TERSAN ADANA YUMURTALIK SERBEST BÖLGE TERSANESİ

TERSAN TERSANECİLİK TAŞIMACILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. TERSAN ADANA YUMURTALIK SERBEST BÖLGE TERSANESİ Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi Ankara 2013 Serdar Mühendislik Çevre ve Atık Yönetimi İnşaat Taahhüt Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Adres: Oğuzlar Mahallesi Ceyhun Atıf Kansu Caddesi 1370. Sokak No:16/12 Balgat, 06520 Ankara Telefon: +90 312 287 35 11 (pbx) Faks: +90 312 287 35 12 İnternet: www.serdar.com.tr email: serdar@serdar.com.tr

Başlık Sayfası PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ: (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Tic. A.Ş. Tersaneler Cad. No:48 Tuzla İstanbul Tel:0.216.446 74 27 Fax:0.216.396 39 18 27.500.000 USD Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE Proje Alanına Ait Koordinatlar 6 o lik UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar Nokta No Y (Sağa) X(Yukarı) Y (Sağa) X (Yukarı) 1. Nokta 766960 4091179 35.9967113 36.9273022 2. Nokta 767390 4091453 36.0016296 36.9296469 3. Nokta 767511 4091268 36.0029210 36.9279472 4. Nokta 767427 4091203 36.0019562 36.9273859 5. Nokta 767429 4091204 36.0019790 36.9273944 6. Nokta 767435 4091205 36.0020466 36.9274017 7. Nokta 767441 4091206 36.0021142 36.9274090 8. Nokta 767447 4091205 36.0021812 36.9273983 9. Nokta 767452 4091204 36.0022369 36.9273878 10. Nokta 767457 4091202 36.0022922 36.9273684 11. Nokta 767462 4091200 36.0023476 36.9273490 12. Nokta 767466 4091196 36.0023910 36.9273119 13. Nokta 767470 4091192 36.0024345 36.9272747 14. Nokta 767472 4091190 36.0024562 36.9272561 15. Nokta 767806 4090689 36.0060240 36.9226513 16. Nokta 767807 4090686 36.0060341 36.9226240 17. Nokta 767810 4090680 36.0060657 36.9225692 18. Nokta 767811 4090674 36.0060747 36.9225149 19. Nokta 767811 4090667 36.0060723 36.9224518 20. Nokta 767811 4090661 36.0060702 36.9223978 21. Nokta 767809 4090655 36.0060456 36.9223444 22. Nokta 767806 4090649 36.0060098 36.9222912 23. Nokta 767802 4090644 36.0059632 36.9222474 24. Nokta 767798 4090639 36.0059166 36.9222035 25. Nokta 767796 4090637 36.0058935 36.9221860 26. Nokta 767741 4090602 36.0052644 36.9218866 27. Nokta 767837 4090455 36.0062888 36.9205360 28. Nokta 767828 4090450 36.0061861 36.9204936 29. Nokta 767733 4090596 36.0051726 36.9218348 30. Nokta 767694 4090571 36.0047265 36.9216209 31. Nokta 767790 4090425 36.0057512 36.9202793 32. Nokta 767781 4090419 36.0056482 36.9202279 33. Nokta 767686 4090566 36.0046351 36.9215781 34. Nokta 767601 4090511 36.0036626 36.9211071 35. Nokta 767765 4090259 36.0054122 36.9187921 36. Nokta 767753 4090252 36.0052752 36.9187325 37. Nokta 767751 4090256 36.0052542 36.9187690 38. Nokta 767690 4090216 36.0045562 36.9184263 II

PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) 39. Nokta 767693 4090212 36.0045884 36.9183894 40. Nokta 767654 4090186 36.0041420 36.9181664 41. Nokta 767909 4089802 36.0068650 36.9146372 42. Nokta 767915 4089798 36.0069309 36.9145995 43. Nokta 767929 4089782 36.0070822 36.9144515 44. Nokta 767938 4089763 36.0071764 36.9142779 45. Nokta 767939 4089741 36.0071798 36.9140796 46. Nokta 767932 4089721 36.0070942 36.9139015 47. Nokta 767920 4089704 36.0069537 36.9137519 48. Nokta 767902 4089693 36.0067480 36.9136580 49. Nokta 767881 4089688 36.0065108 36.9136190 50. Nokta 767860 4089691 36.0062764 36.9136519 51. Nokta 767841 4089700 36.0060666 36.9137383 52. Nokta 767827 4089716 36.0059153 36.9138863 53. Nokta 767819 4089735 36.0058324 36.9140597 54. Nokta 767818 4089757 36.0058289 36.9142580 55. Nokta 767818 4089757 36.0058289 36.9142580 56. Nokta 767455 4090324 36.0019596 36.9194652 57. Nokta 767448 4090343 36.0018879 36.9196382 58. Nokta 767107 4090882 35.9982548 36.9245870 59. Nokta 767105 4090886 35.9982338 36.9246235 60. Nokta 767102 4090892 35.9982023 36.9246784 61. Nokta 767100 4090898 35.9981820 36.9247330 62. Nokta 767098 4090905 35.9981620 36.9247966 63. Nokta 767097 4090913 35.9981536 36.9248689 64. Nokta 767097 4090921 35.9981565 36.9249409 65. Nokta 767098 4090930 35.9981709 36.9250216 66. Nokta 767101 4090940 35.9982080 36.9251108 67. Nokta 767105 4090949 35.9982560 36.9251907 68. Nokta 767107 4090953 35.9982799 36.9252261 Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek I de yer alan ÇED Uygulanacak Projeler Listesi c bendi kapsamında (Yük ve yolcu gemilerinin yapım, bakım, söküm ve onarımı amaçlı tersaneler ile 24 m üzerinde yat imalatı yapan tesisler) değerlendirilmiştir. ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI YETERLİK BELGESİ NO.SU, TARİHİ ÇED RAPORU SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) Serdar Mühendislik Çevre ve Atık Yönetimi İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. Oğuzlar Mahallesi Ceyhun Atıf Kansu Caddesi 1370. Sokak No:16/12 Balgat, 06520 Ankara +90 312 287 35 11 +90 312 287 35 12 0328.02.2013 15.11.2013 III

Başlık Sayfası II İçindekiler İçindekiler...IV Tablolar Dizini...XII Şekiller Dizini... XIV Ekler Dizini... XVI Kısaltmalar...XVII Simgeler ve Açıklamaları... XVIII BÖLÜM 1 : PROJENİN TANIMI VE AMACI... 19 1.1. Projenin Tanımı, Hizmet Amaçları, Bölgede Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi ve Mesafeleri, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği,... 19 1.2. Projenin Teknik Kapasitesi... 24 1.2.1. Tersane Toplam Alanı, Kapalı Alanı, Açık Alanı (m 2 olarak)... 25 1.2.2. BakımOnarım Kapasitesi (DWT/yıl ve adet/yıl olarak)... 26 1.2.3. Yeni Gemi İnşa Kapasitesi (DWT/yıl ve adet/yıl olarak)... 26 1.2.4. İnşa Edilecek En Büyük Gemi Boyu ve Tonajı (m ve DWT olarak)... 26 1.2.5. BakımOnarımı Yapılabilecek En Büyük Gemi Boyu ve Tonajı (m ve DWT olarak)... 26 1.2.6. Çelik İşleme Kapasitesi (ton/yıl)... 26 I.2.7. İskele Sayısı, Ebatları... 26 I.2.8. Kızak Sayısı, Ebatları, Türü (raylı, sabit vs.)... 26 1.2.9. Kreyn Sayısı, Kaldırma Kapasiteleri... 26 1.2.10. Havuz Sayısı (yüzerkuru), Ebatları, Kaldırma Kapasitesi veya Havuzlayabildiği en Büyük Gemi (m ve DWT olarak)... 26 1.2.11. Hangi tür Gemilerin İnşası veya BakımOnarımının Yapılabileceği... 27 1.2.12. Yatırıma Başlama Tarihi... 27 1.2.13. Projenin İnşaat ve İşletme Süresi... 27 1.2.14. İstihdam Durumu (inşaat ve işletme)... 27 1.3. Proje Kapsamındaki Faaliyet/Hizmet Ürünleri, Özellikleri, Konumu (proje kapsamındaki tüm ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının projenin iskandilli vaziyet planı üzerinde gösterimi yapılmalı, kıyıkenar çizgisi işaretlenmeli, koordinat bilgileri (coğrafik ve saat yönünde sıralı*) işlenmeli, bu üniteler için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri verilmelidir), Her Bir Ünitede Yapılacak İşlemlerin ve Proje Kapsamında Verilecek Hizmetlerin Açıklanması, Proses Akım Şeması... 27 1.4. Projenin Fiziksel ve Teknik Özellikleri... 32 IV

1.4.1 Proje Kapsamında Yapılacak Dolgunun Amacı, Özellikleri, Boyutları (kaplayacağı Alan (m 2 ), Hacim (m 3 )), Dolgu Yapım Tekniği)... 32 1.4.2. Kullanılacak Dolgu Malzemesinin Özellikleri (kayaç cinsleri, minerolojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri vb.), Miktarı (m 3 ve ton), Analiz Sonuçları (deniz suyuna dayanıklılık vb.), Dolgu Malzemesi ve Proje Kapsamında Kullanılacak Diğer Malzemelerin Deniz Ortamı ile KısaOrtaUzun Vadede Etkileşimi, Korozyona Karşı Dayanıklılığı, Gerekli Çizimler (detay görünüşler, en/boy kesitler vb., DLH Teknik Şartnamesinde belirtilen standartlara uygunluğu vb. özellikleri hakkında bilgi verilmelidir)... 33 1.4.3. Dolgu Malzemesinin Nereden ve Nasıl Temin Edileceği, Faaliyet Alanına Uzaklığı, Dolgu Malzemesi Proje Alanına Taşınırken İzlenecek Yol Güzergahı (1/25.000 ölçekli ocak yerleri ve ulaşım yolları belirtilerek Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü görüşünün alınması), Ocakların ÇED Olumlu, Gerekli Değil veya Önemsizdir Belgeleri... 36 1.4.4. Proje Alanı İçindeki Su Ortamında Herhangi Bir Amaçla Kazı, Dip Taraması vb. İşlemin Yapılıp Yapılmayacağı, Yapılacak İse; Nerede, Ne Kadar Alanda, Nasıl Yapılacağı, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar, Bu İşlemler Nedeniyle Çıkarılacak Malzemenin Miktarı, Bu Maddelerin Analiz Sonuçları ve Bertaraf Yöntemleri (dip taraması yapılacak alanın koordinat bilgileri vaziyet planı üzerinde işaretlenmelidir. Ayrıca taranan malzemeden alınacak temsili numunelerin analizlerinin Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek11 A ya göre Bakanlığımızdan yeterlik/ön yeterlik almış kurumlarca son altı ay içinde analizleri yapılmalı, dip taramasından çıkan malzemenin deniz ortamına boşaltımı planlanıyor ise, Akdeniz in Kirliliğe Karşı Korunması (Barselona) SözleşmesiAkdeniz Boşaltım Protokolü ekinde yer alan başlıklar kapsamında, bilimsel verilere dayalı bir çalışmanın üniversitelerin uzman birimleri ve/veya Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu nca yaptırılarak ÇED Raporuna eklenmelidir), Nereye Taşınacağı veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacağı... 37 1.4.5. Su Ortamında Yapılacak Kazıklar Üzerinde İnşaat vb. İşlemler, Bunların Nerelerde, Ne Kadar Alanda Yapılacağı, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar... 37 1.4.6. Proje Kapsamında Kullanılacak Enerji, Hammaddeler, Kimyasal Maddeler, Boya, Solvent, Yağ vb. Maddeler, Oksijen, LPG, Akaryakıt Gibi ParlayıcıPatlayıcı Maddeler, Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri, Kullanım Miktarları, Depolanması (depolama alanlarının 1/1000 ölçekli vaziyet planında gösterilmesi) ve Taşınması İle İlgili Bilgiler... 38 1.5. Proje İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatiflerinin Değerlendirilmesi ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi... 39 1.6. Projeye İlişkin FaydaMaliyet Analizi... 41 1.7. Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve... 41 1.7.1.Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin (inşaat, planlama aşaması, ÇED vb.) Kısaca Açıklanması... 41 1.7.2.Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler)... 42 1.7.3. Projenin Gerçekleştirilmesi ile ilgili Zamanlama Tablosu... 43 V

1.7.4. Projeye İlişkin Finans Kaynakları... 43 BÖLÜM 2 : PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU... 44 2.1. Proje Alanı ve Etki Alanını Tanıtıcı Bilgiler, Kıyı Kenar Çizgisinin Kara ve Deniz Tarafındaki Alanların Belirtilmesi (m 2 ), Proje Alanının Etrafında Bulunan Yerleşim Alanlarının Sanayi Alanlarının, Ulaşım Ağının, Proje Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların ve Kıyı Yapılarının Alana Ait 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerine İşlenmesi, Proje Alanının ve Yakın Çevresinin Panoramik Fotoğraflandırılması... 44 2.2. Proje Alanına İlişkin planlama Bilgileri, Lejant ve Plan Notlarının da Yer Aldığı 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı İlgili Paftası ile 1/5.000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1.000 Ölçekli Uygulama İmar Planı (aslının aynıdır onaylı) veya Plan Teklifleri... 46 2.3. Proje Alanının Kara ve Deniz Tarafı Mülkiyet ve Mevcut Kullanım Durumu... 47 2.4. Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan İlan Edilmiş Özel Statülü/Koruma Alanları (Birinci, İkinci ve Üçüncü Derece Doğal ve Arkeolojik Sit Alanı, Turizm Merkezi/Alanı, Ramsar Alanı, Sulak Alan, Özel Çevre Koruma Alanı, Milli Parklar, AvYaban Hayatı Koruma Alanı, ÇED Yönetmeliği EkV: Duyarlı Yöreler Listesi vb.) Var İse bu Alanların Tanımlanması, Bu Alanların Proje Alanı ve Etki Alanına Olan Uzaklıklarının Belirtilmesi, Koruma Alanlarının Sınırları ile Proje alanı ve Etki Alanı Sınırlarının Üst Ölçekli Haritalar ile Gösterimi... 47 2.5. Proje Alanı ve Etki Alanında, Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.) Olup Olmadığı... 50 2.6. Ulaşım ve Karayolu Bilgileri... 51 2.7.1. Proje Alanının Hangi Karayoluna Ne Kadar Uzaklıkta Olduğu... 51 2.7.2. İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanına Ulaşım İçin Kullanılacak Yol/Yollar (1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerinde Gösterilmesi), Bağlantı Yolu, Kavşak ya da Mevcut Yolda İyileştirme Yapılıp Yapılamayacağı (yapılacak ise kim tarafından yapılacağı belirtilmeli, proje ile ilgili olarak Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü nden alınan görüş rapora eklenmelidir)... 51 BÖLÜM 3 : PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ... 52 3.1. Proje Alanı ve Etki Alanının Mevcut Kirlilik Yükü (proje alanı ve etki alanındaki hava, su, toprak kirliliği hakkında bilgi verilmeli, deniz suyunun Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4: Deniz Suyunun Genel Kalite Kriterleri ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Ekine göre (proje etki alanında yüzme ve rekreasyonel amaçlı kullanılan su var ise), Bakanlığımızdan yeterlik/ön yeterlik belgesi almış laboratuarlarca son altı ay yapılan analiz sonuçları raporda yer almalıdır)... 52 3.2. Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojik Özellikleri... 54 3.3.1 Bölgesel Jeoloji (çalışma alanının işaretlendiği 1/25.000 ölçekli genel jeoloji haritası eklenmelidir)... 55 VI

3.3.2. Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojisi (inceleme alanına ait 1/5.000 varsa 1/1.000 ölçekli jeoloji haritası ile bölgesel ve inceleme alanlarına ait stratigrafik kesit eklenmeli ve bölüm içerisinde atıfta bulunulmalıdır.)... 55 3.3.3. Proje Alanına Ait İmar Planına Esas Jeolojik Ve Jeoteknik Etüd Raporları (onaylayan kurum, onay tarihi, kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk değerlendirmesi, sonuç ve onay sayfaları ile inceleme alanını içine alan yerleşime uygunluk değerlendirme paftası rapora eklenmelidir, bu raporları yok ise Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nın 19.08.2008 tarih ve 10337 sayılı Genelgesi ekindeki formatına göre hazırlanacak, imar planına esas jeolojikjeoteknik etüt raporlarının ilgili kuruma onaylatılması gerekmektedir.)... 58 3.3. Proje Alanı ve Etki Alanının Doğal Afet ve Depremsellik Durumu... 58 3.4.1 Deprem Durumu (inceleme alanı ve yakın çevresinde yer alan fayların proje alanına uzaklıkları, etkileri ile geçmişte ve son dönemde meydana gelen depremler hakkında bilgi verilmeli ve deprem riskinden bahsedilmelidir, deprem bölgeleri haritası, proje alanının işaretlendiği diri fay haritası rapora eklenmelidir)... 59 3.4.2 Doğal Afet Durumu (7269 sayılı yasada belirtilen deprem dışındaki heyelan, kaya düşmesi, su baskını, çığ vb. doğal afet riskleri hakkında bilgi verilmeli).. 60 3.4. Deniz Dibi Zemin Etüt Raporu... 60 3.5 Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrojeolojik Özellikleri, Yer altı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri, Debileri, 1/25.000 lik Topoğrafik Haritada Gösterimi... 60 3.6. Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrolojik Özellikleri, Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri, Debileri, 1/25.000 lik Topografik haritada Gösterimi... 63 3.7. Meteorolojik Özellikler ve Veriler, Bölge Özelinde Hava Koşulları, Bu Koşulların Denizciliğe ve Yapımı Planlanan Projeye Etkileri Yönünden İrdelenmesi, Rüzgar Gülü... 66 3.8 Proje Sahasının Bulunduğu Alana En Yakın Orman Alanı Mesafesi... 76 3.9 Proje Sahasının Batimetrik ve Oşinografik Özellikleri... 77 3.9.1 Proje Sahasının Batimetrik Yapısı ve 1/1000 Ölçekli Batimetri Haritası (www.shodb.gov.tr adresinde belirtilen Hidrografik Harita Standartları na uygun ve örneği verilen rapor ile birlikte)... 77 3.9.2 Proje Sahası ve Civarının Akıntı Hız ve Yön Ölçüm Sonuçları ile Grafiksel Değerlendirmeler... 78 3.9.3 Deniz Tabanının Yatay ve Düşey Yöndeki Devamlılığının Tespitine Yönelik Jeolojik ve Jeofiziksel (Sismik veya Sondaj Uygulamaları ile yandan taramalı sonar ile) Çalışma Sonuç ve Değerlendirmeler... 82 3.9.4 Deniz Tabanının Yüzey Sediment Cinsi ve Dağılımına İlişkin Değerlendirmeler ile Sahanın Sediment Dağılım Haritası... 86 3.9.5 Bölgenin Deniz Suyunun Oşinografik Parametrelerine (tuzluluksıcaklıkyoğunluk vd.) İlişkin Ölçüm Sonuçları ve Değerlendirmeleri İçeren Bilgiler... 88 3.9.6 Bölgede Dalga ve Akıntı Koşulları Neticesinde Oluşabilecek Olası VII

Kumlanma Hareketinin İncelenmesine İlişkin Bilgiler... 90 3.10 Proje Alanı ve Etki Alanındaki Flora/Fauna Türleri ve Yaşam Alanları... 95 3.10.1 Kara ve Özellikle Deniz Ortamındaki Flora Türlerinin Tespiti (arazide gözlem, anket ve görüşme sonucu tespit edilen türler ile literatürden alınan türlerin ayrı ayrı belirtilmesi, alanda bulunan bitki türlerinin endemizm durumlarının verilmesi, IUCN ve Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı tehlike kategorilerine göre değerlendirme yapılması, flora türlerinin Bern Sözleşmesine göre değerlendirilmesi, yapılan literatür çalışmalarında TÜBİTAK tarafından hazırlanan Türkiye Bitkileri Veri Servisi nin/tübives kullanılması gerekmektedir.)... 95 3.10.2 Kara ve Özellikle Deniz Ortamındaki Fauna Türlerinin Belirlenmesi (arazide gözlem, anket ve görüşme sonucu tespit edilen türler ile literatürden alınan türlerin ayrı ayrı belirtilmesi, alanda bulunan balık türlerinin endemizm durumunun verilmesi, türlerin Bern Sözleşmesine göre ve IUCN Kriterlerine göre ayrıca, 20112012 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararlarına göre irdelemesinin yapılması gerekmektedir)... 102 3.11 Proje Alanı ve Etki Alanındaki Su Ürünleri ve Balıkçılık Faaliyetleri (1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Su Ürünleri Yönetmeliği kapsamında su ürünleri istihsal sahası açısından irdelenmeli, ekonomik balık türleri ve yoğunluğu, bölgedeki balıkçılık faaliyetleri, balıkçı teknesi sayısı ve balıkçı kuruluşları hakkında bilgi verilmelidir)... 122 3.12 Proje Alanı ve Etki Alanının Mevcut Arazi Kullanım Durumu, Arazi Kullanımının Yürürlükteki Mevzuatlar Açısından Değerlendirilmesi, Proje Alanı ve Etki Alanındaki Tarımsal Ürünler, 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler... 123 3.13 SosyoEkonomik Çevrenin Özellikleri... 123 3.13.1 Ekonomik Özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, sektör başına nüfus dağılımı)... 123 3.13.2 Nüfus (Yöredeki Kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler)... 126 3.13.3 Bölgenin Turizm Potansiyeli... 127 3.13.4 Yaratılacak İstihdam İmkanları ve İşsizlik... 128 BÖLÜM 4 : PROJENİN ÖNEMLİ ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 128 4.1. Arazinin Hazırlanması İçin Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Artığı Toprak, Taş, Kum vb. Maddelerin Nerelere Taşınacağı, Nasıl Depolanacağı, Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları... 128 4.2. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Katı Atıklar... 129 4.2.1 Katı Atıkların Cinsi (imalat atıkları, boya, raspa atıkları, gemi tamir ve bakımından kaynaklanacak sac, metal vb. atıklar, asbest, asbestli malzemeler, kablo, PCB, evsel nitelikli katı atıklar, tıbbi atıklar, ambalaj atıkları vb.)... 129 VIII

4.2.2 Katı Atıkların Miktarı ve Özellikleri... 129 4.2.3 Katı Atıkların Bertaraf Yöntemleri (bu bölümde varsa geçici depolama alanı hakkında bilgi verilerek vaziyet planında gösterilmeli, katı atıkların hangi düzenli katı atık depolama alanında depolanacağı planlanmalı, alınacak izinler, evsel nitelikli atıkların ilgili idaresince toplanacağına dair belge rapora eklenmelidir)... 132 4.2.4 BakımOnarım İşleminin Detaylı Olarak Anlatılması, Bu İşlem Sırasında Kullanılacak Malzemenin Cinsi, Miktarı, Bertarafı ile Çevresel Etkilerine Karşı Alınacak Önlemler... 133 4.3. Projenin İnşaatı ve İşletme Aşamasında Oluşacak Sıvı Atıklar... 135 4.3.1. Sıvı Atıkların Cinsi (evsel nitelikli sıvı atık, sintine, balast suyu, yüzeyden kaynaklanacak kontamine atıksu, gemi yıkama suları, proses atık suları, kimyevi ve petrol atıkları, iş makinelerinden kaynaklanan atık yağlar vb.)... 135 4.3.2. Sıvı Atıkların Miktarı (her atıksu kaynağı için ayrı ayrı hesaplanmalıdır)... 137 4.3.3.Sıvı Atıkların Bertaraf Yöntemleri ve Deşarj Edileceği Ortamlar (bu kapsamda alınacak izinler ile protokollerin rapora ilave edilmesi)... 138 4.4. 18.03.2010 tarih ve 27525 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile değişik 26.12.2004 tarih ve 25682 sayılı Gemilerden Atık Alınması Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Doğrultusunda Verilecek Hizmetler ve Atık Kabul Tesisi İle İlgili Bilgiler, Gemilerden Alınacak Atıkların Cinsi (Sıvı, Katı vb.), Miktarı ve Bertaraf Yöntemi, Deşarj Edileceği Ortamlar, Tesisin Vaziyet Planında Gösterimi, Alınacak İzinler, Gemilerden Kaynaklanan Deniz Kirliliğinin Önlenmesi Sözleşmesi (MARPOL) kapsamında yapılacak iş ve işlemler vb. (Bu bölümde gemilerden alınacak olan atıkların ayrı ayrı tanımlarının yapılması; tesise alınacak atık miktarlarının belirtilmesi, hizmet sunduğu gemiler ile gemilerden kaynaklanan atık cins ve miktarının belirlenmesi, gemilerden atıkların hangi yöntemle alınıp depolanacağının tanımlanması, tesiste depolanacak olan atıkların düzenli olarak bertaraf tesisine gönderilmesi ile ilgili yöntemlerin açıklanması, her bir atık için atık diyagramının hazırlanması gerekmektedir.)... 139 4.5. İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Emisyon Kaynakları ve Alınacak Önlemler (Hesaplamalarda inşaat aşamasında dolgu malzemesinin taşınması, boşaltılması ve depolanması, işletme aşamasındaki faaliyetler nedeniyle hakim rüzgar etkisiyle oluşabilecek tozlanma vb göz önünde bulundurulmalıdır.)... 140 4.6.İnşaat ve İşletme Aşamasında Gürültü ve Titreşimin Değerlendirilmesi... 153 4.7. İnşaat, İşletme ve İşletme Dönemi Sonrasında Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan Yer altı ve Yüzeysel Su Kaynaklarına Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler... 175 4.8. Taşkın Önleme ve Drenajla İlgili İşlemler (Proje alanı çevresindeki akarsular taşkın önleme potansiyeli yönünden irdelenmeli ve 09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı Dere Yatakları ve Taşkınlar adı ile yayınlanan 2006/27 nolu Başbakanlık Genelgesi Kapsamında yapılacak iş ve işlemler)... 176 IX

