T.C. MİMAR SİNAN GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİ MESLEK YÜKSEKOKULU MİMARİ RESTORASYON PROGRAMI ÖN LİSANS DERS BİLGİ FORMU Dersin Adı Geç Dönem (Eklektik) Kalemişi Uygulamaları Kodu Dönemi Zorunlu/Seçmeli MSGSÜ Kredi AKTS MYR233 III-IV Seçmeli 3 Ön Koşul Dersleri - Dersin Dili Türkçe Ders Uygulaması Ders Uygulama Laboratuvar Saat/Hafta 1 2 - Dersi Veren(ler) Yrd. Doç. Kaya ÜÇER Dersin Yardımcıları Dersin Amacı Dersin Öğrenme Kazanımları (DÖK) Kalemişi sanatımızda geç dönem olarak adlandırılan ve batılılaşma dönemi ile sanatımıza giren "eklektik" devri anlatmak.sanat tarihçileri tarafından batılı isimleri ile kullanılan ve adlandırılan bu motiflerin ve tarzların yerel anlatımları ile mukayeseli olarak anlatmak. 1. EKLEKTİK Dönem olarak adlandırılan bu yüzyıl desenlerinin motifleri tanır ve akımlarını öğrenir. 2. BAROK-AMPİR-ROKOKO gibi tarzlara temelini dayayan bu yüzyıl süslemelerinin Avrupa daki kullanımı ve Osmanlı sanatı içine girdikten sonraki kullanımı ve tarzların geçirdiği evriminin akademik ve uygulamacı yaklaşımı ile anlatılr. 3. BAROK-AMPİR-ROKOKO gibi tarzların ortaya çıkış sebepleri ve dini, siyasi, politik felsefesinin ve de sahip olduğu mistisizminin 4.Ülkemiz coğrafyasında EKLEKTİK bir tarz alan bu süsleme unsurlarının teorisi yanı sıra pratik uygulamalarının da öğrencilere öğretilmesi Dersin İçeriği Ders Öğretim Yöntemi ve Teknikleri Batılılaşma dönemi sanat eserlerine her alanda fazlası ile sahip olan ülkemizde, öğrencilerimize, gezi,araştırma konusu, restorasyon ana temalı araştırmalar yapmak üzere yönlendirmeler yapılması. Teorik bilgi verilir ve uygulama yapması sağlanır. DERS AKIŞI (Haftalara Göre Konu Başlıkları) Hafta Konular Ön Hazırlık ve Notlar 1 Geleneksel sanatlarımız üzerine genel bir konuşma 8-9.yüzyıldan 17.yüzyıla kadar geçen süreçte Türk sanatında kullanılan motifler ve genel tanıtımı yapılır. Süleymaniye camii imareti Ömer lütfi Barkan- Türk Sanatı,Oktay Aslanapa- Camilerimiz,Tahsin Öz- Klasik,Barok,ampir,Rokoko Kalemişi üslupları,kaya Üçer,MSÜ,basılmamış yüksek lisans tezi istanbul'un 100 kubbesi-kaya Üçer 2 Eklektik, barok,ampir,rokoko, kelime anlamları ve tarihçesi öğretilir. Batılılaşma döneminden (18-19.Yüzyıl) günümüze olan süreçte Kalemişi sanatımızın tarihçesi anlatılır. 3 Barok, ampir,rokoko nedir. Motiflerin anatomisi ve tarz özellikleri, birbirleri arasındaki farklılıklar ve ortak noktalar anlatılır. Dialar eşliğinde Kalemişi sanatımızın (eklektik) emsal yapıları gösterilerek kalemişi örneklemesi yapılır.
