL ÜRÜN ADLARINA SMK NIN ORTAK HÜKÜMLERİNİN UYGULANIP UYGULANAMAYACAĞI HUSUSUNDA... 230 A. SMK da Tüm Sınai Mülkiyet Hakları İçin Ortak Olarak Düzenlenmiş Esaslardan Hangileri Geleneksel Ürün Adlarına da Uygulanmaktadır?... 230 B. SMK da Tüm Sınai Mülkiyet Hakları İçin Ortak Olarak Düzenlenmiş Esaslardan Hangileri Geleneksel Ürün Adlarına Uygulanamaz?... 231 1. Ortak Esaslardan, Geleneksel Ürün Adlarına Uygulanmayacağı Açıkça Belirtilenler Hangileridir?...231 2. SMK m. 164 de Sayılmadığı için, Geleneksel Ürün Adlarına Uygulanamayacağı Anlaşılan Ortak Esaslar Hangileridir?...231 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TASARIM HUKUKU 19. TASARIM...233 I. TANIM...233 II. KORUMA ŞARTLARI...234 A. Tasarımın Yeni Olması... 234 B. Tasarımın Ayırt Ediciliğe Sahip Olması... 234 III. TASARIM HAKKI SAHİPLİĞİ...235 IV. TASARIM HAKKININ KAPSAMI...236 A. Tasarımdan Doğan Haklar... 236 1. Genel Olarak...236 2. Tasarımcı Olarak Belirtilme Hakkı...237 3. Önceki Kullanımdan Doğan Hak...237 4. Çalışanların Tasarımlarında Hak Sahipliği...237 B. Tasarım Hakkının Sınırlandırıldığı Hâller... 238 C. Tasarımın Koruma Kapsamı Dışında Kaldığı Hâller... 239 D. Hakkın Tükenmesi... 240 V. TASARIM BAŞVURU VE TESCİL SÜRECİ...240 A. Başvuru... 240 1. Başvuruda Bulunabilecek Kişiler...240 2. Başvuru Tarihi...240 3. Başvuru Şartları...240 4. Başvuru İşlemlerine İlişkin Ücretler...242 5. Başvuru Sürecine İlişkin Kavramlar...243 a. Ürün Adı ve Sınıf...243 b. Görsel Anlatım...244 c. Tarifname...245 d. Çoklu Başvuru...245 e. Rüçhan Hakkı...246 i. Genel Bilgi...246

İçindekiler XXV ii. Rüçhan Hakkı Talebi... 247 iii. Rüçhan Hakkının Talep Edilmesi... 248 iv. Rüçhan Hakkı Sahipliğinin Değişmesi... 249 v. Rüçhan Hakkı Belgesi Düzenleme... 249 B. İnceleme ve Yayım... 249 1. İnceleme... 249 2. Yayım... 250 C. İtiraz... 252 1. Yayına İtiraz... 252 2. Karara İtiraz... 253 D. Tescil... 255 VI. TASARIMA İLİŞKİN HUKUKİ İŞLEMLER... 256 A. Lisans... 256 1. Genel Olarak... 256 2. Lisans Talebi... 257 3. Lisans Alanın Dava Açması ve Şartları... 257 B. Devir ve Hak Sahipliğindeki Diğer Değişiklikler... 258 C. Haciz... 259 D. Rehin... 259 E. Unvan, Tür ve Adres Değişiklikleri... 260 F. Miras Yoluyla İntikal... 261 VII. HÜKÜMSÜZLÜK... 261 A. Hükümsüzlük Hâlleri... 261 B. Hükümsüzlük Talebi... 262 C. Hükümsüzlüğün Etkisi... 263 VIII. TECAVÜZ... 263 A. Tasarım Hakkına Tecavüz Sayılan Fiiller... 263 B. Tasarım Hakkı Tecavüze Uğrayan Hak Sahibinin ileri Sürebileceği Talepler... 265 C. Tazminat... 266 D. Yoksun Kalınan Kazanç... 267 E. Dava Açılamayacak Kişiler... 267 F. Tecavüzün Mevcut Olmadığına İlişkin Dava ve Şartları... 267 G. Önceki Tarihli Hakların Etkisi... 268 H. Görevli ve Yetkili Mahkeme... 268 İ. Zamanaşımı... 269 IX. TASARIM HAKKININ SONA ERMESİ... 269 A. Koruma Süresinin Dolması ve Yenilenmeme... 269 B. Vazgeçme... 270 X. TASARIM TESCİL SİSTEMLERİ... 271 A. Ulusal Tasarım Tescil Sistemi... 271

