Koloni Çöküş Sendromu (KÇS) 2008 yılında İtalya nın bir bölgesindeki bal arıları kolonilerinin yaklaşık %80 inin yok olmasına neden olmuştur. Ancak bir aile çiftliğindeki kovanlar bu hastalıktan etkilenmedi. Dr. Francesca del Vecchio arıların neleri yiyerek geliştiklerini belirlemek üzere bu çiftlikteki doğal gıda kaynaklarını üzerinde bir çalışma yürütmüştür. Birkaç yıl içinde, yüzlerce doğal bitki özlerinin test edilmesinden sonra arılara en iyi karışımı belirlemeleri için olanak sağlanmıştır. Dr. del Vecchio BeesVita Plus (BVP ) ürününü ortaya çıkarmıştır. Dr. del Vecchio ve iş ortakları 2011 yılında HealthyBees LLC adında bir şirket kurmuştur ve dünyanın dört bir yanında BVP nin patent çalışmaları devam etmektedir. BVP, bal arılarının doğal savunmalarını organik olarak güçlendiren devrim niteliğinde bir beslenme sistemidir Arıları patojenlerden, KÇS gibi iyi bilinen hastalıkların zarar verici etkilerinden, mono-kültürler gibi kaynaklardan alınan kötü beslenmeden, polen/üreme hizmetlerinden ve böcek ilaçlarından korur. BVP Özgün Ürün Özellikleri: %100 doğal ve organik Tüm içerikler ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından Genellikle Güvenli Görülen (GRAS) listesinde yer almaktadır ve içeriklerin kullanımı ABD, Kanada, Orta Amerika (Meksika dâhil), Güney Amerika, Yeni Zelanda, Avustralya ve Avrupa Birliğinde (Türkiye dâhil) uygun bulunmuştur. Ana içerikler arasında karbonhidratlar, gerekli amino asitler, yağlar, dikkatli bir şekilde seçilen ve içeriğinde antioksidanlar ve mineraller bulunan uçucu bitkisel yağlar bulunmaktadır. Küçük bir çörek şeklinde satılan ürün işçilik maliyetlerini önemli derecede azaltır, arıcılığı daha kolaylaştırır ve verimli bir hale getirir. ABD, Kanada, Orta Amerika (Meksika dâhil), Güney Amerika, Yeni Zelanda, Avustralya ve Avrupa Birliğinde (Türkiye dâhil) satış için herhangi bir düzenleyici kurumun onayının alınmasını gerektirmez. BVP ile beslenen arıların balında veya diğer nihai ürünlerde herhangi bir şekilde BVP ye rastlanmaz. Hiçbir şekilde toksiditesi yoktur. Bal arıları tarafından çok çekici bulunur ve tüketilir. Diğer bal arısı besleme uygulamaları ile karşılaştırıldığında oldukça rekabetçi fiyatlara sahiptir. İki yıldan uzun raf ömrü ile çeşitli serin ve kuru ortamlarda kolaylıkla depolanabilir. ÜÇÜNCÜ TARAF DEĞERLENDİRME TESTLERİ VE SAHA DENEMELERİ HealthyBees LLC halen BVP ürününün bal arıları üzerindeki etkisini farklı ortamlarda denemek üzere şimdiye kadar dünyada gerçekleştirilen en geniş kapsamlı saha testlerini yürümektedir. Dr. Erica Teixeira, Brezilya nın Agencia Paulist a de Tecnologia dos Agronegcios (APTA) kurumunda, Dr. Graciela Rodriguez ve Dr. Emilio Figini ile ekipleri Arjantin de (INTA- www.inta.gob. ar/ascasubi) ve Dr. Giovanni Formato ve ekibi İtalya da (IZS, Istituto Zooprofilattico Sperimentale- www.izslt.it/) çalışmalarını sürdürmektedir. Amerika Birleşik Devletlerinde ise iki bağımsız üçüncü taraf yönetimince değerlendirilen üç saha denemesi halen devam etmektedir. Bee Informed Partnership (BIP) Kaliforniya da yürütülen bir yıllık saha denemelerini denetlerken Cullaborate LLC şirketinden Dr. Jody Johnson Florida ve Pennsylvania da arı kovanı çiftliklerinde saha denemeleri izlemektedir. Sayfa 1
