FARMAKOVİJİLANS İlaç Endüstrisinde İlaç Güvenliliği İzlemi: Uygulama Örnekleri Ecz. Neslihan Gülenoğlu Pfizer İlaçları Ltd.Şti Ürün Güvenliği Sorumlusu 16/12/2005 16/12/2005 Gündem Farmakovijilans Organizasyonu Prosedürler Eğitim Advers Olay Kaynakları Lokal uygulamalar Yönetmelik ve uygulamaları, bildirimler Denetleme Farmakovijilans alanındaki Gelişmeler (endüstri + sağlık otoriteleri) 2 1
Farmakovijilans Hukuksal Etik bir sorumluluğumuzdur Yönetmeliklere uyum Şirket prosedürlerine uyum 3 Farmakovijilans Organizasyonu Pfizer Inc. İlaç güvenliği takip Risk Yönetimi, risk stratejileri Risk değerlendirme ve dokümantasyon ve raporlama Proaktif risk yönetimi yarar/risk Risk yönetim planı değerlendirme Araştırıc -advers olay takibi Risk yönetim stratejisi Broşürü Ruhsat İlacın life cycle boyunca başvurusu -değerlendirme -PGGR Dokümanları (klinik özet) -raporlama -CIOMS FÇGB oluşturma - revizyon -uyum -SIRs ~ 250.000 vaka/sene İletişim, kalite, stratejiler Teknik destek Eğitim ve prosedürler *PGGR periodik güvenlilik güncelleme raporu *CIOMS Council For International Organizations Of Of Medical Sciences * SIR Safety Investigator Report * FÇGB- Firma çekirdek güvenlik bilgisi 4 2
Farmakovijilans Organizasyonu Pfizer Inc. ~600 kişi kişi İlaç güvenliği takip Risk Yönetimi, risk stratejileri Risk değerlendirme ve dokümantasyon ve raporlama Proaktif risk yönetimi yarar/risk Risk yönetim planı değerlendirme Araştırıc -advers olay takibi Risk yönetim stratejisi Broşürü Ruhsat İlacın life cycle boyunca başvurusu -değerlendirme -PGGR Dokümanları (klinik özet) -raporlama -CIOMS FÇGB oluşturma - revizyon -uyum -SIRs ~ 250.000 vaka/sene İletişim, kalite, stratejiler Teknik destek Eğitim ve prosedürler 5 Farmakovijilans Organizasyonu Pfizer Inc. İlaç güvenliği takip ve raporlama EU Qualified Person Uyum Lisanslandırma Sağlık otoritelerine Sunulan raporlar EU Farmakovijilans ofisi Global ürün güvenliği sorumluları Pfizer Türkiye - ürün güvenliği 6 3
Farmakovijilans / Pfizer Türkiye Medikal Divizyon Klinik Araştırmalar Ruhsatlandırma & Fiyatlandırma bölümü & Farmakovijilans Medikal Terapötik Grup 7 Global Prosedür Global SÇY* AEMO1 Adverse Event Monitoring (Advers Olay Takibi) Standart Advers Olay Bildirim (AOB) Formu Genel Merkeze Intranet üzerinden AOB formu sunumu Performans raporları *Standart Çalışma Yöntemi 8 4
9 10 5
Global Prosedür Global SÇY AEMO1 Adverse Event Monitoring Standart Advers Olay Bildirim Formu Genel Merkeze Intranet üzerinden AOB formu sunumu Performans raporları 11 12 6
13 14 7
15 Eğitim Spontan Advers Olay Bildirimi hakkında eğitim Spontan Advers Olay Bildirimi ve AO bildirim sorumluluğu hakkında eğitim verilmesi gereken birimler; Medikal Satış ve Pazarlama / tıbbi satış mümessilleri Hukuk Kurumsal İlişkiler Santral / Güvenlik İşe giriş tarihinden itibaren 2 ay içerisinde eğitim 16 8
17 Advers Olayların Spontan Bildirimi Sorumluluğunuz / Kitapçık 18 9
Advers Olay Kaynakları Klinik Araştırmalar Spontan Literatürler Türkiye Farmakovijilans Merkezi (TÜFAM) 19 Advers Olay Kaynakları Spontan bildirim kaynakları Tıbbi satış mümessilleri Sosyal ortamlar (arkadaş / aile) Telefon, fax, e-mail, mektup; hekim, hasta, hasta yakınları, eczacılar Medya (Gazete, dergi, TV...) 20 10