XXVI İçindekiler B. Bölgesel Tasarım Tescili Sistemi... 271 C. Avrupa Birliği Tasarım Tescili... 271 D. Uluslararası Tasarım Tescili... 272 E. Afrika Birliği Tasarım Tescili (Oapı)... 273 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM MEDENİ HUKUKUN BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ, KİŞİLER HUKUKU HÜKÜMLERİ, BORÇLAR HUKUKUNUN VEKÂLET SÖZLEŞMESİ HÜKÜMLERİ 20. MEDENİ HUKUKUN BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ VE KİŞİLER HUKUKU...275 I. BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ...275 A. Uyuşmazlıklara Uygulanacak Hukuk Kuralları Hakkında... 275 1. Hukuki bir uyuşmazlığa hakim hangi tür hukuk kurallarını ve hangi sırayla uygulamalıdır?...275 2. Kanun Kurallarının Nitelikleri Bakımından Türleri Nelerdir?...275 3. Emredici Hukuk Kuralı Ne Demektir?...276 4. Yedek Hukuk Kuralı Ne Demektir?...276 5. Tanımlayıcı Hukuk Kuralı Ne Demektir?...277 B. Dürüstlük Kuralı... 277 1. Dürüstlük Kuralı (Objektif İyi Niyet) Ne Demektir?...277 2. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı Ne Demektir?...277 C. Subjektif İyiniyet... 278 1. Subjektif İyiniyet Ne Demektir?...278 2. Subjektif İyiniyet Her Durumda Korunur mu?...279 3. Kişiler, Kendilerinin İyiniyetli Olduğunu İspat Etmek Zorunda mıdırlar?...279 D. Hâkimin Takdir Yetkisi ve Türk Medeni Kanunu nun Uygulama Alanı Hakkında... 280 1. Başlangıç Hükümleri, Hakimin Takdir Yetkisine İlişkin Nasıl Bir Düzenleme Getirmektedir?...280 2. Türk Medeni Kanunu Diğer Özel Hukuk İlişkilerine de Uygulanmakta mıdır?...280 E. İspat Yükü... 280 1. Bir Uyuşmazlıkta İspat Yükü Kime Aittir?...280 2. Karine ve Kanuni Faraziye Ne Demektir?...280 F. Resmi Sicil ve Senetler... 281 1. Resmi Sicil Ne Demektir?... 281 2. Resmi Senet Ne Demektir?... 281 3. Resmi Sicillere Tescil Edilmiş Hususların ve Resmi Senetlerin İçeriğinin Doğruluğunu İspatlamaya Gerek Var mıdır?... 281 II. KİŞİLER HUKUKU...281 A. Kişi Kavramı Hukuken Ne Anlama Gelmektedir?... 281

İçindekiler XXVII B. Gerçek Kişiler... 282 1. Gerçek Kişilerin Hak Ehliyeti... 282 2. Gerçek Kişilerin Fiil Ehliyeti... 282 a. Fiil Ehliyeti Ne Demektir?... 282 b. Her Gerçek Kişinin Fiil Ehliyeti Var mıdır?... 282 i. Kimler Ayırt Etme Gücüne Sahiptir?... 283 ii. Kimler Ergin Sayılır?... 284 iii. Kısıtlanmamış Olmak Ne Demektir?... 284 d. Fiil Ehliyetinin Kapsamına Göre Gerçek Kişiler Nasıl Sınıflandırılabilir?... 284 i. Tam Ehliyetli Kavramı Neyi İfade Etmektedir?... 285 ii. Tam Ehliyetsiz Kavramı Neyi İfade Etmektedir?... 285 iii. Sınırlı Ehliyetsiz Kavramı Neyi İfade Etmektedir?... 286 (a) Sınırlı Ehliyetsizler Borçlandırıcı İşlemleri Yapabilirler mi?... 286 (b) Sınırlı Ehliyetsizlerin Kanuni Temsilcinin İzni ya da Onaması Gerekmeden Yapabilecekleri İşlemler Nelerdir?... 