ADIM ADIM YGS-LYS 41. ADIM CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI- SINIFLANDIRMANIN TARİHÇESİ- ÇEŞİTLERİ
CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI Dünyada keşfedilmiş çok fazla canlı çeşidi vardır. Bu canlıların araştırılmasını kolaylaştırmak amacı ile canlılar belirli özelliklere sınıflandırmışlardır. Hala yaşamakta olan ya da nesli tükenmiş canlıları belirli özelliklere göre gruplandırılmasına SINIFLANDIRMA denir. Sınıflandırma yapılması SİSTEMATİK ve TAKSONOMİ bilim dallarının gelişmesine neden olmuştur. SİSTEMATİK: Canlıların benzerlik ve farklılıklarını, isimlendirilmelerini ve aralarındaki akrabalık ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır. TAKSONOMİ: Canlıları sınıflandırmak için yöntem ve ilkeler geliştiren bilim dalıdır.
SINIFLANDIRMANIN TARİHÇESİ ARİSTO (M.Ö. 384-322): İlk kez sınıflandırma yapmıştır. Yaptığı sınıflandırma günümüzde geçerli değildir. JOHN RAY (1627-1705): Tür kavramını ortaya koymuştur. CAROLUS LİNNAEUS (1707-1778): Bilimsel sınıflandırmayı yapmıştır. Yapmış olduğu bu sınıflandırma geliştirilerek günümüzde kullanılmaya devam ediyor. John Ray ın tür kavramının isimlendirmesini değiştirerek ikili adlandırmayı getirmiştir. CHARLES DARWİN (1809-1882): Türler arasındaki akrabalık ilişkisini açıklamaya çalışmıştır.
SINIFLANDIRMA ÇEŞİTLERİ 1) YAPAY (AMPRİK) SINIFLANDIRMA: *Aristo tarafından yapılmıştır. *Yapılan ilk sınıflandırmadır. *Gözlem yoluyla yapıldığından bilimsel değildir. *Uzun yıllar kullanılmıştır ancak günümüzde kullanılmamaktadır. *Aristo sınıflandırmayı yaparken canlıları; yaşadıkları yer dış görünüşleri (morfoloji, fiziksel özellik) analog organlarına göre sınıflandırmıştır. Kromozom sayısı benzerliği önemli değildir. ANALOG ORGAN: Görevleri aynı, yapıları farklı (embriyonik kökenleri farklı) organlardır. Yapay sınıflandırmada kullanılmıştır ancak günümüzde sınıflandırmada kullanılmamaktadır. Sinek kanadı-güvercin kanadı
SINIFLANDIRMA ÇEŞİTLERİ 2) DOĞAL (FİLOGENETİK) SINIFLANDIRMA: *Carolous Linneous tarafından yapılmıştır. *Günümüzde geliştirilerek kullanılmaya devam edilmektedir. *Bir organizmanın evrimsel geçmişine FİLOGENİ denir. *Canlıların filogenisine ve birbirleri ile olan akrabalık ilişkilerine bakılarak oluşturulduğundan bilimseldir. *Filogenetik sınıflandırma yapılırken pek çok veri dikkate alınmıştır. Bunlar; Hücre çeşidi Anatomik ve fizyolojik benzerlikler Genetik madde ve protein benzerliği Beslenme ve üreme şekli Embriyonik köken benzerliği Homolog organ Kromozom sayısı benzerliği önemli değildir. HOMOLOG ORGAN: Görevleri aynı ya da farklı ancak yapıları aynı (embriyonik kökenleri aynı) organlardır. Filogenetik sınıflandırmada önemlidir. İnsan kolu-yarasa kanadı-balina ön yüzgeci-kedi ön bacağı
Canlıların filogenetik sınıflandırılması ile ilgili; 1. Canlılar arasındaki homolog organ sayısı arttıkça benzerlik de artar. 2. Protein benzerliği arttıkça akrabalık derecesi de artar. 3. Kromozom sayısı arttıkça canlının gelişmişliği de artar. İfadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız 1 B) Yalnız 2 C) 1 ve 2 D) 2 ve 3 E) 1, 2 ve 3 Aşağıda verilen özelliklerden hangisi filogenetik sınıflandırmada benzerlik ölçütü olarak kullanılmaz? A) Homolog organ B) Genetik benzerlik C) Fizyolojik benzerlik D) Anatomik benzerlik E) Analog organ Sistematik bilimi ile ilgili; 1. Canlılar arasındaki akrabalık ilişkilerini araştırır. 2. Canlıları bilimsel olarak adlandırır. 3. Canlıları tanıma ve inceleme kolaylığı sağlar. Yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız 1 B) Yalnız 2 C) 1 ve 3 D) 2 ve 3 E) 1, 2 ve 3 Filogenetik sınıflandırmada canlıların; 1. Analog organ 2. Protein benzerliği 3. Homolog organ Özelliklerinde hangileri dikkate alınmaz? A) Yalnız 1 B) Yalnız 3 C) 1 ve 2 D) 1 ve 3 E) 2 ve 3