4.9. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği (bu kapsamda alınacak izinler ile protokollerin rapora ilave edilmesi), Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Alınacak Su Miktarı ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları (Proje kapsamında yer altı ve yüzey sularının kullanılmasının planlanması durumunda, DSİ 6. Bölge Müdürlüğü nden izin alınarak rapora eklenmelidir)... 176 4.10. Projenin Karayolu üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler... 177 4.10.1. İnşaat ve İşletme Aşamalarındaki Araç Yükünün Hesaplanması (araç cinsi ve araç sayısı) ve Mevcut Trafik Yüküne Etkisinin İrdelenmesi (% artış olarak hesaplanmalı ve güncel trafik hacim haritasının ilgili kesimi rapora eklenmelidir)... 177 4.10.2. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamalarında Karayollarına Giriş ve Çıkışlarda Alınacak Önlemler ve Yapılacak İşaretlemeler (konu ile ilgili Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü nün görüşü alınmalı, malzemelerin taşınması sırasında karayollarının kullanılması durumunda 2918 Sayılı Trafik Kanunu kapsamında yapılacak işlemlerden ve alınacak izinlerden bahsedilmeli, malzeme taşınması sırasında yollara zarar verilmesi durumunda uygulanacak prosedür anlatılmalıdır)... 178 4.11 Projenin Mevcut Deniz Trafiğine ve Etrafında Bulunan Kıyı Kullanımlarına Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler (Tersaneye geliş ve ayrılış esnasında meydana gelebilecek kazalara karşı alınacak önlemler)... 179 4.12 İnşaat (dolgu, dip tarama, kazık çakma vb.) ve İşletme Aşamasında Deniz Ortamına Olabilecek Etkiler, Deniz Ortamının Kirlenmesini ve Çamur Yayılmasını Önlemek İçin Alınacak Önlemler... 179 4.13 Projenin Orman Alanlarına Olan Etkileri... 181 4.13.1.1 Mesafeye Bağlı Olarak Orman Yangınlarına Karşı Alınacak Önlemler... 181 4.13.1.2 Projenin Orman Alanlarına Olan Mesafesine Bağlı Olarak Muhtemel Olumsuz Etkileri ve Alınacak Etki Azaltıcı Tedbirler (İnşaat esnasında çıkan kazı fazlası pasa, atık veya herhangi bir malzemenin orman alanına dökülmeyeceği taahhüt edilmelidir)... 181 4.13.1.3 Söz Konusu Proje İle İlgili Olarak Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü... 182 4.14 İnşaat (dolgu, dip tarama, kazık çakma vb.) ve İşletme Aşamasında Kara ve Özellikle Deniz Ortamındaki Flora ve Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler... 182 4.15 Projenin Su Ürünleri ve Balıkçılık Faaliyetlerine Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler... 184 4.16 Proje Kapsamında Yapılması Planlanan Kıyı Yapılaşmasının Deniz Ekosistemi Üzerindeki Etkileri ve alınacak önlemler. (Faaliyet alanının deniz kaplumbağalarının (Chelonia mydas) önemli yuvalama alanı olması nedeniyle yuvalama alanları üzerine etkileri detaylı olarak incelenmeli ve alınacak önlemler açıklanmalıdır.)... 184 4.17 Projenin Tamamlanması Sonucunda Proje Sahasının Batimetrik ve Oşinografik Özellikleri ne İlişkin Bilgiler Dikkate Alınarak, Akıntı Sirkülasyonu Su Kirliliği İlişkisinin İrdelenmesi... 187 X

4.18 Proje Alanına İlişkin Jeolojik ve Jeoteknik Etüt Çalışmaları Doğrultusunda Deprem, Doğal Afet ve Sıvılaşma Risklerine Karşı Alınacak Önlemler... 187 4.19 İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan İlan Edilmiş Özel Statülü Alanlara Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler... 190 4.20 İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanı ve Etki Alanındaki Arazilere (askeri yasak bölgeler, sanayi, yerleşim alanı, turistik alan vb.) Olabilecek Etkiler ve Alınacak Önlemler... 190 4.21 5312 sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dayalı Dair Kanun ve Bu Kanunun Uygulama Yönetmelikleri ile Bu Yönetmelik Kapsamında Çıkarılan Risk Değerlendirmesi ve Acil Müdehale Planlarını Hazırlayacak Kurum/Kuruluşların Asgari Özelliklerine Dair Tebliğ (Tebliğ no:2007/3) Gereğince Hazırlanacak Risk Değerlendirmesi ve Acil Durumlarda Müdahale Planı (Bakanlığımız tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca hazırlanmalıdır)... 190 4.22 Projeden Kaynaklanacak İkincil Etkiler (İnşaat ve İşletme döneminde sağlanacak istihdam, yerleşimlere olabilecek etkiler, ekonomik değişiklikler, göç hareketi) ve Beklenen Sosyoekonomik Değişiklikler... 191 4.23 Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Çevre ve Toplum Sağlığını Olumsuz Etkileyecek Hususlar İle Yangın ve Patlamalara Karşı Alınacak Tedbirler... 191 4.24 Proje İle İlgili Sağlık Koruma Bandı Mesafesi, Nasıl Belirlendiğinin Açıklanması, Harita üzerinde İşaretlenmesi, Proje Yerinin Başka Bir Tesisin Onaylanmış Sağlık Koruma Bandı İçinde Kalıp Kalmadığının Açıklanması... 192 4.25 Tesisin İnşaatı, Montajı ve İşletilmesi Sürecinde Tesiste Çalışanların Sağlık ve Güvenliği Açısından Alınacak Tedbirler (Özellikle raspalama işlemi ve boya ve boya çıkarma işlemleri esnasında uçucu bileşiklerin çevreyi ve çalışanları etkilememesi için alınacak önlemler)... 192 4.26 İşletme Sonrası Proje Alanının Durumu ve Rehabilitasyon Programı... 195 4.27 Projenin Başlangıç, İnşaat ve İşletme Dönemine Ait İzleme ve Kontrol Programı... 195 BÖLÜM 5 : HALKIN KATILIMI... 196 Halkın Katılımı Toplantısına İlişkin Bilgiler, Toplantı Sonrasında Proje Kapsamında Yapılan Değişiklikler, Bu Konuda Verilebilecek Bilgi ve Belgeler... 196 BÖLÜM 6 : YUKARIDA VERİLEN BAŞLIKLARA GÖRE TEMİN EDİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ... 197 EKLER 202 NOTLAR VE KAYNAKLAR... 203 YETERLİK TEBLİĞİ KAPSAMINDA ÇALIŞTIRILMASI TAAHHÜT EDİLEN PERSONEL TABLOSU... 206 XI

Tablolar Dizini Tablo 1 Projeye ait kapalı ve açık alan büyüklükleri... 25 Tablo 2 Proje Alanına Ait Koordinatlar... 31 Tablo 3 İnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipman Listesi... 36 Tablo 4 İşletme Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipman Listesi... 36 Tablo 5 Projenin Zamanlama Tablosu... 43 Tablo 6 Partikül Madde Ölçüm Sonuçları... 52 Tablo 7 Karbonmonoksit Ölçüm Sonuçları... 53 Tablo 8 Adana İli ne Ait Azot Oksit Emisyon Ölçüm Sonuçları... 53 Tablo 9 2011 yılı su bilançosu... 61 Tablo 10 Adana ili yeraltısuyu kullanım tablosu aşağıda verilmektedir.... 61 Tablo 11 Seyhan havzasındaki yeraltı suyu kalite sınıfları... 62 Tablo 12 Tespit edilen su derinlikleri... 62 Tablo 13 Adana ili içme ve kullanma suyu... 63 Tablo 14 İl sınırları içerisindeki akarsular... 63 Tablo 15 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Basınç Değerleri (hpa)... 67 Tablo 17 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Maksimum Sıcaklık Değerleri Tablosu... 67 Tablo 18 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Sıcaklık Değerleri Tablosu... 68 Tablo 19 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Yağış Değerleri Tablosu... 68 Tablo 20 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Nispi Nem Değerleri Tablosu... 69 Tablo 21 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Sayılı Günler Dağılımı Tablosu... 69 Tablo 23 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları Toplamı Değerleri Tablosu... 70 Tablo 24 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Mevsimlere Ait Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları Toplamı Tablosu... 72 Tablo 25 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Yönlere Göre Esme Hızları Tablosu (msec)... 73 Tablo 26 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Mevsimlere Ait Yönlere Göre Rüzgârın Ortalama Hızı (mısec)... 73 Tablo 27 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Rüzgâr Hızı Tablosu. 74 Tablo 28 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Değerleri Tablosu... 75 Tablo 29 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Uzun Yıllar Maksimum Rüzgarın Yönü ve Hızı Değerleri Tablosu... 76 Tablo 30 Tane Boyu Analiz sonuçları... 88 Tablo 31 Granülometrik özellikler... 90 Tablo 32 Model parametreleri... 90 Tablo 33 Proje alanı ve yakın çevresinde bulunması muhtemel bitki türleri... 97 Tablo 34 Proje alanı ve etki alanında bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel Ikiyaşamlı (Amphibia) Türleri... 103 Tablo 35 Proje alanı ve etki alanında bulunan ve habitat özelliği nedeniyle alanda bulunması muhtemel Sürüngen (Reptilia) türler... 104 XII

Tablo 36 Proje Alanı ve Etki Alanında Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Kuş (Aves) Türleri... 106 Tablo 37 Proje alanı ve etki alanında saptanan ve habitat özelliği sebebiyle bulunması muhtemel memeli (Mammalia) türleri... 108 Tablo 38 Proje Alanında Bulunan Sünger, Yumuşakça, Knid ve Kordalı Türleri... 111 Tablo 39 Bölgeler Bazında Tarımla Uğraşan Hane Sayısı ve Faaliyet Alanlarına Göre Dağılımı... 124 Tablo 40 Adana İli Tarım Alanlarının Kullanılış Amaçlarına Göre Dağılımı (2008)... 124 Tablo 41 İlin Arazi Kullanım Amacı... 125 Tablo 42 Adana İl/İlçe ve Belde/Köy Nüfus Durumu... 127 Tablo 43 Asılı ve çöken toz hesaplamaları... 141 Tablo 44 Asılı ve çöken toz hesaplamaları... 148 Tablo 45 Projede İnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine Ekipmanlar ve Özellikleri 153 Tablo 46 Teçhizat Tipi ve Bunların Net Güç Seviyesine Uygun Olarak Tanımlanan Ses Gücü Seviyeleri... 154 Tablo 47 Muhtemel Gürültü Kaynakları ve Gürültü Düzeyleri... 155 Tablo 48 Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı... 156 Tablo 49 Ses Basınç Düzeyleri... 156 Tablo 50 Atmosferik Yutuş... 158 Tablo 51 Nihai Ses Basınç Düzeyleri... 159 Tablo 52 Düzeltme Faktörleri... 160 Tablo 53 Ses Düzeyleri... 160 Tablo 54 Lgündüz Değerleri... 162 Tablo 55 Kümülatif Gürültü Seviyesi (Lgündüz).... 163 Tablo 56 İşletme Aşamasında Kullanılacak Araç ve Ekipman Listesi... 164 Tablo 57Araç ve Ekipmanların Ses Gücü Düzeyleri... 165 Tablo 58 İşletme Aşamasında Kullanılacak Araç ve Ekipmanların Ses Basınç Düzeyleri... 165 Tablo 59 Atmosferik Yutuş... 168 Tablo 60 İşletme Aşamasında Kullanılacak Araç ve Ekipmanların Nihai Ses Basınç Düzeyleri... 168 Tablo 61Düzeltme Faktörleri... 171 Tablo 62 İşletme Aşamasında Kullanılacak Araç ve Ekipmanların Ses Düzeyleri... 171 Tablo 63Lgündüz Değerleri... 173 Tablo 64ÇGDYY EkVII Tablo5... 174 Tablo 65Lgündüz Değerleri... 174 Tablo 66 Proje Alanının Orman Alanlarına Olan Mesafesini Gösterir Uydu Görüntüsü. 182 XIII

Şekiller Dizini Şekil 1 Proje alanına ait vaziyet planı... 20 Şekil 2 Faaliyet alanının çevresinde yer alan projelere göre konumu (Kaynak http://www.tayseb.com/tr/)... 21 Şekil 3 Tersanelerimizde istihdam edilen personel sayılarının yıllara göre dağılımı (Kaynak:GİSBİR)... 23 Şekil 4 Bakım Onarım İşine Ait İş Akım Şeması... 29 Şekil 5 Yeni Gemi İnşa İşine Ait İş Akım Şeması... 30 Şekil 6 Proje Yerini Gösterir Uydu Görüntüsü... 31 Şekil 7 Tipik Dolgu Kesiti... 34 Şekil 8 Fore Kazıklı Rıhtım Prensip Kesidi... 35 Şekil 9 Projeye ait rıhtım uzunlukları... 38 Şekil 10 Proje Alanında Bulunan Mevcut Komşu Tesisler (Kaynak: http://www.tayseb.com/maps/index.html?hl=tr)... 45 Şekil 11 Proje Alanı Panoramik Görüntüsü... 45 Şekil 12 Faaliyet Alanı ve Çevresini gösterir Fotoğraflar... 46 Şekil 13 Proje Alanının Çevre Düzeni Planındaki Yeri... 46 Şekil 14 Proje alanının ve korunan alanların gösterildiği uydu görüntüsü... 48 Şekil 15 Faaliyet Alanının Karayoluna olan mesafesini gösterir harita... 51 Şekil 16Bölgesel Stratigrafik Kesit... 57 Şekil 17 Deprem Haritası... 58 Şekil 18 Seyhan havzası su kalite haritası... 66 Şekil 19 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Basınç Değerleri Grafiği... 67 Şekil 20 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Aylık Sıcaklık Değerleri Grafiği... 68 Şekil 21 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (19750 2010) Yağış Değerleri Grafiği... 68 Şekil 22 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Nispi Nem Değerleri Grafiği... 69 Şekil 23 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı... 70 Şekil 24 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramları... 71 Şekil 25 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları... 72 Şekil 26 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı... 73 Şekil 27 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Esme Hızlarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları... 74 Şekil 28 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Rüzgâr Hızı Grafiği... 75 Şekil 29 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Değerleri Grafiği... 75 Şekil 30 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Maksimum Rüzgâr Hızı Grafiği... 76 Şekil 31 Proje alanının orman alanlarını mesafesini gösterir harita (Kaynak:Orman Bilgi Sistemi http://orbisgenel.ogm.gov.tr/website/public/genelorbis/)... 77 Şekil 32 İskenderun Batimetrisi... 78 Şekil 33 İskenderun Körfezi Sayısal Ağı... 78 XIV

Şekil 34 Proje alanı sayısal ağı... 78 Şekil 35 Projenin alanı tipik akıntı yapıları... 79 Şekil 36 Akıntı Gülleri ve Konumları... 80 Şekil 37 Tipik Akıntı Durumları... 81 Şekil 38 Akıntı Gülleri ve Konumları... 81 Şekil 39 Proje sahası sismik lokasyon haritası... 83 Şekil 40 Sismik zaman kesiti ve yorumu... 84 Şekil 41 Sismik zaman kesit ve yorum... 85 Şekil 42 Yan Taramalı Sonar Mozaik Haritası... 85 Şekil 43 Deniz tabanından alınan katı madde numunelerinin konumları... 86 Şekil 44 Sediment dağılım haritası... 87 Şekil 45 Ölçüm yapılan oşinografik istasyonlara ait lokasyon haritası... 89 Şekil 46 Proje alanında yapının bulunmadığı halde deniz tabanı değişimi... 91 Şekil 47 Proje alanında yapının planlanması halinde deniz tabanı değişimi... 92 Şekil 48 Proje alanında yapının planlanması halinde batimerinin değişimi... 92 Şekil 49 Proje alanında yapının planlanması halinde toplam katı madde taşınımı... 93 Şekil 50 Proje alanında yapının planlanması halinde toplam katı maddenin yönsel dağılımı... 93 Şekil 51 Proje alanında yapının planlanması halinde toplam katı maddenin zamansal değişimi... 94 Şekil 52 Türkiye nin Fitocoğrafik Bölgeleri... 95 Şekil 53 Proje alanının gösterildiği Türkiye bitki coğrafyası haritası (Kaynak: Doğa Derneği)... 96 Şekil 54 Faaliyetin gerçekleştirileceği alana ait görüntü... 97 Şekil 55 Asılı Partiküller Toz Modellemesi... 146 Şekil 56 Çöken Toz Diyagramı... 147 Şekil 57 Asılı Partiküller Toz Modellemesi... 152 Şekil 58 Çöken Toz Diyagramı... 153 Şekil 59 Gürültü Yayılım Grafiği... 163 Şekil 60İşletme Aşaması İçin Gündüz Saatlerinde Gürültü Yayılım Grafiği... 174 Şekil 61 Trafik Hacim Haritası... 177 Şekil 62 Proje alanının Yumurtalık Körfezi ve Akyatan a uzaklığını gösterir uydu görüntüsü1 Kaynak: http://www.milliparklar.gov.tr/anasayfa/googlearthıkmz.aspx?sflang=tr186 Şekil 63 Proje Alanının Yumurtalık Körfezi ve Akyatan a uzaklığını gösterir uydu görüntüsü2 Kaynak: http://geodata.ormansu.gov.tr/3d/indexv5.aspx... 186 Şekil 64 Halkın Katılımı Toplantısından Görünüm... 197 XV

Ekler Dizini Ek 1 Yerbulduru Ek 2 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita ve Etki Alanı Haritası Ek 3 Vaziyet Planı Ek 4 Uydu Görüntüsü Ek 5 Proje Alanına Ait Fotoğraflar Ek 6 Serbest Bölge Yerleşim Planı Ek 7 İmar Planı Ve Açıklama Raporu Ek 8 Hidrografik, Oşinografik, Jeofizik ve Jeolojik Etüd Raporu, Batimetri Haritaları ile Onay Yazısı Ek 9 Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu Ek 10 Deniz Suyu Kirlilik Analizi Ek 11 Orman İnceleme Değerlendirme Formu Ek 12 Çevre Düzeni Planı ve Lejantı Ek 13 Jeolojik Çalışmalar Ek 14 Diri Fay Haritası ve Lejantı Ek 15 Bakım Onarım İş Programı Ek 16 Kira Sözleşmesi Ek 17 Karayolları 5.Bölge Müdürlüğü Kurum Görüşü Ek 18 TAYSEB (Adana Yumurtalık Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş.) Ulaşım Yolu Kullanımı İle ilgili Görüşü Ek 19 TAYSEB (Adana Yumurtalık Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş.) Su Kullanımı İle ilgili Görüşü Ek 20 Meteorolojik Veriler XVI

Kısaltmalar Bkz. : Bakınız $ : Amerikan Doları : Avro A.Ş. : Anonim Şirket ÇED : Çevresel Etki Değerlendirmesi D.P.T. : Devlet Planlama Teşkilatı D.S.İ. : Devlet Su İşleri diğ. : Diğerleri et all : Diğerleri İ.S.G. : İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği K.V.S. : Kısa Vadeli Sınır Değer Ltd. Şti. : Limited Şirket M.Ö. : Millattan Önce max : Maksimum min : Minimum No. : Numara sp. : Alt Tür T.C. : Türkiye Cumhuriyeti T.S.E. : Türk Standartları Enstitüsü U.V.S. : Uzun Vadeli Sınır Değer var. : Varyete vb. : Ve benzeri vs. : Vesaire yy : Yüzyıl XVII

Simgeler ve Açıklamaları m : metre % : yüzde C : santigrat derece Al 2 O 3 : Alüminyumoksit CaCO 3 : kalsiyumkarbonat CaO : kalsiyumoksit Cd : kadmiyum cm : santimetre cm 3 : santimetreküp CO : karbonmonooksit CO 2 : karbondioksit Cr : krom Cu : bakır dk : dakika Fe : demir Fe 2 O 3 : Demiroksit gr : gram ha : hektar hm 3 : hektometreküp K : kelvin kcal : kilo kalori kg : kilogram km : kilometre km 2 : kilometrekare kw : kilowatt kws : kilowattsaat lt : litre m 2 : metrekare m 3 : metreküp mg : miligram MgO : Magnezyumoksit mm : milimetre Mn : manganez Ni : nikel Nm 3 : normal metreküp NO 2 : azotdioksit NO x : azotoksit NTU : bulanıklık birimi ph : sıvı içerisindeki asit ve alkaline yoğunluğunun göstergesi PM : partiküler madde ppm : milyonda bir hacimdeki miktar SiO 2 : Silisyumoksit sn : saniye SO 2 : kükürtdioksit SO 2 : kükürtoksit Zn : çinko µ : mikron µg : mikrogram XVIII

BÖLÜM 1 : PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1. Projenin Tanımı, Hizmet Amaçları, Bölgede Mevcut ve/veya Planlanan Projelerle İlişkisi ve Mesafeleri, Ekonomik ve Sosyal Yönden Ülke, Bölge ve/veya İl Ölçeğinde Önem ve Gerekliliği, Proje, Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 tarafından Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde gerçekleştirilmesi planlanan yapımına ilişkindir. Şirket 1997 yılından itibaren Tuzla Tersaneler Özel Sektör Bölgesinde ve 2006 yılından itibaren Yalova İli, Altınova İlçesi nde gemi bakım ve onarım faaliyetlerini sürdürmektedir. Söz konusu faaliyet; 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği (30.06.2011 tarih ve 27980 sayılı ÇED Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik), EkI Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesinin 10. Maddec bendinde belirtilen Yük ve yolcu gemilerinin yapım, bakım veya onarımı amaçlı tersaneler ile 24 m ve üzerinde yat imalatı yapan tesisler kapsamında kalması nedeniyle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından proje ile ilgili olarak 08.02.2012 tarihinde verilen ÇED Raporu Özel Formatına göre iş bu rapor hazırlanmıştır. Adana ili, Yumurtalık serbest bölge sınırları içinde kurulması planlanan Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi sayesinde, bölgede bulunan ve gün geçtikçe çoğalan Botaş, Doğu Akdeniz ve İskenderun gemi trafiğindeki gemilerin onarımlarının yapılması amaçlanmaktadır. AdanaCeyhan Tersan Tersanesi proje sahası; Adana, Yumurtalık'ta ayrılan tersane yerleri arasında, Beşiktaş ve komşusu Medmarine Tersane sahalarının batısında kalan, denize 519 metre cepheli, karadaki alanı ise 125.000 m 2 dir. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam 361.000 m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. Dolgu Uygulama İmar Planına konu alan 5 ada 1 ve 2 nolu parsellerin kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalan yönünü kapsamakta olup alan dolgu yapılarak kazanılacaktır. Faaliyetin gerçekleştirileceği alan ile ilgili olarak Tersan Tersanecilik Taşımacılık San. ve Tic A.Ş. tarafından AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi 5 Ada, 12 Parseller Deniz Tarafı Tersane amaçlı Dolgu Uygulama İmar Planı ile ilgili olarak Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı na başvuruda bulunulmuştur. Söz konusu AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi 5 Ada, 12 Parseller Deniz Tarafı Tersane amaçlı Dolgu Uygulama İmar Planı Açıklama Raporu ve Uygulama İmar Planı Ek 7 de sunulmuştur. Yapılması planlanan proje ile kurulacak tersanede, gemi inşa hizmeti ve bakım onarım hizmeti verilmesi planlanmaktadır. Tersanede her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Proje kapsamında aynı anda 4 adet gemi inşaatı yapılabilecek ve 8 adet gemi tersaneye yaklaşabilecektir. Tersaneye ait bakımonarım kapasitesi 2.000.000 DWT/Yıl (90100 Adet/Yıl), yeni gemi inşa kapasitesi 1.200.000 DWT/Yıl (4 Adet/Yıl), inşa edilecek en büyük gemi boyutu ve tonajı 300.000 dwt olup, bakımonarımı yapılabilecek en büyük gemi boyu ve tonajı 300.000 dwt olacaktır. Bu sayede bir yılda işlenebilecek çelik kapasitesi 120.000 ton 1 Bundan sonra faaliyet sahibi olarak anılacaktır. 19

olmaktadır. Bakım onarım için hedeflenen çelik işleme kapasitesi ise yıllık 30.000 ton olmaktadır. Tersan Tersanesi yerleşiminde kara tarafındaki çelik malzeme stok sahası, ambar kapak imalat sahası ve atölyelerin yer aldığı bölümler olmak üzere deniz tarafında 46x175 m ölçüsünde bir shiplift ve 72x420 m ölçüsünde kuru havuz yer almaktadır. Bu kuru havuzda VLCC gemiler havuzlanabilecektir. Kuru havuz yanında 1 adet 300 m boyunda ve shiplift yanında 2 adet 175 metre boyunda rıhtım bulunmaktadır. Proje kapsamında rıhtım yapımı sırasında kazıklı sistem uygulanacaktır. Söz konusu proje kapsamında karada idari bina, sosyal tesisler ve atölyeler inşa edilecektir. Deniz tarafında ise sahanın batı sınırında bir mendirek, shiplift, kuru havuz, kreyn yolları ve kızak yapılarının inşası planlanmaktadır. Tablo 1 de proje kapsamında yapılması planlanan üniteler ile alanları verilmiştir. Şekil 1 Proje alanına ait vaziyet planı proje sahası; Adana, Yumurtalık'ta ayrılan tersane yerleri arasında, Beşiktaş ve komşusu Medmarine Tersane sahalarının batısında kalan, denize 519 metre cepheli, karadaki alanı ise 125.000 m 2 dir. Faaliyet sahibi tarafından 5/1 ve 5/2 parsel numaralı alan Toros AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (TAYSEB) den açık arazi olarak kiralanmıştır. Kira sözleşmesi EK 16 da sunulmuştur. Ancak bu alan tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam 361.000 m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. Aşağıda söz konusu proje alanının çevresindeki tesislere göre konumu verilmiştir. 20

Şekil 2 Faaliyet alanının çevresinde yer alan projelere göre konumu (Kaynak http://www.tayseb.com/tr/) Tersane önünde deniz derinliğinin az olması nedeni ile tarama yaparak derinliğin arttırılması durumunda, daha küçük bir alana sahip tersane ortaya çıkacağı için, dolgu yaparak ilerlemek ve yeterli derinliğe ulaşmak daha avantajlı görülmektedir. Bu sebeple proje kapsamında dip taraması yapılmayacaktır. Yapılacak dolgular sırasında, komşu tersanelerin faaliyetlerini engellemeyecek ve onların da benzer dolguları yapmasına imkan tanıyacak bir şekilde hareket edilecektir. Onarım yapılacak gemileri ve tersaneyi Akdeniz'in dalgalarından koruyabilmek için tersanenin önünde 547 m uzunluğunda bir dalgakıran yapılacaktır (Söz konusu dalgakıran yapısı kıyı kenar çizgisinden itibaren ölçüldüğünde 1502 m dir). Söz konusu dalgakıranın konumu Ek 5 te yer alan Genel Vaziyet Planında gösterilmiştir. Proje kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) Ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu hazırlanmış olup EK 9 da sunulmaktadır. Adana ili, Yumurtalık ilçesindeki serbest bölge sınırları içinde kurulması planlanan Tersanede, bölgede bulunan ve gün geçtikçe çoğalan Botaş, Doğu Akdeniz ve İskenderun gemi trafiğindeki gemilerin onarımlarının yapılması amaçlanmaktadır. Tersanede bulunacak 46x175 m ölçüsünde bir shiplift ve 72x420 m ölçüsünde kuru havuzda ULLC (ultra large crude carrier) ve VLCC (very large crude carrier) gemilerde dahil her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Onarım işinde %100 doluluğa ulaşıp, yıllık 90100 gemi onarımına erişilmesi planlanmaktadır. 21