286 (c) Sınırlı Ehliyetsizler Adına Kanuni Temsilcilerinin Dahi Yapamayacakları Yasak İşlemler Nelerdir?... 286 iv. Sınırlı Ehliyetli Kavramı Neyi İfade Etmektedir?... 287 3. Kişilik ve Korunması... 288 a. Kişilik Kavramı Neyi İfade Etmektedir?... 288 b. Gerçek Kişilerde Kişilik Hangi Anda Başlamaktadır?... 288 c. Gerçek Kişilerde Kişilik Hangi Anda Sona Ermektedir?... 288 d. Kişinin Sağ ya da Ölü Olduğu Nasıl İspat Edilir?... 288 e. Gaiplik ne Demektir?... 289 f. Kişilik Hakları Ne Demektir?... 290 g. Kişilik Haklarının Özellikleri Nelerdir?... 290 h. Kişilik Haklarının Korunmasına İlişkin Olarak Kanun da Ne Tür Koruma Öngörülmüştür?... 291 ı. Kişinin Kişilik Haklarından Vazgeçmesine veya Aşırı Sınırlamasına Karşı Koruma Neyi İfade Etmektedir?... 291 j. Kişilik Haklarına Diğer Kişiler Tarafından Yapılan Saldırılara Karşı Koruma Kapsamında Neler Talep Edilebilir?... 291 4. Ad ve Korunması... 292 a. Adı Haksız Olarak Kullanılan Kişinin Hakları Nelerdir?... 292 b. Ad Değiştirilebilir mi?... 292 5. Kişisel Durum Sicili... 293 a. Kişisel Durum Sicili Nedir?... 293 b. Kişisel Durum Sicilinin Yolsuz Tutulmasından Zarar Görenlerin Hakları Nelerdir?... 293

XXVIII İçindekiler 6. Hısımlık...293 a. Hısımlık Ne Demektir?...293 b. Hısımlığın Türleri Nelerdir?...293 i. Kan Hısımlığı Ne Demektir?...293 ii. Kayın Hısımlığı ne Demektir?...294 iii. Evlat Edinmeden Doğan Hısımlık ne Demektir?...294 c. Hısımlığın Hukuken Önemi Nedir?...294 7. Yerleşim Yeri...294 a. Yerleşim Yeri Ne Demektir?...294 b. Bir Kişinin Birden Çok Yerleşim Yeri Olabilir mi?...295 c. Kanuni Yerleşim Yeri ne Demektir?...295 d. Yerleşim Yerinin Zorunluluğu İlkesi Ne Demektir?...295 C. Tüzel Kişiler... 295 1. Tüzel Kişi Ne Demektir?...295 2. Tüzel Kişilerin Hak Ehliyeti Neleri Kapsamaktadır?...296 3. Tüzel Kişilerin Fiil Ehliyeti Nasıl Kullanılır?...296 4. Tüzel Kişilerin Yerleşim Yeri Neresidir?...296 5. Tüzel kişiliğin Sona Ermesinin Sonuçları Nelerdir?...296 D. Dernekler... 297 1. Dernek Ne Demektir?...297 2. Kamu Yararına Çalışan Dernek Ne Demektir?...297 3. Dernek Kaç Kişiyle Kurulabilir?...297 4. Dernek Hangi Amaçla Kurulabilir?...298 5. Dernek Kurmak İçin İzin Almak Gerekir mi?...298 6. Dernek Tüzüğünde Neler Belirtilmelidir?...298 7. Dernekler Tüzel Kişiliği Hangi Anda Kazanırlar?...298 8. Kuruluş Bildiriminde Veya Belgelerin İçeriğinde Eksiklik ya da Kanuna Aykırılık Bulunmasının Sonucu Nedir?...298 9. Derneğe Kimler Üye Olabilir?...299 10. Derneğe Üye Olmak Zorunlu mudur?...299 11. Dernek Üyeliği Hangi Durumlarda Sona Erer?...299 12. Üyelerin Hak ve Yükümlülükleri Nelerdir?...299 13. Derneğin Zorunlu Organları Nedir?...299 14. Genel Kurul Nedir ve Görevleri Nelerdir?...299 15. Derneklerde Yönetim Kurulu Kaç Üyeden Oluşur?...300 16. Yönetim Kurulunun Görevleri Nelerdir?...300 17. Denetim Kurulu Kimlerden Oluşur, Görevleri Nedir?...300 18. Türk Dernekleri Uluslararası Faaliyette Bulunabilirler mi?...300 19. Yabancı Dernekler Türkiye de Faaliyette Bulunabilir mi?...300 20. Dernekler Hukukunda Federasyon Ne Demektir?...301