Hospitalize / yatış süresinin uzaması Araştırıcı ya da bildiren hekim tarafından ciddi olduğu düşünülen AO lar. Ölüm Ciddi Advers Olay (CAO) Yaşamı tehdit eden Kalıcı sakatlık Konjenital anomali, doğum defektleri 21 Lokal uygulamalar Bildirim zamanları Herhangi bir Pfizer çalışanın AO dan haberdar olmasıyla saat işlemeye başlar. Ciddi AO lar 2 iş günü / 4 takvim günü Ciddi olmayan AO lar 10 iş günü / 14 takvim günü içinde genel merkeze bildirilmiş olmalıdır. 22 11
Lokal uygulamalar Minimum bildirme kriterleri a) Tanımlanabilir bir hasta b) Şüphelenilen ürün ( ilaç, biyolojik, medikal cihaz ) c) Yan etki / advers olay d) Tanımlanabilir bildirim kaynağı 23 Lokal uygulamalar Advers olaylara ek olarak... İlk aşamada bir advers olaya yol açmayan fakat hastanın advers olaya maruz kalma riskini artıran durumlar: Doz aşımı İlacın yanlış kullanımı İlacın kötüye kullanımı Yanlış uygulama Gebelik sırasında ilaca maruz kalınması ile ilgili vakalar 24 12
Yönetmelik ve uygulamaları Beşeri Tıbbi Ürünlerin Güvenliğinin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik 22/03/2005 (yürülülük 30/06/2005) 25 Yönetmelik ve uygulamaları Ürün Güvenliliği Sorumlusu Ruhsat/izin sahibi, emrinde farmakovijilanstan sorumlu ve bu konuda yeterli formasyona sahip bir hekim veya eczacıyı, beşeri tıbbi ürün güvenliği sorumlusu olarak sürekli şekilde istihdam eder. Ruhsat/izin sahibi, ürün güvenliği sorumlusu olarak atadığı kişinin ismini, mesleki özgeçmişini ve iletişim bilgilerini de belirterek atama tarihinden itibaren en geç yedi gün içerisinde Bakanlığa bildirir. Geçici Madde 2 Bu Yönetmeliğin yayımı tarihi itibariyle ruhsat/izin sahibi olan kişi(ler), ürün güvenliği sorumlusu olarak atadığı kişinin ismini, mesleki özgeçmişini ve iletişim bilgilerini bu Yönetmeliğin yürürlük tarihi olan 30/6/2005 tarihine kadar Bakanlığa bildirir. 26 13
Yönetmelik ve uygulamaları Ruhsat sahibinin sorumluluğu: * Ürüne ilişkin Türkiye de veya ürünün pazarlandığı herhangi bir ülkede vuku bulan tüm şüpheli advers etkilere dair ayrıntılı kayıtları tutar ve arşivler Günlük CIOMS* raporları ~ 400-500 sayfalık dokümanlar Türkiye den olan vakalar taranır, TÜFAM a bildirim * Türkiye de meydana gelen ve sağlık mesleği mensupları tarafından kendisine iletilen tüm şüpheli ciddi advers etkilerin kayıtlarını tutar ve bunları derhal ve her halükârda, söz konusu bilginin alınmasını takiben en geç onbeş gün içinde TÜFAM ne bildirir (literatür vakaları dahil) Council For International Organizations Of Medical Sciences http://www.cioms.ch/ 27 Yönetmelik ve uygulamaları Ruhsat sahibinin sorumluluğu * Ürünün pazarlandığı diğer ülkelerden kendisine her hangi bir şekilde ulaşan bildirimler, ürünün bilinen risk/yarar profilini değiştiriyor ise, derhal ve her halükârda, söz konusu bilginin alınmasını takiben en geç onbeş gün içinde TÜFAM a gerekli bilgi ve dokümanı gönderir. * Periodik Güvenlilik Güncelleme Raporları (PGGR) ve Ulusal raporların belirtilen zamanlamalara uygun olarak SB na sunulması gerekmektedir. 28 14