Proje alanının gösterildiği yer bulduru haritası Ek 1'de, 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Ek2 de, vaziyet planı Ek3 te, uydu fotoğrafları Ek4 te, proje alanını gösterir fotoğraflar Ek5 te, verilmiştir. Dünya ülkelerinde ticaretin önemli bir kısmı deniz yolları ile yapılmaktadır. Gelişmiş ülkelerin uyguladığı stratejilere bakıldığında, gemi inşa sanayi daima hayati önem taşıyan ekonomik refahın sağlanmasında ve savunma konusunda önemli rol oynayan bir sanayi dalı olarak görülmektedir. Ülkemizde ilk tersane Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1390 yılında Gelibolu da kurulmuştur. Daha sonra 1455 yılında İstanbul Haliç te Haliç Tersanesi kurulmuş olup zamanının en büyük tersanesi haline gelmiştir. Cumhuriyet dönemindeki tersanelerimiz faaliyetlerini genel itibariyle İstanbul Boğazı ve Haliç çevresinde sürdürmüş olup, ilk ciddi tersane bölgesi İstanbul Tuzla da kurulmuştur. Halen faaliyetini sürdürmekte olan tersaneler ile proje ve imalat aşamasındaki tersane alanları aşağıdadır: Tuzla Tersane Alanı Çanakkale Biga İÇDAŞ Tersanesi Yalova Altınova Tersaneler Alanı Kocaeli Serbest Bölgesi Tersaneler Alanı Ordu Ünye Tersane Alanı Kastamonu Cide Tersanesi Samsun Tersane Alanı Karadeniz Ereğlisi Tersane Bölgesi İzmir Gemi Söküm Bölgesi Yeniköy / Kocaeli UM Deniz Sanayi A.Ş. Adana Ceyhan Serbest Bölgesi Tersaneler Alanı Gerek dünyada deniz ticaret filosuna sahip ülkeler arasında en üst sıralarda yer alan komşumuz Yunanistan ın sahip olduğu gemilerin bakım onarım ihtiyaçları ile yeni gemi inşa talepleri, gerekse Suriye ve İsrail in talepleri ve Süveyş Kanalını kullanan gemiler ile Bakü Ceyhan boru hattının faaliyete geçmesiyle Akdeniz Bölgesi nde yeni gemi inşa ve bakım onarım ihtiyacına cevap verebilecek yeni tersanelerin mevcudiyeti, Türkiye gemi inşa ve bakım onarım sanayi sektörünün pazar payını arttıracak ve ekonomimizi olumlu yönde etkileyecektir. Bütün ülkelerde olduğu gibi Türkiye de de tersanelerin gemi inşaa faaliyetleri dünya arztalep dengesine paralel olarak yürümektedir. Başlangıçta Türk Deniz Ticaret filosunun ihtiyaçlarını karşılamak üzere faaliyet gösteren özel sektör tersaneleri günümüzde başta Avrupa ülkeleri olmak üzere, Dünya ülkeleri arasında kendini teknolojik yönden kanıtlayarak büyük ihracat potansiyeli kazanmıştır. Türkiye tersaneleri 20022008 yılları arasında inşa ettiği gemilerin çoğunu ihraç amaçlı inşa etmiştir. Bu gemilerin tamamına 22

yakını Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilmiştir. Tersanelerimiz 2002 de 488 Milyon dolar ihracat yapmışken, 2008 de 2 Milyar 500 Milyon dolarlık ihracat rakamı aşılmıştır. Reel sektörde, ağır sanayi kimliğine sahip Gemi İnşa Sanayii; desteklendiği ve geliştirildiği bütün ülkelerde önemli bir istihdam potansiyeli yaratan yoğun bir sektördür. Aynı zamanda; Döviz ikame eden, Beraberinde yan sanayii sürükleyen, Yabancı sermayeyi davet eden, Teknoloji transferini cezbeden, Ülke savunmasma hizmeti nedeniyle stratejik önem taşıyan, Deniz Ticaret Filosunu destekleyen, Diğer sektörlere nazaran yan sanayii ile birlikte 1'e 6 oranında istihdam sağlayan emek yoğun bir sektördür. Gemi inşa sanayinin, önemli bir iş gücü ve büyük oranda yan sanayiye gereksinim duyduğu göz önünde bulundurulursa; başta demirçelik ve makine imalat sanayi olmak üzere bir çok sanayi dalı, gemi inşa sanayinin gelişmesine paralel olarak gelişme göstererek ülkemiz ekonomisine katkı sağlamakta ve bölgesel gelişmede önemli rol oynamaktadır. Tersane yatırımları büyük istihdam oluşturması nedeniyle ülkemiz açısından önde gelen projeler arasında yerini almaktadır. 1 e 6 oranında istihdam sağlayan tersanelerimizde doğrudan istihdam edilen personel sayılarının yıllara göre dağılımı aşağıda sunulmuştur. Şekil 3 Tersanelerimizde istihdam edilen personel sayılarının yıllara göre dağılımı (Kaynak:GİSBİR) Proje alanı Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde yer almaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanabilir. 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda serbest bölgelerin kurulması ve işletilmesindeki temel amaçlar; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek olarak sıralanmıştır. Bulundukları ülke ekonomilerine 23

sağladıkları katkıların yanında, esnek ve çağdaş idari yapılarıyla dış ticarete yönelmek isteyen firmalara modern ve gelişmiş bir yatırım ortamı sağlayan serbest bölgeler lojistik merkezler olarak ülkemizde de önemlerini artırmaktadırlar. 1 nin faaliyete geçmesiyle birlikte ülkemiz denizciliği ile bölge ekonomisine artı değer kazandırılacak, bölgede gemi inşa ve bağlı sektörlerde yeni istihdam sahaları oluşturulacak, istihdam sağlanacak, gemi inşa taleplerine cevap verilecek ve gemilerin bakımonarım ihtiyaçlarının giderilmesi kolaylaşacaktır. İnşaat aşamasında 50 kişinin ve işletme aşamasında 500 kişinin istihdam edilmesi planlanmaktadır. Çalışacak personel öncelikle en yakın yerleşim birimlerinden tedarik edilecektir. Dolayısıyla işletme süresince sağlanacak istihdam sebebiyle yöre ekonomisine olumlu katkılar olacaktır. Faaliyetin inşaat ve işletme aşamalarında yapılacak malzeme alımı ve diğer hizmetler sırasında bölgede bir canlılığın oluşması beklenmektedir. Kurulacak tersane ile Akdeniz Bölgesi ekonomisine katkıda bulunulacak, istihdam sağlanacak, gemi inşa taleplerine cevap verilecek ve gemilerin bakımonarım ihtiyaçlarının giderilmesi kolaylaşacaktır. Ayrıca; ülkemiz denizciliği ile bölge ekonomisine artı değer kazandırılacak ve bölgede gemi inşa ve bağlı sektörlerde yeni istihdam sahaları oluşturulacaktır. Projenin inşaat aşamasında sadece gün ışığında çalışılabileceğinden günde 10 saat, haftada 7 gün, yılda ortalama 360 gün çalışılması planlanmaktadır. Projenin işletme aşamasında ise günde 3 vardiya üzerinden 24 saat, yılda 365 gün çalışılması planlanmaktadır. 1.2. Projenin Teknik Kapasitesi Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından faaliyete geçirilecek nde bulunacak olan 46x175 m ölçüsünde bir shiplift ve 72x420 m ölçüsünde kuru havuzda ULLC (ultra large crude carrier) ve VLCC (very large crude carrier) tipindeki gemilerde dahil her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Onarım işinde %100 doluluğa ulaşıp, yıllık 90100 gemi onarımına erişilmesi planlanmaktadır. Ayrıca sektörel gelişmeler ve ihtiyaçlar doğrultusunda havuzda ara kapak kullanmak suretiyle onarım işiyle beraber yeni inşa faaliyetleri de hedeflenmektedir. Projeye ait bakımonarım iş programı EK15 te sunulmaktadır. Yapılması planlanan proje ile kurulacak tersanede, gemi inşa hizmeti ve bakım onarım hizmeti verilmesi planlanmaktadır. Tersanede her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Proje kapsamında aynı anda 4 adet gemi inşaatı yapılabilecek ve 8 adet gemi tersaneye yaklaşabilecektir. Tersaneye ait bakımonarım kapasitesi 2.000.000 DWT/Yıl (90100 Adet/Yıl), yeni gemi inşa kapasitesi 1.200.000 DWT/Yıl (4 Adet/Yıl), inşa edilecek en büyük gemi boyutu ve tonajı 300.000 dwt olup, bakımonarımı yapılabilecek en büyük gemi boyu ve tonajı 300.000 dwt olacaktır. Bu sayede bir yılda işlenebilecek çelik kapasitesi 120.000 ton 1 TAYSEB 24

olmaktadır. Bakım onarım için hedeflenen çelik işleme kapasitesi ise yıllık 30.000 ton olmaktadır. 1.2.1. Tersane Toplam Alanı, Kapalı Alanı, Açık Alanı (m 2 olarak) proje sahası; Adana, Yumurtalık'ta ayrılan tersane yerleri arasında, Beşiktaş ve komşusu Medmarine Tersane sahalarının batısında kalan, denize 519 metre cepheli, karadaki alanı ise 125.000 m 2 dir. Faaliyet sahibi tarafından 5/1 ve 5/2 parsel numaralı alan Toros AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (TAYSEB) den açık arazi olarak kiralanmıştır. Kira sözleşmesi EK 16 da sunulmuştur. Ancak bu alan tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam 361.000 m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. Aşağıda söz konusu proje alanının çevresindeki tesislere göre konumu verilmiştir. Tersan Tersanesi yerleşiminde kara tarafındaki çelik malzeme stok sahası, ambar kapak imalat sahası ve atölyelerin yer aldığı bölümler olmak üzere deniz tarafında 46x175 m ölçüsünde bir shiplift ve 72x420 m ölçüsünde kuru havuz yer almaktadır. Bu kuru havuzda VLCC gemiler havuzlanabilecektir. Kuru havuz yanında 1 adet 300 m boyunda ve shiplift yanında 2 adet 175 metre boyunda rıhtım bulunmaktadır. Proje kapsamında rıhtım yapımı sırasında kazıklı sistem uygulanacaktır. Söz konusu proje kapsamında karada idari bina, sosyal tesisler ve atölyeler inşa edilecektir. Deniz tarafında ise sahanın batı sınırında bir mendirek, shiplift, kuru havuz, kreyn yolları ve kızak yapılarının inşası planlanmaktadır. Aşağıda proje kapsamında yapılması planlanan üniteler ile alanları verilmiştir. Tablo 1 Projeye ait kapalı ve açık alan büyüklükleri Bölüm Adet Boyut Alan Güvenlik Binası 1 adet 5x10 50 m 2 Oto Park 1 adet 44x49 2156 m 2 İdari Bina 1 adet 20x40x18h 800 m 2 İşçi Binası 2 adet 25x30x18h 1500 m 2 Ön raspa boya atölyesi 1 adet 10x80x89h 800 m 2 Elektrik, armador, güverte onarım, makine onarım, talaşlı imalat, teçhizat imalat, boru imalat atölyeleri 7 adet 50x18x13h 6300 m 2 Gemi onarım atölyeleri 4 adet 25x50x13h 5000 m 2 Blok raspa boya 2 adet 35x100x18h 7000 m 2 Kesmeeğme, profil hazırlama, ön imalat 6 adet 25x150 22,500 m 2 Eğimli blok imalat, panel hattı 1 adet 25x175 4375 m 2 Panel ve ayrı mamul stok alanı 1 adet 26x200 5200 m 2 2x25t vinç ve sahası 1 adet 26x200 5200 m 2 2x100t vinç ve sahası 4 adet 46x700 ve 1 adet 76x1000 Yarıçap 50 m. jib kreyn ve sahası 3 adet Ø 100x700 ve 2 adet Ø 100x1000 Sırası ile 32.200 m 2 ve 76.000 m 2 25

Bölüm Adet Boyut Alan Kuru havuz 1 adet 72x420 30.240 m 2 Shiplift 1 adet 46x175 8050 m 2 1.2.2. BakımOnarım Kapasitesi (DWT/yıl ve adet/yıl olarak) Tersaneye ait bakımonarım kapasitesi 2.000.000 DWT/Yıl olmak üzere yılda 90 100 adet geminin bakım onarımının gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. 1.2.3. Yeni Gemi İnşa Kapasitesi (DWT/yıl ve adet/yıl olarak) Proje kapsamında aynı anda 4 adet gemi inşaatı yapılabilecek ve 8 adet gemi tersaneye yaklaşabilecektir. Tersanede yeni gemi inşa kapasitesi 1.200.000 DWT/Yıl olmak üzere yılda 4 adet gemi inşa edilebilecektir. 1.2.4. İnşa Edilecek En Büyük Gemi Boyu ve Tonajı (m ve DWT olarak) Proje kapsamında inşa edilecek en büyük gemi boyutu ve tonajı 300.000 dwt olacaktır. İnşa edilecek en büyük gemi boyu 330 m dir. 1.2.5. BakımOnarımı Yapılabilecek En Büyük Gemi Boyu ve Tonajı (m ve DWT olarak) Proje kapsamında bakımonarımı yapılabilecek en büyük gemi boyu ve tonajı 300.000 dwt olacaktır. Bakımonarımı yapılabilecek en büyük gemi boyu 330 m dir. 1.2.6. Çelik İşleme Kapasitesi (ton/yıl) Yeni Gemi inşa faaliyetleri için 120.000 ton/yıl çelik işleme kapasitesine ulaşılacaktır. Bakım onarım için hedeflenen çelik işleme kapasitesi ise yıllık 30.000 ton olmaktadır. I.2.7. İskele Sayısı, Ebatları Proje kapsamında iskele yapısı bulunmamaktadır. Kuru havuz yanında 1 adet 300 m boyunda ve shiplift yanında 2 adet 175 metre boyunda rıhtım bulunmaktadır. Proje kapsamında rıhtım yapımı sırasında kazıklı sistem uygulanacaktır. I.2.8. Kızak Sayısı, Ebatları, Türü (raylı, sabit vs.) Proje kapsamında gemiler havuzlama yöntemi ile denize indirilecektir. Bu sebeple proje kapsamında kızak kullanılmayacaktır. 1.2.9. Kreyn Sayısı, Kaldırma Kapasiteleri Proje kapsamında 7 adet portal kreyn, 5 adet jib kreyn yer almaktadır. Kuru havuzdaki portal kreynlerin kaldırma kapasitesi 2*200 ton SWL, saç stok sahası 20 ton SWL, Panel ve yarı mamul stok alanı 2*25 ton SWL, blok imalat sahası 2*100 ton SWL dir. Jib kreynlerin 2 tanesi 60 m de 3 ton, 2 tanesi 50 m de 3 ton ve 1 tanesi 60 m de 3 ton dur. 1.2.10. Havuz Sayısı (yüzerkuru), Ebatları, Kaldırma Kapasitesi veya Havuzlayabildiği en Büyük Gemi (m ve DWT olarak) Proje kapsamında 46x175 m ölçüsünde bir shiplift ve 72x420 m ölçüsünde kuru havuz yer almaktadır. Kuru havuzda havuzlayabilecek en büyük gemi boyu 330 m, tonajı ise 300.000 dwt olacaktır. 26

1.2.11. Hangi tür Gemilerin İnşası veya BakımOnarımının Yapılabileceği Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından faaliyete geçirilecek nde bulunacak olan 1 adet 72 m enindeki kuru havuzda ULLC (ultra large crude carrier) ve VLCC (very large crude carrier) tipindeki gemilerde dahil her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Onarım işinde %100 doluluğa ulaşıp, bir havuzda yıllık 90100 gemi onarımına erişerek onarımda aranan ve güven duyulan bir tersane haline gelmek hedeflenmektedir. Ayrıca sektörel gelişmeler ve ihtiyaçlar doğrultusunda havuzda ara kapak kullanmak suretiyle onarım işiyle beraber yeni inşa faaliyetleri de hedeflenmektedir. 1.2.12. Yatırıma Başlama Tarihi Gerekli izinlerin alınmasıyla yatırıma başlanması planlanmaktadır. 1.2.13. Projenin İnşaat ve İşletme Süresi Faaliyete geçirilecek nin 3. yılında çalışmaya başlaması planlanmaktadır. Projenin ekonomik ömrü 30 yıl olarak planlanmaktadır; ancak süre sonunda yapılacak değerlendirmeler ve sürekli bakım teknolojik yenileme gibi etkilerle bu süre uzatılabilecektir. 1.2.14. İstihdam Durumu (inşaat ve işletme) Tersane projesinin inşaat aşamasında 50 kişinin ve işletme aşamasında ise 500 kişinin istihdam edilmesi planlanmaktadır. 1.3. Proje Kapsamındaki Faaliyet/Hizmet Ürünleri, Özellikleri, Konumu (proje kapsamındaki tüm ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının projenin iskandilli vaziyet planı üzerinde gösterimi yapılmalı, kıyıkenar çizgisi işaretlenmeli, koordinat bilgileri (coğrafik ve saat yönünde sıralı*) işlenmeli, bu üniteler için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri verilmelidir), Her Bir Ünitede Yapılacak İşlemlerin ve Proje Kapsamında Verilecek Hizmetlerin Açıklanması, Proses Akım Şeması Yapılması planlanan proje ile kurulacak tersanede, gemi inşa hizmeti ve bakım onarım hizmeti verilmesi planlanmaktadır. Tersanede her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Proje kapsamında aynı anda 4 adet gemi inşaatı yapılabilecek ve 8 adet gemi tersaneye yaklaşabilecektir. Tersaneye ait bakımonarım kapasitesi 2.000.000 DWT/Yıl (90100 Adet/Yıl), yeni gemi inşa kapasitesi 1.200.000 DWT/Yıl (4 Adet/Yıl), inşa edilecek en büyük gemi boyutu ve tonajı 300.000 dwt olup, bakımonarımı yapılabilecek en büyük gemi boyu ve tonajı 300.000 dwt olacaktır. Bu sayede bir yılda işlenebilecek çelik kapasitesi 120.000 ton olmaktadır. Bakım onarım için hedeflenen çelik işleme kapasitesi ise yıllık 30.000 ton olmaktadır. Tersanede bulunacak olan bir adet 72 m enindeki havuzda ULLC (ultra large crude carrier) ve VLCC (very large crude carrier) tipindeki gemilerde dahil muhtelif ebat ve tiplerdeki gemilerin onarımı mümkün olacaktır. Onarım işinde %100 doluluğa ulaşıp, yıllık 90100 adet gemi onarımına erişilerek, onarımda aranan ve güven duyulan bir tersane haline gelmek hedeflenmektedir. Ayrıca sektörel gelişmeler ve ihtiyaçlar doğrultusunda havuzda ara kapak kullanmak suretiyle onarım işiyle beraber yeni inşa faaliyetleri de hedeflenmektedir. 27

Proje kapsamında yapılacak kıyı yapıları vaziyet planı üzerinde gösterilmiştir. (Bkz. Ek3) Ayrıca proje kapsamında kurulması planlanan ünitelere ait açık ve kapalı alan büyüklükleri Bölüm 1.2.1. de sunulmuştur. Tersanede 46x175 m ölçüsünde bir shiplift ve 72x420 m ölçüsünde kuru havuz yer almaktadır. İş ve malzeme akışı karadan (karayolundan) denize doğrudur. Buna bağlı olarak üretimdeki parçalar da karadan denize doğru büyümekte ve ağırlaşmaktadır. Tekil parçalar, ön imalatlar, panel imalatları karaya yakındır. Tersane yapılan dolgular ile yeterli alan sahip olacağı için tüm faaliyetler, tersane içerisine yerleştirilmiştir. Boru ve teçhiz imalatı, saç ve profillerin üretim öncesi raspalanıp, boyanması, ambar kapak imalatı tersane içerisinde yer almaktadır. Böylelikle tersane esnek ve çabuk reaksiyon verebilme özelliğine sahip olacaktır. İleride kapasitenin artması ile techiz, ambar kapak ve boru imalatları için dış tedarik kullanılabilir. Ambar kapak imalat hattında gerekirse onarıma gelen geminin ambar kapakları gemiden alınarak onarılabilir. Kapalı atölyeler ve diğer çalışma alanları hem conversion (mevcut geminin boyunun arttırılması), hem de onarıma hizmet verecek şekilde kullanılabilecektir. Örneğin boru imalat atölyesinde bu amaçla plazma ve oxyfuel bir robot ile boru kesme tezgahı yer alacak ve onarıma gelen geminin boruları kolaylıkla yenilenebilecektir. Yeni inşa için gerekli, blok boya atölyeleri yeni inşada kuru havuz öncesi blokların raspalanıp, boyanması yanı sıra onarımda değişimi yapılacak perde, blok, dilim gibi parçaların raspalanıp boyanmasına da hizmet ederek, havuzda daha zor şartlardaki boya işleri de azaltılabilecektir. Blok boya atölyeleri yeni inşaya geçilecek zamana kadar bekletilebilir. Kuru havuz yanında 1 adet 300 m boyunda ve shiplift yanında 2 adet 175 metre boyunda rıhtım bulunmaktadır. Proje kapsamında rıhtım yapımı sırasında kazıklı sistem uygulanacaktır. Gemilerin yüzer vaziyetteki onarım ve teçhizleri bu rıhtımlarda yapılacaktır. Yapılması planlanan proje ile kurulacak tersanede, gemi inşa hizmeti ve bakım onarım hizmeti verilmesi planlanmaktadır. Tersanede her tür (konteyner, tanker, cevher gemisi vb.) gemi inşa edilebilecek, bakımonarımı yapılabilecektir. Proje kapsamında aynı anda 4 adet gemi inşaatı yapılabilecek ve 8 adet gemi tersaneye yaklaşabilecektir. Tersaneye ait bakımonarım kapasitesi 2.000.000 DWT/Yıl (90100 Adet/Yıl), yeni gemi inşa kapasitesi 1.200.000 DWT/Yıl (4 Adet/Yıl), inşa edilecek en büyük gemi boyutu ve tonajı 300.000 dwt olup, bakımonarımı yapılabilecek en büyük gemi boyu ve tonajı 300.000 dwt olacaktır. Bu sayede bir yılda işlenebilecek çelik kapasitesi 120.000 ton olmaktadır. Bakım onarım için hedeflenen çelik işleme kapasitesi ise yıllık 30.000 ton olmaktadır. Onarım işinde %100 doluluğa ulaşıp, yıllık 90100 gemi onarımına erişerek onarımda aranan ve güven duyulan bir tersane haline gelmek hedeflenmektedir. Ayrıca sektörel gelişmeler ve ihtiyaçlar doğrultusunda havuzda ara kapak kullanmak suretiyle onarım işiyle beraber yeni inşa faaliyetleri de hedeflenmektedir. Aşağıda gemi bakımonarım işi ve yeni gemi inşa işine ait iş akım şemaları verilmiştir. Bakım onarım işine ait iş akım şeması aşağıda sunulmaktadır. Bakım onarım iş programı EK15 te sunulmaktadır. 28

Şekil 4 Bakım Onarım İşine Ait İş Akım Şeması Ortalama bir geminin onarımı ile ilgili ana adımlar ve süreleri aşağıdaki gibidir: o Onarılacak gemi anlaşması, iş planları yapılması : 5 gün o Çelik ve diğer yenilenecek elemanların hazırlanması, üretimi : Çelik miktarına bağlı 50 ton/güngemi gibi bir değere ulaşılabilir. o Onarıma gelen geminin tersanede kaldığı toplam süre : 18 gün o Geminin havuz öncesi, rıhtımda kaldığı süre : 5 gün o Geminin havuzda kaldığı süre : 8 gün o Geminin havuz sonrası, rıhtımda kaldığı süre : 5 gün Rıhtım ve havuzlarda yapılacak işlerin detayları: o Geminin rıhtıma alınması : 1 gün o Rıhtımda su üstü (on float) işlere başlanması, sökülecek ekipmanların o atölyelere nakli: 4 gün o Geminin havuza alınması: 1 gün o Havuzdaki sıcak (kaynaklı) işler : 4 gün o Havuzdaki boru, valf, ekipman, makine, dümen v.s. onarım ve değişimleri, o havuzdaki raspa ve boya işleri : 5 gün 29

o Rıhtıma veya havuz bordosuna geçiş ve onarımlara devam : 4 gün o Teslim : 1gün Yeni Gemi İnşa işlemi ile ilgili iş akım şeması ve detay bilgiler aşağıda sunulmaktadır: Açık ve kapalı stok alanında istiflenecek olan sac ve profiller, hazırlanan projelere uygun olarak CNC kesim tezgahlarında kesilecektir. CNC kesim tezgahlarında kesilen sac ve profil gerektiği takdirde, pres atölyelerinde yüksek tonajlı hidrolik preslerde büküm ve şekillendirme işlemine tabi tutulacaktır. Kesilen sac ve profillerin kenarları taşlama kineleri ile düzeltilebilecektir. Ön imalat atölyesinde; alt küçük parçacıkların ve ufak boyutlu parçacıkların imalatı yapılacaktır. Kesilerek şekil verilen sac ve profiller kaynak ile birleştirilerek panel haline getirilecek, paneller birleştirilerek blok oluşturulacaktır. Blok imalat atölyelerinde oluşturulan bu bloklar vinçlerle kuru havuza taşınarak kuru havuz üzerinde birleştirilecektir. Kuru havuzda, geminin elektrik kabloları, boruhattı, ısıtma, mobilya, jeneratör, şaft, pervane gibi mekanik donanım işleri yapılacaktır. İnşa edilen gemiler, geminin sürtünme kuvvetini yenerek hareket etmesini sağlayacak şekilde eğimli olarak inşa edileceğinden denize kolayca indirilebilecektir. İnşa edilen gemilerin donatımı rıhtımda yapılacaktır. Aşağıda yeni gemi inşa işine ait iş akım şeması yer almaktadır. Şekil 5 Yeni Gemi İnşa İşine Ait İş Akım Şeması 30

Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde yapılması planlanan proje yerini gösterir uydu görüntüsü ve proje alanı koordinatları aşağıda sunulmuştur. Şekil 6 Proje Yerini Gösterir Uydu Görüntüsü Proje alanına ait koordinatlar aşağıda sunulmuştur. Tablo 2 Proje Alanına Ait Koordinatlar 6 o lik UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar Nokta No Y (Sağa) X (Yukarı) Y (Sağa) X (Yukarı) 1. Nokta 766960 4091179 35.9967113 36.9273022 2. Nokta 767390 4091453 36.0016296 36.9296469 3. Nokta 767511 4091268 36.0029210 36.9279472 4. Nokta 767427 4091203 36.0019562 36.9273859 5. Nokta 767429 4091204 36.0019790 36.9273944 6. Nokta 767435 4091205 36.0020466 36.9274017 7. Nokta 767441 4091206 36.0021142 36.9274090 8. Nokta 767447 4091205 36.0021812 36.9273983 9. Nokta 767452 4091204 36.0022369 36.9273878 10. Nokta 767457 4091202 36.0022922 36.9273684 11. Nokta 767462 4091200 36.0023476 36.9273490 12. Nokta 767466 4091196 36.0023910 36.9273119 13. Nokta 767470 4091192 36.0024345 36.9272747 14. Nokta 767472 4091190 36.0024562 36.9272561 15. Nokta 767806 4090689 36.0060240 36.9226513 16. Nokta 767807 4090686 36.0060341 36.9226240 17. Nokta 767810 4090680 36.0060657 36.9225692 18. Nokta 767811 4090674 36.0060747 36.9225149 19. Nokta 767811 4090667 36.0060723 36.9224518 20. Nokta 767811 4090661 36.0060702 36.9223978 21. Nokta 767809 4090655 36.0060456 36.9223444 22. Nokta 767806 4090649 36.0060098 36.9222912 23. Nokta 767802 4090644 36.0059632 36.9222474 24. Nokta 767798 4090639 36.0059166 36.9222035 25. Nokta 767796 4090637 36.0058935 36.9221860 31

6 o lik UTM Koordinatları Coğrafik Koordinatlar 26. Nokta 767741 4090602 36.0052644 36.9218866 27. Nokta 767837 4090455 36.0062888 36.9205360 28. Nokta 767828 4090450 36.0061861 36.9204936 29. Nokta 767733 4090596 36.0051726 36.9218348 30. Nokta 767694 4090571 36.0047265 36.9216209 31. Nokta 767790 4090425 36.0057512 36.9202793 32. Nokta 767781 4090419 36.0056482 36.9202279 33. Nokta 767686 4090566 36.0046351 36.9215781 34. Nokta 767601 4090511 36.0036626 36.9211071 35. Nokta 767765 4090259 36.0054122 36.9187921 36. Nokta 767753 4090252 36.0052752 36.9187325 37. Nokta 767751 4090256 36.0052542 36.9187690 38. Nokta 767690 4090216 36.0045562 36.9184263 39. Nokta 767693 4090212 36.0045884 36.9183894 40. Nokta 767654 4090186 36.0041420 36.9181664 41. Nokta 767909 4089802 36.0068650 36.9146372 42. Nokta 767915 4089798 36.0069309 36.9145995 43. Nokta 767929 4089782 36.0070822 36.9144515 44. Nokta 767938 4089763 36.0071764 36.9142779 45. Nokta 767939 4089741 36.0071798 36.9140796 46. Nokta 767932 4089721 36.0070942 36.9139015 47. Nokta 767920 4089704 36.0069537 36.9137519 48. Nokta 767902 4089693 36.0067480 36.9136580 49. Nokta 767881 4089688 36.0065108 36.9136190 50. Nokta 767860 4089691 36.0062764 36.9136519 51. Nokta 767841 4089700 36.0060666 36.9137383 52. Nokta 767827 4089716 36.0059153 36.9138863 53. Nokta 767819 4089735 36.0058324 36.9140597 54. Nokta 767818 4089757 36.0058289 36.9142580 55. Nokta 767818 4089757 36.0058289 36.9142580 56. Nokta 767455 4090324 36.0019596 36.9194652 57. Nokta 767448 4090343 36.0018879 36.9196382 58. Nokta 767107 4090882 35.9982548 36.9245870 59. Nokta 767105 4090886 35.9982338 36.9246235 60. Nokta 767102 4090892 35.9982023 36.9246784 61. Nokta 767100 4090898 35.9981820 36.9247330 62. Nokta 767098 4090905 35.9981620 36.9247966 63. Nokta 767097 4090913 35.9981536 36.9248689 64. Nokta 767097 4090921 35.9981565 36.9249409 65. Nokta 767098 4090930 35.9981709 36.9250216 66. Nokta 767101 4090940 35.9982080 36.9251108 67. Nokta 767105 4090949 35.9982560 36.9251907 68. Nokta 767107 4090953 35.9982799 36.9252261 1.4. Projenin Fiziksel ve Teknik Özellikleri Projenin fiziksel ve teknik özellikleri aşağıdaki başıklar altında detaylandırılmıştır. 1.4.1 Proje Kapsamında Yapılacak Dolgunun Amacı, Özellikleri, Boyutları (kaplayacağı Alan (m 2 ), Hacim (m 3 )), Dolgu Yapım Tekniği) Proje kapsamında faaliyet sahibi tarafından 5/1 ve 5/2 parsel numaralı alan Toros AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (TAYSEB) den açık arazi 32

olarak kiralanmıştır. Kira sözleşmesi EK16 da sunulmuştur. Ancak bu alan gerekli tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam 361.000 m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. (Bkz Ek.3). Doldurma işlemi için yaklaşık 3.375.000 m 3 dolgu malzemesi kullanılacaktır. Tersane için gerekli zemin taşıma gücünü sağlayabilecek, jeolojik, jeoteknik, zemin etüd raporu bilgileri ışığında mümkün ve yapılabilir yöntemlerden herhangi biri ile zemin iyileştirilmesi ve dolgu işlemi yapılacaktır. Dolgu faaliyeti sırasında öncelikle dolgu sahasının dış kenarı doldurulacak ve dolgu dalga etkilerine karşı anroşman taşları ile korunacaktır. Oluşturulan dış sınırın altında ve dolgu tarafında gerektiği kadar granüler filtre kullanılacak ve bunun sonucunda hiçbir şekilde dolgu malzemesi denize yayılmayacaktır. Bu işlemden sonra iç tarafta yapılmış olan havuzu doldurmak sureti ile dolgu işlemi tamamlanacaktır. Yapılacak dolgu işlemleri, ağırlıklara ve boya göre, kategoriler halinde gerçekleştirilecek, dolgu alanı üzerine saha betonu kaplanacaktır. Faaliyet kapsamında yapılacak dolgu işlemi sırasında uygulanacak iş akım şeması aşağıda verilmektedir. Dolgu alanının dış kenarının anroşman malzeme ile çevrelenmesi Anroşman malzeme altına granüler filtre uygulanması Oluşan havuzun dolgu malzemesi ile doldurulması Doldurulan alan üzerinin beton ile kaplanması 1.4.2. Kullanılacak Dolgu Malzemesinin Özellikleri (kayaç cinsleri, minerolojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri vb.), Miktarı (m 3 ve ton), Analiz Sonuçları (deniz suyuna dayanıklılık vb.), Dolgu Malzemesi ve Proje Kapsamında Kullanılacak Diğer Malzemelerin Deniz Ortamı ile KısaOrtaUzun Vadede Etkileşimi, Korozyona Karşı Dayanıklılığı, Gerekli Çizimler (detay görünüşler, en/boy kesitler vb., DLH Teknik Şartnamesinde belirtilen standartlara uygunluğu vb. özellikleri hakkında bilgi verilmelidir) 125.000 m² geri alana sahip olacaktır; ancak bu alan tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam 361.000 m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. Doldurma işlemi için yaklaşık 3.375.000 m 3 dolgu malzemesi kullanılacaktır. Dolgu sırasında kullanılacak malzemelerin faaliyet sahibi tarafından tespit edilecek ÇED Olumlu Belgesi ya da ÇED Gerekli Değildir Belgesi bulunan uygun bir taş ocağından sağlanacaktır. Dolgu yapılacak deniz alanında meydana gelebilecek bulanıklaşma, sedimentlerin dağılarak sığlaşmaya neden olması gibi sorunları en aza indirmek için dolgu alanı perdelenecek ve daha sonra doldurma işlemine başlanılacaktır. Bu perdeleme kayalarla yapılacak anroşman şeklinde olacaktır. Perdeleme amaçlı yapılacak bu anroşman, dolgu yapılacak alanın sınırlarında yapıldıktan sonra kıyı kenar çizgisi ile bu sınır arası 33

doldurulacaktır. Böylece denizde olabilecek etki en aza indirilecek; malzemenin deniz içerisinde yayılarak dağılmasına ve sığlaşmaya sebep olmasına engel olunacaktır. Dolgu malzemesi olarak kullanılacak malzemeler; sert masif ve sık kristallerden teşekkül etmiş, aşınma, don, su ve hava etkilerine karşı dayanıklı, absorbsiyon özelliği olmayan, çatlak ve kırık olmayan taşlar olacaktır. Faaliyette kullanılacak olan dolgu malzemesinin ortamla uyum sağlayabilmesi için yörenin doğal kayacı olmasına, su emmeçözünme değerlerinin düşük olmasına dikkat edilecek, malzemenin mineralojik, kimyasal ve fizikokimyasal özelliklerinin denizin mevcut yapısını bozmayacak, deniz ortamında çözünmeyecek özellikte olmasına, ağır metal içermemesine T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (mülga DLHİ), Liman ve Deniz İnşaatları Genel Teknik Şartnamesi nde belirtilen özelliklere uygun olmasına dikkat edilecektir. Su ortamının dolgu bünyesine sızması, taneler arasındaki sürtünme mukavemetini azaltacak, dolgunun stabilitesinin bozulmasına sebep olabilecektir. Bu nedenle dolguda kullanılacak olan malzeme deniz suyunun kirlenmesine sebep olmayacak, dış etkenlerle bozulmaya ve ayrışmaya uygun marnlı ve şistli kayalar olmayacaktır. Dolgu malzemesi olarak kullanılacak malzemeler; sert masif ve sık kristallerden teşekkül etmiş, aşınma, don, su ve hava etkilerine karşı dayanıklı, absorbsiyon özelliği olmayan, çatlak ve kırık olmayan taşlar olacaktır. Deniz tarafında yapılacak dolgu işlemine ve rıhtıma ait prensip detay kesitler aşağıda verilmiştir. Şekil 7 Tipik Dolgu Kesiti 34

Şekil 8 Fore Kazıklı Rıhtım Prensip Kesidi Faaliyet kapsamında arazinin hazırlanması, yapılacak olan dolgu işlemlerinde ve işletme aşamasında çevresel ve teknolojik açıdan modern ekipman ve yöntemler kullanılacaktır. Taş ocağından alınarak faaliyet alanına getirilen dolgu malzemesi alanda herhangi bir depolama işlemi yapılmadan kontrollü bir şekilde kademeli olarak denize boşaltılacaktır. Dolgu işlemi sırasında dolgu malzemesinin deniz içerisinde yayılarak bulanıklılık oluşturmaması, deniz içerisinde yayılmaması ve deniz kirliliğine neden olmaması için anroşman gibi yapısal önlemler alınacaktır. Dolgu işlemine ait detaylar aşağıda belirtilmiştir. o Deniz içinde taş dolgu seddeler dolgu sınırları boyunca yapılacaktır. o İlerde rıhtım yapılmasını sağlamak üzere, dolgu sınırlarının yeterince ve gereğince dışından geçici olarak taş dolgu seddesi ve tercihen taş tahkimat yapılacaktır. o Taş dolgu seddelerle 3 yandan korunmuş alanın içi uygun malzeme ile doldurulacak ve bu doldurulmuş alanda gerekli zemin güçlendirilmesi yapılacaktır. o Rıhtım inşaatı (muhtemelen kesişen veya teğet fore kazık sistemiyle) yapılacaktır. o Geçici olarak yapılmış taş dolgu seddeler kazılarak kaldırılacak ve rıhtım önleri projedeki kotlarına uygun şekilde düzenlenecektir. 35

Faaliyet kapsamında yapılacak inşaat çalışmaları sırasında ve işletme aşamasında iskelede kullanılacak makine ve ekipman listesi aşağıdaki tablolarda verilmektedir. Tablo 3 İnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipman Listesi Makine ve Ekipman Adı Adet Ekskavatör 2 Silindir 1 Vinç 1 Kamyon 6 Beton Pompası 1 Beton Mikseri 2 Fore Kazık Makinesi 1 Çakma Kazık Makinesi 1 Kaynak Makinesi 4 Servis Botu 1 Römorkör 1 Tablo 4 İşletme Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipman Listesi Makine ve Ekipman Adı Adet Kompresör 6 Torna tezgahı 2 Matkap 9 Freze tezgahı 2 Planya tezgahı 1 Tepsi profil kesme makinası 2 Cnc kesme tezgahı 1 Profil kesme makinesi 2 Kaynak makinesi 15 Jeneratör 5 Oksijen kesme makinesi 2 Testere 2 Gezer vinç 3 Forklift 3 Kamyon 4 Raspa tabanca 1 1.4.3. Dolgu Malzemesinin Nereden ve Nasıl Temin Edileceği, Faaliyet Alanına Uzaklığı, Dolgu Malzemesi Proje Alanına Taşınırken İzlenecek Yol Güzergahı (1/25.000 ölçekli ocak yerleri ve ulaşım yolları belirtilerek Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü görüşünün alınması), Ocakların ÇED Olumlu, Gerekli Değil veya Önemsizdir Belgeleri 125.000 m² geri alana sahip olacaktır; ancak bu alan tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam 361.000 m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. Doldurma işlemi için yaklaşık 3.375.000 m 3 dolgu malzemesi kullanılacaktır. Dolgu sırasında kullanılacak malzemelerin faaliyet sahibi tarafından tespit edilecek ÇED Olumlu Belgesi ya da ÇED Gerekli Değildir Belgesi bulunan uygun bir taş ocağından sağlanacaktır. Proje kapsamında kullanılacak yollar ile ilgili olarak T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü 5. Bölge Müdürlüğü nden görüş talep edilmiş olup, yapılan incelemeler sonucunda söz konusu proje alanının Ayr. Ersin İl 36

Yolumuza yaklaşık 600 m mesafede olması sebebiyle mevcut ve tasarı projelerimizi etkilememektedir görüşü alınmıştır. Söz konusu görüş yazısı EK17 de sunulmaktadır. Ayrıca Serbest Bölge sınırları içerisinde kullanılacak yollar ile ilgili olarak TAYSEB (Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş.) den görüş alınmış olup, ilgili görüş yazısı EK18 de sunulmaktadır. 1.4.4. Proje Alanı İçindeki Su Ortamında Herhangi Bir Amaçla Kazı, Dip Taraması vb. İşlemin Yapılıp Yapılmayacağı, Yapılacak İse; Nerede, Ne Kadar Alanda, Nasıl Yapılacağı, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar, Bu İşlemler Nedeniyle Çıkarılacak Malzemenin Miktarı, Bu Maddelerin Analiz Sonuçları ve Bertaraf Yöntemleri (dip taraması yapılacak alanın koordinat bilgileri vaziyet planı üzerinde işaretlenmelidir. Ayrıca taranan malzemeden alınacak temsili numunelerin analizlerinin Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Ek11 A ya göre Bakanlığımızdan yeterlik/ön yeterlik almış kurumlarca son altı ay içinde analizleri yapılmalı, dip taramasından çıkan malzemenin deniz ortamına boşaltımı planlanıyor ise, Akdeniz in Kirliliğe Karşı Korunması (Barselona) SözleşmesiAkdeniz Boşaltım Protokolü ekinde yer alan başlıklar kapsamında, bilimsel verilere dayalı bir çalışmanın üniversitelerin uzman birimleri ve/veya Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu nca yaptırılarak ÇED Raporuna eklenmelidir), Nereye Taşınacağı veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacağı Tersane önünde deniz derinliğinin az olması nedeni ile tarama yaparak derinliğin arttırılması durumunda, daha küçük bir alana sahip tersane ortaya çıkacağı için, dolgu yaparak ilerlemek ve yeterli derinliğe ulaşmak daha avantajlı görülmektedir. Bu sebeple proje kapsamında dip taraması yapılmayacaktır. 1.4.5. Su Ortamında Yapılacak Kazıklar Üzerinde İnşaat vb. İşlemler, Bunların Nerelerde, Ne Kadar Alanda Yapılacağı, İnşaat Tekniği ve İnşaat Süresince Kullanılacak Ekipmanlar 125.000 m² geri alana sahip olacaktır; ancak bu alan tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam 361.000 m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. Doldurma işlemi için yaklaşık 3.375.000 m 3 dolgu malzemesi kullanılacaktır. Proje kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) Ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu hazırlanmış olup EK9 da sunulmaktadır. Tersane alanının tasarımında taş dolgu dalgakıran ile su alanının korunması planlanmıştır. o Deniz içinde taş dolgu seddeler dolgu sınırları boyunca yapılacaktır. o İlerde rıhtım yapılmasını sağlamak üzere, dolgu sınırlarının yeterince ve gereğince dışından geçici olarak taş dolgu seddesi ve tercihen taş tahkimat yapılacaktır. o Taş dolgu seddelerle 3 yandan korunmuş alanın içi uygun malzeme ile doldurulacak ve bu doldurulmuş alanda gerekli zemin güçlendirilmesi yapılacaktır. o Rıhtım inşaatı (muhtemelen kesişen veya teğet fore kazık sistemiyle) yapılacaktır. o Geçici olarak yapılmış taş dolgu seddeler kazılarak kaldırılacak ve rıhtım önleri projedeki kotlarına uygun şekilde düzenlenecektir. 37

Faaliyet kapsamında yapılacak inşaat çalışmaları sırasında ve işletme aşamasında iskelede kullanılacak makine ve ekipman listesi aşağıdaki tablolarda verilmektedir. Projede Uygulanacak Rıhtım Yapım Tekniği Proje kapsamında havuzun dış duvarı, üzerlerine konulacak vinçler ile aynı zamanda donatım rıhtımı olarak kullanılacaktır. Rıhtım yapımı sırasında kazıklı ve anroşman sistem kullanılacaktır. Gemilerin yüzer vaziyetteki onarım ve teçhizleri bu rıhtımlarda yapılacaktır. Şekil 9 Projeye ait rıhtım uzunlukları havuz yanında 1 adet 300 m boyunda ve shiplift yanında 2 adet 175 metre boyunda rıhtım bulunmaktadır. Proje kapsamında rıhtım yapımı sırasında kazıklı sistem uygulanacaktır. Çelik kazıkların çakma işlemi, şahmerdan denilen kazık çakma makinesiyle yapılacaktır. Bu sistem dünyada kullanılan en son teknoloji ile çalışmaktadır. Deniz ve kara ortamında, zemin etüd raporunda belirtilen bilgilerin ışığında, zeminin taşıma parametreleri göz önünde bulundurularak konunun uzmanlarıyla yapılacak değerlendirmeler sonucu zeminin taşıma gücü artırılacaktır. Bu arttırma tersane yerleşim planına uygun olarak zemine gelen yüklere göre yapılacaktır. 1.4.6. Proje Kapsamında Kullanılacak Enerji, Hammaddeler, Kimyasal Maddeler, Boya, Solvent, Yağ vb. Maddeler, Oksijen, LPG, Akaryakıt Gibi Parlayıcı Patlayıcı Maddeler, Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri, Kullanım Miktarları, Depolanması (depolama alanlarının 1/1000 ölçekli vaziyet planında gösterilmesi) ve Taşınması İle İlgili Bilgiler Proje kapsamında tersanede kullanılacak hammaddeler aşağıdaki gibidir: o Çelik ve paslanmaz saclar ve köşebentler, o Çelik profil ve köşebentler, 38

o Alüminyum levhalar, profiller ve köşebentler, o Paslanmaz ve çelik borular gibi demirçelik ürünleri, o Elektrik kabloları, o Çelik grit, o Astar boya, son kat boyalar, epoksi boyalar, tiner, antipas, kalıp yağı gibi kimyasal maddeler, o Sanayi gazları, o İzolasyon malzemeleri, o Kaynak elektrotları kullanılacaktır. Bu malzemelerin çoğu sarf malzemesidir. Geldiği an tüketilir, kullanılır. Kullanımdan önce EK3 te sunulan vaziyet planında da görüldüğü üzere malzemelerin depolandığı depo alanı mevcuttur. Sadece LPG tankta depoludur. Tersane faaliyeti kapsamında kullanılacak maddeler, ihtiyaç duyuldukça tedarikçi firmalardan temin edilecektir. Tesiste 26.12.2003 tarih ve 25328 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik ve 19.10.2005 tarih ve 25971 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Kimyasal maddelerin taşınması sırasında; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve bu kanuna dayanılarak çıkartılan yönetmelikler, 26.12.2008 tarih ve 27092 sayılı R.G. de yayımlanarak yürürlüğe giren "Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına ilişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik" ve 26.12.2008 tarih ve 27092 sayılı R.G. de yayımlanarak yürürlüğe giren "Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik" 14.03.2005 Tarih ve 25755 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ne Toprak Kirliliğinin Kontrolü Ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. 1.5. Proje İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatiflerinin Değerlendirilmesi ve Seçilen Yerin Seçiliş Nedenlerinin Belirtilmesi Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Tic. A.Ş.tarafından Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi yapılması planlanmaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir. Ülkemiz Serbest Bölgelerinin Kuruluş Amacı; 39

İhracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, Doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, İşletmeleri ihracata yönlendirmek, Uluslararası ticareti geliştirmektir. Serbest bölgeler; Ülkeye yabancı sermaye ve teknolojilerin getirilmesine imkan sağlayacak uygun zemin yaratılması, Sanayicinin ihtiyaç duyduğu bazı hammadde ve ara malların kolaylıkla, istenilen miktarda ve zaman kaybı olmadan temin edilebilmesi, Sağlanan teşvik ve avantajlarla düşük maliyetli mal üretimi ve ihracı, Türkiye dışından gelen malların transit olarak diğer ülkelere satımı, Yeni istihdam olanaklarının yaratılması, Türk ihraç ürünlerinin ihracatını kolaylaştırmak ve hızlandırmak bakımından bir basamak olması işlevlerini görmektedir. Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi, İskenderun Körfezi'nde, AdanaHatay illerinin birleşiminde ve 3 kıtaya da çok yakın olacak bir konumda yer almaktadır. Ülkemizin sunduğu coğrafi ayrıcalığı en iyi şekilde değerlendirebilecek ideal yerlerin başında gelmektedir. Bölge, IrakTürkiye, BatmanDörtyol ve BTC petrol boru hatlarının denize ulaştığı noktada, büyük ham petrol taşıyan tankerlerin uğrak yerleri civarındadır. Doğu Akdeniz deki kömür, diğer dökme yük ve konteyner gemilerinin İsrail, Mısır limanları ve İskenderun, Mersin limanlarındaki ticaret sahalarına yakın bir bölgedir. Gemi onarım potansiyeli açısından ticaret yolları yakınında olmak gemilerin ilave yol kat etmeden, vakit kaybına uğramadan onarımlarını yaptırabilmek için bir avantajdır ve Ceyhan da bu avantajı kurulacak tersaneler ile değerlendirebilecektir. Doğu Akdeniz de başka ülkelere ait onarım amaçlı bir tersane yoktur. Yunanistan daki tersane ve dok lar kapandıktan sonra, sadece Malta da onarım hizmeti veren sınırlı bir tersane kalmıştır. Bölge, Ortadoğu petrollerinin bir kısmının denize ulaştığı bölgededir. Arap yarımadasındaki ASRY tersanesinden bu nedenle bir farkı yoktur. Kısa sürede aynı duruma gelecektir. Bölge, bulunduğu enlem itibariyle, Dünya da büyük oranda açık alanlarda yapılan tersane faaliyetleri için mevsimsel avantajlara sahip bir bölgedir. Yıl boyunca verimli çalışma imkanına sahip olacaktır. Avrupa ve İstanbul ile karşılaştırıldığında işçilik daha ucuzdur. Çevre illerden alınan göç nedeni ile de işgücü temini kolay olabilecektir. Malzeme ve uzman tedarikinde Adana Uluslararası Hava Alanına yakınlığı önemli bir avantajdır. İskenderun Limanı'nın özelleştirilmesini takiben yapılan yatırımlar neticesinde bölgedeki gemi trafiğinde artış beklenmektedir. 40

Bölgede hali hazırda yatırım kararı alınmış irili ufaklı birçok liman projesi vardır. Bunların ilerleyen zamanlarda hayata geçmesi ile birlikte gemi trafiğindeki artış kaçınılmaz olacaktır. Tersane Planlama Sahası Serbest Bölge Sınırları içinde olduğu için yabancı bayraklı gemiler için tercih sebebi olabilecektir. 1.6. Projeye İlişkin FaydaMaliyet Analizi Faaliyet kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi nin yatırım maliyetinin 27.500.000 USD civarında olacağı tahmin edilmektedir. Projenin yatırım maliyeti faaliyet sahibinin öz kaynaklarını ve gerektiğinde kredi kullanarak karşılanacaktır. Yapılması planlanan projede verilecek hizmet sonucunda bir miktar döviz girdisi söz konusu olacaktır. Planlanan Tersane 3. yılında çalışmaya başlayacaktır. Tüm anapara ve faiz, yatırımı süresi dahil, toplam 11 yıl'da proje amorti edilmiş olacaktır. 1.7. Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Tic. A.Ş.tarafından Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi yapılması planlanmaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir. 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda serbest bölgelerin kurulması ve işletilmesindeki temel amaçlar; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek olarak sıralanmıştır. Bulundukları ülke ekonomilerine sağladıkları katkıların yanında, esnek ve çağdaş idari yapılarıyla dış ticarete yönelmek isteyen firmalara modern ve gelişmiş bir yatırım ortamı sağlayan serbest bölgeler lojistik merkezler olarak ülkemizde de önemlerini artırmaktadırlar. 1 1.7.1.Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin (inşaat, planlama aşaması, ÇED vb.) Kısaca Açıklanması için gerekli olan izin, ruhsat ve planlama çalışmaları devam etmektedir. Yapılması planlanan projesinin kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalacak olan alan için Deniz Tarafı Tersane Amaçlı 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı ve Açıklama Raporu hazırlanmış hazırlanmıştır. Söz konusu planlar ile ilgili kurumların uygun görüşlerinin alınması amaçlı, 1 TAYSEB 41