İçindekiler XXIX 21. Dernekler Hukukunda Konfederasyon Ne Demektir?... 301 E. Vakıflar... 301 1. Vakıf Ne Demektir?... 301 2. Hangi Amaçlarla Vakıf Kurulamaz?... 301 3. Vakfın Amacı Sonradan Değiştirilebilir mi?... 301 4. Vakıf Kuruluşu Hangi Şekle Tabidir?... 302 5. Vakıf Hangi Anda Tüzel Kişilik Kazanır?... 302 6. Vakfa Ne Tür Malvarlığı Değerleri Özgülenebilir?... 302 7. Vakfa Özgülenen Mallar Hangi Anda Vakfın Mülkiyetine Geçer?... 302 8. Vakfa Özgülenen Mal ve Haklar Sonradan Değiştirilebilir mi?... 302 9. Vakıf Senedinde Hangi Hususlar Gösterilir?... 302 10. Vakıfların Zorunlu Organı Hangisidir?... 303 11. Vakıfları Hangi Kurum Denetlemektedir?... 303 12. Vakıf Yönetimi Nasıl Değiştirilebilir?... 303 13. Vakıfları Geçici Olarak Faaliyetten Alıkoyma Yetkisi Hangi Makamdadır?... 303 14. Vakıf Hangi Hallerde Sona Erer?... 303 15. Vakıflar Uluslararası Faaliyette Bulunabilirler mi? Üst Kuruluş Kurabilirler mi?... 304 21. BORÇLAR HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLER VEKALET SÖZLEŞMESİ...305 I. TANIMI VE UNSURLARI... 305 A. Vekalet Sözleşmesi Ne Demektir?... 305 B. Vekalet Sözleşmesinin Başlıca Unsurları Nelerdir?... 305 1. Müvekkilin İşini Görme veya İşlemini Yapma Unsuru Neyi İfade Etmektedir?... 305 2. Vekalet Sözleşmesinde Zaman Kaydı Bulunmaması Ne Anlama Gelmektedir?... 306 3. Vekil, Müvekkile Belirli Bir Sonucun Elde Edileceğini Taahhüt Edebilir mi?... 306 4. Nispi Bağımsızlık Ne Anlama Gelmektedir?... 307 5. Vekalet Sözleşmesindeki Güven İlişkisi Ortadan Kalkarsa, Taraflar Sözleşmeyi Tamamlamaya Zorlanabilirler mi?... 308 C. Vekalet Sözleşmesinin Diğer İş Görme Sözleşmeleri Açısından Taşıdığı Önem Nedir?... 308 II. KURULMASI... 309 A. Vekalet Sözleşmesi Şekle Bağlı mıdır?... 309 B. Bir Vekil, Kendisine Yapılan Vekalet Sözleşmesi Önerisini Açıkça Reddetmezse, Sözleşme Akdetmeyi Kabul Etmiş mi Sayılır?... 309 III. VEKALETİN KAPSAMI... 310 A. Vekaletin Kapsamına Neler Girmektedir?... 310

XXX İçindekiler B. Vekalet Sözleşmesi Mutlaka Temsil Yetkisi Verilmesini de Kapsamakta mıdır?... 310 C. Vekilin, Özel ve Açık Olarak Yetki Almadıkça Müvekkili Adına Yapamayacağı İşlemler Hangileridir?... 311 IV. VEKİLİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ...312 A. Vekalet Sözleşmesinde Vekilin Başlıca Yükümlülükleri Nelerdir?... 312 B. Vekil, Müvekkilin Talimatlarına Uymak Zorunda mıdır?... 