Pek çok deney ve deneme Maryland da bulunan Beltsville Tarımsal Araştırma Merkezi, USDA Arı Araştırma Laboratuvarında Dr. Steven Cook tarafından yürütülmektedir. Türkiye de ise Hacettepe Üniversitesinden Dr. Aslı Özkırım ( Kraliçe Arı ), (www. harum.hacettepe.edu.tr/asli_ozkirim.shtml), 10 farklı yerde denemelerini sürdürmektedir. Antalya, Ankara ve Ordu da denemelere başlamıştır. Apimondia - Uluslararası Arıcılık Kongresini hemen takiben Dr. Özkırım Kırklareli, Bursa, Düzce, Muğla, Diyarbakır, Ağrı ve Artvin de de denemelere başlayacaktır. BVP nin halen ticari olarak satış yapılmaktadır ve Dr. Özkırım ın deneme sonuçları aşağıda sunulmaktadır. HealthyBees LLC, BVP ürününü Türk arıcılarının tüketimine ciddi bir şekilde sunmaya başlayacaktır. Bugüne kadar dünyanın pek çok yerinde yapılan saha denemeleri sonucunda, BVP verilen kovanlarda koloni kaybına rastlanmamıştır. Yapılan bu saha denemeleri aynı zamanda şunları da göstermektedir: 1 - Arılarda ağırlık artışı ve daha fazla sayıda kuluçka çerçevesi 2 - Daha az kraliçe arı kaybı 3 - Tarım ilaçlarına karşı koruma 1 - Arılarda ağırlık artışı ve daha fazla sayıda kuluçka çerçevesi. Toplam koloni ağırlığı ve gözlemlenen BVP tüketimi arasındaki korelasyon (Şekil 1). Ürüne ait herhangi bir iz bal veya nihai ürünlerde rastlanmamıştır. Ekstra ağırlık daha yüksek sayıda bulunan kuluçka çerçevesinden kaynaklanmaktadır (Şekil 2). Şekil 1 - Koloni ağırlığı ve BVP tüketimi arasındaki pozitif korelasyon. Daha fazla BVP tüketen arılarda ağırlık artışı İlginç bir husus ise, ürün kalıntılarına bal içinde rastlanmamıştır Sayfa 2
BVP kullanan arıcılar, arılardan ekstra randıman alırlar, daha fazla bal ve diğer değerli arı ürünleri elde ederler. Şekil 2 - BVP ile beslenen arılarda üreme çerçevesi sayısının değerlendirilmesi. Şeker şurubu veya sadece su ile karıştırılarak veya kuru ürün kullanımı gibi farklı besleme yöntemleri kullanarak BVP ile beslenen arılarda üreme çerçevelerinin sayısında artış gözlemlenmiştir. 2 - Kraliçe kaybında azalma. Şekil 3 - Arılar BVP ile beslendiğinde, arı kovanı çiftliklerindeki kraliçe arı kayıplarında göze çarpan önemli bir azalış görülmektedir. Kraliçe arı kayıplarındaki bu etkileyici azalış, Pennsylvania da David Hackenberg e ait arı kovanı çiftliklerinde BVP ile beslenen bir grup kovan üzerinde yapılan saha testleri ile teyit edilmiştir (Şekil - 3). Sayfa 3
3 - Tarım ilaçlarına karşı koruma. İlk kez bir besleyici sistem, tarım ilaçlarının yarattığı olumsuz etkileri sınırlayabilmektedir. Bu, sahada arı sağlığını koruyan ve iyileştiren büyük bir avantaj sağlamaktadır. Maryland Üniversitesinde araştırma görevlisi olarak çalışan bilim insanı Dr. Humberto Boncristiani yaptığı çalışmada BVP ile beslenen arıların vücut yağlarının tam transkriptomik analizini gerçekleştirmiştir. Dr. Boncristiani nin gözlemlediği gen ifade profilleri ilgisini çekmiştir. Bağışıklık