Adana Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne başvuru yapılmıştır. Söz konusu planlar ve açıklama raporu EK7 de sunulmuştur. Proje alanına ilişkin olarak sondajlar, jeolojik, jeoteknik ve jeofizik çalışmalar ile oşinografik incelemeler tamamlanmış olup bu konudaki dokümanlar ilgili başlıklar altında verilmektedir. Faaliyet alanı ile ilgili olarak Dolgu Alanının İmar Planına Esas Jeolojik ve Jeoteknik Etüt Raporu hazırlanarak Jeoloji Mühendisleri Odası tarafından onaylanmıştır. (Bkz. EK13) Proje ile ilgili olarak 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yönetmeliği gereğince EK III Çevresel Etki Değerlendirmesi Genel Formatı na uygun olarak hazırlanan rapor Çevre ve Şehircilik Bakanlığı na sunularak ÇED süreci başlatılmıştır. 24.01.2012 tarihinde yöre halkının görüşlerini almak amacı ile Halkın Katılımı Toplantısı gerçekleştirilmiş olup 26.01.2012 tarihinde ise Kapsam ve Özel Format Belirleme Toplantısı gerçekleştirilmiştir. Deniz suyu kirlilik yükü analizi 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği Tablo: 4 "Deniz Suyu Genel Kalite Kriterleri" dikkate alınarak yaptırılmıştır. (Bkz. EK10) Arazinin kara tarafı Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. den kiralanmıştır. (Bkz. EK16) Hidrografik, Oşinografik Jeofizik ve Jeolojik Etüt Raporu hazırlanmış olup, T.C. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı tarafından 15.01.2013 tarihinde onaylanmıştır. (Bkz. EK8) Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) Ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu hazırlanmış olup EK 9 da sunulmaktadır. 1.7.2.Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler) Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde projesi kapsamında aşağıda verilen izinonay ve ruhsatlar alınacaktır. projesinin ÇED sürecinin tamamlanması ve ÇED Olumlu kararının alınması halinde, tersane ile ilgili izin, ruhsat ve onay işlemlerine devam edilecektir. Daha sonra Tersane ile ilgili onanlı plan ve plana uygun olarak hazırlanmış uygulama projeleri, teknik hesap raporu, jeoteknik raporu, ÇED Raporu ve Maliye Bakanlığı na bağlı Milli Emlak Genel Müdürlüğü nden proje yerinin kiralandığını gösterir ön izin sözleşmesi, Bölge Müdürlüğü kanalıyla Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü ne (mülga DLHİ) sunulacaktır. Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü ne (mülga DLHİ) sunulan projelerin onaylanmasından sonra ilgili belgelerle birlikte Serbest Bölge den Yapı Ruhsatı alınarak inşaata başlanacaktır. Yapı Ruhsatı alma işlemleri 3194 sayılı İmar Kanunu hükümlerine uygun olarak sürdürülecektir. İnşaatın bitmesini müteakiben tesisin isletmeye açılabilmesi için Kıyı Tesislerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik gereği Denizcilik Müsteşarlığı na başvurulacak ve İşletme İzni alınacaktır. Projeye uygun olarak yapıldığı belirlenen binalara Yapı Kullanma İzin Belgesi alınacaktır. 42

1.7.3. Projenin Gerçekleştirilmesi ile ilgili Zamanlama Tablosu Projede yapılan ve yapılacak işlere dair zamanlama tablosu aşağıda verilmektedir. Tablo 5 Projenin Zamanlama Tablosu Yıllar Aylar ÇED Süreci İzin ve Ruhsat Çalışmaları İnşaat Çalışmaları Faaliyete Geçiş 2011 Ekim 2012 2013 OcakAralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2014 OcakAralık 2015 OcakAralık 2016 OcakAralık 2017 OcakAralık Faaliyete geçirilecek nin 3. yılında çalışmaya başlaması planlanmaktadır. Projenin ekonomik ömrü 30 yıl olarak planlanmaktadır; ancak süre sonunda yapılacak değerlendirmeler ve sürekli bakım teknolojik yenileme gibi etkilerle bu süre uzatılabilecektir. 1.7.4. Projeye İlişkin Finans Kaynakları Projenin yatırım maliyeti faaliyet sahibinin öz kaynaklarını ve gerektiğinde kredi kullanarak karşılanacaktır. 43

BÖLÜM 2 : PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU 2.1. Proje Alanı ve Etki Alanını Tanıtıcı Bilgiler, Kıyı Kenar Çizgisinin Kara ve Deniz Tarafındaki Alanların Belirtilmesi (m 2 ), Proje Alanının Etrafında Bulunan Yerleşim Alanlarının Sanayi Alanlarının, Ulaşım Ağının, Proje Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların ve Kıyı Yapılarının Alana Ait 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerine İşlenmesi, Proje Alanının ve Yakın Çevresinin Panoramik Fotoğraflandırılması Proje; Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Tic. A.Ş.tarafından Adana İli, Ceyhan İlçesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi yapılması planlanmaktadır. Proje alanı 1/25.000 ölçekli topografik haritada Adana O35b2 Paftasında yer almaktadır. Proje alanının gösterildiği yer bulduru haritası Ek1'de, 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Ek2 de, Vaziyet Planı Ek3 te, uydu görüntüsü Ek 4 te, proje alanını gösterir fotoğraflar Ek5 te,. sunulmaktadır. Proje etki alanının tanımlanması Bölüm 3.1.'de yapılmıştır. Söz konusu proje Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde yer almaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanabilir. 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda serbest bölgelerin kurulması ve işletilmesindeki temel amaçlar; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek olarak sıralanmıştır. Bulundukları ülke ekonomilerine sağladıkları katkıların yanında, esnek ve çağdaş idari yapılarıyla dış ticarete yönelmek isteyen firmalara modern ve gelişmiş bir yatırım ortamı sağlayan serbest bölgeler lojistik merkezler olarak ülkemizde de önemlerini artırmaktadırlar. 1 Proje alanının ve komşu faaliyet alanlarının gösterildiği serbest bölge görüntüsü aşağıda sunulmaktadır. Proje kapsamında faaliyet sahibi tarafından 5/1 ve 5/2 parsel numaralı alan Toros AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. (TAYSEB) den açık arazi olarak kiralanmıştır. Kira sözleşmesi EK16 da sunulmuştur. Ancak bu alan gerekli tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam 361.000 m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. (Bkz Ek.3). Doldurma işlemi için yaklaşık 3.375.000 m 3 dolgu malzemesi kullanılacaktır. 1 TAYSEB 44

Şekil 10 Proje Alanında Bulunan Mevcut Komşu Tesisler (Kaynak: http://www.tayseb.com/maps/index.html?hl=tr) Söz konusu proje alanı Kingspan İzopoli, Likit Kimya ve Sönmez Çimento arasında 5/1 ve 5/2 parseller üzerinde yer almaktadır. Kingspan İzopoli Tesisi; 2006 yılından itibaren Tayseb de faaliyet göstermekte olup, Tayseb deki üretim tesisinde sandviç panel üretimi gerçekleştirmektedir. Likit Kimya Tesisi; asetik asit, fosforik asit, kostik soda, sıvı potas, payet kostik ve boncuk kostik üretmekte olup, 2002 yılından itibaren Tayseb de faaliyet göstermektedir. Sönmez Çimento nun ise 2014 yılında tamamlanması planlanmaktadır. Yapılması planlanan tersane projesine en yakın yerleşim yeri Yumurtalık Serbest Bölgesi nin kuzey istikametinde yer alan Sarımazı Beldesi dir. Sarımazı Beldesi nin proje alanına yaklaşık mesafesi kuş uçumu 5 km dir. Faaliyet alanının Ceyhanİskenderun Otoyolu Serbest Bölge Bağlantısı na mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 750 m dir. Proje kapsamında Serbest Bölge sınırları içerisinde kullanılacak yollar ile ilgili olarak Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. den alınan görüş yazısı EK 18 de sunulmaktadır. Yumurtalık Serbest Bölgesi Adana Havaalanı na bir saat uzaklıkta olup, çevre karayollarına bağlıdır. Şekil 11 Proje Alanı Panoramik Görüntüsü 45

Şekil 12 Faaliyet Alanı ve Çevresini gösterir Fotoğraflar 2.2. Proje Alanına İlişkin planlama Bilgileri, Lejant ve Plan Notlarının da Yer Aldığı 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı İlgili Paftası ile 1/5.000 Ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1.000 Ölçekli Uygulama İmar Planı (aslının aynıdır onaylı) veya Plan Teklifleri Yapılması planlanan projesi ile ilgili olarak Deniz Tarafı Tersane Amaçlı 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı ve Açıklama Raporu hazırlanmış olup EK7 de sunulmaktadır. Faaliyet alanının bulunduğu bölgeyi gösterir onaylı 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı, Lejandı ve Plan hükümleri Ek12 de sunulmaktadır. Proje alanı söz konusu Çevre Düzeni Planında Serbest Bölge sınırları içerisinde yer almaktadır. Şekil 13 Proje Alanının Çevre Düzeni Planındaki Yeri 46

Kıyı tesisi inşaatının tamamlanmasını müteakip 18.02.2007 tarih ve 26438 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Kıyı Tesislerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında işletme izni alınacaktır. 2.3. Proje Alanının Kara ve Deniz Tarafı Mülkiyet ve Mevcut Kullanım Durumu Proje; Tersan Tersanecilik Taşımacılık Sanayi ve Tic. A.Ş.tarafından Adana İli, Ceyhan İlçesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde, Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi yapılması planlanmaktadır. Söz konusu proje Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde yer almaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanabilir. 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda serbest bölgelerin kurulması ve işletilmesindeki temel amaçlar; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek olarak sıralanmıştır. Bulundukları ülke ekonomilerine sağladıkları katkıların yanında, esnek ve çağdaş idari yapılarıyla dış ticarete yönelmek isteyen firmalara modern ve gelişmiş bir yatırım ortamı sağlayan serbest bölgeler lojistik merkezler olarak ülkemizde de önemlerini artırmaktadırlar. 1 Faaliyet sahibi tarafından tersane geri sahası olan 5/1 ve 5/2 parsel numaralı alanlar Toros AdanaYumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. den açık arazi olarak kiralanmıştır. Kira sözleşmesi EK 16 da sunulmuştur. Proje kapsamında kara kısmında 125.000 m 2 lik alan Tayseb den kiralanmıştır. ancak bu alan tesis için yeterli olmadığından deniz kısmında doldurma yöntemiyle alan kazanılacaktır. Hazırlanan Dolgu Uygulama İmar Planı ile kıyıkenar çizgisinin deniz tarafında toplam 361.000 m 2 lik alan ise tersane alanı olarak düzenlenmiştir. 2.4. Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan İlan Edilmiş Özel Statülü/Koruma Alanları (Birinci, İkinci ve Üçüncü Derece Doğal ve Arkeolojik Sit Alanı, Turizm Merkezi/Alanı, Ramsar Alanı, Sulak Alan, Özel Çevre Koruma Alanı, Milli Parklar, AvYaban Hayatı Koruma Alanı, ÇED Yönetmeliği EkV: Duyarlı Yöreler Listesi vb.) Var İse bu Alanların Tanımlanması, Bu Alanların Proje Alanı ve Etki Alanına Olan Uzaklıklarının Belirtilmesi, Koruma Alanlarının Sınırları ile Proje alanı ve Etki Alanı Sınırlarının Üst Ölçekli Haritalar ile Gösterimi Söz konusu projenin; Adana İli, Ceyhan İlçesi, Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerlerdir. 1 TAYSEB 47

Aşağıda söz konusu proje alanının ve korunan alanların gösterildiği uydu görüntüsü yer almaktadır. Alana yaklaşık kuş uçumu 520 m mesafede arkeolojik sit alanı bulunmaktadır.(bkz. EK6 Serbest Bölge yerleşim planı) Şekil 14 Proje alanının ve korunan alanların gösterildiği uydu görüntüsü Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2 nci maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları", Aladağ Milli Parkı Alanın Resmi Adı : Aladağ Milli Parkı Coğrafik Konum: Saha Kayseri, Niğde, Adana İlleri sınırları dâhilinde kalmaktadır. Genel alanı içinde, 1056 m rakımlı yerler olduğu gibi 3756 m rakımlı yerlerde mevcuttur. Ortalama rakım 2500 3000 m civarıdır. Alan: Toplam alan 54524 ha alan olup bu alanın 11702 hektarlık kısmı Adana İl sınırları içerisinde kalmaktadır. 21.07.1995 tarih ve 22265 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu kararına göre 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 3. Maddesine dayanılarak Aladağ Milli Parkı ilan edildi. Söz konusu Milli Park ın proje alanına mesafesi kuş uçumu 107 km dir. Yumurtalık Lagünü Milli Parkı Alanın Resmi Adı :Yumurtalık Lagünü Milli Parkı Coğrafik Konum : Enlem 36 37 30 36 45 17 Kuzey Boylam35 33 11 35 44 20 Doğu Toplam Alan :16.430 ha. Kara Yüzeyi : 8.698 ha. Su Yüzeyi : 7732 ha. Alanın Açıklamalı Tanıtımı: Çukurova Deltası, Türkiye nin en büyük alüviyal alanlarından birisi olup, dağları ile bu dağlara kuzeygüney yönünde yaklaşan Amanos 48

Dağları silsilelerinin arasında yer almaktadır. Yumurtalık Tabiatı Koruma Alanı ise bu deltanın doğu kesiminde yer alır. Yasal Konumu: 31.3.1994 tarihli ve 94/5451 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Tabiatı Koruma Alanı olarak belirlenen Yumurtalık Lagünü nün tabiatı koruma alanı statüsünün kaldırılarak Yumurtalık Lagünü Milli Parkı olarak belirlenmesi; ilgili bakanlıkların görüşüne dayanan Çevre ve Orman Bakanlığı nın 01.07.2008 tarihli ve 39172 sayılı yazısı üzerine, 2873 sayılı Milli Parklar Kanununun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu nca 06.08.2008 tarihinde kararlaştırılmıştır. Adana Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu nun 19.11.1993 tarih ve 1609 sayılı oluru ile 1. Derece Doğal Sit Alanı olarak tescil edilmiştir. 2005 yılında ise Uluslararası Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi (Ramsar Sözleşmesi) listesine dahil edilmiştir. Söz konusu proje alanının Yumurtalık Lagünü Milli Parkı na mesafesi kuş uçumu yaklaşık 32 km dir. 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları", İlde, Çevre ve Orman Müdürlüğü, izinsiz avlanmanın önlemini almakta, özellikle geyik, karaca, yaban keçisi, keklik, turaç, sülün, göçmen kuşları, yırtıcı kuşlar gibi yaban hayatının bulunduğu orman alanlarında ve sulak sahalarda yasaklar getirmektedir. Akyatan Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: 15.304 Ha Tuzla Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: 3.974 Ha Seyhan Baraj Gölü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: 11.436 Ha Karanfildağı Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: 31.020.Ha Hançer Deresi Yaban Hayatı Geliştirme Sahası: 6.048 Ha 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları, 1. Doğuda Ceyhan Nehri nin Akdeniz e döküldüğü batıda Seyhan Nehri nin Akdeniz e döküldüğü nirengi noktaları arasında kalan sahil bandının kıyıdan 6 mile kadar olan saha, 2. Doğuda Botas tesisleri ile batısı liman burnu arasında kalan sahil bandının kıyıdan 6 mile kadar olan saha, 3. Liman burnu ile eski Ceyhan nehri yatağı arasında batıda kıyıdan 6 mile kadar olan sahalar. 4. Yumurtalık lagünleri (Çamlık, Yelkoma), Ağyatan (Hurmaboğazı, Akyatan, Tuzla) lagünler, 5. Karataş İlçesi Hakkıbeyli Köyü nde 3.000 da alan, Yumurtalık İlçesi Haylazlı Köyünde 200 da alan su ürünleri, 6. Seyhan ve Ceyhan Nehirleri, Seyhan, Kozan, Nergizlik, Çatalan Barajları ve 24 adet gölet su ürünleri istihsal sahasıdır. 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda Belirtilen Alanlar Adana ili 2008 yılı sonu itibariyle tahditli mera alanları toplamı; 241.448 da dır. 17/5/2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde belirtilen alanlar. 49

İl sınırları içerisinde tespit edilen sulak alanlar: Karataş İlçesi nde bulunan Akyatan Gölü (Proje alanına mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 64 km), Ağyatan Gölü (Proje alanına mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 56 km) ve Tuzla Gölleri (Proje alanına mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 80 km), Yumurtalık İlçesi nde bulunan Yumurtalık Lagünleri (Proje alanına mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 32 km)dir. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar 12/6/1981 tarih ve 17368 sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Akdeniz in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca korumaya alınan alanlar, Cenova Deklerasyonu nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar, Akyatan, Doğu Akdeniz de nesli tükenmekte olan C.mydas (Yeşil kaplumbağa) türü için en önemli bölgelerden biri olarak saptanmıştır. Söz konusu proje alanının Akyatan a olan uzaklığı yaklaşık olarak (kuş uçumu) 64 km dir. 17/5/1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren "Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar. İl sınırları içerisinde RAMSAR Sözleşmesine dahil olan Akyatan Gölü ve Yumurtalık Tabiatı Koruma Alanı mevcuttur. Söz konusu proje alanının Akyatan Gölü ne olan mesafesi kuş uçumu 64 km, Yumurtalık Lagünü Milli Parkı na mesafesi kuş uçumu yaklaşık 32 km dir. 2.5. Proje Alanı ve Etki Alanında, Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.) Olup Olmadığı Söz konusu proje Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi nde yer almaktadır. Genel olarak serbest bölgeler; ülkede geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı, sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılan yerler olarak tanımlanabilir. 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu'nda serbest bölgelerin kurulması ve işletilmesindeki temel amaçlar; ihracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek, doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini hızlandırmak, işletmeleri ihracata yönlendirmek ve uluslararası ticareti geliştirmek olarak sıralanmıştır. Bulundukları ülke ekonomilerine sağladıkları katkıların yanında, esnek ve çağdaş idari yapılarıyla dış ticarete yönelmek isteyen firmalara modern ve gelişmiş bir yatırım ortamı sağlayan serbest bölgeler lojistik merkezler olarak ülkemizde de önemlerini artırmaktadırlar. 1 Proje etki alanı içerisinde devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan başka arazi bulunmamaktadır. 1 TAYSEB 50

2.6. Ulaşım ve Karayolu Bilgileri 2.7.1. Proje Alanının Hangi Karayoluna Ne Kadar Uzaklıkta Olduğu Faaliyet alanının Ceyhanİskenderun Otoyolu Serbest Bölge Bağlantısı na mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 750 m dir. Proje kapsamında Serbest Bölge sınırları içerisinde kullanılacak yollar ile ilgili olarak Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. den alınan görüş yazısı EK 18 de sunulmaktadır. Yumurtalık Serbest Bölgesi Adana Havaalanı na bir saat uzaklıkta olup, çevre karayollarına bağlıdır. 2.7.2. İnşaat ve İşletme Aşamasında Proje Alanına Ulaşım İçin Kullanılacak Yol/Yollar (1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerinde Gösterilmesi), Bağlantı Yolu, Kavşak ya da Mevcut Yolda İyileştirme Yapılıp Yapılamayacağı (yapılacak ise kim tarafından yapılacağı belirtilmeli, proje ile ilgili olarak Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü nden alınan görüş rapora eklenmelidir) Proje alanına ulaşım inşaat ve işletme aşamalarında mevcutta bulunan Ceyhan İskenderun Otoyolu vasıtasıyla gerçekleştirilecektir. Aşağıda proje alanının mevcut yola göre konumu gösterilmektedir. Şekil 15 Faaliyet Alanının Karayoluna olan mesafesini gösterir harita Faaliyet alanının Ceyhanİskenderun Otoyolu Serbest Bölge Bağlantısı na mesafesi yaklaşık olarak kuş uçumu 750 m dir. Proje kapsamında Serbest Bölge sınırları içerisinde kullanılacak yollar ile ilgili olarak Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölge Kurucu ve İşleticisi A.Ş. den alınan görüş yazısı EK18 de sunulmaktadır. Yumurtalık Serbest Bölgesi Adana Havaalanı na bir saat uzaklıkta olup, çevre karayollarına bağlıdır. Proje kapsamında kullanılacak yollar ile ilgili olarak T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü 5. Bölge Müdürlüğü nden görüş talep edilmiş olup, yapılan incelemeler sonucunda söz konusu proje alanı ile ilgili olarak Ayr. Ersin İl Yolumuza yaklaşık 600 m mesafede olması sebebiyle mevcut ve tasarı projelerimizi etkilememektedir görüşü alınmıştır. Söz konusu görüş yazısı EK17 de sunulmaktadır. 51

Gerçekleştirilecek faaliyetten dolayı, proje alanı çevresindeki tesislere meskun mahallere ve yollara olumsuz bir etki beklenmemektedir. Proje kapsamında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve buna dayalı çıkartılan ilgili yönetmeliklere riayet edilecektir. BÖLÜM 3 : PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ 3.1. Proje Alanı ve Etki Alanının Mevcut Kirlilik Yükü (proje alanı ve etki alanındaki hava, su, toprak kirliliği hakkında bilgi verilmeli, deniz suyunun Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 4: Deniz Suyunun Genel Kalite Kriterleri ve Yüzme Suyu Kalitesi Yönetmeliği Ekine göre (proje etki alanında yüzme ve rekreasyonel amaçlı kullanılan su var ise), Bakanlığımızdan yeterlik/ön yeterlik belgesi almış laboratuarlarca son altı ay yapılan analiz sonuçları raporda yer almalıdır) Hava Kirliliği; Çevre kirliliğinde önemli bir yer tutan hava kirliliği, konutlardan, sanayiden ve motorlu taşıtlardan kaynaklanmaktadır. İlde Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesinde sanayi kuruluşlarının büyük kısmı ve Seyhan ile Yüreğir ilçeleri sınırları içerisinde bulunan büyük ölçekli sanayi tesislerinde (Bossa, Advansa, Agakim gibi) yakıt olarak doğalgaz kullanılmaktadır. Ayrıca kömür, fuel oil, motorin gibi yakıtlar da kullanılmaktadır. İl merkezindeki tesisler yoğunlukla batıda Mersin, doğuda Osmaniye yolu üzerinde olup yerleşim yerleri ile iç içedir. İl sınırları içerisinde maden ocakları, kırmaeleme tesisleri, kireç fabrikaları vb faaliyetler de bulunmaktadır. İlde havaya verilen emisyonlar CO, SO 2, NOx, toz, şeklinde olup doğalgaz kullanımının yaygınlaşması ile bu emisyonlar SKHKK Yönetmeliğinde belirtilen sınır değerlerin oldukça altında kalmaktadır. İlinYumurtalık ilçesinde faaliyet gösteren İsken Enerji A.Ş. ne ait ithal kömür kullanılan termik santral bacasında bacagazı arıtma sistemi ve sürekli ölçüm cihazı bulunmakta olup Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından online olarak izlenmektedir. Trafikten Kaynaklanan Emisyonlar; Adana da araçlardan kaynaklanan hava kirliği toplam kirliliğin büyük bir bölümünü teşkil edecek kadar büyük orandadır. Bazı kaynaklarda, Adana gibi büyük şehirlerimizdeki araçların meydana getirdiği kirlilik, ısınmada kullanılan yakıttan meydana gelen kirlilikten daha fazla olduğu iddia edilmektedir. Bu nedenledir ki, hava kirliliğinin azaltılması için egzozlardan çıkan kirliliğin azaltılması gereklidir. Partikül Madde (PM) Emisyonları; Adana İlinde ölçüm yapılan dört istasyonda da PM (partikül Madde) parametresi için yıl boyunca sınır değerlerin aşıldığı güne rastlanmamıştır. Tablo 6 Partikül Madde Ölçüm Sonuçları 52