312 1. Vekil Talimattan Ayrılırsa Sonucu Nedir?...312 2. Müvekkil, Vekilin Talimatından Zorunlu Hallerde Ayrılabilir mi?...312 C. Müvekkil, Vekalet Sözleşmesinden Doğan Edimini Başkasına Yaptırabilir mi?... 313 1. Vekil İşi Başkasına Yaptırmaya Yetkili ise, Bu Durumda, Söz Konusu Kişinin Fiillerinden Sorumlu Tutulabilir mi?...314 2. Vekil, İşi Başkasına Yetkisinin Dışına Çıkarak Gördürmüşse, Vekil Söz Konusu Kişinin Fiillerinden Sorumlu Tutulabilir mi?...314 D. Vekilin Sadakat ve Özen Yükümlülüğü Ne Anlama Gelmektedir?... 314 1. Vekil İşi Görürken, Ne Ölçüde Özen Göstermelidir?...314 2. Vekil Gereken Özeni Göstermezse, Bunun Sonucu Nedir?...315 3. Vekil, Özen Yükümlülüğünden Doğan Sorumluluğunu, Sözleşmeye Koyacağı Sorumsuzluk Kaydı ile Kaldırabilir mi?...315 E. Vekil, Müvekkilin Sırlarını Saklamak Zorunda mıdır?... 316 F. Müvekkil Vekilden Kendisine Hesap Vermesini İsteyebilir mi?... 316 G. Birden Çok Vekil Varsa, Bunların Sorumlulukları Nasıl Nitelendirilmektedir?... 316 V. MÜVEKKİLİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ...317 A. Vekalet Sözleşmesinde Müvekkilin Başlıca Yükümlülükleri Nelerdir?... 317 B. Vekalet Sözleşmesinde Ücret Zorunlu Bir Unsur mudur?... 317 C. Vekaletin Gereği Olan Giderlere (Masraflara) Kim Katlanır?... 318 D. Vekil, Vekaletin İfası Sebebiyle Zarara Uğramışsa, Bu Zarara Kim Katlanır?... 318 E. Birden Çok Müvekkil Varsa, Bunların Sorumlulukları Nasıl Nitelendirilmektedir?... 318 VI. SONA ERMESİ...318 A. Vekalet Sözleşmesi Hangi Hallerde Sona Ermektedir?... 318 B. Vekil Dilediği Zaman İstifa Edebilir mi? Müvekkil Dilediği Zaman Vekili Azledebilir mi?... 319 C. Müvekkil Ölürse Sözleşme Sona mı Erer, Yoksa Mirasçısıyla Vekil Arasında Devam mı Eder?... 319 BEŞİNCİ BÖLÜM TACİR, TİCARET SİCİLİ, TİCARET UNVANI VE İŞLETME ADI, HAKSIZ REKABET HÜKÜMLERİ 22. TACİR...321 I. TACİR KAVRAMI...321 II. GERÇEK KİŞİ TACİR...321

İçindekiler XXXI A. Tacir Sayılma... 322 B. Tacir Gibi Sorumlu Olma... 322 C. Gerçek Kişi Tacir Sıfatının Kazanılması ve Kaybedilmesi... 323 1. Ticari İşletmenin (Kısmen de Olsa) Kendi Adına İşletilmesi Suretiyle Tacir Sıfatının Kazanılması... 323 2. Ticari İşletme İşletilmeksizin Tacir Sayılma... 323 3. Küçük ve Kısıtlıların Tacir Sıfatı... 323 4. Ticaret Yapmaktan Menedilenlerin Tacir Sıfatı... 324 D. Gerçek Kişi Tacir Sıfatının Kaybedilmesi... 324 III. TÜZEL KİŞİ TACİR... 325 A. Tüzel Kişi Tacirler... 326 1. Ticaret Şirketleri... 326 2. Amacına Varmak İçin Ticari Bir İşletme İşleten Vakıflar ve Dernekler... 326 a. Vakıfların Tüzel Kişi Tacir Sıfatı... 326 b. Derneklerin Tüzel Kişi Tacir Sıfatı... 326 3. Kamu Tüzel Kişileri Tarafından Kurulan Kurum ve Kuruluşlar... 327 B. Tüzel Kişi Tacir Sıfatının Kazanılması ve Kaybedilmesi... 328 IV. TACİR SIFATININ HUKUKİ SONUÇLARI... 329 A. İflâsa Tâbi Olma... 329 B. Ticaret Unvanı Seçme ve Kullanma... 330 C. Ticari İşletmenin Ticaret Siciline Tescil Ettirilmesi... 331 D. Ticaret Ve Sanayi Odalarına Kayıt Olma... 331 E. Ticari Defterleri Tutma... 