KORUYUCU RADİKAL SİSTEKTOMİYE ADAY HASTALARI BELİRLEMEDE AMELİYAT ÖNCESİ SİSTOSKOPİ VE BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİNİN ETKİNLİĞİ

Benzer belgeler
MESANE YAPILAN SİSTEKTOMİDE PROSTAT KORUNMASI GÜVENİLİR BİR YÖNTEM MİDİR?

İnvaziv Mesane Kanserinde Radikal Sistektomi + Lenfadenektomi, Neoadjuvan ve Adjuvan Kemoterapi. Dr. Öztuğ Adsan

KANSERİ NEDENİYLE RADİKAL SİSTOPROSTATEKTOMİ YAPILAN HASTALARDA RASTLANTISAL PROSTAT KANSER ORANI

Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Üroloji, İstanbul, Türkiye OUR 6 YEAR EXPERIENCE OF RADICAL CYSTECTOMY

Araştırma Makalesi / Research Paper. Ege Tıp Dergisi / Ege Journal of Medicine 2015;54(2):65-69

KÜRATİF TEDAVİ SONRASI PSA YÜKSELMESİNE NASIL YAKLAŞALIM? Doç. Dr. Bülent Akduman Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji A.D.

Mesane Tümöründe Klinik Evrelemede Kullanılan Görüntüleme Yöntemleri

Radyoterapi nükslerinde sistektomi: diversiyon tipi ve morbidite. Dr. Güven Aslan Dokuz Eylül Üniversitesi Üroloji AD

YÜZEYEL MESANE TÜMÖRLERİNDE RE-TUR B GEREKLİ Mİ? IS RE-TUR B NECESSARY FOR SUPERFICIAL BLADDER CANCER?

Olgu 1. ameliyatı. Genel durumu iyi Hematüri kitle TUR MT

Mesane Kanseri Olgu Tartışmaları Dr. Sümer Baltacı

UROONKOLOJİ/Urooncology

Ürotelyal mesane kanseri tanısı ile radikal sistoprostatektomi yapılan hastalardaki rastlantısal prostat kanseri sıklığı ve klinik önemi

MESANE KANSERİNDE ERKEN RADİKAL SİSTEKTOMİ: DAHA ÖNCE UYGULANMIŞ OLAN TEDAVİLERİN VE KLİNİK EVRELENDİRMENİN SAĞKALIMA ETKİSİ: ÖN RAPOR

MESANE KORUYUCU YAKLAŞIM. Dr. Deniz Yalman Ege Ü.T.F. Radyasyon Onkolojisi A.D.

ÜROTELYAL HÜCRELİ KANSERLERİNDE FOKAL SKUAMÖZ VE GLANDÜLER DİFERANSİYASYON İLE YAYGIN SKUAMÖZ VE GLANDÜLER DİFERANSİYASYONUN KLİNİK ÖNEMİ

SINIRLI VEYA GENİŞLETİLMİŞ LENFADENEKTOMİ UYGULANAN OLGULARDA RADİKAL SİSTEKTOMİ SONUÇLARI

OBTURATOR FOSSADAN YAPILAN FROZEN SECTİON IN GENİŞLETİLMİŞ LENF NODU DİSSEKSİYON KARARINI VERMEDEKİ DEĞERİ: ÇOK MERKEZLİ PROSPEKTİF ÇALIŞMA

Lokal İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanseri Tedavisi

Ürotelyal Karsinomlu 191 Olgunun Radikal Sistektomi Materyalinde Histopatolojik İnceleme

MESANE TÜMÖRÜNDE NÜKLEER MATRİKS PROTEİN 22 NİN TANISAL VE ÖNGÖRÜ DEĞERİNİN SİSTOSKOPİK VE PATOLOJİK BULGULARLA KARŞILAŞTIRILMASI

Cukurova Medical Journal

ERKEN LOKAL NÜKS GELİŞEN VULVA KANSERİ: OLGU SUNUMU

ÜROONKOLOJİ/Urooncology

Kolorektal Adenokarsinomlarda Tümör Tomurcuklanmasının Kolonoskopik Biyopsi ve Rezeksiyon Materyalleri Arasındaki Uyumu

Vaka Takdimleri. Prof.Dr. Kemal SARICA. Yeditepe Üniveristesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı

28. Ulusal Patoloji Kongresi Çıkar İlişkisi Beyanı

TANISAL BİYOPSİ VE RADİKAL PROSTATEKTOMİ MATERYALLERİNDE BELİRLENEN GLEASON SKORLARININ UYUMU

PROF.DR. KADİR BAYKAL GATA HAYDARPAŞA EĞİTİM HASTANESİ ÜROLOJİ KLİNİĞİ

Dr.Bahar Müezzinoğlu Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi

Araştırma 2010 DEÜ TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ CİLT 24, SAYI 3, (EYLÜL) 2010, S: Güven ASLAN, Elnur MAMMADOV

Yeni Üroloji Dergisi - The New Journal of Urology 2018; 13 (3): 10-15

Organa Sınırlı Prostat Kanserinde Aktif İzlem. Prof. Dr. Tarık Esen Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı

İnvazif mesane tümörlerinde ilk ve son TUR-T ile radikal sistektomi arasında geçen süreler ve TUR-T sayısının lenf nodu pozitifliği ile ilişkisi