4 Barok,ampir,rokoko, tarzları ve geleneksel Türk sanatı içinde kullanımı ortak ve ayırt edici noktaları. Bu motiflerin Türk sanatına adapte olmuş şekilleri ve aralarındaki farklılaşmalar anlatılır. yapılacak uygulama çalışması için eklektik desenler içeren yapı seçilmesi 5 Öğrencilere araştırma konusu verilmesi Kaynakça araştırması yaptırılması Motif çizimlerinin yaptırılması 6 Araştırma konusu ile toplanan dokümanların incelenmesi,yorum getirilmesi,öğrencilerin ödev konusunda yönlendirilmesi..desen çizimlerine devam edilmesi.. 7 Eklektik desenlerde motif kompozisyonlarının yapısı, geleneksel klasik desen yapısı ile benzer ve ayrıldığı noktalar. desen çizimlerinin devamı.. 8 Eklektik sanatta renk. Tonlama klasik dönem renk özellikleri ile mukayesesi. Tahsin Öz-İstanbul camileri I-II Oktay Aslanapa-Türk Sanatı Gönül Öney -batılılaşma dönemi Türk tasvir sanatı incelenecek yapı hakkında seçim ve bilgilendirme yapılır. Motif,desen,kompozisyon özellikleri anlatılır,çizim yapmaları sağlanır. yüzyıllara göre desen özellikleri anlatılır ve desen yapılması sağlanır. yüzyıllara göre desen özellikleri anlatılır ve desenler renklendirilmeye başlanır. desen çizimi,tasarımı ve yüzey uygulamalarına giriş işlenir.kişilere tek tek verilen ayrı ayrı konuların sınıf içi seminerle değerlendirmesi yapılır ortak katılım sağlanır. 9 Eklektik sanatta malzeme, teknik özellikler, kullanım alanları klasik-eklektik dönem malzeme özellikleri karşılaştırmaları ve kullanımı 10 Verilen ödevlerin toplanması, genel değerlendirme gelecek hafta yapılacak olan gezinin duyurulması,tercihen üniversiteye yakın bir yer Dolmabahçe Bezm-i Alem Valide Sultan Camii, Nusretiye Camii.fotoğraf çekimi yapılması için izin çıkarılması ödevler toplanır üzerine konuşma ve eleştiriler yapılır yapılacak gezi ile ilgili molarak bilgilendirme yapılır. 11 Gezi,fotoğraf çekimi yapılması.. yerinde inceleme yapılması fotoğraf,çizim,kopyalama,karbonla kopyalama ve belgeleme yapımı anlatılır ve uygulanır 12 vize sınavı yapılması 13 Desenlerden kompozisyon oluşturularak orijinal renklerde boyalı örnek yapılması 14 desen tasarımı renklendirilerek sonlandırılır.derslere bağlı olarak genel tekrar ve çalışma imkanlarının bilgilendirilmesi yapılır. Kalemişi uygulama çalışmasında renklendirmeler kontür zemin boyaması yapılarak sonlandırılır. geçmişten günümüze kalemişi genel tekrar olarak anımsatılır.çalışma koşulları ile ilgili olarak öğrencilere bilgilendirme yapılır KAYNAKLAR Süleymaniye camii imareti Ömer lütfi Barkan- Türk Sanatı,Oktay Aslanapa- Camilerimiz,Tahsin Öz- Klasik,Barok,ampir,Rokoko Kalemişi üslupları,kaya Üçer,MSÜ,basılmamış yüksek lisans tezi istanbul'un 100 kubbesi-kaya Üçer batılılaşma dönemi türk tasvir sanatı-gönül Öney DERSİN PROGRAM YETERLİLİKLERİNE KATKISI (Dersin katkısı olan alanı en az 1 en çok 3 olmak üzere değerlendiriniz) Katkı Ders Öğrenme No Program Yeterlilikleri (PY) Yüzdesi Kazanımları 1 2 3 1 Osmanlı Devleti nin son dönemlerindeki yenilik hareketleri ve Osmanlı Devleti nin gerilemesi ve sebepleri, Türk İstiklâl Savaşı, Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin kuruluşu ve Atatürk İlke ve İnkılâpları hakkında
