FON YÖNETİMİ HAZİNE BİRİMİ

FON YÖNETİMİ HAZİNE BİRİMİ FON YÖNETİMİ HAZİNE NEDİR? Şirketin tüm para ve sermaye piyasası işlemlerini gerçekleştirmek, piyasaların yönü karşısında önlemlerini alıp şirketi mali riskten korumak ve bankalarla yapılan tüm işlemleri kontrol etmek ve izlemekten sorumludur. Temel olarak fon yönetimi-hazine bölümünün üç ana görevi vardır. Pozisyon Verilen hedefler ve limitler doğrultusunda gerekli risk tanımlarını yaparak yurtiçi ve yurt dışı piyasalarda, şirketin likiditesini de dikkate alarak kar elde etmeye yönelik alımsatımlar yapmaktan sorumludur. Risk Yönetimi Şirketin gelecekteki nakit akımlarının ihtiva ettiği risk-getiri yapısını, buna bağlı olarak faaliyetlerin niteliğini ve düzeyini izlemeye, kontrol altında tutmaya ve gerektiğinde değiştirmeye yönelik olarak belirlenen politikalar, uygulama usulleri ve limitler vasıtasıyla, maruz kalınan risklerin tanımlanmasını, ölçülmesini, izlenmesini ve kontrol edilmesini sağlamaktır. Ekonomik Araştırmalar Ekonomik gelişmeleri izlemek ve analiz etmek, yaptığı bu araştırmaları şirket üst düzey çalışanlarına ve şirket yönetimini bilgilendirmekten sorumludur. TÜRKİYE DE FON YÖNETİMİ - HAZİNE Şirketlerde fon yönetimi-hazine biriminin işlevi geleceğe dönük uygulamalardan doğacağından şirketin gelecekte daha sağlam, daha değerli ve fırsat yakalayan kimliğinin yansıtıldığı yerdir. Türkiye de büyük şirketlerin çoğunda fon yönetimi birimi mevcut olup genellikle Finansal Yönetim Direktörlüğü/Müdürlüğü adı altında işlevselliklerini sürdürmektedir. Büyük şirketler, kendi bünyelerinde bulunan bütün bağlı şirketlerin fonunu fon yönetimi altında toplayarak tek bir merkezden paranın idaresini yapmaktadırlar. Ancak çoğu orta ölçekli şirketlerde fon yönetim birimleri yoktur. 1

Finansal Yönetim Direktörlüğü/Müdürlüğü Mali İşler ve Muhasebe etkileşim Finansman etkileşim Fon Yönetimi - Hazine Orta ölçekli şirketler, ulusal ekonominin en dinamik parçalarıdır ve her daim büyümeyi muazzam bir iştahla arzulamaktadır. Fakat gittikçe artan küresel rekabet; başka bir deyişle ücretler üzerindeki aşağı yönlü baskı, artan girdi maliyetleri ve konsolidasyon orta ölçekli şirketleri bunaltmaya devam etmektedir. Orta ölçekli şirketler, başarılarının da bir ispatı olan boyutları sayesinde yeni teknikleri küçük şirketlere nazaran daha kolay benimserler. Orta ölçekli şirketlerin istihdama katkıları büyük ölçekli şirketlerin yaptığı katkıdan daha büyüktür. Büyüme potansiyelleri hesaba katıldığında orta ölçekli şirketlerin yatırım hedeflerine odaklanmaları diğer şirketlere oranla daha ümit vericidir. Yeni yönetim tekniklerinin ve şeffaflığın benimsenmesinde daha esnektirler. Kendilerini ispatlamış, bir marka oluşturmuş ve performans geçmişleri vardır. Orta ölçekli şirketler yerel ekonominin en modern parçası olmanın yanında, yerel etkiler yaratabilecek uluslararası işbirliği için en iyi adaylardır. Orta ölçekli şirketlerin en büyük sorunu sistematik sermaye eksikliği ve büyük şirketlerin kolayca ulaşabildiği mali piyasalara ulaşma güçlüğüdür. Üstelik bu şirketler hükümet desteğinden faydalanabilecek kadar da küçük olmadıklarından hükümetten ancak çok kısıtlı destek alabilirler ve bazen arada sıkışıp kalırlar. Burada önemli nokta fon yönetimi servisinin göreceği işlevdir. Mali işler ve muhasebe; şirketin geçmiş faaliyetleri ile ilgili muhasebe, vergi ve bütçe uygulama kayıtlarını takip ederken, finansman; şirketin mali tablolarının analizini ve finansal planlamasını, projelere yönelik ihtiyaç duyulan sermaye teminine yönelik çalışmaları oluşturur, fon yönetimi ise; aktif ve pasif yönetimi ve şirket politikaları doğrultusunda döviz ve faiz ile ilgili uygulamaları yönetir. Şirket bünyesinde döviz kuru ve faiz oranı hareketliliğini engelleme sorumluluğunu taşır. Şirket içerisindeki nakit akışını yansıtır ve şirket için nakit sistemi oluşturur. Yönetim ihtiyaçları doğrultusunda gerekli nakit akışı analizlerini hazırlar. Fon yönetimi, şirketin orta ve uzun vadeli kurumsal değerin artışına katkıda bulunacaktır. Bunu yaparken, mali piyasaları yakından takip edecek, beklenti yaratacak ve pozisyon taşıyacaktır, pazar ülke ekonomilerinin kısa, orta ve uzun vadede sergileyeceği ekonomik büyüklükleri takip edecek, oluşan veya oluşacak mali risklerden (kur riski, faiz riski, vade riski, likidite riski) kaçınma yollarını bulacak ve uygulayacak, mevcut bir merkezde