Yüksek Riskli Prostat Kanserinde Radikal Prostatektomi

MESANENİN DEĞİŞİCİ EPİTEL HÜCRELİ KANSERİ TANISINDA NÜKLEER MATRİKS PROTEİN 22 (NMP22) NİN YERİ

PROSTAT KANSERİ TANISIYLA RADİKAL PROSTATEKTOMİ UYGULANAN HASTALARDA AMELİYAT ÖNCESİ CERRAHİ SINIRDA TÜMÖR VARLIĞININ ÖNGÖRÜLMESİ

Dr Şükrü DİLEGE VKV Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Amerikan Hastanesi Göğüs Cerrahisi Bölümü

Tiroid nodüllerinde TİRADS skorlamasının güvenirliliği

Radikal Prostatektomi. Üroonkoloji Derneği. Prof.Dr.Bülent Soyupak Diyarbakır

T.C. İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

Prostat kanseri nedeniyle radikal prostatektomi uygulanan hastalarda nüks ve sağkalımı etkileyen faktörler

Doç. Dr. Ahmet ALACACIOĞLU

LOKALİZE PROSTAT KANSERLİ HASTALARDA PELVİK LENFADENEKTOMİNİN DEĞERİ THE VALUE OF PELVIC LYMPHADENECTOMY IN PATIENTS WITH LOCALIZED PROSTATE CANCER

ÜROONKOLOJİYE GİRİŞ. Ürogenital Kanserler PROSTAT KANSERİ MESANE KANSERİ BÖBREK KANSERİ TESTİS KANSERİ ÜST ÜRİNER SİSTEM KANSERİ

YÜZEYEL MESANE TÜMÖRLERİNDE RİSK GRUPLARINA GÖRE TEDAVİ. Dr.Bülent Soyupak Ç.Ü.Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı. Üroonkoloji Derneği

EAU kılavuzu NCCN Dr. Şeref Başal GATA Üroloji AD

İNVAZİF MESANE KANSERİNDE ORGAN KORUYUCU TEDAVİLER METASTATİK MESANE KANSERİNİN TEDAVİSİ

SÜELÖZGEN T., VARDAR E., YENİYOL C.Ö., SURAL S., AYDER A.R., POSTACI H.

Prostat kanseri tanısında prostat spesifik antijen ve parmakla rektal muayene bulgularının rolünün değerlendirilmesi

Evre I Seminom Dışı Testis Tümörlerinde (NSGHT) Tedavi

Üroonkoloji Derneği. Prostat Spesifik Antijen. Günümüzdeki Gelişmeler. 2 Nisan 2005,Mudanya

RADİKAL SİSTEKTOMİ YAPILAN HASTALARDA YAŞAM KALİTESİ QUALITY OF LIFE IN PATIENTS WHO UNDERWENT RADICAL CYSTECTOMY

ADAYENER C., ERDEN D., ŞENKUL T., KARADEMİR K., BAYKAL K., İŞERİ C. GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Üroloji Kliniği, İSTANBUL

AMELİYAT SONRASI TAKİP/ NÜKSTE NE YAPALIM? Dr. Meral Mert

Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi İleri Evre Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserlerinde Neoadjuvan Tedavi Sonrası Pulmoner Rezeksiyon Sonuçlarımız

Radikal Prostatektomi Sonrası Yüksek Riskli Grupta RT: Erken mi Geç mi? Dr Şefik İğdem

Küçük İnsizyonla Radikal Sistektomi Ve Genişletilmiş Lenfadenektomi: Ön Değerlendirme Çalışması

Papiller Mikrokarsinomlara Yaklaşım Türkiye Perspektifi

İnvaziv mesane kanserinde bugün için en etkin tedavi seçeneği. Radikal sistektomi sonrası nükslerin tanı ve tedavisi DERLEME

Radikal Prostatektomi Yapılan Hasta Verilerinin Partin Tabloları İle Uyumluluğunun Araştırılması

Üst Üriner Sistem Ürotelyal Tümörlerinde Prognoza Etki Eden Faktörler: 15 Yýllýk Klinik Deneyimimiz

Radikal Sistoprostatektomi Materyallerinde Saptanan Rastlantısal Prostat Kanserleri

OLGU SUNUMU. Araştırma Gör. Dr. N. Volkan Demircan

Lokalize Prostat Kanserinin Tedavisinde İzlem Politikaları

Tedavi Öncesi Testosteron Düzeyinin Prostat Kanseri Risk Gruplarındaki Önemi

Prostat İğne Biyopsisi Öncesi Hormonal Değerlendirme ile Lokal İleri Prostat Kanseri Arasındaki İlişki

Adrenokortikal Karsinom Tek merkezin 10 yıllık deneyimi

OLGU SUNUMU. Dr. Furkan DURSUN GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi TÜD KUZEY MARMARA ŞUBESİ AYLIK BİLİMSEL TOPLANTISI

Dr. Mert Altınel Türkiye Yüksek İhtisas EA Hastanesi ÜST ÜRİNER SİSTEM ÜROTELYAL KARSİNOMUNDA LAPAROSKOPIK TEDAVİ

Akciğer Dışı Tümör Olgularında İzole Mediasten FDG-PET Pozitif Lenf Nodlarının Histopatolojik Değerlendirilmesi

MESANE KANSERİ TEDAVİSİNDE RADİKAL SİSTEKTOMİ VE KEMOTERAPİ İLE TRANSÜRETRAL REZEKSİYON VE KEMOTERAPİ SONUÇLARI

MİDE KANSERİNDE APOPİTOZİSİN BİYOLOJİK BELİRTEÇLERİNİN PROGNOSTİK ÖNEMİ

ği Derne Üroonkoloji

ERKEN EVRE İNVAZİV MESANE KANSERİNDE SİSTEMİK TEDAVİ. Kazım UYGUN Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı

YÜZEYEL MESANE TÜMÖRÜNDE RE TUR TEDAVİ SEÇENEKLERİNİ DEĞİŞTİREBİLİR Mİ?