Kaynak: Adana İl Çevre Durum raporu Karbon Monoksit Emisyonları CO (karbonmonoksit) ölçüm analizörü Doğankent istasyonunda 02.01.2010 tarihinde devreye alınmıştır. Tablo 7 Karbonmonoksit Ölçüm Sonuçları Kaynak: İl Çevre Durum Raporu Azot Oksit (NOx) Emisyonları Adana İli ne ait azot oksit ölçümleri yapılmış olup, aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Ölçüm sonuçlarının uzun vadeli sınır değerleri geçmediği saptanmıştır. Tablo 8 Adana İli ne Ait Azot Oksit Emisyon Ölçüm Sonuçları Toprak Kirliliği Özellikle kullanılan ilaçların çevrede birikmesi sonucu, tarımın üzerinde yapıldığı toprağa ve toprak canlılarına, kültür bitkilerine ve diğer bitkilere, havanın ve suyun kalitesinin bozulmasına, evcil ve yabani hayvanlara çok büyük oranda yan etkisi vardır. Pestisitlerin bir kısmı ağır metaller içermektedir ve yer yer toprakta ağır metal birikimine neden olurlar. Bu durum bir başka kültür bitkisinin gelişmesini engelleyebilir. 199192 yılında Adana ilinde yapılan bir ön çalışmada Cırrık, Zaarlı, Kadıköy, Kamışlı ve Çavuşlu köylerinden alınan toprak örneklerinde pp DDT, op DDT ve türevlerine, Endirin ve EndosulfanSülfat a rastlanmıştır. Hatta bu miktarlar bazı örneklerde insan sağlığını tehdit edecek düzeydedir. Toprakta önemli derecede birikme söz konusu olunca bundan tabii ki toprak canlıları negatif etkilenmektedir. Su Kirliliği İlde tespit edilen önemli çevre sorunlarından biride su kirliliğidir. Endüstriyel atık sular, evsel nitelikli atık sular ve aşırı derecede kullanılan tarımsal zirai mücadele ilaçları ile gübreler olarak sayılabilir. Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından evsel ve endüstriyel atıksular için yapılan atıksu arıtma tesislerinden Doğu Adana atıksu arıtma tesisi 07.06.2003 tarihinde hizmete girmiş olup, Batı Adana atıksu arıtma tesisinin de deneme çalışmaları tamamlanarak 13.04.2006 tarihinde devreye alınmıştır. Böylece Akdeniz in kirlenmesinde önemli bir sorun giderilmiş olmaktadır. Söz konusu proje kapsamında 53

herhangi bir atıksu deşarjı yapılmayacak olup, projenin inşaat ve işletme aşamasında oluşacak evsel nitelikli atıksuların tamamı TAYSEB 1 atıksu arıtma tesisinde bertaraf edilecektir. Faaliyetin tüm aşamalarında 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve 24.04.2011 tarih ve 27914 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun hareket edilecektir. Projeden etkilenecek alanların belirlenebilmesi için projeden kaynaklanan çevresel, ekonomik ve sosyal boyutlardaki etkilerin bir arada değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu etkilerin bazıları doğrudan, bazıları ise dolaylı etkiler olup; proje etki alanı, projenin çevresel etkileri (özellikle toz ve gürültü açısından), proje alanlarının flora, fauna durumları, projeden kaynaklanacak istihdam, hizmet durumları, projenin tarım ve orman alanlarına etkileri vb. etkenler göz önünde bulundurularak seçilmiştir. Faaliyetin inşaat aşamasında, emisyon ve gürültü kaynakları söz konusudur. İşletme aşamasında oluşacak emisyon kaynaklarında emisyon ölçümleri belirli periyotlarla yapılacak ve bu ölçümlerin ilgili yönetmeliklerin sınır değerlerinin altına çekilmesi için gerekli tedbir alınacaktır. Söz konusu projenin etki alanının belirlenmesinde gürültü ölçüm hesaplamaları ile emisyon hesaplamaları dikkate alınmıştır. Gürültü ölçüm ve hesaplamalarına göre işletme aşamasında 250 m lik bir alan etki alanı olarak belirlenmiştir. Buna rağmen güvenli tarafta kalabilmek amacıyla proje alanı merkezinden 1000 m yarı çaplı bir alanın etki alanı olarak belirlenmesi öngörülmüştür. Sonuç olarak 1000 m yarıçaplı etki alanı sınırları içerisinde herhangi bir yerleşim birimi bulunmamaktadır. Söz konusu alanın gösterildiği topoğrafik harita Ek 1'de verilmektedir. Projenin çevresel etki alanları için inşaat ve işletme aşamaları göz önüne alındığında, uzun ve kısa dönemli olmak üzere iki ayrı nitelikte etki söz konusudur. Projenin inşaat aşamasında yapılan çalışmalardan kaynaklanan gürültü vb. etkiler kısa vadeli ve geçici; işletme aşamasındaki çevresel etkiler ise uzun süreli etkilerdir. Söz konusu proje Alanı Yumurtalık Serbest Bölgesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Proje etki alanında yüzme ve rekreasyonel amaçlı kullanılan su bulunmamaktadır. Proje alanı ve etki alanının mevcut kirlilik yükünü belirleyebilmek amacıyla Segal Çevre Ölçüm ve Analiz laboratuarı tarafından deniz suyu analizi yapılmış olup, EK10 da sunulmaktadır. Analiz sonuçlarından da görülebileceği gibi faaliyet alanından alınan deniz suyu numunesi Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği sınır değerlerinin altında kalmaktadır. 3.2. Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojik Özellikleri Faaliyet alanı Adana İli, Yumurtalık İlçesi, Yumurtalık Serbest Bölgesi Mevkii ndedir. 1/25.000 ölçekli topoğrafik haritada Adana O 35 b2 paftasında yer almaktadır. Projeye konu olacak alan toplam kara alanı 12.5ha lık alanı kapsamaktadır. Alana ait kira sözleşmesi EK16 da sunulmaktadır. Araştırma sahasında üst seviyelerde Genç Deniz Çökelleri/ Yeni Alüvyonlar bulunmaktadır. Yeni alüvyonlar ise dere boylarında gelişmiş olup genelde kötü boylanmalı, tutturulmamış çakıl, kum ve milli malzemeden oluşmuştur. Bu çökeller altında ise çok katı 1 Toros Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi Kurucu ve İşleticisi A.Ş. 54

sert kıvamlı kil tabakaları, sıkıçok sıkı çakıllı kum kumlu çakıl tabakaları ve bazalt yer almaktadır. İnceleme sahasında denizde yapılan sondajlarda deniz tabanından itibaren kalınlığı 3.40 m ile 16.60 m arasında değişen Genç Deniz Çökelleri yer almaktadır. Sahada Genç Deniz Çökelleri; çok gevşek kum, gevşek kum, orta sıkı kum tabakaları / çok yumuşak kil, çok yumuşakyumuşak, siltli kil, yumuşak siltli kil, orta katı siltli kil, katı siltli kil tabakaları ile temsil edilmektedir. Genç Deniz Çökelleri altında ise bazalt / çok katısert kil / sıkıçok sıkı kum tabakaları yer almaktadır. 1 3.3.1 Bölgesel Jeoloji (çalışma alanının işaretlendiği 1/25.000 ölçekli genel jeoloji haritası eklenmelidir) Adana baseni Neojen istifindeki zaman stratigrafi bölümlemeye ilişik çalışmalar 1949 lu yıllara inmekte ise de bölgedeki ilk ekip çalışması Mobil Jeologları tarafından 1953 yılında, sistemli stratigrafik araştırmalar ise 1957 de başlamıştır. Bu çalışmalara ilişik stratigrafik nomenklatür 1961 yılında Schmidt tarafından yayınlanmıştır. Ekip bölgedeki çalışmaları esnasında 47 adet kayastratigrafi birimi adlamıştır. Bu projede Paleozoik ve Mesozoik birimlerinin pek çoğu yeni adlanmıştır. Adana baseni Neojen istifinde ise Schmidt (1961) in ayırdığı bazı genellemeler ile kısmen benimsenmiştir. Buna ilave olarak formasyon ve üye aşamasında yeni adlamalaryapılmıştır. Kozan K 20 paftasına ilişik 1/25.000 ölçekli jeolojik harita alımı 1984 1985 yıllarında tamamlanmıştır. Kozan paftasında yürütülen incelemeler kuzeyde Karsantı, batıda Tarsus, doğuda İmamoğlu dolayına erişip güneyde E5 karayolu ile sınırlanmaktadır. Doğu Toroslar güneyinde yer alan Adana baseninin batı kesimini kapsayan bu incelemede temeli Paleozoik yaşlı sedimanter birimler oluşturmaktadır. Mesozoik te, inceleme alanının kuzey kesiminde yüzeyleyen karbonatlar ile ofiyolit karmaşığı bulunmaktadır. Adana Baseni Tersiyer istifi; Toros orojenik kuşağını oluşturan Paleozoik ve Mesozoik yaşlı kayastraftigrafi birimleri üzerinde diskordanslı olup birbirleri ile yanal ve düşey geçişli 13 adet kayastratigrafi biriminden oluşmaktadır. Ek13 te çalışma alanının işaretlendiği 1/25.000 ölçekli genel jeoloji haritası verilmiştir. 3.3.2. Proje Alanı ve Etki Alanının Jeolojisi (inceleme alanına ait 1/5.000 varsa 1/1.000 ölçekli jeoloji haritası ile bölgesel ve inceleme alanlarına ait stratigrafik kesit eklenmeli ve bölüm içerisinde atıfta bulunulmalıdır.) Adana ve civarı ayırtman stratigrafi, yapı ve kaya türü özellikleri açısından, aralarında belirgin ayrımlar bulunan, birbirleriyle tektonik dokanaklı değişik tektonostatigrafik birlikleri kapsar (Ayhan ve Bilgin, 1988). Bölgede yüzeyleyen Aladağ birliği, DevoniyenSenoniyen aralığında çökelmiş şelf tipi karbonat ve kırıntılı kayaları kapsar (Özgül ve Kozlu, 2002). 1 Yumurtalık Serbest Bölgesi Tersan Tersane Sahası Adana Ceyhan 035B10B3C, O36A06A4D Pafta, 5 Ada 1 2 Parseller İmar Planına Esas Jeolojik JeoteknikEtüd Raporu 55

Doğu Toros Otokonu, KambriyenLütesiyen sonuna kadar genellikle sığ, sıcak, litoralsublitoral ortam koşullarının hakim olduğu düşey salınım hareketlerinin etkin olduğu duraysız bir şelf özelliğini yansıtır (Özgül ve diğerleri, 1973). Doğu Toroslar'ın güney kesimini oluşturan Adana baseni, PaleozoyikTersiyer aralığında çökelmiş sığ deniz çökelleri İle pelajik (derin deniz, >1000m) çökellerden oluşur (Yetiş ve diğerleri, 1991). MisisAndırın baseni olarak tanımlanan kaya birimleri, Kretase Tersiyer zaman aralığında çökelmiştir. Melanj nitelikli ve volkanosedimanterfasiyes özellikleri sunar (Bilgin ve diğerleri, 1981). Araştırma sahası ve yakın çevresinde Oligosen Miyosen yaşlı birimler İle bazaltikvolkanizmalar mevcuttur. Oligosen Miyosen yaşlı formasyonlar çok katısert kıvamlı kil tabakaları ve sıkıçok sıkı kum tabakalarıyla temsil edilmektedirler. Yumurtalık, Ceyhan, Osmaniye ve Haruniye yörelerinde yüzeylemeler veren Kuvaterner yaşlı bazaltlar Delihalil formasyonu olarak adlandırılmıştır. Bazaltik volkanizma makro olarak çok değişik örnekler sunmaktadır. Delihalil Tepe ve Üç Tepe konilerinde tutturulmamış piroklastikler; volkan bombası, lapilli, süngertaşı gibi elemanlardan oluşmaktadır. Lav akıntılarının altında sarı pembe renkli gevşek dokulu tüfler bulunmaktadır. Üstteki lav akıntıları ise çok dayanımlıdır ve akıntı izleri taşımaktadır. Delihalil bazaltlarının yaşı Kuvaterner olarak düşünülmektedir. Doğuda Yumurtalık Körfezi ile batıda Tuzla'ya kadar olan sahil kesiminde geniş alanlar kaplayan kumullar zaman zaman birkaç km içerilere kadar yayılım göstermektedir. Yakın tarihte ve günümüzde kıyıda esen şiddetli rüzgarların etkisi İle kıyıdaki kumların onlarca metre içerilere kadar taşınması sonucu bölgede kıyı kumulları oluşmuştur. Bunlar kıyı boyunca yayılım gösteren 110 metre yükseklikteki tepecikler veya şeritler halindedir. Bitki örtüsünden yoksun olanlar, rüzgarın etkisi İle hareket ederler ve sık sık yer değiştirirler. Bu kumullar, Yumurtalık ve Karataş dolaylarında, kıyıya yakın bölgelerde kurulan Venedik, Bizans, Roma dönemine ait bazı antik yerleşim yerlerinin üstünü kısmen veya tamamen örtmüştür. Faaliyet alanı Adana İli, Ceyhan İlçesi, Yumurtalık Serbest Bölgesi Mevkii ndedir. 1/25.000 ölçekli topoğrafik haritada Adana O 35 b2 paftasında yer almaktadır. Projeye konu olacak kara alanı toplam 12.5ha lık alanı kapsamaktadır. Araştırma sahasında üst seviyelerde Genç Deniz Çökelleri / Yeni Alüvyonlar bulunmaktadır. Yeni alüvyonlar ise dere boylarında gelişmiş olup genelde kötü boylanmalı, tutturulmamış çakıl, kum ve milli malzemeden oluşmuştur. Bu çökeller altında ise çok katısert kıvamlı kil tabakaları, sıkıçok sıkı çakıllı kum kumlu çakıl tabakaları ve bazalt yer almaktadır. İnceleme sahasında denizde yapılan sondajlarda deniz tabanından itibaren kalınlığı 3.40 m ile 16.60 m arasında değişen Genç Deniz Çökelleri yer almaktadır. Sahada Genç Deniz Çökelleri; çok gevşek kum, gevşek kum, orta sıkı kum tabakaları / çok yumuşak kil, çok yumuşakyumuşak, siltli kil, yumuşak siltli kil, orta katı siltli kil, katı siltli kil tabakaları ile temsil edilmektedir. Genç Deniz Çökelleri altında ise bazalt / çok katısert kil / sıkıçok sıkı kum tabakaları yer almaktadır. 1 1 Yumurtalık Serbest Bölgesi Tersan Tersane Sahası Adana Ceyhan 035B10B3C, O36A06A4D Pafta, 5 Ada 1 2 Parseller İmar Planına Esas Jeolojik JeoteknikEtüd Raporu 56

Proje alanı ayrıntılı stratigrafik kesitler zemin etüd raporunda verilmiştir. Şekil 16Bölgesel Stratigrafik Kesit 57

3.3.3. Proje Alanına Ait İmar Planına Esas Jeolojik Ve Jeoteknik Etüd Raporları (onaylayan kurum, onay tarihi, kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk değerlendirmesi, sonuç ve onay sayfaları ile inceleme alanını içine alan yerleşime uygunluk değerlendirme paftası rapora eklenmelidir, bu raporları yok ise Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı nın 19.08.2008 tarih ve 10337 sayılı Genelgesi ekindeki formatına göre hazırlanacak, imar planına esas jeolojikjeoteknik etüt raporlarının ilgili kuruma onaylatılması gerekmektedir.) Yumurtalık Serbest Bölgesi Tersan Tersane Sahası Adana Ceyhan 035B10B3C, O36A06A4D Pafta, 5 Ada 1 2 Parseller İmar Planına Esas Jeolojik Jeoteknik Etüd Raporu 25.11.2009 tarih 11484 sayılı Jeoloji Mühendisleri Odasınca onaylanmıştır. Ayrıca JeolojikJeoteknikEtüd Raporu Parseller Adana Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 25.11.2009 tarih ve 3797 saylı yazısı ile onaylanmıştır. İmar Planına Esas Jeolojik ve Jeoteknik Etüd Raporları (onaylayan kurum, onay tarihi, kapak, amaç, imar durumu, afet durumu, yerleşime uygunluk değerlendirmesi, sonuç ve onay sayfaları ile inceleme alanını içine alan yerleşime uygunluk değerlendirme paftası) Ek 13 de sunulan Zemin Etüt Raporu nda verilmiştir. 3.3. Proje Alanı ve Etki Alanının Doğal Afet ve Depremsellik Durumu T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hazırlanmış ve Bakanlar Kurulu nun 18.04.1996 tarih ve 96/8109 sayılı kararı ile yürürlüğe girmiş olan Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası na göre Faaliyet alanı II. derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Şekil 17 Deprem Haritası 2 Eylül 1997 tarih ve 23098 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren, Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. 58

6 Mart 2007 gün ve 26454 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren, Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. 3.4.1 Deprem Durumu (inceleme alanı ve yakın çevresinde yer alan fayların proje alanına uzaklıkları, etkileri ile geçmişte ve son dönemde meydana gelen depremler hakkında bilgi verilmeli ve deprem riskinden bahsedilmelidir, deprem bölgeleri haritası, proje alanının işaretlendiği diri fay haritası rapora eklenmelidir) Adana İli doğuda Doğu Anadolu Fay zonu, batı ve kuzeybatıda ise Ecemiş Fayı ile çevrelenmiş konumdadır. Türkiye nin en büyük fay zonlarından birisi olan Doğu Anadolu Fayı ve Ecemiş Fayı günümüzde halen hareketini sürdüren aktif faylar olarak kabul edilmektedir. Doğu Anadolu Fayı; sol yönlü doğrultu atımlı bir fay olup, Antakya dan Karlıova ya kadar uzanan yaklaşık KDGB uzanımlı bir faydır. Doğu Anadolu Fay zonu tek bir kırık sisteminden oluşmayıp irili ufaklı yüzlerce fayların birleşmesinden oluşmaktadır. Doğu Anadolu Fay zonu üzerinde önceki araştırmacılar tarafından ölçülen fay zonu genişliği yaklaşık 23 km olup, fayın toplam atımı Arpat ve Şaroğlu (1972) tarafından 22 km olarak tespit edilmiştir. Fay zonu boyunca toplam düşey atım 400 m.dir. Doğu Anadolu Fay zonunun oluşumu Geç Miyosen de Arap ve Anadolu levhalarının çarpışması ile oluşmuştur. Ecemiş Fay zonu; yaklaşık olarak KayseriYahyalı nın batısında Dündarlı Köyü nden başlayarak KKDGGB uzanımlı olarak MersinGülek yakınlarına kadar uzanır. Genel doğrultusu K27D olan Ecemiş Fayı birbirine paralel birçok kırık parçasından meydana gelmiştir. DündarlıPozantı arasındaki 78 km.lik bölümde oldukça belirgin şekilde izlenmektedir. Pozantı Gülek arasında Ecemiş Fayı küçük parçalara ayrılmaktadır. Adana İli iki önemli aktif fay zonu arasında yapılaşmaya ve büyümeye devam etmektedir. Doğu Anadolu ve Ecemiş Fayı dışında Adana ve yakın çevresinde gerek son oluşan depremlerin sebebi ile oluşmuş gerekse çok önceleri 2 adet ana fay zonu daha bulunmaktadır. Karaisalı Karsantı Fay zonu ve KarataşOsmaniye Fay zonudur. KaraisalıKarsantı Fay zonu, Adana havzasının kuzeyinde, Ecemiş Fay zonunun güneyinde KaraisalıKarsantı arasında değişik boy ve doğrultularda gelişmiş olan çok sayıda kırıktan meydana gelen bir fay zonudur. Ecemiş ve KarataşOsmaniye Fay zonlarının arasında yer alması, çok geniş bir alanda izlenmesi ve 20 km.ye varan uzunlukta parçaların izlenmesi ile önemli bir fay zonudur. Birbirine paralel iki ana doğrultu hakimdir. Fayların KDGB ve DB uzanımlı olmak üzere iki ana doğrultuda yoğunlaştığı gözlenir. Bu iki farklı çalıştığı gözlenmektedir. Bir kısmı sol yönlü doğrultu atımlı iken diğer bir kısımda sağ yönlü doğrultu atımlı fay sistemine göre çalışmaktadır. KarataşOsmaniye Fay zonu ise, Adana Ovası nın GD sunda KarataşOsmaniye arasında genel doğrultusu KDGB olan, yaklaşık 120 km uzunluğunda bir zon içinde birbirine paralel birçok faydan oluşmaktadır. Birçoğu kıyıya paralel olan bu faylar belirgin morfolojik görünümleri yanında Kuvaterner yaşlı kaya birimlerini etkilemeleri nedeniyle önemlidirler. Proje alanı Diri Fay Haritası Ek14 te verilmiştir. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanmış olan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmenlik hükümleri uyarınca; Bu yönetmeliklere göre sondajlarda üst seviyelerde belirlenen Genç Deniz Çökellerine ait birimler D Zemin Grubuna, Z4 yerel zemin sınıfına girmektedir. Ancak; derin temel sistemi seçilmesi ve zemin ıslahı yapılması durumunda Zemin Grubu B, Yerel Zemin Sınıfı Z2 alınabilecektir. kara tarafındaki yapıların temelleri katıçok katı kil tabakları üzerine oturacak olması ve katı kil tabakasının kalınlığı sınırlı olması nedeniyle B Zemin Grubu, Z2 yerel zemin sınıfı alınabilecektir. Deniz tarafında zemin ıslahı ve derin temel sistemi seçilmesi durumunda Zemin Grubu B, Yerel Zemin Sınıfı Z2 alınabilecektir. Z2 sınıfına 59

giren zeminler için Spektrum Karakteristik Periyotları TA = 0.15sn, TB = 0.40 sn,z4 sınıfına giren zeminler için Spektrum Karakteristik Periyotları TA = 0.20 sn, TB = 0.90 sn alınması uygun olacaktır. 3.4.2 Doğal Afet Durumu (7269 sayılı yasada belirtilen deprem dışındaki heyelan, kaya düşmesi, su baskını, çığ vb. doğal afet riskleri hakkında bilgi verilmeli) İnceleme sahası içinde ve yakın çevresinde 7269 sayılı yasa kapsamına girecek heyelan, su baskını, kaya ve çığ düşmesi vb. doğal afet riski bulunmamaktadır. 3.4. Deniz Dibi Zemin Etüt Raporu İnceleme sahasında; denizde 28.04.2006 ile 18.08.2006 tarihleri arasında, deniz tabanından itibaren maksimum derinliği 51.45 m olan 29 adet deniz sondajı ve karada 25.04.2006 ile 10.05.2009 tarihleri arasında maksimum derinliği 33.00 m olan 13 adet zemin etüt sondajı yapılmıştır. Sondaj çalışmaları; örselenmişörselenmemiş numune ve karot alma işleri ile 1.50 m de bir yapılan standart penetrasyon deneyleri yapılmıştır. Zemin Etüdraporunda; yapılan tüm jeolojik ve jeoteknik etüt çalışmaları detaylı olarak anlatılmakta, zemin profili ve taşıyıcı tabaka derinliği, taşıma gücü, temel tipi, kazık boyu, kazık çapı, servis yükü, sıvılaşma riski, sahanın depremselliği ve inşai tavsiyeler yer almaktadır. İnceleme sahasında denizde yapılan sondajlarda deniz tabanından itibaren kalınlığı 3.40 m ile 16.60 m arasında değişen Genç Deniz Çökelleri yer almaktadır. Sahada Genç Deniz Çökelleri; çok gevşek kum, gevşek kum, orta sıkı kum tabakaları / çok yumuşak kil, çok yumuşakyumuşak, siltli kil, yumuşak siltli kil, orta katı siltli kil, katı siltli kil tabakaları ile temsil edilmektedir. Genç Deniz Çökelleri altında ise bazalt / çok katısert kil / sıkıçok sıkı kum tabakaları yer almaktadır. Sondajlar bazalt sert kil tabakaları içerisinde bitirilmiştir. 3.5 Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrojeolojik Özellikleri, Yer altı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri, Debileri, 1/25.000 lik Topoğrafik Haritada Gösterimi Adana ili genel olarak doğudan ve güneybatıdan, kuzeye doğru 14 m kottan başlayarak 160 m kotlarına yükselen bir topografyaya sahiptir. Kent kurulduğundan bu yana içme kullanma suyu gereksinimi yeraltısu kaynaklarından sağlanmakta olup; içmekullanma amaçla açılan sondaj kuyuları 2040 m arası tecrit edilmektedir. Doğu, batı, güney yerleşim alanı, sınırlarından başlayarak kuzeyde 50 m kot çizgisine kadar zengin yeraltısu potansiyeli vardır. Kuzeye gidildikçe su rezervi azalmaktadır. Bu nedenle şehre verilmekte olan içme suyu için açılmış olan kuyuların derinlikleri 50150 m arasındadır ve sayıları 36 adettir. Yerleşim alanı içinde bulunan endüstriyel kuruluşlar kullanma suyu gereksinimlerini kendi olanakları ile açtırdıkları derin kuyulardan sağlanmaktadırlar. 60

Tablo 9 2011 yılı su bilançosu Çatalanbarajı ndan içme suyu temin edilip arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra Yüreğir ilçesinin tamamına 2002 yılı içerisinde verilmiş olup seyhan ilçesine ise içmesuyu verilmesi çalışmaları devam etmektedir. Nitekim son bir yıldır çatalan içmesuyu projesinin devreye girmesiyle daha önce adana büyükşehir belediyesince açılan 142 adet kuyunun çoğu devre dışı bırakılmış olup 10 adet kuyu peyzaj sulaması için faaliyet göstermektedir. Bu kuyulardan 10,6 hm 3 /yıl (2009 yılı itibari mile) su çekilmektedir. Tablo 10 Adana ili yeraltısuyu kullanım tablosu aşağıda verilmektedir. 61

Tablo 11 Seyhan havzasındaki yeraltı suyu kalite sınıfları İnceleme alanında kara sondajlarının yapımı sırasında sabahakşam yeraltı suyu ölçümleri yapılmıştır. Tespit edilen su derinlikleri aşağıdaki Tablo'da sunulmaktadır. Tablo 12 Tespit edilen su derinlikleri KARA SONDAJI NO SU DERİNLİĞİ(m) SK 14 3.8 SK15 3.5 SK16 5.1 SK17 2.25 SK18 5.6 SK19 6.1 SK20 4.2 SK21 3.1 SK23 5.2 SK24 3.2 SK35 3 SK36 4.6 SK41 3.5 Kara sondajlarında yeraltı suyu derinlikleri 2.25 m ile 6.10 m arasında değişmektedir. Tüm yapı temelleri altında temel drenajı yapılmalı, İdari bina ve Sosyal Tesislerin bodrum katlı inşa edilmesi durumunda bodrum kat seviyelerinde izolasyon tedbirleri alınmalıdır. 62

3.6. Proje Alanı ve Etki Alanının Hidrolojik Özellikleri, Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Proje Alanına Mesafeleri, Debileri, 1/25.000 lik Topografik haritada Gösterimi Seyhan Nehri, Ceyhan Nehri, Çakıt Çayı, Eğlence Deresi, Körkün Çayı ve Üçürge Deresi, Adana nın önemli akarsularını oluşturmaktadır. Bu akarsuların karakteristikleri aşağıda veriliştir. Tablo 13 Adana ili içme ve kullanma suyu Tablo 14 İl sınırları içerisindeki akarsular Akarsular Seyhan Nehri: Akdeniz bölgesinde, Adana dan geçerek Akdeniz e dökülen seyhan nehrinin uzunluğu 560 km olup yağış alanı 20.100 km 2 dir. Seyhan Nehri, İç Anadolu nun doğu kesiminde uzunyayla yöresinden doğan Zamantı Irmağı (uzunluğu 317 km) ile bunun doğusunda doğu anadolu sınırları üzerinden doğan Göksu nun(uzunluğu 198 km) birleşmesiyle meydana gelir. Seyhan Nehri nin adana il sınırları içerisinde Seyhan ve Çatalan Barajları inşa edilmiştir. Seyhan Barajı 1956 yılında işletmeye açılmış olup, sulama, enerji ve taşkın önleme amaçlıdır. Enerji, taşkın önleme ve Adana ili içme ve kullanma suyu ihtiyacını karşılayan çatalan barajı 1997 yılında işletmeye açılmıştır. Seyhan Nehrine sırasıyla eğlence, körkün, üçürge ve çakıt dereleri katılır. Adana İli içinden geçen Seyhan Nehri, ova içinde güneybatıya yönelerek ve birçok menderesler çizerek Tarsus (Berdan) Çayının denize döküldüğü noktanın 3 km kadar doğusunda Akdeniz e dökülür. Su ürünleri üretim ve avcılığına elverişlidir. Ceyhan Nehri: Ceyhan Nehri Binboğa Dağlarından doğar. Güneye akarak göksun yakınında üstüngelen deresi ve batıdan akan tokat suyu ile birleşir. Buradan doğuya doğru akan göksun ırmağı, söğütlü suyu ile birleşerek ceyhan ırmağını oluşturur. 20670 km 2 yağış alanına sahip olan Ceyhan Nehri 500 km uzunluğundadır. Kahramanmaraş ili sınırlarında Aksu Çayı Ceyhan Nehrine katılır, daha sonra Aslantaş Barajı menbaında keşişsuyu, andırın çayı ve sabunsuyu kolları katılır. Aslantaş Barajı mansabında ise Hamis, Karaçay, Savrun, Kesiksuyu, Sumbas, Çeperce ve Handeresi kolları Ceyhan Nehrine katılırlar. 63