331 F. Basiretli İş Adamı Gibi Hareket Etme... 332 G. Ticari Örf ve Âdete Tâbi Olma... 333 H. Ticari İş Karinesi... 333 İ. Ücret ve Faiz İsteme... 334 J. Ücret ve Sözleşme Cezalarının İndirilmesini İsteyememe... 335 K. Teyit Mektubuna İtiraz... 335 L. Tacirler Arasındaki Belirli İhbar ve İhtarların Şekle Tâbi Olması... 336 M. Fatura Verme ve Faturaya İtiraz... 337 N. Ticari Defterlerin Delil Olarak Kullanılabilmesi... 338 O. Hapis Hakkı İle İlgili Karine... 338 P. Ticari Satış ve Mal Değişimi... 339 R. Yetkili Mahkemeyi Sözleşme ile Belirleyebilme... 339 23. TİCARET SİCİLİ...341 I. TİCARET SİCİLİ KAVRAMI... 341 II. TİCARET SİCİLİNİN FONKSİYONLARI... 342 A. Açıklığın Sağlanması (Aleniyet)... 342 B. İspat Fonksiyonu... 343

XXXII İçindekiler C. Güveni Koruma Fonksiyonu... 343 D. Kontrol Fonksiyonu... 344 E. Bazı Haklar Üzerinde Tekel Hakkı Sağlama Fonksiyonu... 344 III. TİCARET SİCİLİ TEŞKİLÂTI...344 A. Ticaret Sicili Müdürlüğü... 345 B. Ticaret ve Sanayi Odaları... 345 C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı... 346 D. Ticaret Sicili Görevlileri... 346 IV. TİCARET SİCİLİ İŞLEMLERİ...346 A. Tescil... 346 1. Sicil Kayıtlarının Dili...348 2. Tescilin Hükümleri...348 B. Değişiklik (Tadil)... 351 C. Silinme (Terkin)... 351 D. Geçici Tescil... 352 V. TİCARET SİCİLİ İŞLEMLERİNDEN DOĞAN SORUMLULUK...352 A. İlgililerin Sorumluluğu... 353 1. Gerçeğe Aykırı Beyanda Bulunma...353 2. Düzeltilmesi veya Değiştirilmesi Gereken Hususları Bildirmeme...353 B. Devletin ve İlgili Odanın Sorumluluğu... 354 C. Sicil Müdürünün Sorumluluğu... 354 24. TİCARET UNVANI VE İŞLETME ADI...355 I. TİCARET UNVANI...355 A. Ticaret Unvanı Hakkında Kabul Edilen Sistemler... 355 1. Tam Serbestlik Sistemi...355 2. Tam Gerçeklik Sistemi...355 3. Karma Sistem...356 B. Ticaret Unvanının Fonksiyonları... 356 1. Ayırt Etme Fonksiyonu...356 2. Garanti Fonksiyonu...356 3. Reklam Fonksiyonu...356 C. Ticaret Unvanına Hâkim Olan İlkeler... 357 1. Gerçeklik İlkesi...357 2. Ticaret Unvanının Sürekliliği İlkesi...357 3. Gerçeklik İlkesinin İstisnaları...357 4. Açıklık (Alenilik) İlkesi...359 5. Ayırt Edicilik İlkesi...360 D. Ticaret Unvanının Tanım ve Unsurları... 360 1. Tanımı...360 2. Unsurları...361

İçindekiler XXXIII a. Çekirdek... 361 b. Ek... 361 i. İhtiyari Ekler... 361 ii. Yasak Ekler... 362 iii. Kamu Düzenine Aykırı Ekler... 363 iv. Kullanılması Bakanlar Kurulunun İznine Tâbi Olmasına Rağmen, Bu İzin Alınmadan Kullanılan Ekler (İzinsiz Kullanılan Ekler)... 363 v. Zorunlu Ekler... 364 E. Ticaret Unvanının Türleri... 365 1. Gerçek Kişi Tacirlerin Ticaret Unvanı... 365 2. Kollektif Şirketlerde Ticaret Unvanı... 366 3. Adi Veya Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde Ticaret Unvanı... 367 4. Anonim Şirketlerde Ticaret Unvanı... 368 5. Limited Şirketlerde Ticaret Unvani... 368 6. Kooperatiflerde Ticaret Unvanı... 