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi

İLEAL POŞ VE İLEAL YENİ İDRAR KESESİ YAPILAN HASTALARDA VÜCUT İMAJI

Araştırma. Güven ASLAN 1, Elnur MAMMADOV 1, Onur KİZER 1, BurçinTUNA 2, Kutsal YÖRÜKOĞLU 2

Serviks Kanserinde Fertilite Koruyucu Tedavi

Meme Kanseri Cerrahisinde İntraoperatif Değerlendirme Ne kadar güvenebiliriz?

TİROİD PAPİLER MİKROKARSİNOMLARDA SANTRAL LENF NODU METASTAZINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER

* Anahtar Kelimeler: Mesane kanseri, tümör belirteçleri, CA 19-9, CA 125; Key Words:

İnsidental kanser. Dr. Ali İlker Filiz Haydarpaşa Sultan Abdülhamid Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği

Küçük renal kitlelerde aktif izlem

ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ

PROSTAT HASTALIKLARI. Doç.Dr.Cevdet Kaya. Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2.Üroloji Kliniği, İstanbul

RADİKAL SİSTEKTOMİ SONRASI STUDER İLEAL ORTOTOPİK MESANE UYGULAMASI STUDER ILEAL NEOBLADDER WITH RADICAL CYSTECTOMY

Mide Rezeksiyon Materyallerine Yaklaşım, Evreleme ve Raporlama

İnvaziv Mesane Kanseri. Organ Koruyucu Tedaviler

Mesane Tümörlerinin Tanısı (Semptomlar, Belirteçler, Sitoloji, Sistoskopi, Biyopsi, Fotodinamik Tanı)

ÜST ÜRİNER SİSTEM KANSERLERİNDE GÖRÜNTÜLEMENİN ÖNEMİ

Radikal Sistektomi Patolojisinde Eş Zamanlı Karsinoma İn Situ Varlığının Onkolojik Sağkalıma Etkisi

SENTİNEL LENF NODU BİOPSİSİ VE ADJUVAN KEMOTERAPİ. Dr. Orhan TÜRKEN

Mide Kanseri Tanısı Olan Hastalarda Lenf Nodu Tutulum Oranı ve Sağkalım İlişkisi

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

SAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU

Sistektomi sonrası. Üroonkoloji Derneği. Cevaplar ne kadar net? Dr. Gökhan Toktaş

D Amico Düşük-Risk ve Orta-Risk Grubundaki Hastalarda Evre ve Derece Yükselmesi ile İlişkili Preoperatif Faktörler

Güncel Verilerle Prostat Kanseri Taranmalı mı? Dr. Bülent Akdoğan Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Üroloji Anabilim Dalı

Transkript:

ÜROONKOLOJİ/Urooncology PROSTAT KORUYUCU RADİKAL SİSTEKTOMİYE ADAY HASTALARI BELİRLEMEDE AMELİYAT ÖNCESİ SİSTOSKOPİ VE BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİNİN ETKİNLİĞİ THE EFFECTIVENESS OF PREOPERATIVE CYSTOURETROSCOPY AND COMPUTERIZED TOMOGRAPHY TO DETERMINE CANDIDATES FOR PROSTATE SPARING CYSTECTOMY Murat KOŞAN, Mesut TÜL, Özgür UĞURLU, Umut GÖNÜLALAN, Gürdal İNAL, Öztuğ ADSAN Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2. Üroloji Kliniği, ANKARA ABSTRACT Introduction: Standard radical cystectomy in males for the bladder cancer consists of removal of bladder, prostate, seminal vesicles and vasa deferentia. On the other hand prostate sparing radical cystectomy is a new surgical approach for the treatment of male bladder cancer. We assessed the characteristics of the patients with bladder cancer who underwent prostate sparing radical cystectomy. Materials and Methods: We reviewed retrospectively 131 male patients with invasive bladder cancer who underwent radical cystoprostatectomy at our department from January 1994 to March 2006. All patients were evaluated with biochemical and hemathological tests, serum prostate specific antigen levels, digital rectal examination, abdomino-pelvic computerized tomography and transrectal ultrasonogphy when necessary. 10 patients with occult prostate adenocancer were excluded. Preoperative cystouretroscopy and computerized tomographies (CT) of all patients were reviewed. The criteria of prostatic involvement was detection of tumor in bladder neck and prostatic urethra. The pathological specimens of patients, those were evaluated in our hospital s pathology department were compared with preoperative tests. Students t-test and chi-square tests were used for statistical analyses and p<0,05 value was accepted statistically significant. Results: 10 patients were excluded due to coincidental prostate cancer. The mean age of our patients was 57.9±11.17 years. Postoperative pathological stage was pt1 in 11 (9.1%) patients, pt2 in 42 (34.7%) patients, pt3 in 51 (%42.1) patients and pt4 in 17 (14.1%) patients. According to postoperative pathological results, the sensitivity and specificity of cystouretroscopy alone were 66% and 80%, the sensitivity and specificity of CT alone were 46% and 75%, the sensitivity and specificity of cystouretroscopy+ct were 42% and 95%. Positive predictive value of cystouretroscopy, CT and cystouretroscopy+ct was 76%, 65% and 90% respectively. A statistically significant difference was found between CT and cystouretroscopy+ct according to the positivity of tests (p<0.05). Conclusion: Radical cystectomy is highly morbid, as it results in many changes in quality of life including sexual and social function. Prostate sparing radical cystectomy has been tried at many centers to improve quality of life. Preoperative evaluation and tests have the most important role in the detection of patients for this procedure. According to our results, preoperative cystouretroscopy or CT alone have low sensitivity to determine the patients who may underwent prostate sparing cystectomy but evaluation of cystouretroscopy and CT together has higher positive predictive value. Decision of prostate sparing cystectomy is critical according to oncological results. We think that preoperative prostatic urethra biopsy and frozen section required for this critical decision in addition to preoperative cystouretroscopy and CT. Key words: Bladder tumor, Radical cystectomy, Prostate, Cystoscopy, Tomography ÖZET Radikal sistoprostatektomi serimizde prostat koruyucu sistektomiyi kaç hastamıza uyguladığımızı ve bu konuda karar vermede ameliyat öncesi yöntemlerden hangisinin yol gösterici olabileceğini belirlemeyi amaçladık. Ocak 1994- Mart 2006 tarihleri arasında invaziv mesane tümörü nedeniyle radikal sistoprostatektomi uygulanan 131 erkek hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Eş zamanlı olarak prostat kanseri saptanan 10 hasta çalışma dışı bırakıldı. Bu hastaların ameliyat öncesi sistoüretroskopi ve Bilgisayarlı Tomografi (BT) verileri gözden geçirildi. Tamamı hastanemizin patoloji bölümünde değerlendirilen sistoprostatektomi piyeslerine ait patoloji raporları buverilerle karşılaştırıldı. Bu iki teste ait verilerin birlikte değerlendirilmesinin duyarlılık ve özgünlük üzerine etkileri araştırıldı. Hastalarımızın evrelere göre dağılımı; pt1: 11(%9,1), pt2: 42 (%34,7), pt3: 51(% 42,1) ve pt4: 17(%14,1) idi. Patolojik örnektede bildirilen sonuçlar yönünden her test için duyarlılık ve özgünlük değerleri sırasıyla, tek başına Dergiye Geliş Tarihi: 01.09.2006 Yayına Kabul Tarihi: 14.11.2006 (Düzeltilmiş hali ile) Türk Üroloji Dergisi: 32 (4): 467-471, 2006 467