Ceyhan İlçesi ve misisden geçerek yumurtalık körfezinin batısından akdenize dökülür. Ceyhan Nehri üzerinde menzelet, sır, berke, aslantaş barajları inşa edilmiştir. Su ürünleri üretim ve avcılığına elverişlidir. Çakıt çayı: Çakıtçayı nın ilk doğduğu yer ulukışla nın arkasındaki dağlardır. Bu mevkide adı porsuk çayı olarak bilinir. Alihoca civarında killik deresi katılır. Fakat porsuk çayını besleyen asıl kol, soldan katılan ve yağış alanı büyük olan kırgeçitderesi dir. Daha aşağılarda çakıtsuyu nu sürekli verimli tutan bir kaynak suyu olan iekerpınarı suyu katılır ve bu noktadan itibaren ırmak, çakıt suyu adını alır. Bu noktaya kadar vadi çok engebeli değilken buradan itibaren vadinin karakteri değişir, sarplaşır, derinleşir ve daralır. Arapali köyüne kadar engebeli karakterdeki çakıt vadisinden akan 162 km uzunluğundaki çakıt suyu, seyhan baraj gölüne dökülür. Su sporlarına uygun özelliklere sahip olan çakıt çayı ülke turizmi açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Eğlence deresi: Eğlence deresi 30003500 m kotlarında çeşitli küçük kollar olarak doğmakta ve iki ana kol olan eğni ve aksu derelerini oluşturarak güney yönünde akmaktadır. Çönekli mahallesinin güneydoğusunda kabaktaş tepesi mevkiinde birleşen iki dere buradan itibaren eğlence çayı ismini almakta ve çatalan yakınlarına kadar bu isimle akmaktadır. Çatalan baraj gölüne dökülen eğlence deresi 87 km uzunluğundadır. Su ürünleri üretim ve avcılığına elverişlidir. Körkün çayı: Körkün çayı ilk kaynaklarını aladağ ın batı eteklerinden alır. Başlangıçta üçkapılı dere ve ecemiş deresini oluşturarak güney yönünde akarken mahmatlı mevkiinde birleşmektedirler. Bu iki derenin birleşimiyle yine ecemiş deresi adı altında akışına devem eden dere kamışlı mevkiine kadar birçok yan kolla birleşerek büyümekte ve bu noktadan itibaren körkün çayı adıyla akmaktadır. Seyhan baraj gölüne katılan körkünçayı nın uzunluğu 157 km dir. Su ürünleri üretim ve avcılığına elverişlidir. Üçürge çayı: Sügeç dağı eteklerinden doğan üçürge çayı 60 km uzunluğundadır. Üzerinde sulama amaçlı nergizlik barajı 1995 yılında inşa edilip işletmeye açılmıştır. Yıllık ortalama debisi 1 m 3 /s dir. Su ürünleri üretim ve avcılığına elverişlidir. Göller ve göletler Seyhan Havzası yukarı bölümlerinde kayda değer bir göl bulunmamaktadır. Yalnız aladağ üzerinde yedigöller ve dipsiz göl ile ulukışla civarında çiğli ve karagöl gibi küçük göller vardır. Akyatan lagünü: Adana İlinin Karataş ilçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Adana ya 48 km. mesafededir. Akyatan Gölü, Türkiye nin en büyük lagün gölüdür. Ortalama su seviyesindeki alanı 4900 hektardır. Yaz boyunca gölü besleyen suların azalması ve yüksek buharlaşma nedeniyle gölalanı çok küçülmektedir. Suyun çekildiği alanlarda geniş çamur düzlükleri oluşmakta ve yaz sonuna doğru tamamen kurumaktadır. Göl, güneybatıdan çıkan 2 km.lik dar bir kanalla denize bağlanmaktadır. Göl sularının yüksek olduğu dönemlerde kanal vasıtasıyla gölden denize, düşük olduğu dönemlerde ise denizden göle doğru su akışı olmaktadır. Bu nedenle göl suyundaki tuzluluk mevsimlere göre değişiklik göstermektedir. Gölün kuzeyi geniş tarım alanları ile çevrilidir. Akyatan lagünü, yaşama ortamlarının çeşitliliği, barındırdığı hayvan ve bitki türleri ile çok sayıda uluslararası öneme sahip sulak alan kriterine sahip bir sulak alan ekosistemidir. Tüm bunların yanı sıra, akyatan lagünü, su ürünleri üretimi ve turizm faaliyetleri gibi imkânlarıyla yöre ekonomisine önemli katkılar sağlayan çok yönlü bir sulak alan ekosistemidir. Ağyatan lagünü: Ceyhan Nehri ağzının batısında yer alan 1130 ha alana sahip, yeraltı suları ve yağışlı dönemde nehir sularıyla beslenen bir lagündür. En fazla 3 m 64

derinliğe ulaşan göl ile deniz arasında bağlantıyı hurma boğazı adında dar bir boğaz sağlar. Kuzeyinde geniş ıslak çayırlıklar ve kıyılarda tatlı suyun ağır bastığı yerlerde küçük bataklık alanlar bulunur. Göldeki su seviyesinin, çukurova daki diğer sulakalanlara oranla daha az farklılık göstermesi, çevresinde çamur düzlüğü ve tuzcul bataklıkların oluşumunu sınırlamıştır. Bunlardan ikincisi, özellikle batı kıyılarında bulunur. Yüksek kumullar gölü denizden ayırır. Hurma boğazı na yerleştirilmiş balık dalyanları bir kooperatif tarafından işletilmektedir. 1995 yılında 10 ton balık tutulmuştur. Tuzla gölü: Tuzla Gölü (2800 ha), seyhan ağzının doğusunda yer alır ve çukurova daki göllerin en batıda olanıdır. Gölün suyu, yılın büyük bir bölümünde hafif tuzludur. Su seviyesi özellikle kış yağışlarından sonra yükselir, bu dönemde göldeki tuzluluk azalır. Gölün özellikle doğu tarafından geniş çamur düzlükleri ve tuzcul bataklıklar bulunur. Kuzeyinde, 500 m genişliğinde bir şerit üzerinde kuru tarım yapılan tarlalar ve çayırlar vardır. Kısa bir kanal gölün denizle bağlantısını sağlar. Denize açılan boğazda bir balık dalyanı bulunur. Öka sınırları içerisinde, tuzla gölü nün güneydoğusunda, kısmen seyhan ın eski yatağı üzerinde yer alan, sık bitki örtüsüyle kaplı tatlısu bataklıkları, tuzcul bataklıklar ve gölcükler de bulunur. Yaz aylarında bu gölcüklerden bazılarının suyu pompaj yoluyla sulamada kullanılır. Bunların bir bölümü yazın tümüyle kurur. Yumurtalık lagünleri: Ceyhan ağzı ve yumurtalık körfezi arasında kalan ve lagünler, tuzcul bataklıkları, çamur düzlükleri, sazlıklar, ıslak çayırlar, kumullar ve bir çam ormanından oluşan dev bir sulakalan sistemidir. Başlıca sulakalanlar çamlık ( ya da yumurtalık) lagünü, yelkoma gölü (1150 ha), ömer gölü (350 ha), yapı gölü (300 ha) ve darboğaz gölü dür (380 ha). Bölgedeki diğer sulakalanların aksine, düzensiz bir kıyı çizgisine sahip bölge, denizlebirçok noktada birleşmektedir; eski ceyhan yatağı öka nın ortasından geçmektedir. Avcıali ve esemen göllerinden oluşan yelkoma gölü, geniş tuzcul bataklıklarla çevrili sığ bir lagündür. İlkbahar ve yaz aylarında gölün bir bölümü kuruyunca, özellikle kuzeyde geniş çamur düzlükleri ortaya çıkar. Tatlı suyun kumullardan göle sızdığı bölümlerde sazlıklar vardır. Tuzcul bataklıklar ve çamur düzlükleriyle çevrili olan çamlık lagünü, ömer gölü, yapı gölü, darboğaz gölü ve daha küçük kaldırım gölü, kış aylarında su seviyesi yükseldiğinde tek bir büyük göl oluşturur. Yelkomalagünü nün ağzında, eski ceyhan ağzında ve çamlık lagünü nün yumurtalık körfezi ne açıldığı yerde dalyanlar bulunmaktadır. Göletler Adana il sınırları içerisinde DSİ tarafından yapılıp işletmeye açılan bir adet gölet bulunmaktadır. Handeresi üzerinde, 1999 yılında inşa edilen hakkıbeyligöleti sulama amaçlıdır. 65

Şekil 18 Seyhan havzası su kalite haritası 3.7. Meteorolojik Özellikler ve Veriler, Bölge Özelinde Hava Koşulları, Bu Koşulların Denizciliğe ve Yapımı Planlanan Projeye Etkileri Yönünden İrdelenmesi, Rüzgar Gülü Bölgenin Genel İklim Koşulları Adana ve çevresi Akdeniz İklimi özelliklerini taşımakta olup, yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Proje alanı meteorolojik verilerinin değerlendirmesinde Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (19702010) verileri kullanılmıştır. Adana Ceyhan İstasyonuna ait uzun yıllara ait veriler aşağıda ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Meteorolojik verilerin derlenmesinde kullanılan Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu na ait Meteorolojik Bülten Ek 20 de verilmiştir. Basınç Dağılımı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970 2010) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama basınç 1009.5 hpa dır. Maksimum basınç 1020,5 hpa, Minimum basınç 993,4 hpa olarak ölçülmüştür. 66

Tablo 15 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Basınç Değerleri (hpa) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık Ortalama Basınç (hpa)1015.2 1013.3 1011.2 1009.2 1007.8 1005.1 1002.2 1003.2 1007.1 1011.1 1014.1 1015.4 1009,5 Maksimum Basınç (hpa)1030.9 1029.6 1024.8 1021.6 1016.1 1013.0 1008.2 1008.1 1017.5 1022.2 1025.9 1028.1 1020,5 Minimum Basınç (hpa)994.0 991.3 988.6 981.1 996.7 993.3 994.3 997.6 999.2 999.5 995.5 990.1 993,4 Kaynak: [MGM] Basınç 1040 1030 1020 1010 1000 990 980 970 960 950 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Aylar Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Şekil 19 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Basınç Değerleri Grafiği Sıcaklık Dağılımı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970 2010) gözlem kayıtlarına göre ortalama sıcaklık yıllık 17,9 ºC, maksimum sıcaklıkların ortalaması yıllık 24,8 ºC, minimum sıcaklıkların ortalaması yıllık 11,8 ºC, 1970 2010 yılları arası gözlem kayıtlarına göre maksimum sıcaklık 44,0ºC ile 08.07.1978 de, minimum sıcaklık 8,2 ºC ile 3.03.1985 te ölçülmüştür. Aylık ortalama sıcaklığın en düşük olduğu ay 8,1 ºC ile Ocak ayı, aylık ortalama sıcaklığın en yüksek olduğu ay ise 27,6 ºC ile Temmuz ayıdır. Tablo 16 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Sıcaklık Değerleri Tablosu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık Ortalama Sıcaklık (ºC) 8,1 9,2 12,3 16,4 20,7 24,8 27,5 27,6 24,9 20,4 13,9 9,5 17,9 Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması (ºC) 14,2 15,5 18,9 23,1 27,8 31,6 33,8 34,2 32,6 28,6 21,5 15,7 24.8 Minimum Sıcaklıkların Ortalaması (ºC) 3,0 3,8 6,3 10,2 14,0 17,9 21,6 21,8 18,1 13,4 7,8 4,5 11.8 Kaynak: [MGM] Tablo 17 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Maksimum Sıcaklık Değerleri Tablosu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık Maksimum Sıcaklık 8 28 24 12 31 9 8 7 7 11 3 4 8 Günü Maksimum 1971 1989 2008 1970 1990 2002 1978 1998 1981 1978 1992 2010 Sıcaklık Yılı 1978 Maksimum 27,0 25,3 31,8 37,0 40,8 41,0 44,0 42,1 41,6 38,8 31,6 28,9 Sıcaklık ( C) 44,0 Kaynak: [MGM] 67

Tablo 18 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Sıcaklık Değerleri Tablosu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık Minimum Sıcaklık 14 6 3 11 2 1 2 17 29 30 14 9 3 Günü Minimum 2008 1997 1985 1997 1990 1991 1978 1975 1992 2003 1988 1982 Sıcaklık Yılı 1997 Minimum 7,1 7,2 8,2 1,5 3,2 9,4 14,0 14,0 7,7 1,5 3,9 6,2 Sıcaklık ( C) 7,2 Kaynak: [MGM] Sıcaklık 40 35 30 25 20 15 10 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Ortalama Sıcaklık (ºC) Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması (ºC) Minimum Sıcaklıkların Ortalaması (ºC) Aylar Şekil 20 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Aylık Sıcaklık Değerleri Grafiği Yağış Dağılımı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970 2010) gözlem kayıtlarına göre ortalama toplam yağış miktarı 698,4 mm, en yüksek aylık ortalama toplam yağış miktarı 116,6 mm ile Aralık ayında, en düşük aylık ortalama toplam yağış miktarı 6,4 mm ile Ağustos ayında, günlük en çok yağış miktarı ise 151,4 mm ile Aralık ayındadır. Tablo 19 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Yağış Değerleri Tablosu Toplam Yağış Ortalaması (mm) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık 96,9 94,2 77,8 74,0 52,2 25,2 7,6 6,4 17,4 49,6 80,5 116,6 698,4 Maksimum Yağış 99,8 72,0 62,1 78,2 87,2 66,4 29,2 44,6 50,5 62,1 103,3 151,4 151,4 (mm) Kaynak: [MGM] 160 140 Yağış Miktarı 120 100 80 60 40 20 Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Aylar Şekil 21 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (19750 2010) Yağış Değerleri Grafiği 68

Standart zamanlarda 100 yılda bir görülen 24 saatlik en büyük yağış değeri 158,3 mm dir. Yüzey suyu drenaj kanalları, yer altı sistemli yerüstü yapıları bu değere göre yapılacaktır. Nem Dağılımı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970 2010) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama nispi nem % 65,9,en yüksek aylık ortalama nispi nem % 68,8 ile Aralık ayında, en düşük aylık ortalama nispi nem % 61,0 ile Ekim ayındadır. Tablo 20 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Nispi Nem Değerleri Tablosu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık Ortalama Nem (%) 67,2 66,3 67,3 68,5 65,6 63,9 66,9 68,0 63,7 61,0 63,7 68,8 65,9 Minimum Nem (%) 1 2 1 1 1 0 1 2 2 2 1 1 0 Kaynak: [MGM] Gün Sayısı Ortalaması 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Aylar Ortalama Nem (%) Minimum Nem (%) Şekil 22 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Nispi Nem Değerleri Grafiği Sayılı Günler Dağılımı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970 2010) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kar yağışlı günler sayısı 0,1, yıllık maksimum kar kalınlığı 1 cm, yıllık ortalama sisli günler sayısı 19,2, en yüksek ortalama sisli gün sayısı 3,3 ile Mart ayında, yıllık ortalama dolulu günler sayısı 1,7, en yüksek ortalama dolulu gün sayısı 0,5 ile Mart ayında, yıllık ortalama kırağılı gün sayısı 16,9, yıllık ortalama orajlı gün sayısı 20,1, en yüksek ortalama orajlı gün sayısı 3,1 ile Mayıs ayındadır. Tablo 21 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Sayılı Günler Dağılımı Tablosu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık Kar Yağışlı Günler Sayısı 0,0 0,1 0.1 Kar Örtülü Günler Sayısı 0,0 0.0 Sisli Günler Sayısı Ortalaması 1,5 1,9 3,3 3,0 2,7 1,3 0,6 0,8 0,5 0,7 1,0 1,9 19,2 Dolulu Günler Sayısı Ortalaması 0,0 0,2 0,5 0,4 0,3 0,1 0,0 0,1 0,0 0,1 1,7 Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması 6,3 3,9 1,3 0,0 0,6 4,8 16,9 Orajlı Günler Sayısı Ortalaması 0,9 1,4 2,2 3,0 3,1 1,7 0,6 0,7 1,4 2,5 1,4 1,2 20,1 Kaynak: [MGM] Maksimum Kar Kalınlığı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970 2010) gözlem kayıtlarına göre maksimum kar kalınlığı 1 cm dir. Tablo 22 Maksimum Kar Kalınlığı Değerleri 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık 69

Maksimum Kar Kalınlığı (cm) 1 1 Bölgenin Yıllık, Mevsimlik ve Aylık Rüzgâr Yönü Dağılımı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970 2010) gözlem kayıtlarına göre yönlere göre rüzgârın esme sayıları toplamı aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 23 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları Toplamı Değerleri Tablosu Yön 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık N 6075 5052 4251 2886 2805 2436 1715 1434 2219 2852 4231 5194 41150 NNE 865 956 647 725 455 303 144 176 323 451 628 612 6285 NE 2189 1926 1283 960 1043 999 720 531 675 1209 1363 1907 14805 ENE 158 160 143 143 121 87 119 47 76 282 100 243 1679 E 589 378 400 470 373 395 336 286 359 520 480 371 4957 ESE 75 98 117 157 207 109 412 574 349 266 188 119 2671 SE 741 1340 2067 2217 3285 3514 3109 3192 2841 2073 1146 936 26461 SSE 235 311 498 564 923 1088 980 1169 771 386 262 282 7469 S 1031 1574 3397 4861 5479 6243 7137 6133 4660 3231 1901 1258 46905 SSW 196 383 870 823 797 1135 1342 1216 955 486 325 201 8729 SW 514 759 957 1361 1407 1390 1802 1572 1272 977 608 427 13046 WSW 75 39 104 182 143 123 442 85 58 241 89 96 1677 W 844 716 685 661 504 378 476 329 578 834 709 663 7377 WNW 477 365 245 269 309 191 108 173 169 334 358 320 3318 NW 2542 2205 2496 2063 2041 1210 962 1051 1099 1605 2079 2570 21923 NNW 618 530 527 359 348 171 314 171 263 302 471 738 4812 Kaynak: [MGM] N NNW 50000 40000 NW 30000 WNW 20000 W WSW 10000 0 NNE NE ENE E ESE SW SSW S SSE SE Şekil 23 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) gözlem kayıtlarına göre 1. derecede hakim rüzgar yönü Güney (S), 2. derecede hakim rüzgar yönü Kuzey (N), 3. derecede hakim rüzgar yönü Güneydoğu dur (SE). 70

NW NNW N 6000 4000 NNE NE NW NNW N 6000 4000 NNE NE NW NNW N 6000 4000 NNE NE WNW 2000 ENE WNW 2000 ENE WNW 2000 ENE W 0 E W 0 E W 0 E WSW ESE WSW ESE WSW ESE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE Ocak Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Şubat Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Mart Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı WNW NW NNW N 6000 4000 2000 NNE NE ENE WNW NW NNW N 6000 4000 2000 NNE NE ENE WNW N NNW 8000 NW 6000 4000 2000 NNE NE ENE W 0 E W 0 E W 0 E WSW ESE WSW ESE WSW ESE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE Nisan Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Mayıs Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Haziran Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı WNW N NNW 8000 NW 6000 4000 2000 NNE NE ENE WNW N NNW 8000 NW 6000 4000 2000 NNE NE ENE WNW NW NNW N 6000 4000 2000 NNE NE ENE W 0 E W 0 E W 0 E WSW ESE WSW ESE WSW ESE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE Temmuz Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Ağustos Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Eylül Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı WNW NW NNW N 4000 2000 NNE NE ENE WNW NW NNW N 6000 4000 2000 NNE NE ENE WNW NW NNW N 6000 4000 2000 NNE NE ENE W 0 E W 0 E W 0 E WSW ESE WSW ESE WSW ESE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE SW SSW S SSE SE Ekim Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Kasım Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Aralık Ayı Esme Sayılarına Göre Rüzgâr Diyagramı Şekil 24 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgâr Diyagramları 71

Tablo 24 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Mevsimlere Ait Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları Toplamı Tablosu Yön Kış İlkbahar Yaz Sonbahar N 16321 9942 5585 9302 NNE 2433 1827 623 1402 NE 6022 3286 2250 3247 ENE 561 407 253 458 E 1338 1243 1017 1359 ESE 292 481 1095 803 SE 3017 7569 9815 6060 SSE 828 1985 3237 1419 S 3863 13737 19513 9792 SSW 780 2490 3693 1766 SW 1700 3725 4764 2857 WSW 210 429 650 388 W 2223 1850 1183 2121 WNW 1162 823 472 861 NW 7317 6600 3223 4783 NNW 1886 1234 656 1036 Kaynak: [MGM] N NNW 18000 NNE N NNW 15000 NNE NW 12000 NE NW 10000 NE WNW 6000 ENE WNW 5000 ENE W 0 E W 0 E WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW SSE SSW SSE S S Kış Mevsimi Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı İlkbahar Mevsimi Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı N NNW 20000 NNE N NNW 10000 NNE NW 15000 NE NW NE WNW 10000 5000 ENE WNW 5000 ENE W 0 E W 0 E WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW SSE SSW SSE S S Yaz Mevsimi Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı Sonbahar Mevsimi Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı Şekil 25 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970 2010) gözlem kayıtlarına göre yönlere göre rüzgârın ortalama hızları aşağıdaki tabloda verilmiştir. 72

Tablo 25 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Yönlere Göre Esme Hızları Tablosu (msec) Yön 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık N 1,9 2,0 1,8 1,6 1,5 1,6 1,5 1,4 1,6 1,8 1,8 1,8 1,6 NNE 1,8 2,0 1,5 1,5 1,0 0,9 1,1 0,9 0,8 1,2 1,2 1,2 1,2 NE 1,9 2,0 1,5 1,3 1,4 1,5 1,5 1,6 1,7 1,3 1,3 1,7 1,5 ENE 1,5 1,6 1,5 1,3 0,9 1,0 1,2 1,0 0,7 0,8 0,9 1,7 1,1 E 1,8 1,9 1,8 1,7 1,6 1,5 1,6 1,6 1,6 1,3 1,6 1,3 1,6 ESE 0,9 1,4 1,4 1,2 1,2 1,3 2,0 2,0 1,5 1,1 1,2 1,2 1,3 SE 1,7 1,7 1,8 2,1 2,0 2,2 2,0 1,8 1,8 1,6 1,4 1,3 1,7 SSE 1,6 1,6 1,5 2,0 2,0 2,3 2,4 2,5 1,9 1,2 1,0 1,3 1,7 S 1,5 1,7 1,9 2,1 2,3 2,3 2,3 2,2 1,8 1,6 1,3 1,2 1,8 SSW 1,1 1,7 2,0 2,2 2,2 2,7 2,7 2,4 2,4 1,5 1,1 1,1 1,9 SW 1,7 1,7 2,2 2,3 2,8 2,7 2,6 2,6 2,4 1,4 1,3 1,0 2,0 WSW 1,6 0,8 1,3 1,4 1,2 1,6 1,9 0,6 0,7 0,7 0,6 0,5 1,0 W 1,2 1,4 1,4 1,6 1,6 1,4 1,6 1,6 1,3 1,1 1,2 1,1 1,3 WNW 1,4 1,3 1,1 1,5 1,2 1,4 1,0 1,1 0,8 1,2 1,0 1,0 1,1 NW 1,7 1,6 1,5 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 1,2 1,3 1,4 1,5 1,4 NNW 1,8 2,0 1,6 1,2 1,3 1,3 2,3 1,3 1,1 1,1 1,4 1,6 1,5 Kaynak: [MGM] WNW W NW NNW N 2 1,5 1 0,5 0 NNE NE ENE E WSW SW SSW S SSE SE ESE Şekil 26 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Tablo 26 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Mevsimlere Ait Yönlere Göre Rüzgârın Ortalama Hızı (mısec) Yön Kış İlkbahar Yaz Sonbahar N 1,9 1,6 1,5 1,7 NNE 1,7 1,3 1,0 1,1 NE 1,9 1,4 1,5 1,4 ENE 1,6 1,2 1,1 0,8 E 1,7 1,7 1,6 1,5 ESE 1,2 1,3 1,8 1,3 SE 1,6 2,0 2,0 1,6 SSE 1,5 1,8 2,4 1,4 S 1,5 2,1 2,3 1,6 SSW 1,3 2,1 2,6 1,7 SW 1,5 2,4 2,6 1,7 WSW 1,0 1,3 1,4 0,7 W 1,2 1,5 1,5 1,2 WNW 1,2 1,3 1,2 1,0 NW 1,6 1,4 1,4 1,3 NNW 1,8 1,4 1,6 1,2 Kaynak: [MGM] 73

NNW N 2,0 NNE NNW N 3,0 NNE NW WNW 1,5 1,0 0,5 NE ENE NW WNW 2,0 1,0 NE ENE W 0,0 E W 0,0 E WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE Kış Mevsimi Rüzgârın Ortalama Hızlarına Göre Rüzgâr Diyagramı İlkbahar Mevsimi Rüzgârın Ortalama Hızlarına Göre Rüzgâr Diyagramı NNW N 3,0 NNE NNW N 2,0 NNE WNW NW 2,0 1,0 NE ENE WNW NW 1,0 NE ENE W 0,0 E W 0,0 E WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE Yaz Mevsimi Rüzgârın Ortalama Hızlarına Göre Rüzgâr Diyagramı Sonbahar Mevsimi Rüzgârın Ortalama Hızlarına Göre Rüzgâr Diyagramı Şekil 27 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Esme Hızlarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları Ortalama Rüzgar Hızı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970 2010) gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama rüzgâr hızı 1,4 m/sn dir. Tablo 27 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Rüzgâr Hızı Tablosu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık Ortalama Rüzgâr Hızı (msec) 1,3 1,5 1,4 1,5 1,7 1,8 1,8 1,6 1,3 1,1 1,1 1,2 Kaynak: [MGM] 74

2 Ortalama Rüzgar 1,5 1 0,5 Ortalama Rüzgâr Hızı (msec) 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Aylar Şekil 28 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Rüzgâr Hızı Grafiği Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970 2010) gözlem kayıtlarına göre yıllık fırtınalı gün sayısı 0,4 dür. Yıllık ortalama kuvvetli rüzgârlı günler sayısı 11 dir. Ortalama kuvvetli rüzgârlı gün sayısının en fazla olduğu ay 1,9 ile Haziran ayıdır. Tablo 28 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Değerleri Tablosu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık Fırtınalı Günler Sayısı 0,0 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,4 Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı 1,0 0,7 1,1 1,0 1,2 1,9 1,7 0,7 0,6 0,4 0,3 0,4 11 Kaynak: [MGM] Gün Sayısı Ortalaması 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Fırtınalı Günler Sayısı Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Aylar Şekil 29 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı Değerleri Grafiği 75