bilgi sahibi olur. 2 Ana dil olarak Türkçenin ses özelliklerini, kural ve yapısını, dünya dilleri içindeki yerini bilir. Yazım kuralları, noktalama işaretleri, sözlü ve yazılı anlatım türleri, etkili ve güzel konuşma yöntemleri, Türk dili ve edebiyatında önemli eserler hakkında bilgi sahibi olur. 3 Gerekli ve yeterli temel matematik bilgisine sahip olur. 4 Arkaik ve Klasik Dönem Mimarisi hakkında temel kavram ve terimleri tanımlar. Neolitik Dönem den başlayarak Girit ve Yunanistan daki en erken yapılar hakkında bilgi edinir. Arkaik ve Klasik Dönem kent planları ve tapınak mimarisi hakkında temel bilgiler edinir. 5 Korumanın amaçları, tarihsel gelişimi, korunması gereken değerler ve saptanmasındaki temel İlkeler, koruma anlayışının evrimi, koruma ve restorasyonun uygulama terminolojisi ve yöntemleri hakkında bilgi sahibi olur. 6 Mimari bezemenin, tarihsel gelişimini ve geleneksel mimaride bezeme anlayışlarını tanır. Takma-ekleme bezeme unsurları, mimari unsurların oranlarıyla oluşturulan bezemeye ilişkin örnekler hakkında bilgi sahibi olur. 7 Mozaik sanatının doğuşu ve gelişimi hakkında bilgi sahibi olur, mozaiklerin bozulma nedenleri ve korunması hakkında gerekli bilgileri öğrenir. 8 Anadolu öncesi Türk-İslam mimarisi hakkında bilgi sahibi olur. Asya Türk- İslam Devletlerinden Karahanlılar, Gazneliler ve Büyük Selçuklu Devri Mimarileri, yapı malzemeleri, yapı sistemleri, yapı tipleri ve dönem üslupları hakkında gerekli bilgiye sahip olur. Anadolu öncesi Türk-İslam Mimarisinin Anadolu Türk Mimarisine yansımaları hakkında gerekli bilgiyi edinir. 9 Tarihi eserlerin envanterini çıkarmada ve rölövelerinde fotoğraftan yararlanma yöntemlerini bilir ve uygular. Belli başlı fotoğraf makinesi tiplerini ve kullanımları ile ilgili gereken bilgi ve beceriyi edinir ve bir belgeleme yöntemi olarak fotoğrafın önemi hakkında bilgi sahibi olur. 10 Rölöve, restorasyon, restitüsyon ve konservasyon konusunda temel ilke ve yöntemleri bilir. Restorasyon uygulamalarının geçmişi ve dünyada uygulanan güncel restorasyon teknikleri konusunda gerekli bilgiye sahip olur. 11 Geleneksel ve çağdaş yapılarda kullanılmış olan çeşitli yapı malzemeleri tanır, malzeme üretim ve biçimlendirme teknolojileri ile kullanım alanları hakkında bilgi sahibi olur. 12 Tarihi yapılarda yıpranma ve bozulma nedenleri ile alınması gereken koruma yöntemleri konusunda temel bilgilere sahip olur. 13 Ahşabın bozulma nedenleri ve alınması gereken koruma yöntemleri konusunda temel bilgilere sahip olur. 14 Geleneksel Türk Ev Mimarisi hakkında; Türk evinin kökeni, bölgesel özellikleri, plan tipleri, yapı sistemleri, yapı malzemeleri, cephe özellikleri ve süslemeleri hakkında bilgi sahibi olur. Geleneksel Türk Evlerinin korunma gerekliliği, restorasyonu ve yeniden işlevlendirilmesi konusunda gerekli bilgiyi edinir. 15 Bizans, Anadolu Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı Dönemlerine ait geleneksel yapı türlerinin tanıtılması, mekan örgütleme ilkeleri, plan özellikleri, kütle özellikleri, cephe özellikleri, tiplendirilmeler, dini yapılar, sosyal amaçlı yapılar, eğitim yapıları, ticaret yapıları, askeri yapılar, su yapıları, saraylar, köşkler, kasırlar hakkında bilgi sahibi olur. 16 Geleneksel yapıların ve yapı elemanlarının mevcut durumunun saptanması: çevre ilişkileri, geçirdiği evreler ve değişiklikler, tahribatlar ve restorasyonuna temel oluşturacak tüm bilgilerin elde edilerek belgelenmesi için uygulanan yöntemler, ölçme teknikleri, fotoğraf, video, fotogrametri, kopya alma, röportaj, gözleme dayalı analizler yoluyla belgeleme ve analitik rölöve çıkartılması yöntemleri, küçük boyutta kagir bir yapının rölövesinin çıkarılmasını öğrenir.