PGGR & Ulusal Rapor sunum süreleri Ruhsatlandırmayı takiben ilk 2 yıl 6 ayda bir (Ulusal Rapor) 2-5 yıllar arasında senelik 5. seneden sonra ruhsat yenilemesinde senkronize 29 PGGR ve Ulusal Rapor PGGR 1. Giriş 2. Dünya ruhsat durumu 3. İlaç güvenliği ile ilgili alınan önemli kararlar 4. FÇGB 5. Hasta maruziyeti 6. Bireysel vaka sunumları(global) 7. Çalışmalar 8. Veri kilit noktasından sonra alınan önemli bilgiler 9. Genel Güvelilik Değerlendirmesi 10.Sonuç Ekler (tablo, sıralama listeleri global) Ulusal Rapor 1. Giriş 2. FÇGB 3. İlaç güvenliği ile ilgili alınan önemli kararlar 4. Sıralama listeleri ve/veya özet tablolar (Türkiye) 1. Sağlık Mesleği Mensubundan gelen CAO ve listelenmemiş ciddi olmayan AO 2. Klinik araştırma ve compassionate use (insani amaçla ilaca erken erişim) programlarından gelen CAO 3. Literatürden gelen tüm CAO ve listelenmemiş ciddi olmayan AO 4. Sağlık otoritelerinden gelen CAO 5. Sonuç 30 15
Yönetmelik ve uygulamaları Advers Olay - Lokal bildirimlerin takibi Vaka bildirimleri PGGR / ulusal rapor 31 32 16
Denetleme Genel Merkez Lokal ( Kalite Standartları Müdürü ) Farmakovijilans sorumlusunun eğitim kayıtları Proses; Spontan raporlar, Klinik araştırma bildirimleri Lokal prosedürler, takip raporları Arşivleme / kayıt - veritabanı Seçilen vakaların incelenmesi Performans raporları Lokal bildirim gereklilikleri / yönetmelikle uyum Spontan Advers Olay bildirimi egitim kayıtları 33 Farmakovijilans alanındaki Gelişmeler Rutin farmakovijilans aktiviteleri artık yeterli değil Geliştirme / preklinik Klinik / Onay süreci Pazarlama sonrası 34 17
Farmakovijilans alanındaki Gelişmeler Risk Yönetim Planı / Sistemi Risk Yönetim Sistemi; bir ilaca ait riskleri proaktif olarak tanımlamak, karakterize etmek ve önlemek için yapılan farmakovijilans aktiviteleri Sistemin bileşenleri; Farmakovijilans spesifikasyonları (riskleri tanımlamak) Farmkovijilans planı (aksiyon planı) Risk minimizasyon pazarlama sonrası çalışmalar Risk management 35 Farmakovijilans alanındaki Gelişmeler Risk Yönetim Planı (RYP) Yeni Avrupa Birliği (AB) Direktifine göre; Ruhsat başvuru dosyalarında RYP sunulmak zorunda Revize edilen AB Farmakovijilans kılavuzunda (Volume 9) RYP tarif edilmekte 2006 başı yürürlüğe girmesi bekleniyor RYP hazırlama kılavuzu ICH*E2E Pharmacovigilance Planning Kasım 2004 finalize edildi Erken onay sonrası döneme hazırlık Farmakovijilans spesifikasyonu ve Farmkovijilans planı hazırlanması * ICH International Conference on Harmonization ; http://www.ich.org 36 18
Eudravigilance http://www.eudravigilance.org/highres.htm EMEA Ulusal Otoriteler Ruhsat Sahipleri 37 Eudravigilance EUDRAVIGILANCE AB Ruhsat otoritesi EMEA*, ulusal ruhsat otoriteleri ve Ruhsat Sahipleri arasında kullanılan bir elektronik sistem Advers Olayların elektronik sunumu Aralık 2001 den beri (spontan raporlar) Mayıs 2004 klinik araştırma vakaları da dahil (SUSAR: suspected unexpected serious adverse reactions) Kasım 2005 tüm bildirimler için zorunlu * European Medicines Agency 38 19
39 Teşekkürler 16/12/2005 20