toplanan fonların en etkin ve verimli bir şekilde kullanımını sağlayacaktır. Fon yönetimi ekonominin ve finans piyasalarının nabzını tutan birimlerdir. Özetle fon yönetimi riskten kaçınma, aktif pasif dengeleme, büyüme ve değer yaratmaya yönelik şirketin geleceği dönük çalışmaların yapıldığı birim olacaktır. Geçmiş Bugün Gelecek Mali İşler ve Muhasebe Finansman Fon Yönetimi Bir şirketin bünyesinde, Finansal Yönetim Direktörlüğü / Müdürlüğü adı altında toplanacak olan Mali İşler ve Muhasebe, Finansman ve Fon Yönetimi o şirket için en ideal finansal yönetimini sağlayacaktır. Mali İşler ve Muhasebe Finansman Fon Yönetimi Şirket bünyesinde sağlanan ekonomik koordinasyon ile alınacak kararlar, her bir konusu incelenmiş, risk korumalı, sağlam, geleceğe yönelik ve doğruya en yakın kararlar olacaktır. Bu koordinasyon ile alınacak kararların uygulanmasından bir çekince görülmemelidir. Fon yönetimi konusundaki daha güvenli davranışlar, büyük projelerin başarıyla sonuçlandırılmasına zemin hazırlayacaktır. FON YÖNETİMİ HAZİNE UYGULAMALARI Şirketin finansal piyasalardaki işlemlerini gerçekleştirir, likiditeyi sağlar, şirket bilançosunun aktif-pasifini idare eder, tüm fiyatlamaları yapar, bilançodaki faiz, döviz pozisyonu ve vade yapısından oluşan riskleri minimize eder. Türkiye ve dünyadaki ekonomik gelişmelerin piyasalara ve ürünlere etkisi, ekonomik gelişmelerin firmanın finansal ve ticari risklerine etkisini ölçer ve önlemler alır ve uygular.

Banka ve diğer finans kuruluşlarıyla olan ilişkilerin planlaması, yönetimi ve iliksilerin etkin uygulanması da fon yönetiminin görevidir. Şirketler için esas konu, ticari karlılığı artırmak. Ticari karlılığı artırmanın yolu da yine piyasayı iyi okumaktan geçer. İşletmeye kâr getirecek yatırım alanları bulmaya çalışır. Ucuz maliyetli, uzun vadeli kaynak sağlayarak bu kaynakları en verimli alanlara yöneltmekle sorumludur. Dış ticaret şirketleri, ihracat ve ithalat yapan şirketler, artık getiri bir tarafa kayıplarını azaltmak için fon yönetimi işlemlerine ağırlık vermektedirler. Çünkü her bir seviyedeki bir puan bile çok önemli hale geldi. Fon Yönetimi Enstrümanları Pozisyon taşıyarak mali piyasalarda spekülatif amaçlı işlemler yapar ve paranın etkin ve verimli bir şekilde değerlendirilmesini sağlar. Bütün bunları aşağıda belirtilen mali piyasalarda yapar. Para Piyasa İşlemleri Döviz Piyasa İşlemleri Sermaye Piyasası İşlemleri Tahviller Hisse Senetleri Menkul Kıymet Yatırım Fonları Diğer Menkul Kıymetler Risk Yönetimi, şirketin faaliyetlerinden dolayı maruz kalınan risklerin tanımlanmasını, ölçülmesini, izlenmesini ve kontrol edilmesini sağlar. Kur Riski Yönetimi Faiz Riski Yönetimi Likidite Riski Yönetimi Vade Riski Yönetimi Fon Yönetimi riskten kaçınma ve riskin yönetimi ile ilgili olarak türev ürünleri kullanarak maruz kalınan riskleri azaltmaya çalışır. Türev Araçlar ile Hedging İşlemleri Forward İşlemleri Future Kontratları Opsiyon İşlemleri Swap İşlemleri 4