Rüzgâr Dağılımı (Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgâr Yönü Dağılımı, Yönlere Göre Rüzgâr Hızı, Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı Dağılımı ve Grafiği, En Hızlı Esen Rüzgâr Yön ve Hızı, Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgârlı Gün Sayısı) En Hızlı Esen Rüzgâr Yönü ve Hızı Adana Ceyhan Meteoroloji İstasyonu uzun yıllar (1970 2010) gözlem kayıtlarına göre maksimum rüzgârın yönü N (Kuzey), maksimum rüzgârın hızı ise 24,4m/sn dir. Tablo 29 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Uzun Yıllar Maksimum Rüzgarın Yönü ve Hızı Değerleri Tablosu Maksimum Rüzgar Yönü Maksimum Rüzgâr Hızı (mısec) Kaynak: [MGM] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık WNW N SSW S S N NE WNW SW S SSW ENE N 18,4 24,4 21,0 22,9 18,1 17,2 16,8 19,3 16,8 19,2 24,0 23,0 24,4 30 25 20 Rüzgar Hızı 15 10 Maksimum Rüzgâr Hızı (m_sec) 5 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Aylar Şekil 30 Ceyhan Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar (1970 2010) Maksimum Rüzgâr Hızı Grafiği 3.8 Proje Sahasının Bulunduğu Alana En Yakın Orman Alanı Mesafesi Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Yumurtalık Serbest Bölgesi nde Tersan Tersanecilik Taşımacılık San. ve Tic. A.Ş. tarafından yapılması planlanan Tersan Adana Yumurtalık Serbest Bölge Tersanesi faaliyeti ile ilgili olarak T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğü Adana Bölge Müdürlüğü nden ÇED İnceleme Değerlendirme Formu talep edilmiş olup, bahse konu alanın ormanla ilişiği bulunmadığı hususu ile ilgili görüş yazısı alınmıştır. (Bkz. EK11) Proje alanının orman alanlarına mesafesini gösterir harita aşağıda sunulmaktadır. 76

Şekil 31 Proje alanının orman alanlarını mesafesini gösterir harita (Kaynak:Orman Bilgi Sistemi http://orbisgenel.ogm.gov.tr/website/public/genelorbis/) 3.9 Proje Sahasının Batimetrik ve Oşinografik Özellikleri 3.9.1 Proje Sahasının Batimetrik Yapısı ve 1/1000 Ölçekli Batimetri Haritası (www.shodb.gov.tr adresinde belirtilen Hidrografik Harita Standartları na uygun ve örneği verilen rapor ile birlikte) Adana İli, Ceyhan İlçesi, Sarımazı Beldesi, Yumurtalık Serbest Bölgesi nde yapılması planlanan tersane projesi kapsamında hidrografik, oşinografik, jeofizik ve jeolojik etüd raporu hazırlanmış olup, onay yazısı ile birlikte EK8 de sunulmuştur. Bu rapor kapsamında; Proje alanının batimetri haritası yapılmış, Proje sahası ve çevresinin akıntı sirkülasyonunun tespitine yönelik akıntı hız ve yön ölçümleri yapılmış, Deniz suyunun fiziksel (sıcaklık, tuzluluk, iletkenlik v.b.) oşinografik parametrelerine ilişkin ölçümler yapılmış, Deniz tabanı yatay ve düşey devamlılığının tespitine yönelik jeofiziksel çalışmalar (Sismik ve Yan taramalı sonar uygulamaları) yapılmış, Deniz tabanı sediment cinsi ve dağılımını belirlemek maksadıyla deniz tabanından yüzey sediment örnekleri alınarak laboratuar analizleri yaptırılmış ve sonuçları yorumlanarak yüzey sediment dağılım haritası oluşturulmuştur. Proje Alanı için hazırlanan Batimetri Haritası Ek8 de sunulmaktadır. 77

3.9.2 Proje Sahası ve Civarının Akıntı Hız ve Yön Ölçüm Sonuçları ile Grafiksel Değerlendirmeler Proje kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) Ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu hazırlanmış olup EK9 da sunulmaktadır. Aşağıdaki bilgiler söz konusu rapordan alıntıdır. Proje alanını aşağıda batimetresi görülen İskenderun Körfezindedir. İskenderun Körfezinin sayısal ağı aşağıda gösterilmiştir. Model için yapılandırılmamış ağ kurulmuştur. İskenderun körfezi sayısal modeli için rüzgar ve atmosferik basınç alanı sayısal verileri için ECMW verileri kullanılmışdır. Modellenen körfez alanınından elde edilen dalga verileri proje alanı için sınır koşullarını oluşturmuştur. Proje alanı için dikkate alınan alanda bir yıllık dönem için rüzgar atmosferik basınç alanı ile sınır koşulu olarak bir yıllık dalga verileri girilmiştir. Modelin batimetrik verilerinde MCH(2 12) tarafından ölçülen veriler de kullanılmıştır. Sirkülasyon modeli iki aşamada koşturulmuştur. Bunlar; 1Yapının bulunmaması hali ve 2Yapının planlanmış hali. Şekil 32 İskenderun Batimetrisi Şekil 33 İskenderun Körfezi Sayısal Ağı (a)yapısız Hal (b) Yapılı Hal Şekil 34 Proje alanı sayısal ağı 78

1Yapının bulunmaması hali Yapının bulunmaması hali için koşturulan model sonucunda elde edilen akıntı yapısına ait anlık sonuçlar için tipik örnekler aşağıda verilmiştir. Bir yıllık dalga ve rüzgar etkisindeki akıntı iklimi için aşağıda görülen konumlardaki akıntı gülleri verilmiştir. Akıntı gülleri üç ayrı konum için çıkartılmıştır. Akıntı gülleri incelendiğinde proje alanında yapının bulunmaması halinde etkin sirkülasyon yapısının saat akrebinin tersi yönünde dönerek meydana geldiğini göstermektedir. Akıntı hızları ortalama 2cm/s lere ulaştığı görülmüştür. Şekil 35 Projenin alanı tipik akıntı yapıları 79

Akıntı Gülü Konumları Şekil 36 Akıntı Gülleri ve Konumları 2Yapının bulunması hali Tersane için planlanan dalgakıran yapısının ve kuru havuzun bulunması durumunda akıntının nasıl şekilleneceği ise model üzerine yapılar yerleştirilerek benzeştirilmiştir. Yapıların bulunması hali için tipik akıntı durumları aşağıda gösterilmiştir. 80

Şekil 37 Tipik Akıntı Durumları Yapının bulunması durumu için akıntı ikliminin belirlenmesi amacıyla aşağıda görülen 3 farklı noktada akıntı gülleri elde edilmiştir. Akıntı gülleri aşağıda verilmiştir. Model sonuçları ve akıntı gülleri incelendiğinde akıntının dalgakıran ağzından dönerek güneye yönlendiği görülmektedir. Akıntı korunan tersane alanında su sirkülasyonuna neden olmaktadır. Akıntı değerleri en fazla ortalama 2m s mertebelerine ulaşmaktadır. Sirkülasyonun genel yapısı saat akrebi tersi yönünde olmakla birlikte dalgakıran akıntının güneye sapmasına neden olmaktadır. Akıntının saat akrebinin tersi yönünde oluşması ve proje alanında su sirkülasyonunu yaratmasının nedeni bölgede hakim olan kuzey doğulu rüzgarlardır. Şekil 38 Akıntı Gülleri ve Konumları 81

3.9.3 Deniz Tabanının Yatay ve Düşey Yöndeki Devamlılığının Tespitine Yönelik Jeolojik ve Jeofiziksel (Sismik veya Sondaj Uygulamaları ile yandan taramalı sonar ile) Çalışma Sonuç ve Değerlendirmeler Yapılması planlanan tersane projesi kapsamında hidrografik, oşinografik, jeofizik ve jeolojik etüd raporu hazırlanmış olup onay yazısı ile birlikte EK8 de sunulmuştur. Aşağıdaki bilgiler söz konusu raporlardan alıntıdır. Proje sahasının deniz tabanı morfolojisinin anlaşılması, deniz tabanındaki ve onun altındaki güncel tabakaların ve varsa temel kayanın konumlarının belirlenmesi, mevcut sismik birimler arasındaki süreksizliklerin saptanması, sismik birimlerin doku analizlerini yaparak bu birimlerin muhtemel litolojik yapılarının kestirimi ve sahada potansiyel aktif fayların olup olmadığının saptanmasıdır. Proje sahasının zemin özelliklerini belirlemek, jeolojik yapıyı ortaya koyabilecek ve üstteki olası sediment kalınlığını belirleyebilecek şekilde kıyıya dik (21 adet) ve paralel (7 adet) olmak üzere toplam 28 adet hat üzerinde subbottom profiller sistemi ile mühendislik sismiği çalışması gerçekleştirilmiştir. Kötü deniz ve hava şartları sismik sinyaller üzerinde gürültü oluşturarak sinyalin kalitesini etkileyeceğinden, ölçümler mümkün olan en sakin deniz ve hava şartlarında gerçekleştirilmiştir. Proje bölgesinde yapılan test kaydında bölgedeki yapıyı en uygun şekilde belirleyecek kayıt parametreleri tespit edilmiş ve her bir tetikleme için kayıt alım süresi 50 ms olarak tespit edilmiş ve kullanılmıştır. Projede kullanılan subbottom sisteminin frekansı 10 khz olup, kayıt süresince kazanç (gain) ayarlarıyla sinyal kaybı dengelenip, tabaka ayrımlılığına özen gösterilmiştir. Proje sahasında 28 hat üzerinde toplanan sayısal sığ sismik verilere kendi veri toplama yazılımında birer dakika aralıklarla mevkii ve derinlik bilgilerini koyarak kağıt ortama çıktı alınmıştır. Çıktı dosyaları resim formatı (JPG) ile Coreldravv 12 programında açılarak gürültü kaldırma ve yumuşatma işlemleri ile görüntü kalitesi arttırılmıştır. Yine aynı yazılımda sismik kesitlerde tespit edilen seviyeler işaretlenip, çizilerek yorumlamalara temel teşkil edecek olan final sismik yansıma kesitleri elde edilmiştir. Sismik kesitlerde görülen seviyeler zamana bağlı değerler olduğundan zaman ortamından derinlik ortamına geçmek için sismik kesitlerdeki seviyelerin hız bilgisine ihtiyaç vardır. Sismik hızların belli olmadığı zamanlarda derinlik kesitine geçmek için teorik hız bilgilerinden faydalanılır. Proje sahasında sismik hız bilgileri bulunmadığından teorik olarak 1700 m/s hız değeri kullanılarak seviyelerin derinlik değerleri elde edilmiştir (T.Tardu vd,1995). Sayısal sismik veriler veri toplama yazılımında playback yapılarak, sismik profillerin hat başı ve hat sonu koordinat değerleri okunarak rapor içeriğinde verilmiştir. Sismik profillerin koordinat değerleri arcgis 9.2 yazılımında açılarak projeksiyon bilgileri tanımlanmış ve sismik profillerin hat iz plotu elde edilmiştir. 82

Şekil 39 Proje sahası sismik lokasyon haritası Bölgenin jeolojik özelliklerini yansıtan sismik hattan görüldüğü gibi hatta ait sismik zaman kesiti ve bu kesite ait değerlendirme/ yorumlamalar verilmektedir. Yapılan yorumlama sonucu proje bölgesinde iki farklı sismolitolojik birim ayırt edilmiştir. Bunlar A ve B birimi olarak adlandırılmıştır. Sismik kayıtlarda sarı kesik çizgiler ile gösterilen seviyeler, deniz tabanı tekrarlı yansımasını ifade etmektedir. Kayıtlarda oluşan ton farklılığı veri toplama esnasında kazanç fonksiyon (TVG) ayarlarından, çapraz siyah ve kesik çizgiler ise elektiriksel gürültüden kaynaklanmıştır. A Birimi : Kesitlerde sarı düz çizgi ile kırmızı düz çizgi arasında kalan bu birimin tavanı susediment sınırını tabanı ise B birimini temsil etmektedir. A biriminin yansıma 83

özellikleri incelendiğinde, sismik enerjinin çabuk soğurulduğu ve tabaka içi yansımaları paralel özellik gösterdiği görülmektedir. Bu birim içinde farklı yansıma özelliklerine sahip birkaç birim daha olduğu gözlenmiştir. A Birimi, Kesit boyunca kıyıda 2.706.40 m ile başlayan ve derinlere doğru giderek artan ve en derin yerde yaklaşık 17 metre kalınlığa ulaşan üst istifi (deniz çökelleri) oluşturmaktadır. Bu çökellerin serbest bölge civarında yapılan sondaj loğları ile mukayese edildiğinde, yukarıdan aşağıya doğru gevşekorta sıkı kum, katı kıvamlı kil tabakası ve orta dereceli ayrışmış bazalt olduğu görülmüştür (bknz şekil 4243). Sismik kesitlerde görülen A Birimini kendi içerisinde 3 ayrı litolojiye ayırabiliriz, Bunlar deniz tabanından aşağıya doğru kalınlığı yaklaşık olarak 210 metre arasında olan orta sıkı az kabuklu siltlikum, 57 metre arasında yumuşak siltlikil ve bunun altında kalınlığı 1525 metre olan orta derecede ayrışmış bazalt bulunmaktadır. Proje sahası üzerinde alınmış olan yüzey sedimanların analiz sonuçlarına göre; Kıyıdan açığa doğru kötü derecelenmiş kumdan, kumlu çamurlu malzemeye geçişin söz konusu olduğu tespit edilmiştir. Bu birimin diğer sığ sismik kesitlerinde yorumlanması sonucu proje sahası içerisinde değişmeyen, bir dağılımın bulunduğu gözlenmiştir. B Bîrimi: A biriminin tabanını oluşturmaktadır. Yansıma karakterlerine göre, B biriminin A birimine göre daha sert olduğu söylenebilir. Sismik kesitlerde A biriminin altında ve kalınlığı tekrarlı yansımalar nedeniyle görülemeyen bu birimin sismik penetrasyona göre temel kaya kabul edilebilir. Sismik penetrasyonunun düşüklüğü, sediman kalınlığının genelde enerji saçılımına neden olan sert birimin hakim olmasından kaynaklanmaktadır. Sismik kesitlere göre bu birimin kalınlığının 2030 metreden az olamayacağı söylenebilir. Sonuç olarak; Proje bölgesinde yapılan mühendislik sismiği çalışmaları zemin tanımlaması açısından incelendiğinde, zeminde iki sismolitolojik birimin varlığı tespit edilmiştir. Bunlardan en üstte olanı suya doymuş güncel sedimanları oluşturan düşük yansıtıcı karakterli birim (A), onun altında ise tavanı kesitlerde süreklilik arz eden B birimi görülmektedir. Bunu proje sahasındaki akustik temeli oluşturan birim olarak kabul edebiliriz (Bknz şekil4243). Şekil 40 Sismik zaman kesiti ve yorumu 84

Şekil 41 Sismik zaman kesit ve yorum Yan Taramalı Sonar Yorum ve Sonuçlar Deniz tabanı üzerinde bulunabilecek doğal / doğal olmayan yapıların ve deniz tabanı yüzey morfolojisinin tespitine yönelik olarak yapılan yan taramalı sonar çalışmalarının değerlendirilmesi sonucu; Proje bölgesinde deniz tabanı'nın genelde düzgün bir yapıda olduğu, Deniz tabanı üzerinde doğal olmayan (boru hattı, gemi enkazı v.b) herhangi bir yapıya rastlanılmadığı, Proje sahası üzerinde çıpa, trol izi gibi herhangi bir ize rastlanmamıştır (Şekil 44). Şekil 42 Yan Taramalı Sonar Mozaik Haritası 85

3.9.4 Deniz Tabanının Yüzey Sediment Cinsi ve Dağılımına İlişkin Değerlendirmeler ile Sahanın Sediment Dağılım Haritası Proje kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) Ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu hazırlanmış olup EK9 da sunulmaktadır. Ayrıca proje kapsamında Hidrografik, Oşinografik, Jeofizik Ve Jeolojik Etüd Raporu hazırlanmış olup EK8 de sunulmuştur. Aşağıdaki bilgiler söz konusu raporlardan alıntıdır. Proje Alanında Deniz Tabanı Özellikleri ve Sediment Dağılım haritası İskenderun körfezinde Tersan Tersanecilik için yapılacak dalgakıran ve kuru havuz planlanmasına yönelik Batimetrik oşinografik ve deniz tabanı çalışmaları (MCH 2012) ve yerinde yapılan incelemeler sonucunda mevcut kıyı morfolojisi ve deniz tabanı katı madde özellikleri belirlenmiştir. Bu çalışmalarda 2 farklı konumdan deniz tabanından numune alınarak granülometrik özellikleri belirlenmiştir. Numunelerin alındığı konumlar aşağıda verilmiştir. Proje alanı incelendiğinde kıyıya yakın sığ su bölgesinde genelde kumlu bir yapının bulunduğu açıkta ise kil ve silt yüzdelerinin arttığı görülmüştür. Proje alanına ait sediment dağılım haritası aşağıda verilmiştir. Şekil 43 Deniz tabanından alınan katı madde numunelerinin konumları 86

Şekil 44 Sediment dağılım haritası Gemi seyirinin emniyetle açık denizden tersane içine yapılacağı ulaşımın emniyetle yapılabilmesi için su alanlarında zaman içersinde dalga ve/veya akıntı etkisiyle kumlanma nedeniyle derinliklerinin belirlenmesi istenmektedir. Dalga ve/veya akıntı etkisinde oluşacak kumlanma dolayısıyla su alanındaki derinliklerinde azalma gemi trafiğini olumsuz etkilemektedir ve bu nedenle oluşacak kumlanmanın önceden tahmin edilmesi istenmektedir. Planlanarak koruma yapıları (dalgakıran) ve kuru havuz gibi deniz yapılarının kıyı alanının morfolojik yapısında neden olacağı etkilerinde bilinmesi ayrıca önemlidir. Bu amaçla planlanan proje alanı için sayısal model kurularak bölgedeki akıntı yapısı ve deniz tabanındaki sediment taşınımı nedeniyle meydana gelebilecek değişim tahmin edilecektir. Kurulan model proje alanındaki dalga ve rüzgar nedenli akıntı ikliminide belirleyecek ve su sirkülasyonunu tahmin edecektir. Proje alanında dalga ve/veya akıntı etkisiyle oluşabilecek kumlanma ve bunun sonucunda deniz taban seviyesinin değişimi ile bunun değişim süreci öncelikle MIKE 21/3 coupled model FM (Birleşik Model) isimli ileri düzeyde bir sayısal model kullanılmıştır. İnceleme alanında gerçekleştirilen arazi ve laboratuar çalışmalarından elde edilen bulgular çerçevesinde bölgenin tane boyutuna göre çökel dağılım oranları; çakıl %0, kum %17.5097.68, silt %2.3235.09 ve kil %053.45 arasında değiştiği tespit edilmiştir. 87

Tablo 30 Tane Boyu Analiz sonuçları Numune Kuzey Doğu % Çakıl % Kum % Silt % Kil Zemin Tanımı (Folk 1954) SED1 36 55' 35.59" 36 00' 15.47" 0,00 95,24 4,76 0,00 S SED2 36 55' 28.86" 36 00' 01.99" 0,00 96,83 3,17 0,00 S SED3 36 55' 17.45" 35 59' 50.06" 0,00 19,83 34,92 45,25 sm SED4 36 55' 10.18" 35 59' 52.90" 0,00 20,22 32,22 47,56 sm SED5 36 55' 19.60" 36 00' 10.52" 0,00 23,04 27,75 49,21 sm SED6 36 55* 28.44" 36 00' 24.50" 0,00 97,68 2,32 0,00 S SED7 36 55' 19.99" 36 00' 27.40" 0,00 96,91 3,09 0,00 S SED8 36 55' 12.46" 36 00' 14.15" 0,00 39,44 21,52 39,04 sm SED9 36 55' 02.96" 35 59' 58.22" 0,00 24,34 33,35 42,31 sm SED10 36 54' 58.84" 36 00' 06.71" 0,00 21,14 35,09 43,77 sm SED11 36 55' 07.17" 36 00' 20.02" 0,00 23,61 34,26 42,13 sm SED12 36 55' 13.81" 36 00' 37.50" 0,00 33,36 27,25 39,39 sm SED13 36 55' 06.49" 36 00' 43.94" 0,00 29,01 24,74 46,25 sm SED14 36 55' 01.88" 36 00' 27.06" 0,00 30,85 22,25 46,90 Sandy Clay SED15 36 54' 53.21" 36 00' 08.58" 0,00 22,64 23,91 53,45 Sandy Clay SED16 36 54' 46.94" 36 00' 13.39" 0,00 24,18 27,12 48,70 sm SED17 36 54' 55.67" 36 00' 30.72" 0,00 20,90 25,65 53,45 Sandy Clay SED18 36 55' 00.04" 36 00' 47.13" 0,00 20,13 31,01 48,86 sm SED19 36 54' 55.48" 36 00' 52.13" 0,00 25,39 27,87 46,74 sm SED20 36 54' 51.33" 36 00' 35.23" 0,00 24,77 30,78 44,45 sm SED21 36 54' 41.49" 36 00' 19.84" 0,00 96,48 3,52 0,00 S SED22 36 54' 36.23" 36 00' 24.09" 0,00 95,64 4,36 0,00 S SED23 36 54' 45.68" 36 00' 40.04" 0,00 25,59 28,83 45,58 sm SED24 36 54' 50.78" 36 00' 55.80" 0,00 20,95 27,70 51,35 sm SED25 36 54' 45.61" 36 01' 01.00" 0,00 17,50 34,76 47,74 sm SED26 36 54' 39.21" 36 00' 45.64" 0,00 21,61 30,99 47,40 sm SED27 36 54' 30.87" 36 00' 32.08" 0,00 24,39 27,23 48,38 sm İnceleme sahasında kırıntılı birimler olarak; kum birimi görünmekte olup, analiz sonuçlarından hakim birimin kum ve kil olduğu anlaşılmaktadır. Bölgede kırıntılı sedimentlerin deniz tabanındaki dağılımında kıyıdeniz dinamiklerinin etkileri izlenmektedir. Bilindiği üzere, kıyıdeniz etkileşimlerinin ve enerjinin yüksek olduğu kıyı alanlarında genel olarak iri taneli bloklu çakıllı ve kumlu materyallerin dağılımı gözlenmekte iken, kıyıdeniz etkileşimlerinin nispeten az olduğu kıyıdan açıklara doğru düşük enerji derin deniz alanlarında ise ince taneli siltli, killi ve çamurlu materyallerin dağılımı gözlenmektedir. Bu kapsamda, proje sahası kıyı bandı ve 1/5000 ölçekli sediment dağılım haritasını incelediğimizde; kıyı bandının dolgu ve düz yamaçlı bir kıyı bandı olduğu bölgenin genel jeolojisinde ve stratifisinde belirtildiği gibi Yumurtalık, Ceyhan, Osmaniye ve Haruniye yörelerinde yüzeylemeler veren Kuvaterner yaşlı bazaltlar (Delihalil formasyonu) yer almaktadır. 3.9.5 Bölgenin Deniz Suyunun Oşinografik Parametrelerine (tuzluluksıcaklıkyoğunluk vd.) İlişkin Ölçüm Sonuçları ve Değerlendirmeleri İçeren Bilgiler Yapılması planlanan proje kapsamında Hidrografik, Oşinografik, Jeofizik Ve Jeolojik Etüd Raporu hazırlanmış olup EK8 de sunulmuştur. Aşağıdaki bilgiler söz konusu raporlardan alıntıdır. İki farklı günde, 12 ve 13 Mayıs 2012 tarihlerinde, proje sahasında önceden belirlenen 16 adet noktada RBRCTD sistemi ile sıcaklık tuzluluk ve yoğunluk gibi deniz suyu fiziksel parametre değerlerinin deniz yüzeyinden ölçüm noktasındaki deniz tabanına kadar olan derinlikte sürekli olarak ölçülmüştür. 88

Ölçüm sırasında veri toplama örnekleme aralığı 1 s olarak seçilmiş ve ölçüm sonuçları birer metre aralıklarla verilmiştir. Ayrıca CTD verisi içinde anomali gösteren bozuk (spike) veriler elle silinerek düzeltilmiştir. Ölçümler sırasında her CTD ölçüm noktasında, CTD sensörünün deniz ortam koşullarına uyum sağlaması için CTD sensörü deniz yüzeyinde yaklaşık olarak 30 sn bekletildikten sonra ölçüm çalışmalarına başlanmıştır. Ölçüm noktalarının seçiminde, öncelikle projenin amacına uygun olmasına dikkat edilmiş ve genel olarakda kıyıdan açığa doğru veya kıyıya paralel kesit alabilecek tarzda veriler toplanmasına özen gösterilmiştir. Şekil 45 Ölçüm yapılan oşinografik istasyonlara ait lokasyon haritası 89

Proje sahasının fiziksel oşinografik özellikleri için aşağıdaki yorumlamalar yapılmıştır Yapılan değerlendirmeler sonucu, proje sahasında, yüzey sularının ısınmaya başlamasıyla deniz suyu sıcaklığı yüzeyden ölçüm derinliğe kadar negatif gradyenli bir su tabakası oluşturmuştur. Deniz yüzeyinde sıcaklık değişiminin 21,35 C ile 21,87 C arasında, Deniz tabanında 4 no'lu CTD istasyonunda (12,85 metre derinlikte) ise 20.32 C olduğu ölçüm sonuçlarında tespit edilmiştir. Deniz suyu tuzluluk değişimine bakıldığında; Deniz yüzeyinde tuzluluk değerleri, %o 31,15 ile %o 32,30 arasında değişmekte olup, deniz yüzeyinden ölçüm derinliğe kadar tuzluluk değerlerinin küçük oranlarda arttığı ve 4 nolu istasyonda % 32,90 değerine ulaştığı ölçüm sonuçlarından tespit edilmiştir. Deniz suyu yoğunluk parametresinin ölçüm derinliğine doğru değişiminin pozitif gradyen gösterdiği görülmektedir. Deniz yüzeyinde yoğunluk değerinin 21.92 ile 22.35 arası sigmat olduğu. En yüksek yoğunluk değeri'nin ise deniz tabanında 4 nolu CTD noktasında 23.91 sigmat olduğu görülmüştür. 3.9.6 Bölgede Dalga ve Akıntı Koşulları Neticesinde Oluşabilecek Olası Kumlanma Hareketinin İncelenmesine İlişkin Bilgiler Proje kapsamında Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Dalga, Akıntı, Deniz Tabanı Morfolojisi (Kumlanma) Ve Çalkantı Modelleme Çalışmaları Raporu hazırlanmış olup EK9 da sunulmaktadır. Aşağıdaki bilgiler söz konusu rapordan alıntıdır. Deniz tabanı morfolojisinin modellenmesi için MIKE SW ve MIKE HD model sonuçları girdi olarak kullanılmıştır. Deniz tabanı malzemesine ait granülometrik özellikler ise Tablo31 de verilmiştir. Model parametreleri ise Tablo 32 de verilmiştir. Tablo 31 Granülometrik özellikler Tablo 32 Model parametreleri 90