369 7. Tacir Sayilan Diğer Tüzel Kişilerin Ticaret Unvanı... 369 8. Donatma İştirakinin Ticaret Unvanı... 370 9. Şubelerin Ticaret Unvanı... 371 F. Ticaret Unvanının Tescili... 371 G. Ticaret Unvanını Seçme ve Kullanma Yükümlülüğü... 372 H. Ticaret Unvanı Üzerinde Tekel Hakkı... 372 İ. Ticaret Unvanının Korunması... 373 1. Ticaret Unvanının Türk Ticaret Kanununun 52 nci Maddesine Göre Korunması... 373 2. Ticaret Unvanının Haksız Rekabet Hükümlerine Göre Korunması... 374 3. Ticaret Unvanının Diğer Düzenlemelere Göre Korunması... 375 a. Ticaret Unvanının Türk Medeni Kanunu Kapsamında Korunması... 375 b. Ticaret Unvanının Sınai Mülkiyet Kanunu Uyarınca Korunması... 376 4. Ticaret Unvanının Korunmasında Hakların Çatışması... 376 a. Ticaret Unvanının Başkası Tarafından Marka Olarak Kullanılması... 376 b. Ticaret Unvanının Başkası Tarafından İşletme Adı Olarak Kullanılması... 377 c. Ticaret Unvanının Başkası Tarafından Fikri Haklara Konu Teşkil Ettirilmesi... 377 d. Ticaret Unvanının Başkası Tarafından İnternet Alan Adı Olarak Kullanılması... 377 5. Ticaret Unvanına Tecavüz Edilen Kimsenin Hakları... 378 a. Tespit Davası... 378

XXXIV İçindekiler b. Haksız Kullanımın Yasaklanması...378 c. Haksız Tescil Edilmiş Ticaret Unvanının Değiştirilmesi veya Silinmesi...378 d. Tecavüzün Sonucu Olan Maddi Durumun Ortadan Kaldırılması...378 e. Tazminat...379 i. Maddi Tazminat...379 ii. Manevi Tazminat...379 J. Bildirim ve Ceza... 380 1. Cezai Yaptırımlar...380 2. Bildirim Yükümlülüğü...380 II. İŞLETME ADI...380 A. İşletme Adının Tanımı... 381 B. İşletme Adının Tescili... 381 C. İşletme Adının Korunması... 381 D. İşletme Adının Devri... 382 III. İŞLETME ADI İLE İLGİLİ DİĞER KONULAR...382 25. HAKSIZ REKABET...383 I. HAKSIZ REKABETE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN AMACI VE TEMEL İLKELER...384 A. Haksız Rekabete İlişkin Düzenlemelerin Amacı... 384 B. Haksız Rekabete Hâkim Olan İlkeler... 384 1. Tarafların Rakip Olma Zorunluluğunun Bulunmaması...385 2. Aldatıcı Hareket veya Dürüstlük Kuralına Aykırı Bir Davranışın Mevcut Olması...385 3. Failin Yarar Sağlamasının Şart Olmaması...386 4. Failin Kusurunun Aranmaması...386 5. Zarar Görme Şartının Bulunmaması...387 II. HAKSIZ REKABETİN TANIMI ve BAŞLICA HAKSIZ REKABET HALLERİ...388 A. Haksız Rekabetin Tanımı... 388 B. Başlıca Haksız Rekabet Halleri... 388 1. Dürüstlük Kurallarına Aykırı Ticari Uygulamalar...388 2. Kötüleme...389 3. Gerçek Dışı veya Yanıltıcı Bilgi Vermek...389 a. Abartma...390 b. Bilimsel Araştırma Sonuçlarına ve Tanık Beyanlarına Dayandırılan Reklâmlar...390 c. Reklâmlarda Fiyatların Kullanılması...390 4. Karşılaştırmalı Reklamlar...391 5. Aldatıcı Unvan yahut Mesleki Adlar Kullanma...391 6. Karıştırılma (İltibas)...392 7. Karşılaştırma...393

