PEYZAJ TASARIMI TEMEL ELEMANLARI DERS 7 YAPISAL ELEMANLAR ALAN KULLANIM-TESVİYE-MERDİVENLER-RAMPALAR-DUVARLAR Yrd.Doç.Dr. Simay Kırca
Merdiven Basamaklaryoladikolacakşekildedüzenlenmelidir.
Mediven kenar duvarının üstü sabit yükseklikte olabilir. Mediven kenar duvarının üstü merdivenle birlikte sabit eğimle değişebilir.
Merdivenlerinfonksiyonları Merdivenler, mekanları birbirinden ayırır ve bunlar arasında geçiş sağlar.
Basamaklar, özellikle meydanlarda farklı çizgisel formlar yaratılarak yer düzlemi üzerinde tasarımsal bir öğe olarak kullanılabilir. Merdivenler odak noktası özelliği göstererek mekanda yönlendiricietkiyapar. Bu etki duvarlar ve bitkilendirme ilegüçlendirilebilir.
Lovejoy Plaza, Portland (Lawrence Halprin)
Manhattan Square Park (Lawrence Halprin)
Manhattan Square Park (Lawrence Halprin)
Robson Square (Vancouver) Merdivenler oturma alanı olarak da kullanılabilir.
İspanyolMerdivenleri(Roma)
Rampa Hareket özgürlüğü sağlar. Bazı kullanıcılar rampa üzerinde yürümeyidahazorbulur. Dezavantajları: Fazlayerkaplar. Dokulu döşeme malzemesi seçilmezse ıslanınca kaygan olur. Önerilen maksimum rampa uzunluğu sahanlıklar arası 9 m dir.
Robson Square (Vancouver)
DuvarveÇit Duvarlar; bağımsız duvarlar ve istinat duvarları olmak üzere 2 ye ayrılır. Taş, tuğla veya betondan yapılan düşey yüzeylerdir. Çitler; ahşap veya metalden(örn. corten çelik) yapılan yapılan duvarlara göre daha ince ve kütle olarak daha küçük düşey yüzeylerdir.
Duvarlarınveçitlerinfonksiyonları Mekanı tanımlarlar. Yüksek duvarlar/çitler mekanda kapalılık etkisiyaratırken, alçakduvarlar/çitlermekanıimaederler. Duvar/çit yüksekliği arttıkça kapalılık hissi artar. En güçlü mekan hissi1.80 m veüzeriyüksekliktekidüşeyelemanlarlayaratılır.
Duvarlar ve çitler; bitkisel çitlerla kıyaslandığında sert hatlara sahip, stabil, mevsimsel değişikliklerden etkilenmeyen yapılardır. Ancak, bunların bitkilerle kombine edilmesiyle çok hoş ve biyolojik çeşitlilik bakımından zengin tasarımlar elde edilebilir.
Görüntüleri perdelerler. Duvarlar ve çitler görüntüleri tamamen bloke edebilir veya kısmen perdeleyebilir. Hangisinin tercihedileceğiyaratılmakistenenetkiyegöredeğişir.
Duvar yüksekliği göz hizasında olmamalıdır. Bu rahatsız edici bir etki yaratır. Bu nedenle yükseklik ya göz hizasının üzerinde ya da altında olmalıdır. Yarı geçirgen duvarlar arkadaki objelerin parçalı olarak görünmesini sağlayarak ilginç estetik görünümler yaratabilir. Yarattığı farklı ışık ve gölgeetkileride tasarımdadüşünülmelidir.
Fonksiyonları birbirinden ayırırlar. Mülkiyet sınırlarını belirlerler. Güvenli mekanlar yaratılmasına yardımcıolabilirler.
Dünyanın güvenlik amacıyla yapılmış en meşhur duvarı...?
Mikroiklimidüzenlerler. Güneşverüzgarınolumsuzetkilerininazaltılmasınayardımcıolurlar. Yazın öğleden sonra güneşine karşı gölge alan yaratmak için en etkin yöntem, duvarın binanın batı/kuzeybatısındakonumlandırılmasıdır. Geçirimsiz duvarlar/çitler rüzgar türbülanslarınınoluşmasınasebepolabilir. Geçirimli düşey yüzeylerde rüzgar yukarı doğru yönlendirilmelidir.