17 Bilgisayarda proje çiziminde kullanılan komutlar ve bu komutların kullanılmasıyla ilgili uygulamalar, ölçülendirmeler, çıktı ayarları ve plan üzerine uygulama çalışmalarında bilgi sahibi olur. 18 Kamu İhale Yasası ile taşınmaz kültür varlıklarının bakım, onarım, restorasyon, değerlendirme, muhafaza ve nakil işleriyle bu maksatla hazırlanacak projelerin yapılması hakkındaki yönetmeliğin incelenmesi; şantiyeler, yapılarda kontrollük hizmetleri, birim fiyat tarif ve analizleri, kazı ve taşımalar ve hesap işleri hakkında bilgi sahibi olur. 19 Geleneksel Mimarimizden seçilen yapı elemanları ve yapı örneklerinin çizim ve ifade şekillerini bilir. 3-4 numaralı öğrenme kazanımı 20 Yeni bir ifade şekli olarak mimari çizim dilini öğrenir. 3-4 numaralı öğrenme kazanımı 21 Mesleki bilgisinin kalitesini arttırmak için güzel sanatlar konusunda bilgi sahibidir. 22 Rölövesi yapılmış bir tarihi eserin cephe analizleri, strüktür ve malzeme bozulmalarını tespit eder, restorasyon projesi çizer ve yapıya uygun fonksiyon verir. 23 Tarihi çevreyi tanıma ve koruma bilincini kazanır; kültür varlıklarını belgeler, bunların korunması ve sürdürülebilirliği konusunda gerekli bilgiye sahiptir. 24 Bir yabancı dili, alanındaki bilgileri izleyebilme ve uluslararası sahada meslektaşlarıyla iletişim kurma düzeyinde kullanabilmeyi öğrenir. 25 Malzeme özelliklerini öğrenir, çeşitli dış etkenler ile malzeme performansı arasındaki ilişkiler hakkında bilgi sahibi olur. 26 Maket yapımı ile ilgili temel ilkeleri, yöntem ve maket yapımında kullanılan malzemeleri bilir ve kullanma becerisini edinir. 27 Eski harflerle yazılı kitabeleri okuyarak, anıtın kimin tarafından hangi tarihte yapıldığını veya onarıldığını, yapının dönemini öğrenir. 28 Klasik dönem Osmanlı mimarisinin geç döneme geçiş tarihini öğrenir. Batıda gelişen sanat akımlarının Osmanlı mimarisine etkilerini anlar. Geç dönem Osmanlı külliyelerinin özelliklerini kavrar. Geç dönem Osmanlı yapılarının mimarlık tarihi açısından değerlendirmesinin yapar. 29 Anadolu Türk-İslam mimarisi hakkında bilgi sahibi olur. Selçuklu ve Beylikler Devri Mimarileri ile genel çizgileriyle Osmanlı mimarisi hakkında bilgi edinir. 30 Güzellik kavramları, estetik kuramları hakkında genel bilgileri öğrenir. Plastik sanatları ve geleneksel sanatları tanımış olur. 31 Sanat ve estetik değerleri ve sanatın kuramlarını öğrenir. Sanat eserlerini değerlendirme ve eleştirme yöntemlerini kavrar. X X DEĞERLENDİRME SİSTEMİ DÖNEM İÇİ Sayısı Katkı Yüzdesi Ara Sınav Kısa Sınav Uygulama / Ödev / Araştırma / Rapor 1 50 Sunum Projelendirme Süreci Çalışmaları Toplam 50 DÖNEM SONU Sayısı Katkı Yüzdesi Sınav 1 25 Ödev 1 25 Proje
Toplam 50 BAŞARI DURUMU Katkı Yüzdesi Dönem İçi 50 Dönem Sonu 50 Toplam 100 (*)Bu Taslağın Başlığındaki tanımlar, ilgili Akademik birim, Program ve Öğretim Düzeyine göre değiştirilir. (**)Bölümler/Programlar, bu taslağı inceleyip görüş ve önerilerini bildirerek, üniversiteye ortak bir Ders Bilgi Formunun biran önce nihai halini almasına katkıda bulunabilir.