KOŞAN M., TÜL M., UĞURLU Ö., GÖNÜLALAN U., İNAL G., ADSAN Ö. sistoskopi için %66 ve %80, tek başına BT için %46 ve %75, sistoskopi+bt için %42 ve %95 idi. Hesaplanan pozitif kestirim değerleri de sistoskopi, BT ve sistoskopi+bt için yine sırasıyla %76, %65 ve %90 bulundu. Test pozitifliği açısından hastalar arasında fark, BT ve sistoskoskopi+bt pozitifliğinin dağılımında görüldü (p<0,05). Prostat koruyucu sistektomiye aday hastaları belirlemede ameliyat öncesi sistoskopi ve BT düşük duyarlılığa sahiptir. Ancak sistoskopi ve BT nin birlikte değerlendirilmesi ile daha yüksek pozitif kestirim değerlerine ulaşılmaktadır. Onkolojik sonuçları açısından oldukça kritik olan bu seçim için ameliyat öncesi dönemde prostatik üretradan biyopsi, frozen kesitler alınması gibi çalışmalar gerekli görülmektedir. Anahtar kelimeler: Mesane tümörü, Radikal sistektomi, Prostat, Sistoskopi, Tomografi GİRİŞ İnvaziv mesane tümörünün standart tedavisi radikal sistektomidir. Erkeklerde cerrahi işlem, mesane, prostat, veziküla seminalis ve vas deferensin bir kısmının bölgesel lenf nodları ile birlikte çıkarılmasını içerir. Daha sonra üriner diversiyon olarak uygun olgularda ortotopik yeni mesane veya ileal conduit yapımı ile cerrahi işlem tamamlanır 1,2. Sonrasında olguların büyük bir kısmında yüksek morbidite ve yaşam kalitesinde kayıp ile karşılaşılmaktadır. İdrar kaçırma ve cinsel fonksiyonlardaki bozulmaların en aza indirilmesi için yeni arayışlar sürdürülmektedir. Kısmi sistektomi, transüretral tümör rezeksiyonu, kemoterapi ve/veya radyoterapi kombinasyonları gibi mesane koruyucu yaklaşımlar yüz güldürücü sonuçlar vermemiştir 3,4. Bu nedenle; son zamanlarda çeşitli çalışmalarda bildirilmekte olan işlem: prostat koruyucu sistektomidir. Prostatik apikal dokunun veya prostat kapsülünün korunması ve oluşturulan yeni mesanenin bu bölgeye anastomozu bazı araştırmacılar tarafından önerilmektedir 4. Ancak bu işlemin onkolojik sonuçlar yönünden olabilecek kötü sonuçları, erektil işlev ve idrar kaçırma üzerindeki etkileri hala tartışma konusudur. Mesane değişici epitel hücreli kanserinin (TCC) prostata yayılımı; prostatik üretrada tümörün varlığı (üretral karsinoma insitu ve prostatik TCC), stromal invazyon veya stromal invazyon olmaksızın duktal tutulum bulunmasıdır. Ayrıca eş zamanlı olarak gözlenebilen prostat kanseri (PCA) varlığı da gözardı edilemeyecek bir konudur. Hayat kalitesine yönelik yapılan bu girişimlerin, onkolojik cerrahi sonuçları gözardı edilemeyeceğinden, prostatın ve prostatik üretranın mesane tümörü tarafından tutulup tutulmadığının radikal sistektomi öncesinde güvenilir şekilde belirlenmesi önemli bir konu olarak ortaya çıkmaktadır. Çalışmamızda retrospektif olarak incelediğimiz radikal sistoprostatektomi serimizde prostat koruyucu sistektomiyi kaç hastamıza uygulayabileceğimizi ve bu konuda karar vermede ameliyat öncesi yöntemlerden hangisinin yol gösterici olabileceğini belirlemeyi amaçladık. GEREÇ ve YÖNTEM Kliniğimizde Ocak 1994-Mart 2006 tarihleri arasında invaziv mesane tümörü nedeniyle radikal sistoprostatektomi uygulanan 131 erkek hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Hastalarımız ameliyat öncesi dönemde; biyokimyasal, hematolojik değerlendirmeler, prostat spesifik antijen (PSA), akciğer grafisi, abdominopelvik bilgisayarlı tomografi (BT), parmakla rektal incelemeyi içeren fiziksel inceleme, gereğinde transrektal ultrasonografi (TRUS) ile değerlendirildi. Hastalara PSA, serbest/total PSA oranları, parmakla rektal inceleme ve TRUS bulgularına göre, gereğinde 6-10 kadran prostat biyopsisi uygulandı. Bu değerlendirmeler sonucunda eş zamanlı olarak PCA saptanan 10 hasta çalışma dışı bırakıldı. Hastalara, transüretral tümör rezeksiyonu sırasında yapılan, tümör çapının, odak sayısının, tümörün yerleşiminin, mesane boynu ve prostatik üretrada tümör bulunup bulunmadığının, tümörün morfolojik özelliklerinin değerlendirildiği sistoskopi ve üretroskopi ile evreleme tamamlandıktan sonra ayrı bir seansta standart radikal sistoprostatektomi ameliyatı uygulandı. Göbek altı ve üstü orta hat kesi ile başlayan cerrahi işlem, standart olarak, pelvik lenfadenektomi/frozen kesitlerin alınması, üreter distal ucundan frozen kesitlerin alınması, vezikulo seminalisler, vas deferenslerin bir kısmının, mesane ve prostatın çıkarılmasını ve ardından üriner diversiyonun yapılmasını içermektedir. Üriner diversiyonun seçiminde evre, hastanın yaşı, prostatik üretra tutulumu, hastaya ait ek hastalıklar göz önünde bulunduruldu ve ortotopik yeni mesane ya da ileal konduit yapıldı. 468

