CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

Transkript

1 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI

2 CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI Dünya da henüz bilinmeyen çok sayıda canlı var. Bugün 1, 8 milyon farklı türün varlığı bilinmekte fakat, 3-10 milyon arasında farklı canlı türü olduğu tahmin edilmektedir. Günümüze kadar canlılar; yapay ve doğal sınıflandırma olmak üzere iki farklı şekilde sınıflandırılmıştır.

3 ** Yapay sınıflandırma ( ampirik): Aristo tarafından ileri sürülmüştür. Aristo, canlıları; bitkiler ve hayvanlar olmak üzere 2 gruba ayırmıştır. Hayvanları da suda, karada ve havada yaşayanlar olmak üzere 3 gruba ayırmıştır. Aristodan sonra Theophrastus, bitkileri; ot, çalı ve ağaç olmak üzere 3 gruba ayırmıştır.

4

5 Yapay sınıflandırma ( ampirik), canlıların; Dış görünüşlerine (morfolojik) Yaşama ortamlarına Analog organlarına bakılarak yapılmıştır.

6 Analog organlar: Kökenleri farklı, yaptığı görevler aynı olan organlardır. Örnek: Kuş kanadı ile sinek kanadı İnsan ayağı ile karınca ayağı NOT: Yapay sınıflandırma, bilimsel olmadığından geçerli değildir.

7 **Doğal sınıflandırma (filogenetik): Canlılar arasındaki akrabalık ilişkilerine göre yapılan sınıflandırmadır. Bilimseldir. İlk olarak John Ray tarafından yapılmıştır.

8 **Doğal sınıflandırma (filogenetik), Canlıların; Hücre yapısı benzerliği DNA benzerliği Protein benzerliği Enzim benzerliği Fizyolojik ve anatomik benzerlikler Embriyolojik gelişim benzerliği Simetri benzerliği Boşaltım atıkları benzerliği Evrim basamakları benzerliği Homolog organ benzerliğine bakılarak alınmıştır.

9 Homolog organlar: Kökenleri aynı, yaptıkları görevler farklı olanorganlardır. Örnek: İnsanın kolları ile kedinin ön ayakları Balina ön yüzgeci ile insan eli Not: Homolog organların, görevleri aynı olduğunda; şekilleri de benzer olur. Örnek: Kelebek kanadı ile sinek kanadı Yarasa kanadı ile kuş kanadı Kedinin ön ayakları ile köpeğin ön ayakları

10 *Sınıflandırma Birimleri:

11

12

13

14 Alemden türe doğru gidildikçe; Birey sayısı azalır Akrabalık artar Çeşitlilik azalır Homolog organ benzerliği artar Not: Doğal sınıflandırmada temel birim TÜR 'dür. Tür için kromozom sayısı sabittir.

15 Not: Örnek olarak iki canlının takımı aynı olsun; Bu iki canlının, sınıflandırma birimlerinin üst kısmı kesinlikle aynıdır. (Sınıf-Şube-Alem) Sınıflandırma birimlerinin alt kısım için kesin bir şey söylenemez. Embriyolojik gelişim sırasında ilk olarak alem, son olarak tür özellikleri oluşur.

16 Ampirik sınıflandırma... tarafından yapılmıştır Doğal sınıflandırmada temel birim... 'dür. Doğal sınıflandırmada... organlar dikkate alınmıştır. En fazla birey içeren sınıflandırma birimi.... Türden aleme gidildikçe ortak özellik.... ( ) Analog organlarda görev birlikteliği ve köken farklılığı vardır. ( ) İnsanın kolu ile fokun yüzgeci homolog organlardır. ( ) Ortak özelliklerin en fazla olduğu sistematik birim türdür. ( ) Aileleri aynı olanların takımlarıda aynı olmak zorundadır. ( ) Yapay sınıflandırmada homolog organlar kullanılır.

17 Aşağıdaki grafikte sınıflandırma basamakları ile bazı faktörler arasındaki ilişki gösterilmiştir. Grafikte K yerine; I. farklı özellik, II. tür çeşidi, III. birey sayısı özelliklerinden hangileri yazılabilir? A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

18 CANLILARIN ADLANDIRILMASI *Canlıların Adlandırılması: Her canlıya iki sözcükten oluşmuş, bir ad verilir. (Tür adı) Buna ikili adlandırma sistemi denir. (Binomiyal nomenklatür) Carolus Linnaeus tarafından bulunmuştur.

19 İkili adlandırma sisteminde; İlk sözcük cins ismi olup, ilk harfi her zaman...büyük... harfle yazılır. İkinci sözcük ise tanımlayıcı ad olup,...küçük... harflerle yazılır. Bu iki sözcük, tür ismini ifade eder. Tür adı...eğik... yazı karakteri ile yazılır. Örnek: Felis domesticus...(ev kedisinin bilimsel adı) Örnek: Felis leo...(aslanın bilimsel adı) Örnek: Homo sapiens...(insanın bilimsel adı...latince "akıllı adam" anlamına gelir.)

20

21 *Tür: Ortak atadan gelen, kendi aralarında serbestçe üreyebilen, verimli yavrular meydana getirebilen bireyler topluluğudur. Örnek: İnsan, hamsi balığı, kangal köpeği, Amasya elması, kara çam

22 Aynı türdeki canlıların kromozom sayısı aynıdır. İki canlının kromozom sayısı aynı ise kesinlikle aynı tür olduğunu söyleyemeyiz. Farklı türdeki canlıların da kromozom sayısı aynı olabilir. Örnek: İnsan ve moli balığında 46 kromozom vardır. Kromozom sayısı gelişmişlik ifade etmez. Örnek: Eğrelti otunda 500 kromozom vardır.

23 DEĞERLENDİRME SORULARI İki canlının aynı türden olabilmesi için kesinlikle... döl vermesi gerekir. Türden aleme doğru av avcı ilişkisi....

24

25

26

27

28 SON Mustafa AYAR Biyoloji öğretmeni Uzm. Öğret.