genleri BVP etkisiyle önemli derece gelişme göstermiştir. Ancak Dr. Boncristiani nin asıl dikkatini çeken zehirden arındırma sisteminin davranışı olmuştur. Arılar, tarım ilaçları gibi dışarıdan alınan bileşenlerle savaşmak üzere arındırma sistemlerini aktif hale getirmektedirler. Bu aktivasyon yan etki olarak moleküller oluşturmaktadır. Reaktif Oksijen Türleri (ROS) bal arılarının dokularına potansiyel olarak zarar verebilir. BVP etkisi altında, arılar arındırma işlemi için pek çok genden azını kullanmakta ve bu da BVP nin arının sistemini arındırma işlemine yardımcı olduğunun güçlü bir göstergesini oluşturmaktadır. Dr. Boncristiani böylesine bir sonucu daha önceden hiç almamıştı. Bu yenilikçi teknolojinin bir parçası olmak isteyen Dr. Boncristiani Maryland Üniversitesinden ayrılarak HealthyBees LLC de Operasyonlardan Sorumlu üst düzey yetkili olarak göreve başladı. Şekil 4- Antioksidant kapasitesi, (ortalama +-se mm Ürik asit eşdeğerleri) Lipfili (koyu renk çubuklar) ve hidrofili (açık renk çubuklar) test maddeleri. Bu maddeler: B12=Vitamin B12; B6=Vitamin B6; BC=Beta Karoten; BHT= Bütilhidroksitoluen; / BVP = BeesVita Plus moleküler grat su. Şekil 4 de yer alan veriler BVP nin arılar için diğer antioksidanlarla karşılaştırıldığında 17 ila 38 kat daha fazla antioksidan güce sahip olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda BVP nin, B16, B12 ve beta karoten bileşiminden dahi daha güçlü olduğu görülmüştür. Piyasada BVP nin sahip olduğu antioksidan özelliklere sahip bu standartlarda başka bir ürün olmadığı görülmektedir. Piyasadaki hiçbir ürün BVP nin sahip olduğu antioksidan standartlara sahip değildir. Antioksidanlar ROS kontrolü için kilit faktörler olup oksitlenme stresi ile ortaya çıkan hasarları durdururlar. ROX kontrolü için kilit faktörler olup oksitlenme stresi ile ortaya çıkan hasarları durdururlar. Sayfa 4
Transkriptome deneyimini ve aynı zamanda BVP nin oksitleyici analizini takip ederek daha fazla kanıta sahip olmak üzere Dr. Cook uyguladığı bir kafes çalışmasında BVP ile beslenen arıları bir hafta boyunca güçlü bir tarım ilacı olan Paraquat a maruz bırakarak reaktif oksijen türlerini (ROS) ölçmüştür. Şekil 5- Mikro molar hidrojen peroksit eşdeğeri reaktif oksijen türlerinin (ROS) ortalama ± s.e.m seviyeleri ticari bir fluometrik analiz kiti (Cell BioLabs) ile ölçülmüştür. BeesVita Plus ın eklenmesi Paraquat adlı toksine maruz kalan arılarda ROS seviyelerin düşürmüştür. Elde edilen sonuçlar inanılmazdır. BeesVita Plus zirai ilaçların oluşturduğu ROS miktarını azaltarak ilk kez bir beslenme sisteminin zirai ilaçların zarar verici etkilerini azalttığını göstermektedir (Şekil - 5). Sayfa 5
EKONOMİK YARARLAR HealthyBees LLC, kâr marjlarını büyük ölçüde artırabileceklerine inanmaktadır. 1. arıcıların koloni kayıplarını önemli derecede azaltarak 2. bal ve diğer arı kaynaklı ürünlerin üretimini önemli derecede artırarak 3. işçilik maliyetlerini düşürerek 4. arı nüfuslarının genel sağlığını artırarak BEESVITA PLUS ARICILAR İÇİN BİR SONRAKİ NESİL BESLEME SİSTEMİDİR. NOTLAR Sayfa 6