PROSTAT KORUYUCU SİSTEKTOMİYE ADAY HASTALAR (The Patients Who Candidate Prostate Sparing Cystectomy) Hastalarımızdan 110 tanesine pt2 ve üzerindeki evrelerde mesane tümörü saptandığı için, kalan 11 hastaya ise pt1 evresinde tümörü olmasına karşın çok odaklı, sık ve erken tekrar gelişmesi, tümör büyüklüğü ve/veya yüksek dereceli tümör varlığı gibi risk faktörleri saptandığı için radikal sistoprostatektomi önerildi. Radikal sistoprostatektomi uygulanan hastalarımızın retrospektif olarak ameliyat öncesi sistoüretroskopi ve BT verilerini gözden geçirdik. Tamamı hastanemizin patoloji bölümünde değerlendirilen sistoprostatektomi örneklerine ait patoloji raporlarını bu verilerle karşılaştırdık. Değerlendirmede mesane boynunda ve prostatik üretrada tümör varlığı, prostat invazyonun varlığı kriterler olarak belirlendi. 1997 TNM evreleme sistemi kullanıldı 5. Çalışmamızda, prostat koruyucu sistektomiye aday hastaları belirlemede, ameliyat öncesi dönemde yapılan sistoskopi ve BT nin güvenilirliğini belirledik. Ayrıca bu iki teste ait verilerin birlikte değerlendirilmesinin duyarlılık ve özgünlük üzerine etkilerini ortaya koyduk. İstatistiksel analizde Student s t test ve ki-kare testi kullanıldı. p<0.05 değerleri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. BULGULAR Mesane tümörü nedeniyle radikal sistoprostatektomi uyguladığımız 131 erkek hastadan 10 u (%7,6), eş zamanlı PCA tespit edilerek değerlendirme dışı bırakıldı. Geri kalan 121 hastada ameliyat öncesi dönemde şüpheli parmakla rektal inceleme veya 4 ng/ml nin üzerinde serum PSA düzeyleri veya TRUS da şüpheli lezyon varlığı nedeniyle gerek duyularak alınan prostat biyopsilerinde primer prostat kanseri tespit edilmedi. Çalışmaya alınan 121 hastanın yaş ortalaması 57,90±11,17 yıldı. Hastalarımızın evrelere göre dağılımı, pt1; 11 (%9,1), pt2 :42 (%34,7), pt3: 51 (% 42,1) ve pt4: 17 (%14,1) olarak bulundu. Ameliyat öncesi dönemde evreleme sırasında mesane boynu, prostatik üretra tutulumu ve/veya prostat invazyonu varlığı, sistoskopik değerlendirmede 52 (%43) hastada mevcutken, BT de 43 (% 35,5) hastada bildirildi. Her iki testin birlikte pozitif olduğu hasta sayısı ise 26 (%21,5) idi. Ameliyat sonrası sonuç patolojilerinde ise değerlendirilen kriterler yönünden dağılıma bakıldığında; tutulumun negatif ve pozitif olduğu hastalar sırasıyla 61 (%50,4) ve 60 (%49,6) olarak bulundu. Test pozitifliği açısından hastalar arasında fark, BT ve sistoskoskopi+bt pozitifliğinin dağılımında görüldü (p<0,05). Hastaların mesane boynu, prostatik üretra tutulumu ve/veya prostat invazyonu varlığı yönünden, sonuç patolojilerine göre dağılımı Tablo 1 de gösterilmiştir. Patolojik spesimende bildirilen sonuçlar yönünden her test için duyarlılık ve özgünlük değerleri hesaplandığında, sırasıyla, tek başına sistoskopi için %66 ve %80, tek başına BT için %46 ve % 75, sistoskopi+bt için %42 ve %95 olduğu gözlendi. Hesaplanan pozitif kestirim değerleri de sistoskopi, BT ve sistoskopi+bt için yine sırasıyla % 76, %65 ve %90 bulundu. Sonuç patolojisinde eş zamanlı PCA bildirilen hastalar diğer hastalara uygulanan takip protokolü ile izlendi. TARTIŞMA İnvaziv mesane tümörlerinde ve erken-sık nükslerle seyreden çok odaklı, yüksek dereceli yüzeyel mesane tümörlerinde standart tedavi radikal sistektomidir 4. Bu işlemin komorbidite ve hayat kalitesi üzerine olası etkileri yönünden çeşitli çalışmalar bulunmaktadır. Özellikle genç erkek hasta- Tablo 1. Sistoskopi, BT ve sistoskopi+bt de bildirilen mesane boynu, prostatik üretra tutulumu ve prostat invazyonunun, patolojik örnekte bildirilen sonuçlara göre dağılımı Sonuç Patoloji Hasta Sayısı Sistoskopi BT Sistoskopi+BT Pozitif Negatif Pozitif Negatif Pozitif Negatif Tutulum var 60 (%49,6) 40 (%76,9) 20 (%29) 28 (%65,1) 32 (%41) 23 (%88,5) 37 (%38,9) Tutulum yok 61 (%50,4) 12 (%23,1) 49 (%71) 15 (%34,9) 46 (%59) 3 (%11,5) 58 (%61,1) Toplam 121 52 69 43 78 26 95 BT: Bilgisayarlı Tomografi 469