Duvar ve çitlerle ılık yaz rüzgarı alana girişinin sağlanması ve soğuk kış rüzgarının engellenmesisağlanabilir.
Duvarlar, özellikle kentsel yeşil alanlarda oturma birimiolarakda kullanılabilir.
Duvarlar/çitler görsel elemanlar olarak kullanılabilir.
Duvar/çit hatlarının aşırıya kaçmadan girintili çıkıntılı olması görsel ve mekansal heyecanıarttırır. Farklı tasarım elemanları arasındaki zayıf görsel ilişkiyi güçlendirir.
İstinatduvarları İstinat duvarlarının temel fonksiyonel prensibi üst kot ile alt kot arasındaki toprağı tutmaktır. Kısıtlı alanlarda veya yer kazanmak için yamaç yerine tercih edilmektedir. Mümkünolandurumlardamaksimumyüksekliği1.20 m olmalıdır. Bundandahayüksekduvarlariçinmühendislikbilgisigerekmektedir.
Bağımsız duvarlar gibi istinat duvarları da mekan tanımlama vemekanlarısınırlama, diğeröğelerearkaplan oluşturma, binaları çevredeki alanlarla birleştirme ve çekici estetik öğeler olarakhizmetetmegibiözellikleresahiptir.
Bir duvarın/çitin tabanı eğime paralel olduğunda görsel olarak stabil olmayan bir destek sağlar. Bir duvarın ana bölümleri
Malzeme dikey kullanılırsa çit/duvar daha yüksek görünür. Yatay kullanılan malzemeler çitin/duvarın daha geniş görünmesini sağlar. Ahşap çitler, üzerinde bir şapka olmadan kullanıldığında su ahşabın içine girerek zarar görmesinesebepolur.
Taş duvar modelleri Kullanılan taşlar büyüdükçe mekan daha küçükalgılanır. Harçlı taş duvar Beton üzeri kaplama duvar
Tuğla duvar örme biçimleri
Beton, farklı formlardaki duvar tasarımlarının yapılmasınaolanaksağlar.
Ahşap çitlerde ahşabn yönü ve dokusu yaratılmakistenenetkiyegöretercihedilir.
Oturmabirimleri Oturma birimleri kullanıcıların dinlenmek, beklemek, etrafı izlemek, sohbetetmek, yemekyemek, okumak, vb. ihtiyaçlarınıkarşılamakamacıylakullanılır. Sohbet etmek için uygun değil Sohbet etmek için uygun
İnsanlar oturruken arkalarından bakılmasındanrahatsızlıkduyarlar. Ağaçlar ve duvarlar oturma birimine gölge oluşturur.
Oturma birimlerinin formu tasarım çizgileriyle uyumlu olmalıdır. Oturma birimleri için standart ölçüler
UYGULAMA ÖDEV 01
UYGULAMA ÖDEV 01 ÖDEV-01 Planda verilen arazide mevcutyapılarbulunmaktadır. Çevreverilerinide dikkate alarak bir sirkülasyon sistemi oluşturun ve aşağıdaki fonksiyonları uygun gördüğünüz büyüklüklerde alana yerleştirin. Fonksiyonları yuvarlaklarla veya kabaca tasarım çizgileriyle gösterebilirsiniz. Kafegirişiniistediğinizyerdenveyayerlerdenverebilirsiniz. Ana aks(yayayolu, genişlik5 m) Taliyollar(yayayolu, genişlik2 m) Meydan Kütüphane ve kafe önüne teras Dinlenme alanları Çocuk oyun alan(lar)ı Kültür-fizik alanı Su öğesiveyaöğeleri Yerleştirdiğinizfonksiyonlarınher birinin kotunu belirtiniz. Gerekli yerlerde merdiven, duvar ve rampa çözümlerini yaparak alanın incetesviyesiniyapınız.
YARARLANILAN KAYNAKLAR Peyzaj Tasarımı Temel Elemanları Dersi / Yrd.Doç.Dr. Simay Kırca / 2017-2018
DERS BİTTİ!