Ekonomik Araştırmalar yaparak analizlerde bulunur şirket yönetimine yatırımlar ve projeler konusunda yön gösterir. - Yatırım Alanları Konusunda Araştırmalar Yapar ve Yatırım İklimi Analizini Hazırlar - Makroekonomik Beklentiler ve Projelere Olan Muhtemel Etkileri - Sektör Analizi, Ülke Analizi ve Pazar Analizi, - Fırsat ve Tehditlerin Öngörülmesi - Yatırımın Projelendirilmesi, Fizibilite Etütlerinin Hazırlanması Fon Yönetimi Birimi mali piyasaları takip ederken ve işlemler yaparken mevcut piyasa verilerini gösterir online servis sunan Bloomberg, Reuters, Forex, Matrix gibi bilgi ağalarından faydalanır. Fon Yönetimi tarafından takip edilecek piyasalar ve piyasada oluşan fiyatlara örnek olarak bir kaç piyasa fotoğrafı aşağıda verilmiştir. 5

Reuters Mali Piyasa- Piyasa Sayfaları Örnekleri CDS=Credit Default Swap (Kredi Temerrüt Takası) Türkiye nin uluslararası piyasalardan borçlanırken ilave ödeyeceği faiz marjını gösterir. Yukarıda hem devlet hem de özel kuruluşlarının kredi ödeme güçlülüğü (CDS=credit default spread, yüksek rakam yüksek riski, düşük rakam düşük riski gösterir) marjını gösteren piyasa fotoğrafı vardır, bir hazinecinin takip edeceği endekslerden biridir. Çünkü bu endeks uluslararası piyasalardan borçlanma maliyetini gösterir ki burada bakılması gereken bankalardan döviz borçlanmak isteyen şirket en az yukarıda oluşan fiyat kadar ilave borçlanma maliyeti yükleneceğidir. Yukarıda oluşan ilave marjın altında ek borçlanma maliyeti bulmak nerdeyse imkansızdır. 6

Bankalar tarafından Türk Lirası mevduat faiz oranlarını gösteren piyasalar olup bankaların mevcut durumunun fotoğrafını gösterir. 1 1 Banka bazında gecelik mevduat oranlarını gösterir. Yüksek orandan düşük orana göre sıralanır. Burada hangi bankanın TL toplayıp toplamadığı anlaşılır. Bu fiyatlamalara göre mevduatlara en yüksek oranı yakalama şansı yaratılır. Vade bazında TL LIBOR oranını gösterir. Eğer kısa vade TL borçlanılacak ise piyasanın hangi oran ile borç verdiği buradan takip edilir. Banka bazında gecelik değişken mevduat faiz oranlarını gösterir. 7

1 4 5 1) Banka bazında USD/TRL kurunu gösterir. En yüksek alış ve satıştan, en düşük alış satış fiyatlarına göre sıralanır. Hangi bankanın agresif ve USD ihtiyacı içerisinde olduğu gösterir. ) TRL volatiliteyi-oynaklığı gösterir. Eğer opsiyon işlemi yapılacak ise volatilitenin yüksek olması yüksek prim, düşük olması düşük prim oluşacağı anlamına gelir. ) Bütün döviz cinslerinin fiyatını gösterir. 4) TCMB döviz fiyatlarını gösterir. 5) USD/TRL kur fiyatının grafiğini verir, teknik olarak işlem yapma fırsatını gösterir. 8

1 4 1 Türkiye Eurobond fiyatlarını TRL Tahvil Bonoların fiyat ve verimliliklerini gösterir. Bu piyasalarda oluşacak fiyatlar piyasalardaki likiditeyi ve bankaların mevduat oranlarına gösterge olacaktır. Bütün yabancı ülke hisse senedi endekslerinin artış veya azalışını gösterir. 4 Altın fiyatlarının artış ve azalış grafiğini gösterir. gösteren sayfadır. Türk döviz tahvillerinin piyasa fiyatlarını gösteriri. Eğer bir şirket orta vade döviz borçlanacak ise bu sayfa gösterge faiz oranları hakkında bilgi verir. 9

1 1 VIX endeksi dünya hisse senedi piyasalarındaki satışları gösterir endekstir. Piyasaların iyiye ve kötüye gidişini gösterir öncü göstergelerden biridir. VIX endeks grafiğini gösterir.. 10