KOŞAN M., TÜL M., UĞURLU Ö., GÖNÜLALAN U., İNAL G., ADSAN Ö. larda cinsel işlevin devamlılığı, ejakülasyon ile ilgili problemlerin ve idrar kaçırmanın önlenmesi, dolayısıyla hayat kalitelerinin artırılması amacıyla sinir koruyucu cerrahi işlemlerin yanı sıra mesane ve prostat koruyucu cerrahi işlemler geliştirilmeye çalışılmıştır 2,4,6-9. Bu uygulamalar için hasta seçiminde ameliyat öncesi değerlendirme ve evreleme önem taşımaktadır. Radikal sistektomi ve sonrasında uygulanan üriner diversiyonların yaşam kalitesine etkilerinin değerlendirildiği bir incelemede toplam 378 makaleden sadece bir tanesinin prospektif kontrollü çalışma olduğu bildirilmiştir 1. Bu araştırmacılar retrospektif araştırmaların, hayat kalitesine etkisi yönünden diversiyon seçimini belirlemede yetersizliğini vurgulayarak, uzun dönemli prospektif çalışmalar yapılması gerektiğini belirtmişlerdir. Bununla beraber radikal sistektomi sonrasındaki hayat kalitesinin bozulmasını önlemek amacıyla dikkatle seçilmiş hastalarda prostat koruyucu cerrahilerin uygulanabileceğini vurgulayan çalışmalar da mevcuttur 2,6. Nievwenhuijzen ve ark. 189 erkek hastadan oluşan serilerinde 44 hastaya prostat koruyucu işlem uygulamışlardır. Araştırmacılar, mesane boynu ve prostatik üretradan transüretral biyopsiler almış ve sistektomi sırasında frozen kesitleri yapmışlar ve aldıkları rastgele biyopsilerde prostat kanserine rastlamamışlardır. Lokal nüks oranının %6,9 olarak bildirdikleri serilerinde gündüz ve gece idrar kaçırmalarını yaklaşık %90 ve % 70 olarak saptamışlardır. Standart sistektomi ve yeni mesane uygulanan hastalardaki yaklaşık %90 olan bu komorbiditede belirgin bir üstünlük olmadığını ancak kontinansın daha erken sağlandığını vurgulamışlardır. Erektil işlevin korunmasında ise %77,5 ile sinir koruyucu işlemlerden (%42-64) daha üstün göründüğünü belirtmektedirler 6. Bu işlemler uygulanırken onkolojik sonuçların yeterince değerlendirilmesi de önemlidir. Prostatik üretranın ve prostatın TCC ile invazyonuna, insidental prostat kanserinin varlığına yönelik çalışmalar da mevcuttur. Kabalin ve ark. sistektomi spesimenlerinde prostat kanseri insidansının %38 olduğunu ancak bunların yalnızca %1,9 unda tümör hacminin 0,1 cc nin üstünde olduğunu bildirmişlerdir 10. Bizim serimizde ise eşzamanlı prostat kanseri oranı %7,6 olarak tespit edildi. Araştırmacılar, TUR örneğinden frozen kesitlerin alınmaları ve rastgele biyopsilerle prostat kanseri tespitine yönelik değerlendirmeler yapmıştır 6. Bizim serimizde radikal sistektomi örneğinde prostat kanserine yönelik değerlendirmeler de (DRM, PSA, gereğinde biyopsi gibi) yapılan hastalarımızda düşük yüzdeyle prostat kanseri bulundu. Ancak klinik önemli prostat kanseri oranı da yayınlardaki gibi düşük oranlarda saptandı. Prostatın mesanenin primer TCC si tarafından invazyonu ilk kez 1952 yılında Melicow ve ark. tarafından bildirilmiştir 11. Donat ve ark. da sitsektomi öncesinde verumontanumun her iki yanından TUR-P yapılmasıyla üretral tutulumun %81 oranında doğru olarak ortaya konabileceğini bildirmişlerdir 12. Prostat invazyonunun mesane TCC si olan olgularda yaşam süresini olumsuz etkilediği de bilinmektedir 13. Bizim hastalarımızda sonuç patolojilerinde görülmüştür ki, yaklaşık %50 oranında mesane boynu, prostatik üretra ve/veya prostat invazyonu gözlenmektedir. Bunun ameliyat öncesi değerlendirme ve evreleme aşamasında tespiti için tek başına sistoskopi kullanılırsa, sonuç patolojide tutulum tespit edilenlerin %76,9 unu yakalayabiliyoruz. Sistoskopi+BT birlikte değerlendirilince bu oran %88,5 e çıkıyor. Pozitif kestirim değerleri içinde de Sistoskopi+Bilgisayarlı Tomografi %90 ile en yüksek değere sahiptir. Ancak düşük duyarlılık değerleri göz önüne alınırsa TUR-P ve gereğinde sistektomi sırasında prostatik üretradan frozen kesitlerin alınmaları gerekli görülmektedir. Wood ve ark. TUR-P nin prostatik tutulumu %90, Donat ve ark. ise %81 oranında ortaya koyduğunu bildirmektedirler 12,14. Stenzl ve arkadaşlarının meta-analizinde, üretral tümör yayılımı erkeklerde %6,2, sistoprostatektomi sonrası üretral tümör nüksü % 8,1 oranında bulunmuştur 15. Nixon ve ark. 192 olguluk serilerinde 33 hastada sistoskopide mesane boynu ve prostatik üretrada papiller tümör veya eritemin bulunduğunu bildirmiştir 16. Bunların 25 - inde prostatik üretrada TCC bulmuşlardır ve sistoskopinin duyarlılığını %83,3, özgünlüğünü % 95,1 olarak bildirmişlerdir. Normal prostatik üretrası bulunan 159 hastanın sadece %5 inde prostatik üretranın TCC ile invaze olduğunu bildirmektedirler. Ancak prostatın stromal ve mukozal invazyonunun arasında 5 yıllık yaşam beklentisi yönünden (%29-%49) farklılık olduğu bildirilmektedir 17-19. Biz serimizde prostatın invazyonunu da değerlendirme kriterleri arasına aldık ve sistoskopi+bilgisayarlı tomografinin pozitif kestirim değerini %90 470