İçindekiler XXXV 8. Birden Çok Kez Tedarik Fiyatının Altında Satış Yapma... 393 9. Ek Edimlerle Yanıltma... 394 10. Saldırgan Satış Yöntemleri... 394 11. Mallar, İş Ürünleri veya Faaliyetler Hakkındaki Bilgileri Gizleme Yoluyla Müşteriyi Yanıltma... 395 12. Ticaret Unvanını veya Ürünün Fiyatını Açıkça Belirtmeme... 395 13. Tüketici Kredilerine İlişkin İlânlarda Gerekli Bilgileri Açıklamama... 396 14. Taksitle Satım veya Tüketici Kredisi Sözleşmelerinde Eksik veya Yanlış Bilgiler İçeren Sözleşme Formülleri Kullanma... 396 15. Sözleşmeyi İhlâle veya Sona Erdirmeye Yöneltme... 396 16. Başkalarıyla Yapılan Sözleşmelere Aykırı Davranmaya Yöneltme... 396 17. Yardımcılara Haksız Menfaat Temin veya Vaat Etme... 397 18. Yardımcıları Kandırmak Suretiyle Üretim ve İş Sırlarını İfşa Etmeye veya Ele Geçirmeye Yöneltme... 397 19. Sözleşmeden Caymaya veya Sözleşmeyi Feshetmeye Yöneltme... 397 20. Başkalarının İş Ürünlerinden Yetkisiz Yararlanma... 398 21. Üretim ve İş Sırlarını Hukuka Aykırı Bir Biçimde İfşa Etme ve Onlardan Haksız Yere Yararlanma... 398 22. İş Şartlarına Uymama... 399 23. Dürüstlük Kuralına Aykırı Genel İşlem Şartları Kullanma... 399 III. Haksız Rekabet Halinde Yargı Yolu... 399 A. İhtiyati Tedbir... 400 B. Hukuk Davaları... 400 1. Tespit Davası... 401 2. Men (Önleme) Davası... 402 3. Haksız Rekabetin Neticesi Olan Maddi Durumun Ortadan Kaldırılması (Ref) Davası... 402 4. Tazminat Davası... 402 a. Maddi Tazminat Davası... 403 b. Manevi Tazminat davası... 403 5. Hukuk Davalarında Davacılar ve Davalılar... 403 a. Davacılar... 404 b. Davalılar... 404 6. Zamanaşımı... 406 7. Ceza Sorumluluğu... 407 8. Kararın İlânı... 408 EKLER EK 1-MARKA VEKİLLİĞİ SINAVINDA ÇIKMIŞ SORULAR VE YENİ ÖRNEK SORULAR... 409 MARKA HUKUKUNA İLİŞKİN SORULAR... 409 COĞRAFİ İŞARETLERE İLİŞKİN SORULAR... 421 GELENEKSEL ÜRÜN ADLARINA İLİŞKİN SORULAR... 425

XXXVI İçindekiler TASARIM HUKUKUNA İLİŞKİN SORULAR...427 MEDENİ HUKUK BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ, KİŞİLER HUKUKU VE VEKALET SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN SORULAR...431 TİCARET HUKUKUNUN İLGİLİ KISIMLARINA İLİŞKİN SORULAR...435 EK 2 SINAİ MÜLKİYET KANUNU...437 EK 3 SINAİ MÜLKİYET KANUNUNUN UYGULANMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK...519 EK 4 TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU PATENT VEKİLLİĞİ VE MARKA VEKİLLİĞİ SINAV VE SİCİL İŞLEMLERİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK...581 EK 5 TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU PATENT VEKİLLERİ VE MARKA VEKİLLERİ MESLEK KURALLARI VE DİSİPLİN YÖNETMELİĞİ...587 EK 6 MARKA TESCİL BAŞVURULARINA AİT MAL VE HİZMETLERİN SINIFLANDIRILMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ (2016/2)...593 EK 7 TÜRK MEDENİ KANUNU İLGİLİ HÜKÜMLERİ...609 EK 8 TÜRK BORÇLAR KANUNU İLGİLİ HÜKÜMLERİ...627 EK 9 TÜRK TİCARET KANUNU İLGİLİ HÜKÜMLERİ...631 KAYNAKÇA...645