PROSTAT KORUYUCU SİSTEKTOMİYE ADAY HASTALAR (The Patients Who Candidate Prostate Sparing Cystectomy) ile en yüksek değere sahip test olarak tespit ettik. Prostat koruyucu sistektomiye aday hastaların belirlenmesinde onkolojik sonuçlar için olası risk etkenlerinin (rastlantısal prostat kanseri, prostat invazyonu vs.) göz önünde bulundurulması önemli görülmektedir. Vallancien ve ark. 100 olguluk serilerinde prostat koruyucu sistektomi sonuçlarını bildirmiş ve lokal nüksü pta-t1 tümörlerde %4,5, pt2 de %5, pt3 evrede ise %8,5 bulmuşlardır. Bununla beraber %97 hastada tam kontinans, ameliyat öncesi cinsel işlevleri normal olan hastaların %82 - sinde bu işlevlerin korunduğunu gözlemişlerdir. Özellikle pt2 evrede ve mesane boynuna yakın yerleşimli tümörü olmayan hastalarda bu işlemi önermektedirler. Seçilmiş olgularda onkolojik sonuçların değişmediğini vurgulamışlardır 4. 131 hastalık radikal sistoprostatektomi uygulanmış ve 10 tanesinde eşzamanlı prostat kanseri saptanan serimizde, ameliyat öncesi dönemde uygulanan sistoskopi, bilgisayarlı tomografi ve sistoskopi+bilgisayarlı tomografi sonuçlarını inceledik. Bu bulguların prostat koruyucu sistektomiye aday hastaları belirlemek için kullanılabilirliğini değerlendirdiğimiz çalışmamızda düşük duyarlılık değerleri bulduk. Bununla birlikte sistoskopi ve bilgisayarlı tomografinin birlikte değerlendirilmesi ile daha yüksek pozitif kestirim değerlerinin bulunduğunu gösterdik. Onkolojik sonuçları açısından oldukça kritik olan bu seçim için ameliyat öncesi dönemdeki biyopsi, frozen kesit gibi çalışmalar gerekli görülmektedir. Hayat kalitesine olumlu etkisi belirgin olan bu işlem çok dikkatli seçilmiş hastalarda uygulanabilir. KAYNAKLAR 1- Porter MP, Penson DF: Health related quality of life after radical cystectomy and urinary diversion for bladder cancer: A systematic review and critical analysis of the literature. J Urol; 173: 1318-1322, 2005. 2- Horenblas S, Meinhardt W, Ijzerman W, Moonen LF: Sexuality preserving cystectomy and neobladder: Initial results. J Urol; 166: 837-840, 2001. 3- Sweeney P, Kursh ED, Resnick MI: Partial cystectomy. Urol Clin North Am; 19: 701, 1992. 4- Vallancien G, El Fettouh HA, Cathelineau X, Baumert H, Fromont G, Guillonneau B: Cystectomy with prostate sparing for bladder cancer in 100 patients: 10-year experience. J Urol; 168: 2413-2417, 2002. 5- Fleming ID, Cooper JS, Henson DE, Hutter RVP, Kennedy BJ, Murphy GP et al: AJCC Cancer Staging Manual, 5 th ed. Philadelphia: Lippincott-Raven, 241, 1997. 6- Nieuwenhuijzen JA, Meinhardt W, Horenblas S: Clinical outcomes after sexuality preserving cystectomy and neobladder (Prostate sparing cystectomy) in 44 patients. J Urol; 173: 1314-1317, 2005. 7- Turner WH, Danuser H, Moehrle K, Studer UE: The effect of nevre sparing cystectomy technique on postoperative continence after orthotopic bladder substitution. J Urol; 158: 2118-1122, 1997. 8- Venn SN, Popert RM, Mundy AR: Nerve-sparing cystectomy and substitution cystoplasty in patients of either sex: limitations and techniques. Br J Urol; 82: 361-365, 1998. 9- Spitz A, Stein JP, Lieskovsky G, Skinner DG: Orthotopic urinary diversion with preservation of erectile and ejaculatory function in men requiring radical cystectomy for non-urothelial malignancy: a new technique. J Urol; 161: 1761-1764, 1999. 10- Kabalin JN, McNeal JE, Price HM, Freiha FS, Stamey TA: Unsuspected adenocarcinoma of the prostate in patients undergoing cystoprostatectomy for other causes: incidence, histology and morphometric observations. J Urol; 141: 1091-1094, 1989. 11- Melicow MM, Hollowell JW: Intra-urothelial cancer: Carcinoma in situ, Bowens s disease of the urinary system: discussion of thirty cases. J Urol; 68: 763-772, 1952. 12- Donat SM, Genega EM, Herr HW, Reuter VE: Mechanisms of prostatic stromal invasion in patients with bladder cancer: clinical significance. J Urol; 165: 1117-1120, 2001. 13- Ngninkeu BN, Lorge F, Moulin P, Jamart J, Van Cangh PJ: Transitional cell carcinoma involving the prostate: A clinicopathological retrospective study of 76 cases. J Urol; 169: 149-152, 2003. 14- Wood DP Jr, Montie JE, Pontes JE, VanderBurg Medendorp S, Levin HS: Transitional cell carcinoma of the prostate in cystoprostatectomy specimens removed for bladder cancer. J Urol; 141: 346-349, 1989. 15- Stenzl A, Bartsch G, Rogatsch H: The remnant urothelium after reconstructive bladder surgery. Eur Urol; 41: 124-131, 2002. 16- Nixon RG, Chang SS, Lafleur BJ, Smith Jr JA, Cookson MS: Carcinoma in situ and tumor multifocality predict the risk of prostatic urethral involvement at radical cystectomy in men with transitional cell carcinoma of the bladder. J Urol; 167: 502-505, 2002. 17- Hardeman SW, Soloway MS: Urethral recurrence following radical cystectomy. J Urol; 144: 666-669, 1990. 18- Tobisu K, Tanaka Y, Misutani T, Kakizoe T: Transitional cell carcinoma of the urethra in men following cystectomy for bladder cancer: multivariate analysis for risk factors. J Urol; 146: 1151-1153, 1991. 19- Matzkin H, Soloway MS, Hardeman S: Transitional cell carcinoma of the prostate. J Urol; 146: 1207-1212, 1991. 471